Luận án Tiến sĩ Hồ Chí Minh học: Công tác tư tưởng của thành ủy Hải Phòng hiện nay theo tư tưởng Hồ Chí Minh

Chia sẻ: Nguathienthan5 Nguathienthan5 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:224

Thêm vào BST

Báo xấu

66
lượt xem 11
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận án nghiên cứu tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác tư tưởng để vận dụng vào công tác tư tưởng của Thành ủy Hải Phòng hiện nay; từ đó, phân tích, đánh giá thực trạng công tác tư tưởng của Thành ủy Hải Phòng và đề xuất phương hướng, giải pháp công tác tư tưởng của Thành ủy Hải Phòng hiện nay theo tư tưởng Hồ Chí Minh.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận án Tiến sĩ Hồ Chí Minh học: Công tác tư tưởng của thành ủy Hải Phòng hiện nay theo tư tưởng Hồ Chí Minh

HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA HỒ CHÍ MINH NGUYỄN ĐÌNH HOÀNG CÔNG TÁC TƯ TƯỞNG CỦA THÀNH ỦY HẢI PHÒNG HIỆN NAY THEO TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH LUẬN ÁN TIẾN SĨ CHUYÊN NGÀNH HỒ CHÍ MINH HỌC HÀ NỘI - 2020
HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA HỒ CHÍ MINH NGUYỄN ĐÌNH HOÀNG CÔNG TÁC TƯ TƯỞNG CỦA THÀNH ỦY HẢI PHÒNG HIỆN NAY THEO TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH LUẬN ÁN TIẾN SĨ CHUYÊN NGÀNH: HỒ CHÍ MINH HỌC Mã số: 62 31 02 04 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS. TS. BÙI ĐÌNH PHONG HÀ NỘI - 2020
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu, kết quả nêu trong luận án là trung thực, có nguồn gốc rõ ràng, được trích dẫn đầy đủ theo quy định. Tác giả luận án Nguyễn Đình Hoàng
MỤC LỤC Trang MỞ ĐẦU ......................................................................................................... 1 Chương 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU ...................................... 8 1.1. Tình hình nghiên cứu liên quan tới luận án .............................................. 8 1.2. Kết quả nghiên cứu đã đạt được và những vấn đề đặt ra cho luận án ..... 25 Chương 2: TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ CÔNG TÁC TƯ TƯỞNG ............. 29 2.1. Một số khái niệm cơ bản ....................................................................... 29 2.2. Một số nội dung cơ bản trong tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác tư tưởng..............................................................................................38 Chương 3: CÔNG TÁC TƯ TƯỞNG CỦA THÀNH ỦY HẢI PHÒNG THEO TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH - THỰC TRẠNG VÀ NHỮNG VẤN ĐỀ ĐẶT RA ......................................................... 77 3.1. Khái quát những yếu tố ảnh hưởng đến công tác tư tưởng của Thành ủy Hải Phòng ............................................................................ 77 3.2. Thực trạng công tác tư tưởng của Thành ủy Hải Phòng theo tư tưởng Hồ Chí Minh .............................................................................. 85 3.3. Những vấn đề đặt ra cho công tác tư tưởng của Thành ủy Hải Phòng hiện nay .................................................................................. 116 Chương 4: PHƯƠNG HƯỚNG, GIẢI PHÁP CÔNG TÁC TƯ TƯỞNG CỦA THÀNH ỦY HẢI PHÒNG THEO TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH HIỆN NAY .................................................................... 124 4.1. Phương hướng công tác tư tưởng của Thành ủy Hải Phòng ......................... 124 4.2. Giải pháp công tác tư tưởng của Thành ủy Hải Phòng theo tư tưởng Hồ Chí Minh ....................................................................................... 130 KẾT LUẬN.................................................................................................. 155 DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU CỦA TÁC GIẢ ĐÃ CÔNG BỐ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN ........................................................ 158 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO .......................................................... 159 PHỤ LỤC
DANH MỤC CÁC BẢNG Trang Bảng 3.1: Số lượng học viên trong chương trình Cao cấp lý luận chính trị giai đoạn 2016 - 2019 .............................................................. 91 Bảng 3.2: Số lượng lớp, học viên chương trình Trung cấp lý luận chính trị - hành chính của Trường Chính trị Tô Hiệu giai đoạn 2016 - 2019 ......................................................................... 92
DANH MỤC CÁC BIỂU Trang Biểu đồ 3.1: Mức độ thường xuyên làm công tác tư tưởng của cán bộ, đảng viên tại Hải Phòng ................................................. 106 Biểu đồ 3.2: Tỷ lệ người dân quan tâm đến vấn đề chính trị tại Hải Phòng ...... 109 Biểu đồ 3.3: Đánh giá của người dân về nguyên nhân hạn chế của công tác tư tưởng của Thành ủy Hải Phòng ......................... 112 Biểu đồ 3.4: Mức độ sử dụng kỹ năng của cán bộ làm công tác tư tưởng tại Thành ủy Hải Phòng ............................................. 114
1 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Xây dựng Đảng Cộng sản Việt Nam nói chung và công tác tư tưởng của Đảng nói riêng là nội dung lớn, nhất quán trong lý luận và hoạt động thực tiễn cách mạng của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Học tập và vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác tư tưởng không chỉ có ý nghĩa quan trọng đối với mỗi cán bộ, đảng viên, mà còn là nội dung xuyên suốt trong hoạt động của Đảng cũng như cả hệ thống chính trị. Là người sáng lập, lãnh đạo và rèn luyện Đảng Cộng sản Việt Nam, Hồ Chí Minh hết sức chú trọng đến công tác tư tưởng của Đảng. Với Người, công tác tư tưởng là yếu tố cốt lõi giúp Đảng luôn giữ vững bản chất giai cấp công nhân, thực hiện vai trò tiên phong, lãnh đạo trong bất kỳ giai đoạn cách mạng nào. Muốn kiên định, trung thành với chủ nghĩa Mác - Lênin, thông suốt đường lối chính trị của Đảng, thống nhất trong Đảng… thì làm tốt công tác tư tưởng là một trong những nhiệm vụ hàng đầu. Theo Người: "Giáo dục tư tưởng và lãnh đạo tư tưởng là việc quan trọng nhất của Đảng, phải kiên quyết chống cái thói xem nhẹ tư tưởng" [60, tr.279]. Trong Báo cáo Hội nghị lần thứ Sáu của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa II) ngày 15-7-1954, Người nhấn mạnh: "Công tác lãnh đạo tư tưởng là quan trọng nhất. Trong Đảng và ngoài Đảng có nhận rõ tình hình mới, hiểu rõ nhiệm vụ mới, thì tư tưởng mới thống nhất, tư tưởng thống nhất thì hành động mới thống nhất. Nếu trong Đảng và ngoài Đảng từ trên xuống dưới, từ trong đến ngoài đều tư tưởng thống nhất và hành động thống nhất thì nhiệm vụ tuy nặng nề, công việc tuy khó khăn phức tạp, ta cũng nhất định thắng lợi" [60, tr.554-555]. Thấm nhuần tư tưởng Hồ Chí Minh, Đảng Cộng sản Việt Nam luôn đặt công tác tư tưởng ở một vị trí đặc biệt quan trọng trong xây dựng Đảng và sự nghiệp lãnh đạo cách mạng đất nước. Quan điểm này luôn nhất quán qua các kỳ đại hội, theo chiều dài lịch sử cách mạng Việt Nam. Với nhận thức đúng đắn đó, Đảng ta đã đạt được nhiều thành tựu to lớn trong thực tiễn cách mạng;
2 lãnh đạo đất nước phát triển trên tất cả các phương diện về kinh tế, văn hóa, xã hội…, thế và lực của Việt Nam ngày càng được khẳng định trên trường quốc tế; nhân dân tin tưởng vào trí tuệ, uy tín và vai trò lãnh đạo của Đảng… Cùng với những thành tựu đã đạt được, công tác tư tưởng của Đảng trong những năm qua còn tồn tại một số hạn chế như một bộ phận cấp ủy, cán bộ, đảng viên còn chưa coi trọng công tác tư tưởng; công tác tư tưởng tại một số địa phương, cơ quan, còn mang tính hình thức, hiệu quả chưa cao… Cùng với đó là những mặt trái của cơ chế thị trường dẫn đến nhiều vấn đề bất cập, phức tạp; dưới tác động của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, thông tin về mọi lĩnh vực dễ bị xuyên tạc và lan truyền rộng rãi; một số hạn chế, yếu kém tồn tại ngay trong nội tại của Đảng Cộng sản Việt Nam như sự tha hóa biến chất của một bộ phận cán bộ, đảng viên… Mặt khác, tình hình quốc tế, khu vực có nhiều bất ổn, đặc biệt là tình trạng khủng bố, trạng thái chính trị cực đoan, chủ nghĩa dân tộc ở nhiều nước. Các thế lực thù địch tiếp tục đẩy mạnh các hoạt động chống phá dưới các chiêu bài "lòng yêu nước" "bảo vệ chủ quyền biển, đảo", "bảo vệ môi trường", "bảo vệ dân chủ, nhân quyền”... để kích động, gây rối. Không những vậy, sự xuyên tạc khoa học, tấn công chủ nghĩa Mác - Lênin, tạo ra tâm lý khủng hoảng, thiếu niềm tin vào chủ nghĩa xã hội. Trước tình hình trong nước và quốc tế nêu trên, niềm tin của cán bộ, đảng viên và nhân dân cả nước với Đảng dần bị xói mòn. Nếu không làm tốt công tác tư tưởng, không tuyên truyền, thuyết phục, giáo dục chính trị tư tưởng cho cán bộ, đảng viên và nhân dân thì vị thế, vai trò lãnh đạo của Đảng cũng như mục tiêu xây dựng xã hội xã hội chủ nghĩa của Việt Nam sẽ gặp rất nhiều khó khăn. Là một chiến sĩ xuất sắc trên mặt trận công tác tư tưởng, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn coi công tác tư tưởng là một vũ khí sắc bén để lãnh đạo Đảng, dân tộc giành độc lập, thống nhất và xây dựng, phát triển đất nước. Trước bối cảnh trong nước và quốc tế hiện nay, công tác tư tưởng là hoạt động quan trọng nhất mà toàn Đảng phải chú trọng. Để công tác này thực sự hiệu quả thì
3 cần có một lý luận, thực tiễn đã được kiểm chứng qua lịch sử soi đường. Và không có gì quý giá, ý nghĩa hơn những lý luận và phương thức mà Hồ Chí Minh đã tôi luyện trong suốt cuộc đời làm cách mạng của Người. Do vậy, thực hiện công tác tư tưởng theo tư tưởng Hồ Chí Minh hiện nay là yêu cầu cấp bách trong mỗi Đảng bộ nói riêng, toàn Đảng nói chung. Với xu hướng phát triển trên tất cả các lĩnh vực kinh tế, văn hóa, xã hội của thành phố Hải Phòng hiện nay, Thành ủy Hải Phòng luôn coi công tác tư tưởng là yêu cầu cấp thiết để xây dựng Đảng bộ thành phố vững mạnh, đủ năng lực lãnh đạo toàn diện, thực hiện thành công mọi nhiệm vụ chính trị. Thành ủy Hải Phòng luôn đề cao vai trò tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác tư tưởng, coi đây vừa là cơ sở lý luận, vừa là cơ sở thực tiễn mà Thành ủy Hải Phòng có thể vận dụng sáng tạo nhằm thực hiện thành công công tác tư tưởng tại địa phương. Với vị trí địa lý cũng như các tiềm năng về kinh tế, xã hội, Hải Phòng được coi là đầu mối giao thông quan trọng cả trong nước và quốc tế, trên đường biển, đường bộ, đường hàng không. Là điểm thu hút, giao lưu thương mại trong nước và quốc tế nên cùng với quá trình phát triển kinh tế của thành phố là sự xuất hiện lối sống thực dụng của kinh tế thị trường; những luồng tư tưởng, văn hóa đối lập với văn hóa truyền thống; những tư tưởng chống phá Đảng và Nhà nước; những cách nghĩ, nhận thức tiêu cực, mất niềm tin vào con đường cách mạng Việt Nam... Do vậy, công tác tư tưởng của thành phố có ý nghĩa quan trọng cho mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, đồng thời, phải đảm bảo vai trò lãnh đạo của Đảng, ổn định chính trị và đặc biệt là xây dựng, củng cố niềm tin của nhân dân với Đảng. Những năm qua, cùng với việc đề ra đường lối, chủ trương lãnh đạo, chỉ đạo đúng đắn trong phát triển các lĩnh vực của đời sống kinh tế - xã hội, Thành ủy Hải Phòng luôn thực hiện tốt công tác xây dựng Đảng, mà trọng tâm là công tác tư tưởng. Thành ủy Hải Phòng xác định đây là một nội dung quan trọng, thiết yếu nhất nhằm nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu
4 của Đảng bộ thành phố, góp phần quan trọng vào phát triển thành phố giàu mạnh về kinh tế, ổn định về chính trị, văn hóa - xã hội, vững mạnh về quốc phòng an ninh, đáp ứng yêu cầu của tình hình mới. Bên cạnh thành tựu đã đạt được, quá trình thực hiện công tác tư tưởng của Thành ủy Hải Phòng còn một số hạn chế cần được giải quyết như: một bộ phận cán bộ, đảng viên có những biểu hiện suy thoái về nhận thức, tư tưởng chính trị, quan liêu, xa dân; có trường hợp còn nhận thức và hành động sai trái, nhận thức về chủ nghĩa Mác- Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh còn giản đơn. Công tác tư tưởng còn biểu hiện thiếu sắc bén, chưa linh hoạt, chưa thực sự là công cụ hiệu quả trong ngăn chặn và đẩy lùi được những biểu hiện suy thoái về chính trị, tư tưởng trong một bộ phận cán bộ, đảng viên và nhân dân... Do đó, trong giai đoạn này, Thành ủy Hải Phòng cần phải làm tốt công tác tư tưởng theo tư tưởng Hồ Chí Minh, góp phần xây dựng niềm tin, xây dựng khối đại đoàn kết trong toàn Đảng, toàn dân nói chung, Đảng bộ và nhân dân thành phố Hải Phòng nói riêng. Với ý nghĩa là một hoạt động quan trọng của Đảng cùng những vấn đề cấp bách đặt ra cho công tác tư tưởng theo tư tưởng Hồ Chí Minh của Thành ủy Hải Phòng, nghiên cứu sinh lựa chọn đề tài "Công tác tư tưởng của Thành ủy Hải Phòng hiện nay theo tư tưởng Hồ Chí Minh" làm đề tài luận án tiến sỹ của mình. Đề tài không chỉ hệ thống lý luận về công tác tư tưởng theo tư tưởng Hồ Chí Minh mà còn làm rõ hoạt động này của Thành ủy Hải Phòng về thành tựu, hạn chế và cả những vấn đề đặt ra, từ đó đưa ra giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác tư tưởng của Thành ủy Hải Phòng trong thời gian tới. 2. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu 2.1. Mục đích Nghiên cứu tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác tư tưởng để vận dụng vào công tác tư tưởng của Thành ủy Hải Phòng hiện nay; từ đó, phân tích, đánh giá thực trạng công tác tư tưởng của Thành ủy Hải Phòng và đề xuất
5 phương hướng, giải pháp công tác tư tưởng của Thành ủy Hải Phòng hiện nay theo tư tưởng Hồ Chí Minh. 2.2. Nhiệm vụ - Tổng quan tình hình nghiên cứu liên quan tới đề tài luận án, chỉ ra những vấn đề đã được nghiên cứu; xác định những vấn đề cần tập trung nghiên cứu trong luận án - Làm rõ nội dung tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác tư tưởng - Phân tích, đánh giá thực trạng công tác tư tưởng của Thành ủy Hải Phòng theo tư tưởng Hồ Chí Minh. - Đề xuất phương hướng, giải pháp cơ bản nhằm thực hiện tốt công tác tư tưởng của Thành ủy Hải Phòng theo tư tưởng Hồ Chí Minh. 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 3.1. Đối tượng nghiên cứu Luận án nghiên cứu nội dung tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác tư tưởng; thực trạng và giải pháp công tác tư tưởng của Thành ủy Hải Phòng hiện nay theo tư tưởng Hồ Chí Minh. 3.2. Phạm vi nghiên cứu Về nội dung: Luận án tập trung nghiên cứu công tác tư tưởng của Thành ủy Hải Phòng theo tư tưởng Hồ Chí Minh. Trong đó, nghiên cứu làm rõ khái niệm, nội dung tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác tư tưởng; công tác tư tưởng của Thành ủy Hải Phòng và định hướng giải pháp công tác tư tưởng của Thành ủy Hải Phòng theo tư tưởng Hồ Chí Minh. Về không gian: Luận án nghiên cứu nội dung tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác tư tưởng; công tác tư tưởng của Thành ủy Hải Phòng theo tư tưởng Hồ Chí Minh trên địa bàn thành phố Hải Phòng. Về thời gian: Luận án nghiên cứu công tác tư tưởng của Thành ủy Hải Phòng trong giai đoạn từ năm 2015 đến nay (năm 2015 là năm diễn ra Đại hội đại biểu Đảng bộ thành phố Hải Phòng lần thứ XV).
6 4. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu 4.1. Cơ sở lý luận Luận án dựa vào cơ sở lý luận của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm, đường lối của Đảng Cộng sản Việt Nam và các lý thuyết về khoa học xây dựng Đảng, về công tác tư tưởng. 4.2. Phương pháp nghiên cứu - Luận án sử dụng phương pháp luận của chủ nghĩa duy vật biện chứng và duy vật lịch sử trong nghiên cứu tư tưởng, lý luận và công tác tư tưởng. - Luận án sử dụng phương pháp nghiên cứu cơ bản như phương pháp thống nhất giữa lịch sử và logic; phương pháp phân tích, tổng hợp và so sánh; phương pháp văn bản học; phương pháp khảo sát, tổng kết thực tiễn; phương pháp điều tra xã hội học; phương pháp phỏng vấn… để tổng hợp, xử lý số liệu, tạo cơ sở, căn cứ cho nhận định, đánh giá mang tính khách quan, khoa học. 5. Đóng góp mới về khoa học của luận án Thứ nhất, nghiên cứu, phân tích và làm sáng tỏ một cách có hệ thống tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác tư tưởng trong quá trình lãnh đạo cách mạng Việt Nam. Thứ hai, đánh giá, hệ thống hóa những thành tựu đạt được và những hạn chế, yếu kém, nguyên nhân trong việc thực hiện công tác tư tưởng của Thành ủy Hải Phòng hiện nay. Thứ ba, đề xuất phương hướng, giải pháp công tác tư tưởng của Thành ủy Hải Phòng trong thời gian tới theo tư tưởng Hồ Chí Minh. 6. Ý nghĩa lý luận và ý nghĩa thực tiễn của luận án 6.1. Ý nghĩa lý luận Luận án góp phần làm rõ giá trị bền vững trong những nội dung cơ bản của công tác tư tưởng của Đảng dưới góc độ chuyên ngành Hồ Chí Minh học, lấy đó làm cơ sở góp phần xây dựng và bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh chống lại những tư tưởng và nhận thức làm phương hại đến uy tín, vai trò lãnh đạo của Đảng.
7 Luận án góp phần làm rõ cơ sở lý luận và thực tiễn giúp Thành ủy Hải Phòng thực hiện tốt công tác tư tưởng theo tư tưởng Hồ Chí Minh trong hoạt động xây dựng Đảng trên địa bàn thành phố. 6.2. Ý nghĩa thực tiễn Luận án góp phần cung cấp nội dung, phương hướng, giải pháp với Thành ủy Hải Phòng trong việc thực hiện công tác tư tưởng tại địa phương. Kết quả nghiên cứu của luận án có thể làm tài liệu tham khảo cho việc giảng dạy và nghiên cứu tư tưởng Hồ Chí Minh về lĩnh vực tư tưởng, lý luận của Đảng ở hệ thống trường chính trị, quân sự và các cơ quan, các ban của Đảng; Kết quả của luận án góp phần bổ sung cơ sở dữ liệu cho các cơ quan tham mưu, nghiên cứu khi xây dựng nghị quyết, đề án hay chuyên đề nghiên cứu chuyên sâu về công tác tư tưởng. 7. Kết cấu của luận án Ngoài phần Mở đầu, Kết luận, Danh mục tài liệu tham khảo, Phụ lục, Luận án được kết cấu thành 4 chương, 9 tiết.
8 Chương 1 TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU 1.1. TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN TỚI LUẬN ÁN Tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng Đảng nói chung và công tác tư tưởng nói riêng là nội dung được các nhà khoa học nghiên cứu và phản ánh giá trị của nó trong thời đại ngày nay. Những nghiên cứu khoa học này được tiếp cận ở nhiều góc độ khác nhau, tập trung ở một số hướng nghiên cứu cơ bản sau: 1.1.1. Tình hình nghiên cứu tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác tư tưởng Các công trình nghiên cứu tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng Đảng và công tác tư tưởng vô cùng đồ sộ với ý nghĩa lý luận và thực tiễn phong phú. Trong số đó, phải kể đến những cuốn sách được các nhà lý luận, học giả đánh giá cao như: Cuốn Chủ tịch Hồ Chí Minh với công tác tư tưởng, lý luận (Kỷ yếu Hội thảo khoa học) của Viện Hồ Chí Minh và các lãnh tụ của Đảng thuộc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh [128] tập hợp 25 bài viết của các tác giả trong và ngoài Học viện đã phân tích, khẳng định những đóng góp to lớn của Chủ tịch Hồ Chí Minh về công tác tư tưởng, lý luận; về việc truyền bá lý luận cách mạng vào thực tiễn cách mạng Việt Nam của lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc và ý nghĩa to lớn của nó trong tình hình hiện nay. Các tác giả bước đầu nghiên cứu một số quan điểm của Hồ Chí Minh về tư tưởng, lý luận, làm rõ những đóng góp về mặt lý luận của Người về cách mạng Việt Nam, góp phần lý giải những sáng tạo của Hồ Chí Minh trên phương diện lý luận cách mạng đã được thực tiễn kiểm nghiệm. Đồng thời, trong nhiều bài viết đã đề cập tới công tác tư tưởng trong tình hình mới dưới ánh sáng của tư tưởng Hồ Chí Minh. Các tác giả đã chỉ ra những kinh nghiệm, chỉ giáo, sáng tạo trong công tác tư tưởng, lý luận Hồ Chí Minh, để từ đó, đúc rút những bài học quý báu,
9 phục vụ cho quá trình tiến hành công tác tư tưởng, nghiên cứu và truyền bá tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, quan điểm của Đảng đến với mọi tầng lớp nhân dân một cách hiệu quả, thiết thực. Cuốn Hồ Chí Minh với công tác tư tưởng do hai tác giả Hồng Vinh và Đào Duy Quát đồng chủ biên [124] là công trình nghiên cứu chuyên sâu về công tác tư tưởng với nhiều mảng nội dung lớn được thể hiện ở 6 phần: Phần thứ nhất, Hồ Chí Minh phát triển chủ nghĩa Mác, Ăngghen, Lênin về lý luận công tác tư tưởng; Phần thứ hai, Hồ Chí Minh kế thừa và phát triển các giá trị truyền thống của dân tộc, tiếp thư tinh hoa văn hóa nhân loại trong công tác tư tưởng; Phần thứ ba, Hồ Chí Minh với từng lĩnh vực công tác tư tưởng; Phần thứ tư, Hồ Chí Minh về phương pháp công tác tư tưởng; Phần thứ năm, Hồ Chí Minh với công tác tư tưởng; Phần thứ sáu, vận dụng lý luận và phương pháp công tác tư tưởng của Hồ Chí Minh trong điều kiện hiện nay. Cuốn sách xoay quanh sự phát triển về lý luận công tác tư tưởng của Hồ Chí Minh và những ảnh hưởng to lớn của Hồ Chí Minh với quá trình hình thành, phát triển tư tưởng cách mạng Việt Nam. Bên cạnh đó, công trình này làm rõ hơn các nội dung của công tác tư tưởng như nghiên cứu lý luận, tuyên truyền, cổ động, báo chí; Hồ Chí Minh với công tác tư tưởng trong các tầng lớp xã hội khác nhau, phương pháp và nghệ thuật làm công tác tư tưởng của Hồ Chí Minh. Trong Phần thứ sáu, các tác giả đã nhấn mạnh sự cần thiết phải phát huy di sản tư tưởng Hồ Chí Minh vào công tác tư tưởng của Đảng ta trong giai đoạn hiện nay. Cuốn Một số vấn đề trong tư tưởng Hồ Chí Minh về Đảng Cộng sản Việt Nam của hai tác giả Bùi Đình Phong và Phạm Ngọc Anh [77] là một công trình khoa học được hình thành trên cơ sở tập hợp những tham luận khoa học, bài nghiên cứu của hai tác giả được đăng tải trên các tạp chí khoa học chuyên ngành. Công trình được kết cấu bằng cách sắp xếp có hệ thống nhiều nội dung lớn nhằm làm nổi bật một số vấn đề lý luận và thực tiễn trong tư tưởng Hồ Chí
10 Minh về xây dựng Đảng. Trong đó, hai tác giả đã dành nhiều tâm huyết để luận giải nhiều nội dung trong tư tưởng Hồ Chí Minh về tư tưởng, lý luận của Đảng. Những kết quả nghiên cứu này có giá trị đối với hoạt động nghiên cứu chuyên sâu về tư tưởng Hồ Chí Minh trên từng lĩnh vực, từng nội dung cụ thể trong công tác xây dựng Đảng, đặc biệt là công tác tư tưởng, lý luận. Năm 2005, cuốn sách Nghiên cứu, giáo dục tư tưởng Hồ Chí Minh trong thời kỳ đổi mới do tác giả Nguyễn Văn Sáu chủ biên [87] đã phân tích về công tác nghiên cứu, giáo dục tư tưởng Hồ Chí Minh một cách có hệ thống và toàn diện. Tác giả làm rõ những quan điểm chỉ đạo của Đảng và Nhà nước về nghiên cứu, giáo dục tư tưởng Hồ Chí Minh và tiến hành khảo sát thực trạng công tác nghiên cứu, giáo dục tư tưởng Hồ Chí Minh trong thời kỳ đổi mới. Từ những nội dung khảo sát và nghiên cứu, công trình đưa ra phương hướng, giải pháp giáo dục tư tưởng trong điều kiện mới. Tuy nhiên, những nội dung trên chủ yếu tập trung đến đối tượng trong học viên, sinh viên ở các trường học, chưa đề cập nhiều đến các đối tượng khác, do đó, nội dung nghiên cứu, giáo dục tư tưởng Hồ Chí Minh chỉ tiếp cận dưới góc độ hẹp, chuyên sâu. Cuốn sách Học tập phương pháp tuyên truyền cách mạng Hồ Chí Minh do tác giả Hoàng Quốc Bảo biên soạn [10] lại tiếp cận công tác tư tưởng theo tư tưởng Hồ Chí Minh qua việc tìm hiểu nguồn gốc và nêu lên những đặc trưng cơ bản của phương pháp tuyên truyền Hồ Chí Minh - một bộ phận cấu thành trong công tác tư tưởng. Trong "Học tập phương pháp tuyên truyền cách mạng Hồ Chí Minh", tác giả khẳng định: trong công tác tư tưởng, cán bộ làm công tác tuyên truyền là nhân tố quyết định, và phương pháp tuyên truyền cách mạng Hồ Chí Minh là một phương pháp hiệu quả có giá trị trong cả quá khứ và thời đại mới. Trên cơ sở đó, tác giả đưa ra một số giải pháp cơ bản nhằm nâng cao, đổi mới phương pháp tuyên truyền của đội ngũ cán bộ tư tưởng theo phương pháp tuyên truyền Hồ Chí Minh. Cuốn Hồ Chí Minh - Nhà tư tưởng thiên tài của tác giả Trần Nhâm [69] là công trình khoa học nghiên cứu tư tưởng Hồ Chí Minh một cách công phu,
11 tiếp cận tư tưởng Hồ Chí Minh một cách toàn diện. Với 8 nội dung cơ bản, tác giả đã luận giải và làm sáng tỏ hệ thống những vấn đề lý luận phong phú, sâu sắc của tư tưởng Hồ Chí Minh. Trong đó, tư duy mới về Đảng cầm quyền của tư tưởng Hồ Chí Minh được coi là trung tâm của cuốn sách. Đó là tư duy về xây dựng Đảng ta thành một đảng trí tuệ, đảng trong sạch, xứng đáng với với vai trò lãnh đạo cách mạng dân tộc. Công trình khoa học này có ý nghĩa lớn trong việc tìm hiểu cuộc đời, sự nghiệp và tư tưởng Hồ Chí Minh, mở ra hướng tiếp cận mới trong việc nghiên cứu di sản Hồ Chí Minh về công tác tư tưởng. Cuốn Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay dưới ánh sáng tư tưởng Hồ Chí Minh, tác giả Bùi Đình Phong [74] đã tiếp cận những vấn đề thực tiễn, cấp bách hiện nay trong xây dựng Đảng trên cơ sở lý luận về tư tưởng Hồ Chí Minh. Từ nghiên cứu Hồ Chí Minh về Đảng Cộng sản Việt Nam trong chương 1; Tư tưởng Hồ Chí Minh - nền tảng tư tưởng của Đảng Cộng sản Việt Nam trong chương 2, và chương 3 đề cập một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay dưới ánh sáng tư tưởng Hồ Chí Minh, tác giả đã cho thấy những hiểu biết sâu sắc về một số vấn đề về công tác xây dựng Đảng trong tư tưởng Hồ Chí Minh và hiện nay. Tác giả đi sâu phân tích, làm rõ những quan điểm của Hồ Chí Minh về sự suy thoái tư tưởng, chính trị, đạo đức, lối sống trong một bộ phận cán bộ, đảng viên, đồng thời, đưa ra những giải pháp góp phần vào xây dựng, chính đốn Đảng trong điều kiện hiện nay. Một trong những giải pháp được tác giả chú trọng nhất là cần phải củng cố, giữ vững lòng tin của nhân dân vào Đảng theo tư tưởng Hồ Chí Minh. Trong cuốn Tư tưởng Hồ Chí Minh - Một số vấn đề lý luận và thực tiễn của các tác giả là cán bộ nghiên cứu của Viện Hồ Chí Minh và các lãnh tụ của Đảng [129], nội dung trực tiếp và gián tiếp đề cập đến cách tiếp cận mới về tư tưởng Hồ Chí Minh trong công tác xây dựng Đảng nói chung, công tác tư tưởng của Đảng nói riêng. Cuốn sách là tập hợp các công trình nghiên cứu khoa học, các bài viết được chia thành hai phần. Trong đó, phần thứ nhất làm
12 rõ tư tưởng Hồ Chí Minh về những vấn đề chung của cách mạng Việt Nam ở cả lý luận và thực tiễn; phần hai, các tác giả nghiên cứu, làm sáng rõ và vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về các lĩnh vực cụ thể của đời sống xã hội. Trong đó, có bài viết tập trung phân tích quan điểm của Người về vị trí, vai trò và những vấn đề cốt lõi nhất về công tác xây dựng đội ngũ làm công tác tư tưởng như xây dựng phẩm chất đạo đức, năng lực chuyên môn; đồng thời, đề xuất một số giải pháp quan trọng về xây dựng đội ngũ cán bộ làm công tác tư tưởng theo quan điểm Hồ Chí Minh là phải chú trọng đến đào tạo, bồi dưỡng cán bộ làm công tác tư tưởng. Bên cạnh những cuốn sách với giá trị kể trên, nhiều luận án tiến sĩ đề cập đến công tác tư tưởng theo tư tưởng Hồ Chí Minh với nhiều góc nhìn khác nhau đã góp phần khẳng định về sơ sở lý luận và làm phong phú thêm về cơ sở thực tiễn cho nội dung này, cho chuyên ngành Hồ Chí Minh học và khoa học chính trị nói chung như: Luận án tiến sĩ Nâng cao chất lượng giáo dục lý luận chính trị cho cán bộ ở đơn vị cơ sở trong quân đội hiện nay dưới ánh sáng tư tưởng Hồ Chí Minh của tác giả Nguyễn Văn Thắng [108] phân tích thực trạng, nguyên nhân và yêu cầu nâng cao chất lượng giáo dục lý luận chính trị trên cơ sở lý luận về tư tưởng Hồ Chí Minh. Luận án tiếp cận nội dung nghiên cứu với đối tượng là cán bộ đơn vị cơ sở trong quân đội - lực lượng được tôi luyện để có lý tưởng, lý luận chính trị vững vàng. Với cách tiếp cận trên, tác giả đã khẳng định về vai trò quan trọng của giáo dục lý luận chính trị theo tư tưởng Hồ Chí Minh - bộ phận của công tác tư tưởng và đề xuất giải pháp đề nâng cao chất lượng hoạt động này cho cán bộ ở đơn vị cơ sở. Những kết quả nghiên cứu của luận án là định hướng trong nghiên cứu những thành tố của nội dung tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác tư tưởng. Luận án Tiến sĩ Tâm lý học của tác giả Đinh Thị Mai: Kỹ năng tuyên truyền bằng lời tư tưởng Hồ Chí Minh về đạo đức của báo cáo viên cơ sở [52], tác giả đã đi sâu phân tích lý luận kỹ năng tuyên truyền bằng lời tư
13 tưởng Hồ Chí Minh về đạo đức của báo cáo viên cơ sở; thực trạng mức độ biểu hiện kỹ năng thiết lập mối quan hệ, kỹ năng quan sát, kỹ năng thuyết phục, kỹ năng đối thoại của báo cáo viên cơ sở trong công tác tuyên truyền. Luận án Tiến sĩ chuyên ngành Công tác tư tưởng của tác giả Đỗ Minh Tuấn (2017): Vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh trong giáo dục lý luận chính trị cho sinh viên các trường Đại học ở Hà Nội hiện nay [118], tiếp cận dưới góc độ Chính trị học chuyên ngành Công tác tư tưởng đã tập trung nghiên cứu, làm rõ triết lý, nguyên tắc, phương châm, nội dung và hiệu quả giáo dục lý luận chính trị trong tư tưởng Hồ Chí Minh, lấy đó là căn cứ để xác lập bộ tiêu chí về giáo dục lý luận chính trị cho sinh viên làm cơ sở khảo sát. Luận án đã đánh giá thực trạng và đề xuất phương hướng, giải pháp cho việc tăng cường giáo dục lý luận chính trị cho sinh viên các trường đại học hiện nay. Mặc dù, luận án chưa đề cập một cách hệ thống nội dung công tác tư tưởng theo tư tưởng Hồ Chí Minh, nhưng công trình này góp phần làm sáng tỏ giá trị bền vững trong tư tưởng Hồ Chí Minh về giáo dục lý luận chính trị - một nội dung quan trọng trong công tác tư tưởng - đặc biệt giáo dục lý luận chính trị cho sinh viên các trường đại học, đáp ứng yêu cầu của thời kỳ đổi mới, đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, hội nhập và phát triển bền vững đất nước. Cùng với những công trình nêu trên, có thể kể đến một số bài viết có giá trị trên các tạp chí liên quan đến công tác tư tưởng theo tư tưởng Hồ Chí Minh như bài viết Vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh vào phòng, chống suy thoái, tự diễn biến, tự chuyển biến trong nội bộ của tác giả Trần Đình Thắng, [110]; bài viết Tư tưởng Hồ Chí Minh về bản lĩnh chính trị cho thanh niên của tác giả Trịnh Quốc Việt [133]... 1.1.2. Tình hình nghiên cứu sự vận dụng tư tưởng Hồ chí Minh về công tác tư tưởng trong sự nghiệp đổi mới Một trong những công trình đề cập tương đối toàn diện đến công tác tư tưởng của Đảng hiện nay là cuốn Đổi mới công tác tư tưởng, lý luận phục vụ
14 sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc của tập thể các tác giả do tác giả Phạm Tất Thắng làm chủ biên [109]. Đây là kết quả nghiên cứu của chương trình nghiên cứu khoa học cấp Nhà nước. Với những phân tích, dẫn liệu cụ thể, sinh động và thuyết phục, công trình này nghiên cứu toàn diện về vấn đề đổi mới công tác tư tưởng, lý luận. Các tác giả kết cấu cuốn sách thành 4 chương được tiếp cận trên nhiều khía cạnh, nhiều tác động khác nhau cả về thực tiễn và lý luận đối với công tác tư tưởng, lý luận của Đảng trong thời kỳ đổi mới đất nước. Trên cơ sở chương 1 trình bày những vấn đề chung về công tác tư tưởng, lý luận, chương 2 các tác giả đi vào phân tích thực trạng công tác tư tưởng, lý luận trong thời kỳ đổi mới. Với những phân tích, luận giải tình hình thế giới, trong nước một vài thập kỷ tới tác động đến tư tưởng, lý luận; dự báo tình hình tư tưởng xã hội và những vấn đề đặt ra đối với công tác tư tưởng, lý luận viết trong chương 3, cuốn sách trình bày quan điểm, phương hướng, giải pháp đổi mới công tác tư tưởng, lý luận hiện nay. Trong bộ sách Nguyên lý công tác tư tưởng do tác giả Lương Khắc Hiếu làm chủ biên [32], các tác giả khái quát những vấn đề chung về công tác tuyên truyền, đặc biệt đề cập đến những quan điểm có tính nguyên tắc trong đổi mới công tác tuyên truyền và phương hướng cơ bản đổi mới công tác tuyên truyền hiện nay. Đây là "công cụ'' rất quý định hướng cho tác giả luận án tìm hiểu, nghiên cứu và xây dựng các khái niệm, các nội hàm cơ bản của công tác tư tưởng của Đảng ta hiện nay. Cuốn Một số vấn đề về công tác tư tưởng của Đảng Cộng sản Việt Nam của tập thể tác giả do tác giả Đào Duy Quát làm chủ biên [83] đã khái quát lại toàn bộ quá trình hình thành và phát triển công tác tư tưởng của Đảng trên cả bình diện lý luận và thực tiễn; khẳng định những thành tựu, nêu rõ những bài học kinh nghiệm về công tác tư tưởng, góp phần tiếp tục nâng cao chất lượng và hiệu quả công tác tư tưởng của Đảng trong tình hình mới. Cuốn Công tác tư tưởng - văn hóa, khoa giáo và nâng cao vai trò lãnh đạo của Đảng của tác giả Lê Xuân Tùng [120] là công trình tuyển chọn những