Luận văn cao học nuôi trồng thủy sản: Ảnh hưởng của các độ mặn khác nhau lên một số chỉ tiêu sinh lý, tăng trưởng và tỉ lệ các bống tượng (Oxyeleotris marmoratus) giai đoạn giống

Chia sẻ: Nguyen Khanh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:124

Thêm vào BST

Báo xấu

142
lượt xem 17
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn cao học nuôi trồng thủy sản: Ảnh hưởng của các độ mặn khác nhau lên một số chỉ tiêu sinh lý, tăng trưởng và tỉ lệ các bống tượng (Oxyeleotris marmoratus) giai đoạn giống.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn cao học nuôi trồng thủy sản: Ảnh hưởng của các độ mặn khác nhau lên một số chỉ tiêu sinh lý, tăng trưởng và tỉ lệ các bống tượng (Oxyeleotris marmoratus) giai đoạn giống

TR NG I H C C N TH KHOA TH Y S N HU NH HI U L C NH H NG C A CÁC M N KHÁC NHAU LÊN TS CH TIÊU SINH LÝ, T NG TR NG VÀ T S NG CÁ B NG T NG (Oxyeleotris marmoratus) GIAI N GI NG LU N V N T T NGHI P CAO H C CHUYÊN NGÀNH NUÔI TR NG THU S N C n Th , 2009
TR NG I H C C N TH KHOA TH Y S N HU NH HI U L C NH H NG C A CÁC M N KHÁC NHAU LÊN TS CH TIÊU SINH LÝ, T NG TR NG VÀ T S NG CÁ B NG T NG (Oxyeleotris marmoratus) GIAI N GI NG LU N V N T T NGHI P CAO H C CHUYÊN NGÀNH NUÔI TR NG THU S N CÁN B H NG D N TS. TH THANH H NG C n Th , 2009
XÁC NH N C A H I NG Lu n v n kèm theo ây v i t a là “ nh h ng c a các m n khác nhau lên m t s ch tiêu sinh lý, t ng tr ng và t l s ng cá B ng ng (Oxyeleotris marmoratus) giai o n gi ng” do Hu nh Hi u L c th c hi n và báo cáo c h i ng ch m lu n v n thông qua. y viên y viên, th ký Ph n bi n 1 Ph n bi n 2 C n Th , ngày…… tháng…… n m 2009 Ch t ch H i ng i
L IC MT Tr c tiên tôi xin chân thành c m n Ban Giám Hi u, Ban Ch Nhi m Khoa Th y S n, phòng ào T o tr ng i H c C n Th ã t o u ki n thu n l i cho tôi c h c t p và nghiên c u trong su t khóa h c và su t quá trình thí nghi m tài. Tôi xin c bày t lòng bi t n sâu s c n cô h ng d n Ti n S Th Thanh H ng ã t n tình h ng d n, quan tâm, giúp , ng viên và t o m i u ki n thu n l i t khi chu n b cho n khi k t thúc thí nghi m c ng nh trong su t quá trình hoàn ch nh quy n lu n v n t t nghi p. Xin chân thành c m n th y PGS. TS Nguy n Thanh Ph ng ã d y d , quan tâm, giúp và óng góp ý ki n cho tôi c hoàn thành t t thí nghi m. Xin c g i l i c m n n các b n Nguy n H ng Thùy, Nguy n Th Kim Hà công tác t i b môn dinh d ng và ch bi n th y s n, Khoa Th y S n ã t n tình giúp tôi trong su t th i gian ti n hành thí nghi m. Xin g i l i c m n n các b n sinh viên l p nuôi tr ng th y s n và b nh h c th y s n khóa 31 ã giúp tôi r t nhi u trong th i gian qua. Chân thành c m n Ban Qu n lý D án PhysCam ã h tr và t o u ki n t t cho tôi th c hi n nghiên c u. C m n các anh ch , các b n cùng l p Cao H c khóa 13 luôn ng viên, ch d n và nhi t tình giúp tôi trong su t quá trình h c t p và hoàn thành lu n v n t t nghi p. Chân thành c m n Ban Giám Hi u tr ng Trung C p Kinh T K Thu t Cà Mau cùng các anh ch em, b n bè ng nghi p ã t o m i u ki n thu n l i cho tôi c yên tâm h c t p và nghiên c u. Cu i cùng là lòng bi t n chân thành n gia ình, ng i thân và b n bè ã luôn ng h , ng viên, an i và giúp tôi v t qua r t nhi u khó kh n có c thành công ngày nay. Chân thành c m n! ii
TÓM T T Nghiên c u nh h ng c a các m n khác nhau lên s t ng tr ng, t l s ng, m t s ch tiêu sinh lý và huy t h c c a cá B ng T ng (Oxyeleotris marmoratus) giai o n gi ng c th c hi n nh m tìm ra m n thích h p cho s t ng tr ng t t nh t c a cá. K t qu thí nghi m ã ch ra r ng ng ng m n c a cá B ng t ng (Oxyeleotris marmoratus) là 30 ppt. ASTT máu cá ng d n theo s gia t ng m n t 0 ppt lên 25 ppt v i giá tr thay i t 261±25,1 mOsm/kg n 332±19,3 mOsm/kg. ASTT máu cá m nt 0 n 8 ppt (dao ng t 261±25,1 mOsm/kg n 287±12,3 mOsm/kg) cá u hòa ASTT cao so v i môi tr ng, m n 10 ppt ASTT máu cá t ng ng v i ASTT môi tr ng (292 mOsm/kg) và khi m n t t 12 n 25 ppt cá u hòa ASTT th p so v i môi tr ng. K t qu th ng kê cho th y r ng không có s khác bi t v ASTT gi a nghi m th c 3 và 5 ppt so v i nghi m th c i ch ng 0 ppt. m n 8 ppt, sau 6 gi và 24 gi ASTT máu cá cao h n có ý ngh a (p
th c i ch ng. K t qu sau 3 tháng nuôi cho th y t ng tr ng tr ng l ng và ng tr ng chi u dài c a cá nghi m th c 5 và 10 ppt l n h n khác bi t có ý ngh a so v i i ch ng. iv
ABSTRACT A study on effects of different salinities on physiological parameters, growth and survival rates of the Marble goby (Oxyeleotris marmoratus) juvenile was carried out. The parameters such as salinity tolerance, oxygen dificit, oxygen consumption, osmotic and ionic regulation as well as hematological changes were measured. The results showed that the salinity tolerance of the Marble goby was 30 ppt. The blood osmolality increased gradually with the rise of the salinity of the environment from 261±25,1 mOsm.kg-1 (0 ppt) to 332±19,3 mOsm.kg-1 (25 ppt). The blood osmolality regulation at salinity levels of 0 to 8 ppt (varied from 261±25,1 mOsm.kg-1 to 287 ± 12,3 mOsm.kg-1) was higher than the osmolarity of the environment. At salinity level of 10 ppt, however, the blood osmolality was equivalent to environmental osmolality (292 mOsm.kg-1). The osmolality increased from 294±7,0 mOsm.kg-1 to 332±19,3 mOsm.kg-1 in salinity levels of 12 and 25 ppt, respectively. There was no significant difference between the blood osmolality of the fish in 5, 3 ppt and 0 ppt. After 6 and 24 h challenges, the osmolality of fish blood at 8 ppt was significantly higher than that of fish at 0 ppt (P0,05).. The blood osmolalities at 20, 22 and 25 ppt were significantly higher than those at lower salinity levels. Meanwhile, there was no significant difference between 20, 22 and 25 ppt. K+, Na+ concentrations of blood at 15 to 25 ppt were significantly higher than that at 0 ppt after expose to the salinities 7 days while Cl- concentration at 10–25 ppt were significantly higher than those at lower salinity levels. Oxygen consumption and oxygen deficit at 0 ppt were significantly lower than those at 5–20 ppt. It is therefore concluded that the physiological parameters increased with the rise of salinity levels. The hematological parameters such as red blood cells, hemoglobin concentration, mean corpuscular haemoglobin gradually declined with the increase of salinity levels. These parameters at the 15 and 20 ppt were higher significantly different than that at 0 ppt. Conversely, white blood cells increased with the rise of salinity levels. However, no significant difference was found (P>0,05). In the growth experiment, the survival rate of the fish were high after 3 months in the 0, 5 and 10 ppt. However, all fishes were reared to 15 and 20 ppt died after 48 and 44 days, respectively. The fish body mass and total length of fishes was highest at 10 ppt and it was significantly different among v
treatments. High survival rate was found at 5 ppt (95,3±8,08%) followed by 10 ppt (89,3±7,02%) and these were significantly higher compared to those at 0 ppt. vi
CAM K T K T QU Tác gi xin cam k t, lu n v n này c hoàn thành d a trên các k t qu nghiên c u c a tác gi trong khuôn kh c a d án “Physiological constraints in aquaculture in Mekong delta region (PhysCam)”. T t c các s li u và k t qu c trình bày trong lu n v n là trung th c và ch a t ng c công b trong th i gian tr c ây. D án có quy n c s d ng k t qu c a nghiên c u này ph c v cho d án. C n Th , ngày ...... tháng ...... n m 2009 Tác gi Hu nh Hi u L c vii
M CL C Trang XÁC NH N C A H I NG .................................................................................i I C M T ...........................................................................................................ii TÓM T T ...............................................................................................................iii ABSTRACT ............................................................................................................. v CAM K T K T QU ............................................................................................ vii C L C.............................................................................................................viii DANH SÁCH HÌNH ................................................................................................ x DANH SÁCH B NG .............................................................................................. xi DANH M C T VI T T T.................................................................................. xii PH N I: GI I THI U.............................................................................................. 1 PH N II: T NG QUAN TÀI LI U ......................................................................... 4 2.1 M t s c m sinh h c c a cá B ng T ng.................................................4 2.1.1 c m hình thái và phân lo i ............................................................... 4 2.1.2 c m phân b : ...................................................................................4 2.1.3 c m môi tr ng s ng: ......................................................................5 2.1.4 c m dinh d ng: ..............................................................................5 2.1.5 c m sinh tr ng:..............................................................................6 2.1.6 c m sinh s n: ...................................................................................6 2.2 nh h ng c a các m n lên sinh lý và t ng tr ng, t l s ng c a ng v t th y s n ................................................................................................................ 7 2.2.1 nh h ng c a m n lên u hoà áp su t th m th u và ion:................. 7 Vai trò i u hòa áp su t th m th u c a máu cá ................................................. 8 Vai trò c a th n và s ti t ni u trong u hòa áp su t th m th u..................... 9 nh h ng c a m n lên u hoà áp su t th m th u................................... 10 thay i h ng c u, b ch c u trong máu ...................................................... 13 2.2.2 nh h ng c a m n lên tiêu hao oxy ................................................. 14 2.2.3 nh h ng c a m n lên t ng tr ng và t l s ng .............................. 16 PH N III: V T LI U VÀ PH NG PHÁP NGHIÊN C U................................. 20 3.1 Th i gian và a m nghiên c u.................................................................. 20 3.2 i t ng nghiên c u:................................................................................... 20 3.3 V t li u nghiên c u ....................................................................................... 20 3.4 Ph ng pháp nghiên c u: .............................................................................. 21 3.4.1 Thí nghi m 1: Tìm ng ng m n cá B ng T ng ................................ 21 3.4.2 Thí nghi m 2: nh h ng các m n khác nhau lên s bi n i áp su t th m th u và ion c a cá B ng T ng .............................................................. 21 3.4.3 Thí nghi m 3: nh h ng c a m n khác nhau lên tiêu hao oxy và ng ng oxy c a cá B ng T ng ...................................................................... 22 3.4.4 Thí nghi m 4: nh h ng các m n khác nhau lên t ng tr ng và t l ng cá B ng T ng........................................................................................ 24 3.4.5 Y u t môi tr ng................................................................................... 28 3.5 X lý s li u.................................................................................................. 28 PH N IV: K T QU VÀ TH O LU N ............................................................... 29 4.1 Thí nghi m 1: Ng ng m n c a cá B ng T ng....................................... 29 4.2 Thí nghi m 2: nh h ng c a các m n khác nhau n kh n ng u hòa áp su t th m th u và ion cá B ng T ng............................................................... 30 4.2.1 Kh n ng u hòa áp su t th m th u c a cá B ng T ng các m n và th i gian khác nhau .................................................................................... 30 4.2.1.1 S thay i áp su t th m th u máu cá theo m n.............................. 32 viii
4.2.1.2 S thay i áp su t th m th u cá theo th i gian................................... 34 4.2.1.3 m ng áp cá B ng T ng ............................................................. 36 4.2.2 nh h ng c a m n n u hòa ion trong c th cá ........................ 38 4.2.2.1 S thay i hàm l ng ion Na+ trong máu cá theo m n .................. 39 - 4.2.2.3 S thay i hàm l ng ion Cl trong máu cá theo m n .................... 41 4.2.2.4 S thay i hàm l ng ion K+ trong máu cá cá theo m n................ 44 4.3 Thí nghi m 3: nh h ng c a các m n khác nhau lên tiêu hao oxy và ng ng oxy c a cá B ng T ng.......................................................................... 48 4.3.1 Bi n ng tiêu hao oxy c a cá B ng T ng ............................................ 48 4.3.2 nh h ng c a m n khác nhau lên ng ng oxy c a cá B ng T ng .. 50 4.4 Thí nghi m 4: nh h ng c a m n khác nhau lên t ng tr ng và t l s ng a cá B ng T ng ............................................................................................. 51 4.4.1 Các y u t môi tr ng n c nuôi............................................................ 51 4.4.2 S thay i ASTT và ion máu cá B ng T ng theo th i gian nuôi........... 54 4.4.2.1 S thay i ASTT máu cá B ng T ng................................................. 54 4.4.2.2 S thay i hàm l ng ion máu cá B ng T ng................................... 58 4.4.3 nh h ng c a các m n khác nhau lên s thay i m t s ch tiêu huy t h c cá B ng T ng ................................................................................ 62 4.4.3.1 Bi n ng s l ng h ng c u............................................................... 62 4.4.3.2 Bi n ng hàm l ng huy t s c t cá................................................... 65 4.4.3.3 Bi n ng kh i l ng trung bình c a huy t s c t cá ........................... 68 4.4.3.4 Bi n ng s l ng b ch c u............................................................... 70 4.4.4 nh h ng c a các m n khác nhau lên t ng tr ng và t l s ng cá ng T ng .................................................................................................... 74 4.4.4.1 T ng tr ng c a cá B ng T ng các m n khác nhau................... 74 4.4.4.2 T l s ng c a cá B ng T ng các m n khác nhau ....................... 79 4.4.4.3 H s tiêu t n th c n cá B ng T ng (FCR) ...................................... 81 PH N V: K T LU N VÀ XU T.................................................................... 83 5.1 K t lu n ........................................................................................................ 83 5.2 xu t.......................................................................................................... 83 TÀI LI U THAM KH O....................................................................................... 84 PH L C ........................................................................................................... 94 ix
DANH SÁCH HÌNH .............................................................................................................Trang Hình 3.1:Cá B ng T ng gi ng (Oxyeleotris marmoratus) ........................... 20 Hình 3.2: Máy o áp su t th m th u .............................................................. 22 Hình 3.3: Máy o ion Na+, K+...................................................................... 22 Hình 3.4: Máy o ion Cl- .............................................................................. 22 Hình 3.5: H th ng thí nghi m tiêu hao oxy và ng ng oxy.......................... 24 Hình 3.6: H th ng b trí thí nghi m ............................................................. 25 Hình 4.1: S thay i ASTT máu cá theo th i gian ....................................... 35 Hình 4.2: S thay i ASTT máu cá sau 6 gi ............................................... 37 Hình 4.3: S thay i ASTT máu cá sau 24 gi ............................................. 37 Hình 4.4: S thay i ASTT máu cá sau 3 ngày ............................................ 37 Hình 4.5: S thay i ASTT máu cá sau 7 ngày ............................................ 37 Hình 4.6: S thay i ASTT máu cá sau 14 ngày .......................................... 37 Hình 4.7: S thay i hàm l ng ion Na+ máu cá ......................................... 41 Hình 4.8: S thay i hàm l ng ion Cl- máu cá cá....................................... 43 Hình 4.9: S thay i hàm l ng ion K+ máu cá cá ...................................... 47 Hình 4.10: Tiêu hao oxy cá B ng T ng các m n khác nhau ................ 49 Hình 4.11: nh h ng c a m n khác nhau lên ng ng oxy cá B ng T ng50 Hình 4.12: S thay i ASTT huy t t ng cá B ng T ng theo th i gian và m n ...................................................................................................... 57 Hình 4.13: T ng tr ng kh i l ng cá B ng T ng theo th i gian................ 75 Hình 4.14: T ng tr ng chi u dài cá theo th i gian ....................................... 76 Hình 4.15: T c t ng tr ng kh i l ng theo ngày c a cá các m n khác nhau .......................................................................................................... 78 Hình 4.16: t c t ng tr ng chi u dài theo ngày c a cá các m n khác nhau .......................................................................................................... 78 Hình 4.17: T l s ng c a cá các m n khác nhau.................................... 80 x
DANH SÁCH B NG Trang B ng 4.1: Ng ng m n c a cá...................................................................... 29 B ng 4.2: Kh n ng u hòa áp su t th m th u cá B ng T ng theo m n và th i gian ................................................................................................... 31 B ng 4.3: S thay i ion Na+ máu cá theo m n và th i gian........................ 40 B ng 4.4: S thay i hàm l ng ion Cl- theo m n và th i gian.................... 42 B ng 4.5 s thay i ion K+ theo m n và theo th i gian................................ 45 B ng 4.6: S bi n ng các y u t môi tr ng n c nuôi.................................. 53 B ng 4.7 S bi n i ASTT máu cá B ng T ng.............................................. 55 B ng 4.8 Bi n ng hàm l ng ion Cl- cá ......................................................... 59 B ng 4.9 s bi n i hàm l ng ion Na+ trong huy t t ng cá .......................... 59 B ng 4.10 S thay i hàm l ng ion K+ trong huy t t ng cá ......................... 61 B ng 4.11 Bi n ng s l ng h ng c u máu cá theo m n và th i gian ........ 63 B ng 4.12 Bi n ng hàm l ng huy t s c t c a cá theo m n và theo th i gian ............................................................................................................... 66 B ng 4.13 Bi n ng kh i l ng trung bình c a huy t s c t cá B ng T ng ... 69 B ng 4.14 Bi n ng s l ng b ch c u cá theo m n và th i gian ................ 71 B ng 4.15: H s tiêu t n th c n c a cá B ng T ng các m n khác nhau 81 xi
DANH M C T VI T T T ASTT Áp su t th m th u xii
PH N I: GI I THI U Cá B ng T ng (Oxyeleotris marmoratus) là loài cá l n nh t trong h cá B ng. Cá t ng tr ng có kích th c t ng i l n, cá l n có tr ng l ng lên n 2kg v i chi u dài c th n 50cm. Cá phân b t nhiên các n c thu c vùng ông Nam Châu Á ch ng h n nh : Campuchia, Philippine, Singapore, Thái Lan, Malaysia, Indonesia và Vi t Nam (Senoo et al., 1994b). Vi t Nam cá sinh tr ng và phát tri n t t, c bi t là khu v c ng b ng sông C u Long nhi t t ng i n nh ít bi n ng l n r t thích h p v i sinh tr ng, phát tri n c a cá B ng T ng. Cá B ng T ng t i s ng có giá tr kinh t cao, là m t hàng xu t kh u r t c a chu ng các n c trong khu v c Châu Á, mang l i l i nhu n cao cho ng i nuôi. Do ó, hi n nay phong trào nuôi cá B ng T ng ang d n phát tri n. Giá cá th ng ph m th ng m c cao, lo i 300-400g/con c các v a thu mua giá kho ng 200.000 ng/kg, lo i t 0,5kg/con tr lên giá 250.000-320.000 ng/kg tùy theo th i giá. Cá B ng T ng c nuôi v i các hình th c nh : nuôi trong ao t, nuôi trong l ng, bè, nuôi h hay nuôi trên b t cho hi u qu kinh t cao. Cá B ng T ng có th c nuôi n hay nuôi ghép. Th i gian g n ây cá B ng T ng c phát tri n nuôi r t nhi u ng b ng sông C u Long nh t là các t nh ng Tháp, Ti n Giang, B n Tre, Trà Vinh, Cà Mau…. M c dù là loài cá n c ng t nh ng cá có th s ng c trong môi tr ng có m n lên n 15‰. Do ó t n d ng di n tích m t n c ng i dân các t nh ven bi n nh : B n Tre, Trà Vinh, Cà Mau… ã nuôi cá B ng T ng trong môi tr ng n c l có m n lên n 5 - 6 ‰. K t qu th c t cho th y cá c nuôi trong môi tr ng này t ng tr ng nhanh n và ít xãy ra d ch b nh h n so v i khi nuôi trong môi tr ng n c ng t. Cá B ng T ng là loài cá có t ng tr ng t ng i ch m nh t là giai o n cá gi ng, c ng nh giai n gi ng này t l s ng c a cá còn t ng i th p. ây là tr ng i l n nh t cho ng i nuôi cá hi n nay và là v n c p thi t c n c các nhà nghiên c u tìm hi u em l i hi u qu cao h n cho ng i nuôi. Chúng ta u bi t r ng i s ng c a cá g n li n v i môi tr ng n c, i ho t ng s ng nh trao i ch t, hô h p, bài ti t… u thông qua môi tr ng n c. Chính vì v y khi các y u t môi tr ng nh : pH, oxy hòa tan, m n… thay i có nh h ng r t l n n quá trình sinh lý, sinh hóa trong th cá ch ng h n nh : t c ng tr ng, l s ng…. thích nghi và t n i m t s loài ng v t th y n ã có nh ng bi n i v sinh lý, sinh hóa 1
t n i và sinh tr ng i n hình là kh n ng i u hòa áp su t th m th u khi n ng mu i thay i hay kh ng t ng ho t tính m t s men trong c th thích nghi v i i u ki n thay i c a môi tr ng …. Xu t phát t các y u t trên vi c nghiên c u sinh lý, sinh hoá c ti n hành nh m gi i thích quá trình thích nghi c a ng v t th y s n. Cá s ng trong môi tr ng n c khi áp su t th m th u c cân b ng thì cá không ph i t n n ng l ng i u hòa, nh ng khi có s chênh l ch gi a môi tr ng trong và môi tr ng ngoài nh gi a máu, ch c th và môi tr ng n c hay gi a máu và d ch n i bào a t bào thì cá ph i t n n ng l ng i u hòa cân b ng. T ó s tác ng n quá trình sinh tr ng và phát tri n a cá thông qua quá trình v n ng và s i u ti t các n i ti t t trong c th . Trong ó có c cá B ng T ng. Cùng v i vi c phát tri n m r ng vùng nuôi cho ng v t th y n c th là phát tri n m r ng vùng nuôi cá B ng T ng c ng nh v n t ng tr ng, phát tri n và d ch b nh trên cá… ã làm cho i ng i chú ý n k t qu nghiên c u v sinh lý, sinh hóa c bi t là s nh h ng a các n ng mu i khác nhau lên t ng tr ng, l s ng a các loài ng v t nuôi mà trong ó có v n quan tr ng là vi c i u hòa áp su t th m th u a cá. Chính vì v y, ánh giá kh n ng u hòa áp su t th m th u và nh ng thay i v sinh lý các m n khác nhau t ó có th tìm ra c môi tr ng có m n thích h p cho s phát tri n t t nh t c a cá, tài nghiên c u “ nh h ng các m n khác nhau lên m t s ch tiêu sinh lý, t ng tr ng và t l s ng c a cá B ng T ng (Oxyeleotris marmoratus) giai o n gi ng” c ti n hành, ây là giai o n cá có t ng tr ng ch m nh t và t l hao h t cao nh t trong su t chu k s ng c a cá. Nghiên c u c ti n hành t i khoa Thu S n tr ng i H c C n Th . M c tiêu t ng quát tài: Tìm ra c m n t t nh t cho sinh tr ng phát tri n c a cá B ng ng. M c tiêu c th tài: ánh giá kh n ng u hoà áp su t th m th u, ion và s thay i huy t h c c a cá B ng T ng các m n khác nhau và s nh h ng c a các m n lên t ng tr ng và t l s ng c a cá. Tìm ra c ng ng m n, ng ng oxy và tiêu hao oxy c a cá. 2
N i dung nghiên c u: - Xác nh ng ng m n, ng ng oxy và tiêu hao oxy cá B ng T ng. - ánh giá c s nh h ng c a các m n khác nhau lên i u hoà áp su t th m th u và ion cá B ng T ng. - Theo dõi s t ng tr ng, phát tri n và t l s ng c a cá B ng T ng các m n khác nhau. - Theo dõi m t s ch tiêu huy t h c c a cá B ng T ng s ng trong các m n khác nhau. 3
PH N II: T NG QUAN TÀI LI U 2.1 M t s c m sinh h c c a cá B ng ng 2.1.1 c m hình thái và phân lo i Theo Tr ng Th Khoa và Tr n Th Thu H ng (1993) khi nh lo i cá c ng t vùng ng B ng Sông C u Long ã phân lo i cá B ng T ng nh sau: L p: Osteichthyes L p ph : Artinopterygii B : Perciformes H : Eleotridae Gi ng: Oxyeleotris Loài: Oxyeleotris marmoratus Bleeker c m hình thái c a cá: Cá B ng T ng là loài cá có kích th c l n, th t cá th m ngon, ít ng, có giá tr kinh t cao. Cá có thân hình to kho , d p bên v phía sau. Cá B ng T ng có u to, r ng, d p b ng, chi u r ng c a u b ng ho c l n h n chi u cao thân. Cá có mõm dài, nh n, h ng lên trên, gi a mõm có u nhô cao. Cá có mi ng trên, r ng, hàm d i dài h n hàm trên và a ra phía tr c. R ch mi ng xiên kéo dài ch m v i ng th ng ng k qua gi a m t. Cá có r ng nh n, g c r ng to, x p th a thành nhi u hàng. M t cá r ng n m l ng bên. V y cá r t nh , vây l ng có hai ph n, vây ng c r t phát tri n và n m cao, vây b ng phát tri n và n m m t d i c a thân và tr c vây ng c, vây uôi dài và tròn. Lúc t i, thân cá có màu nâu n màu g ch, nh u en, m t b ng nh t, l ng và hai bên có ch m en, các v y có màu nâu nh t và các ch m en không u (Nguy n Anh Tu n, 1994. Trích d n b i Lê Nh Xuân và Bùi Minh Tâm,1995). 2.1.2 c m phân b : Cá B ng T ng là loài cá c tr ng cho vùng nhi t i, phân b r ng rãi các n c thu c vùng ông Nam Châu Á. Vi t Nam cá c tìm th y các l u v c thu c h th ng sông C u Long, sông Vàm C và sông ng Nai (Nguy n M nh Hùng và Ph m Khánh, 2005). Cá B ng T ng có t p tính s ng áy, ho t ng nhi u v êm, ban ngày cá th ng vùi mình xu ng bùn, c bi t khi g p nguy hi m chúng có th chúi sâu n 1 mét l p bùn áy và có th s ng ó hàng ch c gi . Trong ao cá a s ng n ven b , nh ng n i có hang h c, rong c và th c v t thu sinh th ng ng làm giá (Lê Nh Xuân và Bùi Minh Tâm, 1995). 4
2.1.3 c m môi tr ng s ng: Trong t nhiên cá phân b kh p các lo i hình th y v c: sông r ch, ng ao, ru ng…. Cá s ng thích h p môi tr ng n c không b nhi m phèn, tuy nhiên chúng có th ch u ng kho ng pH= 5. Nhi t thích h p o nh t cho cá phát tri n 26 – 32 C, cá c ng có th ch u ng nhi t n c 15 – 41oC. Cá s ng n c ng t và có th ch u ng n m n 15 . Cá c n có ng khí trên 3mg/l, song cá có th ch u ng môi tr ng ng khí th p vì cá có c quan hô h p ph (D ng Nh t Long, 2008). 2.1.4 c m dinh d ng: Cá B ng T ng là loài cá d n hình, thích n ng v t nh cá, tép, cua, c ... t i s ng và v a v i c mi ng. Nuôi trong ao, trong bè, cá n thêm các loài th c n khác nh các lo i h t và th c n ch bi n. Là loài cá d n th t nh ng không r t i con m i, mà ch n m rình r p s n b t. Cá B ng T ng n m nh v êm h n ngày, n c l n cá n m nh h n n c ròng. Cung c p th c n phù h p cho cá là cá t i s ng, bên c nh v i môi tr ng n c t t thì cá có h s chuy n i th c n kho ng 5-6 kg cá m i cho 1kg cá th ng ph m. ng th i, th c n dinh d ng, s l ng s giúp cá t ng tr ng nhanh và t ng kh n ng kháng v i b nh t t (D ng T n L c, 2008) Phân tích chi u dài ru t và chi u dài thân cá cho th y t l Li/L 0.5 nên cá mang c tính c a cá n ng v t (Niconski, 1963. Trích t Lê Nh Xuân và Bùi Minh Tâm,1995). Theo Lê Nh Xuân và Bùi Minh Tâm (1995) thì t c t ng tr ng c a cá sai khác có ý ngh a th ng kê gi a nghi m th c cho n ban ngày và ban êm so v i các nghi m th c khác. Khi n c rong cá n m nh h n khi n c kém, vào con n c l n cá b t m i nhi u h n khi n c ròng. Cá thích n th c n t i s ng, không thích n th c n ng th i. Theo Ph m Thanh Liêm (2001) t ngày th hai sau khi n th c n ch y u c a cá là t o, sang ngày ti p theo chúng v n s d ng th c n là t o nh ng b t u n ng v t phù du kích th c nh (Rotifer). B t u t ngày th n m tr v sau cá ch n ng v t phù du nh : Rotifer, Ceriodaphnia, Daphnia, Moina, nauplii c a Copepoda, Cyclops sp…. Ngoài ra cá B ng T ng giai o n 1 – 2 tu n tu i c ng có th s d ng các lo i th c n nhân t o c cung c p nh : lòng tr ng, b t u nành. T 20 ngày tu i tr i chúng n c trùng ch , sau m t tháng cá n th c n theo tính n c a loài nh : tép, cá con… v a kích c mi ng cá (Liêm, 2001). T p tính b t m i c a cá B ng T ng là l a ch n con m i d b t, kích c nh h n, s chuy n ng nhanh ch m c a con m i nh h ng n s l ng m i n vào c a cá B ng T ng con. M i s ng có th tr thành lo i th c n 5
thích h p cho ng nuôi cá B ng T ng. Tuy nhiên vi c cung c p m i s ng ph i m b o s l ng, úng m t và úng c (Nguy n Phú Hoà, 2006). Theo Munafi et al (2002. Trích b i Mai Vi t V n, 2005) t l s ng và t l t ng tr ng cao nh t c a cá B ng T ng nghi m th c cho n u trùng copepods trong môi tr ng n c xanh (0,14 mm/ngày và 43,20%). u trùng c cho n t o spirulina, luân trùng, th c n nhân t o và trùng tiêm mao cho t l t ng tr ng th p nh t và t l s ng cao nh t. T l s ng c a cá b t cc i thi n áng k khi cá c cho n các lo i th c n khác nhau trong môi tr ng ng n c xanh. Nghiên c u giác quan b t m i và kh n ng tiêu hoá các lo i m i khác nhau c a cá B ng T ng gi ng, Nguy n Phú Hoà (2008) cho r ng cá B ng ng gi ng ch y u s d ng th giác b t m i, t c tiêu hoá m i c a cá vào ban ngày nhanh h n so v i vào ban êm. Tu theo t ng lo i m i mà th i gian tiêu hoá c a cá s khác nhau, ch ng h n nh cá B ng ng gi ng tiêu hoá cá Mè Tr ng b t trong vòng 10 gi nh ng l i tiêu hoá tép bò trong 12 gi . 2.1.5 c m sinh tr ng: Cá B ng T ng là loài có t c t ng tr ng t ng i ch m nh t là giai o n cá d i 100g/ con. T 100g tr lên t c t ng tr ng c a cá khá n. Giai o n cá t b t n gi ng ph i m t 2 – 3 tháng cá m i t chi u dài kho ng 3 – 4 cm. T giai n cá gi ng n khi cá t kích c 100g ph i m t 4 – 5 tháng. Trong t nhiên cá con còn s ng sót sau khi n cá m t kho ng 1 m m i có th t kích c 100 – 300g/con. có c cá th ng ph m t 400g/con tr lên khi th nuôi cá có kích c 100g/con c n th i gian nuôi t 5 – 8 tháng, nuôi trong bè t 5 – 6 tháng (Nguy n M nh Hùng và Ph m Khánh, 2005). 2.1.6 c m sinh s n: Cá B ng T ng thành th c sinh d c l n u trên d i 1 n m tu i. Mùa v sinh s n t nhiên c a cá t tháng 4 – 11 và t p trung t tháng 5 – 8. Khi n mùa sinh s n cá cái tìm cá c b t c p và ti n hành sinh s n. Cá tr ng dính và tr ng c t p h p l i t o thành hình tròn bám vào giá th . Ngoài t nhiên cá tr ng dính vào các hang h c, r cây và các v t th khác i n c. Sau khi cá c canh t và tham gia p cùng cá cái, cá cái b i quanh tr ng và dùng uôi qu t n c t o dòng ch y l u thông cung c p oxy cho tr ng phát tri n và n thành cá con. S c sinh s n c a cá B ng T ng khá cao t 100.000 – 200.000 tr ng/kg cá cái, tuy nhiên trong i u ki n t nhiên cá con có t l s ng r t th p (Lê Nh Xuân và Bùi Minh Tâm, 1995). 6