Luận văn:Các giải pháp tăng cường bảo hiểm xã hội tự nguyện cho nông dân ở tỉnh Quảng Nam

Chia sẻ: Lang Nguyen | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:26

Thêm vào BST

Báo xấu

70
lượt xem 14
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mức đóng bảo hiểm xã hội hàng tháng của người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện bằng tỷ lệ % đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện theo quy định nhân với mức thu nhập tháng làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội do người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện lựa chọn.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn:Các giải pháp tăng cường bảo hiểm xã hội tự nguyện cho nông dân ở tỉnh Quảng Nam

1 B GIÁO D C VÀ ĐÀO T O Đ I H C ĐÀ N NG PH M NG C HÀ CÁC GI I PHÁP TĂNG CƯ NG B O HI M XÃ H I T NGUY N CHO NÔNG DÂN T NH QU NG NAM Chuyên ngành: Kinh t phát tri n Mã s : 60.31.05 TÓM T T LU N VĂN TH C SĨ KINH T Đà N ng - Năm 2011
2 Công trình này ñư c hoàn thành t i Đ I H C ĐÀ N NG Ngư i hư ng d n khoa h c: TS. Tr n Minh C Ph n bi n 1: PGS.TS. Bùi Quang Bình Ph n bi n 2 : PGS.TS. Ph m H o Lu n văn ñư c b o v trư c H i ñ ng ch m Lu n văn t t nghi p th c sĩ ngành Kinh t phát tri n h p t i Đ i h c Đà N ng vào ngày 17 tháng 12 năm 2011 Có th tìm hi u lu n văn t i: - Trung tâm thông tin - H c li u, Đ i h c Đà N ng - Thư vi n trư ng Đ i h c kinh t , Đ i h c Đà N ng.
3 M Đ U 1. Tính c p thi t c a ñ tài B o hi m xã h i t nguy n (BHXHTN) cho nông dân là m t chính sách c a Đ ng và Nhà nư c. T i kỳ h p th IX Qu c h i khoá XI ñã thông qua lu t B o hi m xã h i và có hi u lu t t ngày 01/01/2008 ñ i v i BHXH t nguy n. Sau hơn 3 năm th c hi n, ñ i tư ng tham gia BHXH t nguy n còn quá khiêm t n m i có trên 9,1 tri u ngư i tham gia, chi m t l 11,5% t ng dân s . Qu ng Nam v n là t nh có n n nông nghi p có trên 70% dân cư c a t nh v n s ng nông thôn và 40% l c lư ng lao ñ ng xã h i v n ñang ho t ñ ng trong lĩnh v c nông nghi p, ñ i s ng thu nh p c a nông dân tuy ñư c c i thi n nhưng v n còn nhi u khó khăn. Vì v y, th c hi n BHXH cho m i ngư i lao ñ ng nói chung và b n thân ngư i nông dân nói riêng ñư c xem v a là m c tiêu v a là gi i pháp tích c c góp ph n th c hi n công b ng xã h i trong h th ng các chính sách an sinh xã h i, ñ m b o cho m i ngư i dân ñ u ñư c tham gia và hư ng các ch ñ BHXH theo quy ñ nh c a pháp lu t. Vì v y, c n có nh ng gi i pháp tích c c và phù h p ñ tăng cư ng BHXH t nguy n cho nông dân, nên tôi ch n ñ tài "Các gi i pháp tăng cư ng B o hi m xã h i t nguy n cho nông dân t nh Qu ng Nam" làm ñ tài t t nghi p c a mình. 2. M c tiêu nghiên c u c a ñ tài - H th ng hoá m t s v n ñ lý lu n, phân tích ñánh giá nh ng k t qu ñ t ñư c, khó khăn, vư ng m c trong quá trình tri n khai th c hi n chính sách BHXH t nguy n. - Đ xu t nh ng gi i pháp có tính khoa h c ñ ñưa vào th c hi n BHXH t nguy n cho ngư i nông dân Qu ng Nam.
4 3. Đ i tư ng và ph m vi nghiên c u - Đ i tư ng nghiên c u: Đ tài t p trung nghiên c u các v n ñ v tri n khai th c hi n chính sách BHXH t nguy n cho nông dân trên ñ a bàn t nh Qu ng Nam - Ph m vi nghiên c u: - V không gian: T nh Qu ng Nam, th i gian nghiên c u(2008-2010) 4. Phương pháp nghiên c u Th ng kê, t ng h p, phân tích, so sánh. Ngoài ra còn k th a và phân tích các k t qu nghiên c u c a các tác gi trong và ngoài nư c, các bài vi t trên t p chí c a BHXH có liên quan ñ n ñ tài nghiên c u; 5. Ý nghĩa khoa h c và th c ti n c a ñ tài - H th ng hoá ñư c nh ng v n ñ lý lu n và th c ti n v BHXH t nguy n nông dân; trên cơ s ñó ñ ra các gi i pháp tăng cư ng B o hi m xã h i t nguyên cho nông dân Qu ng Nam. 6. C u trúc c a lu n văn Ngoài ph n m ñ u, k t lu n và danh m c tài li u tham kh o, n i dung c a lu n văn ñư c chia thành 3 chương; Chương 1: Cơ s lý lu n v B o hi m xã h i t nguy n cho nông dân. Chương 2: Th c tr ng tham gia B o hi m xã h i t nguy n c a nông dân t nh Qu ng Nam Chương 3: Các gi i pháp tăng cư ng b o hi m xã h i cho nông dân t nh Qu ng Nam trong th i gian ñ n.
5 CHƯƠNG 1- CƠ S LÝ LU N V B O HI M XÃ H I T NGUY N CHO NÔNG DÂN 1.1. B o hi m xã h i t nguy n cho nông dân 1.1.1. Khái ni m v nông dân Nông dân: nh ng ngư i lao ñ ng cư trú nông thôn, tham gia s n xu t nông nghi p. Nông dân s ng ch y u b ng ru ng vư n, sau ñó ñ n các ngành ngh mà tư li u s n xu t chính là ñ t ñai, chăn nuôi và tr ng tr t… 1.1.2. Khái ni m v B o hi m xã h i t nguy n cho nông dân B o hi m xã h i t nguy n cho nông dân là m t lo i hình BHXH do nhà nư c ban hành mà ngư i nông dân t nguy n tham gia; ñư c l a chon m c ñóng, phù h p v i thu nh p c a mình hư ng BHXH. Như v y, lo i hình BHXH t nguy n cho nông dân ch có th ñư c hình thành và th c hi n trên cơ s : - Có nhu c u th c s v BHXHTN; - Có kh năng tài chính ñ ñóng phí BHXH t nguy n; - Có s th ng nh t v m c ñóng, hư ng... - Có t ch c, cơ quan ñ ng ra th c hi n BHXH t nguy n. - Đư c Nhà nư c b o h và h tr khi c n thi t. 1.1.3. B n ch t, vai trò c a b o hi m xã h i t nguy n cho nông dân 1.1.3.1. B n ch t B o hi m xã h i t nguy n cho nông dân B n ch t kinh t : S v n ñ ng c a các ngu n tài chính trong quá trình t o l p và s d ng qu BHXH t nguy n nh m góp ph n n ñ nh cu c s ng c a ngư i tham gia và gia ñình h khi g p r i ro làm gi m ho c m t kh năng thu nh p t lao ñ ng. B n ch t xã h i: không vì m c tiêu l i nhu n, mà ho t ñ ng vì m c tiêu xã h i thông qua vi c chi tr các ch ñ BHXHTN
6 khi ngư i tham gia b t n th t do r i ro, tu i già, ñ m b o cu c s ng và an sinh xã h i. 1.1.3.2. Vai trò B o hi m xã h i t nguy n nông dân - BHXH t nguy n góp ph n n ñ nh ñ i s ng c a nông dân tham gia BHXHTN, ñ m b o an sinh xã h i. - BHXH t nguy n cho nông dân góp ph n phòng tránh và h n ch r i ro khi b suy gi m và m t kh năng lao ñ ng. - BHXH t nguy n cho nông dân góp ph n thúc ñ y tăng trư ng và phát tri n kinh t . 1.1.4 Nguyên t c ho t ñ ng c a B o hi m xã h i t nguy n cho nông dân 1.1.4.1. Nguyên t c t nguy n tham gia và hư ng các ch ñ BHXHTN 1.1.4.2. Nguyên t c Nhà nư c ph i có trách nhi m ñ i v i qu b o hi m xã h i t nguy n. 1.1.4.3. Nguyên t c l y s ñông bù s ít và k t h p hài hòa l i ích nhu c u BHXHTN cho nông dân. 1.1.4.4. Nguyên t c m c hư ng ti n lương hưu t l thu n v i m c ñóng góp b o hi m xã h i 1.1.4.5. B o hi m xã h i t nguy n cho nông dân ph i ñư c phát tri n d n t ng bư c phù h p v i các ñi u ki n kinh t - xã h i c a ñ t nư c trong t ng giai ño n phát tri n 1.2. N i dung chính sách b o hi m xã h i t nguy n cho nông dân 1.2.1. Đ i tư ng áp d ng Đ i tư ng tham gia BHXH t nguy n c a nông dân là nông dân Vi t Nam trong ñ tu i lao ñ ng mà không thu c di n áp d ng c a pháp lu t v BHXH b t bu c.
7 1.2.2. M c ñóng, phương th c ñóng B o hi m xã h i t nguy n nông dân Đóng BHXHTN theo phương th c hàng tháng, hàng quý ho c 6 tháng m t l n. M c ñóng BHXHTN b ng t l % ñóng BHXHTN nhân v i thu nh p tháng c a ngư i tham gia BHXHTN l a ch n, th p nh t b ng m c lương t i thi u, cao nh t b ng 20 l n m c lương t i thi u. 1.2.3. Các ch ñ B o hi m xã h i t nguy n cho nông dân Ngư i nông dân tham gia BHXH t nguy n ñư c hư ng hai ch ñ : hưu trí và t tu t. - Ch ñ hưu tr : T l lương hưu hàng tháng ñư c tính b ng 45% tương ng v i 15 năm ñóng BHXH, sau ñó c m i năm ñóng BHXH thì tính thêm 2% ñ i v i nam và 3% ñ i v i n , m c t i ña b ng 75%. - Ch ñ t tu t: ngư i lao ñ ng ñã có ít nh t 5 năm ñóng BHXH t nguy n ho c ñang hư ng lương hưu khi ch t, ngư i lo mai táng ñư c nh n tr c p mai táng b ng 10 tháng ti n lương t i thi u chung và thân nhân ñư c hư ng tr c p m t l n. M c tr c p m t l n c 01 năm ñóng BHXHTN b ng 1,5 tháng m c bình quân thu nh p tháng ñóng BHXH. 1.3. N i dung th c hi n tăng cư ng b o hi m xã h i t nguy n cho nông dân 1.3.1. Đánh giá nhu c u tham gia b o hi m xã h i t nguy n c a nông dân. Trư c khi ban hành chính sách ñ tri n khai th c hi n c n xác ñ nh nhu c u thông qua vi c t ch c ñi u tra, ñánh giá trên di n r ng ñ xác ñ nh nhu c u và kh năng tham gia BHXHTN c a nông dân. K t qu ñi u tra c a vi n KHLĐXH v i c m u 3.412 h 10
8 t nh cho th y, nhu c u mà ngư i dân mong mu n tham gia BHXH t nguy n là 27,7% 1.3.2. Tăng cư ng qu n lý, m r ng ñ i tư ng tham gia và t ch c th c hi n b o hi m xã h i t nguy n cho nông dân - C n ph i th c hi n tăng cư ng qu n lý ñ i tư ng cho th t ch t ch vì nông dân s ng trên ñ a bàn r ng, tham gia BHXHTN ñơn l . - Trên cơ s phân lo i ñ i tư ng: m r ng tuyên truy n, v n ñ ng nh m nâng cao nh n th c c a nông dân ñ i v i lo i hình b o hi m này. - M c ñóng BHXH t nguy n c a nông dân ñư c xác ñ nh theo công th c sau: T l ph n M c ñóng M c thu nh p tháng ngư i trăm ñóng h ng = X tham gia BHXH t nguy n BHXH t tháng l a ch n nguy n Trong ñó: - M c thu nh p tháng ngư i tham gia = Lmin + m x 50.000(ñ ng/tháng) - Lmin: là m c lương t i thi u chung do nhà nư c quy ñ nh t ng th i ñi m., m: là s nguyên,> 0, m= 0,1,2,3…n 1.3.3. M r ng các ch ñ b o hi m xã h i t nguy n cho nông dân Theo ILO các ch ñ BHXH bao g m: 1. Chăm sóc y t ; 2. Ph c p m ñau; 3. Tr c p th t nghi p; 4. Tr c p tu i già; 5. Tr c p tai n n lao ñ ng; 6. Tr c p gia ñình; 7. Tr c p thai s n; 8. Tr c p tàn ph ; 9. Tr c p m t ngư i nuôi dư ng.
9 Vi t Nam, ngư i nông dân tham gia BHXHTN ch th c hi n 2 ch ñ : hưu trí và t tu t. Do v y, nhà nư c t ng bư c c n xây d ng l trình ñ th c hi n thêm các ch ñ như ñ i v i ñ i tư ng BHXH b t bu c ñ kích thích ngư i nông dân tham gia và nh m th hi n s bình ñ ng trong chính sách xã h i. 1.3.4. Tăng cư ng ch t lư ng d ch v b o hi m xã h i t nguy n cho nông dân Theo tiêu chu n Vi t Nam và ISO-9000, thì ch t lư ng d ch là m c phù h p c a s n ph m d ch v th a mãn các yêu c u ñ ra ho c ñ nh trư c c a ngư i mua. Vì v y, ph i coi BHXH t nguy n cho nông dân là m t d ch v và c n th hi n các n i dung tăng cư ng v ch t lư ng sau: Có cơ ch , chính sách v ngu n l c tài chính ñ ñáp ng ñư c tăng cư ng, nâng cao ch t lư ng d ch v v thông tin tuyên truy n v n ñ ng v i nhi u kênh, ña d ng. Chính sách v thu, chi BHXHTN cho nông dân ph i linh ho t, thu n l i. ng d ng công ngh thông tin ph c v cho công tác ho t ñ ng BHXH t nguy n. Tăng cư ng nâng cao ch t lư ng ñ i ngũ cán b làm công tác BHXH t nguy n c a cơ quan BHXH các c p. 1.3.5. Tăng cư ng m ng lư i làm công tác B o hi m xã h i t nguy n cho nông dân Do ñ c ñi m c a ngư i nông dân sinh s ng trên ñ a bàn r ng, ph c t p, hình th c tham gia ñơn l …công tác thu phí c a ngư i nông dân ph i thu tr c ti p b ng ti n m t, vi c t ch c cơ s ñ cho ngư i nông dân tham gia BHXH t nguy n là v n ñ c n ñư c quan tâm gi i quy t c a toàn xã h i, c a các c p, các ngành.
10 Do v y, c n ph i có chính sách xây d ng m ng lư i làm công tác BHXHTN trên t ng ñ a bàn xã phư ng, th tr n. C n có cơ ch , ch trương tăng cư ng cán b chuyên trách c a cơ quan BHXH huy n, th tr c ti p cùng các ñ i lý ñ tri n khai BHXHTN cho nông dân. 1.3.6. Ki m tra, ñánh giá vi c th c hi n tăng cư ng b o hi m xã h i t nguy n cho nông dân Công tác ki m tra ñánh giá là m t v n ñ không th thi u ñư c trong quá trình t ch c th c hi n. Vì v y, c n ph i xây d ng các n i dung ki m tra ñánh giá phù h p ñ th c hi n tăng cư ng ki m tra th c hi n chính sách BHXH t nguy n ñ i v i nông dân Ki m tra, ñánh giá vi c phân lo i ñ i tư ng ñ qu n lý thu BHXH t nguy n Ki m tra vi c t ch c th c hi n các quy trình nghi p v v công tác BHXH t nguy n ñ i v i ngư nông dân. 1.4. Các nhân t nh hư ng ñ n vi c th c hi n tăng cư ng b o hi m xã h i t nguy n cho nông dân 1.4.1. H th ng lu t pháp và chính sách v b o hi m xã h i Vi c ban hành chính sách pháp lu t: Lu t BHXH t nguy n, Ngh ñ nh, Thông tư và các văn b n hư ng d n ch , thi u ñ ng b . 1.4.2. Nh n th c c a nông dân Dân trí th p, nh n th c không ñ ng ñ u, các cơ quan chưa quan tâm ñúng m c ñ n công tác tuyên truy n nâng cao nh n th c 1.4.3. Nhân t v phát tri n kinh t 1.4.4. Nhân t v thu nh p 1.4.5. Th ch t ch c b máy và cán b 1.5. Kinh nghi m tăng cư ng BHXHTN cho nông dân t nh Ngh An.
11 CHƯƠNG 2 - TH C TR NG TĂNG CƯ NG B O HI M XÃ H IT NGUY N CHO NÔNG DÂN T NH QU NG NAM 2.1. Đ c ñi m cơ b n c a t nh Qu ng Nam nh hư ng ñ n vi c tăng cư ng b o hi m xã h i t nguy n cho nông dân t nh Qu ng Nam 2.1.1. V trí ñ a lý Qu ng Nam là t nh ven bi n, n m trong vùng kinh t tr ng ñi m mi n Trung, có 16 huy n, 2 thành ph (Tam Kỳ và H i An); t ng di n tích t nhiên 10.406 km2, n m trung ñ c a c nư c. Phía ñông giáp v i bi n ñông, phía tây giáp v i t nh Kon Tum và t nh Xê Kông (Lào), phía nam giáp v i t nh Qu ng Ngãi, phía b c giáp v i thành ph Đà N ng và t nh Th a Thiên - Hu . 2.1.2. Đ c ñi m kinh t - xã h i Quy mô dân s trung bình năm 2010 toàn t nh có 1.425.395 ngư i (730.184 n ), trong ñó nông thôn 1.155.367 ngư i chi m 81,06%. Cơ c u kinh t ñư c chuy n ñ i theo hư ng tích c c, t tr ng các ngành CN, DV luôn tăng trong GDP, NLTS gi m qua các năm. Hi n nay cơ c u lao ñ ng nông nghi p và nông thôn năm 2010 c a t nh: Nông nghi p, lâm ngư – nghi p chi m 59.24%, công nghi p và xây d ng 19,32%, d ch v 21.44%. 2.2. Đ c ñi m nông dân t nh Qu ng Nam 2.2.1. Dân s - lao ñ ng Do ph n l n nông dân Qu ng Nam làm vi c ch y u là nông nghi p chi m trên 80%, s nông dân trong ñ tu i lao ñ ng chi m
12 62,15% so v i t ng dân s nông thôn nên vi c tăng cư ng BHXHTN cho các ñ i tư ng này trong th i gian ñ n là vô cùng c n thi t. 2.2.2. Trình ñ , vi c làm và thu nh p nông dân t nh Qu ng Nam 2.2.2.1. Trình ñ Trình ñ h c v n nông dân t nh Qu ng Nam còn th p. Đi u này gây không ít khó khăn cho vi c nâng cao nh n th c cho nông dân trong th c hi n ch trương chính sách v BHXH t nguy n trong th i gian ñ n. V trình ñ chuyên môn k thu t th p, T l nông dân qua ñào t o c a toàn tình là 28%, trong ñó s lao ñ ng là nông dân qua ñào t o ngh ch ñ t 21%. 2.2.2.2. Vi c làm Ph n l n nông dân t nh Qu ng Nam ñ u làm vi c trong lĩnh v c s n xu t nông nghi p, t l th t nghi p trá hình c a nông dân v n còn ph bi n. 2.2.2.3. Thu nh p Thu nh p bình quân năm 2006 c a nông dân Qu ng Nam là 4,27 tri u ñ ng/ngư i/năm, năm 2007 là 5,01 tri u ñ ng/ngư i/năm, năm 2008 là 7,03 tri u ñ ng/ngư i/năm, năm 2009 là 9,64 tri u ñ ng/ngư i/năm, năm 2010 là 11,07 tri u ñ ng/ngư i/năm, thu nh p v n còn th p ñây là v n ñ khó khăn l n cho vi c tham gia BHXHTN 2.3. Th c tr ng tăng cư ng b o hi m xã h i t nguy n cho nông dân t nh Qu ng Nam 2.3.1. K t qu tri n khai th c hi n tăng cư ng b o hi m xã h i t nguy n cho nông dân t nh Qu ng Nam
13 Qua 3 năm th c hi n (2008-2010), BHXH t nguy n cho ñ i tư ng nông dân ñã ñư c tri n khai t i 18/18 BHXH huy n, thành ph c a c t nh. K t qu ñ t ñư c: Năm 2008 có 74 ñ i tư ng tham gia; s ti n: 113.050.000ñ. Năm 2009 có 617 ñ i tư ng tham gia; s ti n: 1.005.622.000ñ, tăng g n 9 l n so v i 2008. Năm 2010 có 2.428 ñ i tương tham gia, v i s ti n 3.013.955 ñ ng, tăng 3,94 l n so 2009. T l ngư i nông dân tham gia ngày càng tăng, năm sau cao hơn năm trư c, ñ i tư ng ñư c qu n lý ch t ch , quy trình th c hi n công tác thu ñư c tri n khai k p th i, ñ m b o ñúng quy ñ nh. Tuy nhiên s nông dân tham gia BHXH t nguy n trong toàn t nh còn th p, t tr ng qua các năm quá th p kho ng m i ñ t 2,5% so v i ngư i tham gia BHXH b t bu c trên toàn t nh vào năm 2010 và chi m 0,33% so t ng s lao ñ ng trong nông nghi p (LĐNN) c a t nh, chi m t l 0,21% so v i t ng dân s nông thôn (DSNT). Qua kh o sát 500 m u 5 ñ a phương v i 5 nhóm ñ i tư ng c a tác gi cho th y. Nguyên nhân mà ngư i nông dân chưa tham gia do thu nh p th p, không n ñ nh chi m 27%, thi u thông tin 49% ( ñ i tư ng h nghèo, c n nghèo, trung bình). Riêng h khá, giàu không tham gia ch y u là thi u thông tin và không có nhu c u là chính. Các văn b n ban hành t Trung ương, t nh ñ tri n khai th c hi n BHXH t nguy n cho nông dân chưa ñ y ñ , thi u ñ ng b ...làm nh hư ng ñ n k t qu tri n khai th c hi n. Công tác tuyên truy n ñ nâng cao nh n th c và t ch c v n ñ ng còn nhi u b t c p, vi c tri n khai chính sách BHXHTN ñ n
14 ngư i nông dân còn ch m, thi u các gi i pháp, quy trình th c hi n còn ph c t p, ñ i ngũ cán b còn thi u và y u v chuyên môn. Công tác ñ u tư, qu n lý qu BHXH t nguy n c a cơ quan BHXH các c p chưa ch t ch , thi u cơ ch ñ u tư qu Th t c hành chính còn rư m rà, thi u linh ho t 2.3.2. Th c tr ng v nhu c u tham gia b o hi m xã h i t nguy n c a nông dân t nh Qu ng Nam - Qua kh o sát cho th y nhu c u tham gia BHXH t nguy n c a nông dân là r t l n (63%), s ngư i tham gia tăng h ng năm nhưng so v i nhu c u còn r t th p. B ng 2.7: Nhu c u tham gia BHXHTN c a nông dân Qu ng Nam Đơn v : % Không Có nhu Không N i dung có nhu T ng s c u tr l i c u 1, Nhu c u than gia BHXHTN 63,0 24,0 13.0 100,0 * Ch ñ mong mu n tham gia 1, BH hưu trí 65,07 34,63 - 100,0 2. Ch ñ t tu t 56,5 30,8 12,7 100,0 3, Tai n n lao ñ ng, b nh ngh 59,0 23,0 18,0 100,0 nghi p 4, Thai s n 62,5 27,93 9,57 100,0 5, Ch ñ BHYT 62,85 28,25 8,9 100,0 6, Ch ñ m ñau 53,65 24,5 21,85 100,0 Ngu n: [Đi u tra].
15 2.3.3. Tình hình tăng cư ng qu n lý ñ i tư ng tham gia và t ch c th c hi n thu phí b o hi m xã h i t nguy n cho nông dân t nh Qu ng Nam - Đ i tư ng tham gia ñư c tăng cư ng qu n lý thông qua h i nông dân các c p. - T ch c ñánh giá và ph i h p v i các ñ a phương qu n lý, phân lo i ñ i tư ng nông dân theo nhóm thu nh p ñ v n ñ ng h tham gia - T ch c th c hi n công tác thu phí BHXH t nguy n cơ b n t t. Đ nh kỳ hàng tháng cơ quan BHXH huy n, thành ph c cán b ñ n xã, phư ng ñ hư ng d n chính sách, ch ñ và t ch c thu phí tr c ti p b ng ti n m t. Trư ng h p ngư i nông dân ñóng b ng chuy n kho n thì cán b thu có trách nhi m ñ i chi u n i dung trên gi y báo có v i danh sách ñăng ký ñóng n u kh p ñúng thì ghi vào s theo dõi và xác nh n quá trình tham gia BHXHTN cho ngư i nông dân. Tuy nhiên, công tác qu n lý ñ i tư ng là nông dân chưa ñư c cơ quan BHXH t nh th ng kê, phân lo i, qu n lý thư ng xuyên, chưa ch t ch , th t c tham gia BHXHTN còn ph c t p, chưa thu n l i. B trí các ñi m thu phí, th i gian thu phí chưa phù h p v i ñ i tư ng nông dân 2.3.4. Th c tr ng các ch ñ b o hi m xã h i t nguy n cho nông dân Qu ng Nam Qua ñi u tra, kh o sát 500 h trên cho th y, ngoài 02 ch ñ hiên hành thì nông dân mong mu n m r ng các ch ñ khác như: Ch ñ BHYT: 62,85%; Ch ñ m ñau: 53,65%; Ch ñ Thai s n: 62,5%; Ch ñ tai n n lao ñ ng: 59%.
16 Th c t hi n nay ch m i th c hi n 02 ch ñ hưu trí, t tu t nên chưa kích thích ñư c nông dân tham gia.Đây là m t trong nh ng nguyên nhân làm h n ch s ngư i tham gia. 2.3.5. Tình hình ch t lư ng d ch v b o hi m xã h i t nguy n cho nông dân Qu ng Nam S n ph m, ch t lư ng d ch v thông qua công tác thu, chi BHXHTN ñ i v i ngư i nông dân trong th i gian qua BHXH t nh Qu ng làm chưa t t, các ñi m thu phí chưa thu n l i, khâu d ch v thu còn n ng v hành chính chưa t o s h p d n ñ lôi cu n ngư i tham gia Ch t lư ng v s n ph m c a thông tin tuyên truy n nâng cao nh n th c cho nông chưa ñư c các c p, các ngành t ch c tuyên truy n m t cách thư ng xuyên, sâu r ng, hình th c chưa ña d ng… Ch t lư ng ng d ng CNTT trong các khâu nghi p v chưa ñ t yêu c u Ch t lư ng thông qua công tác thu phí còn h n ch , b n thân ngư i nông dân chưa làm quen v i các d ch v công…T các nguyên nhân trên ñã làm h n ch s ngư i nông dân tham gia BHXHTN 2.3.6. Th c tr ng công tác ki m tra và m ng lư i làm công tác B o hi m xã h i t nguy n cho nông dân t nh Qu ng Nam 2.3.6. 1. Th c tr ng công tác ki m tra Vi c giám sát, ki m tra thu - chi BHXH Qu ng Nam ñư c th c hi n t các c p: huy n và t nh, sau ñó báo cáo lên BHXH trung ương, công vi c này luôn k p th i và ñúng ti n ñ . Cán b tr c ti p làm công tác ki m tra, giám sát b c l nhi u h n ch v chuyên môn nghi p v d n ñ n ch t lư ng không ñáp ng yêu c u ñã ñ ra. Các
17 văn b n hư ng d n chưa c th , rõ ràng nên v n còn nhi u h n ch , b t c p trong quá trình tri n khai th c hi n vi c ki m tra giám sát. 2.3.6.2. Th c tr ng m ng lư i làm công tác B o hi m xã h i t nguy n cho nông dân t nh Qu ng Nam M ng lư i làm công tác BHXHTN cho nông dân c a t nh chưa ñáp ng ñư c yêu c u nhi m v , ñ i ngũ cán b làm công tác này m i ch b trí ñư c c p huy n, chưa b trí ñư c ñ a bàn xã phư ng, th tr n, cán b làm công tác ch y u là kiêm nhi m nhi u vi c, l i thi u v s lư ng, chưa n m k v chuyên môn nên vi c t ch c tri n khai BHXH t nguy n hi u qu chưa cao. 2.4. Đánh giá chung 2.4.1. K t qu ñ t ñư c 2.4.2. Nh ng t n t i h n ch 2.4.3. Nguyên nhân + Nguyên nhân do cơ ch , chính sách + Nguyên nhân t nông dân + Nguyên nhân t phía cơ quan b o hi m xã h i. CHƯƠNG 3 - Đ NH HƯ NG VÀ GI I PHÁP CƠ B N TĂNG CƯ NG B O HI M XÃ H I T NGUY N CHO NÔNG DÂN T NH QU NG NAM 3.1. Căn c xây d ng gi i pháp 3.1.1. D báo nhu c u tham gia B o hi m xã h i t nguy n Theo s li u ñi u tra c a tác gi năm 2010, trong s 500 nông dân ñư c ñi u tra, kh o sát trên ñ a bàn t nh Qu ng Nam, có 315 ngư i có nhu c u tham gia BHXHTN (tương ñương 63%). Đ n năm 2015 s nông dân ñang tham gia ho t ñ ng kinh t , có nhu c u tham gia d ki n kho ng 229.893 ngư i. Th c t nông dân tham gia
18 BHXHTN trên ñ a bàn t nh Qu ng Nam năm 2010 chi m t l là 0,62% so v i t ng s lao ñ ng là nông dân ñang tham gia ho t ñ ng kinh t , tăng 3,93 l n so năm trư c (tương ñương 1.811 ngư i). M c tiêu c a ngành và c a t nh ñ ra ñ n năm 2015 là, ph n ñ u ñưa t l là ngư i nông dân trong ñ tu i ñang ho t ñ ng kinh t tham gia BHXH t nguy n toàn t nh lên 15%, v i k t qu nhu c u qua ñi u tra như hi n nay là 63% thì d ki n ñ n năm 2015 s có kho ng 54.736 ngư i nông dân tham gia BHXH t nguy n, bình quân s lao ñ ng là nông dân s tham gia BHXHTN h ng năm kho ng 10.947 ngư i/năm. B ng 3.1: D báo dân s , lao ñ ng khu v c nông thôn th i kỳ 2010 -2015 Dân s và lao ñ ng 2010 2015 1. T ng dân s trung bình nông thôn ( ngư i) 1.155.367 1.178.932 2. Dân s t 15 tu i tr lên ( ngư i) 863.362 884.635 3. T l so v i dân s (%) 74,72 75,03 4. S ngư i trong ñ tu i lao ñ ng( ngư i) 726.390 735.262 5. Lao ñ ng là nông dân tham gia ho t ñ ng 394.718 364.910 kinh t ( ngư i). 6. T l lao nông dân tham gia ho t ñ ng kinh 54,33 49,63 t /t ng l c lư ng lao ñ ng trong ñ tu i (%) 3.1.2. Quan ñi m chung v tăng cư ng B o hi m xã h i t nguy n cho nông dân t nh Qu ng Nam Lo i hình BHXH t nguy n ph i ñư c thi t k xây d ng phù h p v i ñ i tư ng ngư i nông dân Nhà nư c ph i có cơ ch h tr nông dân v m c ñóng vì ñ i tư ng này không có ch s d ng lao ñ ng.
19 M r ng các ch ñ ñóng, hư ng ñ i v i ngư i nông dân ñ kích thích h tham gia Tăng cư ng thông tin tuyên truy n, v n ñ ng nh m m r ng ñ i tư ng nông dân tham gia Qu BHXH t nguy n c a nông dân ph i ñư c qu n lý t p trung th ng nh t, s d ng hi u qu và ñư c nhà nư c b o h không b phá s n… 3.1.3. M c tiêu tăng cư ng B o hi m xã h i t nguy n cho nông dân t nh Qu ng Nam M c tiêu BHXH t nguy n cho nông dân là b o ñ m quy n tham gia BHXH cho m i ngư i nông dân khi có nhu c u, tr nh ng ngư i ñã tham gia BHXH b t bu c, xây d ng các chính sách phù h p, tăng cư ng ñ y m nh hơn n a v ch t lư ng các d ch v tri n khai th c hi n nghi p v ho t ñ ng BHXH t nguy n, tăng cư ng phát tri n nhanh ñ i tư ng nông dân tham gia, góp ph n th c hi n m c tiêu tăng 15% s ngư i nông dân tham gia BHXH t nguy n theo Ngh quy t c a t nh và c a BHXH Vi t Nam ñ ra. 3.2. M t s gi i pháp tăng cư ng b o hi m xã h i t nguy n cho nông dân t nh Qu ng Nam 3.2.1. Nhóm gi i pháp v hoàn thi n cơ ch chính sách 3.2.1.1. Hoàn thi n chính sách tăng cư ng BHXHTN cho nông dân - C n có ñ nh hư ng phát tri n chính sách BHXHTN nông dân cho t ng giai ño n, t ng th i kỳ; cho t ng khu v c kinh t . - S m ban hành văn b n quy ph m pháp lu t ñ hư ng d n th c hi n BHXHTN riêng cho ñ i tư ng nông dân theo quan ñi m và nguyên t c n ñ nh các ch ñ BHXH dài h n; b o toàn, cân ñ i qu BHXH lâu dài và n ñ nh.
20 - UBND t nh có văn b n ch ñ o Ngân hàng Nhà nư c Vi t Nam t nh có văn b n ch ñ o các ngân hàng trên ñ a bàn t nh, ñ c bi t là mi n núi m chi nhánh t i trung tâm xã ñ t o ñi u ki n cho nông dân ho c ñ i lý thu n p ti n thu BHXHTN khi ngư i nông dân n p ti n qua tài kho n. - C n ph i m r ng thêm các ch ñ hư ng m ñau, thai s n, tai n n lao ñ ng, BHYT như ñ i tư ng b t bu c. V m c ñóng BHXH: + V i ñ i tư ng nông dân, thu nh p th p, không n ñ nh nên m c ñóng, t l ñóng ph i phù h p v i s phát tri n kinh t , thu nh p c a ngư i nông dân. + Vi c xác ñ nh tu i ngh hưu cho ngư i ngư i nông dân tham gia BHXHTN ph i ñư c xây d ng cho phù h p v i môi trư ng, ñi u ki n, ngành ngh , tính ch t công vi c c a ngư i lao ñ ng. 3.2.1.2. Tăng cư ng h tr c a t nh Ngoài chính sách chung như h tr h c ngh , gi m nghèo, BHYT, các chương trình m c tiêu… ngân sách nhà nư c h tr 3% trên m c ñóng ñ t o thu n l i cho ngư i nông dân tham gia. 3.2.2. Nhóm gi i pháp v t ch c th c hi n BHXHTN cho nông dân 3.2.2.1. Tăng cư ng công tác tuyên truy n, nâng cao nh n th c v BHXHTN cho nông dân. Công tác thông tin tuyên truy n c n có gi i pháp t p trung ñ i m i: ña d ng v hình th c, phuơng pháp và n i dung. - T p trung xây d ng cho ñư c m t ñ i ngũ c ng tác viên trong và ngoài m t s ngành liên quan có năng l c trình ñ ñ làm công tác hư ng d n, t p hu n cho c ng tác viên cơ s .