Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Các nhân tố ảnh hưởng đến khả năng trả nợ của khách hàng doanh nghiệp tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Long An

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:100

Thêm vào BST

Báo xấu

28
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Trên cơ sở nền tảng các lý thuyết về đánh giá KNTN vay của KHDN, tác giả phân tích thực trạng và kiểm chứng các nhân tố có ảnh hưởng đến KNTN vay của KHDN tại BIDV Long An. Từ đó đưa ra các giải pháp nâng cao khả năng trả nợ của KHDN tại BIDV Long An.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Các nhân tố ảnh hưởng đến khả năng trả nợ của khách hàng doanh nghiệp tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Long An

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH TRỊNH THỊ MỸ AN CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN KHẢ NĂNG TRẢ NỢ CỦA KHÁCH HÀNG DOANH NGHIỆP TẠI NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM - CHI NHÁNH LONG AN LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ TP. Hồ Chí Minh - Năm 2019
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH TRỊNH THỊ MỸ AN CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN KHẢ NĂNG TRẢ NỢ CỦA KHÁCH HÀNG DOANH NGHIỆP TẠI NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM - CHI NHÁNH LONG AN Chuyên ngành: Tài chính - Ngân hàng Mã số: 8340201 LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. PHẠM THỊ ANH THƯ TP. Hồ Chí Minh - Năm 2019
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan: Đề tài “Các nhân tố ảnh hưởng đến khả năng trả nợ của khách hàng Doanh nghiệp tại Ngân hàng TMCP Đầu Tư và Phát Triển Việt Nam – Chi nhánh Long An” là công trình nghiên cứu của chính bản thân tôi. Các số liệu trong đề tài này được thu thập và sử dụng một cách trung thực. Kết quả nghiên cứu được trình bày trong luận văn này không sao chép của bất cứ luận văn nào khác và cũng chưa được trình bày hay công bố ở bất kỳ công trình nghiên cứu nào khác trước đây. Thành phố Hồ Chí Minh, ngày 09 tháng 10 năm 2019 Tác giả Trịnh Thị Mỹ An
MỤC LỤC TRANG PHỤ BÌA LỜI CAM ĐOAN MỤC LỤC DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU DANH MỤC HÌNH VẼ, SƠ ĐỒ TÓM TẮT ĐỀ TÀI ABSTRACT CHƯƠNG 1. GIỚI THIỆU ĐỀ TÀI ..................................................................... 1 1.1. Sự cần thiết của đề tài nghiên cứu .............................................................. 1 1.2. Mục tiêu nghiên cứu ................................................................................... 2 1.3. Câu hỏi nghiên cứu..................................................................................... 2 1.4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ............................................................... 3 1.5. Phương pháp nghiên cứu ............................................................................ 3 1.6. Kết cấu của luận văn .................................................................................. 3 1.7. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài..................................................... 4 Tóm tắt chương 1 ................................................................................................. 4 CHƯƠNG 2. TỔNG QUAN LÝ THUYẾT VÀ CÁC GIẢ THUYẾT NGHIÊN CỨU ....................................................................................................................... 5 2.1. Tổng quan về tín dụng và rủi ro tín dụng trong hoạt động cho vay khách hàng doanh nghiệp ............................................................................................... 5 2.1.1 Tổng quan về tín dụng: ........................................................................ 5 2.1.2 Khái niệm về rủi ro tín dụng trong hoạt động cấp tín dụng khách hàng doanh nghiệp .................................................................................................... 7 2.2. Khả năng trả nợ vay của khách hàng doanh nghiệp .................................... 8
2.2.1. Đặc điểm cho vay đối với khách hàng doanh nghiệp ............................ 8 2.2.2. So sánh sự khác nhau giữa cho vay khách hàng doanh nghiệp và khách hàng cá nhân ................................................................................................... 10 2.2.3. Khái niệm về khả năng trả nợ vay của khách hàng doanh nghiệp ....... 10 2.2.4. Mối quan hệ giữa khả năng trả nợ vay và rủi ro tín dụng trong hoạt động cho vay đối với khách hàng doanh nghiệp .............................................. 13 2.2.5. Ý nghĩa và vai trò của đánh giá, phân tích các nhân tố ảnh hưởng khả năng trả nợ của khách hàng doanh nghiệp ....................................................... 14 2.3. Các nhân tố ảnh hưởng khả năng trả nợ của khách hàng doanh nghiệp ..... 14 2.3.1. Yếu tố thuộc về khách hàng doanh nghiệp ......................................... 14 2.3.2. Các yếu tố về khoản vay .................................................................... 16 2.3.3. Các yếu tố thuộc về ngân hàng........................................................... 18 2.3.4. Các nhân tố liên quan đến nền kinh tế ................................................ 18 Tóm tắt chương 2 ............................................................................................ 19 CHƯƠNG 3. THỰC TRẠNG KHẢ NĂNG TRẢ NỢ CỦA KHÁCH HÀNG DOANH NGHIỆP TẠI BIDV LONG AN .......................................................... 20 3.1. Giới thiệu về Ngân hàng TMCP Đầu tư và phát triển Việt Nam Chi nhánh Long An ............................................................................................................. 20 3.1.1. Sơ lược về Ngân hàng TMCP Đầu tư và phát triển Việt Nam Chi nhánh Long An.......................................................................................................... 20 3.1.2. Kết quả hoạt động kinh doanh ............................................................ 22 3.2. Thực trạng hoạt động tín dụng của KHDN tại Ngân hàng TMCP Đầu Tư và Phát triển Việt Nam chi nhánh Long An ............................................................. 23 3.3. Thực trạng khả năng trả nợ của khách hàng doanh nghiệp tại BIDV Long An 29
3.4. Các nguyên nhân dẫn đến không trả được nợ của KHDN tại BIDV Long An 31 3.4.1 Nhân tố từ phía khách hàng................................................................ 31 3.4.2 Nhân tố từ phía ngân hàng ................................................................ 32 3.5. Phương pháp đánh giá khả năng trả nợ của khách hàng doanh nghiệp tại BIDV Long An .................................................................................................. 34 3.5.1. Đánh giá dựa trên xếp hạng tín dụng nội bộ ....................................... 34 3.5.2. Đánh giá dựa trên kết quả thẩm định khách hàng (Trước, trong và sau khi cho vay) .................................................................................................... 38 3.6. Nhận định về phương pháp đánh giá khả năng trả nợ của KHDN tại BIDV Long An ............................................................................................................. 41 3.6.1. Các mặt đạt được về phương pháp đánh giá khả năng trả nợ của KHDN tại BIDV Long An .......................................................................................... 41 3.6.2. Các hạn chế về phương pháp đánh giá khả năng trả nợ của KHDN tại BIDV Long An ............................................................................................... 42 3.6.3. Nguyên nhân gây ra các hạn chế về phương pháp đánh giá khả năng trả nợ của KHDN tại BIDV Long An ................................................................... 42 Tóm tắt chương 3 ............................................................................................... 43 CHƯƠNG 4. MÔ HÌNH VÀ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU .................................. 44 4.1 Mô hình nghiên cứu ................................................................................. 44 4.2 Dữ liệu nghiên cứu ................................................................................... 47 4.3 Kết quả nghiên cứu................................................................................... 49 Tóm tắt chương 4 ............................................................................................... 54 CHƯƠNG 5: KẾT LUẬN VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO KHẢ NĂNG TRẢ NỢ KHÁCH HÀNG DOANH NGHIỆP TẠI NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM CHI NHÁNH LONG AN ...................................... 55
5.1. Tóm tắt kết quả nghiên cứu ...................................................................... 55 5.2. Định hướng phát triển tín dụng của BIDV trong những năm tới ............... 55 5.3. Các giải pháp nâng cao khả năng trả nợ khách hàng doanh nghiệp tại ngân hàng TMCP Đầu Tư Và Phát Triển Việt Nam – Chi Nhánh Long An ................ 57 5.4. Hạn chế của luận văn................................................................................ 61 5.5. Kết luận .................................................................................................... 62 Tóm tắt chương 5 ............................................................................................... 63 TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT AEG Advising Expert Group Meeting (Liên hợp quốc AEG) Ngân Hàng Thương Mại Cổ Phần Đầu Tư Và Phát Triển Việt BIDV Long An Nam - Chi Nhánh Long An Ngân Hàng Thương Mại Cổ Phần Đầu Tư Và Phát Triển Việt BIDV Nam CBTD Cán bộ tín dụng Credit Information Center (trung tâm thông tin tín dụng của CIC ngân hàng nhà nước) DN Doanh nghiệp KNTN Khả năng trả nợ KHDN Khách hàng doanh nghiệp NH Ngân hàng NHTM Ngân hàng thương mại NQH Nợ quá hạn TMCP Thương mại cổ phần XHTDNB Xếp hạng tín dụng nội bộ TCKT Tổ chức kinh tế NHNN Ngân hàng nhà nước
DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU STT TÊN BẢNG TRANG Bảng 2.1. So sánh sự khác nhau giữa cho vay khách hàng doanh 1 10 nghiệp và khách hàng cá nhân Bảng 2.2. Mối quan hệ giữa KNTN và kết quả phân loại nợ của 2 12 khách hàng Bảng 3.1 Kết quả hoạt động kinh doanh của BIDV Long An từ 3 22 năm 2016-2018 4 Bảng 3.2. Dư nợ của khách hàng doanh nghiệp năm 2016- 2018 23 Bảng 3.3. Lợi nhuận của khách hàng doanh nghiệp tại 5 24 BIDV Long An từ năm 2016 -2018 Bảng 3.4. Dư nợ khách hàng doanh nghiệp theo phân khúc 6 24 khách hàng năm 2016 – 2018 Bảng 3.5. Dư nợ khách hàng doanh nghiệp theo thời gian vay 7 25 vốn 8 Bảng 3.6. Phân loại nợ của BIDV Long An từ năm 2016 – 2018 26 Bảng 3.7. Dư nợ KHDN của BIDV Long An theo số ngày quá 9 30 hạn 10 Bảng 3.8. Phân loại mức xếp hạng tín dụng 37 Bảng 3.9. Kết quả xếp hạng và nhóm nợ của khách hàng doanh 11 38 nghiệp Bảng 4.1. So sánh mô hình hồi quy binary logistic và hồi quy 12 45 tuyến tính 13 Bảng 4.2. Thống kê dữ liệu mô tả các biến 49 14 Bảng 4.3. Kết quả kiểm định mức độ dự báo của mô hình 50
15 Bảng 4.4. Kết quả kiểm định mức độ giải thích của mô hình 50 Bảng 4.5. Kiểm định Omnibus (Omnibus Tests of Model 16 50 Coefficients) 17 Bảng 4.6: Kết quả kiểm định các giả thuyết nghiên cứu 51
DANH MỤC HÌNH VẼ, SƠ ĐỒ STT TÊN HÌNH VẼ, SƠ ĐỒ TRANG Hình 3.1. Sơ đồ tổ chức của ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát 1 21 triển Việt Nam – Chi nhánh Long An (Đến 15/03/2019) Hình 3.2. Sơ đồ nợ xấu của BIDV Long An từ năm 2016-2018 2 27 theo kết quả phân loại nợ Hình 3.3. Biểu đồ nợ xấu giữa KHDN và khách hàng cá nhân 3 28 tại BIDV Long An năm 2016 -2018 theo kết quả phân loại nợ 4 Hình 3.4. Sơ đồ cơ chế xếp hạng tín dụng nội bộ của BIDV 36
TÓM TẮT ĐỀ TÀI Để đánh giá đúng khả năng trả nợ của khách hàng doanh nghiệp tại ngân hàng, có thể giúp ngân hàng hạn chế được các rủi ro trong hoạt động cho vay, đứng trên góc độ là nhân viên tín dụng ngân hàng, tác giả đã lựa chọn đề tài: các nhân tố ảnh hưởng đến khả năng trả nợ của khách hàng doanh nghiệp. Nghiên cứu này đã tìm ra và phân tích những nhân tố ảnh hưởng đến khả năng trả nợ của khách hàng doanh nghiệp tại ngân hàng TMCP đầu tư và Phát triển Việt Nam chi nhánh Long An. Để thực hiện nghiên cứu, tác giả sử dụng mô hình phân tích hồi quy Binary Logistic với sự hỗ trợ từ phần mềm thống kê IBM SPSS Statistics, thu thập dữ liệu của các doanh nghiệp vay vốn đủ điều kiện xếp hạng tín dụng tại BIDV Long An trong giai đoạn từ năm 2016 đến năm 2018. Kết quả cho thấy, có ba nhân tố tác động đến khả năng trả nợ của khách hàng doanh nghiệp tại chi nhánh. Đó là hiệu quả kinh doanh, số năm hoạt động của doanh nghiệp và thời gian vay. Trên cơ sở đó, nghiên cứu đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao khả năng trả nợ của khách hàng doanh nghiệp tại BIDV Long An. Từ khóa: Khả năng trả nợ, binary logistic, ngân hàng thương mại.
ABSTRACT In order to evaluate ability to pay debt of business customer at the bank, which can help the bank to limit risks in loan activities, under the view of bank credit officer, the author chose the topic: factors affect ability to pay debt of business customers. This research found out and analyzed factors affect ability to pay debt of business customer at The Joint Stock Commercial Bank for Investment and Development of Vietnam, Long An branch. In order to execute the research, the author used Binary Logistic regression analysis model with supporting from IBM SPSS Statistics statistical software, collecting data of enterprise who loaned from bank that are enough conditions to rank credit at Long An branch during 2016s to 2018s. The results showed that there were 3 factors affect to ability to pay debt of business customer at the branch. These were business efficiency, operating years of enterprise and loaning time. On that basis, research and propose solutions in order to enhance ability to pay debt of business customer at The Joint Stock Commercial Bank for Investment and Development of Vietnam, Long An branch. Keywords: Debt repayment capability, binary logistic, Joint Stock Commercial Bank.
1 CHƯƠNG 1. GIỚI THIỆU ĐỀ TÀI 1.1. Sự cần thiết của đề tài nghiên cứu Sự phát triển của hệ thống NHTM thường gắn liền với sự hình thành và phát triển nền kinh tế của các quốc gia. Với chức năng là trung gian tín dụng, trung gian thanh toán, và tạo ra dòng tiền để thúc đẩy nền kinh tế phát triển. Tuy nhiên, hoạt động tín dụng tạo ra nhiều lợi nhuận, đồng thời cũng mang đến nhiều rủi ro, trong đó tổn thất do rủi ro tín dụng gây ra luôn lớn hơn so với các rủi ro khác. Rủi ro tín dụng trong hoạt động cho vay xuất phát từ nhiều nguyên nhân, nhưng nguồn gốc chính là khả năng trả nợ vay của khách hàng. Trong nền kinh tế hội nhập, cạnh tranh, thị trường biến động, các doanh nghiệp, tổ chức, các nhân trong hoạt động kinh doanh đều phải đối mặt với nhiều rủi ro. Ngân hàng là một trong các tổ chức tài chính cung cấp vốn lưu động, tài trợ các dự án trung dài hạn quan trọng cho các doanh nghiệp. Lợi nhuận chủ yếu của ngân hàng đến từ hoạt động tín dụng, Ngân hàng TMCP Đầu Tư và Phát Triển Việt Nam cũng không ngoại lệ, theo báo cáo tài chính năm 2018 của ngân hàng tỷ lệ thu nhập từ lãi vay của khách hàng và các hoạt động bảo lãnh tín dụng khác chiếm tỷ lệ 84% so với tổng thu nhập của ngân hàng.. Những năm gần đây cùng với tốc độ tăng trưởng tín dụng của Ngân hàng TMCP Đầu Tư và Phát Triển Việt Nam chi nhánh Long An, là tỷ lệ nợ xấu gia tăng. Vì vậy, yêu cầu đặt ra đối với các ngân hàng ngoài nói chung và BIDV nói riêng là mục tiêu tăng trưởng tín dụng phải đặt trọng tâm kiểm soát rủi ro tín dụng, hạn chế nợ quá hạn, nợ xấu mới phát sinh. Khi phát sinh nợ xấu thì việc xử lý tài sản bảo đảm rất mất thời gian, chi phí, và còn phụ thuộc vào tính thanh khoản của tài sản bảo đảm, có khả năng ngân hàng không thu được đầy đủ các khoản nợ gốc và lãi vay. Vì vậy, việc nhận diện và đo lường rủi ro tín dụng trở thành một việc cấp bách giúp ngân hàng có từng ứng xử phù hợp với từng khách hàng cụ thể giảm tổn thất hạn chế rủi ro xảy ra. Đánh giá đúng khả năng trả nợ của khách hàng doanh nghiệp giúp ngân hàng sẽ có cơ hội sàn lọc, tái thẩm định nền khách hàng của mình, từ đó có những chính sách tín dụng phù hợp với
2 từng khách hàng. Các ngân hàng thường đánh giá khả năng trả nợ của khách hàng dựa trên tính chủ quan của nhân viên tín dụng, chưa chú trọng chuẩn hóa phương pháp ước lượng khả năng trả nợ của khách hàng từ lúc giải ngân đến khi thu nợ. Vì vậy, đứng trên góc độ vị trí chuyên viên quản lý khách hàng doanh nghiệp, tác giả lựa chọn đề tài: “Các nhân tố ảnh hưởng đến khả năng trả nợ của khách hàng Doanh nghiệp tại Ngân hàng TMCP Đầu Tư và Phát Triển Việt Nam – Chi nhánh Long An”. 1.2. Mục tiêu nghiên cứu 1.2.1 Mục tiêu tổng quát Trên cơ sở nền tảng các lý thuyết về đánh giá KNTN vay của KHDN, tác giả phân tích thực trạng và kiểm chứng các nhân tố có ảnh hưởng đến KNTN vay của KHDN tại BIDV Long An. Từ đó đưa ra các giải pháp nâng cao khả năng trả nợ của KHDN tại BIDV Long An. 1.2.2 Mục tiêu cụ thể - Hệ thống hóa lý thuyết về các nhân tố ảnh hưởng đến KNTN vay của KHDN tại NHTM. - Vận dụng mô hình hồi quy binary logistic để thiết lập mô hình các nhân tố ảnh hưởng đến KNTN vay của KHDN tại BIDV Long An. Từ đó, tiến hành xem xét mức độ ảnh hưởng của từng nhân tố. - Đề ra các giải pháp nâng cao khả năng trả nợ của KHDN tại BIDV Long An. 1.3. Câu hỏi nghiên cứu Nhân tố nào ảnh hưởng đến khả năng trả nợ vay của khách hàng doanh nghiệp tại ngân hàng TMCP Đầu Tư và Phát Triển Việt Nam Chi nhánh Long An? Mức độ tác động, ảnh hưởng của từng nhân tố đến khả năng trả nợ vay của khách hàng doanh nghiệp tại BIDV Long An như thế nào? Giải pháp nâng cao khả năng trả nợ đối với khách hàng doanh nghiệp tại Ngân Hàng TMCP Đầu Tư Và Phát Triển Việt Nam – Chi Nhánh Long An?
3 1.4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu: Các nhân tố ảnh hưởng khả năng trả nợ của khách hàng doanh nghiệp có quan hệ tín dụng tại BIDV Long An Về không gian: tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Long An. Thời gian nghiên cứu: Giai đoạn từ năm 2016 đến 2018. 1.5. Phương pháp nghiên cứu Nghiên cứu sử dụng phương pháp thống kê, mô tả, tổng hợp phân tích trên cơ sở dữ liệu, thông tin thu thập được. Cỡ mẫu: gồm 106 khách hàng, số quan sát là 318, đủ điều kiện xếp hạng tín dụng nội bộ tại BIDV Long An từ năm 2016-2018. Số liệu được thu thập từ các báo cáo kết quả kinh doanh, bảng cân đối kế toán, báo cáo phân loại nợ và trích lập dự phòng rủi ro tín dụng qua các năm của BIDV Long An, dữ liệu từ chương trình SIBS của BIDV, chương trình xếp hạng tín dụng nội bộ của BIDV, …. Bài nghiên cứu sử dụng mô hình binary logistic để tìm ra các nhân tố ảnh hưởng khả năng trả nợ của khách hàng doanh nghiệp tại BIDV Long An. Các số liệu thu thập được xử lý bằng phần mềm SPSS 20.0 để xác định các yếu tố liên quan đến KNTN vay của KHDN tại BIDV Long An. 1.6. Kết cấu của luận văn Chương 1: Giới thiệu đề tài nghiên cứu. Chương 2: Tổng quan lý thuyết và các giả thuyết nghiên cứu Chương 3: Thực trạng khả năng trả nợ của khách hàng doanh nghiệp tại BIDV Long An. Chương 4: Mô hình và kết quả nghiên cứu Chương 5: Kết luận và giải pháp nâng cao khả năng trả nợ đối với khách hàng doanh nghiệp tại Ngân Hàng TMCP Đầu Tư Và Phát Triển Việt Nam – Chi Nhánh Long An.
4 1.7. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài Kết quả nghiên cứu sẽ đúc kết lại các nhân tố ảnh hưởng đến KNTN của khách hàng doanh nghiệp BIDV Long An và cho thấy thực trạng KNTN của khách hàng doanh nghiệp tại BIDV Long An tạo tiền đề để xây dựng giải pháp nâng cao phương pháp đánh giá khả năng trả nợ đối với KHDN tại BIDV Long An. Tóm tắt chương 1 Trong chương 1 của luận văn, tác giả đã giới thiệu các nội dung cơ bản của đề tài nghiên cứu bao gồm: lý do nghiên cứu; các mục tiêu, phạm vi và đối tượng nghiên cứu, phương pháp nghiên cứu của tác giả. Chương 1 tạo khung nền cho tác giả thực hiện các chương tiếp theo.
5 CHƯƠNG 2. TỔNG QUAN LÝ THUYẾT VÀ CÁC GIẢ THUYẾT NGHIÊN CỨU 2.1. Tổng quan về tín dụng và rủi ro tín dụng trong hoạt động cho vay khách hàng doanh nghiệp 2.1.1 Tổng quan về tín dụng: 2.1.1.1. Khái niệm về tín dụng: Nguyễn Minh Nhàn (2012) đã diễn giải quan điểm tín dụng theo Kmax như sau: “Tín dụng là quá trình chuyển nhượng tạm thời một lượng giá trị từ người sở hữu đến người sử dụng sau một thời gian nhất định thu hồi một lượng giá trị lớn hơn lượng giá trị ban đầu”. Theo văn bản hợp nhất số 07/VBHN-VPQH ngày 12/12/2017 về về hợp nhất luật các tổ chức tín dụng do văn phòng quốc hội ban hành, định nghĩa “Cấp tín dụng là việc thỏa thuận để tổ chức, cá nhân sử dụng một khoản tiền hoặc cam kết cho phép sử dụng một khoản tiền theo nguyên tắc có hoàn trả bằng nghiệp vụ cho vay, chiết khấu, cho thuê tài chính, bao thanh toán, bảo lãnh ngân hàng và các nghiệp vụ cấp tín dụng khác” 2.1.1.2. Các phương thức cấp tín dụng:  Cho vay;  Chết khấu, tái chiết khấu công cụ chuyển nhượng và giấy tờ có giá khác;  Bảo lãnh ngân hàng;  Phát hành thẻ tín dụng;  Bao thanh toán trong nước; bao thanh toán quốc tế đối với các ngân hàng được phép thực hiện thanh toán quốc tế;  Các hình thức cấp tín dụng khác sau khi được Ngân hàng Nhà nước chấp thuận. 2.1.1.3. Phân loại cấp tín dụng: Theo thời gian cấp tín dụng:  Tín dụng ngắn hạn: thời gian cấp tín dụng không vượt quá 12 tháng;
6  Tín dụng trung hạn: thời gian cấp tín dụng trên 12 tháng đến tối đa 60 tháng.  Tín dụng dài hạn: thời gian cấp tín dụng trên 60 tháng. Theo loại hình cấp tín dụng:  Cấp tín dụng theo hình thức hạn mức tín dụng: Là hình thức cấp tín dụng của NHTM mà khách hàng chỉ việc làm một bộ hồ sơ để vay trong một kỳ nhất định với mức tín dụng mà ngân hàng và khách hàng thỏa thuận. Khách hàng chỉ lập hồ sơ một lần cho nhiều khoản cấp tín dụng, ngân hàng cấp cho khách hàng một hạn mức, chỉ giới hạn dư nợ, không giới hạn doanh số.  Cấp tín dụng theo món: Là hình thức cấp vốn tín dụng của ngân hàng mà theo đó làm một bộ hồ sơ vay một lần nhất định với mức tín dụng ngân hàng và khách hàng thỏa thuận. Người vay sẽ làm hồ sơ vay vốn cho từng lần vay với lãi suất, thời hạn trả tiền và số tiền vay xác định. Theo đối tượng khách hàng:  Cấp tín dụng cho doanh nghiệp: là cấp tín dụng cho khách hàng doanh nghiệp để sử dụng vào mục đích kinh doanh, đầu tư dự án, mua sắm tài sản cố định,…  Cấp tín dụng cho cá nhân: là cấp tín dụng cho đối tượng cá nhân phục vụ hai mục đích chủ yếu là phục vụ đời sống, tiêu dùng và bổ sung vốn cho hoạt động buôn bán, sản xuất. Như vậy, cấp tín dụng rất đa dạng về các hình thức, phương thức. Theo văn bản hợp nhất số 07/VBHN-VPQH ngày 12/12/2017 về hợp nhất luật các tổ chức tín dụng do văn phòng quốc hội ban hành, định nghĩa “Cho vay là hình thức cấp tín dụng, theo đó bên cho vay giao hoặc cam kết giao cho khách hàng một khoản tiền để sử dụng vào mục đích xác định trong một thời gian nhất định theo thỏa thuận với nguyên tắc có hoàn trả cả gốc và lãi”. Từ việc phân loại trên, để giới hạn nghiên cứu, tín dụng trong luận văn này tác giả tập trung vào hình thức cho vay đối với đối tượng khách hàng doanh nghiệp: có
7 thời gian vay ngắn hạn, trung dài hạn, mục đích sử dụng vốn vay là bổ sung vốn lưu động, đầu tư tài sản cố định, đầu tư vào các dự án…. 2.1.2 Khái niệm về rủi ro tín dụng trong hoạt động cấp tín dụng khách hàng doanh nghiệp Theo Fitch (1997) và Greuning và Bratanovic (2009): Rủi ro tín dụng xảy ra khi bên vay không thực hiện đúng các cam kết trong hợp đồng đã thỏa thuận, không thể thanh toán các khoản gốc lãi theo thời gian quy định trong hợp đồng. Rủi ro tín dụng có thể kéo theo nhiều rủi ro khác trong hoạt động của ngân hàng, ảnh hưởng tới khả năng thanh khoản của ngân hàng. Rủi ro tín dụng sẽ làm giảm lợi nhuận của ngân hàng, có nhiều khoản nợ không thu hồi được, sẽ làm phát sinh nhiều chi phí như: chi phí giám sát, khởi kiện, bán đấu giá tài sản, quản lý, thu hồi nợ….và đặc biệt là chi phí trích dự phòng rủi ro. Ngoài ra, ngân hàng còn phải trả lãi cho các khoản tiền huy động. Mặc dù khi quá hạn, lãi suất cho vay sẽ tăng, nhưng phần lãi này thực sự rất khó thu hồi, khi khách hàng đã mất khả năng toán các khoản nợ trước đó. Vì vậy, lợi nhuận của ngân hàng sẽ giảm đáng kể. Bên cạnh đó, rủi ro tín dụng có thể ảnh hưởng đến sự mất cân đối dòng tiền ra như trả lãi, gốc tiền gửi, cho vay, đầu tư … và dòng tiền vào như nhận gửi, thu nợ gốc lãi trong tương lai. Tình trạng này diễn ra nhiều lần có thể làm ảnh hưởng uy tín của ngân hàng. Trong trường hợp nghiêm trọng có thể dẫn đến phá sản. Rủi ro tín dụng trong hoạt cấp tín dụng đối với khách hàng doanh nghiệp là khả năng xảy ra tổn thất trong hoạt động ngân hàng của các tổ chức tín dụng do khách hàng doanh nghiệp không thực hiện hoặc không có khả năng thực hiện nghĩa vụ của mình theo cam kết. Do đó, để hạn chế rủi ro tín dụng, thì việc đánh giá được khả năng trả nợ của khách hàng doanh nghiệp là vô cùng quan trọng đối với ngân hàng.