Luận văn ảnh hưởng của các biện pháp kỹ thuật nuôi tôm sú (Penaeus monodon) thâm canh đến môi trường bùn đáy ao

Chia sẻ: Nguyen Hung Manh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:139

Thêm vào BST

Báo xấu

236
lượt xem 108
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Hiện nay tôm sú được nuôi phổ biến 2 Đồng Bằng Sông Cửu Long là loài Penaeus monodon thuộc họ tôm He. Nguồn gốc tôm bố mẹ được đánh bắt từ biển và tôm giống được sản xuất nhân tạo ở các trại xản xuất tôm giống phân bố trãi dài từ miền Trung đến mũi Cà Mau.

Chủ đề:

Bình luận(1) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn ảnh hưởng của các biện pháp kỹ thuật nuôi tôm sú (Penaeus monodon) thâm canh đến môi trường bùn đáy ao

B GIÁO D C VÀ ÀO T O TRƯ NG I H C C N THƠ NGUY N VĂN M NH NH HƯ NG C A CÁC BI N PHÁP K THU T NUÔI TÔM SÚ (Penaeus monodon) THÂM CANH N MÔI TRƯ NG BÙN ÁY AO LU N VĂN TH C SĨ KHOA H C MÔI TRƯ NG C n Thơ – 2010 1
B GIÁO D C VÀ ÀO T O TRƯ NG I H C C N THƠ NGUY N VĂN M NH NH HƯ NG C A CÁC BI N PHÁP K THU T NUÔI TÔM SÚ (Penaeus monodon) THÂM CANH N MÔI TRƯ NG BÙN ÁY AO LU N VĂN TH C SĨ CHUYÊN NGÀNH KHOA H C MÔI TRƯ NG Mã s : 60 85 02 NGƯ I HƯ NG D N KHOA H C Ts. BÙI TH NGA C n Thơ – 2010 2
L I CAM OAN Tôi xin cam oan ây là công trình nghiên c u c a b n thân. Các s li u, k t qu trình bày trong lu n án là trung th c và chưa t ng ư c ai công b trong b t kỳ công trình lu n văn nào trư c ây. Tác gi lu n án 3
Lu n văn kèm theo ây, v i t a là “ NH HƯ NG C A CÁC BI N PHÁP K THU T NUÔI TÔM SÚ (Penaeus monodon) THÂM CANH N MÔI TRƯ NG BÙN ÁY AO”, do NGUY N VĂN M NH th c hi n và báo cáo, ã ư c H i ng ch m lu n án thông qua. U viên U viên, thư ký Ph n bi n 1 Ph n bi n 2 C n Thơ, ngày tháng năm 2010 Ch t ch h i ng 4
LÝ L CH KHOA H C I. LÝ L CH SƠ LƯ C: H và tên: Nguy n Văn M nh Gi i tính: Nam Ngày, tháng, năm sinh: 15/10/1979 Nơi sinh: huy n m Dơi t nh Cà Mau. Quê quán: huy n m Dơi t nh Cà Mau Dân t c: kinh Ch c v , ơn v công tác trư c khi i h c t p, nghiên c u: cán b k thu t phòng Tài nguyên và Môi trư ng huy n m Dơi t nh Cà Mau. Ch riêng ho c a ch liên l c: i n tho i cơ quan: 07803.213357 i n tho i riêng: 0918.571291 Fax: E-mail: manh749@gmail.com II. QUÁ TRÌNH ÀO T O 1. Trung h c chuyên nghi p: H ào t o: chính quy Th i gian ào t o t 9/1995 n 9/1997 Nơi h c: Trư ng Trung h c kinh t k thu t B c Liêu, t nh B c Liêu Ngành h c: Nuôi tr ng th y s n. 2. i h c: H ào t o: Chính quy Th i gian ào t o t 9/2000 n 9/2005 Nơi h c (trư ng, thành ph ): i h c C n Thơ, thành ph C n Thơ Ngành h c: K thu t Môi trư ng Tên án, lu n án ho c môn thi t t nghi p: Ngày và nơi b o v án, lu n án ho c thi t t nghi p: Ngư i hư ng d n: 3. Th c sĩ: H ào t o: Chính quy Th i gian ào t o t 10/2007 n 10/2010 Nơi h c: Trư ng i h c C n Thơ, thành ph C n Thơ. Ngành h c: Khoa h c Môi trư ng Tên lu n văn: nh hư ng c a các bi n pháp k thu t nuôi tôm sú (Penaeus monodon) thâm canh n môi trư ng bùn áy ao. Ngày và nơi b o v lu n văn: Ngày / /2010, Trư ng i h c C n Thơ Ngư i hư ng d n: Ti n sĩ Bùi Th Nga 4. Trình ngo i ng (bi t ngo i ng gì, m c ): Anh ng trình C 5. H c v , h c hàm, ch c v k thu t ư c chính th c c p; s b ng, ngày và nơi c p: 5
III. QUÁ TRÌNH CÔNG TÁC CHUYÊN MÔN K T KHI T T NGHI P I H C: Th i gian Nơi công tác Công vi c m nhi m T tháng Phòng Tài nguyên và Môi trư ng huy n Cán b k thu t môi 01/2006 m Dơi, t nh Cà Mau. trư ng và khoáng s n. IV. CÁC CÔNG TRÌNH KHOA H C Ã CÔNG B : XÁC NH N C A CƠ QUAN C IH C Ngày tháng năm 2010 Ngư i khai ký tên Nguy n Văn M nh 6
L IC MT Trư c h t tôi xin chân thành c m ơn Ban Giám Hi u, Ban Ch Nhi m Khoa Môi trư ng và Tài nguyên thiên nhiên, Phòng Qu n Lý Khoa H c và ào T o Sau i H c Trư ng i H c C n Thơ ã t o i u ki n tôi ư c h c t p nghiên c u nâng cao trình trong nh ng năm qua. Xin bày t lòng bi t ơn sâu s c i v i cô hư ng d n Ts. Bùi Th Nga ã dìu d t, ng viên, giúp và cho tôi nh ng l i khuyên quý báu trong su t th i gian h c t p cũng như khi th c hi n tài và vi t lu n văn. Tôi xin chân thành c m ơn PGS. Ts. Nguy n H u Chi m, Ts. Nguy n Văn Bé cùng t t c quý th y cô c a d án CAULESS trư ng i H c C n Thơ v s h tr kinh phí th c hi n tài. Tôi xin ư c g i l i c m ơn n t t c quý Th y, Cô ã gi ng d y, hư ng d n tôi trong su t th i gian h c t p cũng như nghiên c u t i trư ng. Tác gi lu n án 7
TÓM LƯ C tài ư c th c hi n nh m ánh giá m c tích t bùn và dinh dư ng trong ao nuôi tôm sú thâm canh theo m t nuôi và lo i th c ăn khác nhau. K t qu c a tài cho th y lư ng bùn áy ao trung bình tích t trong các ao nuôi s d ng th c ăn TomBoy, LaOne và CP l n lư t là 151; 123 và 141 t n/ha/v ; trong ó lư ng h u cơ trong bùn tương ng là 1,89; 1,35 và 2,2 t n/ha/v , t ng m là 50,3; 33 và 79,8 25 con/m2. Lư ng bùn kg/ha/v , t ng lân là 50,2; 24,7 và 37,4 kg/ha/v mt gi a 3 lo i th c ăn khác bi t có ý nghĩa, nhưng m c tích t bùn và dinh dư ng th p nh t có ý nghĩa các ao nuôi s d ng th c ăn LaOne. Lư ng bùn và dinh dư ng có tương quan ch t ch v i m t nuôi và lư ng th c ăn. nuôi 35 con/m2 v i th c ăn LaOne, s tích t bùn áy kho ng 201 mt t n/ha/v ch a lư ng h u cơ là 1990 kg/ha/v , t ng m là 120,4 kg/ha/v , t ng lân là 73,7 kg/ha/v ; tăng g n 2 l n và khác bi t có ý nghĩa so v i m t nuôi 25 2 con/m . Hàm lư ng COD, t ng m và t ng lân trong nư c gia tăng g p 2 l n so nuôi 25 con/m2 và l n lư t là 81,8; 50,5 và 7,3 kg/ha/v . v im t Lư ng bùn và dinh dư ng khác bi t có ý nghĩa gi a 2 m t nuôi nhưng l i nhu n thu ư c gi a hai m t nuôi thì không khác bi t. Do v y, ngh h nuôi nên th 2 nuôi m t 25 con/m và s d ng th c ăn LaOne nh m h n ch lư ng bùn th i ra môi trư ng. T khóa: lư ng bùn áy ao, nuôi tôm sú thâm canh, tích t dinh dư ng. 8
ABSTRACT The study was conducted to assess levels of sediment and nutrient accumulations at intensive shrimp ponds in different stocking density and food kinds. Research results showed that average contents of sediment accumulated in ponds using Tomboy, LaOne and CP were about 151, 123 and 141 tons/ha/crop respectively; in which the organic matter from sediment were 1.89, 1.35 and 2.2 tons/ha/crop, total nitrogen were 50.3, 33 and 79.8 kg/ha/crop, total phosphorus was 50.2, 24.7 and 37.4 kg/ha/crop with density of 25 individuals/m2. The sediment accumulation differed significantly between three kinds of food but the lowest values were found in ponds feeding LaOne. Contents of sediment and nutrient correlated strongly with stocking densities and feeding quantities. For density of 35 individuals/m2 feeding LaOne, the sediment accumulated approximately 201 tons/ha/crop in which contents of organic matter, total nitrogen and total phosphorus were about 1990, 120.4 and 73.7 kg/ha/crop; these accumulation increased twice and differed significantly at stocking density of 25 individuals/m2. Amounts of COD, total nitrogen and total phosphorus from water increased twice in comparision to stocking density of 25 individuals/m2 with values of 81.8, 50.5 and 7.3 kg/ha/crop respectively. Contents of nutrient and sediment were significant differences between 25 and 35 individuals/m2, but profits did not differed between them. Therefore, the stocking density of 25 individuals/m2 should be recommended and feeding LaOne could be applied commonly in order to limit discharging sediment into the environment. Key words: sediment content, intensive shrimp farming, nutrient accumulation. 9
M CL C Trang L I CAM OAN ....................................................................................................... i LÝ L CH KHOA H C ............................................................................................ iii L I C M T ............................................................................................................ v TÓM LƯ C ............................................................................................................. vi ABSTRACT ............................................................................................................. vii M C L C ............................................................................................................... viii DANH M C CH VI T T T .............................................................................. xii DANH SÁCH B NG ............................................................................................. xiii DANH SÁCH HÌNH ............................................................................................... xv TV N ........................................................................................................... 1 • CHƯƠNG 1 LƯ C KH O TÀI LI U ......................................................... 2 1.1 T ng quan v tôm sú ........................................................................................ 2 1.1.1 Hình thái .......................................................................................................... 2 1.1.2 Phân b ............................................................................................................ 3 1.1.3 Chu kỳ s ng c a tôm sú ................................................................................... 3 1.1.4 T p tính ăn ....................................................................................................... 4 1.1.5 L t xác.............................................................................................................. 4 1.2 M t s ch t dinh dư ng chính trong ao nuôi ................................................. 4 1.2.1 Ch t h u cơ (CHC) .......................................................................................... 4 1.2.2 Hàm lư ng nitơ t ng (TN) ............................................................................... 5 1.2.3 Nitrit (N-NO2-) ................................................................................................ 6 1.2.4 Nitrat (N-NO3-)................................................................................................. 6 1.2.5 Hàm lư ng lân t ng (TP) và P-PO43- ............................................................... 6 1.2.6 Nhu c u oxy hóa h c (COD) ........................................................................... 6 1.3 Tình hình nghiên c u trong và ngoài nư c .................................................... 7 1.4 Khái quát vùng nghiên c u ............................................................................. 9 1.4.1 V trí a lí ........................................................................................................ 9 i u ki n khí h u và ch th y văn ........................................................... 10 1.4.2 10
i u ki n kinh t - xã h i ............................................................................... 12 1.4.3 1.4.4 Tình hình nuôi tôm sú t i vùng nghiên c u ................................................... 13 1.5 Sơ lư c v các lo i th c ăn ư c s d ng ph bi n t i vùng nghiên c u .. 15 1.5.1 Th c ăn TomBoy ........................................................................................... 15 1.5.2 Th c ăn LaOne và Hi-Aqua .......................................................................... 16 1.5.3 Th c ăn C.P.................................................................................................... 17 1.6 Sơ lư c v men vi sinh và ch t x lý ư c s d ng t i vùng nghiên c u .. 18 1.6.1 Men vi sinh..................................................................................................... 18 1.6.2 Các lo i Zeo ................................................................................................... 20 CHƯƠNG 2 N I DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN C U ...................... 22 2.1 N i dung nghiên c u ....................................................................................... 22 2.2 a i m và th i gian nghiên c u .................................................................. 22 2.3 Phương ti n và phương pháp nghiên c u .................................................... 22 2.3.1 Phương ti n nghiên c u ................................................................................. 22 2.3.2 Phương pháp thu và b o qu n m u bùn áy .................................................. 22 2.3.3 Phương pháp thu và b o qu n m u nư c ...................................................... 23 2.3.4 Phương pháp phân tích ch tiêu trong nư c ................................................... 23 a. Nhu c u oxy hóa h c (COD)............................................................................ 23 b. T ng m Kjeldahl (TKN) ............................................................................. 24 c. T ng lân (TP) ................................................................................................... 25 2.3.5 Phương pháp phân tích m u bùn.................................................................... 25 a. Ch t h u cơ (CHC) ......................................................................................... 25 b. T ng m Kjeldahl (TKN) .............................................................................. 26 c. T ng lân (TP) .................................................................................................. 26 2.3.6 Cách tính lư ng COD, TKN và TP trong nư c ao nuôi ............................... 27 2.3.7 Cách tính lư ng CHC, TKN và TP trong bùn áy ao nuôi ........................... 27 2.3.8 Phương pháp x lí s li u .............................................................................. 27 11
CHƯƠNG 3 K T QU VÀ TH O LU N ......................................................... 28 3.1 Th c tr ng nuôi tôm sú thâm canh t i huy n m Dơi, t nh Cà Mau ..... 28 3.1.1 L ch th i v , thu ho ch và tiêu th ................................................................ 28 3.1.2 T ch c s n xu t ............................................................................................ 28 3.1.3 Năng su t bình quân và thu nh p ................................................................... 30 3.1.4 K thu t nuôi tôm sú trong vùng nghiên c u ................................................ 31 a. Chu n b ao nuôi .............................................................................................. 31 b. Chăm sóc ao tôm nuôi ..................................................................................... 32 c. Ki m tra tôm .................................................................................................... 33 d. Ki m tra ch t lư ng nư c ao nuôi .................................................................. 33 e. Qu t nư c hay s c khí .................................................................................... 33 f. nh kỳ x lí ao nuôi ....................................................................................... 34 3.2 Bi n ng ch t h u cơ, m và lân trong bùn áy theo th i gian nuôi..... 34 3.2.2 Bi n ng ch t h u cơ (%CHC) .................................................................... 34 3.2.3 Bi n ng t ng m Kjeldahl (%TKN) ......................................................... 35 3.2.4 Bi n ng t ng lân (%TP) ............................................................................. 36 3.3 Bi n ng dinh dư ng trong bùn áy theo th c ăn và m t nuôi ........ 37 3.3.2 Bi n ng dinh dư ng trong bùn áy theo lo i th c ăn................................. 37 3.3.3 Bi n ng dinh dư ng trong bùn áy theo m t nuôi ................................ 38 3.4 Bi n ng lư ng th c ăn s d ng trong su t v nuôi ............................... 39 3.5 Bi n ng m t s ch tiêu ch t lư ng nư c ao nuôi ................................... 40 3.5.2 Bi n ng nhu c u ôxy hóa h c (COD)......................................................... 40 3.5.3 Bi n ng n ng t ng nitơ Kjeldahl (TKN) ............................................... 41 3.5.4 Bi n ng n ng t ng lân (TP)................................................................... 42 3.5.5 Bi n ng dinh dư ng trong nư c theo lo i th c ăn vào lúc thu ho ch ....... 43 3.5.6 Bi n ng dinh dư ng trong nư c theo m t nuôi vào lúc thu ho ch ....... 44 3.6 Lư ng dinh dư ng trong bùn áy và trong nư c ao nuôi ........................ 44 3.6.2 Lư ng dinh dư ng trong bùn áy .................................................................. 44 3.6.3 Lư ng dinh dư ng trong nư c ....................................................................... 46 3.7 Năng su t, thu nh p và l i nhu n ............................................................... 47 12
3.7.2 Năng su t, thu nh p và l i nhu n khi nuôi cùng m t ............................... 47 3.7.3 Năng su t, thu nh p và l i nhu n c a m t nuôi khác nhau ...................... 47 3.8 Phân tích tương quan gi a lư ng bùn áy v i th c ăn, m t nuôi ...... 49 3.8.2 Lư ng th c ăn v i lư ng bùn áy.................................................................. 49 3.8.3 M t nuôi v i lư ng th c ăn ...................................................................... 49 3.8.4 M t nuôi v i lư ng bùn áy...................................................................... 50 CHƯƠNG 4 K T LU N VÀ XU T .............................................................. 51 4.1 K t lu n ............................................................................................................. 51 4.2 xu t............................................................................................................... 51 TÀI LI U THAM KH O ...................................................................................... 52 PH L C ..................................................................................................................... 13
DANH M C CH VI T T T Ch Nghĩa c a ch %CHC Ph n trăm ch t h u cơ %TKN Ph n trăm t ng m Kjeldahl %TP Ph n trăm t ng lân 0 /00 Ph n ngàn (n ng mu i) 0 C C (nhi t ) 0 E ông 0 N Bc 0 S Nam C Cacbon CFU T bào (vi sinh v t) CHC Ch t h u cơ FCR H s chuy n i t h c ăn N Nitơ P Photpho TCVN Tiêu chu n Vi t Nam TKN T ng m Kjeldahl TN Nitơ t ng TNHH Trách nhi m h u h n TP T ng lân UI Ho t c a enzym VN Vi t Nam ng (ti n Vi t Nam) 14
DANH SÁCH B NG B ng Tên b ng Trang m, lân trong ao nuôi tôm (ao 2000m2) ................................ 1.1 S phân b 7 1.2 Ch t lư ng nư c th i và tiêu chu n nư c th i sau nuôi tôm ................................ 8 1.3 Thành ph n dinh dư ng c a th c ăn TomBoy .......................................................... 15 1.4 Li u lư ng khuy n cáo cho ăn c a th c ăn TomBoy ................................ 16 1.5 Thành ph n dinh dư ng c a th c ăn LaOne và Hi-Aqua ................................ 17 1.6 Li u lư ng khuy n cáo cho ăn c a th c ăn LaOne và Hi-Aqua ............................... 17 1.7 Thành ph n dinh dư ng c a th c ăn C.P ................................................................ 18 1.8 Li u lư ng khuy n cáo cho ăn c a th c ăn C.P ........................................................ 18 2.1 D ng c ch a m u và i u ki n b o qu n m u ......................................................... 23 3.1 Năng su t bình quân (t n/ha/v ) ................................................................ 30 3.2 Thu nh p bình quân (tri u VN /ha/v ) ................................................................ 31 3.3 S d ng hoá ch t khác nhau x lý ao nuôi ........................................................... 32 3.4 X lý ao nuôi khác nhau theo k thu t nuôi.............................................................. 34 3.5 Bi n ng hàm lư ng h u cơ c a lo i th c ăn theo th i gian ................................ 35 3.6 Bi n ng hàm lư ng h u cơ c a m t nuôi theo th i gian ................................ 35 3.7 Bi n ng t ng m Kjeldahl c a lo i th c ăn theo th i gian ................................ 36 3.8 Bi n ng t ng m Kjeldahl c a m t nuôi theo th i gian ................................ 36 3.9 Bi n ng t ng lân c a lo i th c ăn theo th i gian ................................ 37 3.10 Bi n ng t ng lân c a m t nuôi theo th i gian ................................ 37 3.11 Bi n ng hàm lư ng dinh dư ng trong bùn áy theo lo i th c ăn .......................... 38 3.12 Bi n ng hàm lư ng dinh dư ng trong bùn áy theo m t nuôi.......................... 39 3.13 Bi n ng v lư ng th c ăn (t n/ha/v ) trong su t v nuôi ................................ 39 3.14 Bi n ng n ng COD (mg/L) c a lo i th c ăn theo th i gian ........................... 40 3.15 Bi n ng n ng COD (mg/L) c a m t nuôi theo th i gian ........................... 41 3.16 Bi n ng n ng TKN (mg/L) c a lo i th c ăn theo th i gian ............................ 41 3.17 Bi n ng n ng TKN (mg/L) c a m t nuôi theo th i gian ............................ 42 15
3.18 Bi n ng n ng TP (mg/L) c a lo i th c ăn theo th i gian ................................ 42 3.19 Bi n ng n ng TP (mg/L) c a m t theo th i gian ................................ 43 3.20 Bi n ng n ng ch t dinh dư ng trong nư c theo lo i th c ăn ........................... 43 3.21 Bi n ng n ng ch t dinh dư ng trong nư c theo m t nuôi ........................... 44 3.22 Lư ng bùn áy cu i v nuôi ................................................................ 45 3.23 Lư ng dinh dư ng trong bùn áy theo lo i th c ăn ................................ 45 3.24 Lư ng dinh dư ng trong bùn áy theo m t nuôi ................................ 46 3.25 Lư ng dinh dư ng trong nư c theo lo i th c ăn....................................................... 46 3.26 Lư ng dinh dư ng trong nư c theo m t nuôi....................................................... 47 3.27 Năng su t, thu nh p và l i nhu n c a m t nuôi gi ng nhau ................................ 48 3.28 Năng su t, thu nh p và l i nhu n c a m t nuôi khác nhau ................................ 48 3.29 S khác nhau v th i gian và li u lư ng s d ng ................................ 49 16
DANH SÁCH HÌNH Hình Tên hình Trang 1.1 Tôm sú Penaeus monodon ....................................................................... 2 1.2 V trí a lí huy n m Dơi ................................................................ 11 3.1 Mt tôm nuôi....................................................................................... 29 3.2 Lo i th c ăn s d ng ............................................................................... 29 3.3 Tương quan lư ng th c ăn v i lư ng bùn áy ........................................ 49 3.4 Tương quan m t nuôi v i lư ng th c ăn ........................................... 50 3.5 Tương quan m t nuôi v i lư ng bùn áy ........................................... 50 17
TV N Theo B Nông nghi p và Phát tri n nông thôn, t ng s n lư ng th y s n khai thác và nuôi tr ng c a c nư c t kho ng 2.200 nghìn t n, tăng 6,8% so v i năm 2008; trong ó s n lư ng khai thác bi n kho ng 2.068 nghìn t n. Tính n cu i năm 2009 di n tích nuôi tôm sú trên c nư c ư c t 548 nghìn ha, gi m 66 nghìn ha so cùng kỳ năm 2008 (http://vietchinabusiness.vn). Di n tích nuôi th y s n ng B n g Sông C u Long năm 2009 chi m kho ng 824.000 ha (http://www.baomoi.com); s n lư ng t trên 1,9 tri u t n chi m kho ng 89% v di n tích và kho ng 93% v s n lư ng so v i các t nh phía Nam. Nuôi tôm ã góp ph n c i thi n áng k thu nh p c a ngư i dân trong vùng, tuy nhiên quá trình nuôi phát sinh nhi u v n v môi trư ng nh t là bùn th i t các ao nuôi ã gây tr ng i cho phát tri n ngh nuôi tôm ven bi n theo hư ng b n v ng. Ngu n g c c a các ch t gây ô nhi m các nông tr i nuôi tôm là do th c ăn th a và ch t th i c a tôm nuôi. Trong h th ng nuôi thâm canh ch có kho ng 15 - 20% th c ăn ư c dùng vào phát tri n mô ng v t; 40 - 45% ư c s d ng trong quá trình chuy n hoá bình thư ng, duy trì và l t xác; 15% t ng lư ng th c ăn hao h t do không ăn h t và th t thoát (Lê Th Siêng và ctv, 2003). Trong ó, nitơ và photpho là hai nguyên t chính trong ch t th i có liên quan v i công ngh s n xu t th c ăn và h th ng nuôi tôm (Lê Tr ng, 2001). Hi n nay mô hình nuôi tôm sú (Penaeus monodon) thâm canh ã và ang ư c phát tri n r ng rãi ng B ng Sông C u Long nói chung và t i huy n m Dơi t nh Cà Mau nói riêng. Th c t l i nhu n thu ư c t mô hình nuôi tôm thâm canh là r t cao. Tuy nhiên, tính b n v ng c a mô hình v n là câu h i nghiên c u cho các nhà khoa h c và cũng là khó khăn ang i m t c a ngư i nuôi và cơ quan qu n lý, do b i nuôi tôm thâm canh không ch làm tăng tích t dinh dư ng trong bùn áy ao mà còn gây ô nhi m cho môi trư ng nư c lân c n, ưa n gia tăng r i ro cho ngh nuôi. Qua kh o sát ban u cho th y, vùng nuôi tôm thâm canh t i huy n m Dơi, các ao nuôi gây ô nhi m môi trư ng nh t là bùn th i và nư c th i. N u như không có gi i pháp kh c ph c thì trong tương lai g n có th môi trư ng s b ô nhi m và nh hư ng n tính b n v ng c a ngh nuôi. Do v y tài “ nh hư ng c a các bi n pháp k thu t nuôi tôm sú thâm canh (Penaeus monodon) n môi trư ng bùn áy ao” ư c th c hi n v i các m c tiêu sau: - Xác nh m c ô nhi m h u cơ, t ng m và t ng lân trong bùn áy ao nuôi tôm sú thâm canh v i 3 lo i th c ăn và 2 m t nuôi khác nhau. - ánh giá lư ng bùn, lư ng dinh dư ng trong bùn áy t các ao nuôi tôm sú thâm canh trong vùng nghiên c u. - xu t bi n pháp h n ch lư ng bùn, lư ng dinh dư ng trong bùn áy ao nuôi tôm sú thâm canh. 18
CHƯƠNG 1 LƯ C KH O TÀI LI U 1.7 T ng quan v tôm sú Hi n nay tôm sú ư c nuôi ph bi n ng B ng Sông C u Long là loài Penaeus monodon thu c h tôm He. Ngu n g c tôm b , m ư c ánh b t t bi n và tôm gi ng ư c s n xu t nhân t o các tr i s n xu t tôm gi ng phân b trãi dài t mi n Trung n t n mũi Cà Mau. Tên khoa h c: Penaeus monodon Fabricius (Nguy n Văn Thư ng, 2006). Tên ti ng Anh: Giant/Black Tiger Prawn. Tôm sú ư c nh lo i: Ngành: Arthropoda L p: Crustacea B : Decapoda H chung: Penaeidea H : Penaeus Fabricius Gi ng: Penaeus Loài: Monodon 1.7.1 Hình thái Nhìn t bên ngoài, tôm g m các b ph n sau (hình 1.1): Hình 1.1: Tôm sú Penaeus monodon - Ch y: d ng như lư i ki m, c ng, có răng cưa. V i tôm sú, phía trên ch y có 7-8 răng và dư i ch y có 3 răng. - Mũi kh u giác và râu: là cơ quan nh n bi t và gi thăng b ng cho tôm, - 3 c p chân hàm: dùng l y th c ăn và bơi l i, - 5 c p chân ng c: dùng l y th c ăn và bò, - 5 c p chân b ng: dùng bơi, 19
- uôi: có 1 c p chân uôi tôm có th nh y xa, i u ch nh bơi lên hay xu ng th p - B ph n sinh d c (n m dư i b ng). Tôm sú thu c lo i d hình phái tính, con cái có kích thư c to hơn con c. Khi tôm trư ng thành phân bi t rõ c cái, thông qua cơ quan sinh d c ph bên ngoài. Con c: cơ quan sinh d c chính c a con c n m phía trong ph n u ng c, bên ngoài có cơ quan giao ph i ph n m nhánh ngoài ôi chân ng c th 2. Con cái: bu ng tr ng n m d c theo m t lưng phía trên, hai ng d n tr ng m ra kh p háng ôi chân ng c th 3. B ph n ch a túi tinh g m 2 t m ph ng lên ôi chân ng c th 4 và th 5 dư i b ng tôm (http://www.nghean.gov.vn). 1.7.2 Phân b Ph m vi phân b c a tôm sú khá r ng, t n Dương qua hư ng Nh t B n, ài Loan, phía ông Tahiti, phía Nam Châu Úc và phía Tây Châu Phi (Racek - 1955, Holthuis & Rosa - 1965, Motoh - 1981, 1985 trích d n b i Th ch Thanh, 2005). 300E n 1550E t vĩ 350N t i 350S xung Nhìn chung, tôm sú phân b t kinh quanh các nư c vùng xích o, c bi t là Indonesia, Malaysia, Philippine và Vi t Nam. Tôm b t, tôm gi ng và tôm g n trư ng thành có t p tính s ng g n b bi n và r ng ng p m n ven b . Khi tôm trư ng thành di chuy n xa b vì chúng thích s ng vùng nư c sâu hơn. 1.7.3 Chu kỳ s ng c a tôm sú Các giai o n phát tri n u trùng tôm sú: - Nauplli: g m 6 giai o n: 36-51 gi . - Zoea: g m 3 giai o n: 105-120 gi . - Mysis: g m 3 giai o n: 72 gi . - Postlarvae: giai o n g n trư ng thành. - Juvenile: giai o n trư ng thành. - Tu i thành th c: tu i thành th c sinh d c c a tôm c và tôm cái t tháng th 8 tr lên. Xác nh s thành th c c a tôm cái d hơn, ch c n quan sát có túi tinh cơ quan sinh d c ph . Phương pháp xác nh thành th c con c khó hơn, ch khi nào tìm th y ư c tinh trùng cu i ng d n tinh. Thư ng d a vào tr ng lư ng xác nh khi con c n ng t 50g tr lên. Tôm sú quanh năm, nhưng t p trung vào hai th i kỳ chính: tháng 3-4 và tháng 7-10 hàng năm. Tu i th tôm c kho ng 1,5 năm, con cái kho ng ch ng 2 năm (http://www.nghean.gov.vn). 20