intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

luận văn: Hoàn thiện công tác trả lương tại Cơ quan Văn phòng Tổng công ty Thép Việt Nam.

Chia sẻ: Nguyễn Thị Bích Ngọc | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:100

136
lượt xem
62
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tiền lương là một vấn đề rất được sự quan tâm của xã hội, bởi tiền lương chính là nguồn thu nhập chính của người lao động. Mục đích chủ yếu của lao động chính là tiền lương, tiền lương cao sẽ giúp cho cuộc sống của họ và gia đình sung túc và đầy đủ hơn.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: luận văn: Hoàn thiện công tác trả lương tại Cơ quan Văn phòng Tổng công ty Thép Việt Nam.

  1. Lu n văn t t nghi p LU N VĂN T T NGHI P TÀI: “Hoàn thi n công tác tr lương t i Cơ quan Văn phòng T ng công ty Thép Vi t Nam.” Sinh viên: Bùi Th Thu Trang 1 L p: KTL 46B
  2. Lu n văn t t nghi p M U 1. Lý do ch n tài Ti n lương là m t v n r t ư c s quan tâm c a xã h i, b i ti n lương chính là ngu n thu nh p chính c a ngư i lao ng. M c ích ch y u c a lao ng chính là ti n lương, ti n lương cao s giúp cho cu c s ng c a h và gia ình sung túc và y hơn. ng trên giác c a m i ngư i khác nhau thì ti n lương l i có vai trò khác nhau. N u như i v i ngư i lao ng thì ti n lương là l i ích c a h thì i v i ngư i s d ng lao ng ti n lương l i là chi phí. C n ph i l a ch n công tác ti n lương phù h p v i t ng i tư ng lao ng, không nh ng tr úng tr mà còn t o ng l c cho ngư i lao ng. Do v y có m t chính sách ti n lương h p lý, có l i cho c ngư i lao ng và ngư i s d ng lao ng luôn là v n ư c quan tâm. Qua tìm hi u th c t t i Cơ quan văn phòng T ng công ty Thép Vi t Nam, bên c nh nh ng thành qu t ư c còn có m t s h n ch v công tác tr lương, công tác tr lương cho ngư i lao ng chưa ánh giá úng và chính xác i v i k t qu th c hi n lao ng nên vi c hoàn thi n công tác tr lương là r t c n thi t. Do v y em ch n tài “ Hoàn thi n công tác tr lương t i Cơ quan Văn phòng T ng công ty Thép Vi t Nam” làm lu n văn t t nghi p c a mình. Trong quá trình th c t p, dư i s hư ng d n c a th y giáo GS - TS Ph m c Thành cùng v i s giúp t n tình c a các cô chú phòng T ch c lao ng ã giúp em hoàn thành xong lu n văn này. Trong quá trình làm lu n văn cũng không tránh kh i sai sót, em mong các th y cô xem xét và hư ng d n em em hoàn thành t t lu n văn này. Em xin chân thành c m ơn! Sinh viên: Bùi Th Thu Trang 2 L p: KTL 46B
  3. Lu n văn t t nghi p 2. M c ích nghiên c u Phân tích và ánh giá th c tr ng công tác tr lương t i Cơ quan văn phòng T ng công ty Thép Vi t Nam. T ó ánh giá nh ng m t tích c c và h n ch c a công tác tr lương. ng th i ưa ra nh ng ki n ngh và m t s gi i pháp cơ b n giúp hoàn thi n công tác tr lương cho ngư i lao ng nh m t o ng l c, thúc y h làm vi c có hi u qu hơn. 3. i tư ng và ph m vi nghiên c u i tư ng nghiên c u: Nghiên c u các văn b n, chính sách, quy ch tr lương t i Cơ quan văn phòng T ng công ty Thép Vi t Nam. Ph m vi nghiên c u: Cơ quan văn phòng T ng công ty Thép Vi t Nam. 4. Phương pháp nghiên c u B ng các phương pháp như quan sát, i u tra b ng b ng h i, ph ng v n, ng th i s d ng các phương pháp như: phân tích, t ng h p, th ng kê, so sánh… làm phương pháp lu n chung cho nghiên c u. 5. K t c u và n i dung Ngoài phân m u và k t lu n, lu n văn ư c chia làm ba chương: Chương 1. Nh ng lý lu n cơ b n v ti n lương và công tác tr lương. Chương 2. Phân tích th c tr ng công tác tr lương t i Cơ quan văn phòng T ng công ty Thép Vi t Nam. Chương 3. Bi n pháp nh m hoàn thi n công tác tr lương t i Cơ quan văn phòng T ng công ty Thép Vi t Nam. Sinh viên: Bùi Th Thu Trang 3 L p: KTL 46B
  4. Lu n văn t t nghi p CHƯƠNG 1: NH NG LÝ LU N CƠ B N V TI N LƯƠNG VÀ CÔNG TÁC TR LƯƠNG 1.1. Nh ng lý lu n cơ b n v ti n lương, ti n công 1.1.1. Các khái ni m cơ b n 1.1.1.1. Khái ni m v ti n lương, ti n công Trong n n kinh t th trư ng, và s ho t ng c a th trư ng lao ng thì s c lao ng là hàng hóa. Do v y ti n lương chính là giá c c a s c lao ng. Khi phân tích n n kinh t tư b n ch nghĩa, nơi mà m i quan h th trư ng th ng tr m i quan h kinh t xã h i thì C-Mác vi t: “ Ti n công không ph i là giá tr hay giá c s c lao ng mà ch là m t hình thái c i trang giá tr hay giá c s c lao ng”. Khái ni m c a T ch c lao ng th gi i ILO, “ Ti n lương là s tr công ho c thu nh p b t lu n tên g i hay cách tính như th nào mà có th bi u hi n b ng ti n và ư c n nh gi a ngư i s d ng lao ng và ngư i lao ng ho c b ng pháp lu t, do ngư i s d ng lao ng tr cho ngư i lao ng theo m t h p ng lao ng ư c vi t ra b ng mi ng, cho m t công vi c ã th c hi n hay s ph i th c hi n, ho c cho nh ng d ch v ã làm hay s ph i làm”. * Vi t Nam: Trong giai o n k ho ch hóa t p trung, “Ti n lương là m t ph n thu nh p qu c dân, ph thu c vào ngân sách Nhà nư c và d a trên cơ s óng góp c a ngư i lao ng”. Hi n nay, theo i u 55 c a B lao ng thương binh xã h i (BL TBXH) quy nh, “Ti n lương c a ngư i lao ng do hai bên th a thu n trong h p ng lao ng và ư c tr theo năng su t lao ng, ch t lư ng và hi u qu công vi c. M c lương ngư i lao ng không ư c th p hơn m c lương t i thi u do Nhà nư c quy nh”. Trong i u ki n hi n nay, ti n lương m i thành ph n, khu v c kinh t khác nhau thì ư c th hi n khác nhau: Sinh viên: Bùi Th Thu Trang 4 L p: KTL 46B
  5. Lu n văn t t nghi p Trong thành ph n kinh t nhà nư c và khu v c hành chính s nghi p, “Ti n lương là s ti n mà các doanh nghi p qu c doanh, các cơ quan t ch c c a Nhà nư c tr cho ngư i lao ng theo cơ ch và chính sách c a Nhà nư c; ư c th hi n trong h th ng thang lương, b ng lương do Nhà nư c quy nh”. Trong các thành ph n khu v c kinh t ngoài qu c doanh, “Ti n lương ch u s chi ph i r t l n c a th trư ng, c bi t là th trư ng lao ng. Trong khu v c này m c dù ti n lương v n n m trong khuôn kh c a lu t pháp và theo nh ng chích sách c a Chính ph nhưng nó v n là nh ng giao d ch tr c ti p gi a ch và th hay ngư i s d ng lao ng và ngư i lao ng”. * M i quan h gi a ti n lương và ti n công: Ti n lương là s ti n c nh mà ngư i lao ng ư c tr theo m t ơn v th i gian như tu n, tháng, năm. Ti n lương thư ng ư c tr cho nh ng nhân viên qu n lý, nhân viên giám sát và các nhân viên chuyên môn không giám sát. Ti n công là s ti n ư c tính toán trên cơ s s lư ng th i gian làm vi c th c t hay kh i lư ng công vi c th c t ã hoàn thành theo m c ti n công ã ư c xác nh trư c.Ti n công thư ng ư c dùng tr cho các lo i công nhân s n xu t ho c nhân viên v trí công vi c không n nh. Th c ch t thì ti n công và ti n lương u chung m t b n ch t là giá c c a s c lao ng, chúng ch khác nhau v hình th c và ph m vi s d ng. Trong th c t thì hai khái ni m này ư c dùng an xen, không phân bi t ch thù lao cơ b n, c nh mà ngư i lao ng nh n ư c trong t ch c. 1.1.1.2. M t s khái ni m khác * Ti n lương t i thi u, ti n thư ng và thu nh p. Ti n lương t i thi u: Theo t ch c lao ng th gi i ILO: “Ti n lương t i thi u là m c tr công lao ng th p nh t cho ngư i lao ng làm công vi c gi n ơn nh t h m b o m c s ng t i thi u v i tư cách là ngư i ch gia ình và phù h p v i i u ki n kinh t th trư ng”. Sinh viên: Bùi Th Thu Trang 5 L p: KTL 46B
  6. Lu n văn t t nghi p Vi t Nam, theo i u 56 B Lu t lao ng b sung 2002 quy nh: “Ti n lương t i thi u là m c lương t i thi u ư c n nh theo giá sinh ho t, b o m cho ngư i lao ng làm công vi c gi n ơn nh t trong i u ki n bình thư ng, bù ps c lao ng gi n ơn và m t ph n tích lũy, tái s n xu t m r ng và ư c dùng làm căn c tính m c lương cho các i tư ng khác”. T năm 1993 n nay Chính ph ã có 7 l n i u ch nh lương t i thi u. M c lương t i thi u hi n nay là 540.000 ng/ ngư i/ tháng, tăng thêm 350% so v i năm 1993 (năm 1993 m c lương t i thi u là 120.000 ng/ ngư i/ tháng). Trong i u ki n hiên nay thì Chính ph c n ph i ti p t c i u ch nh m c lương t i thi u cho phù h p v i tình hình l m phát ang gia tăng. Ti n thư ng: là kho n ti n b sung cho ti n lương nh m quán tri t hơn nguyên t c phân ph i theo lao ng và nâng cao hi u qu trong s n xu t kinh doanh c a các doanh nghi p. Thu nh p: là t ng s ti n mà ngư i lao ng nh n ư c trong m t th i gian nh t nh, t các ngu n khác nhau. Các ngu n thu nh p ó có th là t cơ s s n xu t (ti n lương, thư ng, các kho n tr c p, ph c p); t kinh t ph gia ình (b ng ti n ho c hi n v t); t các ngu n khác (ti n lãi t các kho n ti n g i ti t ki m, quà bi u…). * Ti n lương danh nghĩa và ti n lương th c t : Ti n lương danh nghĩa: là s ti n mà ngư i s d ng lao ng tr cho ngư i lao ng. Ti n lương này ph thu c vào năng su t lao ng, hi u qu làm vi c c a ngư i lao ng, trình , kinh nghi m… c a ngư i lao ng. Ti n lương th c t : là s lư ng hàng hóa tiêu dùng và các lo i d ch v c n thi t mà ngư i lao ng có th có ư c t ti n lương danh nghĩa. M i liên h gi a ti n lương th c t và ti n lương danh nghĩa: I ITLTT = TLDN I GC Trong ó : ITLTT : ch s ti n lương th c t . Sinh viên: Bùi Th Thu Trang 6 L p: KTL 46B
  7. Lu n văn t t nghi p ITLDN : ch s ti n lương danh nghĩa. IGC : ch s giá c . T công th c trên ta th y, ti n lương th c t và ti n lương danh nghĩa t l thu n v i nhau. Tuy nhiên khi ti n lương danh nghĩa tăng cũng chưa ch c là ti n lương th c t s tăng b i ch s ti n lương th c t còn ph thu c vào ch s giá c , n u t c tăng c a ch s giá c l n hơn t c tăng c a ti n lương danh nghĩa thì ch s ti n lương th c t gi m t c là ti n lương th c t gi m. 1.1.2. B n ch t c a ti n lương, ti n công Xét trên quan h kinh t : Ti n lương là lư ng ti n mà ngư i lao ng nh n ư c t ngư i s d ng lao ng sau khi hoàn thành m t công vi c nh t nh ho c sau m t th i gian nh t nh. Do v y b n ch t c a ti n lương chính là giá c c a s c lao ng, ư c hình thành trên cơ s c a s th a thu n gi a ngư i lao ng và ngư i s d ng lao ng; ch u s chi ph i c a các quy lu t kinh t ví d như: Theo thuy t ti n lương s ng thì ti n lương là chi phí t i thi u, c n thi t cho ngư i lao ng và gia ình h ; theo thuy t ti n lương linh ho t, co giãn thì ti n lương t ư c trên cơ s quan h cung c u lao ng; nh ng nơi công oàn phát tri n m nh thì ti n lương t ư c trên cơ s s th a thu n gi a ngư i s d ng lao ng và công oàn. Ngoài ra xét trên quan h xã h i: Ti n lương ư c xem xét và t trong các m i quan h xã h i như quan h phân ph i thu nh p, quan h s n xu t và tiêu dùng, quan h trao i…do v y ti n lương nh hư ng t i m i ho t ng c a con ngư i trong các m i quan h xã h i. 1.1.3. Vai trò c a ti n lương, ti n công Ti n lương là s lư ng ti n mà ngư i s d ng lao ng tr cho ngư i lao ng theo tho thu n c a hai bên trong nh ng i u ki n kinh t xã h i nh t nh.Trong quá trình ho t ng, nh t là trong quá trình ho t ng s n xu t kinh doanh thì ti n lương có vai trò r t quan tr ng b i ti n lương ch u s chi ph i c a r t nhi u các m i quan h và quy lu t kinh t . i v i ngư i lao ng thì ti n lương là thu nh p t quá trình lao Sinh viên: Bùi Th Thu Trang 7 L p: KTL 46B
  8. Lu n văn t t nghi p ng c a h và có nh hư ng tr c ti p t i m c s ng c a h nên h luôn mong mu n ư c tăng lương. Còn i v i ngư i s d ng lao ng thì ti n lương cho ngư i lao ng l i là m t kho n chi phí i v i doanh nghi p. t i a hoá l i nhu n thì doanh nghi p ph i t i thi u hoá chi phí. Do v y các chính sách v ti n lương, thu nh p luôn là nh ng chính sách tr ng tâm c a m i qu c gia. 1.1.3.1. Vai trò c a ti n lương, ti n công i v i ngư i lao ng M c ích cơ b n c a lao ng chính là ti n lương b i ti n lương chính là m t ph n cơ b n nh t trong thu nh p c a ngư i lao ng. Ti n lương có th giúp cho ngư i lao ng và gia ình h trang tr i các kho n chi tiêu, sinh ho t và d ch v c n thi t. Ngư i ta c bi t quan tâm t i ti n lương th c t b i m c s ng c a h ph thu c tr c ti p t i ti n lương th c t c a ngư i lao ng. M c s ng c a h ch tăng lên khi ti n lương th c t tăng lên. Khi m c s ng c a h không ư c m b o thì h ph i tìm cách nâng cao thu nh p c a mình như là i làm thêm, tìm m t công vi c m i có ti n lương cao hơn…Chính i u này ã làm cho hi u qu làm vi c c a ngư i lao ng b gi m sút, gây tác ng x u i doanh nghi p. Vì v y doanh nghi p c n ph i quan tâm t iv n này. Ngoài ra ti n lương cũng th hi n vai trò, v trí c a ngư i lao ng trong gia ình và xã h i. Trong gia ình khi là ngư i óng góp chính trong thu nh p thì h s có v trí quan tr ng, có quy n tham gia quy t nh nhi u công vi c quan tr ng hơn. Trong doanh nghi p, ti n lương cũng th hi n v trí, v th c a ngư i lao ng. N u ư c tr lương cao hơn t c là h c m th y h ư c ánh giá cao hơn ng nghi p c a h , có óng góp nhi u hơn cho s phát tri n c a doanh nghi p, cho th y ư c kh năng và trình c ah ã ư c doanh nghi p ghi nh n. Chính i u ó s tác ng tr c ti p t i ngư i lao ng, t o ng l c thúc y ngư i lao ng ra s c h c t p nâng cao tay ngh , nâng cao trình và c g ng h t mình óng góp cho t ch c. Sinh viên: Bùi Th Thu Trang 8 L p: KTL 46B
  9. Lu n văn t t nghi p 1.1.3.2. Vai trò c a ti n lương, ti n công i v i t ch c, ngư i s d ng lao ng M c tiêu quan tr ng nh t c a các doanh nghi p là t i a hóa l i nhu n. có th t i a hóa l i nhu n thì h ph i t i thi u hóa chi phí. Mà ti n lương l i chi m m t ph n quan tr ng trong chi phí s n xu t nên có th t i thi u hóa chi phí, t ch c không ch ti t ki m các chi phí khác như: chi phí nguyên v t li u, chi phí xây d ng… mà cũng c n ph i ti t ki m c chi phí v ti n lương. Tuy nhiên n u t ch c ti t ki m ti n lương b ng cách tr cho ngư i lao ng nh hơn công s c mà h b ra thì ây là gi i pháp không mang tính lâu dài, d n d n s d n n m t s lư ng l n ngư i lao ng b vi c. Do v y có th ti t ki m chi phí ti n lương, t ch c c n ph i im i công ngh s n xu t, s p x p b trí lao ng m t cách h p lý, t ch c và ph c v nơi làm vi c có khoa h c ...góp ph n thúc y s n xu t phát tri n. Khi ó t ch c có th gi m chi phí, gi m giá thành s n ph m và làm tăng kh năng c nh tranh trên th trư ng. Ngoài ra ti n lương cũng chính là m t công c duy trì, gi gìn và thu hút lao ng gi i, có kh năng và phù h p v i công vi c c a t ch c. B i vi c tr lương tương x ng v i công s c mà h b ra, công b ng trong công ty và công b ng trên th trư ng lao ng s góp ph n t o ng l c cho ngư i lao ng làm vi c t t hơn, óng góp nhi u hơn cho t ch c. ng th i ti n lương, ti n công cùng v i các lo i thù lao khác là công c qu n lý ngu n nhân l c và có nh hư ng n các ch c năng khác c a qu n lý ngu n nhân l c. Vi c l a ch n các hình th c tr lương công b ng và h p lý s t o i u ki n cho ngư i lao ng yên tâm công tác, làm vi c hi u qu hơn. Như v y ti n lương có vai trò r t quan tr ng i v i t ch c b i ti n lương không ch ư c coi là chi phí c a t ch c mà còn là m t ph n thu nh p ch y u c a ngư i lao ng nên ti n lương có th ư c coi là công c khuy n khích ngư i lao ng. Doanh nghi p c n ph i l p ra chính sách ti n lương h p lý và công b ng iv i ngư i lao ng. Sinh viên: Bùi Th Thu Trang 9 L p: KTL 46B
  10. Lu n văn t t nghi p 1.1.3.3. Vai trò c a ti n lương, ti n công i v i xã h i Ti n lương là m t ph n ch y u trong thu nh p c a ngư i lao ng nên khi tăng lương s làm cho ngư i lao ng có s c mua cao hơn, kích c u hàng hóa, làm cho s n xu t phát tri n, kéo theo m t s ngành khác phát tri n theo t o i u ki n cho n n kinh t phát tri n. Khi ngư i lao ng có s c mua cao hơn thì h s óng góp nhi u hơn vào thu nh p qu c dân thông qua con ư ng thu thu nh p, góp ph n làm tăng ngu n thu c a chính ph , tăng ngân sách Nhà nư c. Khi ó Chính ph s có i u ki n hơn th c hi n các chính sách xã h i, i u ti t xã h i như xóa ói gi m nghèo, các chính sách v giáo d c và y t … làm cho xã h i ngày càng văn minh, ti n b hơn. 1.1.4. Các nhân t nh hư ng t i ti n lương, ti n công Có r t nhi u y u t nh hư ng t i ti n lương c a ngư i lao ng, tuy nhiên chúng ta chia ra làm 4 nhóm y u t chính: y u t thu c v ngư i lao ng, y u t thu c v ngư i s d ng lao ng, y u t thu c v môi trư ng bên ngoài và y u t thu c v công vi c. Dư i ây chúng ta s phân tích c th t ng nhóm y u t . 1.1.4.1. Y u t thu c v ngư i lao ng ây là nhân t quan tr ng nh hư ng t i vi c tr công, tr lương b i ngư i lao ng chính là ngư i tr c ti p th c hi n công vi c. M c ti n lương ph thu c vào s hoàn thành công vi c, trình , kinh nghi m, thâm niên công tác, s trung thành và ti m năng. M t ngư i lao ng gi i, có thành tích t t s ư c tr lương cao hơn. Nh ng ngư i có thâm niên công tác lâu năm; nh ng ngư i trung thành v i doanh nghi p, c bi t là trong giai o n khó khăn và thăng tr m c a t ch c nhưng ngư i lao ng ó v n ng cam c ng kh vư t qua khó khăn giành th ng l i thì h cũng c n ư c ưu tiên hơn. Và ti m năng c a ngư i lao ng cũng là m t v n mà t ch c c n quan tâm. Có th hi n t i h v n chưa có th làm ư c nh ng công vi c khó ngay nhưng trong Sinh viên: Bùi Th Thu Trang 10 L p: KTL 46B
  11. Lu n văn t t nghi p tương lai kh năng th c hi n ư c là r t l n nên t ch c cũng c n ph i quan tâm t i v n này. 1.1.4.2. Y u t thu c v t ch c Tùy vào t ng quan i m, tri t lý c a m i t ch c khác nhau thì các hính th c tr lương khác nhau và m c lương cao hay th p cũng ph thu c vào m c lương trên th trư ng. Có doanh nghi p tr m c lương ngang b ng v i m c lương trên th trư ng b i h cho r ng v i m c lương y h v n có th thu hút ư c ngư i lao ng có trình lành ngh , phù h p v i yêu c u công vi c và v n có th duy trì kh năng c nh tranh trên th trư ng. Cũng có m t s t ch c l i tr lương th p hơn m c lương trên th trư ng b i h kinh doanh không hi u qu ho c ngoài ti n lương y ngư i lao ng còn ư c nh n các kho n tr c p khác. M t s t ch c có hi u qu kinh doanh t t l i có xu hư ng tr lương cao hơn m c trên th trư ng, v i m c lương cao ó s d dàng thu hút lao ng gi i, năng l c làm vi c cao; tr lương cao t o ng l c cho ngư i lao ng làm vi c có hi u qu hơn, làm cho chi phí lao ng trên m t ơn v s n ph m gi m, tăng kh năng c nh tranh cho doanh nghi p. M i t ch c, doanh nghi p thu c ngành s n xu t, lĩnh v c kinh doanh khác nhau thì tr lương khác nhau. Ngoài ra quy mô và trình trang b k thu t c a doanh nghi p cũng nh hư ng t i kh năng tr lương cho ngư i lao ng. 1.1.4.3. Y u t thu c v môi trư ng bên ngoài Có sáu y u t thu c v môi trư ng bên ngoài g m: th trư ng lao ng; s khác bi t v ti n lương theo khu v c a lý mà t ch c và doanh nghi p ang cư trú; các mong i c a xã h i; các t ch c công oàn; lu t pháp và các quy t nh c a Chính ph ; tình tr ng c a n n kinh t nh hư ng n ti n công, ti n lương. Trong sáu y u t này thì y u t th trư ng lao ng là quan tr ng nh t. Tình hình cung c u lao ng, th t nghi p trên th trư ng lao ng nh hư ng t i m c ti n công, ti n lương mà ngư i s d ng lao ng ưa ra thu hút và gi gìn lao ng có trình . S thay i v cơ c u i ngũ lao ng, các nh ch v giáo d c và ào t o cũng nh hư ng không nh t i Sinh viên: Bùi Th Thu Trang 11 L p: KTL 46B
  12. Lu n văn t t nghi p m c ti n lương c a doanh nghi p. m i vùng khác nhau có i u ki n văn hóa, phong t c t p quán khác nhau, m c s ng khác nhau. Do v y c n ph i i u ch nh m c lương cho phù h p m b o m c s ng cho ngư i lao ng. 1.1.4.4. Y u t thu c v công vi c Công vi c chính là nhân t quy t nh và nh hư ng n ti n lương c a ngư i lao ng. Tùy vào t ng công vi c khác nhau (k năng, trách nhi m, s c g ng và i u ki n làm vi c khác nhau) thì m c ti n lương cũng khác nhau. Nh ng công vi c mà yêu c u k năng làm vi c cao, ti n làm vi c căng th ng, i u ki n làm vi c nh hư ng t i s c kh e thì ư c tr lương cao hơn. Trong m t doanh nghi p c n ph i phân tích k 4 nhóm y u t này thì m i có th v n d ng chính xác trong các nh m c ti n lương cho các công vi c c th , ưa ra ư c các chính sách ti n lương h p lý hơn. 1.2. Nh ng nguyên t c cơ b n c a t ch c ti n lương 1.2.1. Yêu c u c a t ch c ti n lương M c s ng c a ngư i lao ng và gia ình h ph thu c ph n l n vào ti n lương mà h làm ra. Do v y công tác t ch c ti n lương ph i m b o ba yêu c u sau: m b o tái s n xu t, không ng ng nâng cao i s ng v t ch t và tinh th n cho ngư i lao ng. S c lao ng b tiêu hao m t ph n trong quá trình lao ng, do v y sau quá trình lao ng h c n ư c ngh ngơi và c n ư c khôi ph c l i b ng các tư li u sinh ho t. Mà ti n lương l i là m t ph n cơ b n trong thu nh p c a ngư i lao ng. Vì v y ti n lương ph i m b o cho ngư i lao ng có th tái s n xu t s c lao ng gi n ơn và ph c t p; t c là ph i m b o m c s ng trung bình cho ngư i lao ng. ng th i ti n lương cũng c n ph i th a mãn yêu c u không ng ng nâng cao i s ng v t ch t và tinh th n cho ngư i lao ng. ây là m t yêu c u quan tr ng nh m m b o th c hi n úng ch c năng và vai trò c a ti n lương trong i s ng xã h i. Sinh viên: Bùi Th Thu Trang 12 L p: KTL 46B
  13. Lu n văn t t nghi p Làm cho năng su t lao ng không ng ng nâng cao. Trong công tác t ch c ti n lương thì yêu c u c n ph i t ra là năng su t lao ng không ng ng nâng cao. ây cũng là yêu c u t ra i v i vi c phát tri n và nâng cao trình k năng c a ngư i lao ng. B i ti n lương chính là m t trong nh ng công c kích thích tâm lý l i ích c a ngư i lao ng. Khi tăng ti n lương s có tác d ng kích thích tính hăng say làm vi c c a ngư i lao ng, tăng năng su t lao ng, góp ph n nâng cao hi u qu s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p. m b o tính ơn gi n, rõ ràng, d hi u. Ti n lương luôn là m i quan tâm hàng u c a m i ngư i lao ng. M t ch ti n lương ơn gi n, rõ ràng d hi u có tác ng tr c ti p t i ng cơ và thái làm vi c c a h ; ng th i làm tăng hi u qu ho t ng qu n lý nh t là qu n lý v ti n lương. 1.2.2. N i dung c a công tác t ch c ti n lương T ch c ti n lương là h th ng các bi n pháp tr công lao ng căn c vào m c s d ng lao ng, ph thu c vào s lư ng và ch t lư ng lao ng nh m bù p chi phí lao ng và s quan tâm v t ch t vào k t qu lao ng. N i dung c a công tác t ch c ti n lương ư c phân bi t theo hai c p : c p vĩ mô: t ch c ti n lương bao g m vi c thi t l p quan h ti n lương và cơ ch qu n lý ti n lương. c p vi mô: t ch c ti n lương ư c hi u là h th ng các bi n pháp có liên quan tr c ti p t i vi c hình thành và t o ngu n tr lương và phân ph i qu ti n lương. 1.2.3. Nh ng nguyên t c cơ b n c a t ch c ti n lương Trong m i th ch kinh t nh t nh, nguyên t c cơ b n c a t ch c ti n lương chính là cơ s quan tr ng nh t xây d ng m t cơ ch tr lương, qu n lý ti n lương và chính sách thu nh p h p lý. nư c ta khi xây d ng công tác tr lương ph i tuân theo nh ng nguyên t c sau: Sinh viên: Bùi Th Thu Trang 13 L p: KTL 46B
  14. Lu n văn t t nghi p Tr lương ngang nhau cho nh ng lao ng như nhau. ây là m t nguyên t c r t quan tr ng vì nó m b o ư c s công b ng, bình ng trong tr lương. i v i nh ng ngư i lao ng tuy có khác nhau v gi i tính, tu i tác, trình … nhưng có m c hao phí lao ng như nhau thì ư c tr lương như nhau. Nguyên t c này th hi n trong các thang lương, b ng lương và các hình th c tr lương, trong các cơ ch và phương th c tr lương, trong chính sách v ti n lương. Nguyên t c này cũng bao hàm ý nghĩa i v i công vi c khác nhau thì c n thi t ph i có s ánh giá úng m c và phân bi t công b ng, chính xác trong tính toán tr lương. Tuy nhiên vi c áp d ng phương pháp này và ph m vi m r ng áp d ng trong m t n n kinh t ph thu c r t nhi u vào trình phát tri n c a t ch c và qu n lý kinh t - xã h i c a t ng nư c trong t ng th i kỳ khác nhau. nư c ta hi n nay, chúng ta ang ph n u cho m t xã h i công b ng, văn minh và ti n b ; trong ó có c s công b ng v ti n lương. Tuy nhiên i v i các doanh nghi p, m c dù trong cùng m t ngành nhưng có nh ng doanh nghi p có k t qu ho t ng s n xu t kinh doanh t t hơn thì h thư ng có xu hư ng tr lương cao hơn nh ng doanh nghi p khác. Nên vi c th c hi n nguyên t c này cũng g p nhi u khó khăn. m b o năng su t lao ng tăng nhanh hơn ti n lương bình quân. Có r t nhi u nguyên nhân tăng ti n lương: nâng cao trình , kh năng làm vi c, tăng năng su t lao ng, l m phát, trình t ch c và qu n lý ngày càng có hi u qu hơn… Còn nguyên nhân i v i vi c tăng năng su t lao ng là: nâng cao k năng làm vi c và t ch c qu n lý; i m i công ngh s n xu t, nâng cao trình trang b k thu t trong lao ng, khai thác và s d ng có hi u qu tài nguyên thiên nhiên…T các lý do trên ta th y năng su t lao ng có kh năng tăng khách quan hơn tăng ti n lương bình quân. Tăng năng su t lao ng và tăng ti n lương bình quân có m i quan h ch t ch v i nhau. Sinh viên: Bùi Th Thu Trang 14 L p: KTL 46B
  15. Lu n văn t t nghi p Xét trong ph m vi doanh nghi p thì vi c tăng ti n lương chính là vi c tăng chi phí s n xu t; còn tăng năng su t lao ng thì l i làm gi m chi phí s n xu t cho t ng ơn v s n ph m, tăng kh năng c nh tranh cho doanh nghi p. Do v y có th kinh doanh có lãi thì doanh nghi p ph i gi m chi phí, t c là gi m chi phí do t c tăng năng su t lao ng l n hơn m c tăng chi phí do t c tăng ti n lương bình quân. m b o m i quan h h p lý v ti n lương gi a nh ng ngư i lao ng làm ngành ngh khác nhau trong n n kinh t qu c dân. Nguyên t c này b xung cho nguyên t c m t, m b o s công b ng, bình ng trong v n tr lương cho ngư i lao ng. Nguyên t c này d a trên cơ s sau: trình lao ng bình quân lành ngh m i ngành, i u ki n làm vi c, ý nghĩa kinh t c a m i ngành trong n n kinh t qu c dân và s phân b theo khu v c s n xu t. Như v y các t ch c khi xây d ng công tác tr lương thì c n ph i tuân th theo ba nguyên t c này b i ti n lương không ch nh hư ng t i ngư i lao ng mà còn có vai trò r t quan tr ng trong s n xu t và i s ng. 1.3. Các ch ti n lương 1.3.1. Ch ti n lương theo c p b c. Khái ni m: Ch ti n lương c p b c là toàn b nh ng quy nh c a nhà nư c mà các xí nghi p, doanh nghi p áp d ng và v n d ng tr lương cho ngư i lao ng. i u ki n áp d ng: ch này áp d ng cho nh ng công nhân, ngư i lao ng tr c ti p, tr lương theo k t qu lao ng c a h , th hi n qua s lư ng và ch t lư ng. N i dung: g m có thang lương, m c lương, tiêu chu n c p b c k thu t. * Thang lương: Thang lương: là b ng xác nh quan h t l v ti n lương gi a nh ng ngư i làm cùng m t ngành ngh ho c cùng làm m t nhóm ngành ngh gi ng nhau. B c lương: là b c phân bi t trình ngư i lao ng và ư c x p t th p n cao. Sinh viên: Bùi Th Thu Trang 15 L p: KTL 46B
  16. Lu n văn t t nghi p H s lương: là h s ph n ánh lao ng b c nào ó ư c tr cao hơn lao ng m c ti n lương t i thi u bao nhiêu l n. Có hai h s tăng lương là h s tăng tuy t i và h s tăng tương i c a h s lương. H s tăng tuy t i: là hi u s c a hai h s lương liên ti p k nhau Ht = Hn – Hn-1 Trong ó: Ht : H s tăng tuy t i c a h s lương Hn : H s lương b c n Hn-1 : H s lương b c (n-1) H s tăng tương i: là t s gi a h s tăng tuy t i v i h s lương b c ng trư c. Htg = Ht / Hn-1 Trong ó : Htg : h s tăng tương i c a h s lương * M c ti n lương: là s ti n dùng tr công cho ngư i lao ng trong m t ơn v th i gian (gi , ngày, tháng) phù h p v i các b c trong thang lương. Li = Lmin * Hi Trong ó: Li : M c lương b c i Lmin : M c lương t i thi u Hi : H s lương b c i * Tiêu chu n c p b c k thu t: là văn b n quy nh c a Nhà nư c m c ph c t p công vi c và yêu c u v trình lành ngh c a ngư i lao ng b c nào ó ph i có s hi u bi t nh t nh c v lý thuy t và th c hành. Ý nghĩa: Trong t ng giai o n, t ng th i kỳ khác nhau thì m i ngành ngh l i có vai trò quan tr ng khác nhau i v i s phát tri n c a t nư c. i v i nh ng ngành quan tr ng có tác ng l n n s phát tri n kinh t thì c n ph i ư c ưu tiên phát tri n. Ch ti n lương c p b c có tác d ng khuy n khích và thu hút nh ng lao ng vào các Sinh viên: Bùi Th Thu Trang 16 L p: KTL 46B
  17. Lu n văn t t nghi p ngành ngh có tính ch t c h i, n ng nh c…Ch ti n lương c p b c t o ra kh năng i u ch nh ti n lương gi a các ngành ngh m t cách h p lý, gi m b t tính ch t bình quân trong công vi c. Ch này có tác d ng làm cho vi c b trí và s d ng công nhân thích h p v i kh năng v s c kh e và trình lành ngh c a h , t o cơ s xây d ng k ho ch lao ng, tuy n ch n và ào t o cho ngư i lao ng. 1.3.2. Ch ti n lương theo ch c v Khái ni m: Ch ti n lương ch c v là toàn b nh ng quy nh c a Nhà nư c mà các t ch c qu n lý Nhà nư c, các t ch c kinh t xã h i và các doanh nghi p áp d ng tr lương cho lao ng qu n lý. i tư ng áp d ng: Ch này ư c áp d ng tr lương cho lao ng trong t ch c qu n lý Nhà nư c, các t ch c kinh t xã h i và các lo i lao ng qu n lý trong doanh nghi p tùy theo ch c danh viên ch c và thâm niên ngh nghi p. Xây d ng ch ti n lương ch c v : Ch này ư c xây d ng theo trình t sau: Bu c 1, xây d ng ch c danh c a lao ng qu n lý. Bu c 2, ánh giá s ph c t p c a lao ng trong t ng ch c danh. Bu c 3, xác nh b i s ho c s b c trong m t b ng lương ho c ng ch lương. Bu c 4, xác nh m c lương b c m t và m c lương khác trong b ng lương. Ý nghĩa: Trong m t t ch c ngư i lao ng qu n lý không ph i là ngư i tr c ti p t o ra s n ph m nhưng h l i là ngư i óng vai rò quan tr ng trong vi c l p ra các k ho ch, t ch c, i u hành, ki m soát và i u chính các ho t ng s n xu t kinh doanh. N u các k ho ch h t ra không h p lý, công tác t ch c và b trí lao ng không khoa h c thì d n t i năng su t lao ng c a ngư i công nhân s n xu t tr c ti p b gi m sút, gây nh hư ng t i ho t ng c a doanh nghi p. Hơn n a ngư i lao ng qu n lý l i làm vi c b ng trí óc nhi u hơn công nhân s n xu t tr c ti p, h làm vi c k t h p c y u t khoa h c và ngh thu t nên r t khó có th xác nh ư c ti n lương chính xác cho Sinh viên: Bùi Th Thu Trang 17 L p: KTL 46B
  18. Lu n văn t t nghi p ngư i lao ng qu n lý. Vì v y mà ch ti n lương ch c v ã góp ph n vào t o nên s công b ng trong v n tr lương cho lao ng qu n lý. 1.4. Các hình th c tr lương Có hai hình th c tr lương: hình th c tr lương theo th i gian và hình th c tr lương theo s n ph m. 1.4.1. Hình th c tr lương theo th i gian 1.4.1.1. Khái ni m Hình th c tr lương theo th i gian là hình th c tr lương căn c vào th i gian lao ng th c t và trình chuyên môn c a ngư i lao ng. Th c ch t c a hình th c tr lương này là tr lương cho ngư i lao ng căn c vào ch c v i v i lao ng qu n lý, ch ti n lương c p b c i v i lao ng s n xu t tr c ti p. 1.4.1.2. i tư ng áp d ng Hình th c tr lương này ch y u áp d ng cho lao ng qu n lý, công nhân ph c v ; i v i công nhân s n xu t thì áp d ng cho b ph n làm b ng máy móc ch y u, ho c nh ng công vi c không th ti n hành nh m c chính xác ư c, ho c vì tính ch t c a s n xu t n u tr công theo s n ph m thì không m b o ch t lư ng s n ph m. 1.4.1.3. Ưu và như c i m c a hình th c tr lương theo th i gian Ưu i m c a hình th c tr lương này d hi u, d qu n lý, t o i u ki n cho ngư i qu n lý và công nhân có th tính toán m t cách d dàng. Như c i m c a hình th c này là ti n lương c a ngư i công nhân không th c s liên quan t i s óng góp c a h , t c là chưa g n v i k t qu mà h t ư c trong th i gian lao ng. 1.4.1.4. Các ch c a hình th c tr lương theo th i gian Có hai ch c a hình th c tr lương theo th i gian: ch tr lương theo th i gian ơn gi n và ch tr lương theo th i gian có thư ng. Sinh viên: Bùi Th Thu Trang 18 L p: KTL 46B
  19. Lu n văn t t nghi p 1.4.1.4.1. Ch tr lương theo th i gian ơn gi n Khái ni m: Ch tr lương theo th i gian ơn gi n là ch tr lương mà ti n lương nh n ư c c a m i ngư i công nhân do m c lương c p b c cao hay th p và th i gian th c t làm vi c ít hay nhi u quy t nh. i u ki n áp d ng: ch này áp d ng nh ng nơi khó nh m c lao ng và ánh giá th c hi n công vi c không chính xác. Phương pháp tính: LTT = LCB * T Trong ó: LTT : Ti n lương th c t ngư i lao ng nh n ư c. LCB : Ti n lương c p b c tính theo th i gian. T : Th i gian làm vi c th c t c a ngư i lao ng Có ba lo i lương theo th i gian ơn gi n: lương gi , lương ngày và lương tháng. Lương gi : Tính theo m c lương c p b c gi và s gi làm vi c. Lương ngày: Tính theo m c lương c p b c ngày và s ngày làm vi c th c t trong tháng. Lương tháng: Tính theo m c lương c p b c tháng. Ưu và như c i m c a phương pháp này: Ưu i m: Phương pháp này ơn gi n, d tính, khuy n khích ngư i lao ng làm vi c y th i gian quy nh. Như c i m: Cách tr lương này mang tính ch t bình quân, không khuy n khích s d ng h p lý th i gian làm vi c và ti t ki m nguyên v t li u; t p trung công su t c a máy móc thi t b tăng năng su t lao ng. 1.4.1.4.2. Ch tr lương theo th i gian có thư ng Khái ni m: Ch tr lương theo th i gian có thư ng là s k t h p gi a ch tr lương theo th i gian ơn gi n v i ti n thư ng, khi t ư c nh ng ch tiêu v s lư ng hay ch t lư ng ã quy nh. Sinh viên: Bùi Th Thu Trang 19 L p: KTL 46B
  20. Lu n văn t t nghi p i u ki n áp d ng: ch này ư c áp d ng v i công nhân ph làm công vi c ph c v ; công nhân chính làm vi c nh ng khâu s n xu t có trình cơ khí hóa cao, t ng hóa ho c nh ng công vi c tuy t i ph i m b o ch t lư ng. Phương pháp tính: LTT = LCB * T + TO Trong ó: √ LTT : Ti n lương th c t ngư i lao ng nh n ư c. √ LCB : Ti n lương c p b c tính theo th i gian. √ T : Th i gian làm vi c th c t c a ngư i lao ng √ TO : Ti n thư ng Ưu i m c a ch tr lương này: ch tr lương này không nh ng ph n ánh trình thành th o và th i gian làm vi c th c t mà còn g n ch t v i thành tích công tác c a t ng ngư i thông qua ch tiêu thư ng ã t ư c nên khuy n khích ngư i lao ng quan tâm n trách nhi m và k t qu công tác c a mình. 1.4.2. Hình th c tr lương theo s n ph m 1.4.2.1. Khái ni m Tr lương theo s n ph m là hình th c tr lương cho ngư i lao ng căn c tr c ti p vào s lư ng và ch t lư ng s n ph m hay d ch v mà h ã hoàn thành. 1.4.2.2. i u ki n áp d ng i u ki n áp d ng c a hình th c tr lương này là công nhân tr c ti p s n xu t ra s n ph m. 1.4.2.3. Ưu và như c i m c a hình th c tr lương này Ưu i m: Theo hình th c này thì ti n lương mà ngư i lao ng nh n ư c ph thu c tr c ti p vào s lư ng và ch t lư ng s n ph m ã hoàn thành. Do ó, có tác d ng khuy n khích tăng NSL , ng th i khuy n khích h ra s c h c t p nâng cao trình lành ngh , tích lũy kinh nghi m… có th nâng cao kh năng làm vi c. M t khác, vi c tr lương theo hình th c này còn góp ph n nâng cao và hoàn thi n công tác qu n lý, nâng cao tính t ch , ch ng trong làm vi c c a ngư i lao ng. Sinh viên: Bùi Th Thu Trang 20 L p: KTL 46B
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2