Luận văn Thạc sĩ Chính sách công: Thực hiện chính sách phát triển cán bộ công chức cấp xã từ thực tiễn tại huyện Tây Trà, tỉnh Quảng Ngãi

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:93

Thêm vào BST

Báo xấu

56
lượt xem 9
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đề xuất giải pháp góp phần hoàn thiện việc thực hiện chính sách phát triển CBCC cấp xã từ thực tiễn tại huyện Tây Trà, tỉnh Quảng Ngãi nhằm xây dựng và phát triển đội ngũ CBCC cơ sở đảm bảo về số lượng và chất lượng, có tính chuyên nghiệp, nâng cao năng lực chuyên môn, có tinh thần trách nhiệm cao để đáp ứng được với yêu cầu, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội; anh ninh, quốc phòng tại địa phương.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Chính sách công: Thực hiện chính sách phát triển cán bộ công chức cấp xã từ thực tiễn tại huyện Tây Trà, tỉnh Quảng Ngãi

VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI PHAN QUANG HUY THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN CÁN BỘ, CÔNG CHỨC CẤP XÃ TỪ THỰC TIỄN HUYỆN TÂY TRÀ, TỈNH QUẢNG NGÃI LUẬN VĂN THẠC SĨ CHÍNH SÁCH CÔNG HÀ NỘI, năm 2019
VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI PHAN QUANG HUY THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN CÁN BỘ, CÔNG CHỨC CẤP XÃ TỪ THỰC TIỄN HUYỆN TÂY TRÀ, TỈNH QUẢNG NGÃI Chuyên ngành : Chính sách công Mã số : 8 34 04 02 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. PHẠM MINH PHÚC HÀ NỘI, năm 2019
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan Luận văn thạc sỹ Chính sách công với đề tài “Thực hiện chính sách phát triển CBCC cấp xã từ thực tiễn tại huyện Tây Trà, tỉnh Quảng Ngãi” là công trình nghiên cứu khoa học của cá nhân tôi, chưa được công bố và sử dụng ở bất cứ một công trình nghiên cứu nào. Nội dung của Luận văn dựa trên quan điểm cá nhân của tác giả, trên cơ sở nghiên cứu lý luận, tổng hợp thực tiễn với sự hướng dẫn khoa học của thầy giáo hướng dẫn. Các số liệu được trình bày trong luận văn được thu thập từ nhiều nguồn số liệu và liên hệ thực tế để viết ra. Các số liệu, kết quả trong Luận văn đều trung thực và có nguồn gốc rõ ràng. Tôi xin chịu trách nhiệm về đề tài nghiên cứu của mình. Học viên Phan Quang Huy
LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành luận văn này, tôi đã nhận được rất nhiều sự giúp đỡ, sự hướng dẫn tận tình và quý báu của thầy cô giáo cùng với sự động viên, khuyến khích của gia đình và bạn bè. Tôi xin được bày tỏ lòng biết ơn chân thành đến các giảng viên của Học viện Khoa học Xã hội đã tận tình giảng dạy, cung cấp cho tôi phương pháp nghiên cứu hiện đại và giúp tôi có nhiều hiểu biết mới về Chính sách công để tôi có thể tự tin xây dựng và hoàn thành đề tài nghiên cứu của mình. Lời cảm ơn sâu sắc tôi xin dành cho PGS.TS. Phạm Minh Phúc, người đã tận tình hướng dẫn và giúp đỡ trong quá trình thực hiện luận văn này. Với tình cảm chân thành xin được gửi lời biết ơn sâu sắc đến lãnh đạo Huyện ủy, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân huyện Tây Trà đã tạo điều kiện thuận lợi cho tôi được tham gia khóa học và đã tận tình chỉ bảo, giúp đỡ, định hướng về chuyên môn trong suốt quá trình viết luận văn. Tôi vô cùng cảm kích và xin gửi lời tri ân đến các anh, chị Lãnh đạo và công chức Phòng Nội vụ huyện Tây Trà đã tạo điều kiện và giúp đỡ tôi thu thập số liệu, tài liệu nghiên cứu và có những góp ý sắc sảo để tôi hoàn thiện luận văn của mình. Trong khả năng và thời gian có hạn, luận văn chắc chắn còn những thiếu sót. Tôi rất mong nhận được sự thông cảm cũng như sự góp ý của quý thầy, cô để tôi có thể tiếp tục nghiên cứu theo hướng đã chọn lên mức cao hơn và toàn diện hơn.
MỤC LỤC MỞ ĐẦU ....................................................................................................................1 CHƯƠNG 1: LÝ LUẬN CHUNG VỀ CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN ................8 1.1. Một số khái niệm ..................................................................................................8 1.2. Lý luận chung về chính sách phát triển CBCC cấp xã ở nước ta hiện nay ........12 1.3. Ý nghĩa, tầm quan trọng của việc thực hiện chính sách phát triển CBCC cấp xã ...................................................................................................................................18 1.4. Nội dung các bước trong tổ chức thực hiện chính sách phát triển CBCC cấp xã ...................................................................................................................................18 1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến tổ chức thực hiện chính sách phát triển CBCC cấp xã ...................................................................................................................................24 1.6. Những yêu cầu cơ bản trong tổ chức thực hiện chính sách phát triển CBCC cấp xã ...............................................................................................................................28 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN CÁN BỘ, CÔNG CHỨC CẤP XÃ TẠI HUYỆN TÂY TRÀ, TỈNH QUẢNG NGÃI ........................................................................................................................31 2.1. Thực trạng tổ chức thực hiện chính sách phát triển CBCC cấp xã tại huyện Tây Trà, tỉnh Quảng Ngãi: ...............................................................................................31 2.2. Chủ thể tham gia thực hiện chính sách phát triển CBCC cấp xã tại huyện Tây Trà, tỉnh Quảng Ngãi.................................................................................................39 2.3. Kết quả thực hiện chính sách phát triển CBCC cấp xã tại huyện Tây Trà, tỉnh Quảng Ngãi ...............................................................................................................43 2.4. Đánh giá chung về kết quả thực hiện chính sách phát triển CBCC cấp xã tại huyện Tây Trà, tỉnh Quảng Ngãi...............................................................................56 CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP ĐẨY MẠNH THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN CÁN BỘ, CÔNG CHỨC CẤP XÃ TẠI HUYỆN TÂY TRÀ, TỈNH QUẢNG NGÃI TRONG THỜI GIAN TỚI ĐÂY ................................................64
3.1. Bối cảnh, tình hình và định hướng phát triển CBCC cấp xã tại huyện Tây Trà, tỉnh Quảng Ngãi ........................................................................................................64 3.2. Quan điểm, nguyên tắc, mục tiêu phát triển CBCC cấp xã tại huyện Tây Trà, tỉnh Quảng Ngãi ........................................................................................................67 3.3. Giải pháp, công cụ thực hiện chính sách phát triển CBCC cấp xã tại huyện Tây Trà, tỉnh Quảng Ngãi.................................................................................................71 KẾT LUẬN ..............................................................................................................81 TÀI LIỆU THAM KHẢO
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT STT Từ viết tắt Nghĩa đầy đủ 1 CBCC Cán bộ, công chức 2 HĐND Hội đồng nhân dân 3 QLNN Quản lý nhà nước 4 UBND Ủy ban nhân dân
DANH MỤC CÁC BẢNG Số hiệu Tên bảng Trang bảng Số lượng, cơ cấu CBCC cấp xã huyện Tây Trà, giai đoạn 2.1 34 2014 - 2018 Trình độ văn hóa và trình độ chuyên môn nghiệp vụ của 2.2 37 CBCC cấp xã của huyện Tây Trà, tỉnh Quảng Ngãi Trình độ lý luận chính trị của đội ngũ CBCC cấp xã tại 2.3 38 huyện Tây Trà, tỉnh Quảng Ngãi, giai đoạn 2015 – 2018 Kết quả đào tạo, bồi dưỡng CBCC cấp xã từ năm 2015 đến 2.4 50 năm 2018 Kết quả đánh giá, phân loại CBCC cơ sở từ năm 2015 đến 2.5 52 năm 2018
MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Nhiệm vụ căn bản của chính quyền cấp xã vốn được Hiến pháp năm 2013 và Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2015 quy định. Việc thiết lập chính quyền cấp xã vững mạnh là tạo dựng nền tảng cho sự xây dựng và phát triển một hệ thống chính quyền trong toàn quốc vững mạnh và ngược lại. Trong mọi thời kỳ, đội ngũ CBCC cấp xã là lực lượng nòng cốt, điều hành hoạt động của bộ máy tổ chức chính quyền cấp xã. Hiệu lực, hiệu quả và chất lượng hoạt động của bộ máy trong hệ thống chính trị cấp xã nói chung và nói riêng với chính quyền cấp xã thì nó phụ thuộc chủ yếu và trực tiếp vào trình độ, năng lực và phẩm chất của đội ngũ cán bộ, công chức ở cấp này. CBCC cấp xã, phường, thị trấn (gọi chung là cấp xã) là những người nắm giữ các vị trí, vai trò quan trọng, họ trực tiếp tổ chức thực hiện các Nghị quyết, đường lối của Đảng và chính sách pháp luật của Nhà nước, các quyết định của cấp trên. Nên Đảng và Nhà nước ta từ nhiều năm qua đã ban hành nhiều chủ trương, chính sách phát triển CBCC cấp xã trong bối cảnh đẩy mạnh cải cách nền hành chính nhà nước nhằm tạo dựng nên một đội ngũ CBCC vừa có trình độ chuyên môn cao, vừa có bản lĩnh chính trị XHCN vững vàng, vừa có năng lực và tận tụy với công việc được giao. Đây là nhiệm vụ cấp thiết để góp phần gia tăng hiệu lực, hiệu quả hoạt động của hệ thống chính trị cấp xã. Đối với thực tiễn chính sách phát triển CBCC trên địa bàn huyện Tây Trà của tỉnh Quảng Ngãi hiện nay, nhất là trong quá trình phát triển CBCC ở cấp xã cũng đã được tạo dựng và bước đầu từng bước đáp ứng sự đẩy mạnh cải cách nền hành chính nhà nước và yêu cầu phát triển. Tuy vậy, trong thực tiễn vẫn còn nhiều vấn đề thách thức đang còn đặt ra đối với chính sách phát triển CBCC ở cấp xã của tỉnh Quảng Ngãi nói chung và huyện Tây Trà nói riêng, đó là: (1) Trên thực tế một bộ phận đáng kể cán bộ, công chức cấp xã của huyện nhà vẫn có không ít bất cập, hạn chế trong công tác, trình độ và nghiệp vụ chuyên môn, năng lực thực tế trong công 1
tác cũng như tinh thần trách nhiệm công vụ của một bộ phận cán bộ, công chức chưa đáp ứng yêu cầu mới hiện nay; (2) Trong phát triển CBCC ở cấp xã, hiệu quả và chất lượng của công tác đào tạo, bồi dưỡng còn hạn chế bởi “đầu ra” của công tác đào tạo, bồi dưỡng chưa gắn với vị trí việc làm/ yêu cầu công việc của CBCC cấp xã, chưa gắn kết đồng bộ với yêu cầu về tiêu chuẩn chức danh cán bộ, sử dụng cán bộ và quy hoạch cán bộ ở cấp xã; (3) Công tác đánh giá cán bộ công chức cấp xã còn thiên về hình thức và định tính mà chưa chân xác khiến ảnh hưởng khó khăn và làm chậm trong việc triển khai chính sách phát triển CBCC cấp xã nơi đây… Từ thực tiễn và những vấn đề cấp bách đặt ra trong giai đoạn hiện nay về việc thực hiện chính sách phát triển CBCC cấp xã; là một công chức cấp xã đang công tác tại xã Trà Nham, huyện miền núi Tây Trà (Quảng Ngãi), với mong muốn góp phần nhỏ bé trong việc tham gia đánh giá đúng thực trạng chính sách phát triển CBCC cấp xã tại huyện Tây Trà, từ đó đề xuất các giải pháp nhằm thực hiện hiệu quả chính sách phát triển CBCC cấp xã trong thời gian tới, học viên chọn đề tài “Thực hiện chính sách phát triển CBCC cấp xã từ thực tiễn tại huyện Tây Trà, tỉnh Quảng Ngãi” nhằm cung cấp luận cứ khoa học cho việc thực hiện hiệu quả chính sách, góp phần nâng cao chất lượng đội ngũ CBCC cấp xã đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong thời kỳ mới. 2. Tình hình nghiên cứu đề tài Chính sách phát triển CBCC cấp xã không còn là vấn đề mới, ở nhiều nước trên thế giới đội ngũ CBCC trong bộ máy nhà nước là chủ đề nghiên cứu của nhiều môn khoa học như: chính trị học, quản lý công, chính sách công... nhưng chất lượng đội ngũ công chức luôn là đề tài có tính thời sự và cũng không kém phần phức tạp. Do đó, nhiều nhà khoa học, nhà quản lý đã hoạch định chính sách và hoạt động thực tiễn tập trung đi sâu nghiên cứu, khảo sát, thực nghiệm, thí điểm và đã có nhiều Đề tài được công bố ở những góc độ, mức độ, hình thức thể hiện khác nhau, tiêu biểu của các tác giả: Công trình nghiên cứu “Luận cứ khoa học cho việc nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ trong thời kỳ đẩy mạnh CNH,HĐH đất nước” của tập thể tác giả 2
Nguyễn Phú Trọng và Trần Xuân Sầm chủ biên do Nhà xuất bản Chính trị quốc gia ấn hành năm 2003 tại Hà Nội. Công trình này xác định ở từng giai đoạn của cách mạng cần xây dựng đội ngũ cán bộ của Đảng có đủ tiêu chuẩn và luôn nâng cao chất lượng công tác để đáp ứng cho phù hợp với từng giai đoạn cụ thể. Đồng thời, nhóm tác giả trình bày nội dung về tiêu chuẩn hóa cán bộ đây là nhận thức mới trong công tác tổ chức cán bộ. Luận cứ này có nhiều giá trị ý nghĩa thời sự để luận văn kế thừa, vận dụng nhằm đề xuất hệ tiêu chuẩn hóa công chức cấp xã phù hợp với đặc điểm của huyện Tây Trà (Quảng Ngãi) ở giai đoạn hiện nay. Chuyên đề “Yêu cầu và giải pháp xây dựng đội ngũ cán bộ ở thời kỳ hội nhập quốc tế” của Nguyễn Thị Mai Anh được đăng tải ở Tạp chí Cộng Sản, tháng 4 năm 2015. Ở thời kỳ đẩy mạnh CNH,HĐH đất nước và chủ động hội nhập quốc tế, theo tác giả các yêu cầu mới đối với đội ngũ CBCC đã đặt ra là phải nâng cao chất lượng và hiệu quả công tác, phải trang bị ý thức chính trị cũng như đạo đức lối sống để tránh các tác động tiêu cực đến từ mặt trái của kinh tế thị trường và hội nhập quốc tế. Theo tác giả, các yêu cầu căn bản của đội ngũ cán bộ ở thời kỳ này, cụ thể đó là: (1) Phải có trình độ và năng lực; (2) Phải có văn hóa và phương pháp làm việc khoa học, hiệu quả và vì dân; (3) Phải có bản lĩnh chính trị kiên định. Đồng thời, tác giả đề xuất những giải pháp kiện toàn việc xây dựng đội ngũ cán bộ có đủ năng lực và phẩm chất nhằm đáp ứng ngang tầm yêu cầu, nhiệm vụ của thời kỳ hội nhập hiện nay, gồm: (1) Tiếp tục hoàn thiện việc điều chỉnh chiến lược xây dựng đội ngũ cán bộ đáp ứng sự phù hợp với tình hình mới; (2) Tạo lập môi trường điều kiện học tập thuận lợi cho đội ngũ cán bộ; (3) Thực hiện tốt công tác luân chuyển cán bộ để tạo môi trường cho họ trưởng thành từ thực tiễn; (4) Có chính sách khuyến khích và đãi ngộ thõa đáng. Sách“Đào tạo, bồi dưỡng phát triển nguồn nhân lực trong khu vực công” của tác giả Ngô Thành Can (chủ biên), Nxb Lao động, Hà Nội, 2014. Công trình này nghiên cứu việc thực thi chính sách đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực ở khu vực công ở nước ta đang đặt ra các hạn chế, bất cập. Một số chính sách không còn phù hợp với tình hình thực tế hiện nay cần phải sửa đổi/ điều chỉnh hoặc đề ra chính 3
sách mới đối với lĩnh vực này. Việc tổ chức thực thi chính sách đào tạo, bồi dưỡng phát triển nguồn nhân lực ở khu vực công cần phải có sự phối hợp chặt chẽ với các cấp, các ngành từ trung ương đến địa phương các cấp. Luận văn Thạc sĩ năm 2014 về đề tài “Nâng cao chất lượng đội ngũ công chức cấp xã, huyện Yên Định, tỉnh Thanh Hóa” của Nguyễn Thị Thảo; và Luận văn Thạc sĩ năm 2015 về đề tài “Nâng cao chất lượng đội ngũ CBCC cấp xã của thị xã Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh” của Nguyễn Thị Ban Mai tại Trường Đại học Lao động - Xã hội, Hà Nội. Hai Luận văn trên đã nêu ra cơ sở lý luận quan trọng về chất lượng CBCC cấp xã; có những nhận thức tương đối đúng đắn về vị trí, vai trò và tầm quan trọng của đội ngũ CBCC; Đưa ra các tiêu chí đánh giá cũng như nội dung nâng cao, những nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng đội ngũ CBCC cấp xã; đưa ra những kinh nghiệm trong quá trình thực hiện chính sách năng cao chất lượng đội ngũ CBCC từ thực tiễn; từ đó rút ra những bài học và vận dụng vào thực tiễn tại địa phương. Luận văn Thạc sĩ ngành Chính sách công năm 2016 “Chính sách đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức từ thực tiễn Bộ Khoa học & Công nghệ” của Nguyễn Thị Hà, Học viện KHXH, Hà Nội. Ở Luận văn này, tác giả góp phần hệ thống hóa các vấn đề lý luận và cơ sở thực tiễn về chính sách này ở nước ta nói chung và nói riêng với Bộ Khoa học và Công nghệ; phân tích đánh giá thực trạng thực thi chính sách đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức từ thực tiễn Bộ Khoa học và công nghệ, qua đó rút ra các bài học kinh nghiệm có giá trị tham khảo cho các ngành, địa phương. Ngoài ra, còn có Dự án hỗ trợ Học viện Hành chính Quốc gia của Chính phủ Đan Mạch (DANIDA-NAPA) về Tài liệu bồi dưỡng khóa học quản lý và phát triển nguồn nhân lực trong cơ quan hành chính nhà nước, do tác giả Nguyễn Ngọc Hiến chủ biên năm 2005, Hà Nội. Các Luận cứ và các tài liệu, đề tài nghiên cứu trên đều đã phân tích một cách hệ thống và tương đối toàn diện những vấn đề về chất lượng đội ngũ CBCC nói chung và CBCC cấp xã nói riêng dưới góc độ lý luận cũng như sự vận dụng lý luận đó vào tình hình thực tiễn, những nghiên cứu có giá trị và ý nghĩa này, là cơ sở cho việc kết thừa và nghiên cứu tiếp theo. 4
Trong giai đoạn hội nhập và toàn cầu hóa, cũng như toàn dân chung tay thực hiện xây dựng nông thôn mới, thì vấn đề nâng cao chất lượng đội ngũ CBCC cấp xã là hết sức cấp thiết. Việc nghiên cứu trực tiếp về vấn đề Thực hiện chính sách phát triển CBCC cấp xã từ thực tiễn tại huyện Tây Trà, tỉnh Quảng Ngãi vẫn chưa có công trình nghiên cứu nào. Vì vậy, việc chọn đề tài này mong muốn được đóng góp tiếng nói chung trong việc nâng cao hiệu quả hoạt động của hệ thống chính trị cấp xã tại huyện Tây Trà, tỉnh Quảng Ngãi trong giai đoạn hiện nay. 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu 3.1. Mục đích nghiên cứu: Đề xuất giải pháp góp phần hoàn thiện việc thực hiện chính sách phát triển CBCC cấp xã từ thực tiễn tại huyện Tây Trà, tỉnh Quảng Ngãi nhằm xây dựng và phát triển đội ngũ CBCC cơ sở đảm bảo về số lượng và chất lượng, có tính chuyên nghiệp, nâng cao năng lực chuyên môn, có tinh thần trách nhiệm cao để đáp ứng được với yêu cầu, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội; anh ninh, quốc phòng tại địa phương. 3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu: - Phân tích cơ sở lý luận về chính sách phát triển CBCC cấp xã, hệ thống hóa những quan điểm của Đảng, Nhà nước ta về chính sách phát triển CBCC cấp xã. - Khảo sát, phân tích đánh giá thực trạng thực hiện chính sách phát triển CBCC cấp xã tại huyện Tây Trà, tỉnh Quảng Ngãi, trong đó nêu lên những thành tựu đạt được, những tồn tại, hạn chế cần khắc phục cũng như phân tích các nguyên nhân hạn chế trong thực hiện chính sách phát triển CBCC cấp xã tại huyện Tây Trà, tỉnh Quảng Ngãi. - Đề xuất các phương hướng, giải pháp đẩy mạnh thực hiện chính sách phát triển CBCC cấp xã tại huyện Tây Trà, tỉnh Quảng Ngãi nhằm đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp đổi mới, xây dựng Nhà nước pháp quyền của dân, do dân, vì dân. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 4.1. Đối tượng nghiên cứu: Thực hiện chính sách phát triển CBCC cấp xã. 5
4.2. Phạm vi nghiên cứu: Từ thực tiễn huyện Tây Trà (Quảng Ngãi). Thời gian nghiên cứu: Từ năm 2014 đến năm 2018. Không gian nghiên cứu: 09 xã tại huyện Tây Trà, tỉnh Quảng Ngãi. 5 . Phương pháp nghiên cứu Tiếp cận cơ sở phương pháp luận của Chủ nghĩa Mác – Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh, Luận văn sử dụng một số phương pháp nghiên cứu cụ thể như: Cấu trúc hệ thống; thống kê, so sánh, phân tích và tổng hợp. Phương pháp thống kê: để lập số liệu thống kê và phân tích làm rõ số liệu nghiên cứu liên quan phát triển CBCC cấp xã giai đoạn từ năm 2014 đến 2018. Phương pháp so sánh: để nghiên cứu so sánh số liệu, dữ liệu liên quan đến phát triển CBCC cấp xã qua các năm để thấy được thực trạng mức độ về chất lượng, hiệu quả trong thực thi chính sách phát triển CBCC cấp xã trên địa bàn huyện. Qua đó, xác định các vấn đề đặt ra và nguyên nhân của nó. Phương pháp phân tích và tổng hợp: để phân tích và tổng hợp những yếu tố liên quan, yếu tố tác động ảnh hưởng đến quá trình thực thi chính sách phát triển CBCC cấp xã trên địa bàn huyện ở thời gian qua. Phương pháp thu thập thông tin: Thu thập nguồn tư liệu từ các Văn kiện, nghị quyết, quyết định, chỉ thị... và các văn bản của Trung ương, Chính phủ, các Bộ, ngành và địa phương; các báo cáo khoa học, công trình nghiên cứu của các tổ chức, cá nhân chuyên gia bàn về nội dung liên quan tới chính sách phát triển CBCC cấp xã. Phương pháp quan sát: Sử dụng phương pháp quan sát để thu thập thông tin về cách ứng xử, thái độ giao tiếp, cơ sở vật chất, thái độ phục vụ nhân dân, doanh nghiệp, điều kiện làm việc của CBCC cấp xã. Phương pháp điều tra khảo sát: Ngoài các phương pháp nghiên cứu nêu trên; Luận văn còn sử dụng số liệu của phương pháp điều tra khảo sát để hoàn thiện thông tin; Tác giả đã xây dựng sẵn mẫu phiếu khảo sát và phát cho CBCC 09 xã thuộc huyện Tây Trà, tỉnh Quảng Ngãi, mỗi xã 8 phiếu; số phiếu khảo sát lấy ý kiến 6
là 72 phiếu; đối tượng để lấy ý kiến khảo sát là CBCC cấp xã. Tổng hợp số liệu lấy ý kiến điều tra, khảo sát để tác giả nghiên cứu đưa ra những mặt còn tồn tại, nhân tố ảnh hưởng và đề ra các giải pháp nhằm thực hiện hiệu quả chính sách phát triển CBCC cấp xã tại huyện Tây Trà, tỉnh Quảng Ngãi trong thời gian đến. 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn 6.1. Ý nghĩa lý luận: Luận văn góp phần về lý luận và thực tiễn vấn đề chất lượng đội ngũ CBCC cấp xã nói chung dựa trên những phân tích, đánh giá thực trạng chất lượng đội ngũ CBCC cấp xã cũng như đề xuất một số giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ CBCC cấp xã. 6.2. Ý nghĩa thực tiễn: Luận văn là tài liệu tham khảo, giúp tham mưu cho lãnh đạo huyện Tây Trà, tỉnh Quảng Ngãi trong quá trình hoạch định, xây dựng và thực hiện chính sách phát triển CBCC cấp xã một cách hữu hiệu và đạt kết quả cao nhất. 7. Cơ cấu của luận văn Luận văn được kết cấu thành ba chương: Chương 1. Lý luận chung về chính sách phát triển CBCC cấp xã. Chương 2. Thực trạng thực hiện chính sách phát triển CBCC cấp xã tại huyện Tây Trà, tỉnh Quảng Ngãi. Chương 3. Giải pháp đẩy mạnh thực hiện chính sách phát triển CBCC cấp xã tại huyện Tây Trà, tỉnh Quảng Ngãi. 7
CHƯƠNG 1 LÝ LUẬN CHUNG VỀ CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN CÁN BỘ, CÔNG CHỨC CẤP XÃ 1.1. Một số khái niệm 1.1.1. Khái niệm CBCC cấp xã - Luật CBCC năm 2008 đã quy định: Cán bộ cấp xã là công dân Việt Nam, được bầu cử để giữ chức vụ theo nhiệm kỳ trong Bí thư, Phó Bí thư Đảng ủy, Thường trực HĐND, UBND và những người đứng đầu tổ chính trị - xã hội, có trong biên chế và được hưởng lương ngân sách nhà nước (Khoản 3, Điều 4 của Luật này). Điều 61 Luật CBCC 2008 quy định các chức vụ của cán bộ cấp xã là: Chủ tịch, Phó Chủ tịch HĐND; Chủ tịch, Phó Chủ tịch UBND; Bí thư, Phó Bí thư Đảng uỷ; Chủ tịch Uỷ ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; Chủ tịch Hội Nông dân Việt Nam (dành cho cấp xã có Hội Nông dân Việt Nam và có hoạt động ngành nông, ngư, lâm, diêm nghiệp); Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam; Bí thư Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh; Chủ tịch Hội Cựu chiến binh Việt Nam. - Đối với khái niệm công chức cấp xã, theo Luật CBCC ngày 13 tháng 11 năm 2008 và có hiệu lực thi hành từ ngày 01 tháng 01 năm 2010; tại Khoản 3, Điều 4 quy định: “Công chức cấp xã là công dân Việt Nam được tuyển dụng giữ một chức danh, chuyên môn, nghiệp vụ thuộc UBND cấp xã, trong biên chế và hưởng lương từ ngân sách nhà nước”. Để phù hợp với quá trình đổi mới của đất nước cũng như tình hình phát triển kinh tế - xã hội, quy mô, đặc điểm của từng địa phương mà Chính phủ và các bộ ngành liên quan đã ban hành nhiều văn bản quy phạm pháp luật hướng dẫn việc 8
thực hiện chế độ, chính sách đối với CBCC nói chung và CBCC cấp xã nói riêng; Nghị định 92/2009/NĐ-CP ngày 22/10/2009 về chức danh, số lượng, một số chế độ, chính sách đối với CBCC xã, phường, thị trấn và những người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã; Thông tư liên tịch 03/2010/TTLT-BNV-BTC-BLĐTBXH ngày 27/5/2010 Hướng dẫn việc thực hiện Nghị định 92/2009/NĐ-CP về chức danh, quy mô số lượng, một số chính sách, chế độ cho CBCC xã, thị trấn, phường và người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã; Nghị định 112/2011/NĐCP ngày 05/12/2011 về công chức xã, thị trấn, phường; và đến nay Chính phủ cũng đã ban hành Nghị định 34/2019/NĐ-CP ngày 24/4/2019 về việc sửa đổi, bổ sung một số quy định về CBCC cấp xã và người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã, ở thôn và tổ dân phố. Tại điều 61 Luật CBCC năm 2008 quy định các chức danh của công chức cấp xã, đó là: Chỉ huy trưởng Quân sự; Trưởng Công an; Văn phòng - thống kê; Tài chính - kế toán; Tư pháp - hộ tịch; Địa chính - đô thị - xây dựng và môi trường (ở các phường, thị trấn) hoặc địa chính - nông nghiệp - xây dựng và môi trường (ở các xã); Văn hóa - xã hội. Công chức cấp xã do cấp huyện quản lý. CBCC cấp xã khi đang giữ chức vụ thì được hưởng lương ngân sách và các chế độ bảo hiểm. Khi thôi giữ chức vụ, nếu ở trường hợp có đủ điều kiện, tiêu chuẩn theo luật định thì được xét chuyển trở thành công chức, với trường hợp này được hưởng chế độ, chính sách liên tục và miễn chế độ thời gian tập sự; còn nếu ở trường hợp không đủ điều kiện, tiêu chuẩn chuyển thành công chức trong khi lại chưa có đủ điều kiện nghỉ hưu thì xét thôi hưởng lương và thực hiện chế độ đóng bảo hiểm tự nguyện. Với trường hợp là CBCC được luân chuyển, điều động, biệt phái, cơ quan có thẩm quyền tiến hành sắp xếp bố trí phù hợp công tác hoặc giải quyết chính sách, chế độ theo luật định. Tóm lại, CBCC cấp xã là người công dân Việt Nam, được bầu cử để nắm giữ những chức vụ hoặc tuyển dụng được giao nhiệm vụ giữ các chức danh chuyên môn trực thuộc UBND cấp xã, được hưởng lương từ ngân sách nhà nước theo luật định. 9
1.1.2. Khái niệm về chính sách phát triển CBCC cấp xã và thực hiện chính sách phát triển CBCC cấp xã - Về khái niệm về chính sách phát triển CBCC cấp xã: CBCC cấp xã có vai trò hệ trọng trong việc tổ chức triển khai thực thi đường lối, chủ trương của Đảng và chính sách, pháp luật Nhà nước, họ là cầu nối gắn kết hữu cơ giữa Đảng, chính quyền với người dân, tăng cường giữ gìn đoàn kết. Không những vậy, CBCC cấp xã còn phải phản ảnh đầy đủ kịp thời về nguyện vọng, tâm tư và nhu cầu, yêu cầu của nhân dân đến Đảng và chính quyền, họ cũng đóng góp vào sự đẩy mạnh phát huy quyền làm chủ của dân, huy động các khả năng và nguồn lực phát triển KT-XH, tổ chức ổn định và cải thiện cuộc sống của cộng đồng cư dân trên địa bàn cấp xã. Căn cứ từ việc nhận thức đầy đủ và sâu sắc về vai trò quan trọng của đội ngũ CBCC cấp xã, Đảng và Nhà nước ta đã ban hành, chỉ đạo và quản lý điều hành việc tổ chức thực thi chính sách phát triển CBCC cấp xã. Dưới khía cạnh khoa học của chính sách công, chính sách phát triển CBCC cấp xã được hiểu là sự tập hợp các quyết định chính trị liên quan của Nhà nước về nhiệm vụ phát triển CBCC cấp xã với các mục tiêu và giải pháp hành động cụ thể để xây dựng đội ngũ CBCC có cơ cấu đồng bộ với quy mô số lượng và chất lượng hợp lý, có đủ trình độ chuyên môn, phẩm chất đạo đức công vụ và năng lực, kỹ năng làm việc đáp ứng tốt nhiệm vụ và yêu cầu xây dựng chính quyền cấp xã trong sạch, vững mạnh, vì người dân phục vụ và thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội. Trong bối cảnh cải cách hành chính, xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN, kiện toàn hệ thống tổ chức bộ máy và nhân sự của chính quyền các cấp, trong đó có bộ máy chính quyền cấp xã, chính sách phát triển CBCC cấp xã cũng được hiểu là sự quan tâm, cam kết chính trị hành động của chính quyên nhà nước. Đối việc phát triển đội ngũ CBCC ở cấp xã là phải hình thành được một cơ cấu với chất lượng và số lượng hợp lý, nhất là mục đích phát triển theo hướng nâng cao chất lượng, tinh thông công việc, hiệu quả phục vụ người dân tốt hơn, có trách nhiệm cao hơn Chính sách phát triển CBCC cấp xã vốn dĩ là một bộ phận quan trọng của chính sách cán bộ của Đảng, Nhà nước để điều chỉnh hợp lý hóa quá trình hoạt động, cũng như quy định rõ về quyền và nghĩa vụ của đội ngũ CBCC cấp xã để đáp 10
ứng sự phù hợp với tình hình đặc điểm của đời sống KT-XH ở cấp xã. Vì vậy, chính sách này có vai trò rất quan trọng trong chiến lược tổng thể phát triển quốc gia, mà trước hết là góp phần vào mục tiêu xây dựng một hệ thống chính trị ở cấp xã vững mạnh toàn diện. Tóm lại, chính sách phát triển CBCC cấp xã là toàn bộ các hoạt động, tất cả các mặt công tác từ xác định các mục tiêu đến hoạch định và tổ chức triển khai chính sách CBCC; chúng được tiến hành thông qua các cơ quan, tổ chức và cá nhân có thẩm quyền để thiết lập sự đồng bộ về một đội ngũ CBCC cấp xã, có cơ cấu, số lượng và chất lượng hợp lý, có đủ phẩm chất chính trị, đạo đức công vụ và năng lực, kỹ năng đáp ứng tốt các nhiệm vụ chính trị và yêu cầu phát triển ở cấp xã. - Khái niệm về thực hiện chính sách phát triển CBCC ở cấp xã: Thực hiện chính sách phát triển CBCC ở cấp xã được hiểu là toàn bộ quá trình chuyển tải đưa ý chí của chủ thể chính sách (ý chí Nhà nước) đến các đối tượng chính sách trở thành hiện thực để đạt mục tiêu đã xác định. Thực hiện (thực thi) chính sách phát triển CBCC ở cấp xã là một khâu cốt lõi hợp thành trong chu trình chính sách phát triển CBCC ở cấp xã. Nếu thiếu hoặc không coi trọng khâu này thì chu trình chính sách không tồn tại hoặc có thể bị phá sản. So với những bước khác trong quy trình chính sách phát triển CBCC cấp xã, thực hiện chính sách phát triển CBCC cấp xã là bước có vị trí cốt lõi vì nó đảm đương chức năng hiện thực hóa mục tiêu chính sách phát triển CBCC trong đời sống thực tiễn. Thực tế chỉ ra rằng, muốn đề ra được chính sách phát triển CBCC cấp xã có chất lượng tốt thì những nhà hoạch định chính sách phải nghiên cứu tổng kết thấu đáo và phải trải qua một quá trình tìm hiểu xác định đúng bản chất của vấn đề chính sách, mục tiêu, giải pháp và công cụ chính sách. Song chính sách phát triển CBCC cấp xã có chất lượng và tốt đến đâu nếu thiếu hoặc không chú trọng khâu tổ chức thực hiện thì chính sách đó sẽ trở nên vô nghĩa hoặc đạt được mục tiêu chính sách như mong đợi. Thực hiện chính sách phát triển CBCC cấp xã một khi đạt hiệu quả thì chẳng những nó đem lại lợi ích rất lớn cho những đối tượng hưởng lợi chính sách này, mà nó còn góp phần rất quan trọng là gia tăng sự tín nhiệm uy tín của Nhà nước trong quá trình chính quyền cấp xã quản lý điều hành KT-XHtrên địa bàn. 11
1.2. Lý luận chung về chính sách phát triển CBCC cấp xã ở nước ta hiện nay 1.2.1. Mục tiêu chính sách phát triển CBCC cấp xã Thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, CBCC cấp cơ sở có một vai trò rất quan trọng, bởi họ là người giữ vai trò quyết định trong việc hiện thực hoá sự lãnh đạo và quản lý của Đảng và Nhà nước về mọi mặt của đời sống kinh tế - xã hội ở cơ sở; là người giữ vai trò quyết định trong việc quán triệt, tổ chức thực hiện mọi quyết định của cấp uỷ cấp trên, cấp uỷ cùng cấp và mọi chủ trương, kế hoạch, sự chỉ đạo của chính quyền cấp trên, cũng như mọi chương trình, kế hoạch của chính quyền xã, vì lẽ đó, CBCC cấp cơ sở là một trong những nhân tố có ý nghĩa chiến lược, là nhân tố không nhỏ góp phần quyết định sự thành bại của công cuộc xây dựng và phát triển đất nước Thực hiện chính sách phát triển CBCC cấp xã đúng theo quy của Đảng và Nhà nước, góp phần phát triển kinh tế - xã hội của đất nước trong từng giai nhất định. Thực hiện tốt chính sách phát triển CBCC cấp xã cần phải hiểu và thực hiện các chính sách sau đây: - Một là, chính sách phát triển CBCC là công cụ then chốt nhằm định hướng các hoạt động và mọi hành vi của CBCC cấp xã cùng với các tổ chức của nó và các cá nhân liên quan. Ở mỗi thời kỳ phát triển KT-XH của quốc gia, Đảng và Nhà nước ta điều chỉnh, đổi mới các chính sách để phù hợp với chức năng và nhiệm vụ của đội ngũ CBCC cấp xã trước yêu cầu phát triển mới. - Hai là, chính sách phát triển CBCC là công cụ quan trọng trong việc thực hiện có hiệu quả nguồn nhân lực, cũng như tạo sự công bằng trong chế độ làm việc cho tất cả CBCC trong từng vùng, miền trên cả nước. - Ba là, vai trò của chính sách phát triển CBCC cấp xã còn phải kích thích, tạo động lực chính cho phát triển đội ngũ CBCC trong suốt quá trình tổ chức thực hiện nhiệm vụ. Để phát huy tốt đa hết tiềm năng và năng lực thực sự của đội ngũ CBCC hiện 12