intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Luận án Tiến sĩ Chính trị học: Chất lượng giáo dục chính trị - tư tưởng cho sinh viên các trường đại học vùng Đồng bằng sông Cửu Long hiện nay

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:202

11
lượt xem
10
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu chung của luận án "Chất lượng giáo dục chính trị - tư tưởng cho sinh viên các trường đại học vùng Đồng bằng sông Cửu Long hiện nay" nhằm nghiên cứu, làm rõ những vấn đề cơ bản về lý luận và thực tiễn chất lượng chính trị - tư tưởng cho sinh viên trong các trường đại học ở vùng ĐBSCL hiện nay. Từ đó, đề xuất phương hướng và giải pháp nâng cao chất lượng GDCT-TT cho sinh viên ở các trường ĐH vùng ĐBSCL thời gian tới.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Luận án Tiến sĩ Chính trị học: Chất lượng giáo dục chính trị - tư tưởng cho sinh viên các trường đại học vùng Đồng bằng sông Cửu Long hiện nay

  1. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA HỒ CHÍ MINH HỌC VIỆN BÁO CHÍ VÀ TUYÊN TRUYỀN NGUYỄN TIẾN DŨNG CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC CHÍNH TRỊ - TƯ TƯỞNG CHO SINH VIÊN CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC VÙNG ĐỒNG BẰNG SÔNG CỬU LONG HIỆN NAY LUẬN ÁN TIẾN SĨ CHÍNH TRỊ HỌC HÀ NỘI - 2023
  2. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA HỒ CHÍ MINH HỌC VIỆN BÁO CHÍ VÀ TUYÊN TRUYỀN NGUYỄN TIẾN DŨNG CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC CHÍNH TRỊ - TƯ TƯỞNG CHO SINH VIÊN CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC VÙNG ĐỒNG BẰNG SÔNG CỬU LONG HIỆN NAY LUẬN ÁN TIẾN SĨ CHÍNH TRỊ HỌC Ngành: Chính trị học Chuyên ngành: Công tác tư tưởng Mã số: 9310201 Người hướng dẫn khoa học: 1. PGS.TS. TRẦN THỊ ANH ĐÀO 2. PGS.TS. ĐOÀN THỊ MINH OANH HÀ NỘI - 2023
  3. LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu, kết quả trong Luận án trung thực và chưa được ai công bố trong bất kỳ công trình nào khác. Các trích dẫn chỉ rõ nguồn tài liệu tham khảo của tác giả. Tác giả Luận án Nguyễn Tiến Dũng
  4. DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT 1. BCHTW Ban chấp hành Trung ương 2. CNXH Chủ nghĩa xã hội 3. ĐBSCL Đồng bằng sông Cửu Long 4. ĐCSVN Đảng Cộng sản Việt Nam 5. ĐTNCS HCM Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh 6. GDCT-TT Giáo dục chính trị - tư tưởng 7. HNTW Hội nghị Trung ương 8. KTTT Kinh tế thị trường 9. PCTSV Phòng công tác sinh viên 10. PCTCT Phòng công tác chính trị 11. XHCN Xã hội chủ nghĩa 12. LLCT Lý luận chính trị
  5. DANH MỤC CÁC BIỂU BẢNG Biểu đồ 1: Đánh giá của sinh viên về việc tiếp cận GDCT-TT thông qua các kênh giáo dục. ................................................................................................... 83 Biểu đồ 2: Đánh giá của sinh viên về mức độ kết hợp phương pháp tích cực trong giảng dạy các môn LLCT. ................................................................................. 85 Biểu đồ 3: Đánh giá của sinh viên về hạn chế của các hoạt động GDCT-TT.. 87 Biểu đồ 4: Đánh giá của sinh viên về lợi ích của các môn LLCT .................... 89 Biểu đồ 5. Mức độ tin tưởng của sinh viên ĐBSCL đối với đường lối lãnh đạo của Đảng CSVN hiện nay. ................................................................................ 91 Biểu đồ 6: Mức độ sinh viên ĐBSCL sẵn sàng tham gia các hoạt động xã hội ngoài trường.. .................................................................................................... 92 Biểu đồ 7: Hạn chế của các phong trào hoạt động nhằm GDCT-TT cho sinh viên ĐBSCL.. .......................................................................................................... 100 Biểu đồ 8: Sinh viên ĐBSCL quan tâm các loại thông tin ............................. 102 Biểu đồ 9: Thái độ của sinh viên ĐBSCL đối với các môn LLCT ................. 102 Biểu đồ 10: Thái độ của sinh viên ĐBSCL khi có những ý kiến phản bác CN Mác - Lênin, TT Hồ Chí Minh và quan điểm của Đảng CSVN ..................... 103 Biểu đồ 11: Đánh giá của sinh viên về thái độ của SV khi học các môn LLCT . 104 Biểu đồ 12: Hạn chế về tính tích cực xã hội của sinh viên. ............................ 104
  6. MỤC LỤC MỞ ĐẦU .............................................................................................................. 1 Chương 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI LUẬN ÁN .............................................................................................. 7 1.1. Các công trình nghiên cứu về công tác tư tưởng, giáo dục chính trị - tư tưởng và chất lượng, hiệu quả công tác tư tưởng, giáo dục chính trị - tư tưởng ..................................................................................................... 7 1.2. Các công trình nghiên cứu về giáo dục chính trị - tư tưởng và chất lượng, hiệu quả giáo dục chính trị - tư tưởng trong thanh niên, sinh viên ............... 14 1.3. Khái quát về giá trị đạt được của các công trình có liên quan đề tài luận án, những vấn đề đặt ra và những vấn đề luận án cần tập trung nghiên cứu 23 Chương 2: MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC CHÍNH TRỊ - TƯ TƯỞNG CHO SINH VIÊN CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC Ở VIỆT NAM......................................................................................................... 27 2.1. Giáo dục chính trị - tư tưởng cho sinh viên các trường đại học ở việt nam - khái niệm, yếu tố cấu thành, đặc điểm và vai trò ....................................... 27 2.2. Khái niệm và tiêu chí đánh giá chất lượng giáo dục chính trị - tư tưởng cho sinh viên ................................................................................................. 43 Chương 3: CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC CHÍNH TRỊ - TƯ TƯỞNG CHO SINH VIÊN CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC VÙNG ĐỒNG BẰNG SÔNG CỬU LONG - THỰC TRẠNG, NGUYÊN NHÂN VÀ VẤN ĐỀ ĐẶT RA ........... 58 3.1. Những yếu tố tác động đến chất lượng giáo dục chính trị - tư tưởng cho sinh viên các trường đại học của vùng Đồng bằng sông Cửu Long hiện nay ..........58 3.2. Thực trạng chất lượng giáo dục chính trị - tư tưởng cho sinh viên các trường đại học Đồng bằng sông Cửu Long ................................................... 66 3.3. Nguyên nhân và một số vấn đề đặt ra đối với chất lượng giáo dục chính trị - tư tưởng cho sinh viên các trường đại học vùng Đồng bằng sông Cửu Long hiện nay .............................................................................................. 106
  7. Chương 4: PHƯƠNG HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC CHÍNH TRỊ - TƯ TƯỞNG CHO SINH VIÊN CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC VÙNG ĐỒNG BẰNG SÔNG CỬU LONG TRONG THỜI GIAN TỚI ............................................................................................. 122 4.1. Phương hướng nâng cao chất lượng giáo dục chính trị - tư tưởng cho sinh viên các trường đại học vùng Đồng bằng sông Cửu Long trong thời gian tới 122 4.2. Giải pháp nâng cao chất lượng giáo dục chính trị - tư tưởng cho sinh viên các trường đại học vùng Đồng bằng sông Cửu Long trong thời gian tới ...... 126 KẾT LUẬN ...................................................................................................... 150 DANH MỤC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU KHOA HỌC....................... 152 TÀI LIỆU THAM KHẢO .............................................................................. 153 PHỤ LỤC ......................................................................................................... 164
  8. 1 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Thanh niên, sinh viên có sứ mệnh lịch sử vô cùng to lớn trong sự nghiệp đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa của Việt Nam hiện nay. Đảng Cộng sản Việt Nam luôn đánh giá đúng đắn bản chất cách mạng, tiềm năng to lớn, sức vươn lên mạnh mẽ của thanh niên, sinh viên và đặt lòng tin vào vai trò của thanh niên, sinh viên. GDCT-TT trong sinh viên là một nhiệm vụ quan trọng của các trường đại học giúp sinh viên nhận thức đúng đắn những nguyên lý của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, kiên định mục tiêu độc lập dân tộc gắn liền CNXH, nhất trí cao với quan điểm, đường lối của Đảng và pháp luật Nhà nước. Làm tốt GDCT-TT trong sinh viên sẽ góp phần làm cho thế hệ trẻ vững vàng trước những biến động nhanh chóng của xã hội, góp sức trẻ để đưa nước ta sánh bước cùng với các quốc gia trên thế giới. Xu hướng hội nhập toàn diện và với chính sách mở cửa của Đảng và Nhà nước ta, bên cạnh Việt Nam được đón nhận những vận hội lớn thì phải đương đầu rất nhiều khó khăn, thách thức. Trong xu thế toàn cầu hóa và đẩy mạnh hội nhập quốc tế tạo ra nhiều cơ hội nhưng cũng đặt ra nhiều thách thức không nhỏ đối với sinh viên về những biến động trong hệ thống các giá trị, các chuẩn mực đạo đức cũng như lối sống, tình cảm, nhân cách trong giao lưu và hội nhập quốc tế rất cần sự định hướng của GDCT-TT. Sự nghiệp đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa ở nước ta hiện nay đòi hỏi phải có đội ngũ nhân lực, có trình độ và năng lực và phẩm chất chính trị, đạo đức tốt để tiếp nhận chuyển giao công nghệ tiên tiến từ các nước phát triển. Trong khi đó, hiện nay có một bộ phận không nhỏ thanh niên, sinh viên thiếu lý tưởng sống, giảm sút niềm tin, ít quan tâm đến tình hình đất nước; có xu hướng đề cao chủ nghĩa cá nhân; sống buông thả bản thân, hành xử hung bạo, bất chấp pháp luật; thờ ơ, vô cảm thiếu trách nhiệm; tiếp thu thiếu chọn lọc văn hóa từ bên ngoài… Chỉ thị số 42-CT/TW về “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công
  9. 2 tác giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa cho thế hệ trẻ giai đoạn 2015-2030”, ngày 24/4/2015 nhận định: “Một bộ phận giới trẻ giảm sút niềm tin, thiếu ý thức chấp hành pháp luật, sống thực dụng, thiếu lý tưởng, xa rời truyền thống văn hoá tốt đẹp của dân tộc.... Tình trạng tội phạm và tệ nạn xã hội trong giới trẻ diễn biến phức tạp” [20, tr.1]. Vì vậy, việc đẩy mạnh GDCT-TT trong sinh viên là yêu cầu cấp thiết hiện nay, góp phần hình thành lớp sinh viên vừa “hồng” vừa “chuyên”, có bản lĩnh chính trị vững vàng để đáp ứng nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam XHCN. Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) là một địa bàn chiến lược kinh tế - xã hội của cả nước. Đồng thời, nơi đây còn mang tính đặc thù về dân tộc, tôn giáo nên rất nhạy cảm về mặt chính trị, là nơi mà các thế lực thù địch có thể dễ dàng lợi dụng tấn công về mặt chính trị, tư tưởng với mọi tầng lớp nhân dân trong đó có sinh viên đòi hỏi khong ngừng nâng cao chất lượng GDCT-TT. Trong thời gian qua, các trường ĐH vùng ĐBSCL luôn xem GDCT-TT cho sinh viên là công tác trọng tâm, thường xuyên của của cả hệ thống chính trị và đã đạt được những kết quả nhất định góp phần không nhỏ vào phát triển kinh tế - xã hội của cả vùng. Đại bộ phận sinh viên ĐBSCL có nhận thức đúng đắn, quan tâm đến tình hình chính trị, tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng, có lập trường chính trị vững vàng và nhiều hành vi chính trị tích cực. Đó là nhờ các chủ thể không ngừng quan tâm đến nâng cao chất lượng GDCT-TT cho sinh viên. Tuy nhiên, chất lượng GDCT-TT trong sinh viên các trường đại học vùng ĐBSCL trong thời gian qua còn nhiều thấp kém, bất cập. Đó là: phẩm chất, năng lực và trình độ lý luận chính trị của một số chủ thể GDTT-TT cho sinh viên còn hạn chế; phương thức GDCT-TT đôi khi còn kém tính đa dạng, linh hoạt; cơ sở vật chất và phương tiện GDCT-TT cho sinh viên có lúc, có nơi chưa đồng bộ, còn lạc hậu, khó tiếp cận; nhận thức, thái độ và tính tích cực chính trị - xã hội của nhiều sinh viên còn thấp so với mục đích, yêu cầu GDCT-TT... Từ đó dẫn đến còn một bộ phận sinh viên chưa có thái độ chính trị đúng đắn, thờ ơ với thời cuộc, thiếu trách nhiệm với sự nghiệp phát triển chung của địa phương, đất nước…
  10. 3 Chính vì vậy, tác giả chọn đề tài “Chất lượng giáo dục chính trị - tư tưởng cho sinh viên các trường đại học vùng đồng bằng sông Cửu Long hiện nay”, làm luận án tiến sĩ Chính trị học, chuyên ngành Công tác tư tưởng. 2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu 2.1. Mục đích nghiên cứu Luận án làm rõ những vấn đề cơ bản về lý luận và thực trạng chất lượng GDCT-TT cho sinh viên trong các trường đại học vùng ĐBSCL trong thời gian qua. Từ đó, đề xuất phương hướng và giải pháp nâng cao chất lượng GDCT-TT cho sinh viên các trường đại học vùng ĐBSCL thời gian tới. 2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu Thứ nhất, tổng quan tình hình nghiên cứu của các công trình trong và ngoài nước có liên quan đến đề tài luận án. Từ đó, khái quát những giá trị lý luận thực tiễn các công trình đó và xác định các vấn đề luận án cần tập trung nghiên cứu. Thứ hai, nghiên cứu một số vấn đề lý luận về chất lượng GDCT-TT cho sinh viên của các trường đại học ở Việt Nam. Thứ ba, khảo sát và đánh giá thực trạng chất lượng GDCT-TT cho sinh viên các trường đại học của vùng ĐBSCL trong thời gian qua, từ đó làm rõ nguyên nhân và những vấn đề đặt ra đối với chất lượng GDCT-TT cho sinh viên các trường đại học của vùng ĐBSCL trong thời gian tới. Thứ tư, đề xuất phương hướng và giải pháp nâng cao chất lượng GDCT- TT cho sinh viên các trường đại học của vùng ĐBSCL thời gian tới. 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 3.1. Đối tượng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu của luận án là chất lượng GDCT-TT cho sinh viên ở các trường đại học vùng ĐBSCL. 3.2. Phạm vi nghiên cứu Về nội dung: Luận án nghiên cứu chất lượng GDCT-TT cho sinh viên các trường đại học công lập, hệ đại học chính quy tập trung, 4 năm ở các trường đại học vùng ĐBSCL.
  11. 4 Về không gian: Luận án khảo sát, lấy số liệu thực tế chủ yếu sinh viên năm thứ 2 đến năm thứ 4 của 03 trường đại học công lập lớn của vùng đó là: Trường đại học Cần Thơ; Trường đại học Đồng Tháp và Trường đại học Trà Vinh. Vì đây là 03 trường đại học có lịch sử hình thành lâu đời nhất đồng thời cũng là các trường có quy mô đào tạo lớn nhất so với các trường đại học còn lại trong vùng ĐBSCL. Về thời gian: Luận án khảo sát, nghiên cứu thực trạng từ năm 2015 đến nay theo nhiệm kỳ đại hội đảng bộ của các trường đại học vùng ĐBSCL: nhiệm kỳ 2015 – 2020 và nhiệm kỳ 2020 - 2025. 4. Cơ sở lý luận, thực tiễn và phương pháp nghiên cứu 4.1. Cơ sở lý luận Luận án dựa trên các nguyên lý lý luận của Chủ nghĩa Mác - Lênin, Tư tưởng Hồ Chí Minh; các quan điểm, đường lối của ĐCSVN về GDCT-TT nói chung và GDCT-TT cho sinh viên nói riêng. 4.2. Cơ sở thực tiễn Luận án nghiên cứu dựa trên thực tiễn hoạt động lãnh đạo, tổ chức thực hiện GDCT-TT cho sinh viên và đánh giá chất lượng GDCT-TT cho sinh viên ở các trường đại học vùng ĐBSCL; tham khảo các báo cáo và các tài liệu của các các trường đại học vùng ĐBSCL có liên quan đề tài luận án; sử dụng các số liệu điều tra, khảo sát, tổng hợp thực tế của tác giả về chất lượng GDCT-TT cho sinh viên ở các trường đại học vùng ĐBSCL. 4.3. Phương pháp nghiên cứu Luận án dựa trên cơ sở phương pháp luận của chủ nghĩa duy vật biện chứng và chủ nghĩa duy vật lịch sử. Luận án sử dụng tổng hợp các phương pháp nghiên cứu khoa học: Phương pháp phân tích và tổng hợp: Sử dụng trong phân tích, tổng hợp các báo cáo của các Trường đại học vùng ĐBSCL. Đặc biệt trong nghiên cứu các chủ trương, nghị quyết của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước. Ngoài ra,
  12. 5 được dùng trong phân tích, tổng hợp các công trình khoa học trong và ngoài nước có liên quan đến Luận án. Phương pháp lôgic và lịch sử: Luận án sử dụng phương pháp lôgic để tìm ra mối liên hệ bản chất, tính tất yếu, quy luật các nội dung có liên quan đến đề tài. Đồng thời, phương pháp lịch sử được sử dụng để trình bày vấn đề theo trình tự thời gian. Từ đó, có cơ sở tham chiếu sự phát triển các quan điểm, quan niệm về các nội dung có liên quan đến đề tài qua từng giai đoạn lịch sử. Phương pháp thống kê, so sánh và quan sát: Thống kê các số liệu có liên quan đến chất lượng GDCT-TT cho sinh viên nói chung và cho sinh viên ở các trường đại học vùng ĐBSCL nói riêng. Phương pháp tổng kết thực tiễn và nghiên cứu lý luận: Luận án tìm hiểu những tài liệu của các nhà nghiên cứu trong và ngoài nước có liên quan. Phương pháp điều tra xã hội học: Luận án sử dụng phương pháp điều tra bằng bảng hỏi đưa ra những chỉ số đánh giá về chất lượng GDCT-TT cho sinh viên các trường đại học vùng ĐBSCL. Tác giả luận án đã phát phiếu điều tra bằng hình thức online vào ngày 01/9/2021 cho sinh viên đại học, hệ chính quy năm thứ 3 và thứ 4 của trường đại học Cần Thơ, trường đại học Đồng Tháp và trường đại học Trà Vinh (đã học xong các môn Nguyên lý 1, Nguyên lý 2, môn tư tưởng Hồ Chí Minh và đường lối Cách mạng của ĐCSVN hoặc đang học môn Đường lối CM của ĐCSVN). Phiếu thu về vào ngày 10/9/2021 và xử lý với số phiếu thu được là 847 phiếu, bằng phầm mềm SPSS. 5. Đóng góp mới của luận án Luận án làm sáng tỏ hơn quan niệm, nội dung, phương thức GDCT-TT cho sinh viên các trường đại học , phân tích quan niệm và tiêu chí đánh giá chất lượng GDCT-TT cho sinh viên các trường đại học . Luận án qua khảo sát thực trạng, tìm hiểu nguyên nhân xác định những vấn đề đặt ra đối với việc nâng cao chất lượng GDCT-TT cho sinh viên các trường đại học vùng ĐBSCL.
  13. 6 Qua nghiên cứu, luận án đề xuất một giải pháp chủ yếu, có tính khả thi nâng cao chất lượng GDCT-TT cho sinh viên các trường đại học vùng ĐBSCL đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ của thời kỳ mới. 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận án Về mặt lý luận: Luận án luận giải làm sâu sắc thêm những vấn đề lý luận về chất lượng GDCT-TT cho sinh viên các trường đại học ở Việt Nam nói chung và vùng ĐBSCL nói riêng dưới góc độ khoa học Công tác tư tưởng. Những kết quả nghiên cứu của luận án có thể được sử dụng làm tài liệu tham khảo trong nghiên cứu, giảng dạy, học tập về GDCT-TT cho sinh viên các trường đại học và những ai quan tâm đến đề tài luận án. Về mặt thực tiễn: Luận án cung cấp căn cứ khoa học và kinh nghiệm cho các nhà lãnh đạo, quản lý và các chủ thế, lực lượng tham gia GDCT-TT cho sinh viên nhằm góp phần vào việc nâng cao chất lượng GDCT-TT ở các trường đại học của vùng ĐBSCL hiện nay. 7. Cấu trúc của Luận án Ngoài phần mở đầu, kết luận, phụ lục và danh mục tài liệu tham khảo, Luận án có kết cấu 04 chương 10 tiết.
  14. 7 Chương 1 TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI LUẬN ÁN 1.1. CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU VỀ CÔNG TÁC TƯ TƯỞNG, GIÁO DỤC CHÍNH TRỊ - TƯ TƯỞNG VÀ CHẤT LƯỢNG, HIỆU QUẢ CÔNG TÁC TƯ TƯỞNG, GIÁO DỤC CHÍNH TRỊ - TƯ TƯỞNG 1.1.1. Những công trình nghiên cứu ở nước ngoài Theo sự khảo cứu của tác giả, ở nước ngoài đã có một số công trình khoa học (sách, bài tạp chí, kỷ yếu hội thảo, luận án...) nghiên cứu về công tác tư tưởng, GDCT-TT và chất lượng, hiệu quả công tác tư tưởng, GDCT-TT. Tiêu biểu là: X.I. Xurơnitrencô (chủ biên) (1982), “Hoạt động tư tưởng của Đảng Cộng sản Liên Xô”, Nxb. Thanh niên, Hà Nội . Cuốn sách đã phân tích toàn diện hoạt động tư tưởng của Đảng Cộng sản Liên Xô: Cơ sở lý luận và những nguyên tắc của CT- TT; nội dung phong phú và toàn diện của CT-TT; những hình thức và phương pháp làm CT-TT; sự chỉ đạo CT-TT của Đảng Cộng sản; việc đào tạo cán bộ làm CT-TT; cuộc đấu tranh tư tưởng và sự phối hợp của các tổ chức trong CT-TT. Hình thức CT-TT gồm công tác giáo dục chính trị - tư tưởng, tuyên truyền và cổ động [115]. A.M. Ru-mi-an-txep (chủ biên) (1986), Chủ nghĩa cộng sản khoa học từ điển của Nxb. Thanh niên, Hà Nội. Cuốn sách này có giải thích cụm từ “giáo dục công sản chủ nghĩa”, theo đó GDCT-TT là một trong những nội dung của giáo dục cộng sản, bởi từ điển giải thích “giáo dục công sản chủ nghĩa” như sau: “Sự hình thành một cách có mục đích, có hệ thống và có kế hoạch những con người có lòng trung thành với chủ nghĩa cộng sản” [69]. Sôm Phon Bụt Đi (2012), Tăng cường công tác GDCT-TT cho cán bộ, chiến sĩ Bộ An ninh nhân dân Lào đăng trên tạp chí nghiên cứu của Học viện Chính trị -Hành chính Quốc gia Lào đã phân tích thực trạng và đề xuất một số
  15. 8 giải pháp tăng cường công tác GDCT-TT cho CBCS Bộ An ninh nhân dân Lào trong tình hình hiện nay [14]. Un Lạ Vông Phạ Chăn (2013), Một số vấn đề về GDCT-TT cho cán bộ, đảng viên Bộ An ninh nhân dân Lào đăng trên tạp chí nghiên cứu của Học viện Chính trị - Hành chính Quốc gia Lào đã phân tích một số yếu tố, bộ phận của GDCT-TT cho cán bộ, đảng viên Bộ An ninh nhân dân Lào. Từ đó, đề xuất các giải pháp đổi mới GDCT-TT cho cán bộ, đảng viên Bộ An ninh nhân dân Lào [108]. Ngưu Tiểu Hiệp (2017), Học viện hành Chính Luật Pháp, Đại học Sư Phạm Cát Lâm trong bài viết Xây dựng diễn đàn GDCT-TT hiệu quả, thiết thực đăng trên Nhật Báo Liêu Ninh ngày 24-01-2017 cho rằng để nâng cao hiệu quả công tác GDCT-TThiện nay cần “tăng cường dùng công nghệ thông tin, truyền thông để tăng cường tính hiệu quả”[44]. Cuốn sách tập hợp các bài tham luận có nội dung rất sâu sắc về công tác tư tưởng trong buổi Hội thảo lý luận lần thứ sáu giữa ĐCSVN và Đảng Nhân dân Cách mạng Lào được tổ chức tại Viêng Chăn (tháng 7/2018) đã được Nhà xuất bản Chính trị quốc gia - Sự thật xuất bản năm 2018: “Công tác tư tưởng trong điều kiện hiện nay - Thực trạng, vấn đề đặt ra và giải pháp” [47]. Sonthavixay Her (2020), Hiệu quả giáo dục chính trị - tư tưởng cho cán bộ, chiến sĩ ở Bộ An ninh nhân dân Lào, luận án tiến sĩ Chính trị học. Tác giả đã trình bày khát quát một số vấn đề lý luận về hiệu quả giáo dục chính trị - tư tưởng cho CBCS ở lực lượng lực lượng An ninh nhân dân Lào. Tác giả phân tích thực trạng và đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả giáo dục chính trị - tư tưởng cho CBCS ở Bộ An ninh nhân dân Lào trong thời gian tới [42]. 1.1.2. Những công trình nghiên cứu ở trong nước Trong thời gian qua, ở trong nước đã có rất nhiều công trình khoa học (sách, bài tạp chí, kỷ yếu hội thảo, luận văn, luận án...) nghiên cứu về công tác tư tưởng, GDCT-TT và chất lượng, hiệu quả GDCT-TT. Tiêu biểu là:
  16. 9 Đào Duy Tùng (1999), Một số vấn đề về công tác tư tưởng, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội. Trong tác phẩm này, tác giả đã khẳng định sự cần thiết phải giác ngộ về chính trị, sự hiểu biết về chủ nghĩa Mác-Lênin, quán triệt chấp hành đường lối, chính sách của Đảng đối với đảng viên [102]. Ban Tư tưởng - Văn hóa Trung ương (2000), Văn kiện Đảng về công tác tư tưởng - văn hóa, tập I, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. Văn kiện khẳng định việc đổi mới GDCT-TT cả nội dung và hình thức, cách thức tổ chức và phương pháp,...[8]. Nguyễn Đức Bình (2001), Một số vấn đề về công tác lý luận, tư tưởng và văn hóa, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội. Quyển sách tập hợp các bài viết từ năm 1996-2001, đặc biệt các bài viết trong quyển sách có sự đào sâu phân tích những vấn đề mang tính thời sự và cấp thiết trong thực tiễn đổi mới và trình bày về quan điểm, đường lối của Đảng trên các lĩnh vực cơ bản như tư tưởng, văn hóa, báo chí, giáo dục lý luận chính trị,...[11]. Trong bài viết Kết hợp hai chiều trong công tác tư tưởng ở cơ sở của Nguyễn Khắc Bộ đăng trên Tạp chí Tư tưởng - Văn hóa, số tháng 1/2002, đã khẳng định hai vế “Dân biết” và “Đảng biết” không thể tách rời nhau. Đồng thời khẳng định vai trò của CT-TT trong thực hiện tốt phương châm “dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra” [12]. Vũ Ngọc Am (2003), Đổi mới công tác giáo dục chính trị, tư tưởng cho cán bộ, đảng viên cơ sở, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. Nội dung quyển sách nêu rõ vai trò, tầm quan trọng của GDCT-TT. Đồng thời quyển sách cũng nêu lên thực trạng của GDCT-TT hiện nay, từ đó đưa ra những giải pháp nhằm đổi mới và nâng cao chất lượng, hiệu quả của GDCT-TT ở cơ sở. Đặc biệt, trong quyển sách tác giả nêu ra vấn đề hiệu quả và những nguyên tắc cơ bản cần nắm vững để thực hiện GDCT-TT cơ sở[1]. Cuốn sách Nguyên lý công tác tư tưởng, tập 1, tập 2, của tác giả Lương Khắc Hiếu (chủ biên) được Nxb. Chính trị quốc gia - sự thật xuất bản năm 2008,
  17. 10 đã góp phần làm rõ những vấn đề lý luận quan trọng của CT-TT. Đồng thời cuốn sách cũng đưa ra các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả của CT-TT[45]. Trần Thị Anh Đào (2009): Công tác tư tưởng trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội. Quyển sách khái quát những vấn đề lý luận chung về công tác tư tưởng của Đảng Cộng sản thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa như khái niệm, bản chất, quan điểm của Đảng về công tác tư tưởng cũng như quá trình thực hiện công tác tư tưởng trong thời kỳ công nghiệp hóa hiện đại hóa. Đặc biệt, quyển sách có giành 01 chương để trình bày phương hướng và giải pháp cơ bản đổi mới nâng cao hiệu quả công tác tư tưởng hiện nay [30]. Sách chuyên khảo Công tác tư tưởng của Đào Duy Quát (Chủ biên) (2010), Nxb. Chính trị quốc gia- Sự thật. Nội dung của cuốn sách gồm 2 chương đã làm rõ được những vấn đề cơ bản về lý luận của công tác tư tưởng. Đặc biệt, cuốn sách còn nhấn mạnh cần xây dựng đội ngũ cán bộ cho CT-TT, cơ sở vật chất tiên tiến, hệ thống tổ chức và phương thức hoạt động của ban tuyên giáo; hoạt động kiểm tra hiệu quả của CT-TT…có thể khẳng định, đây là một quyển sách trình bày có hệ thống và chuyên sâu các vấn đề lý luận của công tác tư tưởng nói chung và GDCT-TT nói riêng [67]. Nguyễn Danh Tiên (2010), ĐCSVN lãnh đạo CT-TT trong thời kỳ mới, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội. Tác giả đã luận giải được quan điểm của Chủ tịch Hồ Chí Minh và ĐCSVN về CT-TT trong tình hình mới, những vấn đề đặt ra với CT-TT trong thời kỳ mới [78]. Phạm Tất Thắng (chủ biên) (2010), Đổi mới CT-TT, lý luận phục vụ sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, Nxb. Chính trị Quốc gia, Hà Nội. Cuốn sách đã đề cập đến nhiều khía cạnh, tác động khác nhau về thực tiễn và lý luận của CT- TT, lý luận trong thời kỳ đổi mới. Từ đó, nêu ra những giải pháp đổi mới mạnh mẽ cả về nội dung, phương pháp của CT-TT, lý luận của Đảng nhằm phát huy sức mạnh của nền dân chủ XHCN, phấn đấu thực hiện thành công sự nghiệp đổi mới,
  18. 11 hội nhập quốc tế, xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam XHCN; khẳng định vai trò tiền phong của Đảng ta [74]. Ngô Huy Tiếp (2011), Những vấn đề lý luận về CT-TT của Đảng hiện nay, Nxb Chính trị quốc gia. Tác giả chỉ rõ bản chất CT-TT của Đảng là một hoạt động lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức của Đảng đối với các hoạt động tư tưởng. Theo tác giả CT-TT được cấu thành bởi ba bộ phận, đó là: Công tác lý luận; văn hóa - văn nghệ; tuyên truyền, cổ động [81]. Tô Huy Rứa (2012), Một số vấn đề về công tác lý luận, tư tưởng và tổ chức của Đảng trong thời kỳ đổi mới, Nxb Chính trị quốc gia, Sự thật, Hà Nội. Cuốn sách gồm 70 bài viết và bài nói với nhiều chủ đề khác nhau, trong đó có chủ đề về một số vấn đề về công tác tuyên giáo, công tác tư tưởng của Đảng [70]. Phạm Quang Nghị (chủ biên) (2015), Một số vấn đề lý luận và nghiệp vụ công tác tư tưởng, Nxb. Chính trị quốc gia. Cuốn sách đề cập đến vai trò của văn hoá, văn nghệ, những khía cạnh tâm lý xã hội trong công tác tư tưởng; vai trò của lý luận, nghiên cứu dư luận xã hội trong công tác tư tưởng; vấn đề đấu tranh bảo vệ và phát triển CNXH khoa học; vai trò của công tác tư tưởng trong đời sống xã hội [59]. Đào Duy Tùng (2015), Công tác tư tưởng trong thời kỳ đổi mới, Nxb. Chính trị quốc gia. Tác giả đi sâu nghiên cứu, tổng kết thực tiễn công tác tư tưởng trong thời kỳ đổi mới. Cuốn sách khẳng định: CT-TT là một khoa học và một nghệ thuật. [103]. Sách chuyên khảo, Xử lý tình huống trong công tác tư tưởng của Mai Đức Ngọc (2015), Nxb. Chính trị quốc gia - Sự thật. Cuốn sách góp phần cung cấp kiến thức, kỹ năng cho cán bộ lãnh đạo, quản lý trong việc chủ động xử lý có hiệu quả các tình huống trong CT-TT [62]. Bùi Thế Đức (2016), “Công tác tuyên giáo trước yêu cầu mới”, Nxb Giáo dục. Cuốn sách là công trình tập hợp các bài viết trên các báo, tạp chí trong những năm qua của tác giả liên quan đến các lĩnh vực tuyên truyền, khoa học và công
  19. 12 nghệ, môi trường và hợp tác quốc tế, đấu tranh với các quan điểm sai trái, thù địch…[37]. Lương Khắc Hiếu (Chủ biên) (2017), Cơ sở lý luận CT-TT của ĐCSVN, Nxb. Lý luận chính trị. Nội dung cơ bản của cuốn sách như sau: Làm rõ những vấn đề lý luận trọng yếu của GDCT-TT; Đề xuất hệ thống các tiêu chuẩn, phương pháp đánh giá hiệu quả của CT-TT, các giải pháp nâng cao hiệu quả CT-TT [46]. Hà Học Hợi - Ngô Văn Thạo (chủ biên) (2002), Đổi mới và nâng cao chất lượng hiệu quả công tác tư tưởng, Nxb. Chính trị quốc gia. Nội dung cơ bản của quyển sách như sau: Phân tích và làm rõ những vấn đề lý luận và thực tiễn của việc đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác tư tưởng của Đảng trong tình hình mới; Đồng thời phân tích thực trạng chất lượng và hiệu quả công tác tư tưởng; Từ đó, đề xuất hệ thống các phương pháp nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả là công tác tư tưởng [49]. Trần Doãn Tiến (chủ biên) (2014), Nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác tuyên giáo trước yêu cầu mới, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội. Cuốn sách là tập hợp các bài viết của nhiều tác giả khác nhau, đề cập, phân tích về nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác tuyên giáo của Đảng từ 2007 đến nay. Trình bày các vấn đề đổi mới công tác tuyên giáo, vai trò của công tác tuyên giáo trong quản lý các hoạt động công tác tư tưởng, văn hóa, khoa giáo trong bối cảnh mới [80]. Nguyễn Văn Út (2016), Luận án Tiến sĩ Chính trị học đã nghiên cứu đề tài “Chất lượng công tác giáo dục chính trị - tư tưởng cho cán bộ, đảng viên ở ĐBSCL hiện nay”, Học viện Báo chí và Tuyên Truyền, đề tài làm rõ những vấn đề lý luận về chất lượng GDCT-TT cho cán bộ, đảng viên; nêu ra tiêu chí đánh giá chất lượng CTGDCT-TT cho cán bộ, đảng viên; đề tài đi sâu phân tích yếu tố tác động cũng như thực trạng chất lương CTGDCT-TT cho cán bộ, đảng viên vùng ĐBSCL. Đồng thời, trên cơ sơ đó đề ra giải pháp nhằm nâng cao chất lượng CTGDCT-TT cho cán bộ, đảng viên ở ĐBSCL. Có thể nói, luận án Tiến sĩ của Nguyễn Văn Út là một công trình nghiên cứu công phu về chất lượng CTGDCT- TT ở phạm vi nghiên cứu là vùng ĐBSCL, nhưng chủ thể nghiên cứu của luận án
  20. 13 là cán bộ, đảng viên, trong khi chủ thể nghiên cứu của chuyên đề là sinh viên các trường đại học. Tuy nhiên, chuyên đề sẽ tài liệu tham khảo quý, phục vụ thiết thực cho chuyên đề của tác giả [106]. Vũ Trung Kiên (2019), “Hiệu quả công tác GDCT-TT cho công nhân các khu công nghiệp ở miền Đông Nam Bộ hiện nay”, Luận án Tiến sĩ Chính trị học, Học viện Báo chí và Tuyên truyền. Luận án góp phần luận giải rõ hơn về khái niệm, đặc biệt từ các tiêu chí đánh giá hiệu quả công tác giáo dục chính trị - tư tưởng nói chung luận án đã cụ thể hóa vào đối tượng cụ thể là công nhân các khu công nghiệp ở miền Đông Nam Bộ. Mặc dù luận án tập trung nghiên cứu về hiệu quả GDCT-TT cho đối tượng cụ thể là công nhân các khu công nghiệp, nhưng với việc làm rõ khái niệm GDCT-TT cũng như những tiêu chí đánh gái về hiệu quả của công tác này do luận án nêu ra là những căn cứ bổ ích phục vụ cho chuyên đề đang thực hiện [51]. Trần Thị Anh Đào - Phan Sỹ Thanh (2020), Chất lượng lãnh đạo công tác tư tưởng của ĐCSVN hiện nay, sách tham khảo, Nxb. Quân đội nhân dân. Tập trung luận giải những vấn đề cơ bản về chất lượng lãnh đạo công tác tư tưởng của Đảng; Đánh giá thực trạng xác định nguyên nhân và kinh nghiệm; Đề xuất giải pháp nâng cao chất lượng lãnh đạo công tác tư tưởng của Đảng hiện nay [32]. Bài viết của PGS.TS Phạm Văn Linh (2021), Công tác giáo dục chính trị tư tưởng cho cán bộ, đảng viên của Đảng hiện nay - Thực tiễn và kinh nghiệm, Trang thông tin điện tử Hội đồng Lý luận Trung ương, ngày phát hành 24/1/2021. Tác giả trên cơ sở tổng kết kết quả, nguyên nhân và những bài học kinh nghiệm về công tác gỉáo dục chính trị, tư tưởng cho cán bộ, đảng viên thời gian qua; Đánh giá tình hình thế giới hiện nay và thời gian tới sau Đại hội XIII của Đảng dự báo tiếp tục có những thay đổi nhanh chóng, khó dự báo, thời cơ và thách thức đan xen, từ đó đề xuất một số nhiệm vụ trọng tâm nhằm nâng cao chất lượng giáo dục chính trị, tư tưởng cho cán bộ, đảng viên trước yêu cầu mới. [54]
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2