Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Các nhân tố ảnh hưởng đến sự hài lòng trong công việc của nhân viên kế toán trong môi trường ứng dụng ERP tại khu vực TP.HCM

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:134

Thêm vào BST

Báo xấu

24
lượt xem 7
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Kết quả nghiên cứu giúp nhà quản lý nhận diện được các nhân tố tác động đến sự hài lòng công việc của nhân viên kế toán trong môi trường ứng dụng. Do đó, giúp nhà quản lý có thể đề xuất các cách thức nhằm nâng cao sự hài lòng trong công việc của nhân viên kế toán sử dụng hệ thống ERP và có thể hoạch định các kế hoạch để nâng cao hiệu quả của việc ứng dụng hệ thống.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Các nhân tố ảnh hưởng đến sự hài lòng trong công việc của nhân viên kế toán trong môi trường ứng dụng ERP tại khu vực TP.HCM

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH NGÔ THỊ LAN ĐÀI CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN SỰ HÀI LÒNG CÔNG VIỆC CỦA NHÂN VIÊN KẾ TOÁN TRONG MÔI TRƯỜNG ỨNG DỤNG HỆ THỐNG HOẠCH ĐỊNH NGUỒN LỰC DOANH NGHIỆP (ERP) KHU VỰC TP.HCM LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH - NĂM 2019
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP.HỒ CHÍ MINH NGÔ THỊ LAN ĐÀI CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN SỰ HÀI LÒNG CÔNG VIỆC CỦA NHÂN VIÊN KẾ TOÁN TRONG MÔI TRƯỜNG ỨNG DỤNG HỆ THỐNG HOẠCH ĐỊNH NGUỒN LỰC DOANH NGHIỆP (ERP) KHU VỰC TP.HCM Chuyên ngành: Kế toán Mã số: 8340301 LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. NGUYỄN BÍCH LIÊN TP. HỒ CHÍ MINH - NĂM 2019
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan luận văn này công trình nghiên cứu do tôi thực hiện, dưới sự hướng dẫn của TS. Nguyễn Bích Liên. Việc thu thập số liệu do tôi thực hiện, không sao chép hay lấy bất kì một bài nghiên cứu khoa học khác. Trong quá trình nghiên cứu, có tham khảo và trích dẫn một số tài liệu của các tác giả trong và ngoài nước, được tôi chú thích rõ ràng và ghi rõ trong Tài liệu tham khảo. NGÔ THỊ LAN ĐÀI
MỤC LỤC TRANG PHỤ BÌA LỜI CAM ĐOAN MỤC LỤC DANH MỤC VIẾT TẮT DANH MỤC BẢNG BIỂU DANH MỤC HÌNH VẼ TÓM TẮT LUẬN VĂN ABSTRACT PHẦN MỞ ĐẦU ........................................................................................................ 1 CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN CÁC NGHIÊN CỨU. .............................................. 6 1.1 Khái quát các nghiên cứu ................................................................................6 1.1.1 Khái quát các nghiên cứu về sự hài lòng công việc. ..............................6 1.1.1.1 Các nghiên cứu nước ngoài ....................................................................6 1.1.1.2 Các nghiên cứu trong nước .....................................................................6 1.1.2 Nghiên cứu các nhân tố ảnh hưởng đến sự hài lòng công việc của nhân viên sử dụng HTTT/ ERP .....................................................................................7 1.2 Nhận xét chung và xác định khe hổng nghiên cứu .......................................10 1.2.1 Nhận xét chung .....................................................................................10 1.2.2 Xác định khe hổng nghiên cứu .............................................................11 CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ THUYẾT ...................................................................... 15 2.1 Hệ thống hoạch định nguồn lực doanh nghiệp – ERP ..................................15 2.1.1 Khái niệm ERP .....................................................................................15 2.1.2 Quá trình hình thành và phát triển hệ thống ERP .................................15 2.1.3 Đặc điểm cơ bản của hệ thống ERP .....................................................16 2.1.4 Lợi ích của ERP ....................................................................................17 2.1.5 Hạn chế của ERP ..................................................................................19 2.2 Mối quan hệ và ảnh hưởng của ERP và hệ thống thông tin kế toán .............19
2.3 Sự hài lòng về công việc của nhân viên ........................................................22 2.3.1 Khái niệm sự hài lòng về công việc: ....................................................22 2.3.2 Đo lường sự hài lòng về công việc của nhân viên ................................22 2.4 Các nhân tố tác động đến sự hài lòng về công việc của nhân viên ...............25 2.4.1 Mô hình kim cương Leavitt (1965) ......................................................25 2.4.2 Mô hình HTTT thành công của DeLone và McLean ...........................26 2.4.3 Mô hình đặc điểm công việc của Hackman và Oldham (1974) ...........29 CHƯƠNG 3: KHÁI NIỆM, GIẢ THUYẾT, MÔ HÌNH VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ........................................................................................................ 33 3.1 Khái niệm nghiên cứu ...................................................................................33 3.2 Giả thuyết nghiên cứu ...................................................................................43 3.3 Mô hình nghiên cứu ......................................................................................44 3.4 Qui trình nghiên cứu .....................................................................................45 3.5 Thiết kế nghiên cứu .......................................................................................47 3.5.1 Phương pháp nghiên cứu ......................................................................47 3.5.2 Lựa chọn thang đo và xây dựng bảng câu hỏi ......................................47 3.5.3 Tổng thể, mẫu nghiên cứu và phương pháp thu thập dữ liệu ...............52 3.6 Phương pháp xử lý, phân tích số liệu ............................................................53 3.6.1 Thống kê mô tả .....................................................................................53 3.6.2 Kiểm định độ tin cậy của thang đo bằng hệ số Cronbach’s Alpha .......54 3.6.3 Phân tích nhân tố khám phá EFA .........................................................54 3.6.4 Phân tích tương quan Pearson...............................................................55 3.6.5 Phân tích hồi qui tuyến tính bội ............................................................55 CHƯƠNG 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ NHẬN XÉT ................................ 58 4.1 Kết quả nghiên cứu .......................................................................................58 4.1.1 Thống kê mô tả .....................................................................................58 4.1.2 Kiểm định thang đo bằng hệ số tin cậy Cronbach’s Alpha ..................59 4.1.3 Phân tích nhân tố khám phá EFA .........................................................65 4.1.4 Phân tích mô hình hồi qui bội ...............................................................68
4.2 Nhận xét kết quả nghiên cứu .........................................................................77 CHƯƠNG 5: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ........................................................ 81 5.1 Kết luận .........................................................................................................81 5.2 Kiến nghị .......................................................................................................81 5.3 Hạn chế của bài nghiên cứu và hướng nghiên cứu tiếp theo ........................86 TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC
DANH MỤC VIẾT TẮT ERP (Enterprise resource planning): Hệ thống hoạch định nguồn lực doanh nghiệp. HTTT (Information System): Hệ thống thông tin IT (Information Technology): Công nghệ thông tin TP.HCM: Thành phố Hồ Chí Minh
DANH MỤC BẢNG BIỂU Bảng 2.1 Chất lượng hệ thống theo tổng hợp của Urbach và Muller Bảng 2.2 Chất lượng thông tin theo tổng hợp của Urbach và Muller Bảng 3.1 Thang đo sự hài lòng công việc Bảng 3.2 Thang đo chất lượng hệ thống Bảng 3.3 Thang đo chất lượng thông tin Bảng 3.4 Thang đo đặc điểm công việc Bảng 4. 1 Đặc điểm chính của mẫu khảo sát Bảng 4. 2 Cronbach’s Alpha của nhân tố Chất lượng hệ thống Bảng 4. 3 Cronbach’s Alpha của nhân tố Chất lượng thông tin Bảng 4. 4 Cronbach’s Alpha của nhân tố Đặc điểm công việc lần 2 Bảng 4. 5 Cronbach’s Alpha của nhân tố sự hài lòng trong công việc của người dùng Bảng 4. 6 Kết quả định KMO và Bartlett’s biến độc lập Bảng 4. 7 Kết quả phân tích nhân tố khám phá biến độc lập Bảng 4. 8 Kết quả định KMO và Bartlett’s biến phụ thuộc Bảng 4. 9 Kết quả phân tích nhân tố khám phá biến phụ thuộc Bảng 4.10 Hệ số tương quan Person Bảng 4.11 Hệ số xác định phù hợp của mô hình Bảng 4.12 Kết quả phân tích ANOVA Bảng 4.13 Kết quả phân tích hồi quy nhóm nhân tố
DANH MỤC HÌNH VẼ Hình 2.1 Mô hình kim cương Leavitt (1965) Hình 2.2 Mô hình HTTT thành công DeLone và McLean (1992) Hình 2.3 Mô hình HTTT thành công DeLone và McLean (2003) Hình 2.4 Mô hình đặc điểm công việc Hackman và Oldham (1974) Hình 3.1 Mô hình nghiên cứu Hình 3.2 Qui trình nghiên cứu Hình 4.1 Đồ thị Histogram Hình 4.2 Đồ thị P-P Plot
TÓM TẮT LUẬN VĂN Trong những năm gần đây hệ thống hoạch định nguồn lực doanh nghiệp (ERP) đang dần trở nên phổ biến và được triển khai ở hầu hết các doanh nghiệp thuộc nhiều lĩnh vực, qui mô khác nhau. Do đó nhu cầu nghiên cứu khoa học về các khía cạnh liên quan đến việc ứng dụng ERP ngày càng gia tăng. Thông qua việc tổng kết các nghiên cứu trên thế giới và Việt Nam, luận văn nhận thấy số lượng bài nghiên cứu về sự hài lòng trong công việc của nhân viên kế toán sử dụng ERP rất ít. Vì vậy, luận văn thực hiện nghiên cứu các nhân tố tác động đến sự hài lòng trong công việc của nhân viên kế toán trong môi trường ứng dụng ERP – tại khu vực Tp.HCM. Để giải quyết vấn đề, luận văn cần thực hiện trả lời 2 câu hỏi sau: (1) Những nhân tố nào ảnh hưởng đến sự hài lòng công việc của nhân viên kế toán? và (2) Mức đô ảnh hưởng của các nhân tố đến sự hài lòng công việc của nhân viên kế toán như thế nào? Dựa vào các lý thuyết liên quan, luận văn thực hiện kiểm tra thang đo các khái niệm nghiên cứu gồm chất lượng thông tin, chất lượng hệ thống, đặc điểm công việc và sự hài lòng trong công việc của nhân viên kế toántrong môi trường ERP. Phương pháp định lượng được thực hiện nhằm giải quyết lần lượt các câu hỏi nghiên cứu, và việc kiểm định thang đo, mô hình nghiên cứu, giả thuyết nghiên cứu và kết quả nghiên cứu có được dựa trên việc xử lý số liệu thống kê phần mềm SPSS 20. Có 220 phiếu khảo sát được phát đi thông qua việc khảo sát trên Google Docs và phát trực tiếp, thu được 201 phiếu hợp lệ để thực hiện nghiên cứu. Kết quả nghiên cứu cho thấy chất lượng thông tin, chất lượng hệ thống và đặc điểm công việc đều có ảnh hưởng đáng kể đến sự hài lòng công việc của nhân viên kế toán trong môi trường ứng dụng hệ thống ERP. Dựa trên kết quả nghiên cứu thu được, luận văn xem xét và đưa ra những kiến nghị nhằm nâng cao sự hài lòng công việc cho nhân viên kế toán trong môi trường ứng dụng ERP. Từ khóa: ERP, Sự hài lòng công việc, chất lượng thông tin, chất lượng hệ thống, đặc điểm công việc
ABSTRACT ERP have gradually become popular and implemented in almost every company of various fields and industry sizes in recent years. Therefore, the demand for scientific research on the aspects related to ERP system implementation is increasing. Through the result of analysis in the world and in Vietnam, the dissertation realized a slight number of surveys on accountant’s job satisfaction. Accordingly, the dissertation made the research on factors affecting accountant’s job satisfaction of ERP system using and implementation in Ho Chi Minh. The dissertation solves the problem by answering 2 questions as follows: (1) What do the factors affect the accountant’s job satisfaction? (2) How is the level of influence of factors on accountant’s job satisfaction? Based on the relevant theories, the dissertation examines the scale of research concepts including information quality, system quality, job characteristics and accountant’s job satisfaction in ERP environment. Quantitative methods are conducted to solve the research questions one by one and the testing of scales, research models, research hypotheses and research results are based on statistical processing of SPSS 20 software. There are 220 survey questionnaires distributed through the survey by direct and on Google Docs. There are 201 valid survey questionnaires (91.36%) were collected in order to investigate after reviewing and eliminating invalid answers. The analysis results show that information quality, system quality and job characteristics have a significant impact on accountant’s job satisfaction of ERP system using and implementation. Based on the analysis results obtained the dissertation reviews and makes recommendations to improve accountant's job satisfaction of ERP system implementation. Keywords: ERP, job satisfaction, information quality, system quality, job characteristics
1 PHẦN MỞ ĐẦU 1 Lý do nghiên cứu Các tổ chức kinh doanh ngày nay đang phải đối mặt với một môi trường cạnh tranh và phức tạp hơn bao giờ hết. Việc ứng dụng công nghệ thông tin vào trong quá trình hoạt động kinh doanh là một nhu cầu tất yếu giúp doanh nghiệp tồn tại và phát triển lâu dài. Cùng với sự phát triển vượt bậc của công nghệ thông tin, hệ thống hoạch định nguồn lực doanh nghiệp (ERP) ra đời vào những năm 1990, và ngày nay nó đang được sử dụng rộng rãi trong các doanh nghiệp trên thế giới cũng như tại Việt Nam. Davenport (2000) đề xuất rằng việc triển khai hệ thống ERP mang lại nhiều lợi ích cho tổ chức như giảm thời gian chu kỳ công việc, nâng cao hiệu quả của thông tin, tạo ra thông tin tài chính nhanh chóng, hỗ trợ thực hiện các chiến lược phát triển của tổ chức. Do đó, nhiều công ty đang xem việc triển khai và sử dụng hệ thống ERP như là một phương tiện để giảm chi phí hoạt động, nâng cao khả năng cạnh tranh, tăng năng suất và cải thiện dịch vụ khách hàng. Ngoài ra, việc ứng dụng ERP còn tác động rộng lớn đến những người sử dụng hệ thống thông qua việc thay đổi cách thức thực hiện công việc, bản chất nhiệm vụ, qui trình công việc (Davenport et al. 1996; Liang et al. 2007; Mullarkey et al. 1997). Các ứng dụng công nghệ không thể thành công trừ khi người dùng có thái độ tích cực với hệ thống và coi chúng có lợi cho bản thân họ. Với việc xem người dùng là trung tâm, Saatcioglu (2009) xác định sự hài lòng của người dùng là thước đo để đánh giá sự thành công của việc triển khai ERP. Hệ thống ERP có thể tích hợp thông tin từ tất cả các phòng ban và chức năng của doanh nghiệp vào một hệ thống duy nhất. Nó phục vụ cho nhu cầu về nhân sự, tài chính, cung ứng và các bộ phận khác theo qui trình kinh doanh thực tế của doanh nghiệp. Với đặc điểm như vậy, người sử dụng trong môi trường ERP có thể là nhà quản trị, bộ phận nhân sự, bộ phận kế toán, bộ phận sale, … Trong doanh nghiệp, bộ phận kế toán là một trong những bộ phận không thể thiếu. Thông tin do bộ phận kế toán cung cấp rất cần thiết cho nhà quản
2 trị đưa ra các chiến lược và quyết định kinh doanh. Do đó mức độ chính xác của thông tin do kế toán cung cấp sẽ ảnh hưởng đến mức độ hiệu quả các quyết định của nhà quản trị, từ đó ảnh hưởng đến sự tồn tại và phát triển của doanh nghiệp. Do tầm quan trọng của bộ phận kế toán trong doanh nghiệp, người sử dụng hệ thống được luận văn lựa chọn nghiên cứu là bộ phận kế toán – cụ thể là nhân viên kế toán. Trích theo Phạm Trà Lam (2018), việc ứng dụng hệ thống ERP ảnh hưởng đến nhiều nhóm đối tượng, riêng các nhân viên kế toán là nhóm đối tượng chịu ảnh hưởng mạnh mẽ hơn. Theo nghiên cứu của Jiang và cộng sự (2012), thảo luận về sự hài lòng trong nghiên cứu HTTT. Sự hài lòng đối với HTTT được chia thành hai loại: sự hài lòng của nhân viên sử dụng với HTTT và sự hài lòng trong công việc của nhân viên sử dụng HTTT. Hiện nay các nghiên cứu xem xét về sự hài lòng của nhân viên sử dụng đối với HTHT cũng như nghiên cứu về sự hài lòng của nhân viên sử dụng với hệ thống ERP tương đối nhiều. Tuy nhiên các nghiên cứu nghiên cứu liên quan đến sự hài lòng trong công việc của nhân viên sử dụng hệ thống ERP rất ít. Đặc biệt các nghiên cứu đi sâu vào nghiên cứu sự hài lòng công việc của nhân viên kế toán trong môi trường ERP càng ít hơn. Do đó, luận văn lựa chọn thực hiện nghiên cứu “ Các nhân tố ảnh hưởng đến sự hài lòng trong công việc nhân viên kế toán trong môi trường ứng dụng ERP tại khu vực TP.HCM” là điều thiết yếu. 2 Mục tiêu nghiên cứu/ Câu hỏi nghiên cứu Việc triển khai và ứng dụng hệ thống ERP làm thay đổi quy trình kinh doanh, cách thức thực hiện công việc, bản chất của nhiệm vụ, từ đó ảnh hưởng đến sự hài lòng công việc của nhân viên kế toán. Bên cạnh đó, TP.HCM với vai trò là đầu tàu thúc đẩy nền kinh tế của cả nước, hàng năm TP.HCM đóng góp khoảng 30% tổng thu ngân sách cả nước. Ngoài ra, lực lượng lao động năng động, có trình độ và tay nghề cao góp phần vào sự phát triển kinh tế của TP.HCM. Với những lý do đó, luận văn thực hiện nghiên cứu nhằm xác định “ Các nhân tố ảnh hưởng đến sự hài lòng
3 trong công việc của nhân viên kế toán trong môi trường ứng dụng ERP tại khu vực TP.HCM”.  Mục tiêu nghiên cứu của luận văn: - Xác định các nhân tố ảnh hưởng đến sự hài lòng trong công việc của nhân viên kế toán trong môi trường ứng dụng hệ thống ERP – khu vực TP.HCM - Đo lường được mức độ tác động của các nhân tố này, từ đó đưa ra một số kiến nghị nhằm nâng cao sự hài lòng trong công việc của nhân viên kế toán trong môi trường ERP.  Câu hỏi nghiên cứu: - Các nhân tố nào ảnh hưởng đến sự hài lòng công việc của nhân viên kế toán trong môi trường ứng dụng hệ thống ERP? - Trong các nhân tố tác động đến sự hài lòng công việc của nhân viên kế toán, mức độ tác động của từng nhân tố như thế nào? 3 Phạm vi và đối tượng nghiên cứu  Phạm vi nghiên cứu: - Luận văn tập trung nghiên cứu các doanh nghiệp đang ứng dụng hệ thống ERP tại khu vực Tp.HCM. Với việc xem xét nhân viên kế toán là một trong những đối tượng quan trọng của người sử dụng hệ thống ERP. Luận văn thực hiện khảo sát dựa trên quan điểm cá nhân của các đối tượng là các kế toán viên, kế toán trưởng vì họ là những người trực tiếp sử dụng hệ thống và sử dụng các thông tin đầu ra của hệ thống ERP. - Các dữ liệu khảo sát sử dụng trong nghiên cứu được thu thập trong vòng 2 tháng từ ngày 04/07/2019 đến ngày 04/09/2019.  Đối tượng nghiên cứu Để đạt được mục tiêu nghiên cứu đề ra, luận văn tập trung nghiên cứu các nhân tố tác động đến sự hài lòng công việc của nhân viên kế toán sử dụng hệ thống ERP và mức độ tác động của các nhân tố này đến sự hài lòng công việc của nhân viên kế toán trong môi trường ứng dụng ERP.
4 4 Phương pháp nghiên cứu Mục đích thu thập dữ liệu nhằm kiểm định lại mô hình nghiên cứu trong điều kiện ứng dụng ERP tại khu vực TP.HCM được suy diễn từ các lý thuyết, mô hình nghiên cứu đi trước, luận văn lựa chọn phương pháp nghiên cứu định lượng để thực hiện đề tài. Việc thu thập dữ liệu được thực hiện thông qua việc gửi các câu hỏi khảo sát qua mail hoặc gửi trực tiếp. Sau đó kiểm định thang đo, mô hình nghiên cứu, giả thuyết nghiên cứu và kết quả nghiên cứu có được dựa trên việc xử lý số liệu thống kê phần mềm SPSS 20 5 Các đóng góp của luận văn Với các mục tiêu nghiên cứu đã đề ra và các kết quả nghiên cứu đã đạt được, luận văn kỳ vọng sẽ mang lại các ý nghĩa như sau: Về mặt lý thuyết: Kết quả nghiên cứu góp phần bổ sung bằng chứng thực nghiệm trong việc áp dụng các lý thuyết nền gồm mô hình kim cương Leavitt (1965), mô hình đặc điểm công việc (Hackman and Oldham, 1974), mô hình HTTT thành công DeLone và McLean (1992) trong bối cảnh ứng dụng hệ thống ERP. Tìm hiểu, hệ thống hóa các lý thuyết, các công trình nghiên cứu liên quan đến sự hài lòng công việc của nhân viên kế toán và các nhân tố ảnh hưởng đến sự hài lòng công việc của nhân viên kế toán trong môi trường ứng dụng ERP. Về mặt thực tế: kết quả nghiên cứu giúp nhà quản lý nhận diện được các nhân tố tác động đến sự hài lòng công việc của nhân viên kế toán trong môi trường ứng dụng. Do đó, giúp nhà quản lý có thể đề xuất các cách thức nhằm nâng cao sự hài lòng trong công việc của nhân viên kế toán sử dụng hệ thống ERP và có thể hoạch định các kế hoạch để nâng cao hiệu quả của việc ứng dụng hệ thống. Bên cạnh đó, với kết quả từ việc nghiên cứu thực nghiệm, các nhà tư vấn và triển khai hệ thống có thể xem xét và nhận biết các nhân tố ảnh hưởng đến sự hài lòng công việc của người sử dụng hệ thống – cụ thể theo luận văn là nhân viên kế toán, từ đó có thể hỗ trợ và tư vấn khách hàng tốt hơn trong quá trình cung cấp và triển khai hệ thống ERP.
5 6 Kết cấu của luận văn Ngoài phần mở đầu, tóm tắt luận văn, kết luận, phụ lục và danh mục tài liệu tham khảo, đề tài nghiên cứu có bố cục gồm 5 chương như sau: - Chương 1: Tổng quan các nghiên cứu: Trình bày các công trình nghiên cứu trong và ngoài nước liên quan đến đề tài, đồng thời nêu lên những vấn đề còn tồn tại và những vấn đề luận văn cần tập trung nghiên cứu - Chương 2: Cơ sở lý thuyết và xây dựng mô hình nghiên cứu: Trình bày lý thuyết và các mô hình liên quan đến nội dung nghiên cứu - Chương 3: Xây dựng mô hình nghiên cứu và phương pháp nghiên cứu: Từ cơ sở lý thuyết ở chương 2, tiến hành xây dựng mô hình và giả thuyết nghiên cứu cho luận văn. Tiếp theo, trình bày các nội dung liên quan đến qui trình thực hiện nghiên cứu, thiết kế nghiên cứu và phương pháp được sử dụng để phân tích và xử lý số liệu - Chương 4: Kết quả nghiên cứu và nhận xét: Trình bày các kết quả nghiên cứu và nhận xét về kết quả nghiên cứu - Chương 5: Kết luận và kiến nghị: Kết luận lại kết quả nghiên cứu, nêu các đóng góp của luận văn, các kiến nghị dựa trên kết quả nghiên cứu có được, cũng như điểm hạn chế và các đề xuất cho hướng nghiên cứu tiếp theo.
6 CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN CÁC NGHIÊN CỨU. 1.1 Khái quát các nghiên cứu 1.1.1 Khái quát các nghiên cứu về sự hài lòng công việc. Sự hài lòng công việc là mức độ mà nhân viên yêu thích công việc của họ, là thái độ dựa trên nhận thức của nhân viên về công việc hoặc môi trường làm việc. Nếu nhân viên trong tổ chức có sự hài lòng côngviệc cao, sẽ ảnh hưởng tích cực đến kết quả công việc của nhân viên cũng như lợi nhuận của tổ chức. Vì vậy, sự hài lòng của nhân viên đối với công việc đã được nhiều nhà nghiên cứu quan tâm và nghiên cứu từ rất sớm. 1.1.1.1 Các nghiên cứu nước ngoài Có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến sự hài lòng công việc của nhân viên. Theo Smith và cộng sự (1969), sự hài lòng trong công việc là mức độ hài lòng với các khía cạnh khác nhau trong công việc như là đặc điểm của công việc, cơ hội được đào tạo để nâng cao kiến thức và kĩ năng, cơ hội được thăng tiến trong công việc, mối quan hệ với lãnh đạo và đồng nghiệp và mức độ tiền lương nhận được. Luddy (2005) đã khái niệm sự hài lòng công việc là phản ứng về mặt tình cảm và cảm xúc của nhân viên đối với các khía cạnh khác nhau của công việc. Sử dụng chỉ số mô tả công việc JDI, tác giả đã khảo sát 203 nhân viên ở viện y tế công cộng vùng Western Cape, Nam Phi. Kết quả nghiên cứu cho thấy sự hài lòng công việc chịu ảnh hưởng bởi các yếu tố: vị trí của công việc, nội dung công việc, sự giám sát của cấp trên, mối quan hệ với đồng nghiệp, sự đãi ngộ, thăng tiến trong công việc. 1.1.1.2 Các nghiên cứu trong nước Hiện nay, tại Việt Nam chưa có nghiên cứu nào tập trung xem xét khái niệm về sự hài lòng trong công việc. Các nghiên cứu tại Việt Nam đa phần sử dụng thang đo chỉ số mô tả công việc (JDS) của Smith và cộng sự (1969) để đo lường mức độ hài lòng đối với công việc trong điều kiện tại Việt Nam.
7 Theo nghiên cứu của Trần Kim Dung (2005), tác giả đã thực hiện kiểm định thang đo chỉ số mô tả công việc (JDS) của Smith và cộng sự (1969) để đo lường mức độ hài lòng đối với công việc trong điều kiện của Việt Nam. Tác giả cho rằng sự hài lòng công việc của nhân viên phụ thuộc vào các yếu tố như bản chất công việc, cơ hội đào tạo và thăng tiến, mối quan hệ với lãnh đạo và đồng nghiệp, tiền lương, phúc lợi và điều kiện làm việc. Nghiên cứu của Hà Nam Khánh Giao, Võ Thị Mai Phương (2011) cũng sử dụng thang đo chỉ số mô tả công việc (JDI) đã được điều chỉnh ở thị trường Việt Nam để đo lường sự hài lòng công việc của nhân viên sản xuất tại tập đoàn Tân Hiệp Phát. Cho thấy có 5 nhân tố ảnh hưởng và biến thiên cùng chiều với sự hài lòng về tiền lương, mối quan hệ với cấp trên, đặc điểm công việc; điều kiện làm việc và phúc lợi. 1.1.2 Nghiên cứu các nhân tố ảnh hưởng đến sự hài lòng công việc của nhân viên sử dụng HTTT/ ERP 1.1.2.1 Các nghiên cứu nước ngoài  Mối quan hệ giữa chất lượng thông tin và sự hài lòng công việc Joshi và Rai (2000), dựa trên mô hình của Leavitt (1965) tác giả đã phát triển và kiểm tra một mô hình về mối quan hệ giữa các đặc điểm của hệ thống thông tin và kết quả liên quan đến công việc của nhân viên sử dụng HTTT. Bởi vì thông tin có thể được coi là sản phẩm cuối căn bản của hệ thống thông tin, nên “chất lượng sản phẩm thông tin”, một biến số đặc trưng cho đầu ra của hệ thống thông tin được tác giả lựa chọn để xem xét đặc điểm của hệ thống thông tin. Đối với kết quả liên quan đến công việc, “sự hài lòng trong công việc” được chọn để xem xét nghiên cứu, vì sự hài lòng trong công việc là một trong những mục tiêu chính của tổ chức, có thể bị ảnh hưởng bởi hệ thống thông tin. Do đó, nghiên cứu đã điều tra những ảnh hưởng của chất lượng sản phẩm thông tin đến sự hài lòng trong công việc của nhân viên. Kết quả từ việc nghiên cứu trên 368 người dùng chỉ ra rằng chất lượng sản phẩm thông tin có mối quan hệ tương quan tích cực với sự hài lòng trong công việc của nhân viên.
8  Mối quan hệ giữa đặc điểm công việc và sự hài lòng công việc Ling Hsiu Chen (2007), nghiên cứu đã xem xét mối quan hệ giữa đặc điểm công việc và nhu cầu về thành tích với sự hài lòng trong công việc của các nhân viên IS. Trong đó nhu cầu về thành tích gồm sự kiên trì, cạnh tranh và kiểm soát khó khăn. Đặc điểm công việc bao gồm: sự đa dạng của kỹ năng (sự chuyên nghiệp), sự tự chủ trong công việc, sự phản hồi trong công việc, mức độ rõ ràng của nhiệm vụ và ý nghĩa của nhiệm vụ. Kết quả nghiên cứu cho thấy đặc điểm công việc ảnh hưởng đến sự hài lòng công việc của nhân viên IS và tồn tại mối quan hệ tích cực giữa đặc điểm công việc và sự hài lòng trong công việc. Trong khi đó, nhu cầu về thành tích không có tác động đến sự hài lòng trong công việc của nhân viên. Trong số năm khía cạnh đặc điểm công việc của nhân viên IS, sự phản hồi trong công việc, sự đa dạng của kỹ năng và sự tự chủ có thể dễ dàng làm tăng sự hài lòng trong công việc của nhân viên. Nghiên cứu của Morris và Venkatesh (2010), được thực hiện trong vòng 12 tháng với 2.794 nhân viên trong một công ty viễn thông, tác giả đã nghiên cứu tác động của việc ứng dụng hệ thống ERP đến sự hài lòng trong công việc của nhân viên sử dụng hệ thống. Tác giả đã xem xét 5 chiều đo lường của đặc điểm công việc theo Hackman và Oldham (1980) tác động đến sự hài lòng công việc của người dùng trong môi trường ứng dụng ERP. Kết quả nghiên cứu cho thấy hai trong số các đặc điểm công việc, đó là ý nghĩa nhiệm vụ và mức độ rõ ràng của nhiệm vụ có mối quan hệ tích cực ổn định với sự hài lòng trong công việc cả trước và sau khi triển khai hệ thống ERP. Tuy nhiên, mối quan hệ của 3 trong số 5 đặc điểm công việc (gồm sự đa dạng về kỹ năng, sự tự chủ và phản hồi) và sự hài lòng trong công việc không ổn định và thay vào đó, được điều tiết bởi việc triển khai hệ thống ERP. Vì vậy, thông qua kết quả nghiên cứu tác giả cho thấy được đặc điểm công việc có ảnh hưởng đến sự hài lòng công việc và việc triển khai hệ thống ERP cũng có tác động rất lớn đến sự hài lòng trong công việc của nhân viên sử dụng hệ thống. Theo S.Lakshmi và M.R.Vanithmani (2012), việc ứng dụng ERP có khả năng thay đổi mạnh mẽ công việc, từ đó thay đổi phản ứng của nhân viên sử dụng hệ
9 thống về tình hình công việc của họ. Do đó, khả năng nhận thức về công việc và việc triển khai hệ thống ERP có thể tương tác để ảnh hưởng đến sự hài lòng công việc của nhân viên sử dụng hệ thống ERP. Bằng cách sử dụng mô hình đặc điểm công việc của Hackman và Oldham, tác giả đã xem xét mối quan hệ giữa đặc điểm công việc và sự hài lòng trong công việc của người sử dụng trong môi trường ứng dụng ERP. Kết quả nghiên cứu cho thấy đặc điểm công việc có mối tương quan với sự hài lòng trong công việc của người sử dụng hệ thống ERP. Trong năm biến của đặc điểm công việc, bốn biến sự đa dạng kỹ năng, mức độ rõ ràng của nhiệm vụ, ý nghĩa nhiệm vụ và sự phản hồi có ảnh hưởng đến sự hài lòng công việc. Riêng biến sự tự chủ thì không có ảnh hưởng với sự hài lòng công việc trong môi trường ứng dụng ERP.  Mối quan hệ giữa chất lượng hệ thống và sự hài lòng công việc Nghiên cứu của Chang (2012), tác giả đã thực hiện khảo sát với nhân viên sử dụng hệ thống thông tin tại ba bệnh viện tại miền nam Đài Loan. Bài nghiên cứu đã xem xét ảnh hưởng của chất lượng hệ thống đến sự hài lòng trong công việc, ảnh hưởng của chất lượng hệ thống đến chất lượng dịch vụ, ảnh hưởng của chất lượng hệ thống đến hiệu suất hệ thống; xem xét ảnh hưởng của chất lượng dịch vụ đến hiệu suất hệ thống; và xem xét sự hài lòng công việc ảnh hưởng như thế nào đến hiệu suất hệ thống. Khi người dùng cảm nhận được những lợi ích do chất lượng hệ thống mang lại, họ sẽ cảm nhận được sự hỗ trợ và khuyến khích trong công việc. Từ đó thúc đẩy họ dành nhiều nỗ lực hơn cho công việc, sự tận tâm của nhân viên đối với công việc của họ được cải thiện, do đó, sự hài lòng trong công việc cũng sẽ được tăng cao.Kết quả nghiên cứu cho thấy rằng chất lượng hệ thống có ảnh hưởng đáng kể đến sự hài lòng trong công việc. Chất lượng hệ thống được tác giả xem xét theo ba khía cạnh: bảo mật, dễ sử dụng và hiệu quả. Với đối tượng khảo sát là nhân viên sử dụng HTTT tại các bệnh viện, kết quả nghiên cứu của Chang cho thấy tính hiệu quả và dễ sử dụng của chất lượng hệ thống có ảnh hưởng đáng kể đến sự hài lòng công việc của nhân viên sử dụng HTTT, riêng tính bảo mật không có ảnh hưởng đáng kể đến sự hài lòng công việc của nhân viên sử dụng HTTT.