Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Ngân hàng: Hạn chế rủi ro tín dụng tại NHTMCP Công thương Việt Nam - Chi nhánh Hai Bà Trưng

i<br /> <br /> TÓM TẮT LUẬN VĂN<br /> Đất nước đang chuyển mình với những bước đi đúng hướng, những thành tựu<br /> mới trong mọi lĩnh vực của đời sống kinh tế - xã hội. Hội nhập kinh tế quốc tế, đặc biệt<br /> khi thực hiện đầy đủ các cam kết của WTO đã mở ra nhiều cơ hội mới cho mọi nhà,<br /> mọi doanh nghiệp, mọi lĩnh vực trong đó không thể không nói tới ngân hàng - một lĩnh<br /> vực hết sức nhạy cảm ở Việt Nam cũng như trên thế giới. Chúng ta đang bắt đầu thực<br /> hiện các cam kết mở cửa, khiến cho các doanh nghiệp đứng trước sự cạnh tranh ngày<br /> càng khốc liệt, cơ hội nhiều nhưng thách thức cũng không nhỏ. Điều này tạo ra những<br /> ảnh hưởng trong hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp, vì thế ảnh<br /> hưởng rất lớn đến hoạt động của các NHTM nói chung và hoạt động tín dụng ngân<br /> hàng nói riêng. Do đó, tín dụng trong điều kiện nền kinh tế mở, cạnh tranh và hội nhập<br /> vẫn tiếp tục đóng một vai trò quan trọng trong kinh doanh ngân hàng và đang đặt ra<br /> những yêu cầu mới về nâng cao hiệu quả hoạt động tín dụng trên cơ sở dự báo và hạn<br /> chế rủi ro, đặc biệt là rủi ro tín dụng.<br /> Với mong muốn đóng góp phần nào cho hoạt động tín dụng của NHTMCP<br /> Công thương Việt Nam nói chung, NHTMCP Công thương Việt Nam - Chi nhánh<br /> HBT nói riêng phát triển với chất lượng tốt hơn, đề tài: "Hạn chế rủi ro tín dụng tại<br /> NHTMCP Công thương Việt Nam - Chi nhánh Hai Bà Trưng" được lựa chọn<br /> nghiên cứu.<br /> Mục tiêu nghiên cứu của luận văn đó là trên cơ sở hệ thống hoá cơ sở lý luận về hạn<br /> chế rủi ro tín dụng của các NHTM cũng như thực trạng hạn chế rủi ro tín dụng tại<br /> NHTMCP Công thương Việt Nam - Chi nhánh HBT (Hai Bà Trưng), tác giả luận văn đề<br /> ra những giải pháp và kiến nghị các cơ quan hữu quan hỗ trợ trong việc thực hiện các giải<br /> pháp hạn chế rủi ro tín dụng tại NHTMCP Công thương Việt Nam - Chi nhánh HBT.<br /> <br /> ii<br /> <br /> CHƢƠNG 1<br /> RỦI RO TÍN DỤNG VÀ HẠN CHẾ RỦI RO TÍN DỤNG<br /> CỦA NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI<br /> 1.1. NHTM và hoạt động tín dụng của NHTM<br /> Xem xét ngân hàng trên phương diện những loại hình dịch vụ mà chúng cung<br /> cấp thì có thể định nghĩa:<br /> NHTM là các tổ chức tài chính cung cấp một danh mục các dịch vụ tài chính đa<br /> dạng nhất - đặc biệt là tín dụng, tiết kiệm, dịch vụ thanh toán- và thực hiện nhiều<br /> chức năng tài chính nhất so với bất kỳ một tổ chức kinh doanh nào trong nền kinh tế.<br /> Trong tất cả các hoạt động cơ bản của các NHTM thì hoạt động tín dụng được<br /> đánh giá là hoạt động quan trọng nhất, bởi hoạt động này chiếm 60-70% danh mục<br /> tài sản có và mang lại nguồn thu nhập chủ yếu cho các NHTM.<br /> Theo Luật các tổ chức tín dụng số 47/2010/QH12 của Quốc hội nước cộng<br /> hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam thì “Cấp tín dụng là việc thỏa thuận để tổ chức, cá<br /> nhân sử dụng một khoản tiền hoặc cam kết cho phép sử dụng một khoản tiền theo<br /> nguyên tắc có hoàn trả bằng nghiệp vụ cho vay, chiết khấu, cho thuê tài chính, bao<br /> thanh toán, bảo lãnh ngân hàng và các nghiệp vụ cấp tín dụng khác”. Tuy nhiên,<br /> trong phạm vi luận văn này tác giả chỉ xem xét tín dụng ngân hàng dưới giác độ<br /> nghiệp vụ cho vay mà cụ thể ngân hàng là người cho vay.<br /> Nhìn chung, tín dụng ngân hàng có vai trò hết sức quan trọng đối với sự phát<br /> triển của nền kinh tế, nó thúc đẩy quá trình tích tụ tập trung vốn và phân bổ lại<br /> nguồn lực đầu tư của xã hội vào các lĩnh vực của nền kinh tế một cách có hiệu quả.<br /> Tín dụng ngân hàng giúp đẩy nhanh chuyển dịch cơ cấu kinh tế giữa các ngành, các<br /> vùng, là cầu nối giữa tiết kiệm và tiêu dùng, là động lực ra đời và phát triển của các<br /> thành phần kinh tế. Ngoài ra, tín dụng ngân hàng cũng góp phần tăng cường cơ sở<br /> vật chất kỹ thuật, mở rộng sản xuất, nâng cao năng lực và hiệu quả hoạt động sản<br /> xuất kinh doanh của các chủ thể trong nền kinh tế. Hơn nữa, hoạt động tín dụng của<br /> các NHTM là một trong những kênh thông tin quan trọng giúp cho NHTW và<br /> <br /> iii<br /> Chính phủ thực hiện điều tiết cân đối cả nền kinh tế quốc dân nhằm thực hiện các<br /> mục tiêu của Chính phủ trong từng thời kỳ.<br /> <br /> 1.2. Những vấn đề cơ bản về rủi ro tín dụng của NHTM<br /> Theo quyết định 493/2005/QĐ-NHNN ngày 22/4/2005 của Thống đốc NHNN<br /> Việt Nam "Rủi ro tín dụng trong hoạt động ngân hàng của tổ chức tín dụng là khả<br /> năng xảy ra tổn thất trong hoạt động ngân hàng của tổ chức tín dụng do khách hàng<br /> không thực hiện hoặc không có khả năng thực hiện nghĩa vụ của mình theo cam kết".<br /> Hoạt động tín dụng tiềm ẩn rủi ro nhưng không phải thường xuyên xảy ra bất<br /> ngờ và không có dấu hiệu. Đối với hầu hết các trường hợp, một khoản vay đang dần<br /> xấu đi đều có dấu hiệu báo trước.Tuỳ từng khoản vay khác nhau có thể có những<br /> dấu hiệu khác nhau song có thể chia ra các nhóm dấu hiệu như. Nhóm các dấu hiệu<br /> liên quan đến mối quan hệ với ngân hàng; Nhóm các dấu hiệu liên quan đến phương<br /> pháp quản lý, tình hình tài chính và hoạt động sản xuất kinh doanh của khách hàng.<br /> Trong kinh doanh ngân hàng, việc đo lường rủi ro tín dụng là vấn đề quan<br /> trọng giúp ngân hàng xác định được chính xác mức độ rủi ro mà mình đang phải đối<br /> mặt, từ đó có những giải pháp phù hợp nhằm giảm thiểu tổn thất tài chính khi xảy ra<br /> rủi ro. Các chỉ số sau đây thường được sử dụng để đo lường rủi ro tín dụng của một<br /> ngân hàng: Tỷ lệ nợ tái cơ cấu; tỷ lệ nợ quá hạn; tỷ lệ nợ xấu; tỷ lệ nợ khoanh, xoá<br /> nợ; tỷ lệ dư nợ tín dụng có tài sản bảo đảm; dự phòng rủi ro tín dụng<br /> Để đánh giá, đo lường rủi ro tín dụng, các nhà kinh tế, nhà phân tích ngân<br /> hàng đã sử dụng nhiều mô hình khác nhau. Các mô hình này rất đa dạng, bao gồm<br /> mô hình phản ánh về mặt định tính (mô hình 6C) và những mô hình phản ánh mặt<br /> định lượng như: Mô hình chấm điểm tín dụng và xếp hạng khách hàng, mô hình<br /> điểm số Z, mô hình điểm số tín dụng tiêu dùng.<br /> Rủi ro tín dụng gây ra rất nhiều hậu quả đối với hoạt động ngân hàng như: làm<br /> giảm lợi nhuận trong hoạt động ngân hàng, làm giảm khả năng thanh toán của ngân<br /> hàng, làm suy giảm uy tín của ngân hàng, làm tăng nguy cơ phá sản ngân hàng.<br /> <br /> iv<br /> Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến rủi ro tín dụng nhưng có thể phân chia<br /> thành các nhóm cơ bản như: Nguyên nhân khách quan; Nguyên nhân thuộc về chủ<br /> quan người vay; Nguyên nhân thuộc về ngân hàng .<br /> <br /> CHƢƠNG 2<br /> THỰC TRẠNG RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NHTMCP CÔNG<br /> THƢƠNG VIỆT NAM - CHI NHÁNH HAI BÀ TRƢNG<br /> 2.1. Khái quát về NHTMCP Công thƣơng Việt Nam - Chi nhánh HBT<br /> Trong giai đoạn 2006-2009, Chi nhánh đã đạt được kết quả kinh doanh<br /> tương đối khả quan thể hiện ở một số hoạt động cơ bản sau:<br /> - Công tác huy động vốn: Trong giai đoạn 2007-2009, tổng nguồn vốn huy<br /> động của Chi nhánh không ngừng tăng lên. Tính đến 31/12/2009, tổng nguồn vốn<br /> huy động của Chi nhánh đạt 5.985 tỷ đồng, tăng 818 tỷ đồng so với cùng kỳ năm<br /> 2008, nhưng nếu xét về mặt kế hoạch thì không đạt. Nguyên nhân chính là do nền<br /> kinh tế có nhiều biến động, việc cạnh tranh lãi suất giữa các tổ chức tín dụng diễn ra<br /> quyết liệt, thị trường xuất hiện nhiều kênh đầu tư khác nhau, ngoài ra một số yếu tố<br /> chủ quan cũng ảnh hưởng không nhỏ tới kết quả huy động vốn của Chi nhánh như:<br /> nhiều quỹ tiết kiệm của Chi nhánh có địa điểm làm việc quá chật hẹp, kỹ năng làm<br /> việc của một số cán bộ còn chưa chuyên nghiệp, đặc biệt tác phong giao dịch, văn<br /> hoá giao tiếp chưa thực sự đổi mới…<br /> - Hoạt động tín dụng: Tổng dư nợ cho vay nền kinh tế của Chi nhánh liên tục<br /> tăng trưởng qua các năm, đặc biệt là năm 2009. Nguyên nhân chủ yếu là để thực hiện<br /> chủ trương ngăn chặn suy giảm kinh tế với nhiều giải pháp của Chính phủ và của<br /> ngành ngân hàng, Chi nhánh đã triển khai rất tích cực, an toàn, có hiệu quả chính<br /> sách hỗ trợ lãi suất cho các doanh nghiệp, nhờ đó đã khuyến khích các doanh nghiệp<br /> tăng vay vốn ngân hàng để đầu tư cho hoạt động sản xuất kinh doanh. Mặt khác, năm<br /> 2009 Chi nhánh cũng được chỉ đạo tập trung nguồn lực phục vụ một số khách hàng<br /> chiến lược, phục vụ các ngành kinh tế quan trọng như: dầu khí, than và khoáng sản,<br /> xi măng, dệt may…Bên cạnh đó, cơ cấu danh mục đầu tư của Chi nhánh được duy trì<br /> <br /> v<br /> ngày càng hài hoà, các tỷ lệ về cơ cấu tín dụng đều nằm trong phạm vi cho phép, nhất<br /> là tỷ lệ cho vay không có đảm bảo bằng tài sản trong tổng dư nợ, cho vay ngoại tệ<br /> quy VND chiếm tỷ trọng tương đối và nếu phân loại theo kỳ hạn nợ thì cho vay trung<br /> dài hạn là chủ yếu trong tổng dư nợ cho vay nền kinh tế.<br /> - Các hoạt động khác của Chi nhánh như: Hoạt động tài trợ thương mại, hoạt<br /> động thanh toán, dịch vụ thẻ và ngân hàng điện tử, công tác tiền tệ kho quỹ cũng đạt<br /> được những hiệu quả nhất định.<br /> Từ những số liệu về hoạt động của Ngân hàng cho thấy mặc dù còn một số<br /> hạn chế nhưng nhìn chung hoạt động của Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam<br /> - Chi nhánh HBT trong thời gian qua đã đạt được những kết quả rất đáng khích lệ.<br /> Để tiếp tục mở rộng thị phần, tăng sức cạnh tranh với các doanh nghiệp hoạt động<br /> cùng ngành nghề, Chi nhánh HBT cần khắc phục một số hạn chế, phát huy kết quả<br /> đã đạt được nhằm sớm hoàn thành những mục tiêu đề ra và đóng góp được nhiều<br /> hơn cho sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.<br /> <br /> 2.2.Thực trạng rủi ro tín dụng tại NHTMCP Công thƣơng Việt Nam –<br /> Chi nhánh HBT<br /> Các số liệu cho thấy hoạt động tín dụng của Chi nhánh ngày càng được mở<br /> rộng. Tuy nhiên, không phải vì thế mà Chi nhánh coi nhẹ chất lượng tín dụng.<br /> Ngược lại, chất lượng tín dụng luôn được Chi nhánh chú trọng và đặt lên hàng đầu.<br /> Năm 2009, Chi nhánh đã quản lý tốt các nhóm nợ, quyết liệt trong công tác thu hồi<br /> nợ xấu, nợ ngoại bảng, không để phát sinh nợ nhóm 2 và nợ xấu mới. Đồng thời,<br /> Chi nhánh thực hiện sàng lọc, lựa chọn khách hàng để luôn đảm bảo cho vay theo<br /> đúng quy trình, chế độ và các món vay được quản lý chặt chẽ. Chính vì vậy, chất<br /> lượng tín dụng tại Chi nhánh tiếp tục được kiểm soát chặt chẽ. Điều đó được thể<br /> hiện ở những số liệu sau:<br /> Dư nợ tái cơ cấu của Chi nhánh HBT giảm qua các năm. Nếu năm 2006, tổng<br /> dư nợ đã được tái cơ cấu của toàn Chi nhánh là 23,339 tỷ đồng, chiếm 3,5% tổng dư<br /> <br />