intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Luận văn: "Lý luận về tiền lương của CacMac trong chủ nghĩa tư bản"

Chia sẻ: 951847623 951847623 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:52

304
lượt xem
64
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Lý luận về tiền lương đã được các nhà kinh tế nghiên cứu từ rất lâu bắt đầu là W.Petty. Chính William Petty là người đầu tiên trong lịch sử đặt nền móng cho lý thuyết "quy luật về tiền lương". Lý thuyết mức lương tối thiểu phản ánh trình độ phát triển ban đầu của CNTB

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Luận văn: "Lý luận về tiền lương của CacMac trong chủ nghĩa tư bản"

  1. Luận văn: Lý luận về tiền lương của CacMac trong chủ nghĩa tư bản
  2. Lêi më ®Çu Lý luËn vÒ tiÒn l­¬ng ®· ®­îc c¸c nhµ kinh tÕ nghiªn cøu tõ rÊt l©u b¾t ®Çu lµ W.Petty. ChÝnh William Petty lµ ng­êi ®Çu tiªn trong lÞch sö ®Æt nÒn mãng cho lý thuyÕt "quy luËt s¾t vÒ tiÒn l­¬ng". Lý thuyÕt møc l­¬ng tèi thiÓu ph¶n ¸nh tr×nh ®é ph¸t triÓn ban ®Çu cña CNTB. Lóc nµy, s¶n xuÊt ch­a ph¸t triÓn, ®Ó buéc c«ng nh©n lµm viÖc, giai cÊp t­ s¶n ph¶i dùa vµo Nhµ n­íc ®Ó duy tr× møc l­¬ng thÊp. Tuy nhiªn tõ lý luËn nµy ta thÊy ®­îc lµ, c«ng nh©n chØ nhËn ®­îc tõ s¶n phÈm lao ®éng cña m×nh nh÷ng t­ liÖu sinh ho¹t tèi thiÓu do hä t¹o ra. PhÇn cßn l¹i ®· bÞ nhµ t­ b¶n chiÕm ®o¹t. §ã lµ mÇm mèng ph©n tÝch sù bãc lét. Lý luËn vÒ tiÒn l­¬ng cña M¸c lµ sù tiÕp tôc ph¸t triÓn lý luËn vÒ tiÒn l­¬ng cña c¸c nhµ kinh tÕ cæ ®iÓn tr­íc ®ã. Lý luËn tiÒn l­¬ng cña M¸c ®· v¹ch râ b¶n chÊt cña tiÒn l­¬ng d­íi CNTB ®· bÞ che ®Ëy – tiÒn l­¬ng lµ gi¸ c¶ cña lao ®éng, b¸c bá quan niÖm cña c¸c nhµ kinh tÕ t­ b¶n tr­íc ®ã (Ricardo). Nh÷ng luËn ®iÓm cña M¸c vÒ tiÒn l­¬ng vÉn cßn gi¸ trÞ ®Õn ngµy nay. MÆc dï ë n­íc ta chÝnh s¸ch tiÒn l­¬ng ®· ®­îc c¶i c¸ch. Tuy nhiªn, nhiÒu vÊn ®Ò cèt lâi vÉn ch­a ®­îc gi¶i quyÕt mét c¸ch tho¶ ®¸ng. Cho ®Õn nay, thu nhËp cña ng­êi ®­îc h­ëng l­¬ng t¨ng, møc sèng, tiªu dïng t¨ng, vÒ c¬ b¶n kh«ng do chÝnh s¸ch tiÒn l­¬ng ®em l¹i mµ do t¨ng thu nhËp ngoµi l­¬ng, nhê kinh tÕ t¨ng tr­ëng (tiÒn l­¬ng Nhµ n­íc tr¶ chØ chiÕm mét phÇn ba, thu nhËp kh¸c chiÕm tíi hai phÇn ba). 1
  3. ViÖc hiÓu vµ vËn dông ®óng nh÷ng nguyªn lý vÒ tiÒn l­¬ng cña M¸c trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ë n­íc ta hiÖn nay cã ý nghÜa rÊt lín.C¶i c¸ch chÝnh s¸ch tiÒn l­¬ng sÏ ¶nh h­ëng nh­ thÕ nµo ®Õn lîi Ých cña ng­êi lao ®éng, vµ nªn tiÕn hµnh c¶i c¸ch nh­ thÕ nµo ®Ó ®¶m b¶o ®­îc lîi Ých ng­êi lao ®éng, ®Õn lîi Ých cña toµn quèc gia? §©y lµ vÊn ®Ò ®· thu hót ®­îc sù quan t©m cña ®«ng ®¶o ng­êi lao ®éng vµ chuyªn gia nghiªn cøu. XuÊt ph¸t tõ ý nghÜa lý luËn vµ thùc tiÔn nªu trªn mµ ng­êi viÕt lùa chän ®Ò tµi nµy nh»m hiÓu râ h¬n vÒ hÖ thèng chÝnh s¸ch tiÒn l­¬ng ë ViÖt Nam, nh»m ®­a ra c¸c kiÕn nghÞ hoµn thiÖn hÖ thèng chÝnh s¸ch tiÒn l­¬ng ë ViÖt Nam trong giai ®o¹n hiÖn nay. I. Lý luËn tiÒn l­¬ng cña C.M¸c trong chñ nghÜa t­ b¶n cña M¸c 1. B¶n chÊt tiÒn l­¬ng d­íi chñ nghÜa t­ b¶n C«ng nh©n lµm viÖc cho nhµ t­ b¶n mét thêi gian nµo ®ã th× nhËn ®­îc sè tiÒn tr¶ c«ng nhÊt ®Þnh. TiÒn tr¶ c«ng ®ã gäi lµ tiÒn l­¬ng. Sè l­îng tiÒn l­¬ng nhiÒu hay Ýt ®­îc x¸c ®Þnh theo thêi gian lao ®éng hoÆc l­îng s¶n phÈm s¶n xuÊt ra. HiÖn t­îng ®ã lµm cho ng­êi ta lÇm t­ëng r»ng, tiÒn l­¬ng lµ gi¸ c¶ lao ®éng. Sù thËt th× tiÒn l­¬ng kh«ng ph¶i lµ gi¸ trÞ hay gi¸ c¶ cña lao ®éng. V× lao ®éng kh«ng ph¶i lµ hµng ho¸ vµ kh«ng thÓ lµ ®èi t­îng mua b¸n. Së dÜ nh­ vËy lµ v×: 2
  4. Thø nhÊt: nÕu lao ®éng lµ hµng ho¸ th× nã ph¶i cã tr­íc, ph¶i ®­îc vËt ho¸ trong mét h×nh thøc cô thÓ nµo ®ã. TiÒn ®Ó cho lao ®éng cã thÓ “vËt ho¸” ®­îc lµ ph¶i cã t­ liÖu s¶n xuÊt. Nh­ng nÕu ng­êi lao ®éng cã t­ liÖu s¶n xuÊt th× hä sÏ b¸n hµng ho¸ do m×nh s¶n xuÊt, chø kh«ng b¸n “lao ®éng”. Ng­êi c«ng nh©n kh«ng thÓ b¸n c¸i m×nh kh«ng cã. Thø hai: viÖc thõa nhËn lao ®éng lµ hµng ho¸ dÉn tíi mét trong hai m©u thuÉn vÒ lý luÊn sau ®©y: NÕu lao ®éng lµ hµng ho¸ vµ ®­îc trao ®æi ngang gi¸, th× nhµ t­ b¶n kh«ng thu ®­îc gi¸ trÞ thÆng d­- ®iÒu nµy phñ nhËn sù tån t¹i thùc tÕ cña quy luËt gi¸ trÞ thÆng d­ trong chñ nghÜa t­ b¶n. Cßn nÕu hµng ho¸ ®­îc trao ®æi kh«ng ngang gi¸ ®Ó cã gi¸ trÞ thÆng d­ cho nhµ t­ b¶n, th× sÏ phñ nhËn quy luËt gi¸ trÞ. Thø ba: nÕu lao ®éng lµ hµng ho¸ th× hµng ho¸ ®ã còng ph¶i cã gi¸ trÞ. Nh­ng th­íc ®o néi t¹i cña gi¸ trÞ lµ lao ®éng. Nh­ vËy, gi¸ trÞ cña lao ®éng ®o b»ng lao ®éng. §ã lµ mét ®iÒu luÈn quÈn v« nghÜa. V× thÕ, lao ®éng kh«ng ph¶i lµ hµng ho¸, c¸i mµ c«ng nh©n b¸n vµ nhµ t­ b¶n mua kh«ng ph¶i lµ lao ®éng mµ chÝnh lµ søc lao ®éng. Do ®ã, tiÒn l­¬ng mµ nhµ t­ b¶n tr¶ cho c«ng nh©n lµ gi¸ c¶ cña søc lao ®éng. VËy b¶n chÊt cña tiÒn l­¬ng d­íi chñ nghÜa t­ b¶n lµ biÓu hiÖn ra bÒ ngoµi nh­ lµ gi¸ trÞ hay gi¸ c¶ cña lao ®éng. Së dÜ biÓu hiÖn bÒ ngoµi cña tiÒn l­¬ng ®· che dÊu b¶n chÊt cña nã lµ do nh÷ng nguyªn nh©n sau: 3
  5. Mét lµ, viÖc mua b¸n søc lao ®éng lµ mua b¸n chÞu. H¬n n÷a, ®Æc ®iÓm cña hµng ho¸ - søc lao ®éng kh«ng bao giêi t¸ch khái ng­êi b¸n, nã chØ nhËn ®­îc gi¸ c¶ khi ®· cung cÊp gi¸ trÞ sö dông cho ng­êi mua, tøc lµ lao ®éng cho nhµ t­ b¶n, do ®ã nh×n bÒ ngoµi chØ thÊy nhµ t­ b¶n tr¶ gi¸ trÞ cho lao ®éng. Hai lµ, ®èi víi c«ng nh©n, toµn bé lao ®éng trong c¶ ngµy lµ ph­¬ng tiÖn ®Ó cã tiÒn sinh sèng, do ®ã, b¶n th©n c«ng nh©n còng t­ëng r»ng m×nh b¸n lao ®éng. Cßn ®èi víi nhµ t­ b¶n viÖc bá tתn ra ®Ó cã lao ®éng, nªn còng nghÜ r»ng c¸i mµ hä mua lµ lao ®éng. Ba lµ, do c¸ch thøc tr¶ l­¬ng. Sè l­îng cña tiÒn l­¬ng phô thuéc vµo thêi gian lao ®éng hoÆc s¶n phÈm s¶n xuÊt ra, ®iÒu ®ã khiÕn ng­êi ta lÇm t­ëng r»ng tiÒn l­¬ng lµ gi¸ c¶ lao ®éng. TiÒn l­¬ng che ®Ëy mäi dÊu vÕt cña sù ph©n chia ngµy lao ®éng thµnh thêi gian lao ®éng tÊt yÕu vµ thêi gian lao ®éng thÆng d­, thµnh lao ®éng ®­îc tr¶ c«ng vµ lao ®éng kh«ng ®­îc tr¶ c«ng, do ®ã tiÒn l­¬ng che ®Ëy b¶n chÊt bãc lét cña chñ nghÜa t­ b¶n. 1. C¸c chøc n¨ng c¬ b¶n cña tiÒn l­¬ng: a. Chøc n¨ng thuíc ®o gi¸ trÞ: Nh­ trªn ®· nªu, tiÒn l­¬ng lµ sù thÓ hiÖn b»ng tiÒn cña gi¸ trÞ søc lao ®éng, ®­îc biÓu hiÖn ra bªn ngoµi nh­ lµ gi¸ c¶ cña søc lao ®éng. V× vËy tiÒn l­¬ng chÝnh lµ thuíc ®o gi¸ trÞ søc lao ®éng, ®­îc biÓu hiÖn nh­ gi¸ trÞ lao 4
  6. ®éng cô thÓ cña viÖc lµm ®­îc tr¶ c«ng. Nãi c¸ch kh¸c, gi¸ trÞ cña viÖc lµm ®­îc ph¶n ¸nh th«ng qua tiÒn l­¬ng. NÕu viÖc lµm cã gi¸ trÞ cµng cao th× møc l­¬ng cµng lín. b. Duy tr× vµ ph¸t triÓn søc lao ®éng: Theo M¸c tiÒn l­¬ng lµ biÓu hiÖn gi¸ trÞ søc lao ®éng, ®ã lµ gi¸ trÞ cña nh÷ng t­ liÖu sinh ho¹t cÇn thiÕt ®Ó duy tr× cuéc sèng cña ng­êi cã søc lao ®éng, theo ®iÒu kiÖn kinh tÕ, x· héi vµ tr×nh ®é v¨n minh cña mçi n­íc. Gi¸ trÞ søc lao ®éng bao hµm c¶ yÕu tè lÞch sö, vËt chÊt vµ tinh thÇn. Ngoµi ra, ®Ó duy tr× vµ ph¸t triÓn søc lao ®éng th× ng­êi lao ®éng cßn ph¶i sinh con (nh­ søc lao ®éng tiÒm tµng), ph¶i nu«i d­ìng con, cho nªn nh÷ng t­ liÖu sinh ho¹t cÇn thiÕt ®Ó s¶n xuÊt ra søc lao ®éng ph¶i gåm cã c¶ nh÷ng t­ liÖu sinh ho¹t cho con c¸i häc. Theo hä, chøc n¨ng c¬ b¶n cña tiÒn l­¬ng cßn lµ nh»m duy tr× vµ ph¸t triÓn ®­îc søc lao ®éng. Gi¸ trÞ søc lao ®éng lµ ®iÓm xuÊt ph¸t trong mäi bµi tÝnh cña s¶n xuÊt x· héi nãi chung vµ cña ng­êi sö dông lao ®éng nãi riªng. Gi¸ trÞ søc lao ®éng mang tÝnh kh¸ch quan, ®­îc quy ®Þnh vµ ®iÒu tiÕt kh«ng theo ý muèn cña mét c¸c nh©n nµo, dï lµ ng­êi lµm c«ng hay ng­êi sö dông lao ®éng. Nã lµ kÕt qu¶ cña sù mÆc c¶ trªn thÞ tr­êng lao ®éng gi÷a ng­êi cã søc lao ®éng “b¸n” vµ ng­êi sö dông søc lao ®éng “mua” c. KÝch thÝch lao ®éng vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc TiÒn l­¬ng lµ bé phËn thu nhËp chÝnh ®¸ng cña ng­êi lao ®éng nh»m tho¶ m·n phÇn lín c¸c nhu cÇu vÒ vËt chÊt vµ tinh thÇn cña ng­êi lao ®éng. 5
  7. Do vËy, c¸c møc tiÒn l­¬ng lµ c¸c ®ßn bÈy kinh tÕ rÊt quan träng ®Ó ®Þnh h­íng sù quan t©m vµ ®éng c ¬ trong lao ®éng cña ng­êi lao ®éng. Khi ®é lín cña tiÒn l­¬ng phô thuéc vµo hiÖu qu¶ s¶n xuÊt cña c«ng ty nãi chung vµ c¸ nh©n ng­êi lao ®éng nãi riªng th× hä sÏ quan t©m ®Õn viÖc kh«ng ngõng n©ng cao n¨ng suÊt vµ chÊt l­îng c«ng viÖc d. Thóc ®Èy sù ph©n c«ng lao ®éng x· héi ph¸t triÓn N©ng cao hiÖu qu¶ lao ®éng, n¨ng suÊt lao ®éng suy cho cïng lµ nguån gèc ®Ó t¨ng thu nhËp, t¨ng kh¶ n¨ng tho¶ m·n c¸c nhu cÇu cña ng­êi lao ®éng. Kh¸c víi thÞ tr­êng hµng ho¸ b×nh th­êng, cÇu vÒ lao ®éng kh«ng ph¶i lµ cÇu cho b¶n th©n nã, mµ lµ cÇu dÉn xuÊt, tøc lµ phô thuéc vµo kh¶ n¨ng tiªu thô cña s¶n phÈm do lao ®éng t¹o ra vµ møc gi¸ c¶ cña hµng ho¸ nµy. Tæng møc tiÒn l­¬ng quyÕt ®Þnh tæng cÇu vÒ hµng ho¸ vµ dÞch vô cÇn thiÕt ph¶i s¶n xuÊt còng nh­ gi¸ c¶ cña nã. Do vËy, tiÒn l­¬ng ph¶i dùa trªn c¬ së t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng. ViÖc t¨ng n­ang suÊt lao ®éng lu«n lu«n dÉn ®Õn sù t¸i ph©n bè lao ®éng. Theo qui luËt thÞ tr­êng, lao ®éng sÏ t¸i ph©n bè vµo c¸c khu vùc cã n¨ng suÊt cao h¬n ®Ó nhËn ®­îc c¸c møc l­¬ng cao h¬n. e. Chøc n¨ng x· héi cña tiÒn l­¬ng Cïng víi viÖc kÝch thÝch kh«ng ngõng n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng, tiÒn l­¬ng cßn lµ yÕu tè kÝch thÝch viÖc hoµn thiÖn c¸c mèi quan hÖ lao ®éng. Thùc tÕ cho thÊy, viÖc duy tr× c¸c møc tiÒn l­¬ng cao vµ t¨ng kh«ng ngõng chØ ®­îc thùc hiÖn trªn c¬ së hµi hoµ c¸c mèi quan hÖ lao ®éng trong c¸c 6
  8. doanh nghiÖp. ViÖc g¾n tiÒn l­¬ng víi hiÖu qu¶ cña ng­êi lao ®éng vµ ®¬n vÞ kinh tÕ sÏ thóc ®Èy c¸c mèi quan hÖ hîp t¸c, gióp ®ì lÇn nhau, n©ng cao hiÖu qu¶ c¹nh tranh cña c«ng ty. Bªn c¹nh ®ã, t¹o tiÒn ®Ò cho sù ph¸t triÓn toµn diÖn cña con ng­êi vµ thóc ®Èy x· héi ph¸t triÓn theo h­íng d©n chñ vµ v¨n minh. 2. C¸c h×nh thøc c¬ b¶n cña tiÒn l­¬ng TiÒn l­¬ng cã hai h×nh thøc c¬ b¶n lµ: tiÒn l­¬ng tÝnh theo thêi gian vµ tiÒn l­¬ng tÝnh theo s¶n phÈm. a. TiÒn l­¬ng tÝnh theo thêi gian TiÒn l­¬ng tÝnh theo thêi gian lµ h×nh thøc tiÒn l­¬ng mµ sè l­îng cña nã phô thuéc vµo thêi gian lao ®éng cña c«ng nh©n (giêi, ngµy, tuÇn, th¸ng). CÇn ph©n biÖt l­¬ng giê, l­¬ng ngµy, l­¬ng th¸ng. Gi¸ c¶ cña mét giê lao ®éng lµ th­íc ®o chÝnh x¸c møc tiÒn l­¬ng tÝnh theo thêi gian. TiÒn l­¬ng ngµy vµ l­¬ng tuÇn ch­a nãi râ ®­îc møc tiÒn c«ng ®ã thÊp hay cao, v× cßn tuú thuéc theo ngµy lao ®éng dµi hay ng¾n. Do ®ã, muèn ®¸nh gi¸ ®óng møc tiÒn l­¬ng kh«ng chØ c¨n cø vµo l­îng tiÒn, mµ cßn c¨n cø vµo ®é dµi cña ngµy lao ®éng vµ c­êng ®é lao ®éng. Thùc hiÖn chÕ ®é tiÒn l­¬ng theo thêi gian, nhµ t­ b¶n cã thÓ kh«ng thay ®æi l­¬ng ngµy, l­¬ng tuÇn, mµ vÉn h¹ thÊp ®­îc gi¸ c¶ lao déng do kÐo dµi ngµy lao ®éng hoÆc t¨ng c­êng ®é lao ®éng. Tr¶ l­¬ng kÐo dµi thêi gian cßn cã lîi cho nhµ t­ b¶n khi t×nh h×nh thÞ tr­êng thuËn lîi, hµng ho¸ tiªu thô 7
  9. 80c + 20v (4/1) cña t­ b¶n n«ng nghiÖp lµ 60c + 40v (3/2) nÕu tØ suÊt gi¸ trÞ thÆng d­ ®Òu lµ 100% th× s¶n phÈm vµ gi¸ trÞ thÆng d­ s¶n xuÊt ra sÏ lµ. Trong c«ng nghiÖp : 80c + 20v + 20m = 120 Trong n«ng nghiÖp : 60c + 40v + 40m = 140 Gi¸ trÞ thÆng d­ d«i ra trong n«ng nghiÖp so víi c«ng nghiÖp lµ 20m. NÕu lµ trong c«ng nghiÖp th× sè gi¸ trÞ thÆng d­ nµy sÏ ®­îc ®em chia chung cho c¸c nhµ c«ng nghiÖp trong qu¸ tr×nh b×nh qu©n ho¸ tØ suÊt lîi nhuËn . Nh­ng trong n«ng nghiÖp ®iÒu ®ã kh«ng thÓ diÔn ra ®­îc ,®ã lµ chÕ ®é ®éc quyÒn t­ h÷u ruéng ®Êt kh«ng cho phÐp t­ b¶n tù do di chuyÓn vµo trong n«ng nghiÖp , do ®ã ng¨n c¶n viÖc h×nh thµnh lîi nhuËn b×nh qu©n chung gi÷a n«ng nghiÖp vµ c«ng nghiÖp. Vµ nh­ vËy ,phÇn gi¸ trÞ thÆng d­ d«i ra ngoµi lîi nhuËn b×nh qu©n ( Nhê cÊu t¹o h÷u c¬ cña t­ b¶n trong n«ng nghiÖp thÊp ,bãc lét ®­îc cña c«ng nh©n n«ng nghiÖp nhiÒu h¬n) ®­îc gi÷ l¹i vµ dïng ®Ó nép ®Þa t« tuyÖt ®èi cho ®Þa chñ. VËy ®Þa t« chªnh lÖch tuyÖt ®èi còng lµ mét lo¹i lîi nhuËn siªu ng¹ch d«i ra ngoµi lîi nhuËn b×nh qu©n, h×nh thµnh nªn do cÊu t¹o h÷u c¬ cña t­ b¶n trong n«ng nghiÖp thÊp h¬n trong c«ng nghiÖp mµ bÊt cø nhµ t­ b¶n thuª ruéng ®Êt nµo còng ph¶i nép cho ®Þa chñ .Nã lµ sè chªnh lÖch gi÷a gi¸ trÞ n«ng phÈm vµ gi¸ c¶ thùc tÕ h×nh thµnh nªn do c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng . 12
  10. §Þa t« tuyÖt ®èi g¾n liÒn víi ®éc quyÒn t­ h÷u ruéng ®Êt .ChÝnh ®éc quyÒn t­ h÷u ruéng ®Êt lµm cho lîi nhuËn siªu ng¹ch h×nh thµnh trong n«ng nghiÖp kh«ng bÞ ®em chia ®i vµ lµm cho lîi nhuËn siªu ng¹ch ®ã ph¶i chuyÓn ho¸ thµnh ®Þa t«. VÒ ®Þa t« tuyÖt ®èi ,Mac nãi :”...b¶n chÊt cña ®Þa t« tuyÖt ®èi lµ :Nh÷ng t­ b¶n ngang nhau cña chóng sinh s¶n nh÷ng khèi l­îng gi¸ trÞ thÆng d­ kh¸c nhau “. §Ó minh ho¹ cho nh÷ng ®iÒu nãi trªn chóng ta cã thÓ lÊy vÝ dô sau ®©y: Do ®éc quyÒn vÒ ruéng ®Êt lµ nguyªn nh©n sinh ra ®Þa t« tuyÖt ®èi , cho nªn nÕu kh«ng cã chÕ ®é t­ h÷u vÒ ruéng ®Êt , kh«ng cã giai cÊp ®Þa chñ , th× ®Þa t« tuyÖt ®èi sÏ bÞ xo¸ bá , gi¸ c¶ n«ng phÈm sÏ gi¶m xuèng cã lîi cho x· héi . Tãm l¹i , nªó ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt cã lîi (®iÒu kiÖn tù nhiªn hoÆc ®iÒu kiÖn kinh tÕ do th©m canh ®­a l¹i ) lµ ®iÒu kiÖn h×nh thµnh ®Þa t« chªnh lÖch vµ ®éc quyÒn kinh doanh ruéng ®Êt lµ nguyªn nh©n trùc tiÕp ®Ó t¹o ra ®Þa t« chªnh lÖch Êy , th× ®iÒu kiÖn ®Ó h×nh thµnh ®Þa t« tuyÖt ®èi lµ cÊu t¹o h÷u c¬ cña t­ b¶n trong n«ng nghiÖp thÊp h¬n trong c«ng nghiÖp , vµ nguyªn nh©n trùc tiÕp ®Î ra ®Þa t« tuyÖt ®èi lµ ®éc quyÒn t­ h÷u vÒ ruéng ®Êt . Song dï lµ ®Þa t« chªnh lÖch hay ®Þa t« tuyÖt ®èi , nguån gèc vµ b¶n chÊt cña ®Þa t« còng chØ lµ mét bé phËn cña gi¸ trÞ thÆng d­ , do lao ®éng kh«ng c«ng cña c«ng nh©n lµm thuª trong n«ng nghiÖp t¹o ra . Nãi c¸ch kh¸c ,®Þa t« chØ lµ mét h×nh th¸i ®Æc thï cña gi¸ trÞ thÆng d­ mµ th«i . 13
  11. §Þa t« cïng víi lîi nhuËn cña nhµ t­ b¶n n«ng nghiÖp chÝnh lµ c¸i x¸c ®Þnh tÝnh qui ®Þnh vÒ mÆt x· héi cña t­ b¶n kinh doanh trong n«ng nghiÖp , nãi lªn t­ b¶n n«ng nghiÖp lµ mèi quan hÖ bãc lét , g¾n liÒn víi mét quan hÖ bãc lét kh¸c cña ®Þa chñ do quyÒn t­ h÷u vÒ ruéng ®Êt sinh ra . 1.2.3.C¸c lo¹i ®Þa t« kh¸c: Ngoµi nh÷ng lo¹i ®Þa t« trªn cßn cã c¸c lo¹i ®Þa t« kh¸c nh­ ®Þa t« vÒ c©y ®Æc s¶n , ®Þa t« vÒ hÇm má , ®Þa t« vÒ c¸c b·i c¸ , ®Þa t« vÒ ®Êt rõng , thiªn nhiªn … a.§Þa t« vÒ c©y ®Æc s¶n: Lµ ®Þa t« thu ®­îc trªn nh÷ng ®¸m ®Êt trång nh÷ng c©y quÝ mµ s¶n phÈm cã thÓ b¸n víi gi¸ ®éc quyÒn , tøc lµ gi¸ cao h¬n gi¸ trÞ. Ng­êi tiªu thô nh÷ng s¶n phÈm trªn ph¶i tr¶ ®Þa t« nµy . b.§Þa t« hÇm má §Êt hÇm má_®Êt cã nh÷ng kho¸ng s¶n ®­îc khai th¸c còng ®em l¹i ®Þa t« chªnh lÖch vµ ®Þa t« tuyÖt ®èi cho ng­êi së h÷u ®Êt ®ai Êy.§Þa t« hÇm má còng h×nh thµnh vµ ®­îc quyÕt ®Þnh nh­ ®Þa t« ®Êt n«ng nghiÖp. c.§Þa t« ®Êt x©y dùng: §Þa t« ®Êt x©y dùng vÒ c¬ b¶n ®­îc h×nh thµnh nh­ ®Þa t« ®Êt n«ng nghiÖp.Nh­ng nã còng cã nh÷ng ®Æc tr­ng riªng: 14
  12. +Thø nhÊt,trong viÖc h×nh thµnh ®Þa t« x©y dùng ,vÞ trÝ cña ®Êt ®ai lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh,cßn ®é mµu mì vµ tr¹ng th¸I cña ®Êt ®ai kh«ng ¶nh h­ëng lín. +Thø hai,®Þa t« ®Êt x©y dùng t¨ng lªn nhanh chãng do sù ph¸t triÓn cña d©n sè,do nhu cÇu vÒ nhµ ë t¨ng lªn vµ do nh÷ng t­ b¶n cè ®Þnh s¸t nhËp vµo ruéng ®Êt ngµy cµng t¨ng lªn. d.§Þa t« ®éc quyÒn: §Þa t« lu«n lu«n g¾n liÒn víi ®éc quyÒn së h÷u ruéng ®Êt,®éc chiÕm c¸c ®IÒu kiÖn tù nhiªn thuËn lîi,c¶n trë sù c¹nh tranh cña t­ b¶n,t¹o nªn gi¸ c¶ ®éc quyÒn cña n«ng s¶n.Tuy nhiªn,cã nh÷ng lo¹i ®Êt cã thÓ trång nh÷ng lo¹i c©y cho nh÷ng s¶n phÈm quý hiÕm,cã gi¸ trÞ cao(nh­ nh÷ng v­ên nho cã thÓ cho nh÷ng thø r­îu ®Æc biÖt)hay cã nh÷ng kho¸ng s¶n ®Æc biÖt cã gi¸ trÞ,th× ®Þa t« cña nh÷ng ®Êt ®ai ®ã sÏ rÊt cao,cã thÓ xem ®ã lµ ®Þa t« ®éc quyÒn .Nguån gèc cña ®Þa t« ®éc quyÒn nµy còng lµ lîi nhuËn siªu ng¹ch do gi¸ c¶ ®éc quyÒn cao cña s¶n phÈm thu ®­îc trªn ®Êt ®ai Êy mµ nhµ t­ b¶n ph¶I nép cho ®Þa chñ_ ng­êi së h÷u nh÷ng ®Êt ®ai ®ã. C¸c ®Þa t« nh­ ®Þa t« vÒ ®Êt x©y dùng , ®Þa t« ®Þa t« vÒ hÇm má , ®Þa t« vÒ c¸c b·i c¸ , ®Þa t« vÒ ®Êt rõng thiªn nhiªn ... tuy lµ ®Þa t« thu ®­îc trªn nh÷ng ®¸m ®Êt phi n«ng nghiÖp nh­ng ®Òu dùa trªn c¬ së cña ®Þa t« n«ng nghiÖp theo ®óng nghÜa cña tõ nµy.Chóng bao gåm c¶ hai lo¹i ®Þa t«: ®Þa t« tuyÖt ®èi vµ ®Þa t« chªnh lÖch . Mac nãi :” BÊt k× ë ®©u cã nh÷ng søc tù cho nhµ c«ng nghiÖp lîi dông nh÷ng søc tù nhiªn Êy , ch¼ng kÓ ®ã lµ th¸c n­íc ,lµ hÇm má giµu kho¸ng s¶n , lµ nh÷ng n¬i nhiÒu c¸ hay lµ ®Êt ®Ó x©y dùng cã vÞ trÝ tèt ,th× sè lîi nhuËn siªu ng¹ch ®ã cña nhµ t­ b¶n 15
  13. ho¹t ®éng còng ®Òu bÞ kÎ cã c¸i giÊy chøng nhËn vÒ quyÒn së h÷u nh÷ng cña c¶i tù nhiªn Êy chiÕm ®o¹t d­íi h×nh th¸i ®Þa t«". Ch­¬ng 2 VËn dông lÝ luËn vÒ ®Þa t« cña Mac trong luËt ®Êt ®ai thuÕ n«ng nghiÖp vµ viÖc thuª ®Êt ë ViÖT NAm Th«ng qua nh÷ng lÝ luËn vÒ ®Þa t« ®· nghiªn cøu ë trªn , ta thÊy ®Þa t« t­ b¶n chñ nghÜa lµ sù bãc lét cña chñ ruéng ®Êt ®èi víi c«ng nh©n n«ng nghiÖp lµm thuª . Nã tån t¹i ë nhiÒu h×nh thøc : §Þa t« chªnh lÖch , ®Þa t« tuyÖt ®èi , ®Þa t« c©y ®Æc s¶n , ®Þa t« vÒ ®Êt x©y dùng , ®Þa t« vÒ hÇm má, ®Þa t« vÒ b·i c¸.... 16
  14. Ngµy nay, khi ®Êt n­íc ta ®ang trong thêi k× qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi , nh÷ng lÝ luËn ®Þa t« ®ã ®­îc §¶ng vµ nhµ n­íc ta vËn dông mét c¸ch s¸ng t¹o trong thùc tiÔn dÓ x©y dùng ®Êt n­íc giµu m¹nh. LÝ luËn ®Þa t« cña Mac ®· trë thµnh c¬ së khoa häc ®Ó x©y dùng c¸c chÝnh s¸ch thuÕ ®èi víi n«ng nghiÖp vµ c¸c ngµnh cã liªn quan nh»m kÝch thÝch ph¸t triÓn n«ng nghiÖp vµ c¸c ngµnh trong nÒn kinh tÕ . 2.1 .VËn dông trong luËt ®Êt ®ai: §Êt ®ai lµ mét tµi nguyªn v« cïng quÝ gi¸ , lµ t­ liÖu s¶n xuÊt ®Æc biÖt, lµ thµnh phÇn quan träng hµng ®Çu cña m«i tr­êng sèng lµ ®Þa bµn ph©n bè c¸c khu d©n c­ , x©y dùng c¸c c¬ së kinh tÕ ,v¨n ho¸ , x· héi , an ninh vµ quèc phßng. Tr¶i qua nhiÒu thÕ hÖ nh©n d©n ta ®· tèn bao c«ng søc x­¬ng m¸u míi t¹o lËp , b¶o vÖ ®­îc vèn ®Êt nh­ ngµy nay. ë mçi chÕ ®é ®Êt ®ai l¹i thuéc vÒ mçi giai cÊp kh¸c nhau , vÝ nh­ së h÷u cña thùc d©n Ph¸p ,cña bän quan l¹i quÝ téc Phong kiÕn , cña ®Þa chñ.... vµ dï ë chÕ ®é nµo cuèi cïng Mac còng kÕt luËn :” Mçi b­íc tiÕn cña n«ng nghiÖp t­ b¶n chñ nghÜa lµ mét b­íc tiÕn kh«ng nh÷ng trong nghÖ thuËt bãc lét ng­êi lao ®éng mµ cßn lµ b­íc tiÕn vÒ mÆt lµm cho ®Êt ®ai bÞ kiÖt quÖ mµ sù bãc lét ®ã ®­îc thùc hiÖn d­íi nhiÒu h×nh thøc trong ®ã cã ®Þa t«.” Ngµy nay, ®Êt ®ai thuéc quyÒn së h÷u cña toµn d©n do nhµ n­íc thèng nhÊt qu¶n lÝ ( Nhµ n­íc cña d©n... ). Nhµ n­íc giao ®Êt , rõng cho c¸c tæ chøc kinh tÕ , ®¬n vÞ vò trang .. ®Ó sö dông. ë ®©y thùc hiÖn sù t¸ch rêi gi÷a quyÒn së h÷u víi quyÒn sö dông ruéng ®Êt nh»m sö dông tµi nguyªn cña ®Êt n­íc mét c¸ch hiÖu qu¶. §Ó bæ sung cho nguån nh©n s¸ch vµ th«ng qua ng©n s¸ch thùc hiÖn mét sè chÝnh s¸ch ph¸t triÓn n«ng 17
  15. nghiÖp nh÷ng ng­êi thuª ®Êt ph¶i ®ãng thuÕ cho nhµ n­íc . ThuÕ nµy kh¸c xa víi ®Þa t« phong kiÕn vµ ®Þa t« t­ b¶n chñ nghÜa v× thuÕ nµy tËp chung vµo ng©n s¸ch mang l¹i lîi Ých cho toµn d©n, nã kh«ng mang b¶n chÊt bãc lét cña ®Þa t« phong kiÕn vµ ®Þa t« t­ b¶n chñ nghÜa..... 2.2.C¸c ®IÒu kho¶n: Víi viÖc vËn dông mét c¸ch s¸ng t¹o lÝ luËn vÒ ®Þa t« cña Mac ,nhµ n­íc ta ®· ban hµnh luËt ®Êt ®ai ®Ó quy ®Þnh mét c¸ch râ rµng quyÒn vµ nghÜa vô cña ng­êi d©n theo nh÷ng ®iÒu kho¶n sau : §iÒu 1 : ®Êt ®ai thuéc quyÒn së h÷u toµn d©n , do nhµ n­íc thèng nhÊt qu¶n lÝ. Nhµ n­íc giao ®Êt cho c¸c tæ chøc kinh tÕ ,®¬n vÞ vò trang , nh©n d©n, c¬ quan nhµ n­íc, tæ chøc chÝnh trÞ x· héi , hé gia ®×nh , c¸ nh©n , sö dông æn ®Þnh l©u dµi . Nhµ n­íc cßn cho tæ chøc , hé gia ®×nh ,c¸ nh©n thuª ®Êt.Tæ chøc, hé gia ®×nh vµ c¸ nh©n ®ùoc nhµ n­íc cho thuª ®Êt , giao ®Êt trong luËt nµy gäi chung lµ ng­êi sö dông ®Êt . §iÒu 4: Ng­êi sö dông ®Êt ®ai cã tr¸ch nhiÖm b¶o vÖ , c¶i t¹o vµ sö dông ®Êt hîp lÝ , cã hiÖu qu¶ , ph¶i lµm ®Çy ®ñ thñ tôc ®Þa chÝnh , nép thuÕ chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt vµ c¸c kho¶n thu kh¸c theo qui ®Þnh cña ph¸p luËt . §iÒu 5: Nhµ n­íc khuyÕn khÝch ng­êi sö dông ®Êt ®Çu t­ lao ®éng, vËt t­, tiÒn vèn vµ ¸p dông c¸c thµnh tùu khoa häc kÜ thuËt vµo c¸c viÖc sau ®©y: 18
  16. _ Lµm t¨ng gi¸ trÞ sö dông ®Êt . _ Th©m canh t¨ng vô ,n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông ®Êt. _ Khai hoang , vì ho¸ , lÊn biÓn ®Ó më réng diÖn tÝch ®Êt , s¶n xuÊt n«ng nghiÖp , l©m nghiÖp , nu«i trång thuû s¶n vµ lµm muèi. _ B¶o vÖ ( tiÕt kiÖm ) c¶i t¹o lµm t¨ng ®é mµu mì cña ®Êt . _ Sö dông tiÕt kiÖm ®Êt . §iÒu 12: Nhµ n­íc x¸c ®Þnh gi¸ c¸c lo¹i ®Êt ®Ó tÝnh thuÕ chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt , thu tiÒn khi giao ®Êt , båi th­êng thiÖt h¹i vÒ ®Êt khi thu håi ®Êt . ChÝnh phñ qui ®Þnh khung gi¸ c¸c lo¹i ®Êt ®èi víi tõng vïng vµ theo tõng thêi gian. §iÒu 22: Tæ chøc ,hé gia ®×nh ,c¸ nh©n ®­îc nhµ n­íc giao ®Êt ®Ó sö dông vµo môc ®Ých s¶n xuÊt n«ng nghiÖp , l©m nghiÖp , nu«i trång thuû s¶n vµ lµm muèi kh«ng ph¶i tr¶ tiÒn sö dông ®Êt , nÕu ®­îc nhµ n­íc giao ®Êt dÓ sö dông vµ môc ®Ých kh¸c th× ph¶i tr¶ tiÒn sö dông ®Êt , trõ c¸c tr­êng hîp ®­îc miÔn gi¶m theo qui ®Þnh cña chÝnh phñ. §iÒu 79: Ng­êi sö dông ®Êt cã nh÷ng nghÜa vô sau ®©y: 1. Sö dông ®Êt ®óng môc ®Ých , ®óng ranh giíi vµ c¸c yªu cÇu kh¸c ®· ®­îc qui ®Þnh khi giao ®Êt . 19
  17. 2. Thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p ®Î b¶o vÖ vµ lµm t¨ng kh¶ n¨ng sinh lêi cña ®Êt. 3. Tu©n theo nh÷ng qui ®Þnh vÒ b¶o vÖ m«i tr­êng , kh«ng lµm tæn h¹i ®Õn lîi Ých chÝnh ®¸ng cña ng­êi sö dung ®Êt xung quanh. 4. Nép thuÕ sö dông ®Êt , thuÕ chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt , lÖ phÝ ®Þa chÝnh theo qui ®Þnh cña ph¸p luËt . 5. Nép tiÒn sö dông ®Êt khi ®­îc giao ®Êt theo qui ®Þnh cña ph¸p luËt 6. §Òn bï cho ng­êi cã ®Êt bÞ thu håi ®Ó giao cho m×nh . 7. Giao l¹i ®Êt khi nhµ n­íc cã quyÕt ®Þnh thu håi trong nh÷ng qui ®Þnh trªn ®©y cña luËt ®Êt ®ai , ng­êi d©n sö dông ®Êt ph¶i cã tr¸ch nhiÖm båi bæ c¶i t¹o ®Êt ...hay viÖc ®ãng thuÕ , tiÒn thuª ®Êt... ®Òu lµ mét h×nh thøc cña ®Þa t« . HiÖn nay nhµ n­íc ta ®ang cã nh÷ng v¨n b¶n thu thuÕ sö dông ®Êt , ®èi víi nh÷ng nhµ ë mÆt ®­êng th× møc thuÕ nhµ ®Êt lµ 15000®/1m2/n¨m.Cßn víi nh÷ng nhµ trong khu d©n c­ th× thuÕ nhµ ®Êt lµ 10 000/1m2/n¨m.Tuy nhiªn cho ®Õn ngµy 2/12/1998 Quèc héi n­íc CHXHCN VIET NAM kho¸ X k× häp thø t­ ®· th«ng qua luËt söa ®æi bæ sung mét sè ®iÒu cña luËt ®Êt ®ai, tõ ®ã ta cµng thÊy lÝ luËn ®Þa t« ®­îc vËn dông trong luËt ®Êt ®ai mét c¸ch linh ®éng nh­ thÕ nµo. §iÒu 22: §­îc söa ®æi bæ sung nh­ sau: 20
  18. “Nhµ n­íc giao ®Êt kh«ng thu tiÒn sö dông ®Êt trong tr­êng hîp sau ®©y: 1.1 Hé gia ®×nh , c¸ nh©n trùc tiÕp lao ®éng lµm n«ng nghiÖp , l©m nghiÖp , nu«i trång thuû s¶n , lµm muèi mµ nguån sèng chñ yÕu lµ thu nhËp cã tõ c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt ®ã ®­îc uû ban nh©n d©n x· , ph­êng , thÞ trÊn x¸c nhËn sö dông ®Êt vµo môc ®Ých s¶n xuÊt n«ng nghiÖp ,l©m nghiÖp nu«i trång thuû s¶n , lµm muèi trong h¹n møc ®Êt ®­îc nhµ n­íc giao . Hé gia ®×nh ®ang sö dông ®Êt n«ng nghiÖp v­ît qu¸ h¹n møc tr­íc ngµy luËt nµy cã hiÖu lùc th× ®­íc tiÕp tôc sö dông diÖn tÝch ®Êt v­ît møc theo thêi gian b»ng 1/2 thêi gian giao ®Êt vµ ph¶i nép thuÕ bæ sung ®èi víi diÖn tÝch ®ã theo qui ®Þnh cña ph¸p luËt ; sau thêi h¹n nµy th× ph¶i chuyÓn sang thuÕ ®Êt . ®èi víi diÖn tÝch ®Êt v­ît h¹n mùc cã sau ngµy luËt nµy cã hiÖu lùc th× ng­êi sö dông ®Êt ®ã phaØ nép thuÕ ®Êt . 1.2 Tæ chøc sö dông ®Êt ®Ó trång vµ b¶o vÖ rõng phßng hé , rõng ®Æc dông . 1.3 C¬ quan nhµ n­íc ,tæ chøc chÝnh trÞ , tæ chøc chÝnh trÞ x· héi , §¬n vÞ vò trang nh©n d©n sö dông ®Êt ®Ó x©y dùng trô së lµm viÖc , sö dông ®Êt vµo môc ®Ých quèc phßng an ninh. 1.4 C¬ quan nhµ n­íc , tæ chøc chÝnh trÞ , tæ chøc chÝnh x· héi , ®¬n vÞ vò trang nh©n d©n sö dông ®Êt ®Ó x©y dùng c¸c c«ng tr×nh thuéc c¸c ngµnh vµ lÜnh vùc sù nghiÖp kinh tÕ, v¨n ho¸ ,x· héi , khoa häc kÜ thuËt, ngo¹i giao. 21
  19. 1.5 Tæ chøc sö dông ®Êt vµo môc ®Ých c«ng céng ®Ó x©y dùng ®­êng giao th«ng , cÇu , cèng vØa hÌ, hÖ thèng cÊp tho¸t n­íc , s«ng , hå , ®e ®Ëp ,tr­êng häc , bÖnh viÖn ,c«ng viªn ,v­ên hoa, khu vui ch¬i trÎ em, qu¶ng tr­êng , s©n vËn ®éng , s©n bay , bÕn c¶ng vµ c¸c c«ng tr×nh c«ng céng kh¸c theo qui ®Þnh cña chÝnh phñ . Bæ sung ®iÒu 22a nh­ sau : 2.1 Nhµ n­íc giao ®Êt cã thu tiÒn sö dông ®Êt trong c¸c tr­êng hîp sau ®©y : a. Hé gia ®×nh , c¸ nh©n cã nhu cÇu sö dông ®Êt lµm nhµ ë . b. Tæ chøc kinh tÕ ®Çu t­ x©y dùng kÕt cÊu h¹ tÇng ®Ó chuyÓn nh­îng hoÆc cho thuª quyÒn sö dông ®Êt g¾n liÒn víi kÕt cÊu h¹ tÇng ®ã. c. Tæ chøc kinh tÕ ®Çu t­ x©y dùng nhµ ë ®Ó b¸n hoÆc cho thuª . d. Giao ®Êt cã thu tiÒn sö dông ®Êt ®èi víi mét sè tr­êng hîp ®Ó t¹o vèn x©y dùng c¬ së h¹ tÇng theo dù ¸n do chÝnh phñ quyÕt ®Þnh . 2.2 ViÖc giao ®Êt cã thu tiÒn sö dông ®Êt ®­îc qui ®Þnh t¹i ®iÓm d kho¶n 1 ®iÒu nµy ph¶i b¶o ®¶m c¸c ®iÒu kiÖn sau ®©y: a. Ng­êi sö dông ®Êt ph¶i cã dù ¸n kh¶ thi ®· ®­îc c¬ quan nhµ n­íc cã thÈm quyÒn phª duyÖt . b. Sö dông ®Êt ph¶i theo ®óng kÕ ho¹ch. 22
  20. c. Ng­êi sö dông ®Êt ph¶i cã ®iÒu kiÖn vÒ vèn vµ kÜ thuËt . TiÒn thu ®­îc tõ viÖc giao ®Êt , tiÒn x©y dùng c«ng tr×nh t­¬ng øng víi gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt ®­îc giao ph¶i ®­îc h¹ch to¸n ®aµy ®ñ vµo ng©n s¸ch nhµ n­íc theo qui ®Þnh cña ph¸p luËt. 3. Bæ sung ®iÒu 22 C nh­ sau : 3.1 Tæ chøc hé gia ®×nh , c¸ nh©n , ®­îc nhµ n­íc giao ®Êt cã thu tiÒn sö dông ®Êt , cho thuª ®Êt ®­îc miÔn gi¶m tiÒn sö dông ®Êt hoÆc tiÒn thuª ®Êt trong c¸c tr­êng hîp sau ®©y : a. Thùc hiÖn c¸c dù ¸n thuéc lÜnh vùc ­u ®·i ®Çu t­ . b. Thùc hiÖn dù ¸n ®Çu t­ t¹i c¸c ®Þa bµn cã ®iÒu kiÖn kinh tÕ x· héi khã kh¨n , ®iÒu kiÖn kinh tÕ x· héi ®Æc biÖt khã kh¨n . c. Thùc hiÖn chÝnh s¸ch nhµ ë , ®Êt ë . d. C¸c tr­¬ng hîp kh¸c theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt . 3.2 ChÝnh phñ quy ®Þnh cô thÓ viÖc miÔn gi¶m tiÒn sö dông ®Êt , tiÒn thuª ®Êt 4 Bæ sung ®iÒu 78a nh­ sau : 4.1 Hé gia ®×nh c¸ nh©n ®­îc nhµ n­íc cho thuª ®Êt mµ tr¶ tiÒn thuª ®Êt hµng n¨m cã quyÒn : 23
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2