Luận văn: Một số giải pháp thúc đẩy doanh nghiệp vừa và nhỏ niêm yết trên Trung tâm GDCK Hà Nội

Chia sẻ: Nguyen Bao Ngoc | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:107

Thêm vào BST

Báo xấu

51
lượt xem 12
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo luận văn - đề án 'luận văn: một số giải pháp thúc đẩy doanh nghiệp vừa và nhỏ niêm yết trên trung tâm gdck hà nội', luận văn - báo cáo, tài chính - kế toán - ngân hàng phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn: Một số giải pháp thúc đẩy doanh nghiệp vừa và nhỏ niêm yết trên Trung tâm GDCK Hà Nội

Luận văn Một số giải pháp thúc đẩy doanh nghiệp vừa và nhỏ niêm yetest trên Trung tâm GDCK Hà Nội
Më ®Çu 1. TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi Sau h¬n 4 n¨m triÓn khai vµ ®i vµo ho¹t ®éng, Trung t©m GDCK TP.HCM ®· b−íc ®Çu æn ®Þnh vµ më ra mét kªnh huy ®éng vèn trung vµ dµi h¹n míi quan träng cho c¸c doanh nghiÖp nãi riªng vµ cho nÒn kinh tÕ nãi chung. Tuy nhiªn, thÞ tr−êng nµy míi chØ ®¸p øng cho c¸c doanh nghiÖp cã vèn lín, trªn 10 tû ®ång; trong khi hiÖn nay c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá ë n−íc ta chiÕm tû träng t−¬ng ®èi lín, kho¶ng 90% doanh nghiÖp, ®ãng gãp kho¶ng 25% GDP cho nÒn kinh tÕ. Nh−ng thùc tÕ c¸c doanh nghiÖp nµy ®ang gÆp khã kh¨n vÒ vèn ®Ó ®Çu t− më réng vµ ph¸t triÓn s¶n xuÊt. ViÖc sím ®−a Trung t©m GDCK Hµ Néi vµo ho¹t ®éng sÏ t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp nµy ®−îc tham gia vµo thÞ tr−êng chøng kho¸n, phÇn nµo gi¶i quyÕt ®−îc mét sè khã kh¨n cña c¸c doanh nghiÖp nµy trong viÖc tiÕp cËn nguån vèn trung vµ dµi h¹n, t¹o tÝnh thanh kho¶n cho chøng kho¸n cña c¸c doanh nghiÖp nµy. §Ó Trung t©m GDCK Hµ Néi ho¹t ®éng vµ ph¸t triÓn theo ®óng môc tiªu mµ §¶ng vµ Nhµ n−íc ®· ®Ò ra trong chiÕn l−îc ph¸t triÓn thÞ tr−êng chøng kho¸n ®Õn n¨m 2010 ®· ®−îc Thñ t−íng ChÝnh phñ ký duyÖt, th× cã nhiÒu viÖc ph¶i lµm, mét trong nh÷ng c«ng viÖc quan träng kh«ng thÓ thiÕu ®−îc ®ã lµ “t¹o cung”, “t¹o hµng” cho Trung t©m GDCK Hµ Néi. Trªn thùc tÕ, hiÖn nay chóng ta ®ang thùc hiÖn mét sè gi¶i ph¸p ®Ó thóc ®Èy c¸c doanh nghiÖp tham gia niªm yÕt nh− tuyªn truyÒn, phæ biÕn kiÕn thøc vÒ chøng kho¸n vµ thÞ tr−êng chøng kho¸n cho c¸c doanh nghiÖp; nh÷ng −u ®·i vÒ thuÕ, phÝ kiÓm to¸n, phÝ c«ng bè th«ng tin…. cho doanh nghiÖp. Nh−ng t¸c ®éng cña c¸c gi¶i ph¸p nµy cßn nhiÒu h¹n chÕ, ch−a thùc sù mang l¹i kÕt qu¶ nh− mong muèn. §iÒu nµy cã thÓ do sù hiÓu biÕt cña c¸c doanh nghiÖp vÒ lîi Ých cña viÖc niªm yÕt cßn thÊp; c¸c chÝnh s¸ch, gi¶i ph¸p cßn ch−a cô thÓ; ch−a t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn lîi Ých cña doanh nghiÖp ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn vµ thóc ®Èy c¸c doanh nghiÖp tham gia niªm yÕt. XuÊt ph¸t tõ nh÷ng vÊn ®Ò thùc tiÔn nªu trªn, nhãm ®Ò tµi ®· chän “Mét sè gi¶i ph¸p thóc ®Èy doanh nghiÖp võa vµ nhá niªm yÕt trªn Trung t©m GDCK Hµ Néi” lµm ®Ò tµi nghiªn cøu. 2. Môc tiªu nghiªn cøu Tõ t×nh h×nh thùc tiÔn cña m« h×nh TTGDCK Hµ Néi vµ thùc tr¹ng ho¹t ®éng, nhu cÇu niªm yÕt cña khèi doanh nghiÖp võa vµ nhá hiÖn nay ë n−íc ta, ®Ò tµi x¸c ®Þnh hµng ho¸ niªm yÕt t¹i TTGDCKHN. Trªn c¬ së ®ã, ®¸nh gi¸ c¸c yÕu tè c¶n trë, thuËn lîi cho qu¸ tr×nh niªm yÕt, nhÊt lµ c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá vµ c¸c gi¶i ph¸p hiÖn t¹i ®· thùc hiÖn ®−îc chøc n¨ng khuyÕn khÝch ch−a. Tõ ®ã, ®Ò xuÊt ®−îc c¸c gi¶i ph¸p míi vµ chØnh söa, bæ sung mét sè gi¶i ph¸p cò. 3. §èi t−îng, ph¹m vi nghiªn cøu 1
- §èi t−îng nghiªn cøu: §Ò tµi tËp trung nghiªn cøu c¬ së lý luËn vµ thùc tiÔn t¸c ®éng cña c¸c gi¶i ph¸p ph¸p thóc ®Èy c¸c doanh nghiÖp tham gia niªm yÕt lµm c¬ së ®Ó ®Ò xuÊt mét sè gi¶i ph¸p phï hîp trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay. - Ph¹m vi nghiªn cøu: Trong ph¹m vi vµ thêi gian cã h¹n, ®Ò tµi chØ tËp trung vµo nghiªn cøu ®Æc thï cña khèi doanh nghiÖp võa vµ nhá niªm yÕt trªn Trung t©m GDCK Hµ Néi vµ mét sè gi¶i ph¸p nh»m thóc ®Èy c¸c doanh nghiÖp nµy tham gia niªm yÕt. Do ®ã, phÇn kiÕn nghÞ cña ®Ò tµi chØ nªu lªn mét sè gi¶i ph¸p quan träng nh»m t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá niªm yÕt trªn Trung t©m GDCK Hµ Néi . 4. Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu §Ò tµi sö dông ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu duy vËt biÖn chøng vµ duy vËt lÞch sö lµm c¨n b¶n. §ång thêi kÕt hîp víi c¸c ph−¬ng ph¸p nghiÖp vô cô thÓ nh− hÖ thèng ho¸, ph©n tÝch, so s¸nh vµ ®¸nh gi¸... 5. KÕt cÊu cña ®Ò tµi Ngoµi lêi më ®Çu vµ kÕt luËn, ®Ò tµi ®−îc kÕt cÊu thµnh 2 ch−¬ng: Ch−¬ng 1: Kh¸i qu¸t vÒ niªm yÕt chøng kho¸n trªn Trung t©m giao dÞch chøng kho¸n Hµ Néi Ch−¬ng 2: Thùc tr¹ng vµ c¸c gi¶i ph¸p thóc ®Èy doanh nghiÖp võa vµ nhá niªm yÕt trªn Trung t©m GDCK Hµ Néi Ch−¬ng 1 Kh¸i qu¸t vÒ niªm yÕt chøng kho¸n trªn Trung t©m Giao dÞch chøng kho¸n Hµ Néi 1.1. Kh¸i qu¸t m« h×nh Trung t©m Giao dÞch Chøng kho¸n Hµ Néi 1.1.1. Môc tiªu x©y dùng Trung t©m Giao dÞch Chøng kho¸n Hµ Néi trong tæng thÓ chiÕn l−îc ph¸t triÓn thÞ tr−êng giao dÞch chøng kho¸n ViÖt Nam - T¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c c«ng ty cæ phÇn ch−a ®ñ tiªu chuÈn niªm yÕt trªn Trung t©m GDCK Tp. Hå ChÝ Minh, ®Æc biÖt lµ c¸c c«ng ty cã qui m« vèn võa vµ nhá, c«ng ty míi thµnh lËp cã tiÒm n¨ng ph¸t triÓn nh»m t¨ng tÝnh thanh kho¶n cho cæ phiÕu vµ tr¸i phiÕu cña c¸c c«ng ty nµy. 2
- Thu hót ngµy cµng nhiÒu h¬n c¸c nhµ ®Çu t−, më réng m«i tr−êng ®Çu t− cã tæ chøc, qu¶n lý, thu hÑp thÞ tr−êng tù do ®ang tån t¹i d−íi nhiÒu h×nh thøc, qua ®ã gãp phÇn hoµn thiÖn, lµnh m¹nh ho¸ thÞ tr−êng chøng kho¸n ViÖt Nam; - Gãp phÇn hoµn thiÖn thÞ tr−êng tµi chÝnh ViÖt Nam; - Gãp phÇn ®Èy nhanh qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp nhµ n−íc; - T¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c thµnh viªn tham gia thÞ tr−êng nh− c¸c c«ng ty chøng kho¸n, t«ng ty qu¶n lý quü, tæ chøc l−u ký,… më réng kh¶ n¨ng, ph¹m vi ho¹t ®éng, khai th¸c tèi ®a c¸c lo¹i h×nh kinh doanh chøng kho¸n. 1.1.2. Nh÷ng nÐt chÝnh vÒ m« h×nh Trung t©m GDCK Hµ Néi Chøng kho¸n giao dÞch trªn Trung t©m GDCK Hµ Néi. Hµng ho¸ giao dÞch trªn Trung t©m GDCK Hµ Néi chñ yÕu bao gåm: (1) chøng kho¸n cña c¸c c«ng ty cæ phÇn cã quy m« vèn võa vµ nhá, ch−a ®ñ ®iÒu kiÖn niªm yÕt hoÆc ®· ®ñ ®iÒu kiÖn niªm yÕt nh−ng kh«ng muèn niªm yÕt trªn Trung t©m GDCK Tp. Hå ChÝ Minh vµ (2) tr¸i phiÕu chÝnh phñ, tr¸i phiÕu ®−îc chÝnh phñ b¶o l·nh, tr¸i phiÕu chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng. C¬ chÕ giao dÞch vµ thanh to¸n bï trõ. Toµn bé giao dÞch ®−îc thùc hiÖn th«ng qua hai hÖ thèng chÝnh lµ B¸o gi¸ trung t©m vµ Giao dÞch tho¶ thuËn vµ ph¶i b¶o ®¶m nguyªn t¾c trung gian. HÖ thèng B¸o gi¸ trung t©m lµ hÖ thèng giao dÞch chÝnh, ¸p dông cho c¸c giao dÞch l« ch½n, cã x¸c ®Þnh gi¸ tham chiÕu lµ b×nh qu©n gia quyÒn c¸c møc gi¸ cña c¸c giao dÞch diÔn ra trong ngµy giao dÞch gÇn nhÊt. Nhµ ®Çu t− ®Æt lÖnh qua hÖ thèng b¸o gi¸, c¸c lÖnh ®Æt ®−îc hiÓn thÞ trªn mµn h×nh cña ®¹i diÖn giao dÞch vµ mµn h×nh th«ng tin cña c¸c c«ng ty chøng kho¸n. Giao dÞch tháa thuËn ®−îc thùc hiÖn c¶ trong giê giao dÞch th«ng th−êng vµ sau giê giao dÞch th«ng th−êng. Giao dÞch tho¶ thuËn sau giê cã hai h×nh thøc, giao dÞch tho¶ thuËn l« lín vµ giao dÞch tho¶ thuËn trùc tiÕp. ViÖc thanh to¸n c¸c giao dÞch chøng kho¸n trªn Trung t©m GDCK Hµ Néi ®−îc thùc hiÖn theo 3 h×nh thøc lµ (1) thanh to¸n theo kÕt qu¶ bï trõ ®a ph−¬ng, (2) thanh to¸n theo kÕt qu¶ bï trõ song ph−¬ng vµ (3) thanh to¸n trùc tiÕp. 1.1.3. Nh÷ng ®iÓm kh¸c biÖt gi÷a m« h×nh Trung t©m GDCK Hµ Néi víi m« h×nh Trung t©m GDCK Tp. HCM - VÒ c¬ chÕ giao dÞch. C¬ chÕ giao dÞch trªn Trung t©m GDCK Tp. HCM lµ c¬ chÕ khíp lÖnh tËp trung, cßn c¬ chÕ giao dÞch trªn Trung t©m GDCK Hµ Néi lµ c¬ chÕ b¸o gi¸ trªn hÖ thèng b¸o gi¸. 3
- VÒ hµng ho¸. Hµng ho¸ trªn Trung t©m GDCK Tp. HCM lµ nh÷ng chøng kho¸n ®¸p øng ®ñ ®iÒu kiÖn niªm yÕt trªn thÞ tr−êng tËp trung víi nh÷ng ®iÒu kiÖn cao h¬n vµ kh¾t khe h¬n thÞ tr−êng phi tËp trung. Tr¸i l¹i, nh÷ng hµng ho¸ cã nhu cÇu ®−îc giao dÞch trªn thÞ tr−êng nh−ng ch−a ®¸p øng ®ñ tiªu chuÈn niªm yÕt trªn Trung t©m GDCK Tp. Hå ChÝ Minh ®−îc giao dÞch trªn Trung t©m GDCK Hµ Néi. - VÒ c¬ chÕ niªm yÕt/®¨ng ký giao dÞch. C¸c chøng kho¸n lªn sµn giao dÞch t¹i Trung t©m GDCK Tp. HCM theo c¬ chÕ cÊp phÐp niªm yÕt chøng kho¸n, cßn trªn Trung t©m GDCK Hµ Néi lµ ®¨ng ký giao dÞch. 1.2. Nhu cÇu vµ kh¶ n¨ng niªm yÕt cña khèi doanh nghiÖp võa vµ nhá 1.2.1. Kh¸i qu¸t vÒ khèi doanh nghiÖp võa vµ nhá - Kh¸i niÖm doanh nghiÖp võa vµ nhá. Theo NghÞ ®inh sè 90/2001/N§-CP ngµy 23/11/2001 cña ChÝnh phñ doanh nghiÖp võa vµ nhá lµ c¬ së s¶n xuÊt, kinh doanh ®éc lËp, ®· ®¨ng ký kinh doanh theo ph¸p luËt hiÖn hµnh, cã vèn ®¨ng ký kh«ng qu¸ 10 tû ®ång hoÆc sè lao ®éng trung b×nh hµng n¨m kh«ng qu¸ 300 ng−êi”. - Doanh nghiÖp võa vµ nhá cã c¸c ®iÓm m¹nh nh−: dÔ khëi nghiÖp víi mét sè ban ®Çu Ýt; n¨ng ®éng vµ dÔ thÝch øng víi sù thay ®æi nhanh cña m«i tr−êng; cã kh¶ n¨ng ph¸t huy nh÷ng nguån lùc ®Çu vµo nh− lao ®éng, tµi nguyªn hoÆc nguån vèn t¹i chç khi khai th¸c vµ ph¸t huy c¸c ngµnh nghÒ truyÒn thèng cña tõng ®Þa ph−¬ng. Ngoµi ra, c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá cßn cã lîi thÕ trong viÖc theo s¸t thÞ hiÕu vµ nhu cÇu cña ng−êi tiªu dïng, qua ®ã t¹o ra nhiÒu lo¹i hµng ho¸ vµ dÞch vô ®¸p øng ngµy cµng tèt h¬n nhu cÇu cña ng−êi tiªu dïng. - VÒ c¸c ®iÓm yÕu. PhÇn lín c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá ®Òu thiÕu vèn, khã cã kh¶ n¨ng ®Ó tiÕn hµnh c¸c c«ng tr×nh lín, c¸c dù ¸n ®Çu t− lín; rñi ro kinh doanh th−êng rÊt cao; - Vai trß cña doanh nghiÖp võa vµ nhá + T¹o c«ng ¨n viÖc lµm míi – gãp phÇn gi¶m tû lÖ thÊt nghiÖp. B¸o c¸o tæng kÕt ®¸nh gi¸ 3 n¨m thi hµnh LuËt doanh nghiÖp cho thÊy, trong ba n¨m qua −íc tÝnh ®· cã kho¶ng 1,8 ®Õn 2 triÖu chç lµm viÖc míi ®· ®−îc t¹o ra nhê c¸c doanh nghiÖp. Trong ®ã, doanh nghiÖp võa vµ nhá ®ãng gãp kho¶ng 78% chç lµm viÖc. + Thóc ®Èy sù t¨ng tr−ëng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ. Theo sè liÖu thèng kª, trong nh÷ng n¨m qua doanh nghiÖp võa vµ nhá ®· ®ãng gãp tõ 25 – 30% trong tæng s¶n phÈm quèc néi (GDP) cña c¶ n−íc. + Gãp phÇn t¨ng vèn ®Çu t− ph¸t triÓn vµ xuÊt khÈu. Cïng víi sù t¨ng tr−ëng nhanh vÒ sè l−îng doanh nghiÖp, l−îng vèn ®Çu t− cña c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá cña n−íc ta trong nh÷ng n¨m qua ®· t¨ng m¹nh; cho ®Õn nay, tæng ®Çu t− cña doanh nghiÖp t− nh©n ®· chiÕm kho¶ng 27% tæng ®Çu t− cña toµn x· héi. 4
§ãng gãp vµo xuÊt khÈu cña khu vùc doanh nghiÖp võa vµ nhá còng rÊt lín. Theo thèng kª cña Bé Th−¬ng m¹i, tÝnh ®Õn 31/12/2002, khu vùc t− nh©n trong n−íc ®ãng gãp kho¶ng 48,5% cña tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu cña ViÖt Nam. + Gãp phÇn lµm n¨ng ®éng, linh ho¹t vµ t¨ng tÝnh c¹nh tranh trong nÒn kinh tÕ. C¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá cã −u thÕ lµ chuyÓn h−íng kinh doanh nhanh tõ nh÷ng ngµnh nghÒ kÐm hiÖu qu¶ sang c¸c ngµnh nghÒ hiÖu qu¶ h¬n nh»m tho¶ m·n nhu cÇu rÊt linh ho¹t cña d©n c−, qua ®ã gãp phÇn chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ hîp lý, xo¸ dÇn t×nh tr¹ng thuÇn n«ng, ®éc canh; lµm t¨ng tÝnh c¹nh tranh, tÝnh linh ho¹t vµ gi¶m bít møc ®é rñi ro trong nÒn kinh tÕ. + Gieo mÇm cho c¸c tµi n¨ng kinh doanh – lµ “lång Êp” cho c¸c doanh nghiÖp lín. Sù ph¸t triÓn c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá ®· cã t¸c dông ®µo t¹o, chän läc, thö th¸ch c¸c tµi n¨ng trÎ trong mÆt trËn s¶n xuÊt kinh doanh. C¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá lµ nÒn t¶ng quan träng ®Ó ph¸t triÓn c¸c doanh nghiÖp lín. - T×nh h×nh ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá hiÖn nay ë n−íc ta Trong 4 n¨m kÓ tõ khi thi hµnh LuËt doanh nghiÖp, tû träng doanh nghiÖp t− nh©n trong tæng sè doanh nghiÖp ®¨ng ký gi¶m tõ 64% trong giai ®o¹n 1991-1999 xuèng cßn 34%; trong khi ®ã, tû träng c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n vµ c«ng ty cæ phÇn ®· t¨ng tõ 36% lªn 66%. §Æc biÖt ®· cã kho¶ng 7.000 c«ng ty cæ phÇn ®¨ng ký, gÊp gÇn 10 lÇn so víi giai ®o¹n 1991-1999. Møc vèn ®¨ng ký trung b×nh/doanh nghiÖp còng cã xu h−íng t¨ng lªn; thêi kú 1991-1999 vèn ®¨ng ký b×nh qu©n/doanh nghiÖp lµ gÇn 0,57 tû ®ång,, n¨m 2000 lµ 0,96 tû ®«ng, n¨m 2001 lµ 1,3 tû ®ång, n¨m 2002 lµ 1,8 tû ®ång vµ 7 th¸ng ®Çu n¨m 2003 lµ 2,12 tû ®ång. Toµn bé khu vùc DNV&N cña c¶ n−íc ®ãng gãp kho¶ng 25% GDP. Trong ®ã, theo thèng kª vÒ t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh n¨m 2002 cña c¸c DNV&N, doanh thu ®¹t gi¸ trÞ 99.427,6 tû ®ång ViÖt Nam. MÆc dï ®¹t ®−îc nh÷ng kÕt qu¶ nhÊt ®Þnh, nh−ng hiÖn nay c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá cña n−íc ta gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n xuÊt ph¸t tõ néi t¹i doanh nghiÖp võa vµ nhá nh− khã kh¨n vÒ vèn, vÒ lao ®éng, thÞ tr−êng, kinh nghiÖp c¹nh tranh vµ qu¶n lý còng nh− m« h×nh ph¸t triÓn chung. - Nhu cÇu huy ®éng vèn cña c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá B¸o c¸o héi nghÞ ngµy 24/9/2003 vÒ trao ®æi nh÷ng vÊn ®Ò chñ yÕu trong ch−¬ng tr×nh c¶i c¸ch cña ViÖt Nam còng nh− vai trß hç trî vµ hîp t¸c vµ ph¸t triÓn cña UNDP nh©n kû niÖm 25 n¨m quan hÖ VN-UNDP cho thÊy, trong sè kho¶ng 120 ngµn doanh nghiÖp ®ang ho¹t ®éng, cã ®Õn trªn 90% lµ c¸c doanh nghiÖp cã quy m« vèn võa vµ nhá, kinh nghiÖm Ýt, n¨ng lùc c¹nh tranh yÕu kÐm, rÊt dÔ bÞ tæn th−¬ng; 61% doanh nghiÖp míi thµnh lËp thiÕu vèn ®Ó ®Çu t− mua s¾m thiÕt bÞ, 5
c«ng nghÖ nh»m më réng s¶n xuÊt kinh doanh; c¸c doanh nghiÖp nµy th−êng rÊt khã tiÕp cËn víi c¸c nguån vèn hç trî. C¸c DNV&N rÊt cÇn vèn ®Ó ®Çu t− c¸c c«ng nghÖ míi, m¸y mãc thiÕt bÞ ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt, kinh doanh nh»m n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña DNV&N trªn thÞ tr−êng. - Kh¶ n¨ng huy ®éng vèn cña DNV&N + Huy ®éng tõ vèn chñ së h÷u. §ã lµ kho¶n vèn do c«ng ty ph¸t hµnh cæ phiÕu, tr¸i phiÕu vµ vèn gãp ban ®Çu. Vèn chñ së h÷u còng ®−îc t¨ng lªn b»ng c¸ch lÊy lîi nhuËn ®Ó ®Çu t− trë l¹i vµo ho¹t ®éng kinh doanh. Tuy nhiªn, vèn chñ së h÷u kh«ng ®ñ ®Ó ph¸t triÓn ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp, viÖc t¨ng vèn chñ së h÷u theo h×nh thøc ph¸t hµnh cæ phiÕu, tr¸i phiÕu ®Ó më réng s¶n xuÊt kinh doanh th−êng lµ rÊt khã kh¨n do chñ doanh nghiÖp chØ cã nguån tµi chÝnh h¹n chÕ, kh«ng thÓ bá ra nhiÒu h¬n sè vèn hä ®· ®ãng gãp cho doanh nghiÖp ®−îc. + Vay tõ ng©n hµng. §èi víi c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá th× viÖc vay tõ ng©n hµng lµ rÊt khã kh¨n do kho¶n vay nµy ®ßi hái ph¶i cã sù ®¸nh gi¸ vÒ ph−¬ng ¸n tr¶ nî, tµi s¶n thÕ chÊp, t×nh h×nh kinh doanh hiÖn t¹i vµ kÕ ho¹ch kinh doanh mµ tiÒn vay ®−îc sö dông. + Vay tõ gia ®×nh, b¹n bÌ, c¸n bé c«ng nh©n viªn. ViÖc vay vèn tõ b¹n bÌ, tõ gia ®×nh, c¸n bé c«ng nh©n viªn lµ ®iÒu x¶y ra b×nh th−êng trong c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá, ®Æc biÖt lµ hiÖn nay khi mµ c¸c ®iÒu kiÖn vÒ vay vèn cña c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá qua ng©n hµng lµ rÊt khã kh¨n. + Vay tõ c¸c nguån kh¸c nh−: chung vèn, c¸c kho¶n øng tr−íc cho nhµ cung cÊp, c¸c kho¶n tr¶ tr−íc cña ng−êi mua hµng, thuª tµi chÝnh, thuª mua, bao thanh to¸n (mua nî). Tuy nhiªn viÖc huy ®éng vèn ®Ó cña doanh nghiÖp võa vµ nhá tõ c¸c kho¶n nµy còng gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n h¹n chÕ. - Nguyªn nh©n cña nh÷ng tån t¹i, yÕu kÐm trong viÖc huy ®éng vèn cña c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá (1) Nguyªn nh©n tõ c¸c c¬ chÕ, chÝnh s¸ch cña nhµ n−íc - C¸c chÝnh s¸ch, c¬ chÕ hç trî doanh nghiÖp cßn nhiÒu h¹n chÕ. C¸c chÝnh s¸ch tµi trî chñ yÕu lµ ®Ó ph¸t triÓn c¸c khu vùc n«ng th«n, miÒn nói, c¸c ®Þa bµn ®−îc khuyÕn khÝch ®Çu t−. - Sù ho¹t ®éng yÕu kÐm cña hÖ thèng ng©n hµng, c¸c tæ chøc tÝn dông. N¨ng lùc gi¸m s¸t cho vay vµ qu¶n trÞ rñi ro cña c¸c tæ chøc tÝn dông ch−a ®¸p øng ®−îc chuÈm mùc quèc tÕ, ¸p lùc cho vay theo chØ ®Þnh ®· gi¶m nh−ng vÉn cßn. C¬ cÊu vÒ nguån vèn vµ sö dông vèn cßn ch−a hîp lý, trong khi huy ®éng vèn ng¾n h¹n chiÕm ®Õn 70% tæng nguån vèn, th× d− nî cho vay trung h¹n l¹i chiÕm ®Õn 45% tæng d− nî cho vay nÒn kinh tÕ. C¸c c«ng cô ®iÒu tiÕt cña thÞ tr−êng tiÒn tÖ nh− 6
chÝnh s¸ch l·i suÊt, chÝnh s¸ch tû gi¸,… ch−a thùc sù ph¸t huy vai trß vµ t¸c dông vèn cã do ch−a cã mét m«i tr−êng kinh tÕ theo c¬ chÕ thÞ tr−êng ®óng nghÜa. - ChÝnh s¸ch thuÕ vÉn cßn nhiÒu ®iÓm bÊt hîp lý, ch−a æn ®Þnh, ch−a chó träng ®Çy ®ñ ®Õn viÖc nu«i d−ìng nguån thu vµ thóc ®Èy ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá, t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp nµy tÝch luü vèn. - Ch−a cã thÞ tr−êng vèn – thÞ tr−êng chøng kho¸n cho c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá ®Ó c¸c doanh nghiÖp nµy tiÕp cËn nguån vèn dµi h¹n tõ thÞ tr−êng nµy. (2) Nguyªn nh©n tõ b¶n th©n doanh nghiÖp võa vµ nhá - ThiÕu chiÕn l−îc vµ kÕ ho¹ch kinh doanh lµ mét trong nh÷ng khã kh¨n cña doanh nghiÖp võa vµ nhá ë n−íc ta hiÖn nay trong viÖc lËp kÕt ho¹ch ®Ó hoµn thiÖn thñ tôc vay vèn ng©n hµng, thuª tµi chÝnh,.... - HÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá ch−a cã thãi quen ®i vay vèn ng©n hµng ®Ó kinh doanh mµ th−êng huy ®éng vèn ban ®Çu tõ c¸c nguån phi chÝnh thøc nh− hä hµng, b¹n bÌ vµ nh÷ng ng−êi quen kh¸c. 1.2.2. Nhu cÇu niªm yÕt cña khèi doanh nghiÖp võa vµ nhá - §¸nh gi¸ t×nh h×nh niªm yÕt trªn Trung t©m GDCK Tp. Hå ChÝ Minh trong thêi gian qua. TÝnh ®Õn nay (7/11/2004), cã 26 lo¹i cæ phiÕu niªm yÕt trªn Trung t©m GDCK Tp. Hå ChÝ Minh víi tæng gi¸ trÞ niªm yÕt lµ 1.273 tû ®ång vµ 188 lo¹i tr¸i phiÕu víi tæng gi¸ trÞ niªm yÕt lµ 20.561,03 tû ®ång (trong ®ã 184 tr¸i phiÕu ChÝnh phñ víi tæng gi¸ trÞ niªm yÕt lµ 20.028,333 tû ®ång; 02 tr¸i phiÕu chÝnh quyÒn ®i¹ ph−¬ng víi tæng gi¸ trÞ niªm yÕt lµ 375 tû ®ång; 02 lo¹i tr¸i phiÕu do Ng©n hµng ®Çu t− vµ ph¸t triÓn ViÖt Nam ph¸t hµnh víi tæng gi¸ trÞ niªm yÕt lµ 157,7 tû ®ång). - §¸nh gi¸ vÒ t×nh h×nh huy ®éng vèn cña c¸c doanh nghiÖp niªm yÕt trªn Trung t©m GDCK Tp. Hå ChÝ Minh. Trong sè 26 c«ng ty cæ phÇn cã cæ phiÕu ®−îc niªm yÕt trªn thÞ tr−êng chØ cã Hapaco lµ c«ng ty cæ phÇn duy nhÊt thùc hiÖn ph¸t hµnh thªm mét triÖu cæ phiÕu míi ra c«ng chóng qua thÞ tr−êng chøng kho¸n víi tæng sè tiÒn thu ®−îc tõ ®ît ph¸t hµnh lµ 32 tû ®ång. - §¸nh gi¸ vÒ nhu cÇu niªm yÕt cña khèi doanh nghiÖp võa vµ nhá. Theo sè liÖu ®iÒu tra ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng tham gia niªm yÕt cña c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá do Trung t©m Nghiªn cøu vµ §µo t¹o Chøng kho¸n thùc hiÖn trong n¨m 2003, trong tæng sè 248 doanh nghiÖp ®−îc ®iÒu tra t¹i 6 tØnh thµnh phè trªn c¶ n−íc cã 139 doanh nghiÖp (chiÕm kho¶ng 56%) ®−îc hái cã ý ®Þnh tham gia niªm yÕt trªn Trung t©m GDCK Hµ Néi. Tuy nhiªn, nÕu chiÕu theo c¸c tiªu chuÈn niªm yÕt dù kiÕn th× kh«ng ph¶i tÊt c¶ trong sè c¸c doanh nghiÖp cã ý ®Þnh niªm yÕt héi tô ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn ®Ó ®−îc niªm yÕt trªn thÞ tr−êng chøng kho¸n tËp trung. 7
- Mét sè tån t¹i, v−íng m¾c cña c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá khi tham gia niªm yÕt trªn Trung t©m GDCK Hµ Néi VÒ c«ng bè th«ng tin: Khi niªm yÕt, c«ng ty b¾t buéc ph¶i kiÓm to¸n b¸o c¸o tµi chÝnh, thùc hiÖn nghÜa vô c«ng bè th«ng tin vµ liªn tôc ph¶i ®¸p øng c¸c ®iÒu kiÖn vÒ niªm yÕt. §©y lµ khã kh¨n ®èi víi doanh nghiÖp, ®Æc biÖt lµ ®èi víi c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá. C¸c c«ng ty ®Òu cã chung t©m lý lo ng¹i rñi ro khi niªm yÕt, kh«ng muèn c«ng bè th«ng tin réng r·i vÒ t×nh h×nh kinh doanh cña doanh nghiÖp, kh«ng muèn kiÓm to¸n b¸o c¸o tµi chÝnh hµng n¨m còng nh− chØnh söa ®iÒu lÖ c«ng ty. VÒ nhËn thøc vai trß vµ lîi Ých cña viÖc tham gia thÞ tr−êng chøng kho¸n. L·nh ®¹o doanh nghiÖp còng nh− c¸c cæ ®«ng cña doanh nghiÖp ch−a nhËn thøc ®Çy ®ñ vÒ vai trß, sù cÇn thiÕt, lîi Ých cña doanh nghiÖp khi tham gia thÞ tr−êng chøng kho¸n. VÒ vÊn ®Ò tû lÖ cæ phÇn ra c«ng chóng. HiÖn nay c¸c Cty cæ phÇn, ®Æc biÖt lµ c¸c c«ng ty cæ phÇn cã quy m« vèn võa vµ nhá cã sè l−îng cæ ®«ng bªn ngoµi tham gia gãp vèn rÊt Ýt, ch−a ®ñ 20% ra bªn ngoµi, thËm chÝ nhiÒu doanh nghiÖp chØ cã cæ ®«ng lµ c¸n bé c«ng nh©n viªn trong C«ng ty do cæ phÇn ho¸ khÐp kÝn trong néi bé doanh nghiÖp VÒ quy m« vèn cña doanh nghiÖp: NhiÒu C«ng ty cæ phÇn cã sè vèn ®iÒu lÖ thÊp, ch−a cã c¸c nhµ ®Çu t− chiÕn l−îc cã tiÒm n¨ng vÒ vèn, c«ng nghÖ vµ kinh nghiÖm qu¶n lý tham gia cæ phÇn, ch−a t¸ch biÖt gi÷a së h÷u vµ qu¶n lý doanh nghiÖp. VÒ kÕt qu¶ kinh doanh: NhiÒu c«ng ty cæ phÇn sau khi cæ phÇn ho¸ cã kÕt qu¶ ho¹t ®éng ch−a cao, tû lÖ tr¶ cæ tøc thÊp, v× vËy doanh nghiÖp chê c¶i thiÖn t×nh h×nh tµi chÝnh råi míi niªm yÕt nh»m n©ng cao h×nh ¶nh cña m×nh khi ra niªm yÕt. VÊn ®Ò qu¶n trÞ c«ng ty cßn nhiÒu bÊt cËp. Bé m¸y qu¶n lý cña doanh nghiÖp ch−a nhËn thøc ®Çy ®ñ vÒ lîi Ých khi tham gia thÞ tr−êng chøng kho¸n, lo ng¹i vÒ c¬ cÊu cæ ®«ng thay ®æi sÏ dÉn ®Õn khã kh¨n trong viÖc qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh c«ng ty cæ phÇn sau khi niªm yÕt. VÒ c¬ chÕ miÔn gi¶m thuÕ, hç trî phÝ kiÓm to¸n, phÝ t− vÊn. HiÖn nay, ch−a cã mét c¬ chÕ cô thÓ, ®ång bé vÒ miÔn gi¶m thuÕ thu nhËp, hç trî vÒ kinh phÝ t− vÊn, kiÓm to¸n,… ®èi víi c¸c doanh nghiÖp niªm yÕt trªn Trung t©m GDCK Hµ Néi. 8
9
Ch−¬ng 2 Thùc tr¹ng vµ c¸c gi¶i ph¸p thóc ®Èy Doanh nghiÖp võa vµ nhá niªm yÕt trªn Trung t©m Giao dÞch chøng kho¸n Hµ Néi 2.1. Sù cÇn thiÕt ph¶i thóc ®Èy c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá tham gia thÞ tr−êng chøng kho¸n VÒ phÝa nhµ n−íc - Gióp nhµ n−íc dÔ dµng h¬n trong viÖc qu¶n lý, gi¸m s¸t ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp; - Thu hÑp thÞ tr−êng tù do, b¶o vÖ quyÒn lîi hîp ph¸p cña ng−êi ®Çu t−. V Ò phÝa doanh nghiÖp - Gióp c¸c DNV&N dÔ dµng h¬n trong viÖc tiÕp cËn ®−îc víi nguån vèn trung vµ dµi h¹n; - T¨ng tÝnh thanh kho¶n cho chøng kho¸n; - N©ng cao uy tÝn, h×nh ¶nh còng nh− n©ng cao n¨ng lùc qu¶n trÞ ®iÒu hµnh c«ng ty. 2.2. §¸nh gi¸ chÝnh s¸ch ph¸t triÓn doanh nghiÖp võa vµ nhá cña nhµ n−íc 2.2.1. C¸c chÝnh s¸ch ph¸t triÓn Trong thêi gian qua, ChÝnh phñ, c¸c bé ngµnh vµ ®Þa ph−¬ng ®· cã hç trî doanh nghiÖp mét sè dÞch vô nh− cung cÊp th«ng tin, xóc tiÕn th−¬ng m¹i, ®µo t¹o, hç trî vèn, v.v... Nhµ n−íc khuyÕn khÝch vµ t¹o thuËn lîi cho doanh nghiÖp võa vµ nhá ph¸t huy tÝnh chñ ®éng, s¸ng t¹o, n©ng cao n¨ng lùc qu¶n lý, ph¸t triÓn khoa häc – c«ng nghÖ vµ nguån nh©n lùc, më réng c¸c mèi liªn kÕt víi c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp kh¸c, t¨ng hiÖu qu¶ kinh doanh vµ kh¶ n¨ng c¹nh tranh trªn thÞ tr−êng; ph¸t triÓn s¶n xuÊt, kinh doanh, t¹o viÖc lµm vµ n©ng cao ®êi sèng cho ng−êi lao ®éng. Thµnh lËp Quü b¶o l·nh tÝn dông doanh nghiÖp võa vµ nhá ®Ó b¶o l·nh cho c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá khi kh«ng ®ñ tµi s¶n thÕ chÊp, cÇm cè, vay vèn cña c¸c tæ chøc tÝn dông. T¹o ®iÒu kiÖn ®Ó c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá tham gia cung øng hµng ho¸ vµ dÞch vô theo kÕ ho¹ch mua s¾m b»ng nguån ng©n s¸ch nhµ n−íc. Th«ng qua c¸c ch−¬ng tr×nh trî gióp, ChÝnh phñ t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá ®æi míi c«ng nghÖ, trang thiÕt bÞ, m¸y mãc, ph¸t triÓn s¶n 10
phÈm míi, hiÖn ®¹i ho¸ qu¶n lý nh»m n©ng cao chÊt l−îng s¶n phÈm hµng ho¸, t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh trªn thÞ tr−êng. Nhµ n−íc khuyÕn khÝch doanh nghiÖp võa vµ nhá t¨ng c−êng xuÊt khÈu, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá liªn kÕt hîp t¸c víi n−íc ngoµi, më réng thÞ tr−êng xuÊt khÈu hµng ho¸, dÞch vô. ChÝnh phñ trî gióp kinh phÝ ®Ó t− vÊn vµ ®µo t¹o nguån nh©n lùc cho doanh nghiÖp võa vµ nhá th«ng qua ch−¬ng tr×nh trî gióp ®µo t¹o. KhuyÕn khÝch c¸c tæ chøc trong vµ ngoµi n−íc trî gióp c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá trong viÖc cung cÊp th«ng tin, t− vÊn vµ ®µo t¹o nguån nh©n lùc. 2.3.2. KÕt luËn chung vÒ t¸c ®éng cña c¸c chÝnh s¸ch ChÝnh s¸ch ph¸t triÓn doanh nghiÖp võa vµ nhá ®· gãp phÇn lµm t¨ng vÒ quy m« vµ khèi l−îng doanh nghiÖp lªn rÊt lín; c¸c chÝnh s¸ch cña nhµ n−íc ®èi víi doanh nghiÖp võa vµ nhá ®· ®· tõng b−íc c¶i thiÖn h¬n vÒ m«i tr−êng kinh doanh vµ t¨ng c−êng sù b×nh ®¼ng víi nh÷ng khu vùc kinh tÕ kh¸c. C¬ héi kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá còng ®−îc më réng nhê sù c¶i tiÕn vµ hoµn thiÖn hÖ thèng chÝnh s¸ch. Tuy nhiªn, t¸c ®éng cña c¸c chÝnh s¸ch nµy nh×nh nhËn kh«ng ®−îc thèng nhÊt gi÷a giíi doanh nghiÖp vµ nh÷ng nhµ lµm chÝnh s¸ch. §iÒu nµy cho thÊy môc tiªu cña chÝnh s¸ch cã thÓ rÊt tèt nh−ng t¸c ®éng cña chÝnh s¸ch ®«i khi kh«ng ®−îc nh− mong muèn do nh÷ng h¹n chÕ trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn chÝnh s¸ch. H¬n n÷a, mçi chÝnh s¸ch cã môc tiªu riªng vµ ®−îc ®¸nh gi¸ lµ cã mét t¸c dông khi t¸c ®éng vµo yÕu tè ph¸t triÓn doanh nghiÖp võa vµ nhá; kh«ng cã mét chÝnh s¸ch nµo t¸c ®éng ®Õn tÊt c¶ c¸c yÕu tè ph¸t triÓn doanh nghiÖp võa vµ nhá. 2.3. C¸c gi¶i ph¸p thóc ®Èy doanh nghiÖp võa vµ nhá niªm yÕt trªn Trung t©m GDCK Hµ Néi trong thêi gian qua vµ hiÖn nay 2.3.1. Gi¶i ph¸p vÒ chÝnh s¸ch thuÕ HiÖn nay, c¸c tæ chøc nµy ®−îc h−ëng −u ®·i t¹m thêi vÒ thuÕ theo c«ng v¨n sè 11924/TC/CST ngµy 20/10/2004 cña Bé Tµi chÝnh. Theo c«ng v¨n nµy, ngoµi c¸c −u ®·i hiÖn hµnh nh− −u ®·i vÒ thuÕ ®èi víi doanh nghiÖp nhµ n−íc cæ phÇn ho¸, c«ng ty cæ phÇn míi thµnh lËp; c¸c doanh nghiÖp tham gia thÞ tr−êng chøng kho¸n ®−îc gi¶m 50% sè thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp ph¶i nép trong hai n¨m kÓ tõ khi niªm yÕt chøng kho¸n lÇn ®Çu t¹i Trung t©m GDCK. §èi víi c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá, trong ®ît tiÕp cËn, vËn ®éng doanh nghiÖp ra niªm yÕt trªn Trung t©m GDCK Hµ Néi n¨m 2004 cho thÊy, phÇn lín c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá (quy m« vèn tõ 5-30 tû) cã nhu cÇu tham gia niªm yÕt ®Òu lµ c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh hiÖu qu¶, lîi nhuËn nhiÒu, nhu cÇu vèn lµ rÊt lín. ViÖc ®−îc miÔn gi¶m thuÕ thu nhËp khi tham gia thÞ tr−êng chøng 11
kho¸n lµ vÊn ®Ò quan t©m rÊt lín ®èi víi c¸c doanh nghiÖp nµy. Tuy nhiªn, trong th«ng b¸o sè 197/TB-BTC ngµy 2/11/2004, kÕt luËn cña l·nh ®¹o Bé Tµi chÝnh vÒ ph−¬ng ¸n ho¹t ®éng ban ®Çu cña Trung t©m GDCK Hµ Néi l¹i quy ®Þnh “c¸c doanh nghiÖp ®ñ ®iÒu kiÖn niªm yÕt nh−ng kh«ng muèn niªm yÕt t¹i Trung t©m GDCK Tp. Hå ChÝ Minh th× ®−îc ®¨ng ký giao dÞch t¹i Trung t©m GDCK Hµ Néi. Tuy nhiªn, c¸c doanh nghiÖp nµy sÏ kh«ng ®−îc h−ëng c¸c −u ®·i nh− ®èi víi doanh nghiÖp niªm yÕt”. ViÖc quy ®Þnh nh− vËy lµ ch−a hîp lý, ch−a thùc sù khuyÕn khÝch sù ph¸t triÓn cña thÞ tr−êng chøng kho¸n nãi chung vµ Trung t©m GDCK Hµ Néi nãi riªng. 2.3.2. Gi¶i ph¸p vÒ hç trî phÝ kiÓm to¸n, t− vÊn Ngµy 30 th¸ng 8 n¨m 2004 võa qua, Uû ban Nh©n d©n Thµnh phè Hµ Néi ®· ban hµnh QuyÕt ®Þnh sè 5563/Q§-UB vÒ viÖc hç trî phÝ kiÓm to¸n, thuª t− vÊn cho c¸c c«ng ty cæ phÇn ®¨ng ký giao dÞch trªn Trung t©m GDCK Hµ Néi. Theo ®ã, møc hç trî tèi ®a lµ 100 triÖu ®ång ®èi víi mét doanh nghiÖp; trong ®ã hç trî phÝ kiÓm to¸n trong hai n¨m gÇn nhÊt tèi ®a lµ 60 triÖu ®ång (tèi ®a 30 triÖu ®ång/n¨m); Hç trî vÒ thuª t− vÊn ph¸t hµnh vµ ®¨ng ký giao dÞch chøng kho¸n tèi ®a 40 triÖu ®ång. 2.3.3. Ch−¬ng tr×nh tiÕp cËn, vËn ®éng doanh nghiÖp Ch−¬ng tr×nh tiÕp cËn, vËn ®éng doanh nghiÖp ra niªm yÕt lµ mét trong nh÷ng ch−¬ng tr×nh quan träng trong ®Ò ¸n t¹o hµng trong n¨m 2004 cho Trung t©m GDCK Hµ Néi ®· ®−îc Chñ tÞch Uû ban Chøng kho¸n Nhµ n−íc phª duyÖt. Môc tiªu cña ch−¬ng tr×nh nµy lµ lùa chän vµ ®−a ra ®−îc kho¶ng tõ 5-10 doanh nghiÖp ra niªm yÕt trªn Trung t©m GDCK Hµ Néi trong giai ®o¹n ®Çu. Trong n¨m 2004, Trung t©m GDCK Hµ Néi ®· chñ ®éng phèi hîp víi Vô Qu¶n lý Ph¸t hµnh, c¸c c«ng ty chøng kho¸n vµ Chi côc Tµi chÝnh Doanh nghiÖp Tp. Hµ Néi, Tp. H¶i phßng, tØnh Ninh b×nh,... thµnh lËp c¸c ®oµn c«ng t¸c liªn ngµnh xuèng tiÕp cËn víi c¸c c«ng ty cæ phÇn, doanh nghiÖp nhµ n−íc cæ phÇn ho¸ ®Ó kh¶o s¸t t×nh h×nh thùc tÕ doanh nghiÖp nh−: t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh, nhu cÇu huy ®éng vèn trong thêi gian tíi, kh¶ n¨ng tham gia thÞ tr−êng chøng kho¸n, trªn c¬ së ®ã, ®oµn c«ng t¸c ®· tuyªn truyÒn, phæ biÕn cho doanh nghiÖp thÊy râ nh÷ng lîi Ých khi tham gia thÞ tr−êng chøng kho¸n, h−íng dÉn nh÷ng néi dung c¸c c«ng viÖc cÇn thùc hiÖn còng nh− n¾m b¾t vµ gi¶i ®¸p nh÷ng khã kh¨n, v−íng m¾c ®èi víi tõng doanh nghiÖp cô thÓ nh−: t− vÊn, h−íng dÉn doanh nghiÖp tr×nh tù, thñ tôc cæ phÇn ho¸ vµ phæ biÕn c¸ch thøc tiÕn hµnh ®Êu gi¸ b¸n cæ phÇn lÇn ®Çu t¹i Trung t©m GDCK còng nh− quy tr×nh cæ phÇn ho¸ g¾n víi ®¨ng ký giao dÞch; ®èi víi c¸c c«ng ty cæ phÇn, ®oµn ®· h−íng dÉn tr×nh tù, thñ tôc khi doanh nghiÖp ph¸t hµnh chøng kho¸n vµ niªm yÕt t¹i Trung t©m GDCK Hµ Néi, giíi thiÖu c«ng ty chøng kho¸n lµm ®¬n vÞ t− vÊn. 12
Trong ch−¬ng tr×nh tiÕp cËn, ®oµn c«ng t¸c ®· chän ra ®−îc mét sè doanh nghiÖp ®ñ ®iÒu kiÖn vµ cã nguyªn väng tham gia niªm yÕt trªn Trung t©m GDCK Hµ Néi trong thêi gian ®Çu. C¸c doanh nghiÖp nµy ®Òu ®· tiÕp xóc víi c¸c c«ng ty chøng kho¸n lµm t− vÊn, nhiÒu doanh nghÖp ®· ký hîp ®ång t− vÊn niªm yÕt víi c«ng ty chøng kho¸n. 2.3.4. Ch−¬ng tr×nh ®µo t¹o, phæ biÕn kiÕn thøc vµ tuyªn truyÒn NhËn thøc ®−îc tÇm quan träng cña c«ng t¸c tuyªn truyÒn trong viÖc t¹o hµng, trong n¨m 2004, Trung t©m GDCK Hµ Néi ®· chñ ®éng phèi hîp víi Trung t©m Nghiªn cøu vµ §µo t¹o chøng kho¸n vµ c¸c ®¬n vÞ liªn quan x©y dùng nhiÒu ch−¬ng tr×nh, néi dung ®Ó thiÕt lËp mèi quan hÖ víi c¸c c¬ quan liªn quan, c¬ quan th«ng tÊn, b¸o chÝ, tæ chøc nhiÒu ch−¬ng tr×nh ®µo t¹o, phæ cËp kiÕn thøc vÒ chøng kho¸n vµ thÞ tr−êng chøng kho¸n nh−: më c¸c líp tËp huÊn, héi th¶o, héi nghÞ, ph¸t hµnh tê r¬i tuyªn truyÒn ®Ó qu¶ng b¸ cho c«ng chóng nãi chung vµ doanh nghiÖp nãi riªng hiÓu râ h¬n vÒ thÞ tr−êng chøng kho¸n còng nh− nh÷ng lîi Ých cña viÖc niªm yÕt cæ phiÕu trªn thÞ tr−êng chøng kho¸n; phæ biÕn nh÷ng c¬ chÕ, chÝnh s¸ch cã liªn quan ®Õn thÞ tr−êng chøng kho¸n nãi chung vµ vµ Trung t©m GDCK Hµ Néi nãi riªng. Trong n¨m 2004, Trung t©m GDCK Hµ Néi còng ®· viÕt nhiÒu bµi vÒ thÞ tr−êng chøng kho¸n nãi chung vµ Trung t©m GDCK Hµ Néi nãi riªng ®¨ng trªn c¸c b¸o, t¹p chÝ còng nh− phèi hîp truyÒn h×nh Trung −¬ng vµ ®Þa ph−¬ng (TruyÒn h×nh Hµ Néi, H¶i phßng) ®Ó nh»m tuyªn truyÒn, phæ biÕn cho c«ng chóng hiÓu râ h¬n vÒ thÞ tr−êng chøng kho¸n còng nh− m« h×nh, kÕ ho¹ch triÓn khai ho¹t ®éng cña Trung t©m GDCK Hµ Néi. 2.3.5. Ch−¬ng tr×nh vËn ®éng doanh nghiÖp g¾n cæ phÇn ho¸ víi ®Êu gi¸ cæ phÇn lÇn ®Çu tai Trung t©m GDCK Hµ Néi Trong thêi gian qua, Trung t©m GDCK Hµ Néi ®· cã nhiÒu buæi lµm viÖc víi Côc tµi ChÝnh doanh nghiÖp, Chi côc Tµi chÝnh Doanh nghiÖp cña c¸c tØnh thµnh phè vµ c¸c doanh nghiÖp nhµ n−íc cæ phÇn ho¸ ®Ó sím triÓn khai ho¹t ®éng ®Êu gi¸ b¸n cæ phÇn lÇn ®Çu cña doanh nghiÖp nhµ n−íc cæ phÊn ho¸ t¹i Trung t©m GDCK Hµ Néi. HiÖn nay, Trung t©m GDCK Hµ Néi còng ®· x©y dùng quy tr×nh ®Êu gi¸ b¸n cæ phÇn vµ ph−¬ng ¸n b¸n ®Êu gi¸ cæ phÇn doanh nghiÖp nhµ n−íc t¹i Trung t©m GDCK; quy tr×nh vµ ph−¬ng ¸n ®Êu gi¸ cæ phÇn nµy ®· ®−îc L·nh ®¹o UBCKNN tr×nh L·nh ®¹o Bé Tµi chÝnh th«ng qua vµ dù ®Þnh sÏ thùc hiÖn ho¹t ®éng ®Êu gi¸ cæ phÇn doanh nghiÖp nhµ n−íc cæ phÇn ho¸ tõ th¸ng 1/2005. 2.4. §¸nh gi¸ t¸c ®éng cña c¸c gi¶i ph¸p thóc ®Èy doanh nghiÖp niªm yÕt trªn Trung t©m GDCK Hµ Néi 2.4.1. MÆt tÝch cùc 13
- C¸c chÝnh s¸ch miÔn gi¶m thuÕ, hç trî vÒ phÝ kiÓm to¸n, t− vÊn,… ®· cho thÊy sù quan t©m cña ChÝnh phñ, c¸c cÊp chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng trong viÖc thóc ®Èy doanh nghiÖp niªm yÕt trªn Trung t©m GDCK Hµ Néi. ViÖc ®−a ra c¸c −u ®·i vÒ thuÕ, phÝ kiÓm to¸n, phÝ t− vÊn kÞp thêi ®· t¹o thªm ®éng lùc vµ gi¶m bít c¸c khã kh¨n ®èi víi doanh nghiÖp tham gia thÞ tr−êng chøng kho¸n. - Ch−¬ng tr×nh tiÕp cËn doanh nghiÖp ®· ®¸nh gi¸ ®−îc thùc tÕ t×nh h×nh tµi chÝnh còng nh− gi¶i ®¸p c¸c khã kh¨n, v−íng m¾c cña doanh nghiÖp trong tiÕn tr×nh niªm yÕt trªn Trung t©m GDCK Hµ Néi. - Ch−¬ng tr×nh ®µo t¹o, tuyªn truyÒn ®· phæ cËp ®−îc nhiÒu kiÕn thøc bæ Ých vÒ chøng kho¸n vµ thÞ tr−êng chøng kho¸n cho ®«ng ®¶o c¸c c¸n bé, c«ng nh©n viªn cña doanh nghiÖp, c¸c së ban ngµnh còng nh− c«ng chóng nãi chung hiÓu râ h¬n vÒ thÞ tr−êng chøng kho¸n nãi chung vµ Trung t©m GDCK Hµ Néi nãi riªng. - Ch−¬ng tr×nh vËn ®éng doanh nghiÖp g¾n cæ phÇn ho¸ víi b¸n ®Êu gi¸ cæ phÇn lÇn ®Çu qua Trung t©m GDCK Hµ Néi ®· lùa chän ®−îc kho¶ng 20 doanh nghiÖp dù ®Þnh ®Êu gi¸ b¸n cæ phÇn lÇn ®Çu t¹i Trung t©m GDCK Hµ Néi trong nh÷ng th¸ng ®Çu n¨m 2005. 2.4.2. Nh÷ng khã kh¨n tån t¹i vµ nguyªn nh©n - Nhµ n−íc cßn thiÕu mét hÖ thèng chÝnh s¸ch tæng thÓ, ®ång bé vµ dµi h¹n trong viÖc khuyÕn khÝch doanh nghiÖp niªm yÕt trªn Trung t©m GDCK Hµ Néi. Ch−a cã mét chÝnh s¸ch cô thÓ vÒ miÓn gi¶m thuÕ thu nhËp ®èi víi doanh nghiÖp niªm yÕt trªn Trung t©m GDCK Hµ Néi. ChÝnh s¸ch hç trî vÒ phÝ kiÓm to¸n, t− vÊn niªm yÕt chØ lµ sù hç trî trùc tiÕp cho tõng doanh nghiÖp cña chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng; ch−a cã mét chÝnh s¸ch chung còng nh− nguån hç trî chÝnh thøc cho c¸c kho¶n phÝ nµy. - Trong tr−¬ng tr×nh tiÕp cËn, vËn ®éng doanh nghiÖp niªm yÕt gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n do sù hiÓu biÕt cña c¸c doanh nghiÖp vÒ chøng kho¸n vµ thÞ tr−êng chøng kho¸n cßn h¹n chÕ vµ t©m lý e ng¹i ®èi víi viÖc lµm tiÕt lé c¸c th«ng tin liªn quan ®Õn t×nh h×nh ho¹t ®éng cña c«ng ty v× c«ng ty kh«ng muèn c«ng bè th«ng tin vµ c«ng khai b¸o c¸o tµi chÝnh còng nh− quy m« cña c«ng ty ®iÒu nµy lµ do c ¬ c h Õ , c hÝnh s¸ch qu¶n lý cña nhµ n − íc ch − a cã c¬ chÕ khuyÕn khÝch, thóc ®Èy d oanh nghiÖp qu¶n lý minh b¹ch, c«ng khai. - C«ng t¸c tuyªn truyÒn, phæ biÕn kiÕn thøc vÒ chøng kho¸n vµ thÞ tr−êng chøng kho¸n cßn gÆp nhiÒu h¹n chÕ do ch−a cã sù phèi hîp ®ång bé víi c¸c c¬ quan liªn quan. - ViÖc vËn ®éng c¸c doanh nghiÖp cæ phÇn ho¸ b¸n ®Êu gi¸ cæ phÇn qua Trung t©m cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n do c¬ chÕ, chÝnh s¸ch cña nhµ n−íc vÉn cßn nhiÒu bÊt cËp vµ do b¶n th©n doanh nghiÖp th−êng kh«ng muèn ®Êu gi¸, ®Êu thÇu c«ng khai. 14
- C¸c quy ®Þnh vÒ chÕ ®é c«ng khai th«ng tin, quy ®Þnh vÒ kÕ to¸n, chÝnh s¸ch thuÕ,... kh«ng nghiªm minh ®· kh«ng khuyÕn khÝch c¸c c«ng ty cæ phÇn tham gia vµo thÞ tr−êng chøng kho¸n. 2.5. C¸c gi¶i ph¸p thóc ®Èy doanh nghiÖp võa vµ nhá niªm yÕt trªn Trung t©m GDCK Hµ Néi 2.5.1. Hoµn thiÖn c¬ chÕ, chÝnh s¸ch cña Nhµ n−íc nh»m thóc ®Èy cæ phÇn ho¸ DNNN g¾n víi viÖc ®Êu gi¸ vµ niªm yÕt ngay trªn Trung t©m GDCK Hµ Néi X©y dùng vµ ban hµnh Th«ng t− h−íng dÉn NghÞ ®Þnh 197/2004/N§-CP vÒ chuyÓn c«ng ty nhµ n−íc thµnh c«ng ty cæ phÇn ®Ó Trung t©m sím cã c¨n cø x©y dùng quy tr×nh vµ triÓn khai ho¹t ®éng b¸n ®Êu gi¸ cæ phÇn doanh nghiÖp cæ phÇn ho¸ t¹i Trung t©m GDCK. Ban hµnh v¨n b¶n quy ®Þnh b¾t buéc nh÷ng doanh nghiÖp nhµ n−íc cæ phÇn ho¸ ®¸p øng ®−îc c¸c ®iÒu kiÖn theo quy ®Þnh th× ®−a vµo niªm yÕt lu«n trªn thÞ tr−êng chøng kho¸n. Ban hµnh c¬ chÕ cæ phÇn ho¸ g¾n víi niªm yÕt trªn Trung t©m GDCK ®Ó cã c¨n cø thùc hiÖn. 2.5.2. X©y dùng vµ ban hµnh ®iÒu kiÖn vµ tr×nh tù thñ tôc niªm yÕt t¹i Trung t©m GDCK Hµ Néi Bé Tµi chÝnh cÇn sím ban hµnh c¬ chÕ giao dÞch chøng kho¸n ch−a niªm yÕt t¹i Trung t©m GDCK Hµ Néi; theo ®ã cho phÐp c¸c lo¹i cæ phiÕu cña c¸c c«ng ty ch−a ®ñ ®iÒu kiÖn niªm yÕt hoÆc ®ñ ®iÒu kiÖn niªm yÕt nh−ng kh«ng muèn niªm yÕt trªn Trung t©m GDCK Tp. Hå ChÝ Minh ®−îc phÐp giao dÞch t¹i Trung t©m GDCK Hµ Néi. C¬ chÕ giao dÞch t¹i Trung t©m giao dÞch chøng kho¸n Hµ Néi nªn x©y dùng theo h−íng ®¬n gi¶n thñ tôc vµ h¹ thÊp tiªu chuÈn ®Ó c¸c doanh nghiÖp cã thÓ tham gia réng r·i h¬n. - Gi¶m bít sè n¨m b¾t buéc ph¶i ho¹t ®éng cã l·i so víi quy ®Þnh niªm yÕt trªn Trung t©m GDCK Tp. Hå ChÝ Minh. Theo ®ã, chØ nªn quy ®Þnh ho¹t ®éng kinh doanh cña n¨m liÒn tr−íc n¨m ®¨ng ký giao dÞch ph¶i cã l·i. - Rót ng¾n quy tr×nh thñ tôc vµ thêi gian xÐt duyÖt hå s¬ h¬n so víi th¬i gian quy ®Þnh cña c¸c c«ng ty niªm yÕt trªn Trung t©m GDCK Tp. Hå ChÝ Minh. Cïng víi viÖc x©y dùng c¬ chÕ riªng cho Trung t©m GDCK Hµ Néi, UBCKNN cÇn sím nghiªn cøu bæ sung, söa ®æi NghÞ ®Þnh 144 vÒ chøng kho¸n vµ thÞ tr−êng chøng kho¸n; trong ®ã tËp trung vµo c¸c néi dung quan trong, cÇn thiÕt liªn quan ®Õn ho¹t ®éng cña hai Trung t©m. Theo ®ã t¨ng ®iÒu kiÖn niªm yÕt trªn Trung t©m GDCK Tp. Hå ChÝ Minh tõ 05 tû nh− hiÖn nay lªn 30 tû. 15
2.5.3. Ban hµnh chÝnh s¸ch −u ®·i vÒ thuÕ ®èi víi doanh nghiÖp niªm yÕt trªn Trung t©m GDCK Hµ Néi §Ó thóc ®Èy doanh nghiÖp võa vµ nhá tham gia niªm yÕt trªn Trung t©m GDCK Hµ Néi nh»m gãp phÇn ph¸t triÓn Trung t©m GDCK Hµ Néi nãi riªng vµ thÞ tr−êng chøng kho¸n nãi chung theo ®óng môc tiªu ®Ò ra, theo chóng t«i, Bé Tµi chÝnh cÇn sím tr×nh ChÝnh phñ bµn hµnh c¬ chÕ −u ®·i vÒ thuÕ trong thêi gian ®Çu ®èi víi nh÷ng ®èi t−îng tham gia Trung t©m GDCK Hµ Néi theo h−íng nh− sau: - MiÔn gi¶m thuÕ thu nhËp ®èi víi c¸c doanh nghiÖp niªm yÕt trªn Trung t©m GDCK Hµ Néi theo h×nh thøc gi¶m dÇn qua c¸c n¨m theo ®ã sÏ miÔn thuÕ thu nhËp trong 3 n¨m vµ gi¶m 50% trong 3 n¨m tiÕp theo ®èi víi nh÷ng doanh nghiÖp niªm yÕt trªn Trung t©m GDCK Hµ Néi trong n¨m 2005; miÔn thuÕ thu nhËp trong 2 n¨m vµ gi¶m 50% trong 3 n¨m tiÕp theo ®èi víi nh÷ng doanh niªm yÕt n¨m 2006, miÔn 1 n¨m vµ gi¶m 50% ®èi víi c¸c doanh nghiÖp niªm yÕt n¨m 2007, gi¶m 50% trong 3 n¨m ®èi víi nh÷ng doanh nghiÖp niªm yÕt n¨m 2008, gi¶m 50% trong 2 n¨m ®èi víi nh÷ng doanh nghiÖp niªm yÕt trong n¨m 2009, gi¶m 50% trong 1 n¨m ®èi víi nh÷ng doanh nghiÖp niªm yÕt trong n¨m 1010. Nh− vËy, vÒ c¬ b¶n ®Õn n¨m 2011 c¸c doanh nghiÖp niªm yÕt trªn Trung t©m GDCK Hµ Néi sÏ kh«ng ®−îc miÔn gi¶m thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp. - MiÔn thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp 2 n¨m, kÓ tõ khi cã thu nhËp chÞu thuÕ vµ gi¶m 50% sè thuÕ ph¶i nép trong 3 n¨m tiÕp theo ®èi víi thu nhËp tõ c¸c ho¹t ®éng do tham gia vµo Trung t©m GDCK Hµ Néi cña c¸c c«ng ty chøng kho¸n, c«ng ty qu¶n lý quü; - MiÔn hoµn toµn thuÕ thu nhËp ®èi víi c¸c kho¶n thu nhËp tõ cæ tøc, l·i tr¸i phiÕu, chªnh lÖch mua b¸n chøng kho¸n c¸c c¸c kho¶n thu nhËp kh¸c cña c¸c tæ chøc, c¸ nh©n (bao gåm c¶ trong vµ ngoµi n−íc) thu ®−îc tõ ho¹t ®éng ®Çu t− chøng kho¸n trªn Trung t©m GDCK Hµ Néi. 2.5.4. Ban hµnh c¬ chÕ hç trî vÒ phÝ kiÓm to¸n, t− vÊn niªm yÕt cho c¸c doanh nghiÖp niªm yÕt trong giai ®o¹n ®Çu - Ban hµnh c¬ chÕ thèng nhÊt, ®ång bé trong viÖc hç trî 100% phÝ kiÓm to¸n trong thêi h¹n 02 n¨m, vµ 100% phÝ t− vÊn niªm yÕt ®èi víi nh÷ng doanh nghiÖp niªm yÕt trªn Trung t©m GDCK Hµ Néi trong thêi gian ®Çu. - Xem xÐt thµnh lËp Quü hç trî doanh nghiÖp tham gia ®¨ng ký giao dÞch trong mét sè n¨m ®Çu khi Trung t©m GDCK Hµ Néi b¾t ®Çu ho¹t ®éng ®Ó cã ®−îc sù khuyÕn khÝch, hç trî nhanh chãng, hiÖu qu¶ nhÊt. - T×m kiÕm c¸c dù ¸n, nguån tµi trî cña c¸c tæ chøc IMF, WB, ADB, MFL, trong viÖc tµi trî cung cÊp c¸c dÞch vô vÒ kiÓm to¸n, t− vÊn miÔn phÝ ®èi víi nh÷ng doanh nghiÖp võa vµ nhá nãi chung vµ doanh nghiÖp niªm yÕt trªn Trung t©m GDCK Hµ Néi nãi riªng. 16
2.5.5. T¨ng c−êng c«ng t¸c tiÕp cËn, vËn ®éng doanh nghiÖp tham gia niªm yÕt trªn Trung t©m GDCK Hµ Néi Uû ban Chøng kho¸n Nhµ n−íc cÇn chØ ®¹o Trung t©m GDCK Hµ Néi còng nh− c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc Uû ban ph¶i gi÷ mèi liªn hÖ tèt víi c¸c c«ng ty chøng kho¸n, c¸c së ban ngµnh cña c¸c cÊp chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng thµnh lËp nhiÒu ®oµn c«ng t¸c liªn ngµnh, ®èi tho¹i th−êng xuyªn víi doanh nghiÖp ®Ó tiÕp thu ý kiÕn cña tõng doanh nghiÖp nh»m ®iÒu chØnh c¬ chÕ chÝnh s¸ch cho hîp lý, t¹o thuËn lîi cho ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp, t¹o sù vËn hµnh tr«i ch¶y cho c¬ chÕ ban hµnh ®Ó thóc ®Èy doanh nghiÖp tham gia niªm yÕt trªn Trung t©m GDCK Hµ Néi. 2.5.6. §Èy m¹nh c«ng t¸c tuyªn truyÒn, ®µo t¹o chøng kho¸n ®èi víi doanh nghiÖp vµ c«ng chóng Uû ban Chøng kho¸n Nhµ n−íc cÇn x©y dùng ®Ò ¸n vÒ chiÕn l−îc phæ cËp kiÕn thøc chøng kho¸n tr×nh Bé Tµi chÝnh xem xÐt ®Ó tr×nh ChÝnh phñ phª duyÖt. §Ò ¸n nµy sÏ lµ c«ng cô ®Ó triÓn khai phæ cËp kiÕn thøc vÒ chøng kho¸n; trong ®Ò ¸n cÇn nªu râ sù phèi hîp gi÷a c¸c cÊp, c¸c ngµnh, c¸c tr−êng ®¹i häc, trung häc,... trong viÖc phæ cËp kiÕn thøc vÒ chøng kho¸n vµ thÞ tr−êng chøng kho¸n cho doanh nghiÖp nãi riªng vµ c«ng chóng ®Çu t− nãi chung; §èi víi c¸c b¸o chÝ cã xu h−íng ®−a tin vÒ chøng kho¸n, cÇn më c¸c líp ®µo t¹o vÒ chøng kho¸n cho tÊt c¶ c¸c phong viªn kinh tÕ. Trung t©m GDCK Hµ Néi cÇn phèi hîp chÆt chÏ h¬n n÷a víi Trung t©m Nghiªn cøu vµ §µo t¹o còng nh− chÝnh quyÒn c¸c cÊp c¸c ngµnh trong viÖc trong viÖc x©y dùng c¸c ch−¬ng tr×nh ®µo t¹o, tæ chøc héi nghÞ tËp huÊn cho c¸c doanh nghiÖp, c¸c nhµ ®Çu t− trªn tÊt c¶ c¸c tØnh, thµnh phè lín ®Ó c«ng chóng còng nh− doanh nghiÖp hiÓu râ h¬n vÒ thÞ tr−êng chøng kho¸n còng nh− nh÷ng lîi Ých cña viÖc niªm yÕt trªn Trung t©m GDCK Hµ Néi. Trung t©m GDCK Hµ Néi lËp triÓn khai c¸c néi dung, thêi gian, ®Þa ®iÓm tuyªn truyÒn cô thÓ ®Ó ®¶m b¶o vÒ sè l−îng vµ chÊt l−îng c¸c th«ng tin tuyªn truyÒn nh− lËp kÕ ho¹ch x©y dùng trang Web, kÕ ho¹ch b¶n tin ngµnh, b¶n tin tuÇn, th¸ng; kÕ ho¹ch viÕt c¸c bµi ®¨ng b¸o chÝ, ph¸t tê r¬i, héi th¶o, héi nghÞ,...Ngoµi ra, Trung t©m GDCK Hµ Néi còng cÇn chñ ®éng trong viÖc cung cÊp th«ng tin, tr¶ lêi pháng vÊn vÒ chøng kho¸n vµ thÞ tr−êng chøng kho¸n cho c¸c ph−¬ng tiÖn b¸o chÝ, truyÒn h×nh. 2.5.7. Hoµn thiÖn chÕ ®é c«ng bè th«ng tin ®Çy ®ñ ®èi víi c¸c c«ng ty cæ phÇn nh»m t¹o sù c«ng b»ng trong viÖc c«ng bè th«ng tin - Quy ®Þnh b¾t buéc tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp niªm yÕt hay kh«ng niªm yÕt cã vèn trªn 5 tû ®ång ®Òu ph¶i thùc hiÖn chÕ ®é kiÓm to¸n b¾t buéc vµ c«ng bè c«ng 17
khai mét c¸ch chÝnh x¸c, nhanh chãng, ®Çy ®ñ c¸c th«ng tin dï lµ th«ng tin tèt hay xÊu ®Ó ®¶m b¶o tÝnh c«ng khai, c«ng b»ng vµ minh b¹ch cña thÞ tr−êng; - T¨ng c−êng c¸c biÖn ph¸p chÕ tµi ®èi víi c¸c doanh nghiÖp vi ph¹m quy ®Þnh vÒ c«ng bè th«ng tin. Cã biÖn ph¸p xö lý nghiªm kh¾c ®èi víi c¸c hµnh vi vi ph¹m vÒ c«ng bè th«ng tin; quy tr¸ch nhiÖm râ rµng vÒ båi th−êng thiÖt h¹i cho nhµ ®Çu t− trong tr−êng hîp c«ng bè th«ng tin g©y ra tæn thÊt; - T¨ng c−êng gi¸o dôc, n¨ng lùc xö lý th«ng tin thÞ tr−êng cho c¸c nhµ ®Çu t−, nh»m gióp hä ®¸nh gi¸ ®óng ®¾n vÒ chÊt l−îng hµng ho¸, ®Ó cã nh÷ng ®¸nh gi¸ vµ lùa chän h×nh thøc ®Çu t− hîp lý. - Kh«ng ngõng c¶i tiÕn, n©ng cÊp, hoµn thiÖn hÖ thèng c«ng bè th«ng tin. Ph¸t triÓn m¹ng th«ng tin ®iÖn tö kÕt nèi gi÷a c¸c doanh nghiÖp víi Trung t©m, tæng côc thèng kª, Tæng côc thuÕ, c¸c c«ng ty chøng ko¸n,... Ngoµi ra, ChÝnh phñ còng cÇn sím x©y dùng hÖ thèng cung cÊp th«ng tin qua mang Internet, cung cÊp tÊt c¶ c¸c th«ng tin vÒ t×nh h×nh doanh nghiÖp, th«ng tin vÒ thÞ tr−êng – xóc tiÕn th−¬ng m¹i, lao ®éng vµ c¸c th«ng tin liªn quan ®Õn c¸c ®èi t−îng tham gia thÞ tr−êng. 2.5.8. Hoµn thiÖn chÝnh s¸ch kÕ to¸n, kiÓm to¸n - TiÕp tôc x©y dùng vµ ban hµnh ®ång bé hÖ thèng c¸c chuÈn mùc kÕ to¸n, kiÓm to¸n phï hîp víi th«ng lÖ quèc tÕ vµ ®Æc thï cña nÒn kinh tÕ n−íc ta nh»m t¨ng c−êng tÝnh minh b¹ch, râ rµng vµ c«ng khai th«ng tin ®èi víi c¸c doanh nghiÖp thuéc mäi thµnh phÇn nãi chung vµ doanh nghiÖp tham gia thÞ tr−êng chøng kho¸n nãi riªng ®Ó ®¶m b¶o sù ph¸t triÓn lµnh m¹nh, c¹nh tranh b×nh ®¼ng. - Cñng cè vµ ph¸t triÓn c¸c tæ chøc kiÓm to¸n ®éc lËp, tiÕp tôc triÓn khai nhanh chãng vµ hiÖu qu¶ viÖc ¸p dông th«ng lÖ quèc tÕ vÒ qu¶n trÞ c«ng ty, trong ®ã cã viÖc n©ng cao chÊt l−îng, ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp cña c¸c tæ chøc kiÓm to¸n ®éc lËp ®Ó ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh kiÓm to¸n ®−îc trung thùc, kh¸ch quan. - Yªu cÇu ¸p dông chÕ ®é kiÓm to¸n b¾t buéc vµ thùc hiÖn chÕ ®é c«ng khai ho¸ th«ng tin tµi chÝnh ®èi víi tÊt c¶ c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp nh»m ®¶m b¶o tÝnh c«ng khai, minh b¹ch trªn thÞ tr−êng, lµm lµnh m¹nh ho¸ vµ b×nh ®¼ng m«i tr−êng kinh doanh. 2.6. §iÒu kiÖn thùc hiÖn §Ó thùc hiÖn c¸c gi¶i ph¸p ®· nªu cÇn cã sù phèi hîp ®ång bé gi÷a nh n−íc vµ doanh nghiÖp. VÒ phÝa nhµ n−íc, ®ã lµ sù ban hµnh vµ thùc hiÖn c¸c c¬ chÕ hç trî phï hîp. VÒ phÝa doanh nghiÖp ®ã lµ sù nç lùc, kh¾c phôc c¸c khuyÕn ®iÓm cña m×nh, hç trî nhµ n−íc b»ng c¸ch thùc hiÖn nghiªm minh c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt vµ gióp nhµ n−íc cã ®−îc hÖ thèng c¬ chÐ chÝnh s¸ch ngµy cµng hiÖu qu¶ h¬n. 2.6.1. VÒ phÝa nhµ n−íc 18
§èi víi Bé Tµi chÝnh - Nghiªn cøu, tr×nh ChÝnh phñ quyÕt ®Þnh thµnh lËp Héi ®ång thóc ®Èy doanh nghiÖp tham gia thÞ tr−êng chøng kho¸n. Héi ®ång nµy cÇn cã sù tham gia cña c¸c hiÖp héi, Côc tµi chÝnh doanh nghiÖp, Côc ph¸t triÓn doanh nghiÖp võa vµ nhá, ®¹i diÖn l·nh ®¹o cña c¸c tØnh, thµnh phè trong c¶ n−íc. Héi ®ång nµy cã tr¸ch nhiÖm t− vÊn cho ChÝnh phñ vÒ c¸c ®−êng lèi, chÝnh s¸ch ®Ó khuyÕn khÝch doanh nghiÖp ®Æc biÖt lµ c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá tham gia thÞ tr−êng chøng kho¸n. - Sím hoµn thiÖn vµ ban hµnh Th«ng t− h−íng dÉn NghÞ ®Þnh 187/2004/N§- CP ngµy 16/11/2004 cña ChÝnh phñ vÒ chuyÓn c«ng ty nhµ n−íc thµnh c«ng ty cæ phÇn, ®Ó Trung t©m cã c¬ së triÓn khai ph−¬ng ¸n ®Êu gi¸ cæ phÇn doanh nghiÖp cæ phÇn ho¸; - Chñ tr×, phèi hîp víi Bé KÕ ho¹ch ®Çu t−, rµ so¸t, ®¸nh gi¸ c¸c quy ®Þnh hiÖn hµnh ®ang lµm h¹n chÕ viÖc n©ng cao tÝnh minh b¹ch trong qu¶n lý t×a chÝnh doanh nghiÖp, nhÊt lµ quy ®Þnh vÒ b¸o c¸o tµi chÝnh, kÕ to¸n, h¹ch to¸n chi phÝ, c¨n cø tÝnh thuÕ vµ c¸ch thøc thu, nép thuÕ, qu¶n lý thuÕ. Trªn c¬ së ®ã söa ®æi, bæ sung theo thÈm quyÒn hoÆc kiÕn nghÞ gi¶i ph¸p kh¾c phôc. Trong qu¸ tr×nh söa ®æi, bæ sung còng cÇn ph¶i lÊy ý kiÕn tham gia cña céng ®ång doanh nghiÖp. Khi ban hµnh, ph¶i tæ chøc phæ biÕn réng r·i vµ h−íng dÉn thi hµnh ®Õn c¸c cÊp c¬ së, c¸c hiÖp héi vµ doanh nghiÖp. - KiÓm tra, rµ so¸t l¹i c¸c v¨n b¶n ph¸p quy cña Bé, ngµnh, ®Þa ph−¬ng cã liªn quan ®Õn ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp; b·i bá hoÆc söa ®æi c¸c hå s¬, thñ tôc ®iÒu kiÖn vµ chi phÝ bÊt hîp lý; x©y dùng c¸c v¨n b¶n míi cÇn thiÕt cho ho¹t ®éng kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá theo h−íng ®¬n gi¶n, thuËn tiÖn cho doanh nghiÖp, phï hîp víi t− t−ëng ®æi míi cña §¶ng, Nhµ n−íc vµ phï hîp víi lé tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. C¬ quan ®· ban hµnh v¨n b¶n kh«ng phï hîp víi luËt, ph¸p lÖnh hoÆc nghÞ ®Þnh, ph¶i ra v¨n b¶n söa ®æi hoÆc huû bá néi dung kh«ng phï hîp; ®ång thêi xö lý nghiªm theo thÈm quyÒn ®èi víi nh÷ng c¸n bé, c«ng chøc ®· ký vµ tham m−u ban hµnh c¸c néi dung sai tr¸i ®ã. - Nghiªn cøu thµnh lËp c¸c ®Þnh chÕ trung gian tham gia vµo qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸, niªm yÕt nh−: thµnh lËp c«ng ty ®Çu t− tµi chÝnh, c«ng ty t− vÊn tµi chÝnh, c«ng ty ®Þnh gi¸ tµi s¶n, c«ng ty ®Þnh møc tÝn nhiÖm; - Nghiªn cøu thµnh lËp quü hç trî doanh nghiÖp võa vµ nhá niªm yÕt trªn Trung t©m GDCK Hµ Néi ®Ó hç trî doanh nghiÖp c¸c kho¶n phÝ kiÓm to¸n, t− vÊn, b¶o l·nh vay tÝn dông ng©n hµng, ph¸t hµnh cæ phiÕu, tr¸i phiÕu. Uû ban Chøng kho¸n Nhµ n−íc - Sím tr×nh Bé Tµi chÝnh xem xÐt vµ th«ng qua ph−¬ng ¸n tæ chøc vµ ®Çu gi¸ cæ phiÕu t¹i Trung t©m GDCK vµ ph−¬ng ¸n tæ chøc giao dÞch chøng kho¸n ch−a 19