Luận án Thạc sĩ Khoa học ngữ văn: Cái tôi trữ tình trong thơ Nguyễn Bính

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO<br /> TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH<br /> <br /> CÁI TÔI TRỮ TÌNH TRONG THƠ<br /> NGUYỄN BÍNH<br /> LUẬN ÁN<br /> THẠC SĨ KHOA HỌC NGỮ VĂN<br /> Mã số: 5.04.33<br /> <br />  Ngƣời hƣớng dẫn: PGS – TS PHÙNG QUÝ NHÂM<br />  Ngƣời thực hiện: PHẠM THỊ THANH PHƢỢNG<br /> <br /> Thành phố Hồ Chí Minh - 2000<br /> <br /> LỜI CẢM TẠ<br /> Luận án "Cái tôi trữ tình trong thơ Nguyễn Bính" đã đƣợc hoàn thành. Nhân dịp này,<br /> tôi xin dƣợc bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đối với công lao dạy dỗ và giúp đỡ của các quý thầy,<br /> quý cô Trƣờng Đại học Sƣ phạm, Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn Quốc gia thành phố<br /> Hồ Chí Minh, đặc biệt là thầy Phùng Quý Nhâm đã trực tiếp hƣớng dẫn, chỉ bảo tận tình và<br /> chu đáo cho tôi trong suốt quá trình thực hiện luận án.<br /> Cũng nhân dịp này tôi xin cảm ơn sự giúp đỡ của Ban Giám hiệu và tập thế giáo viên<br /> Trƣờng Trung học Sƣ phạm Bạc Liêu đã quan tâm tạo điều kiện cho tôi hoàn thành nhiệm vụ<br /> trong thời gian học tập.<br /> Xin chân thành cám ơn.<br /> Thành phố Hồ Chí Minh 5 - 2000.<br /> Người thực hiện<br /> <br /> Phạm Thị Thanh Phượng<br /> <br /> MỤC LỤC<br /> DẪN LUẬN ................................................................................................................... 1<br /> 1/ LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI VÀ MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU .................................... 1<br /> 2/ LỊCH SỬ VẤN ĐỀ ................................................................................................ 2<br /> 3/ ĐÓNG GÓP CỦA LUẬN ÁN............................................................................... 9<br /> 4/ GIỚI HẠN PHẠM VI NGHIÊN CỨU................................................................ 10<br /> 5/ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ....................................................................... 10<br /> 6/ CẤU TRÚC LUẬN ÁN ...................................................................................... 11<br /> NỘI DUNG .................................................................................................................. 14<br /> CHƢƠNG I: CÁI TÔI TRỮ TÌNH TRONG THƠ NGUYỄN BÍNH ..................... 14<br /> I- Cái tôi hoài niệm .............................................................................................. 14<br /> 1.1/ Ý thức sâu sắc về sự đổi thay của nông thôn trƣớc vấn đề đô thị hóa: ..... 14<br /> 1.2/ Những hoài niệm về quê hƣơng và khát vọng giữ gìn bản sắc chân quê . 24<br /> 2/ Cái tôi tự ý thức về thân phận của kẻ tha hƣơng ............................................. 37<br /> 3/ Cái tôi yêu thƣơng và chia xẻ .......................................................................... 48<br /> 3.1/ Đối với ngƣời thân .................................................................................... 48<br /> 3.2/ Đối với cộng đồng .................................................................................... 56<br /> 4/ Cái tôi yêu thƣơng và lỡ làng trong tình yêu ................................................... 67<br /> CHƢƠNG II: PHƢƠNG THỨC BIỂU HIỆN CÁI TÔI TRỮ TÌNH ..................... 84<br /> 1/ Quan niệm nghệ thuật về con ngƣời ................................................................ 84<br /> 2/ Không gian và thời gian nghệ thuật ................................................................. 90<br /> 2.1/ Không gian nghệ thuật .............................................................................. 91<br /> 2.2/ Thời gian nghệ thuật ................................................................................. 97<br /> 3/ Giọng điệu nghệ thuật .................................................................................... 100<br /> 4/ Thể thơ và các phƣơng tiện nghệ thuật .......................................................... 109<br /> 4.1/ Thể thơ .................................................................................................... 109<br /> 4.2/ Ngôn ngữ ................................................................................................ 113<br /> 4.3/ Hình ảnh .................................................................................................. 121<br /> KẾT LUẬN ................................................................................................................ 124<br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO ......................................................................................... 128<br /> <br /> Luận văn thạc sĩ Khoa học ngữ văn<br /> <br /> Cái tôi trữ tình trong thơ Nguyễn Bính<br /> <br /> DẪN LUẬN<br /> 1/ LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI VÀ MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU<br /> Nguyễn Bính bƣớc vào trong thơ mới bằng cái tôi chân quê mộc mạc, bình dị, mang<br /> nỗi niềm của một con ngƣời hiện đại để góp phần tạo nên hƣơng sắc cho phong trào thơ lãng<br /> mạn Việt Nam 1930 - 1945. Nhƣng lại đứng riêng một góc trời đằm thắm, em dịu... Cái tôi<br /> đƣợc biểu hiện trong những vần thơ mƣợt mà đằm thắm mang hƣơng vị ca dao, dân ca ấy có<br /> một sức hấp dẫn kỳ lạ, đã làm rung cảm bao trái tim yêu của độc giả trên mọi miền đất nƣớc,<br /> những lời thơ của ông cứ ngân nga mãi trong lòng bao thế hệ độc giả Việt Nam.<br /> Đã có rất nhiều công trình nghiên cứu ở góc độ này hay góc độ khác, phƣơng diện này<br /> hay phƣơng diện khác đánh giá về các thành tựu và các giá trị khác nhau của thơ Nguyễn<br /> Bính trong phong trào thƣ mới nói riêng và trong văn đàn Việt Nam nói chung. Tuy nhiên sự<br /> thu hút và hấp dẫn của thơ ông là một ấn tƣợng thôi thúc ngƣời viết muốn tự mình đi vào tìm<br /> hiểu và khám phá sâu hơn nữa tiếng nói của những lời tâm tình, những cảm xúc dịu dàng và<br /> sâu nặng tha thiết trong thƣ ông để rồi qua đó cũng xin đóng góp một phần nhỏ vào việc<br /> khẳng định giá trị và vị trí thơ của Nguyễn Bính.<br /> Để thực hiện đƣợc nhiệm vụ trên luận án có mục tiêu nghiên cứu nhƣ sau:<br /> - Tìm hiểu những đặc điểm cơ bản về cái tôi và cái tôi trữ tình, mối quan hệ giữa cái<br /> tôi trữ tình và thơ trữ tình.<br /> - Xác định và phân tích các đặc điểm về cái tôi trữ tình trong thơ Nguyễn Bính trên cơ<br /> sở liên hệ so sánh với một số nhà thơ khác trong phong trào thơ mới.<br /> <br /> 1<br /> <br />