Luận văn: HẠN CHẾ RỦI RO GIAO DỊCH TRONG INTERNET BANKING TẠI CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI VIỆT NAM

Chia sẻ: Bidao13 Bidao13 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:98

Thêm vào BST

Báo xấu

238
lượt xem 75
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo luận văn - đề án 'luận văn: hạn chế rủi ro giao dịch trong internet banking tại các ngân hàng thương mại việt nam', luận văn - báo cáo, thạc sĩ - tiến sĩ - cao học phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn: HẠN CHẾ RỦI RO GIAO DỊCH TRONG INTERNET BANKING TẠI CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI VIỆT NAM

Bé GI¸O DôC Vµ §µO T¹O TR¦êng ®¹i häc kinh tÕ tp. Hå chÝ minh --------------------- NguyÔn ThÞ Thanh Thóy HẠN CHẾ RỦI RO GIAO DỊCH TRONG INTERNET BANKING TẠI C¸C NG¢N HµNG THƯƠNG MẠI VIỆT NAM LUËN V¡N TH¹C SÜ KINH TÕ TP. Hå ChÝ Minh - N¨m 2008 Bé GI¸O DôC Vµ §µO T¹O
TR¦êng ®¹i häc kinh tÕ tp. Hcm --------------------- NguyÔn ThÞ Thanh Thóy HẠN CHẾ RỦI RO GIAO DỊCH TRONG INTERNET BANKING TẠI C¸C NG¢N HµNG THƯƠNG MẠI VIỆT NAM Chuyªn ngµnh : Kinh tÕ Tµi chÝnh - Ng©n hµng M· sè : 60.31.12 LUËN V¡N TH¹C SÜ KINH TÕ NG¦êi híng dÉn khoa häc: PGS. TS. TrÇn Hoµng Ng©n TP. Hå ChÝ Minh - N¨m 2008
Lêi cam ®oan T«i xin cam ®oan luËn v¨n th¹c sÜ kinh tÕ: “H¹n chÕ rñi ro giao dÞch nh»m ph¸t triÓn dÞch vô Internet banking trong c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i ViÖt Nam” lµ kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh häc tËp, nghiªn cøu khoa häc ®éc lËp, nghiªm tóc. C¸c sè liÖu trong luËn v¨n cã nguån gèc râ rµng, ®¸ng tin cËy vµ ®îc xö lý kh¸ch quan, trung thùc. TP. HCM, Th¸ng 06 n¨m 2009 NguyÔn ThÞ Thanh Thóy
Môc lôc Trang phô b×a Lêi cam ®oan Môc lôc Danh môc c¸c tõ tiÕng Anh Danh môc c¸c b¶ng, s¬ ®å, ®å thÞ Lêi më ®Çu Trang Internet Banking Vµ Rñi Ro Giao DÞch Trong Ch¬ng 1: Internet Banking .......................................................................................... 1 1.1. Nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ Internet banking ........................................................1 1.1.1. Kh¸i niÖm Ng©n hµng ®iÖn tö vµ Internet banking ....................................1 1.1.2. C¸c cÊp ®é Internet banking ......................................................................2 1.1.2.1. CÊp ®é cung cÊp th«ng tin (Informative) ............................................2 1.1.2.2. CÊp ®é trao ®æi th«ng tin (Communicative) ........................................2 1.1.2.3. CÊp ®é giao dÞch (Transactional) ........................................................3 1.1.3. ¦u vµ nhîc ®iÓm cña Internet banking ...................................................3 1.1.3.1. ¦u ®iÓm cña Internet banking.............................................................3 1.1.3.2. Nhîc ®iÓm cña Internet banking .......................................................4 1.1.4. Nh÷ng tiÒn ®Ò ®Ó ph¸t triÓn Internet banking ...........................................5 1.1.5. Rñi ro trong Internet banking ....................................................................6 1.1.5.1. Rñi ro tÝn dông (credit risk) ................................................................6 1.1.5.2. Rñi ro l·i suÊt (interest rate risk).........................................................7 1.1.5.3. Rñi ro thanh kho¶n (liquidity risk)......................................................7 1.1.5.4. Rñi ro gi¸ c¶ (price risk) .....................................................................7 1.1.5.5. Rñi ro tû gi¸ (exchange rate risk) ........................................................7 1.1.5.6. Rñi ro giao dÞch (transaction risk).......................................................8 1.1.5.7. Rñi ro tu©n thñ / Rñi ro ph¸p lý (compliance risk) .............................8 1.1.5.8. Rñi ro chiÕn lîc (strategy risk)..........................................................8
1.1.5.9. Rñi ro danh tiÕng (reputaion risk) .......................................................8 1.2. Rñi ro giao dÞch trong Internet banking ...........................................................9 1.3. Mét sè yÕu tè ¶nh hëng ®Õn rñi ro giao dÞch khi øng dông Internet banking ...............................................................................................................................11 1.3.1. An toµn th«ng tin (Security).....................................................................12 1.3.2. X¸c thùc (Authentication) ........................................................................13 1.3.3. Chøng thùc (Trust) ...................................................................................16 1.3.4. Kh«ng thÓ tho¸i th¸c (Nonrepudiation) ...................................................16 1.3.5. B¶o mËt th«ng tin c¸ nh©n (Privacy) ........................................................16 1.3.6. TÝnh s½n sµng cña hÖ thèng (Availability) ...............................................17 1.4. Mét sè kinh nghiÖm h¹n chÕ rñi ro giao dÞch trong ho¹t ®éng Internet banking trªn thÕ giíi ..............................................................................................17 1.4.1. Internet banking t¹i Mü ...........................................................................17 1.4.2. Internet banking t¹i Singapore .................................................................18 1.4.3. Bµi häc kinh nghiÖm cho ViÖt Nam .........................................................19 1.5. Sù cÇn thiÕt h¹n chÕ rñi ro giao dÞch trong ho¹t ®éng Internet banking t¹i c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i ë ViÖt Nam ........................................................................20 1.5.1. TÝnh u viÖt cña Internet banking ...........................................................20 1.5.2. Yªu cÇu ph¸t triÓn Internet banking ®èi víi c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i ViÖt Nam. ...........................................................................................................22 1.5.2.1. Yªu cÇu kh¸ch quan ..........................................................................22 1.5.2.2. Yªu cÇu chñ quan ..............................................................................23 1.5.3. T¸c h¹i cña rñi ro giao dÞch lµm ¶nh hëng ®Õn viÖc ph¸t triÓn Internet banking...............................................................................................................24 1.5.4. Sù cÇn thiÕt h¹n chÕ rñi ro giao dÞch trong Internet banking t¹i c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i ë ViÖt Nam. ............................................................................25 Ch¬ng 2: Thùc Tr¹ng Rñi Ro Giao DÞch Vµ Qu¶n Lý Rñi Ro giao dÞch trong ho¹t ®éng Internet Banking T¹i C¸c Ng©n Hµng Th¬ng M¹i ViÖt Nam .................................................................................. 27 2.1. ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn Internet banking t¹i ViÖt Nam .......................................27
2.1.1 C¬ së ph¸p lý.............................................................................................27 2.1.1. 1. HÖ thèng c¸c v¨n b¶n luËt ................................................................27 2.1.1.2. Néi dung c¸c nghÞ ®Þnh vÒ th¬ng m¹i ®iÖn tö .................................29 2.1.2. C¬ së h¹ tÇng c«ng nghÖ ..........................................................................31 2.1.2.1. T×nh h×nh phæ cËp Internet ë ViÖt Nam ...........................................31 2.1.2.2. Thùc tr¹ng h¹ tÇng thanh to¸n ...........................................................32 2.2. T×nh h×nh øng dông Internet banking t¹i c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i ViÖt Nam .......................................................................................................................32 2.2.1. Sè lîng c¸c ng©n hµng triÓn khai Internet banking ................................32 2.2.2. TÝnh n¨ng cña hÖ thèng Internet banking trong c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i ViÖt Nam ............................................................................................................34 2.2.3. Internet banking ë mét sè ng©n hµng tiªu biÓu .......................................36 2.2.3.1. Internet banking t¹i ng©n hµng ®«ng ¸ ............................................37 2.2.3.2. Internet banking t¹i ng©n hµng Quèc TÕ (VIB Bank) .......................39 2.3. Thùc tr¹ng rñi ro giao dÞch .............................................................................40 2.3.1. Thùc tr¹ng rñi ro giao dÞch trªn thÕ giíi ..................................................40 2.3.1.1. T×nh h×nh an ninh m¹ng trªn thÕ giíi ................................................40 2.3.1.2. Mét sè trêng hîp tÊn c«ng m¹ng ®iÓn h×nh ....................................44 2.3.1.3. C¸c c«ng nghÖ b¶o mËt ®· ®îc ¸p dông trªn thÕ giíi .....................44 2.3.2. T×nh h×nh rñi ro giao dÞch t¹i ViÖt Nam...................................................46 2.4. Thùc tr¹ng ®¶m b¶o an ninh m¹ng t¹i ViÖt Nam............................................49 2.4.1. T×nh h×nh b¶o ®¶m an ninh m¹ng ë ViÖt Nam .........................................49 2.4.2. T×nh h×nh b¶o ®¶m an ninh m¹ng t¹i c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i ............51 2.4.3. Mét sè s¶n phÈm b¶o mËt trªn thÞ trêng ViÖt Nam................................51 2.5. Nh÷ng Khã kh¨n trong viÖc h¹n chÕ rñi ro giao dÞch ®èi víi ho¹t ®éng Internet banking t¹i ViÖt Nam ...............................................................................53 Ch¬ng 3: Mét Sè Gi¶i Ph¸p Nh»m H¹n ChÕ Rñi Ro Giao DÞch Trong Ho¹t §éng Internet Banking T¹i C¸c Ng©n Hµng Th¬ng M¹i ViÖt Nam .................................................................................. 58 3.1. Mét sè gi¶i ph¸p ë cÊp ®é qu¶n lý vÜ m« .......................................................58
3.1.1. N©ng cao nhËn thøc cña x· héi vÒ an ninh m¹ng.....................................58 3.1.2. Hoµn thiÖn hµnh lang ph¸p lý ..................................................................59 3.1.3. T¨ng cêng qu¶n lý cña nhµ níc ...........................................................60 3.1.4. HiÖn ®¹i hãa c¬ së h¹ tÇng c«ng nghÖ th«ng tin ......................................60 3.1.5. T¨ng cêng hîp t¸c quèc tÕ trªn lÜnh vùc an ninh m¹ng .........................61 3.2. Gi¶i ph¸p ®èi víi c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i. ................................................62 3.2.1. Gi¶i ph¸p chung .......................................................................................62 3.2.1.1. Cã chiÕn lîc ®Çu t hîp lý cho h¹ tÇng c¬ së vµ c«ng nghÖ b¶o mËt ........................................................................................................................62 3.2.1.2. N©ng cao tr×nh ®é nguån nh©n lùc ....................................................63 3.2.2. Gi¶i ph¸p phßng ngõa rñi ro giao dÞch.....................................................63 3.2.2.1. X©y dùng hÖ thèng Internet banking híng ®Õn c¸c môc tiªu cô thÓ nh»m h¹n chÕ rñi ro giao dÞch. .......................................................................63 3.2.2.2. X©y dùng c¸c quy t¾c vµ tËp qu¸n b¶o mËt cho ng©n hµng .............66 3.2.2.3. Qu¶n lý chÆt chÏ qu¸ tr×nh triÓn khai vµ kiÓm tra hÖ thèng ..............68 3.2.2.4. B¶o ®¶m kh¶ n¨ng kh«i phôc vµ duy tr× tÝnh liªn tôc cña hÖ thèng ..68 3.2.2.5. Qu¶n lý quy tr×nh gia c«ng s¶n phÈm dÞch vô Internet banking .......69 3.2.2.6. Cung cÊp th«ng tin vÒ hÖ thèng Internet banking cña ng©n hµng .....70 3.2.2.7. N©ng cao nhËn thøc vÒ an ninh m¹ng cña kh¸ch hµng ....................70 KÕt luËn Tµi liÖu tham kh¶o Phô lôc
DANH Môc c¸c tõ tiÕng anh 2FA -Two factor authentication: HÖ thèng x¸c thùc 2 nh©n tè Bkis: Trung t©m an ninh m¹ng ®¹i häc B¸ch Khoa Hµ Néi Crack: BÎ khãa ch¬ng tr×nh Firewall: Bøc têng löa File: TËp tin Hacker: Ngêi th©m nhập vào phần cứng m¸y tÝnh, phần mềm m¸y tÝnh hay mạng m¸y tÝnh đÓ thay đæi hệ thống đã ID: Tªn truy cËp ID-theft: ¡n c¾p th«ng tin nh©n d¹ng MAS: Ng©n hµng trung ¬ng Singapore MIM - Man in Middle: ph¬ng thøc tÊn c«ng m¹ng m¸y tÝnh qua trung gian OTP - One time password: MËt m· sö dông mét lÇn Password: MËt m· truy cËp Phishing, Pharming: một hoạt động phạm tội dïng c¸c kỹ thuật lừa đảo PIN - Personal Indentification Number: Nh©n d¹ng c¸ nh©n Token: thÎ sinh m· Trojan: mét lo¹i phÇn mÒm ®éc h¹i USB: ThÎ nhí Virus : Nh÷ng ch¬ng tr×nh hay ®o¹n m· ®îc thiÕt kÕ ®Ó tù nh©n b¶n vµ sao chÐp chÝnh nã vµo c¸c ®èi tîng l©y nhiÔm kh¸c (æ ®Üa, m¸y tÝnh, tËp tin…) Vncert: Trung t©m øng cøu khÈn cÊp m¸y tÝnh ViÖt Nam Website: Trang web, trang m¹ng
Danh môc c¸c b¶ng B¶ng 2.1: Sè lîng ng©n hµng triÓn khai Internet banking t¹i ViÖt Nam B¶ng 2.2: C¸c ng©n hµng ®· triÓn khai Internet banking t¹i ViÖt Nam B¶ng 2.3: T×nh h×nh an ninh m¹ng t¹i ViÖt Nam Danh môc c¸c s¬ ®å, ®å thÞ S¬ ®å 1.1: S¬ ®å ph¬ng thøc m· hãa ®èi xøng S¬ ®å 1.2: S¬ ®å ph¬ng thøc m· hãa kh«ng ®èi xøng §å thÞ 1.3: Chi phÝ giao dÞch qua c¸c kªnh kh¸c nhau t¹i Mü §å thÞ 2.1: Tèc ®é ph¸t triÓn ngêi dïng Internet ë ViÖt Nam. §å thÞ 2.2: Thèng kª sè giao dÞch vµ gi¸ trÞ chuyÓn kho¶n cña dÞch vô ng©n hµng trùc tuyÕn §«ng ¸ n¨m 2007 §å thÞ 2.3: Mêi níc cã nhiÒu trang web bÞ tÊn c«ng nhÊt §å thÞ 2.4: Lý do kh¸ch hµng kh«ng sö dông Internet banking §å thÞ 2.5: C¸c rñi ro giao dÞch kh¸ch hµng e ng¹i
Lêi Më §Çu 1. Sù CÇn ThiÕt Cña §Ò Tµi Cuéc c¸ch m¹ng c«ng nghÖ th«ng tin ®ang cã t¸c ®éng to lín tíi nÒn kinh tÕ thÕ giíi. Thµnh qu¶ cña cuéc c¸ch m¹ng nµy ®· vµ ®ang ¶nh hëng s©u s¾c ®Õn ph¬ng thøc s¶n xuÊt, ph©n phèi, tiªu dïng nãi chung vµ lµm thay ®æi liªn tôc c¸c s¶n phÈm, dÞch vô ¸p dông trong qu¶n lý - kinh doanh cña c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i nãi riªng. Ngµy nay, viÖc x©y dùng chiÕn lîc kinh doanh cña c¸c ng©n hµng thêng ®îc g¾n liÒn víi x©y dùng chiÕn lîc ph¸t triÓn vµ øng dông c«ng nghÖ th«ng tin. Internet banking lµ mét thµnh qu¶ cña viÖc øng dông c«ng nghÖ th«ng tin trong lÜnh vùc ng©n hµng. Th«ng qua Internet banking, nh÷ng rµo c¶n hay giíi h¹n vÒ kh«ng gian vµ thêi gian thùc sù bÞ ph¸ vì, tõ ®ã, c¸c ng©n hµng cã thÓ tháa m·n kh¸ch hµng cña m×nh víi nhiÒu dÞch vô míi chÊt lîng cao, tiÖn lîi, nhanh chãng vµ tiÕt kiÖm, ®Æc biÖt lµ trong c¸c giao dÞch thanh to¸n. Tuy nhiªn, nh÷ng tiÖn Ých cña Internet banking l¹i ®i kÌm víi rñi ro giao dÞch bao gåm sù kh«ng s½n sµng cña hÖ thèng vµ nguy c¬ vÒ an ninh m¹ng. Rñi ro giao dÞch ®· t¹o nªn t©m lý e ng¹i cho c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i còng nh kh¸ch hµng, lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n chÝnh c¶n trë sù ph¸t triÓn dÞch vô Internet banking ë ViÖt Nam. ViÖt Nam ®ang trong qu¸ tr×nh héi nhËp víi nÒn kinh tÕ thÕ giíi, trong ®ã tµi chÝnh ng©n hµng lµ lÜnh vùc cã tèc ®é héi nhËp nhanh nhÊt. Nh÷ng lîi Ých mµ Internet banking còng nh c¸c dÞch vô trùc tuyÕn kh¸c mang l¹i thùc sù lµ c«ng cô c¹nh tranh h÷u hiÖu cho c¸c ng©n hµng trong níc trong cuéc ch¹y ®ua víi c¸c ng©n hµng níc ngoµi ®ang ngµy cµng th©m nhËp s©u vµo thÞ trêng ViÖt Nam. Do ®ã, viÖc nghiªn cøu vµ triÓn khai nhanh chãng, ®ång bé c¸c gi¶i ph¸p ®Ó h¹n chÕ rñi ro giao dÞch, thóc ®Èy dÞch vô Internet banking ph¸t triÓn trong c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i ViÖt Nam thùc sù trë nªn cÊp thiÕt h¬n bao giê hÕt. Sau mét thêi gian t×m hiÓu vÒ thùc tr¹ng rñi ro giao dÞch trong häat ®éng Internet banking t¹i ViÖt Nam còng nh nhËn thÊy ®îc tÝnh cÊp thiÕt cña vÊn ®Ò nµy, em ®· m¹nh d¹n chän ®Ò tµi: “H¹n chÕ rñi ro giao dÞch nh»m ph¸t triÓn dÞch vô Internet banking trong c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i ViÖt Nam”.
2. Ph¹m Vi Vµ Môc Tiªu Nghiªn Cøu Nghiªn cøu c¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Õn rñi ro giao dÞch (thùc tr¹ng rñi ro, vÊn ®Ò an ninh b¶o mËt...) trong dÞch vô Internet banking t¹i c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i ViÖt Nam. T×m hiÓu c¸c kinh nghiÖm h¹n chÕ rñi ro trªn thÕ giíi, kÕt hîp víi t×nh h×nh thùc tÕ ë ViÖt Nam , tõ ®ã ®a ra nh÷ng gi¶i ph¸p phï hîp vµ mang tÝnh thùc tiÔn cao nh»m h¹n chÕ rñi ro nµy, t¹o ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn dÞch vô Internet banking trong c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i ViÖt Nam . 3. Ph¬ng Ph¸p Nghiªn Cøu Ph¬ng ph¸p thèng kª, ph©n tÝch: Thu thËp vµ xö lý th«ng tin tõ c¸c nguån s¸ch b¸o, c¸c ph¬ng tiÖn truyÒn th«ng, th«ng tin th¬ng m¹i, c¸c tæ chøc, hiÖp héi. Ph¬ng ph¸p th¨m dß: Kh¶o s¸t thùc tÕ th«ng qua phiÕu th¨m dß ý kiÕn kh¸ch hµng, xö lý sè liÖu b»ng phÇn mÒm SPSS. 4. KÕt CÊu LuËn V¨n CÊu tróc luËn v¨n gåm 3 ch¬ng: Ch¬ng 1: Internet Banking Vµ Rñi Ro Giao DÞch Trong DÞch Vô Internet Banking Ch¬ng 2: Thùc Tr¹ng Rñi Ro Giao DÞch Vµ Qu¶n Lý Rñi Ro Giao DÞch Trong Ho¹t ®éng Internet Banking T¹i C¸c Ng©n Hµng Th¬ng M¹i ViÖt Nam Ch¬ng 3: Mét Sè KiÕn NghÞ Vµ Gi¶i Ph¸p Nh»m H¹n ChÕ Rñi Ro Giao DÞch Trong Ho¹t §éng Internet Banking T¹i C¸c Ng©n Hµng Th¬ng M¹i ViÖt Nam Do cßn h¹n chÕ vÒ thêi gian nghiªn cøu, tµi liÖu thu thËp còng nh tr×nh ®é hiÓu biÕt, ®Ò tµi nghiªn cøu cña em kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt. KÝnh mong c¸c thÇy c« gi¸o cïng c¸c b¹n ®éc gi¶ quan t©m, tham gia ®ãng gãp ý kiÕn quý b¸u cho ®Ò tµi thªm phong phó.
- Trang 1 - Ch¬ng 1: Internet Banking Vµ Rñi Ro Giao DÞch Trong Internet Banking 1.1. Nh÷ng VÊn ®Ò C¬ B¶n VÒ Internet Banking 1.1.1. Kh¸i niÖm Ng©n hµng ®iÖn tö vµ Internet banking Ho¹t ®éng ng©n hµng ®iÖn tö lµ ho¹t ®éng ng©n hµng ®îc thùc hiÖn qua c¸c kªnh ph©n phèi ®iÖn tö. Kªnh ph©n phèi ®iÖn tö lµ hÖ thèng c¸c ph¬ng tiÖn ®iÖn tö vµ quy tr×nh tù ®éng xö lý giao dÞch ®îc tæ chøc tÝn dông sö dông ®Ó giao tiÕp víi kh¸ch hµng vµ cung øng c¸c s¶n phÈm, dÞch vô ng©n hµng cho kh¸ch hµng. C¸c dÞch vô ng©n hµng ®iÖn tö ®· ¸p dông t¹i ViÖt Nam bao gåm: dÞch vô ng©n hµng t¹i nhµ (Home banking); dÞch vô ng©n hµng tù ®éng qua ®iÖn tho¹i (Phone banking); dÞch vô ng©n hµng qua ®iÖn tho¹i di ®éng (Mobile banking); dÞch vô ng©n hµng qua m¹ng Internet (Internet banking) vµ dÞch vô Kiosk ng©n hµng. Internet banking lµ mét trong nh÷ng kªnh ph©n phèi c¸c s¶n phÈm dÞch vô cña ng©n hµng th¬ng m¹i. HÖ thèng nµy cho phÐp kh¸ch hµng truy cËp c¸c tµi kho¶n giao dÞch còng nh c¸c th«ng tin chung vÒ s¶n phÈm vµ dÞch vô cña ng©n hµng th«ng qua mét m¸y tÝnh c¸ nh©n hay mét thiÕt bÞ th«ng minh kh¸c. Internet banking sö dông m«i trêng truyÒn th«ng Internet, cung cÊp th«ng tin vµ thùc hiÖn giao dÞch tøc thêi (online). ®Ó sö dông Internet banking, kh¸ch hµng cÇn cã m¸y tÝnh, thiÕt bÞ truy cËp m¹ng. Kh¸ch hµng, th«ng qua tr×nh duyÖt web, gäi thùc hiÖn c¸c ch¬ng tr×nh trªn m¸y chñ trªn Internet t¹i m¸y tÝnh cña m×nh ®Ó truy cËp vµo tµi kho¶n vµ thùc hiÖn c¸c giao dÞch víi ng©n hµng. PhÇn mÒm Internet banking thùc sù n»m t¹i m¸y chñ cña ng©n hµng díi d¹ng c¸c trang chñ. Mçi trang chñ cña ng©n hµng ®îc coi lµ mét cöa sæ giao dÞch. Mét có nhÊp chuét ®¬n gi¶n vµo ®êng liªn kÕt (hotlink) thÝch hîp sÏ t¹o kÕt nèi víi tr×nh duyÖt vµ yªu cÇu trang web thùc hiÖn yªu cÇu dÞch vô tµi chÝnh cña kh¸ch hµng. S¶n phÈm vµ dÞch vô Internet banking cã thÓ bao gåm c¸c s¶n phÈm b¸n bu«n cho kh¸ch hµng doanh nghiÖp còng nh c¸c s¶n phÈm b¸n lÎ cho kh¸ch hµng c¸ nh©n. VÒ c¬ b¶n, Internet banking cã thÓ cung cÊp c¸c s¶n phÈm vµ dÞch vô nh c¸c
- Trang 2 - kªnh ph©n phèi kh¸c cña ng©n hµng th¬ng m¹i nh: qu¶n lý tiÒn mÆt, ®iÖn chuyÓn tiÒn, giao dÞch thanh to¸n bï trõ tù ®éng, xuÊt tr×nh vµ thanh to¸n hãa ®¬n… cho kh¸ch hµng doanh nghiÖp; truy vÊn sè d tµi kho¶n, chuyÓn kho¶n, tra cøu th«ng tin giao dÞch, xin cÊp tÝn dông, ho¹t ®éng ®Çu t…cho kh¸ch hµng c¸ nh©n. Víi Internet banking ng©n hµng cßn cã thÓ kÕt hîp víi c¸c doanh nghiÖp b¸n hµng qua m¹ng ®Ó x©y dùng cæng thanh to¸n qua m¹ng, ®©y lµ h×nh thøc thanh to¸n nhanh chãng, tiÖn lîi vµ lµ ®éng lùc thóc ®Èy th¬ng m¹i ®iÖn tö vµ thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt ph¸t triÓn. 1.1.2. C¸c cÊp ®é Internet banking Cho ®Õn nay, c¸c s¶n phÈm Internet banking ®îc chia thµnh ba cÊp ®é. 1.1.2.1. CÊp ®é cung cÊp th«ng tin (Informative) §©y lµ cÊp ®é thÊp nhÊt cña Internet banking, ë h×nh thøc nµy, ng©n hµng cung cÊp c¸c th«ng tin vÒ s¶n phÈm vµ dÞch vô cña ng©n hµng trªn trang web, toµn bé th«ng tin nµy ®îc lu tr÷ trªn mét m¸y chñ (server) hoµn toµn ®éc lËp víi hÖ thèng d÷ liÖu cña ng©n hµng. Rñi ro t¬ng ®èi thÊp v× kh«ng cã liªn kÕt gi÷a m¸y chñ Internet banking vµ m¹ng néi bé cña ng©n hµng. Ng©n hµng cã thÓ tù cung cÊp dÞch vô Internet banking nµy hoÆc thuª mét ®¬n vÞ kh¸c. MÆc dï Ýt rñi ro cho c¸c ng©n hµng, m¸y chñ hay trang web vÉn cã thÓ bÞ tÊn c«ng, trang web cña ng©n hµng cã nguy c¬ bÞ thay thÕ hoÆc söa ®æi. Rñi ro ®¸ng quan t©m ®èi víi lo¹i h×nh Internet banking nµy lµ kh¶ n¨ng bÞ tÊn c«ng díi h×nh thøc tõ chèi dÞch vô hay thay ®æi néi dung. 1.1.2.2. CÊp ®é trao ®æi th«ng tin (Communicative) H×nh thøc Internet banking nµy cho phÐp mét sè t¬ng t¸c gi÷a hÖ thèng cña ng©n hµng vµ kh¸ch hµng. C¸c t¬ng t¸c cã thÓ chØ giíi h¹n ë th ®iÖn tö, truy vÊn th«ng tin tµi kho¶n, xin cÊp tÝn dông, hay cËp nhËt d÷ liÖu (thay ®æi tªn vµ ®Þa chØ). H×nh thøc nµy cã rñi ro cao h¬n h×nh thøc th«ng tin do c¸c m¸y chñ Internet banking cã thÓ ®îc kÕt nèi víi m¹ng néi bé cña ng©n hµng. Do ®ã, cÇn cã c¸c biÖn ph¸p kiÓm so¸t thÝch hîp ®Ó ng¨n ngõa, theo dâi vµ c¶nh b¸o vÒ nh÷ng truy cËp tr¸i phÐp hÖ thèng m¸y tÝnh vµ m¹ng néi bé cña ng©n hµng. ViÖc kiÓm so¸t virus tÊn c«ng còng quan träng h¬n nhiÒu so víi h×nh thøc th«ng tin.
- Trang 3 - 1.1.2.3. CÊp ®é giao dÞch (Transactional) Internet banking ë cÊp ®é nµy cho phÐp kh¸ch hµng thùc hiÖn c¸c giao dÞch víi ng©n hµng. §©y lµ h×nh thøc Internet banking cã rñi ro cao nhÊt vµ cÇn ®îc kiÓm so¸t chÆt chÏ do m¸y chñ ®îc kÕt nèi víi m¹ng néi bé cña ng©n hµng hoÆc cña ®¬n vÞ gia c«ng phÇn mÒm. Kh¸ch hµng cã thÓ thùc hiÖn c¸c giao dÞch, bao gåm truy cËp tµi kho¶n, thanh to¸n hãa ®¬n, chuyÓn tiÒn… 1.1.3. ¦u vµ nhîc ®iÓm cña Internet banking 1.1.3.1. ¦u ®iÓm cña Internet banking 1.1.3.1.1. ¦u ®iÓm ®èi víi kh¸ch hµng TiÖn lîi: Internet banking gióp cho kh¸ch hµng cã thÓ liªn l¹c víi ng©n hµng mét c¸ch nhanh chãng, thuËn tiÖn ®Ó thùc hiÖn mét sè nghiÖp vô ng©n hµng t¹i bÊt kú thêi ®iÓm nµo (24 giê mçi ngµy, 7 ngµy mét tuÇn) vµ ë bÊt cø n¬i ®©u. §iÒu nµy ®Æc biÖt cã ý nghÜa ®èi víi c¸c kh¸ch hµng cã Ýt thêi gian ®Ó ®i ®Õn v¨n phßng trùc tiÕp giao dÞch víi ng©n hµng, c¸c doanh nghiÖp nhá vµ võa, kh¸ch hµng c¸ nh©n cã sè lîng giao dÞch víi ng©n hµng kh«ng nhiÒu, sè tiÒn mçi lÇn giao dÞch kh«ng lín. §©y lµ lîi Ých mµ c¸c giao dÞch kiÓu ng©n hµng truyÒn thèng khã cã thÓ ®¹t ®îc. Nhanh chãng vµ chÝnh x¸c: Internet banking cho phÐp kh¸ch hµng thùc hiÖn vµ x¸c nhËn c¸c giao dÞch víi ®é chÝnh x¸c cao rÊt nhanh chØ trong vµi gi©y,. TiÕt kiÖm chi phÝ: Chi phÝ cho c¸c giao dÞch qua m¹ng Ýt h¬n rÊt nhiÒu so víi giao dÞch trùc tiÕp t¹i c¸c chi nh¸nh ng©n hµng do kh¸ch hµng kh«ng ph¶i tèn chi phÝ ®i l¹i còng nh kh«ng ph¶i tr¶ phÝ phôc vô cho ng©n hµng. HiÖu qu¶: kh¸ch hµng cã thÓ truy cËp vµ qu¶n lý tÊt c¶ c¸c tµi kho¶n ng©n hµng, nh IRAs, CDs, chøng kho¸n… tõ chØ mét trang web. NhiÒu trang web Internet banking cung cÊp cho kh¸ch hµng c¸c c«ng cô tinh vi nh c¸c ch¬ng tr×nh b¸o gi¸ chøng kho¸n, th«ng b¸o l·i suÊt, qu¶n lý danh môc ®Çu t… víi nh÷ng th«ng tin “nãng” nhÊt, nh»m gióp kh¸ch hµng qu¶n lý hiÖu qu¶ tÊt c¶ c¸c tµi s¶n cña m×nh. H¬n n÷a, víi nh÷ng tiªu chuÈn chuÈn ho¸, kh¸ch hµng ®îc phôc vô tËn tôy vµ chÝnh x¸c thay v× ph¶i tuú thuéc vµo th¸i ®é phôc vô kh¸c nhau cña c¸c nh©n viªn ng©n hµng. 1.1.3.1.2. ¦u ®iÓm ®èi víi ng©n hµng
- Trang 4 - TiÕt kiÖm chi phÝ: Ng©n hµng cã thÕ tiÕt kiÖm chi phÝ do kh«ng ph¶i tæ chøc vµ trang bÞ cho v¨n phßng giao dÞch, kh«ng ph¶i thuª nh©n viªn giao dÞch trùc tiÕp. Më réng ph¹m vi ®Þa lý: Internet banking cho phÐp c¸c ng©n hµng tiÕp cËn c¸c kh¸ch hµng ë rÊt xa trô së ng©n hµng. Trªn thùc tÕ, cã nhiÒu ng©n hµng chØ cung cÊp s¶n phÈm dÞch vô trªn m¹ng mµ kh«ng cÇn v¨n phßng giao dÞch. Gióp cung cÊp s¶n phÈm ®a d¹ng cho kh¸ch hµng: nhê cã Internet banking, kh¸ch hµng cã thÓ dÔ dµng tiÕp cËn nhiÒu s¶n phÈm vµ dÞch tµi chÝnh cña ng©n hµng s½n cã qua m¹ng. 1.1.3.2. Nhîc ®iÓm cña Internet banking 1.1.3.2.1. Nhîc ®iÓm ®èi víi kh¸ch hµng MÊt thêi gian ®¨ng ký vµ nghiªn cøu s¶n phÈm: §Ó ®¨ng ký giao dÞch Internet banking víi ng©n hµng, kh¸ch hµng cã thÓ ph¶i cung cÊp tªn truy cËp (ID) vµ ký vµo mÉu ®¬n ë mét chi nh¸nh ng©n hµng. Kh¸ch hµng còng cã thÓ gÆp khã kh¨n khi truy cËp trang web cña ng©n hµng lÇn ®Çu, v× thÕ sÏ ph¶i bá thêi gian vµ c«ng søc ®Ó nghiªn cøu tríc khi sö dông dÞch vô. ThiÕu tin tëng: §èi víi nhiÒu ngêi, trë ng¹i lín nhÊt cña Internet banking lµ lµm sao ®Ó an t©m khi sö dông kªnh ph©n phèi nµy. SÏ cã nh÷ng c©u hái hoµi nghi ®¹i lo¹i nh: giao dÞch cña t«i cã thµnh c«ng kh«ng? t«i ®· nhÊn nót chuyÓn tiÒn mét hay hai lÇn?… C¸ch tèt nhÊt lµ lu«n in c¸c biªn nhËn giao dÞch vµ gi÷ l¹i cïng víi c¸c chøng tõ ng©n hµng cho tíi khi c¸c giao dÞch nµy ®îc cËp nhËt trªn trang th«ng tin c¸ nh©n hay trªn b¶n sao kª cña ng©n hµng. ThiÕu th«ng tin nãng: Qua Internet banking kh¸ch hµng nhËn ®îc th«ng tin kh«ng thÓ ®Çy ®ñ nh qua mét c¸n bé chuyªn tr¸ch cña ng©n hµng. Kh¸ch hµng sÏ mÊt ®i c¬ héi trao ®æi th«ng tin víi b¹n hµng, n¾m b¾t t×nh h×nh míi, “nãng” t¹i n¬i giao dÞch cña ng©n hµng. 1.1.3.2.2. Nhîc ®iÓm ®èi víi c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i Vèn ®Çu t lín: §Ó x©y dùng mét hÖ thèng Internet banking ®ßi hái ph¶i cã lîng vèn ®Çu t ban ®Çu kh¸ lín ®Ó lùa chän ®îc c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, ®óng ®Þnh híng, ngoµi ra cßn cã c¸c chi phÝ cho hÖ thèng dù phßng, chi phÝ b¶o tr×, duy tr× vµ
- Trang 5 - ph¸t triÓn hÖ thèng, ®æi míi c«ng nghÖ sau nµy. §ång thêi cÇn cã mét ®éi ngò kü s, c¸n bé kü thuËt cã tr×nh ®é ®Ó qu¶n trÞ, vËn hµnh hÖ thèng… mét lîng chi phÝ mµ kh«ng ph¶i ng©n hµng th¬ng m¹i nµo còng s½n sµng bá ra ®Çu t. Cha kÓ viÖc ®Çu t Êy cã ph¸t huy hiÖu qu¶ hay kh«ng cßn phô thuéc vµo hÖ thèng h¹ tÇng truyÒn th«ng cña ®Êt níc, hay nãi kh¸c ®i cßn phô thuéc vµo nh÷ng nç lùc chung cña c¶ mét quèc gia chø kh«ng riªng g× mét ng©n hµng th¬ng m¹i nµo. Tríc khi quyÕt ®Þnh triÓn khai Internet banking, c¸c ng©n hµng thêng ph¶i xem xÐt liÖu lîi Ých mµ kªnh ph©n phèi nµy ®em l¹i cã ®ñ ®Ó bï ®¾p kho¶n chi phÝ ban ®Çu hay kh«ng. Rñi ro: Internet banking chøa ®ùng trong nã nhiÒu rñi ro, ®Æc biÖt lµ rñi ro giao dÞch. §©y lµ mét trong nh÷ng lý do chÝnh c¶n trë kh¸ch hµng vµ c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i ®Õn víi dÞch vô nµy. 1.1.4. Nh÷ng tiÒn ®Ò ®Ó ph¸t triÓn Internet banking Sù hiÓu biÕt vµ chÊp nhËn cña c«ng chóng: Kh¸ch hµng thêng quen víi c¸ch giao dÞch trùc tiÕp vµ thanh to¸n b»ng tiÒn mÆt. Thay ®æi thãi quen nµy cña kh¸ch hµng kh«ng ph¶i lµ ®iÒu ®¬n gi¶n. H¬n n÷a, Internet banking lµ mét kªnh ph©n phèi míi, muèn sö dông ph¶i t×m hiÓu nªn kh«ng dÔ ®Ó thuyÕt phôc kh¸ch hµng sö dông. Do ®ã, sù hiÓu biÕt cña c«ng chóng vÒ Internet banking vµ c¸c lîi Ých cña dÞch vô nµy lµ ®iÒu cÇn thiÕt. C¸c ng©n hµng cÇn ph¶i cã nh÷ng chiÕn dÞch phæ biÕn lµm cho kh¸ch hµng hiÓu râ u ®iÓm còng nh híng dÉn hä sö dông c¸c dÞch vô nµy. KÕt cÊu h¹ tÇng vÒ c«ng nghÖ th«ng tin vµ truyÒn th«ng: §Ó ph¸t triÓn Internet banking tríc tiªn cÇn ph¶i cã mét kÕt cÊu h¹ tÇng vÒ c«ng nghÖ th«ng tin vµ truyÒn th«ng ph¸t triÓn. Internet banking ®îc cung cÊp dùa trªn sù réng kh¾p, phæ biÕn cña m¹ng Internet. Nh÷ng tiÕn bé nhanh chãng trong ngµnh c«ng nghÖ th«ng tin vµ truyÒn th«ng thêi gian qua ®· t¹o tiÒn ®Ò cho ho¹t ®éng Internet banking. KÕt cÊu h¹ tÇng vÒ c«ng nghÖ th«ng tin vµ truyÒn th«ng ph¸t triÓn sÏ gióp t¹o ra sù thuËn tiÖn, chÝnh x¸c, nhanh chãng vµ an toµn cña hÖ thèng m¹ng. Mét khi kh¸ch hµng ®· tõ bá thãi quen giao dÞch trùc tiÕp vµ chÊp nhËn ph¬ng thøc giao dÞch qua Internet, hiÓu râ u ®iÓm, cã ®ñ kiÕn thøc vµ kÜ n¨ng ®Ó thùc hiÖn giao dÞch th× mong muèn sö dông c¸c dÞch vô Internet banking sÏ phô thuéc vµo sù thuËn tiÖn,
- Trang 6 - nhanh chãng, chÝnh x¸c vµ an toµn mµ dÞch vô ®ã cã thÓ b¶o ®¶m. Nguån nh©n lùc: HÖ thèng Internet banking ®ßi hái mét lùc lîng lín lao ®éng ®îc ®µo t¹o tèt vÒ c«ng nghÖ th«ng tin vµ truyÒn th«ng ®Ó cung cÊp c¸c øng dông cÇn thiÕt, ®¸p øng yªu cÇu hç trî vµ chuyÓn giao c¸c tri thøc kü thuËt thÝch hîp. ThiÕu c¸c kü n¨ng ®Ó lµm viÖc trªn Internet vµ lµm viÖc víi c¸c ph¬ng tiÖn hiÖn ®¹i kh¸c, h¹n chÕ vÒ kh¶ n¨ng sö dông tiÕng Anh - ng«n ng÷ c¨n b¶n cña Internet còng lµ nh÷ng trë ng¹i cho viÖc ph¸t triÓn Internet banking. HÖ thèng cung øng s¶n phÈm dÞch vô vµ thanh to¸n trùc tuyÕn: Internet banking sÏ kh«ng thÓ ph¸t triÓn khi kh«ng cã mét hÖ thèng cung øng hµng hãa, dÞch vô vµ thanh to¸n trùc tuyÕn. Mét hÖ thèng cung øng vµ thanh to¸n trùc tuyÕn nãi chung bao hµm c¸c dÞch vô m¹ng cung cÊp hµng ho¸ hoÆc dÞch vô vµ thanh to¸n tiÒn cho c¸c hµng hãa vµ dÞch vô ®ã. Hµng ho¸ ë ®©y cã thÓ bao gåm hµng ho¸ th«ng thêng hoÆc hµng ho¸ ®iÖn tö nh tµi liÖu ®iÖn tö, ¶nh hoÆc nh¹c. T¬ng tù, dÞch vô ë ®©y cã thÓ lµ c¸c dÞch vô truyÒn thèng nh kh¸ch s¹n hoÆc ®Æt vÐ, còng cã thÓ lµ c¸c dÞch vô ®iÖn tö nh ph©n tÝch thÞ trêng tµi chÝnh díi d¹ng ®iÖn tö. ChÝnh sù ph¸t triÓn cña hÖ thèng nµy ®· thóc ®Èy Internet banking ph¸t triÓn. Khu«n khæ ph¸p lý vµ c¸c chuÈn mùc cho Internet banking: Internet banking lµ mét h×nh thøc cung øng dÞch vô ng©n hµng míi, do ®ã ®ßi hái c¸c khu«n khæ ph¸p lý míi. Internet banking chØ cã thÓ triÓn khai ®îc hiÖu qu¶ vµ an toµn khi ®îc c«ng nhËn vÒ mÆt ph¸p lý. Kªnh ph©n phèi nµy ®ßi hái m«i trêng kinh tÕ kü thuËt ®îc chuÈn ho¸ cao ®é. Trong m«i trêng nh vËy c¸c s¶n phÈm vµ dÞch vô ph¶i tu©n thñ c¸c chuÈn mùc nghiªm ngÆt. Do ®ã cÇn ph¶i x©y dùng vµ hoµn thiÖn khu«n khæ ph¸p lý vµ c¸c chuÈn mùc cho Internet banking. 1.1.5. Rñi ro trong Internet banking Còng nh c¸c ph¬ng thøc giao dÞch ng©n hµng kh¸c, Internet banking chøa ®ùng trong nã nhiÒu rñi ro, trong ®ã, rñi ro ®Æc trng nhÊt lµ rñi ro giao dÞch. 1.1.5.1. Rñi ro tÝn dông (credit risk) Rñi ro tÝn dông lµ lo¹i rñi ro ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh cÊp tÝn dông cña ng©n hµng, biÓu hiÖn trªn thùc tÕ qua viÖc kh¸ch hµng kh«ng tr¶ ®îc nî hoÆc tr¶ nî kh«ng ®óng h¹n cho ng©n hµng.
- Trang 7 - Internet banking t¹o c¬ héi cho c¸c ng©n hµng më réng ph¹m vi ho¹t ®éng. Kh¸ch hµng cã thÓ tiÕp cËn ng©n hµng tõ bÊt k× n¬i nµo trªn thÕ giíi. Khi giao dÞch víi kh¸ch hµng trªn m¹ng, ng©n hµng thiÕu sù tiÕp xóc trùc tiÕp víi kh¸ch hµng, do ®ã khã cã thÓ kiÓm tra nh©n th©n, mét nh©n tè quan träng ®Ó cã nh÷ng quyÕt ®Þnh cho vay an toµn. ViÖc kiÓm tra c¸c tµi s¶n thÕ chÊp còng nh c¸c cam kÕt ®¶m b¶o sÏ rÊt khã kh¨n khi ngêi ®i vay ë xa. H¬n n÷a, mét vÊn ®Ò ph¸t sinh lµ luËt cña quèc gia nµo sÏ chi phèi c¸c mèi quan hÖ trong Internet banking. 1.1.5.2. Rñi ro l·i suÊt (interest rate risk) Rñi ro l·i suÊt lµ lo¹i rñi ro xuÊt hiÖn khi cã sù thay ®æi cña l·i suÊt thÞ trêng hoÆc cña nh÷ng yÕu tè cã liªn quan ®Õn l·i suÊt dÉn ®Õn tæn thÊt vÒ tµi s¶n hoÆc lµm gi¶m thu nhËp cña ng©n hµng. Internet banking cho phÐp c¸c ng©n hµng tiÕp cËn c¸c kho¶n vay, cho vay vµ c¸c mèi quan hÖ kh¸c tõ nhiÒu kh¸ch hµng h¬n so víi c¸c h×nh thøc giao dÞch kh¸c. ViÖc tiÕp cËn nhiÒu h¬n nh÷ng kh¸ch hµng lu«n t×m kiÕm l·i suÊt tèt nhÊt sÏ dÉn ®Õn rñi ro cao h¬n. 1.1.5.3. Rñi ro thanh kho¶n (liquidity risk) Rñi ro thanh kho¶n lµ lo¹i rñi ro xuÊt hiÖn trong trêng hîp ng©n hµng thiÕu kh¶ n¨ng chi tr¶, kh«ng chuyÓn ®æi kÞp c¸c lo¹i tµi s¶n ra tiÒn hoÆc kh«ng cã kh¶ n¨ng vay mîn ®Ó ®¸p øng yªu cÇu cña c¸c hîp ®ång thanh to¸n. T¬ng tù nh rñi ro l·i suÊt, Internet banking cho phÐp c¸c ng©n hµng tiÕp cËn c¸c kho¶n vay, cho vay vµ c¸c mèi quan hÖ kh¸c tõ nhiÒu kh¸ch hµng h¬n so víi c¸c h×nh thøc giao dÞch kh¸c nªn còng sÏ dÉn ®Õn rñi ro thanh kho¶n cao h¬n. 1.1.5.4. Rñi ro gi¸ c¶ (price risk) Rñi ro gi¸ c¶ lµ rñi ro ®èi víi thu nhËp hay vèn cña ng©n hµng ph¸t sinh do nh÷ng thay ®æi trong gi¸ trÞ cña c¸c danh môc c¸c c«ng cô tµi chÝnh ®îc giao dÞch. Nhê ho¹t ®éng Internet banking, ng©n hµng cã thÓ më réng ho¹t ®éng m«i giíi, ®¶m b¶o vµ b¸n c¸c kho¶n cho vay, do ®ã dÔ gÆp rñi ro gi¸ c¶ h¬n. 1.1.5.5. Rñi ro tû gi¸ (exchange rate risk) Rñi ro tû gi¸ lµ rñi ro ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh cho vay ngo¹i tÖ hoÆc qu¸ tr×nh kinh doanh ngo¹i tÖ cña ng©n hµng khi tØ gi¸ biÕn ®éng theo chiÒu híng bÊt
- Trang 8 - lîi. Th«ng qua Internet banking, ng©n hµng cã thÓ ®Èy m¹nh ho¹t ®éng vay, cho vay hoÆc kinh doanh ngo¹i tÖ víi kh¸ch hµng tõ nhiÒu quèc gia, b»ng nh÷ng tiÒn tÖ kh¸c nhau, do ®ã rñi ro còng cao h¬n. 1.1.5.6. Rñi ro giao dÞch (transaction risk) Rñi ro giao dÞch lµ rñi ro hiÖn t¹i vµ tiÒm tµng ®èi víi thu nhËp vµ vèn cña ng©n hµng ph¸t sinh do sù gian lËn, sai sãt hoÆc do mÊt kh¶ n¨ng cung cÊp s¶n phÈm hay dÞch vô, duy tr× lîi thÕ c¹nh tranh vµ qu¶n lý th«ng tin. 1.1.5.7. Rñi ro tu©n thñ / Rñi ro ph¸p lý (compliance risk) Rñi ro ph¸p lý lµ rñi ro hiÖn t¹i vµ tiÒm tµng ®èi víi thu nhËp vµ vèn cña ng©n hµng ph¸t sinh do nh÷ng vi ph¹m hay kh«ng tu©n thñ luËt lÖ, quy ®Þnh, quy t¾c, tËp qu¸n hay tiªu chuÈn ®¹o ®øc. Internet banking gióp ng©n hµng më réng ph¹m vi ho¹t ®éng ra c¸c quèc gia vµ khu vùc kh¸c nhau, lµm t¨ng rñi ro tu©n thñ. Rñi ro tu©n thñ cã thÓ dÉn ®Õn viÖc ng©n hµng bÞ ph¹t hay ph¶i båi thêng thiÖt h¹i, vµ mÊt hiÖu lùc hîp ®ång. Rñi ro tu©n thñ cã thÓ lµm ng©n hµng bÞ mÊt uy tÝn, mÊt c¬ héi kinh doanh, mÊt tiÒm n¨ng më réng ho¹t ®éng vµ gi¶m tÝnh hiÖu lùc cña c¸c cam kÕt. 1.1.5.8. Rñi ro chiÕn lîc (strategy risk) Rñi ro chiÕn lîc lµ rñi ro hiÖn t¹i vµ tiÒm tµng ®èi víi thu nhËp vµ vèn cña ng©n hµng ph¸t sinh do nh÷ng quyÕt ®Þnh sai, do viÖc kh«ng thùc thi ®óng c¸c chiÕn lîc hay do thiÕu ®¸p øng ®èi víi nh÷ng thay ®æi cña ngµnh. Rñi ro nµy lµ hµm sè cña sù t¬ng thÝch cña c¸c môc tiªu chiÕn lîc cña ng©n hµng, c¸c chiÕn lîc kinh doanh ®îc triÓn khai ®Ó thùc hiÖn c¸c môc tiªu ®ã, nguån lùc sö dông vµ chÊt lîng cña viÖc thùc hiÖn c¸c chiÕn lîc. S¶n phÈm vµ c«ng nghÖ Internet banking mµ ng©n hµng ®a ra cã thÓ kh«ng phï hîp víi nh÷ng môc tiªu trong chiÕn lîc cña ng©n hµng. Còng cã thÓ ng©n hµng sÏ kh«ng cã ®ñ nguån lùc vµ tr×nh ®é chuyªn m«n ®Ó ph¸t hiÖn, theo dâi vµ kiÓm so¸t c¸c rñi ro trong Internet banking. 1.1.5.9. Rñi ro danh tiÕng (reputaion risk) Rñi ro danh tiÕng lµ rñi ro hiÖn t¹i vµ tiÒm tµng ®èi víi thu nhËp vµ vèn cña ng©n hµng ph¸t sinh do sù ®¸nh gi¸ kh«ng tèt cña c«ng chóng, lµm ¶nh hëng ®Õn
- Trang 9 - kh¶ n¨ng thiÕt lËp c¸c mèi quan hÖ míi hay duy tr× c¸c mèi quan hÖ cò. Danh tiÕng cña ng©n hµng cã thÓ bÞ ¶nh hëng nÕu ng©n hµng kh«ng thÓ ®¸p øng yªu cÇu cña thÞ trêng hay kh«ng thÓ cung cÊp c¸c dÞch vô kÞp thêi, chÝnh x¸c nh: kh«ng thÓ ®¸p øng nhu cÇu ®i vay cña kh¸ch hµng, hÖ thèng cung øng kh«ng ®¸ng tin cËy hay kh«ng hiÖu qu¶, kh«ng tr¶ lêi kÞp thêi c¸c th¾c m¾c cña kh¸ch hµng. Danh tiÕng cña ng©n hµng cã thÓ bÞ hñy ho¹i nÕu Internet banking mµ ng©n hµng cung cÊp kÐm chÊt lîng, thËm chÝ cã thÓ lµm cho kh¸ch hµng vµ c«ng chóng xa l¸nh. 1.2. Rñi Ro Giao DÞch Trong Internet Banking Rñi ro giao dÞch lµ rñi ro hiÖn t¹i vµ tiÒm tµng ®èi víi thu nhËp vµ vèn cña ng©n hµng ph¸t sinh do sù gian lËn, sai sãt, hoÆc do mÊt kh¶ n¨ng cung cÊp s¶n phÈm hay dÞch vô, duy tr× lîi thÕ c¹nh tranh vµ qu¶n lý th«ng tin. Rñi ro giao dÞch lu«n cã trong mçi s¶n phÈm vµ dÞch vô ng©n hµng cung cÊp vµ tiÒm Èn trong viÖc ph¸t triÓn vµ cung øng s¶n phÈm, xö lý giao dÞch, íc tÝnh vµ triÓn khai hÖ thèng, tÝnh phøc t¹p cña s¶n phÈm vµ dÞch vô, vµ m«i trêng kiÓm so¸t néi bé. C¸c s¶n phÈm Internet banking cã møc ®é rñi ro giao dÞch cao, ®Æc biÖt lµ khi quy tr×nh cung cÊp s¶n phÈm kh«ng ®îc ho¹ch ®Þnh, thùc hiÖn vµ theo dâi ®Çy ®ñ. C¸c ng©n hµng cã cung cÊp s¶n phÈm vµ dÞch vô qua Internet cã thÓ gÆp rñi ro khi kh«ng ®¶m b¶o ®ñ kh¶ n¨ng cung øng c¸c dÞch vô chÝnh x¸c, kÞp thêi vµ ®¸ng tin cËy ®Ó lµm cho kh¸ch hµng tin tëng h¬n vµo th¬ng hiÖu cña m×nh. Kh¸ch hµng giao dÞch qua Internet thêng Ýt kiªn nhÉn víi nh÷ng thiÕu sãt cña ng©n hµng, ngîc l¹i, c¸i hä mong ®îi lµ s¶n phÈm lu«n cã s½n liªn tôc vµ trang web dÔ sö dông. Rñi ro giao dÞch cßn xuÊt hiÖn khi cã c¸c cuéc tÊn c«ng vµ th©m nhËp vµo m¸y tÝnh vµ hÖ thèng m¹ng cña ng©n hµng. §©y lµ rñi ro cã tÝnh chÊt nghiªm träng nhÊt trong c¸c d¹ng rñi ro giao dÞch. Rñi ro thuéc thÓ lo¹i nµy phô thuéc nhiÒu vµo yÕu tè kh¸ch quan nªn rÊt khã phßng tr¸nh vµ kh¾c phôc. HËu qu¶ cña c¸c cuéc tÊn c«ng vµ th©m nhËp lµ kh«ng thÓ lêng tríc ®îc, cã thÓ chØ lµ mét sù mÊt m¸t th«ng tin c¸ nh©n hoÆc còng cã thÓ lµ mét vô ®¸nh c¾p tµi kho¶n víi gi¸ trÞ v« cïng lín. C¸c nghiªn cøu cho thÊy hÖ thèng m¹ng cña ng©n hµng dÔ bÞ tÊn c«ng tõ néi bé h¬n lµ tõ bªn ngoµi v× ngêi sö dông néi bé hiÓu râ hÖ thèng vµ c¸ch tiÕp cËn hÖ