Luận văn Thạc sĩ Khoa học giáo dục: Tổ chức bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên tiểu học đáp ứng yêu cầu chương trình giáo dục phổ thông mới ở huyện Điện Biên, tỉnh Điện Biên

Chia sẻ: Tiểu Ngư | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:124

Thêm vào BST

Báo xấu

33
lượt xem 8
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực trạng bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên và thực trạng tổ chức bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên tiểu học ở huyện Điện Biên, tỉnh Điện Biên, tác giả luận văn đề xuất các biện pháp tổ chức bồi dưỡng nâng cao năng lực dạy học cho giáo viên tiểu học thực hiện chương trình dục giáo phổ thông mới góp phần nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên và nâng cao chất lượng đổi mới giáo dục tiểu học.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Khoa học giáo dục: Tổ chức bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên tiểu học đáp ứng yêu cầu chương trình giáo dục phổ thông mới ở huyện Điện Biên, tỉnh Điện Biên

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM NGÔ VĂN ĐÔ TỔ CHỨC BỒI DƯỠNG NĂNG LỰC DẠY HỌC CHO GIÁO VIÊN TIỂU HỌC ĐÁP ỨNG YÊU CẦU CHƯƠNG TRÌNH GIÁO DỤC PHỔ THÔNG MỚI Ở HUYỆN ĐIỆN BIÊN, TỈNH ĐIỆN BIÊN LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC THÁI NGUYÊN - 2019 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM NGÔ VĂN ĐÔ TỔ CHỨC BỒI DƯỠNG NĂNG LỰC DẠY HỌC CHO GIÁO VIÊN TIỂU HỌC ĐÁP ỨNG YÊU CẦU CHƯƠNG TRÌNH GIÁO DỤC PHỔ THÔNG MỚI Ở HUYỆN ĐIỆN BIÊN, TỈNH ĐIỆN BIÊN Ngành: Quản lý giáo dục Mã số: 8.01.14.01 LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. Nguyễn Thị Tính THÁI NGUYÊN - 2019 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của cá nhân tôi. Các số liệu và kết quả nghiên cứu luận văn này là trung thực, khách quan không trùng lặp với các đề tài khác đồng thời chưa từng được công bố ở bất cứ tài liệu nào. Thái Nguyên, tháng 3 năm 2019 Học viên Ngô Văn Đô Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
LỜI CẢM ƠN Lời đầu tiên, cho phép em xin được trân trọng bày tỏ lòng cảm ơn sâu sắc tới các thầy, cô giáo trường Đại học Sư Phạm Thái Nguyên đã giúp đỡ em trong quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thành khóa học. Em xin bày tỏ lòng biết ơn tới PGS.TS Nguyễn Thị Tính đã hướng dẫn, giúp đỡ em trong quá trình nghiên cứu, xây dựng đề cương và thực hiện luận văn này. Xin trân trọng cảm ơn sự giúp đỡ của tập thể lãnh đạo, chuyên viên Phòng giáo dục Tiểu học Sở giáo dục và Đào tạo tỉnh Điện Biên, Phòng giáo dục và Đào tạo huyện Điện Biên, cán bộ quản lý, giáo viên các trường tiểu học trên địa bàn huyện Điện Biên đã tạo điều kiện cho tôi thực hiện luận văn này. Đề tài “Tổ chức bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên tiểu học đáp ứng yêu cầu chương trình giáo dục phổ thông mới ở huyện Điện Biên, tỉnh Điện Biên ” đã hoàn thành đúng kế hoạch. Tuy nhiên do thời gian và năng lực còn hạn chế cho nên đề tài không tránh khỏi những thiếu sót. Kính mong các thầy cô hội đồng khoa học đóng góp ý kiến để luận văn hoàn thiện hơn. Xin trân trọng cảm ơn! Thái Nguyên, tháng 3 năm 2019 HỌC VIÊN Ngô Văn Đô Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ................................................................................................. i LỜI CẢM ƠN ...................................................................................................... ii MỤC LỤC ..........................................................................................................iii DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT .......................................................................... iv DANH MỤC CÁC BẢNG .................................................................................. v MỞ ĐẦU ............................................................................................................. 1 1. Lý do chọn đề tài ............................................................................................. 1 2. Mục đích nghiên cứu ....................................................................................... 3 3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu ................................................................. 3 4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu của đề tài .......................................................... 3 5. Giả thuyết khoa học ......................................................................................... 3 6. Nhiệm vụ nghiên cứu ...................................................................................... 4 7. Phương pháp nghiên cứu ................................................................................. 4 8. Cấu trúc luận văn ............................................................................................. 5 Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ TỔ CHỨC BỒI DƯỠNG NĂNG LỰC DẠY HỌC CHO GIÁO VIÊN TIỂU HỌC ĐÁP ỨNG YÊU CẦU CHƯƠNG TRÌNH GIÁO DỤC PHỔ THÔNG MỚI .......................... 6 1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề....................................................................... 6 1.1.1. Những nghiên cứu ở nước ngoài ............................................................... 6 1.1.2. Những nghiên cứu ở trong nước................................................................ 8 1.2. Một số khái niệm cơ bản ............................................................................ 10 1.2.1. Năng lực................................................................................................... 10 1.2.2. Bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên tiểu học đáp ứng yêu cầu chương trình giáo dục phổ thông mới ......................................................... 14 1.2.3. Tổ chức bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên tiểu học đáp ứng yêu cầu chương trình giáo dục phổ thông mới ........................................... 16 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
1.3. Những vấn đề cơ bản về bồi dưỡng năng lực cho giáo viên tiểu học đáp ứng yêu cầu chương trình giáo dục phổ thông mới năm 2019 ................... 18 1.3.1. Chương trình giáo dục phổ thông mới và yêu cầu đặt ra về năng lực dạy học đối với người giáo viên tiểu học .......................................................... 18 1.3.2. Mục tiêu, nội dung chương trình bồi dưỡng nâng cao năng lực dạy học cho giáo viên tiểu học đáp ứng yêu cầu chương trình giáo dục phổ thông mới ........ 25 1.3.3. Hình thức tổ chức bồi dưỡng ................................................................... 26 1.3.4. Đánh giá kết quả bồi dưỡng..................................................................... 27 1.4. Tổ chức bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên tiểu học đáp ứng yêu cầu thực hiện chương trình giáo dục phổ thông mới .................................. 28 1.4.1 Quy trình bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên tiểu học đáp ứng yêu cầu chương trình giáo dục phổ thông mới ............................................... 1.4.2. Tổ chức các nguồn lực thực hiện kế hoạch bồi dưỡng ............................ 30 1.4.3. Chỉ đạo thực hiện kế hoạch bồi dưỡng .................................................... 31 1.4.4. Kiểm tra đánh giá các kết quả bồi dưỡng ................................................ 32 1.5. Những yếu tố ảnh hưởng đến tổ chức bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên tiểu học đáp ứng yêu cầu chương trình giáo dục phổ thông mới .......... 33 1.5.1. Những yếu tố chủ quan ............................................................................ 33 1.5.2. Những yếu tố khách quan ........................................................................ 34 Chương 2. THỰC TRẠNG TỔ CHỨC BỒI DƯỠNG NĂNG LỰC DẠY HỌC CHO GIÁO VIÊN TIỂU HỌC 35Ở HUYỆN ĐIỆN BIÊN, TỈNH ĐIỆN BIÊN ĐÁP ỨNG YÊU CẦU CHƯƠNG TRÌNH GIÁO DỤC PHỔ THÔNG MỚI................................................................................ 36 2.1. Vài nét về khách thể khảo sát và tổ chức khảo sát ..................................... 36 2.1.1. Thực trạng về tình hình giáo dục tiểu học của tỉnh Điện Biên ................ 36 2.1.2. Tổ chức khảo sát ...................................................................................... 38 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
2.2. Thực trạng về tổ chức bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên tiểu học ở huyện Điện Biên, tỉnh Điện Biên đáp ứng yêu cầu chương trình giáo dục phổ thông mới.............................................................................................. 38 2.2.1. Thực trạng về nội dung chương trình bồi dưỡng đã triển khai ............... 39 2.2.2. Hình thức bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên tiểu học ở huyện Điện Biên, tỉnh Điện Biên đã thực hiện .................................................. 42 2.2.3. Thực trạng về năng lực dạy học của giáo viên tiểu học ở huyện Điện Biên, tỉnh Điện Biên đáp ứng yêu cầu chương trình giáo dục phổ thông mới ........................................................................................................... 43 2.2.4. Thực trạng về nhu cầu bồi dưỡng năng lực dạy học của giáo viên tiểu học ở huyện Điện Biên, tỉnh Điện Biên đáp ứng yêu cầu chương trình giáo dục phổ thông mới ..................................................................................... 46 2.3. Thực trạng tổ chức bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên tiểu học ở huyện Điện Biên, tỉnh Điện Biên đáp ứng yêu cầu thực hiện chương trình giáo dục phổ thông mới............................................................................. 48 2.3.1. Thực trạng lập kế hoạch tổ chức bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên tiểu học ở huyện Điện Biên đáp ứng yêu cầu chương trình giáo dục phổ thông mới .................................................................................... 48 2.3.2. Thực trạng tổ chức bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên tiểu học ở huyện Điện Biên, tỉnh Điện Biên............................................................. 50 2.3.3. Thực trạng chỉ đạo bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên tiểu học ở huyện Điện Biên đáp ứng yêu cầu chương trình giáo dục phổ thông mới......... 53 2.3.4. Thực trạng kiểm tra, đánh giá kết quả bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên tiểu học ở huyện Điện Biên, tỉnh Điện Biên ............................... 59 2.3.5. Những khó khăn trong tổ chức bồi dưỡng nâng cao năng lực dạy học cho giáo viên tiểu học ở huyện Điên Biên, tỉnh Điện Biên ........................ 59 2.4. Đánh giá chung về thực trạng ..................................................................... 60 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
Chương 3. BIỆN PHÁP TỔ CHỨC BỒI DƯỠNG NĂNG LỰC DẠY HỌC CHO GIÁO VIÊN TIỂU HỌC ĐÁP ỨNG YÊU CẦU CHƯƠNG TRÌNH GIÁO DỤC PHỔ THÔNG MỚI Ở HUYỆN ĐIỆN BIÊN, TỈNH ĐIỆN BIÊN ................................................................... 64 3.1. Nguyên tắc đề xuất các biện pháp .............................................................. 64 3.1.1. Đảm bảo tính đối tượng ........................................................................... 64 3.1.2. Đảm bảo tính thực tiễn ............................................................................ 65 3.1.3. Đảm bảo tính hệ thống............................................................................. 65 3.1.4. Đảm bảo tính toàn diện............................................................................ 66 3.1.5. Đảm bảo tính hiệu quả ............................................................................. 67 3.1.6. Đảm bảo tính phát triển nghề nghiệp giáo viên....................................... 67 3.2. Các biện pháp ............................................................................................. 68 3.2.1. Nâng cao nhận thức cho cán bộ quản lý và giáo viên về chương trình giáo dục tiểu học mới và yêu cầu đặt ra đối với năng lực dạy học của người giáo viên .................................................................................................. 68 3.2.2. Xây dựng nội dung, chương trình bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên đáp ứng yêu cầu chương trình giáo dục tiểu học mới ....................... 72 3.2.3. Kế hoạch hóa nội dung chương trình bồi dưỡng nâng cao năng lực dạy học cho giáo viên tiểu học ở huyện Điện Biên, tỉnh Điện Biên đáp ứng yêu cầu chương trình giáo dục tiểu học mới .............................................. 75 3.2.4. Huy động nguồn lực tổ chức bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên tiểu học huyện Điện Biên, tỉnh Điện Biên đáp ứng yêu cầu chương trình giáo dục tiểu học mới ................................................................................ 78 3.2.5. Chỉ đạo đa dạng hóa hình thức tổ chức bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên tiểu học ở huyện Điện Biên, tỉnh Điện Biên đáp ứng yêu cầu chương trình giáo dục tiểu học mới ............................................................ 81 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
3.2.6. Phát triển môi trường tự bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên tiểu học nhằm đáp ứng yêu cầu thực hiện chương trình giáo dục mới ............. 85 3.2.7. Đổi mới đánh giá kết quả bồi dưỡng nâng cao năng lực dạy học cho giáo viên tiểu học ............................................................................................... 88 3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp ................................................................. 91 3.4. Khảo nghiệm mức độ cần thiết và tính khả thi của các biện pháp ............. 92 KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ................................................................. 95 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ....................................................... 98 PHỤ LỤC Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT STT Chữ viết tắt Chữ viết đầy đủ 1 ĐHSPTN Đại học Sư phạm Thái Nguyên 2 GDPT Giáo dục phổ thông 3 PCGDTH ĐĐT Phổ cập giáo dục tiểu học đúng độ tuổi 4 PP Phương pháp 5 QLGD Quản lí giáo dục 6 T.Ư Trung Ương 7 TH Tiểu học 8 THCS Trung học cơ sở 9 THPT Trung học phổ thông 10 VN Việt Nam Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1: Nội dung bồi dưỡng năng lực dạy học giáo viên đã tham gia....... 39 Bảng 2.2: Thực trạng hình thức tổ chức bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên tiểu học đã triển khai .................................................. 42 Bảng 2.3: Đánh giá năng lực của giáo viên tiểu học ................................... 44 Bảng 2.4: Thực trạng về nhu cầu bồi dưỡng của giáo viên tiểu học ............. 46 Bảng 2.5: Thực trạng lập kế hoạch bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên tiểu học của Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Điện Biên, tỉnh Điện Biên .................................................................. 49 Bảng 2.6: Các biện pháp tổ chức của Phòng Giáo dục và Đào tạo đối với hoạt động bồi dưỡng ............................................................ 50 Bảng 2.7: Nội dung bồi dưỡng đã được Phòng Giáo dục và Đào tạo chỉ đạo tổ chức tập huấn cho giáo viên tiểu học................................ 54 Bảng 2.8: Chỉ đạo lựa chọn hình thức bồi dưỡng cho giáo viên tiểu học ...... 57 Bảng 3.1: Kết quả khảo sát về mức độ cần thiết và tính khả thi của những biện pháp quản lý bồi dưỡng nâng cao năng lực cho giáo viên tiểu học đáp ứng yêu cầu chương trình giáo dục tiểu học mới ............................................................................. 92 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Chất lượng giáo dục phụ thuộc vào nhân cách và năng lực chuyên môn, nghiệp vụ của giáo viên, muốn nâng cao chất lượng giáo dục phải nâng cao năng lực cho giáo viên; muốn đổi mới giáo dục trước hết phải bồi dưỡng nâng cao năng lực giáo viên để có có đủ tiềm lực thực hiện hoạt đổi mới giáo dục một cách hiệu quả. Hiện tại chương trình giáo dục phổ thông của Việt Nam được tiếp cận theo nội dung, giáo viên dạy theo sách giáo khoa, sách giáo viên là chủ yếu. Thực hiện Nghị quyết 29 của TW về đổi mới căn bản toàn diện giáo dục Việt Nam [32], đối với giáo dục phổ thông chuyển đổi từ chương trình giáo dục theo tiếp cận nội dung sang chương trình giáo dục theo tiếp cận năng lực, giáo viên thực hiện dạy theo chương trình để đạt chuẩn đầu ra chứ không đơn thuần là dạy theo sách giáo khoa, sách giáo viên. chương trình giáo dục tiểu học mới theo định hướng phát triển năng lực, tích hợp liên môn nhằm giáo dục và phát triển toàn diện năng lực, phẩm chất của người học. Chương trình giáo dục tiểu học mới giúp học sinh hình thành và phát triển những yếu tố căn bản đặt nền móng cho sự phát triển hài hòa về thể chất, tinh thần, phẩm chất và năng lực; định hướng chính vào giáo dục về giá trị bản thân, gia đình, cộng đồng và những thói quen, nề nếp cần thiết trong học tập và sinh hoạt. Chương trình giáo dục tiểu học hướng tới hình thành ở học sinh các năng lực cốt lõi sau đây: Năng lực tự chủ và tự học, năng lực giao tiếp và hợp tác, năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo; Năng lực ngôn ngữ, năng lực tính toán, năng lực tìm hiểu tự nhiên và xã hội, năng lực công nghệ, năng lực tin học, năng lực thẩm mỹ, năng lực thể chất. Để đạt được các mục tiêu trên đòi hỏi cần thiết phải tổ chức bồi dưỡng nâng cao năng lực cho giáo viên tiểu học về thực hiện chương trình giáo dục phổ thông mới. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
Trong những năm qua ngành Giáo dục và Đào tạo tỉnh Điện Biên nói chung ngành Giáo dục và Đào tạo huyện Điện Biên nói riêng đã có nhiều nỗ lực trong công tác nâng cao chất lượng giáo dục từ vùng thuận lợi đến vùng khó khăn, một trong những chuyển biến mạnh mẽ đó là sự thay đổi về phương pháp dạy học, tổ chức các hình thức tiếp thu bài học cho học sinh, coi trọng giá trị phẩm chất, năng lực người học, tuy nhiên công tác bồi dưỡng nâng cao năng lực và phương pháp dạy học cho giáo viên chưa đạt hiệu quả như mong đợi dẫn tới kết quả thực hiện chương trình giáo dục ở nhiều nhà trường còn bất cập, dẫn tới chất lượng giáo dục học sinh ở nhiều nơi còn thấp chưa đáp ứng được yêu cầu trong tình hình mới hiện nay. Nguyên nhân do nhiều nguyên nhân khác nhau, nguyên nhân khách quan và nguyên nhân chủ quan, nguyên nhân khách quan do nội dung chương trình bồi dưỡng chưa phù hợp với nhu cầu về nội dung, phương pháp, hình thức tổ chức và thời gian bồi dưỡng của giáo viên; nguyên nhân chủ quan do năng lực, trình độ tiếp thu và sự chủ quan đến từ người được bồi dưỡng dẫn đến hiệu quả, chất lượng bồi dưỡng chuyên môn không cao chưa đáp ứng được sự mong đợi từ phía người quản lý và người học. Năm học 2020 - 2021 ngành giáo dục và đào tạo tỉnh Điện Biên nói chung, ngành giáo dục và đào tạo huyện Điện Biên sẽ triển khai thực hiện chương trình giáo dục tiểu học mới, đòi hỏi giáo viên cần được chuẩn bị trước về năng lực thực hiện chương trình mới, giúp họ tự tin, sáng tạo trong triển khai đổi mới giáo dục. Nghiên cứu về tổ chức bồi dưỡng giáo viên đáp ứng yêu cầu chương trình giáo dục mới nhằm đề xuất các biện pháp tổ chức bồi dưỡng cho phù hợp với năng lực và nhu cầu hiện có của giáo viên là việc làm cần thiết hiện nay, vì vậy tác giả chọn đề tài nghiên cứu: “Tổ chức bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên tiểu học đáp ứng yêu cầu chương trình giáo dục phổ thông mới ở huyện Điện Biên, tỉnh Điện Biên”. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
2. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực trạng bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên và thực trạng tổ chức bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên tiểu học ở huyện Điện Biên, tỉnh Điện Biên, tác giả luận văn đề xuất các biện pháp tổ chức bồi dưỡng nâng cao năng lực dạy học cho giáo viên tiểu học thực hiện chương trình dục giáo phổ thông mới góp phần nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên và nâng cao chất lượng đổi mới giáo dục tiểu học. 3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu 3.1. Khách thể nghiên cứu Hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu học thực hiện chương trình giáo dục phổ thông mới. 3.2. Đối tượng nghiên cứu Các biện pháp tổ chức bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên các trường tiểu học trên địa bàn huyện Điện Biên, tỉnh Điện Biên thực hiện chương trình giáo dục tiểu học mới 4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu của đề tài 4.1. Giới hạn nội dung nghiên cứu Đề tài chỉ giới hạn nghiên cứu biện pháp tổ chức bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên dựa trên thực trạng bồi dưỡng giáo viên tiểu học và thực trạng tổ chức bồi dưỡng giáo viên tiểu học trên địa bàn huyện Điện Biên, tỉnh Điện Biên theo tiếp cận chức năng của hoạt động quản lý hoạt động bồi dưỡng. 4.2. Giới hạn khách thể điều tra - Lãnh đạo, chuyên viên Phòng Giáo dục và Đào tạo, Cán bộ quản lý các trường: Tổng số là 35 người. - GV các trường tiểu học, trường PTDTBTTH trên địa bàn huyện Điện Biên, tỉnh Điện Biên: Tổng số là 320. 5. Giả thuyết khoa học Chất lượng chương trình giáo dục tiểu học mới phụ thuộc vào năng lực dạy học của giáo viên, nếu đề xuất được các biện pháp mang tính đồng bộ, khoa học tổ chức bồi dưỡng nâng cao năng lực dạy học cho giáo viên dựa trên nhu cầu bồi Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
dưỡng và đạt chuẩn năng lực thực hiện chương trình giáo dục mới sẽ góp phần nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên và nâng cao chất lượng thực hiện chương trình giáo dục tiểu học mới trên địa bàn huyện Điện Biên, tỉnh Điện Biên. 6. Nhiệm vụ nghiên cứu 6.1. Nghiên cứu cơ sở lý luận về tổ chức bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên tiểu học đáp ứng yêu cầu chương trình giáo dục phổ thông mới ở huyện Điện Biên, tỉnh Điện Biên. 6.2. Thực trạng tổ chức bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên tiểu học đáp ứng yêu cầu chương trình giáo dục phổ thông mới ở huyện Điện Biên, tỉnh Điện Biên. 6.3. Đề xuất biện pháp tổ chức bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên tiểu học đáp ứng yêu cầu chương trình giáo dục phổ thông mới ở huyện Điện Biên, tỉnh Điện Biên. 7. Phương pháp nghiên cứu 7.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận Thực hiện phân tích, tổng hợp, hệ thống hóa các nguồn tài liệu lý luận và thực tiễn có liên quan đến công tác tổ chức bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên tiểu học thực hiện chương trình giáo dục phổ thông mới. Tài liệu, văn kiện của Đảng, chính sách của Nhà nước về phát triển giáo dục và đào tạo chương trình giáo dục tiểu học mới. Kết quả nghiên cứu, tài liệu trong nước và ngoài nước về bồi dưỡng giáo viên thực hiện chương trình giáo dục tiểu học mới. 7.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn 7.2.1. Phương pháp điều tra Xây dựng các bảng điều tra phù hợp với nội dung đề tài luận văn; thống kê, phân tích các dữ liệu để có những đánh giá chính xác về thực trạng tổ chức bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên tiểu học thực hiện chương trình giáo dục mới trên địa bàn bàn huyện Điện Biên, tỉnh Điện Biên Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
7.2.2. Phương pháp chuyên gia Thông qua bảng hỏi tác giả khảo sát về năng lực giáo viên và thực trạng tổ chức bồi dưỡng giáo viên thực hiện chương trình giáo dục tiểu học mới trên địa bàn bàn huyện Điện Biên, tỉnh Điện Biên. 7.2.3. Phương pháp tổng kết kinh nghiệm Xin ý kiến CBQL, chuyên viên Phòng Giáo dục tiểu học huyện Điện Biên CBQL, giáo viên các trường tiểu học, trường PTDTBTTH huyện Điện Biên để phân tích, lựa chọn các biện pháp tổ chức bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên tiểu học thực hiện chương trình giáo dục phổ thông mới trên địa bàn huyện Điện Biên, tỉnh Điện Biên. 7.2.4. Phương pháp khảo nghiệm Xin ý kiến đánh giá của các chuyên gia, CBQL giáo dục, giáo viên có nhiều kinh nghiệm, phỏng vấn về các kết quả nghiên cứu các biện pháp được đề xuất trong luận văn. 7.3. Phương pháp bổ trợ Sử dụng phương pháp thống kê trong toán học để xử lý dữ liệu, các thông tin trong quá trình nghiên cứu, điều tra, thu thập. 8. Cấu trúc luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận và kiến nghị, tài liệu tham khảo, phụ lục, luận văn được trình bày trong ba chương. Chương 1: Cơ sở lý luận về tổ chức bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên tiểu học đáp ứng yêu cầu chương trình giáo dục phổ thông mới Chương 2: Thực trạng tổ chức bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên tiểu học đáp ứng yêu cầu chương trình giáo dục phổ thông mới ở huyện Điện Biên, tỉnh Điện Biên. Chương 3: Biện pháp tổ chức bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên tiểu học đáp ứng yêu cầu chương trình giáo dục mới ở huyện Điện Biên, tỉnh Điện Biên. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ TỔ CHỨC BỒI DƯỠNG NĂNG LỰC DẠY HỌC CHO GIÁO VIÊN TIỂU HỌC ĐÁP ỨNG YÊU CẦU CHƯƠNG TRÌNH GIÁO DỤC PHỔ THÔNG MỚI 1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề 1.1.1. Những nghiên cứu ở nước ngoài Thế giới hiện nay có rất nhiều nhà khoa học nghiên cứu về sự phát triển của giáo dục, những cải tiến về giáo dục qua các thời kỳ đã mang lại cho con người rất nhiều sáng tạo trong công tác phát triển năng lực người học, năng lực chuyên môn, các biện pháp quản lý nhằm phát triển năng lực chuyên môn cho đội ngũ giáo viên. Theo chuẩn đào tạo của một số nước trên thế giới, tiêu biểu là Postdam (Cộng hòa liên bang Đức) Mô hình năng lực của giáo viên bao gồm: Năng lực dạy học; năng lực giáo dục; năng lực đánh giá và năng lực đổi mới. Trong đó, năng lực dạy học là năng lực chuyên biệt quan trọng nhất. Muốn thực hiện được nhiệm vụ tổ chức, dẫn dắt người học tiếp thu kiến thức mới, giáo viên phải có năng lực về giảng dạy, là những chuyên gia về dạy học.[43] Theo Cheng & Townsend (2000) và Maclean (1999), tác động của toàn cầu hoá, cạnh tranh quốc tế và yêu cầu chính trị xã hội ở các địa phương đã gây ra những thay đổi nhanh chóng trong hầu hết mọi xã hội ở khu vực Châu Á - Thái Bình Dương. Trong bối cảnh đó, cải cách giáo dục đã trở thành yêu cầu cấp thiết ở mỗi quốc gia trong khu vực. Là những người chủ chốt trong quá trình đổi mới giáo dục, giáo viên phải đối mặt với nhiều thay đổi, họ được kỳ vọng có năng lực đảm trách tốt nhiều nhiệm vụ, ngoài việc giảng dạy, họ còn phải có trách nhiệm phát triển chương trình giáo dục, chương trình môn học, quản lý trường học, tự bồi dưỡng chuyên môn, tự phát triển bản thân, giúp đỡ các giáo viên mới và làm việc với cha mẹ học sinh, phát triển các quan hệ xã hội hỗ trợ cho các hoạt động giáo dục của nhà trường. [43] Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
Người Hàn Quốc tin rằng giáo dục là yếu tố quan trọng thúc đẩy, dẫn dắt và sẽ tiếp tục dẫn dắt họ tới sự thành công trong tăng trưởng kinh tế và phát triển xã hội. Chính vì vậy, Chính phủ Hàn Quốc đã xác định ưu tiên cho giáo dục và thực hiện các cải cách giáo dục như là các nhiệm vụ trọng tâm nhằm đối phó với những thách thức trong bối cảnh hội nhập quốc tế và cuộc cách mạng công nghiệp 4.0. Hàn Quốc đã có rất nhiều đổi mới về đào tạo giáo viên, cải cách giáo dục ở Hàn Quốc gần đây được đưa ra với mục tiêu đào tạo ra những giáo viên giỏi có thể đáp ứng yêu cầu của thời kỳ toàn cầu hoá và cuộc cách mạng công nghiệp 4.0. Trong quá trình đổi mới, các lĩnh vực như phát triển chương trình đào tạo giáo viên; phương pháp dạy học, giáo dục; năng lực ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học; năng lực quản lý thông tin, quản lý lớp học và đạo đức của giáo viên đã được nhấn mạnh [43] Ở Mỹ, đầu những năm 2000, nghiên cứu của David G.IMIG cho thấy, chương trình đào tạo giáo viên theo kiểu truyền thống đang đứng trước những thử thách gay go ở mọi quốc gia. Những ý kiến phê phán không chỉ nhằm vào chất lượng thấp của đầu vào mà còn chỉ rõ sự thiếu chuẩn bị về nội dung đào tạo. Chương trình đào tạo lúc đó bị coi là vừa thiếu tính học thuật vừa xa rời kinh nghiệm thực tế. Mặt khác, bởi các yếu tố ảnh hưởng tới việc đào tạo cũng như phương thức đào tạo giáo viên vẫn chưa được xác định rõ, cho nên các chương trình đào tạo giáo viên được đánh giá là có tính chắp vá, rời rạc. Trước bối cảnh đó, đào tạo giáo viên ở Mỹ đứng trước thử thách phải điều chỉnh chương trình đào tạo của mình theo hướng phù hợp với nhu cầu của các trường địa phương. Trải qua hơn 10 năm qua, các chương trình đào tạo giáo viên ở Mỹ đã có những thay đổi, nổi bật là: chuyển đổi chương trình đào tạo chuyên môn sang chú trọng nhiều hơn đến kinh nghiệm thực tiễn; phát triển chương trình đào tạo giáo viên đáp ứng tiêu chuẩn quốc gia cũng như theo tiêu chuẩn của từng bang, từng địa phương; kết hợp đào tạo kỹ thuật giảng dạy như một phần trong chương trình đào tạo giáo viên, tăng cường trang bị cả phần cứng và phần mềm giảng dạy và thử nghiệm nhiều kỹ thuật giảng dạy mới.[43] Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
Ủy ban châu Âu (2007) nhận ra rằng giáo viên đóng một vai trò quan trọng trong việc chuẩn bị cho học sinh có chỗ đứng trong xã hội và nơi làm việc. Vì vậy, Ủy ban châu Âu đề xuất rằng tại mỗi thời điểm trong sự nghiệp của mình, giáo viên cần phải có và được yêu cầu có đầy đủ các kiến thức môn học, thái độ và kỹ năng sư phạm để giúp đỡ thế hệ trẻ phát huy tối đa tiềm năng của họ.[43] Như vậy các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, vai trò của người thầy là rất quan trọng, nâng cao năng lực dạy học cho người thầy là một trong những nhiệm vụ trọng tâm cho sự thay đổi và nâng cao chất lượng tại các nhà trường. 1.1.2. Những nghiên cứu ở trong nước Các công trình nghiên cứu về quản lý hoạt động giáo dục của các tác giả như: Phạm Quang Sáng, Trần Khánh Đức, Đặng Xuân Hải, Nguyễn Trọng Hậu, Đặng Bá Lãm, Đặng Quốc Bảo, Nguyễn Đức Chính, Bùi Đức Thiệp, Nguyễn Quốc Chí Phạm Viết Vượng, Nguyễn Thị Tiến…. là những công trình nghiêm cứu tiêu biểu trên đã đề cập đến yếu tố quản lý giáo dục cần quan tâm đến xây dựng phát triển đội ngũ giáo viên và bồi dưỡng giáo viên. Một số hội thảo trong thời gian qua cũng đề cập đến vấn đề tổ chức, quản lý hoạt động bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên. Điển hình có thể kể đến hội thảo của Khoa Sư phạm - Đại học Quốc Gia Hà Nội với chủ đề “Chất lượng giáo dục và vấn đề đào tạo giáo viên”, Kỷ yếu hội thảo khoa học (10/2004). Tác giả Hồ Viết Vương (2005) nghiên cứu về chuẩn hóa chương trình giáo dục và bồi dưỡng nâng cao năng lực cho giáo viên, cán bộ quản lý, đề xuất các giải pháp bồi dưỡng giáo viên, cán bộ quản lý giáo dục.[48] Tác giả Nguyễn Đức Chính, Nguyễn Thị Mỹ Lộc đã nghiên cứu về tổ chức bồi dưỡng, đào tạo giáo viên, cán bộ quản lý ngành giáo dục và đề xuất các biện pháp phát triển đội ngũ. Tác giả Trần Thị Bích Liễu (2005) nghiên cứu về vai trò của Hiệu trưởng trong công tác bồi dưỡng chuyên môn cho đội ngũ giáo viên, đồng thời đã chỉ ra tầm quan trọng của Hiệu trưởng trong việc chia sẻ trách nhiệm và bồi dưỡng giáo viên.[24] Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
Tác giả Lục Thị Nga (2005) nghiên cứu về bồi dưỡng giáo viên để tăng thêm năng lực, phẩm chất theo yêu cầu của từng bậc học. Công tác bồi dưỡng được thực hiện trên nền tảng các loại trình độ đã được đào tạo cơ bản, nội dung bồi dưỡng được triển khai ở các mức độ khác nhau, phù hợp cho từng đối tượng cụ thể. [31] Tác giả Nguyễn Thị Nguyệt Quế (2010) nghiên cứu về quản lý bồi dưỡng giáo viên nhằm nâng cao năng suất và hiệu quả công việc. Sau khi được bồi dưỡng, năng lực cá nhân được gia tăng, đáp ứng nhu cầu phát triển nguồn nhân lực trong hiện tại và trong tương lai của nhà trường THCS. [35]. Tác giả Nguyễn Thị Bích Hạnh (2010), nghiên cứu về phát triển đội ngũ giáo viên THCS vùng đặc biệt khó khăn của tỉnh Quảng Ninh, Luận văn thạc sĩ, ĐHSPTN. Đề tài được nghiên cứu theo lý thuyết phát triển nguồn nhân lực cán bộ quản lý bao gồm công tác quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng cán bộ theo hướng đáp ứng chuẩn hiệu trưởng và nhu cầu thực tế địa phương [18]. Tác giả Vũ Văn Huy (2011) với đề tài luận văn tốt nghiệp đã nghiên cứu cơ sở lý luận và khảo sát đánh giá thực trạng bồi dưỡng và thực trạng quản lý bồi dưỡng giáo viên THPT theo tiếp cận chuẩn nghề nghiệp giáo viên phổ thông và đề xuất được các biện pháp quản lý bồi dưỡng giáo viên.[22]. Tác giả Nguyễn Thị Tuyết (2013) nghiên cứu về bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên phổ thông thành phổ Hà Nội, tác giả đã xây dựng cơ sở lý luận của bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên, khảo sát đánh giá thực trạng bồi dưỡng năng lực cho giáo viên phổ thông ở Hà Nội và đề xuất các giải pháp tổ chức bồi dưỡng nâng cao năng lực dạy học cho giáo viên [41; trang 13-16]. Tác giả Nguyễn Thành Vinh (2012), nghiên cứu về bồi dưỡng hiệu trưởng các trường phổ thông theo định hướng năng lực thực hiện của Hiệu trưởng bao gồm các năng lực dạy học, giáo dục; năng lực quản lý nhà trường vv..[50; trang 17-19]. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn