BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ Y TẾ
TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y HÀ NỘI
LÊ BẬT TÂN
NGHI£N CøU §ÆC §IÓM L¢M SµNG, XQUANG PHæI
Vµ VI KHUÈN G¢Y BÖNH CñA VI£M PHæI BÖNH VIÖN
ë NG¦êI LíN §IÒU TRÞ T¹I BÖNH VIÖN PhæI
TRUNG ¦¥NG
LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y HỌC
HÀ NỘI - 2018
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ Y TẾ
TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y HÀ NỘI
LÊ BẬT TÂN
NGHI£N CøU §ÆC §IÓM L¢M SµNG, XQUANG PHæI
Vµ VI KHUÈN G¢Y BÖNH CñA VI£M PHæI BÖNH VIÖN
ë NG¦êI LíN §IÒU TRÞ T¹I BÖNH VIÖN PhæI
TRUNG ¦¥NG
Chuyên ngành : Lao
Mã số : 62720150
LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y HỌC
Người hướng dẫn khoa học:
1. PGS.TS. Lê Ngọc Hưng
2. PGS.TS. Nguyễn Văn Hưng
HÀ NỘI - 2018
LỜI CAM ĐOAN
Tôi Bật Tân, nghiên cứu sinh khóa 29 Trường Đại học Y Nội,
chuyên ngành Lao, xin cam đoan:
1. Đây luận án do bản thân tôi trực tiếp thực hiện dưới sự hướng dẫn
của Thầy:
PGS.TS. Lê Ngọc Hưng Bộ môn Lao và Bệnh phổi,
Trường Đại học Y Hà Nội.
PGS.TS Nguyễn Văn Hưng Khoa vi sinh,
Bệnh viện Phổi Trung ương
2. Công trình này không trùng lặp với bất k nghiên cứu nào khác đã
được công bố tại Việt Nam.
3. c số liệu thông tin trong nghiên cứu hoàn toàn chính xác, trung
thực và khách quan, đã được c nhận và chấp thuận của s nơi nghiên cứu.
Tôi xin hn toàn chịu tch nhiệm trước pháp luật về nhng cam kết này.
Hà Nội, ngày 25 tháng 5 năm 2018
Người viết cam đoan
Lê Bật Tân
CÁC CHỮ VIẾT TẮT
ARDS Acute respiratory distress syndrome
Hội chứng suy hô hấp cấp tiến triển
ATS The American Thoracic Society
Hiệp hội lồng ngực Hoa Kỳ
BAL Broncho-alveolar lavage
Rửa phế quản phế nang
CDC Centers for Disease Control and preventation
Trung tâm phòng và kiểm soát bệnh tật Hoa Kỳ
CFU Colony forming units
Đơn vị khóm vi khuẩn
ETAs Endotracheal aspirates
Dịch hút nội khí quản
ICU Intensive care unit
Đơn vị điều trị tích cực
IDSA Infectious Disease Society of American
Hiệp hội bệnh truyền nhiễm Hoa Kỳ
MSSA
Methicillin-susceptible Staphylococcus aureus
MRSA Methicillin-resistant Staphylococcus aureus
CRP C – reactive protein
Protein C phản ứng
PSB Protected specimen brush
Chải bệnh phẩm có bảo vệ
PTC Procalcitonin
sTREM-1 Soluble triggering receptor
expressed on myeloid
cells type 1
Thụ thể kích hoạt hòa tan biểu hiện trên tế bào dòng
tủy loại 1
VPBV Viêm phổi bệnh viện
VPBVKLQTM Viêm phổi bệnh viện không liên quan đến thở máy
VPLQTM Viêm phổi liên quan đến thở máy
VPLQCSYT Viêm phổi liên quan đến chăm sóc y tế
MỤC LỤC
ĐẶT VẤN ĐỀ ............................................................................................... 1
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN ........................................................................ 3
1.1. ĐẠI CƯƠNG VỀ VIÊM PHỔI BỆNH VIỆN ......................................... 3
1.1.1. Định nghĩa và phân loại .................................................................. 3
1.1.2. Căn nguyên gây bệnh và đường xâm nhập ...................................... 5
1.1.3. Tình hình mắc và các yếu tố nguy cơ của VPBV ............................ 7
1.2. LÂM SÀNG, CẬN LÂM SÀNG CỦA VPBV ...................................... 14
1.2.1. Các đặc điểm lâm sàng ................................................................. 14
1.2.2. Các xét nghiệm cận lâm sàng ........................................................ 15
1.3. CHẨN ĐOÁN VPBV ............................................................................ 23
1.3.1. Chiến c chẩn đn lâm ng và chiến lược chẩn đoán vi khuẩn .... 24
1.3.2. Bảng điểm nhiễm khuẩn phổi lâm sàng (CPIS) ............................. 26
1.4. TÌNH HÌNH DỊCH TỄ VÀ ĐỀ KHÁNG KHÁNG SINH CỦA VI
KHUẨN GÂY VPBV .......................................................................... 27
1.4.1. Tình hình dịch tễ ........................................................................... 27
1.4.2. Tình hình kháng sinh của vi khuẩn gây VPBV ............................. 30
CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ........ 34
2.1. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU ............................................................... 34
2.1.1. Tiêu chuẩn lựa chọn bệnh nhân .................................................... 34
2.1.2. Tiêu chuẩn loại trừ ........................................................................ 35
2.1.3. Thời gian và địa điểm nghiên cứu ................................................ 35
2.2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .......................................................... 35
2.2.1. Thiết kế nghiên cứu ...................................................................... 35
2.2.2. Cỡ mẫu nghiên cứu ....................................................................... 35
2.2.3. Nội dung và biến số nghiên cứu .................................................... 35
2.2.4. Các phương pháp thực hiện và tiêu chuẩn đánh giá ...................... 39
2.2.5. Thu thập số liệu: ........................................................................... 51
2.2.6. Xử lý số liệu: ................................................................................ 51
2.2.7. Đạo đức trong nghiên cứu ............................................................. 51
2.2.8. Hạn chế của nghiên cứu ................................................................ 52