Luận văn Thạc sĩ Kinh doanh thương mại: Phát triển cho vay khách hàng cá nhân tại Ngân hàng TMCP Quốc dân

Chia sẻ: Dongcoxanh10 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:104

Thêm vào BST

Báo xấu

23
lượt xem 11
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu của luận văn "Phát triển cho vay khách hàng cá nhân tại Ngân hàng TMCP Quốc dân" nhằm phân tích và đánh giá thực trạng phát triển cho vay khách hàng cá nhân tại Ngân hàng TMCP Quốc dân, từ đó chỉ ra những kết quả đạt được, hạn chế và nguyên nhân của những hạn chế; đề xuất một số giải pháp nhằm phát triển cho vay khách hàng cá nhân tại Ngân hàng TMCP Quốc dân đến năm 2025.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kinh doanh thương mại: Phát triển cho vay khách hàng cá nhân tại Ngân hàng TMCP Quốc dân

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG …….o0o……. LUẬN VĂN THẠC SĨ PHÁT TRIỂN CHO VAY KHÁCH HÀNG CÁ NHÂN TẠI NGÂN HÀNG TMCP QUỐC DÂN Ngành: Kinh doanh thương mại NGUYỄN THẾ NGHĨA Hà Nội - 2021
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG LUẬN VĂN THẠC SĨ PHÁT TRIỂN CHO VAY KHÁCH HÀNG CÁ NHÂN TẠI NGÂN HÀNG TMCP QUỐC DÂN Ngành: Kinh doanh thương mại Mã số: 8340121 Họ và tên học viên: NGUYỄN THẾ NGHĨA Người hướng dẫn: PGS. TS BÙI THỊ LÝ Hà Nội - 2021
i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan, luận văn thạc sĩ này là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn hoàn toàn trung thực và chưa được sử dụng, công bố trong bất kỳ công trình khoa học nào. Tất cả các thông tin trích dẫn đều được chỉ rõ nguồn gốc./. Hà Nội, ngày tháng năm 2021 Tác giả luận văn Nguyễn Thế Nghĩa
ii LỜI CẢM ƠN Trong quá trình học tập và thực hiện đề tài nghiên cứu, tôi đã nhận được rất nhiều sự giúp đỡ nhiệt tình và đóng góp quý báu của nhiều tập thể và cá nhân. Nhân đây, tôi xin gửi lời cảm ơn sâu sắc, lòng biết ơn chân thành đến các tập thể, cá nhân đã tạo điều kiện và giúp đỡ tôi trong suốt quá trình thực hiện. Trước hết, tôi xin trân trọng cảm ơn Ban Giám hiệu Nhà trường, Phòng Đào tạo (Bộ phận sau đại học), các Khoa chuyên môn, các Phòng ban chức năng của trường Đại học Ngoại thương, đã tạo mọi điều kiện giúp đỡ tôi hoàn thành chương trình học tập và thực hiện luận văn của mình. Với lòng biết ơn chân thành và sâu sắc nhất, tôi xin trân trọng cảm ơn PGS.TS Bùi Thị Lý – người đã trực tiếp hướng dẫn tôi trong suốt quá trình nghiên cứu và hoàn thiện đề tài Tôi xin cảm ơn sự giúp đỡ của các đồng chí lãnh đạo, cô chú, anh chị tại Ngân hàng Thương mại cổ phần Quốc dân đã giúp đỡ tôi thực hiện luận văn. Xin cảm ơn gia đình, người thân đã động viên và giúp đỡ tôi hoàn thành chương trình học tập và thực hiện luận văn này. Do thời gian nghiên cứu và kiến thực còn hạn chế, luận văn được hoàn thiện không tránh khỏi những sơ xuất thiếu sót, tôi rất mong nhận được những ý kiến của các thầy cô giáo cùng các bạn. Xin chân thành cảm ơn! Hà nội, ngày tháng năm 2021 Tác giả luận văn Nguyễn Thế Nghĩa
iii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ...................................................................................................... i LỜI CẢM ƠN ........................................................................................................... ii BẢNG DANH MỤC BẢNG BIỂU, SƠ ĐỒ ......................................................... vii TÓM TẮT KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU LUẬN VĂN ......................................... viii PHẦN MỞ ĐẦU ........................................................................................................1 CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CHO VAY KHÁCH HÀNG CÁ NHÂN VÀ PHÁT TRIỂN CHO VAY KHÁCH HÀNG CÁ NHÂN CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI ............................................................................................6 1.1 Lý thuyết chung về ngân hàng thương mại ..................................................6 1.1.1 Khái niệm ..................................................................................................6 1.1.2 Chức năng của ngân hàng thương mại ..................................................6 1.1.3 Các hoạt động chủ yếu của ngân hàng ...................................................7 1.1.4. Hoạt động cho vay của ngân hàng thương mại.....................................9 1.2. Lý thuyết chung về hoạt động cho vay dành cho khách hàng cá nhân ..10 1.2.1 Đặc điểm của hoạt động cho vay dành cho khách hàng cá nhân .......10 1.2.2. Các sản phẩm cho vay dành cho khách hàng cá nhân .......................15 1.3. Phát triển hoạt động cho vay khách hàng cá nhân ...................................17 1.3.1. Khái niệm phát triển hoạt động cho vay khách hàng cá nhân ...........17 1.3.2. Các chỉ tiêu đánh giá mức độ phát triển cho vay khách hàng cá nhân .............................................................................................................17 1.4. Các nhân tố ảnh hưởng sự phát triển hoạt động cho vay khách hàng cá nhân .................................................................................................................21 1.4.1. Nhóm nhân tố khách quan ...................................................................21 1.4.2. Nhóm nhân tố chủ quan .......................................................................23 1.5. Kinh nghiệm phát triển hoạt động cho vay khách hàng cá nhân của một số Ngân hàng trong nước và bài học kinh nghiệm cho Ngân hàng TMCP Quốc dân ..............................................................................................................25 1.5.1. Kinh nghiệm của Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) ..............................................................................................................25
iv 1.5.2. Kinh nghiệm của Ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam (Agribank) .......................................................................................26 1.5.3. Bài học rút ra cho Ngân hàng TMCP Quốc dân .................................28 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN CHO VAY KHÁCH HÀNG CÁ NHÂN TẠI NGÂN HÀNG TMCP QUỐC DÂN..................................................30 2.1. Khái quát chung về Ngân hàng TMCP Quốc dân ....................................30 2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển của Ngân hàng TMCP Quốc dân ..........................................................................................................................30 2.1.2. Cơ cấu tổ chức và mạng lưới hoạt động ..............................................31 2.1.3. Tình hình hoạt động kinh doanh của chi nhánh trong 3 năm (2018 – 2020) .................................................................................................................34 2.2. Thực trạng phát triển cho vay khách hàng cá nhân tại Ngân hàng TMCP Quốc dân .................................................................................................42 2.2.1 Quá trình triển khai................................................................................42 2.2.2. Quy trình nghiệp vụ cho vay khách hàng cá nhân của Ngân hàng TMCP Quốc dân ..............................................................................................43 2.2.3. Thực trạng phát triển cho vay khách hàng cá nhân tại Ngân hàng TMCP Quốc dân ..............................................................................................45 2.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến phát triển cho vay khách hàng cá nhân tại Ngân hàng TMCP Quốc dân .............................................................................61 2.3.1. Nhân tố khách quan ..............................................................................61 2.3.2. Nhân tố chủ quan ..................................................................................62 2.4. Đánh giá thực trạng phát triển cho vay khách hàng cá nhân tại Ngân hàng TMCP Quốc dân........................................................................................68 2.4.1. Kết quả đạt được ....................................................................................68 2.4.2. Những tồn tại .........................................................................................69 2.4.3. Nguyên nhân .........................................................................................71 CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN CHO VAY KHÁCH HÀNG CÁ NHÂN TẠI NGÂN HÀNG TMCP QUỐC DÂN..................................................74
v 3.1 Mục tiêu, định hướng phát triển cho vay khách hàng cá nhân tại Ngân hàng TMCP Quốc dân trong 5 năm tiếp theo ..................................................74 3.2. Giải pháp phát triển cho vay khách hàng cá nhân tại Ngân hàng TMCP Quốc dân ..............................................................................................................76 3.2.1. Giải pháp nâng cao hiệu quả và chất lượng hoạt động cho vay khách hàng cá nhân ...................................................................................................76 3.2.2. Giải pháp phát triển sản phẩm cho vay khách hàng cá nhân .............77 3.2.3. Giải pháp mở rộng mạng lưới phòng giao dịch ...................................80 3.2.4. Giải pháp về đội ngũ nhân viên ............................................................81 3.2.5. Giải pháp về marketing .........................................................................82 3.2.6. Giải pháp hỗ trợ .....................................................................................84 3.3. Kiến nghị .......................................................................................................89 KẾT LUẬN ..............................................................................................................91 TÀI LIỆU THAM KHẢO ......................................................................................92 PHỤ LỤC .................................................................................................................93
vi DANH MỤC CÁC TỪ, CỤM TỪ VIẾT TẮT STT Ký hiệu Nguyên nghĩa 1 NCB Ngân hàng TMCP Quốc dân 2 HĐV Huy động vốn 3 KTXH Kinh tế xã hội 4 NHTM Ngân hàng thương mại 5 TCTD Tổ chức tín dụng 6 TMCP Thương mại cổ phần 7 TTKDTM Thanh toán không dùng tiền mặt 8 UNC Uỷ nhiệm chi 9 UNT Uỷ nhiệm thu 10 HĐTT Hoạt động thanh toán 11 CN Chi nhánh 12 NHNN Ngân hàng nhà nước
vii BẢNG DANH MỤC BẢNG BIỂU, SƠ ĐỒ 1. Bảng Bảng 2.1: Hoạt động huy động vốn của NCB giai đoạn 2018 – 2020 ......................35 Bảng 2.2: Hoạt động tín dụng chung của NCB giai đoạn 2018 – 2020 ....................38 Bảng 2.4: Dư nợ TDCN trong tổng dư nợ của NCB 2018-2020 ..............................45 Bảng 2.5: Dư nợ TDCN và tốc độ tăng trưởng dư nợ TDCN của NCB 2018-202046 Bảng 2.6: Cơ cấu dư nợ cho vay khách hàng cá nhân tại NCB năm 2018-2020 ......47 Bảng 2.7: Dư nợ cho vay khách hàng cá nhân của NCB theo sản phẩm (2018 – 2020)..........................................................................................................................49 Bảng 2.8: Thị phần cho vay khách hàng cá nhân của các ngân hàng (2018 – 2020) ...................................................................................................................................53 Bảng 2.9: Nợ xấu – Tỷ lệ nợ xấu cho vay khách hàng cá nhân của NCB (2018 – 2020)..........................................................................................................................55 Bảng 2.10: Thu nhập từ cho vay khách hàng cá nhân của NCB (2018 – 2020) .......56 2. Biểu đồ Biểu đồ 2.1: Biến động nợ xấu cho vay khách hàng cá nhân của NCB trong năm 2020 ...........................................................................................................................54 Biểu đồ 2.3: Nguồn thông tin tiếp cận của khách hàng cá nhân ...............................64 Biểu đồ 2.4: Lịch sử quan hệ tín dụng của KHCN tại NCB .....................................64 Biểu đồ 2.5: Hình thức bảo đảm tiền vay của KHCN tại NCB ................................65 Biểu đồ 2.6: Thời hạn vay của KHCN tại NCB ........................................................65 Biểu đồ 2.7: Mục đích vay vốn của KHCN tại NCB ................................................66 Biểu đồ 2.8: Hồ sơ, thủ tục vay vốn tại NCB ...........................................................66 Biểu đồ 2.9: Lãi suất cho vay tại NCB so với các NHTM khác trên địa bàn ...........67 Biểu đồ 2.10: Trình độ chuyên môn và phong cách giao dịch của nhân viên NCB 68 3. Sơ đồ Sơ đồ 2.1: Tổ chức của Ngân hàng TMCP Quốc Dân ..............................................32
viii TÓM TẮT KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU LUẬN VĂN Trên thế giới và Việt Nam đã có rất nhiều nghiên cứu, thảo luận về hoạt động phát triển cho vay khách hàng cá nhân, bàn về các khái niệm, cách thức phân loại, các phương pháp tiến hành hoạt động cho vay khách hàng cá nhân, các chỉ tiêu đánh giá mức độ phát triển cho vay khách hàng cá nhân và các nhân tố ảnh hưởng đến sự phát triển hoạt động cho vay khách hàng cá nhân của ngân hàng. Do đó trong chương một của luận văn, đã tập trung tổng hợp, phân tích và tìm hiểu về các khía cạnh này. Chương hai luận văn tổng hợp và phân tích thực trạng phát triển cho vay khách hàng cá nhân tại ngân hàng TMCP Quốc dân, chỉ ra thực trạng hoạt động cho vay khách hàng cá nhân tại ngân hàng TMCP Quốc dân từ năm 2018-2020, thực trạng quá trình triển khai, quy trình nghiệp vụ cho vay khách hàng cá nhân tại ngân hàng. Sau đó, luận văn phân tích chi tiết các chỉ tiêu đánh giá mức độ phát triển hoạt động cho vay cơ bản đã thúc đẩy hoạt động cá nhân tại ngân hàng TMCP Quốc dân trong giai đoạn 2018-2020 như thế nào và đánh giá các yếu tố ảnh hưởng đến chung về tác động của các chính sách đã ảnh hưởng đến hoạt động phát triển cho vay khách hàng cá nhân tại ngân hàng TMCP Quốc dân ra sao. Về cơ bản, hoạt động cho vay khách hàng cá nhân tại ngân hàng TMCP Quốc dân đã có nhiều bước phát triển, giúp ngân hàng tăng thêm thu nhập. Về chương ba, luận văn đã đưa ra mục tiêu, định hướng phát triển cho vay khách hàng cá nhân tại Ngân hàng TMCP Quốc dân trong giai đoạn 2020-2025 và đề xuất các giải pháp nhằm phát triển cho vay khách hàng cá nhân tại Ngân hàng TMCP Quốc dân như: giải pháp nâng cao hiệu quả và chất lượng hoạt động cho vay khách hàng cá nhân; giải pháp phát triển sản phẩm cho vay khách hàng cá nhân; giải pháp mở rộng mạng lưới phòng giao dịch; giải pháp về đội ngũ nhân viên; giải pháp về marketing.
1 PHẦN MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Tín dụng là một nghiệp vụ cơ bản của các NHTM giúp các Ngân hàng hướng đến mục tiêu chung đó là kinh doanh có hiệu quả, từng bước mở rộng và phát triển hoạt động một cách bền vững. Tuy nhiên, có một thực tế là nhiều ngân hàng quan tâm đến tín dụng doanh nghiệp hơn là tín dụng khách hàng cá nhân. Bởi lẽ, chúng ta thường nhìn nhận khách hàng cá nhân là những người có khối lượng giao dịch nhỏ, số lượng giao dịch ít, lại tốn kém chi phí phục vụ nên tính sinh lời của một khách hàng tạo ra là thấp. Vì thế mà, trước những năm 90, khi nền kinh tế nước ta còn kém phát triển, đời sống người dân còn khó khăn và chủ yếu là các Ngân hàng Nhà nước lớn hoạt động thì thị trường khách hàng cá nhân được coi là ít tiềm năng và chưa được quan tâm. Thực tế và lý luận đã chỉ rõ vai trò, tính ổn định và bền vững của nhóm khách hàng cá nhân đối với hoạt động của ngân hàng. Việt Nam có dân số hơn 90 triệu dân, trong đó mới chỉ hơn 20% mở tài khoản ở ngân hàng. Điều này cho thấy cơ hội rất lớn trong việc phát triển dịch vụ ngân hàng bán lẻ. Nhận thức đầy đủ tầm quan trọng của thị trường cho vay khách hàng cá nhân trong bối cảnh hội nhập nền kinh tế hiện nay, Ngân hàng TMCP Quốc dân cũng đã có những bước chuyển mình linh hoạt, ngày càng chú trọng tới nghiệp vụ cho vay khách hàng cá nhân, đầu tư công nghệ hiện đại, cung cấp các sản phẩm dịch vụ ngân hàng mới, đáp ứng nhu cầu đang lên của xã hội. Trong quá trình hình thành và phát triển, Ngân hàng TMCP Quốc dân luôn khẳng định được vị thế của một NHTM lớn ở nước ta. Quy mô hoạt động ngày càng mở rộng, chất lượng hoạt động phần nào được nâng lên. Trước những khó khăn của nền kinh tế và của ngành Ngân hàng, thì Ngân hàng TMCP Quốc dân cũng không ngoại lệ, Chi nhánh cũng đã quan tâm và chú trọng đến lĩnh vực bán lẻ, nên việc xem xét một cách cụ thể và đưa ra các giải pháp nhằm phát triển hoạt động này là rất cần thiết. Chính vì vậy tôi chọn đề tài “Phát triển cho vay khách hàng cá nhân tại Ngân hàng TMCP Quốc dân” làm đề tài nghiên cứu.
2 2. Tình hình nghiên cứu Hiện nay có một số công trình nghiên cứu và tài liệu xuất bản có liên quan đến phát triển cho vay khách hàng cá nhân tại các Ngân hàng thương mại, điển hình như một số công trình sau: * Về nội dung hiệu quả cho vay khách hàng cá nhân tại ngân hàng có các nghiên cứu như: - Luận văn “Nâng cao hiệu quả cho vay khách hàng cá nhân đối với ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam – Chi nhánh Quảng Nam” (2015), tác giả Nguyễn Thị Như Thủy, Học viện chính trị quốc gia thành phố Hồ Chí Minh. Đề tài đã hệ thống được cơ sở lý luận về cho vay khách hàng cá nhân. Nhưng trong quá trình nghiên cứu còn chưa được cụ thể, phân tích rõ ràng tình hình tín dụng tại ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn chi nhánh Quảng Nam. Về nội dung phát triển cho vay khách hàng cá nhân có các nghiên cứu như: - Luận văn “Phát triển dịch vụ tín dụng bán lẻ tại Ngân hàng TMCP Quốc Dân - Chi nhánh Nghệ An”, tác giả Vũ Minh Đức, Đại học Kinh tế Quốc dân. Đề tài đã nghiên cứu tập trung vào hoạt động của chi nhánh Nghệ An trực thuộc hệ thống NCB, đây là một trong những chi nhánh lớn của NCB đồng thời cũng mang đầy đủ tính đặc trưng của một Ngân hàng Thương Mại Cổ Phần đang từng bước phát triển theo mô hình Ngân hàng hiện đại. Tuy nhiên, luận văn chưa đưa ra được giải pháp căn cơ đối với sự phát triển tín dụng bán lẻ/cá nhân tại cơ sở. - Luận văn “Giải pháp phát triển cho vay khách hàng cá nhân tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam” (2011), tác giả Nguyễn Ngọc Lê Ca, Đại học kinh tế TP Hồ Chí Minh. Đề tài đã mô tả được thực trạng tín dụng tại ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam. Nhưng tác giả còn thiên về nội dung học thuật và khái niệm lý thuyết, chưa nêu bật được hoạt động cho vay khách hàng cá nhân một cách cụ thể. * Về nội dung chất lượng hoạt động cho vay khách hàng cá nhân có các nghiên cứu như:
3 - Luận văn “Giải pháp nâng cao chất lượng hoạt động cho vay khách hàng cá nhân tại Ngân hàng TMCP Quốc dân- Chi nhánh TP Nghệ An” (2014), tác giả Phùng Hương Ly, Trường đại học Thăng Long. Tác giả đã đưa ra được cơ sở lý luận của đề tài, khái niệm về cho vay khách hàng cá nhân và thực trạng cho vay khách hàng cá nhân tại Ngân hàng TMCP Quốc dân – Chi nhánh TP Nghệ An. Tuy nhiên, tác giả mới mô tả được thực trạng được tình hình cho vay khách hàng cá nhân và chưa phân tích được toàn diện những giải pháp đưa ra để phát triển hoạt động cho vay khách hàng cá nhân. Các công trình đã góp phần hệ thống hoá về lý luận và đưa ra một cái nhìn tổng quát về hoạt động cho vay của NHTM nói chung và phát triển cùng chất lượng cho vay tại ngân hàng nói riêng. Tuy nhiên, chưa có nghiên cứu nào đề cập đến giải pháp phát triển cho vay khách hàng cá nhân mang tính ứng dụng thiết thực, do vậy, đề tài này không trùng lặp với các công trình đã công bố. 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu Mục đích nghiên cứu: Đề xuất các giải pháp nhằm phát triển cho vay khách hàng cá nhân tại Ngân hàng TMCP Quốc dân. Nhiệm vụ nghiên cứu Một là, hệ thống hóa và làm rõ cơ sở lý luận về phát triển cho vay khách hàng cá nhân của NHTM Hai là, phân tích và đánh giá thực trạng phát triển cho vay khách hàng cá nhân tại Ngân hàng TMCP Quốc dân, từ đó chỉ ra những kết quả đạt được, hạn chế và nguyên nhân của những hạn chế. Ba là, đề xuất một số giải pháp nhằm phát triển cho vay khách hàng cá nhân tại Ngân hàng TMCP Quốc dân đến năm 2025. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu - Đối tượng nghiên cứu của luận văn: Là lý luận và thực tiễn phát triển cho vay khách hàng cá nhân của Ngân hàng TMCP Quốc dân. - Phạm vi nghiên cứu của luận văn: Phạm vi về nội dung: đề tài nghiên cứu hoạt động phát triển cho vay khách hàng cá nhân của Ngân hàng TMCP Quốc dân
4 Phạm vi về thời gian: đề tài nghiên cứu hoạt động phát triển cho vay khách hàng cá nhân của Ngân hàng TMCP Quốc dân trong giai đoạn 2018-2020 5. Phương pháp nghiên cứu 5.1. Phương pháp thu thập dữ liệu Nguồn dữ liệu thứ cấp: Là nguồn dữ liệu thu thập chủ yếu từ các báo cáo thường niên, báo cáo tổng kết, các số liệu điều tra được thực hiện trước đó. Các tài liệu này xuất phát từ nguồn thông tin nội bộ mang độ tin cậy: PGD, Phòng Kế toán giao dịch, Phòng Khách hàng. Ngoài ra, luận văn còn sử dụng nguồn dữ liệu được thu thập bên ngoài Ngân hàng TMCP Quốc dân, số liệu từ các tạp chí ngân hàng- tài chính, từ mạng internet,… Các dữ liệu này được trích dẫn trực tiếp trong luận văn và ghi chú chi tiết trong danh mục tài liệu tham khảo. Nguồn dữ liệu sơ cấp: Nguồn dữ liệu được tổng hợp từ quá trình điều tra tham khảo, hỏi ý kiến của ban lãnh đạo, một số cán bộ tác nghiệp, và các cá nhân là khách hàng sử dụng các sản phẩm tín dụng của Ngân hàng TMCP Quốc dân. - Tiêu chí chọn mẫu: Khách hàng sử dụng các sản phẩm tín dụng của Ngân hàng TMCP Quốc dân từ 1 năm trở lên. - Phương Pháp chọn mẫu: Căn cứ vào danh sách đã được lọc, mẫu nghiên cứu được lựa chọn ngẫu nhiên. - Quy mô mẫu: 150 người - Nội dung khảo sát: Khảo sát đánh giá của khách hàng giao dịch tại Ngân hàng TMCP Quốc dân về các sản phẩm cho vay khách hàng cá nhân của Ngân hàng. 5.2. Phương pháp phân tích xử lý số liệu + Phương pháp tổng hợp, thống kê: Nguồn dữ liễu thu thập được bằng phương pháp tổng hợp từ đó thống kê thành các bảng số liệu tương đối, tuyệt đối. + Phương pháp so sánh: so sánh số liệu của Ngân hàng TMCP Quốc dân qua các năm từ năm 2018-2020, so sánh với các ngân hàng TMCP khác trên địa bàn để chỉ ra quy mô và sự phát triển về hoạt động kinh doanh nói chung và cụ thể hơn là hoạt động tín dụng đối với cá nhân của chi nhánh. + Phương pháp phân tích dữ liệu, số liệu: Luận văn có sử dụng phương pháp
5 phân tích tạo cơ sở đánh giá đúng, sát với thực trạng phát triển hoạt động tín dụng đối với cá nhân tại Ngân hàng TMCP Quốc dân, từ đó tìm ra những giải pháp để phát triển hoạt động này trong thời gian tới. 6. Ý nghĩa thực tiễn của đề tài Thứ nhất, chỉ ra được sự cần thiết phải quan tâm đến hoạt động cho vay khách hàng cá nhân của Ngân hàng TMCP Quốc dân thông qua phân tích thực trạng hoạt động cho vay khách hàng cá nhân của Ngân hàng TMCP Quốc dân và bài học kinh nghiệm từ một số ngân hàng trong nước. Thứ hai, đề ra các giải pháp thiết thực nhằm nâng cao hoạt động cho vay khách hàng cá nhân của Ngân hàng TMCP Quốc dân. 7. Bố cục luận văn Ngoài lời mở đầu và kết luận, luận văn được kết cấu thành ba chương: Chương 1: Cơ sở lý luận về cho vay khách hàng cá nhân và phát triển cho vay khách hàng cá nhân của Ngân hàng Thương mại Chương 2: Thực trạng phát triển cho vay khách hàng cá nhân tại Ngân hàng TMCP Quốc dân Chương 3: Giải pháp phát triển cho vay khách hàng cá nhân tại Ngân hàng TMCP Quốc dân
6 CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CHO VAY KHÁCH HÀNG CÁ NHÂN VÀ PHÁT TRIỂN CHO VAY KHÁCH HÀNG CÁ NHÂN CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI 1.1 Lý thuyết chung về ngân hàng thương mại 1.1.1 Khái niệm Theo luật các tổ chức tín dụng do quốc hội khóa X thông qua vào ngày 12 tháng 12 năm 1997, định nghĩa: Ngân hàng thương mại là một loại hình tổ chức tín dụng được thực hiện toàn bộ hoạt động ngân hàng và các hoạt động khác có liên quan. Còn theo luật ngân hàng nhà nước định nghĩa: Hoạt động ngân hàng là hoạt động kinh doanh tiền tệ và dịch vụ ngân hàng với nội dung thường xuyên là nhận tiền gửi và sử dụng số tiền này để cấp tín dụng, cung ứng dịch vụ thanh toán. 1.1.2 Chức năng của ngân hàng thương mại Ngân hàng thương mại giữ một vị trí rất quan trọng trong nền kinh tế. Nhìn chung ngân hàng thương mại giữ ba chức năng chính trong nền kinh tế: Trung gian tài chính: Ngân hàng thương mại là một tổ chức trung gian tài chính với hoạt động chủ yếu là chuyển tiết kiệm thành đầu tư, chuyển vốn từ những người thừa vốn sang cho những người thiếu vốn. Với chức năng này cùng với sự chuyên môn hóa của mình ngân hàng thương mại đã khắc phục được những hạn chế của quan hệ tài chính trực tiếp (sự không hợp về quy mô, thời gian, không gian…). Như vậy trung gian tài chính đã làm tăng thu nhập cho người cho người tiết kiệm, từ đó khuyến khích tiết kiệm đồng thời giảm chi phí tín dụng cho người đầu tư từ đó mà khuyến khích đầu tư. Tạo phương tiện thanh toán: Ngân hàng phát hành các loại giấy nhận nợ với khách hàng. Những giấy nhận nợ này với nhiều ưu thế dần dần đã được chấp nhận rộng rãi thay thế tiền kim loại làm phương tiện lưu thông và phương tiện cất trữ; nó trở thành phương tiện thanh toán. Không chỉ vậy toàn bộ hệ thống ngân hàng cũng tạo phương tiện thanh toán khi các khoản tiền gửi được mở rộng từ ngân hàng này đến ngân hàng khác trên cơ sở cho vay.
7 Trung gian thanh toán: Ngân hàng là trung gian thanh toán lớn nhất hiện nay ở hầu hết các quốc gia. Ngân hàng đưa ra nhiều hình thức thanh toán như thanh toán bằng séc, thẻ, ủy nhiệm thu…để khách hàng lựa chọn, sau đó thay mặt khách hàng thanh toán giá trị hàng hóa, dịch vụ. Các ngân hàng còn thực hiện thanh toán bù trừ với nhau thông qua ngân hàng trung ương hoặc thông qua các trung tâm thanh toán. 1.1.3 Các hoạt động chủ yếu của ngân hàng Hoạt động huy động vốn: Ngân hàng thương mại được huy động vốn dưới các hình thức sau: Nhận tiền gửi của các tổ chức, cá nhân và các tổ chức tín dụng dưới hình thức tiền gửi không kì hạn, tiền gửi có kì hạn và các loại tiền gửi khác. Phát hành chứng chỉ tiền gửi trái phiếu và các giấy tờ khác để huy động vốn của tổ chức cá nhân trong và ngoài nước. Vay vốn của các tổ chức tín dụng khác hoạt động tại Việt Nam và các tổ chức tín dụng tại nước ngoài. Các hình thức huy động vốn khác theo quy định của nhà nước. Hoạt động cấp tín dụng: Ngân hàng thương mại được phép cấp tín dụng cho tổ chức, cá nhân dưới nhiều hình thức khác nhau tuy nhiên cho vay là hình thức quan trọng nhất: Cho vay: bao gồm: Cho vay ngắn hạn nhằm đáp ứng nhu cầu sản xuất kinh doanh và đời sống. Cho vay trung hạn, dài hạn đê thực hiện các dự án sản xuất kinh doanh và phục vụ đời sống. Bảo lãnh: Ngân hàng thương mại được bảo lãnh vay, bảo lãnh thanh toán, bảo lãnh thực hiện hợp đồng, bảo lãnh đấu thầu và các hình thức bảo lãnh khác bằng uy tín và bằng khả năng tài chính của mình. Chiết khấu: Ngân hàng thương mại được phép chiết khấu thương phiếu và giấy tờ có giá khác, đồng thời cũng được phép tái chiết khấu thương phiếu và giấy tờ có giá khác đối với các tổ chức tín dụng khác. Cho thuê tài chính: Để thực hiện lĩnh vực này ngân hàng thương mại phải thành lập công ty cho thuê tài chính riêng.
8 Bao thanh toán: Hình thức này được các ngân hàng sử dụng như một hình thức cấp tín dụng cho các doanh nghiệp như: bao thanh toán truy đòi, bao thanh toán miễn truy đòi, bao thanh toán ứng trước hay bao thanh toán triết khấu, bao thanh toán đáo hạn trong phạm vi buôn bán nội địa lẫn quốc tế. Tài trợ xuất khẩu: nghiệp vụ này nhằm hỗ trợ về tài chính cùng các phương tiện và giấy tờ liên quan để các doanh nghiệp nhập khẩu có thể thực hiện nghĩa vụ của mình trong hợp đồng mua bán hàng hóa: mở L/C thanh toán hàng nhập khẩu, chấp nhận hối phiếu, giúp khai báo thuế… Tài trợ xuất khẩu: Các hình thưc tài trợ xuất khẩu khá phong phú: cho vay thu mua hàng xuất khẩu, mua nguyên liệu để sản xuất, cho vay đầu tư nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm, cho vay nộp thuế xuất khẩu, giúp khai báo thuế, hỗ trợ về mặt chuyên môn, kĩ thuật… Cho vay thấu chi: Khi sử dụng dịch vụ này khách hàng được cấp một hạn mức thấu chi khi khách hàng tạm thời thiếu hụt trong thanh toán. Khách hàng không cần phải thế chấp hay tín chấp. Cho vay theo hạn mức tín dụng và tín dụng dự phòng: Cho vay theo hạn mức tín dụng: khách hàng chỉ phải nộp một bộ hồ sơ duy nhất cho một hoặc nhiều món vay vào đầu quý. Ngân hàng cấp một hạn mức chính là dư nợ tối đa của khách hàng được duy trì trong một thời gian nhất định. Cho vay theo hạn mức dự phòng: Ngân hàng thương mại sẽ cho khách hàng vay một hạn mức khác ngoài hạn mức tín dụng ban đầu giữa ngân hàng và khách hàng do nhu cầu vốn tăng thêm, do nhu cầu tiêu dùng, mua sắm thêm… Hoạt động dịch vụ thanh toán và ngân quỹ: Ngân hàng thương mại mở tài khoản cho khách hàng trong và ngoài nước để thực hiện các dịch vụ thanh toán. Để thực hiện thanh toán giữa các ngân hàng với nhau thông qua ngân hàng nhà nước, các NHTM phải mở tài khoản tại NHNN nơi NHTM đặt trụ sở chính và duy trì tại đó một số dư tiền gửi dự trữ bắt buộc theo quy định.Hoạt động dịch vụ thanh toán và ngân quỹ của NHTM bao gồm các hoạt động: cung cấp các phương tiện thanh toán, thực hiện các dịch vụ thanh toán trong nước cho khách hàng, thực hiện dịch vụ thu hộ chi hộ, thực hiện các dịch vụ khác theo quy định của NHNN, thực hiện
9 dịch vụ thanh toán quốc tế khi được NHNN cho phép, thực hiện dịch vụ thu và phát tiền mặt cho khách hàng, tổ chức hệ thống thanh toán nội bộ và tham gia hệ thống thanh toán liên ngân hàng trong nước, tham gia hệ thống thanh toán quốc tế khi được NHNN cho phép. Các hoạt động khác: Góp vốn mua cổ phần: Ngân hàng chỉ được sử dụng vốn điều lệ và quỹ dự trữ để góp vốn, mua cổ phần của các doanh nghiệp và các tổ chức tín dụng khác theo quy định của pháp luật. Ngoài ra NHTM còn được góp vốn, mua cổ phần và liên doanh với ngân hàng nước ngoài để thành lập ngân hàng liên doanh. Tham gia thị trường tiền tệ: bằng cách mua bán các công cụ của thị trường tiền tệ. Kinh doanh ngoại hối: NHTM được phép kinh doanh ngoại hối và vàng trên thị trường trong và ngoài nước. Có thể kinh doanh trực tiếp hoặc thành lập công ty trực thuộc. Ủy thác và nhận ủy thác: trong các lĩnh vực liên quan đến hoạt động ngân hàng, kể cả việc quản lý tài sản, vốn đầu tư của tổ chức cá nhân theo hợp đồng ủy thác và đại lý. Cung ứng dịch vụ bảo hiểm: NHTM được cung ứng dịch vụ bảo hiểm, được thành lập công ty trực thuộc hoặc liên doanh để kinh doanh bảo hiểm theo quy định của pháp luật. Tư vấn tài chính: NHTM có thể thực hiện dịch vụ này trực tiếp hoặc thành lập công ty tư vấn trực thuộc ngân hàng. Bảo quản vật quý giá: NHTM được phép thực hiện dịch vụ bảo quản giấy tờ có giá, vật qúy giá, cho thuê két, cầm đồ và các dịch vụ liên quan khác theo quy định của pháp luật. 1.1.4. Hoạt động cho vay của ngân hàng thương mại Cho vay là hoạt động đem lại nguồn thu nhập lớn cho ngân hàng. Ở Việt Nam cho vay là hoạt động đem lại thu nhập chủ yếu cho các ngân hàng thương mại. Nếu dựa vào hình thức cho vay thì cho vay được chia làm 6 loại: cho vay thấu chi, cho vay trực tiếp từng lần, cho vay theo hạn mức, cho vay luân chuyển, cho vay trả góp, cho vay gián tiếp.
10 Hiện nay hầu hết các ngân hàng thương mại đều phân loại hoạt động cho vay theo đối tượng. Dựa theo đối tượng thì cho vay được phân ra làm những loại sau: cho vay doanh nghiệp, cho vay tổ chức tài chính, cho vay khách hàng cá nhân. Cho vay doanh: là thực hiện nghiệp vụ cho vay đối với các doanh nghiệp nhà nước, doanh nghiệp tư nhân, công ty cổ phần, công ty trách nhiệm hữu hạn, công ty hợp danh, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài. Cho vay các tổ chức tài chính: đối tượng cho vay là các ngân hàng, các công ty bảo hiểm, các quỹ đầu tư, các công ty tài chính… Cho vay khách hàng cá nhân: đối tượng cho vay là các cá nhân, hộ gia đình. Đó là đối tượng vay vốn chung. Tuy nhiên để vay vốn được của ngân hàng các đối tượng này phải đáp ứng các yêu cầu khác do ngân hàng đề ra. 1.2. Lý thuyết chung về hoạt động cho vay dành cho khách hàng cá nhân 1.2.1 Đặc điểm của hoạt động cho vay dành cho khách hàng cá nhân 1.2.1.1 Khái niệm hoạt động cho vay dành cho khách hàng cá nhân Tín dụng là loại tài sản chiếm tỉ trọng lớn nhất trong hầu hết các ngân hàng thương mại. Về cơ bản tín dụng được chia làm hai loại: tín dụng doanh nghiệp và cho vay khách hàng cá nhân. Tín dụng doanh nghiệp là lĩnh vực hoạt động truyền thống của các NHTM, còn cho vay khách hàng cá nhân dù cũng xuất hiện khá lâu song chỉ phát triển ở những nước có nền kinh tế phát triển. Vậy cho vay khách hàng cá nhân là gì? Cho vay khách hàng cá nhân là hoạt động tài trợ vốn của NHTM dành cho khách hàng cá nhân. 1.2.1.2 Đặc điểm tâm lý giao dịch của khách hàng cá nhân Khách hàng cá nhân có những đặc điểm khác với khách hàng doanh nghiệp. Để phát triển các sản phẩm dành cho khách hàng cá nhân nói chung và các sản phẩm cho vay khách hàng cá nhân nói riêng trước hết phải hiểu được tâm lý giao dịch của khách hàng cá nhân. Tâm lý giao dịch của khách hàng cá nhân rất phức tạp nhưng nhìn chung là khách hàng cá nhân có những đặc điểm tâm lý giao dịch như sau: Mang nặng tâm lý ngại rủi ro khi khi giao dịch tiền bạc với ngân hàng Mang nặng tâm lý ngại phiền phức thủ tục giao dịch với ngân hàng