Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Các yếu tố ảnh hưởng đến hành vi chia sẻ tri thức của nhân viên - Trường hợp tại các ngân hàng TMCP tại TP. Hồ Chí Minh

Chia sẻ: Thanh Linh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:158

Thêm vào BST

Báo xấu

29
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích của luận văn này là nghiên cứu sự ảnh hưởng của các yếu tố sự tin tưởng, lãnh đạo, phần thưởng, công nghệ thông tin và giao tiếp với đồng nghiệp đối với hành vi chia sẻ tri thức trong của nhân viên tại các ngân hàng TMCP tại TP.HCM.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Các yếu tố ảnh hưởng đến hành vi chia sẻ tri thức của nhân viên - Trường hợp tại các ngân hàng TMCP tại TP. Hồ Chí Minh

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH LÊ THANH THẢO CÁC YẾU TỐ ẢNH HƢỞNG ĐẾN HÀNH VI CHIA SẺ TRI THỨC CỦA NHÂN VIÊN: TRƢỜNG HỢP TẠI CÁC NGÂN HÀNG TMCP TẠI TP. HỒ CHÍ MINH LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ TP. Hồ Chí Minh – Năm 2019
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH LÊ THANH THẢO CÁC YẾU TỐ ẢNH HƢỞNG ĐẾN HÀNH VI CHIA SẺ TRI THỨC CỦA NHÂN VIÊN: TRƢỜNG HỢP TẠI CÁC NGÂN HÀNG TMCP TẠI TP. HỒ CHÍ MINH CHUYÊN NGÀNH: QUẢN TRỊ KINH DOANH (HƢỚNG NGHIÊN CỨU) MÃ SỐ: 8340101 LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. NGUYỄN THÀNH LONG TP. Hồ Chí Minh – Năm 2019
LỜI CAM ĐOAN ***** Tôi xin cam đoan luận văn “Các yếu tố ảnh hưởng đến hành vi chia sẻ tri thức của nhân viên: trường hợp tại các ngân hàng TMCP tại TP.Hồ Chí Minh” là công trình nghiên cứu do bản thân tôi thực hiện. Những số liệu trong đề tài này được tôi thu thập và sử dụng một cách trung thực. Các nội dung nghiên cứu và kết quả được trình bày trong luận văn này không sao chép và chưa được trình bày hay công bố ở bất cứ công trình nghiên cứu khoa học nào. Ngoài ra, trong luận văn còn sử dụng một số nhận xét, đánh giá cũng như số liệu của tác giả khác, cơ quan tổ chức khác đều có trích dẫn và tham chiếu đầy đủ. Tôi hoàn toàn chịu trách nhiệm về toàn bộ nội dung nghiên cứu của toàn bộ luận văn này. Thành phố Hồ Chí Minh, ngày 19 tháng 03 năm 2019 Tác giả luận văn Lê Thanh Thảo
MỤC LỤC TRANG PHỤ BÌA LỜI CAM ĐOAN MỤC LỤC DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ TÓM TẮT – ABSTRACT CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ NGHIÊN CỨU ...................................................1 1.1. Lý do chọn đề tài ............................................................................................1 1.2. Mục tiêu nghiên cứu.......................................................................................3 1.3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu .................................................................3 1.4. Phƣơng pháp nghiên cứu...............................................................................3 1.5. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài .....................................................4 1.6. Cấu trúc luận văn. ..........................................................................................5 CHƢƠNG 2: CƠ SỞ LÝ THUYẾT VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN CỨU...................7 2.1. Các khái niệm và nội dung nghiên cứu ........................................................7 2.1.1. Kiến thức ...................................................................................................7 2.1.2. Tri thức ......................................................................................................7 2.1.2.1. Tri thức ...............................................................................................7 2.1.2.2. Phân loại tri thức ................................................................................8 2.1.2.3. Quản lý tri thức ..................................................................................8 2.1.3. Chia sẻ tri thức ..........................................................................................9 2.1.3.1. Hành vi chia sẻ tri thức ......................................................................9 2.1.3.2. Các hình thức chia sẻ tri thức ...........................................................11 2.1.3.3. Phân loại chia sẻ tri thức ..................................................................11 2.1.3.4. Tầm quan trọng của hành vi chia sẻ tri thức ....................................12 2.1.3.5. Thách thức của hành vi chia sẻ tri thức trong tổ chức .....................13 2.2. Tổng quan về các nghiên cứu trƣớc có liên quan......................................14
2.2.1. Các nghiên cứu ở nước ngoài..................................................................14 2.2.1.1. Nghiên cứu của Adel Ismail Al-Alawi và cộng sự (2007) ..............14 2.2.1.2. Nghiên cứu của Nur Naha Abu Mansor và Kamal Kenny (2013):..16 2.2.1.3. Nghiên cứu của Vathsala Wickramasinghe & Ruvini Widyaratne (2012) ............................................................................................................18 2.2.2. Các nghiên cứu ở trong nước ..................................................................20 2.3. Đề xuất các giả thuyết và mô hình nghiên cứu ..........................................23 2.3.1. Mô hình nghiên cứu đề xuất và các giả thuyết .......................................23 2.3.2. Các yếu tố ảnh hưởng đến hành vi chia sẻ tri thức với đồng nghiệp ......24 2.3.2.1. Sự tin tưởng ......................................................................................24 2.3.2.2. Lãnh đạo ...........................................................................................25 2.3.2.3. Phần thưởng .....................................................................................26 2.3.2.4. Giao tiếp giữa các đồng nghiệp........................................................26 2.3.2.5. Công nghệ thông tin (CNTT) ...........................................................27 CHƢƠNG 3: THIẾT KẾ NGHIÊN CỨU ............................................................29 3.1. Quy trình nghiên cứu ...................................................................................29 3.1.1. Các bước nghiên cứu...............................................................................29 3.1.2. Sơ đồ quy trình nghiên cứu. ....................................................................30 3.2. Nghiên cứu định tính ...................................................................................31 3.2.1. Phương pháp nghiên cứu và phương pháp phân tích dữ liệu định tính ..31 3.2.2. Kết quả nghiên cứu định tính ..................................................................33 3.2.4. Thiết kế bảng câu hỏi khảo sát sơ bộ ......................................................41 3.3. Nghiên cứu định lƣợng sơ bộ. .....................................................................42 3.3.1. Phương pháp đánh giá thang đo sơ bộ. ...................................................42 3.3.2. Kiểm định thang đo sơ bộ bằng phân tích hệ số độ tin cậy Cronbach’s Alpha .................................................................................................................43 3.3.3. Kiểm định thang đo sơ bộ bằng phân tích nhân tố khám phá EFA. .......45 3.3.4. Mô hình nghiên cứu chính thức và các giả thuyết nghiên cứu ...............48 3.3.5. Thiết kế bảng câu hỏi khảo sát chính thức ..............................................50 3.4. Nghiên cứu định lƣợng chính thức .............................................................50
3.4.1. Kích thước mẫu, đối tượng và phương pháp khảo sát ............................50 3.4.2. Phương pháp kiểm định thang đo ...........................................................51 CHƢƠNG 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU..............................................................54 4.1. Phân tích mẫu. ..............................................................................................54 4.2. Kiểm định độ tin cậy thang đo ....................................................................56 4.3. Phân tích các nhân tố khám phá (EFA) .....................................................59 4.4. Phân tích hồi quy ..........................................................................................62 4.4.1. Phân tích tương quan Pearson .................................................................62 4.4.2. Phân tích hồi quy các yếu tố ảnh hưởng đến hành vi chia sẻ tri thức của nhân viên ...........................................................................................................63 4.4.2.1. Kiểm định sự phù hợp của mô hình hồi quy tổng thể ......................63 4.4.2.2. Kiểm tra các giả định mô hình hồi quy bội ......................................64 4.4.3. Kiểm định giả thuyết nghiên cứu ............................................................67 4.5. Phân tích sự khác biệt về đặc điểm đối tƣợng khảo sát trong việc chia sẻ tri thức ..................................................................................................................70 4.5.1. Sự khác biệt giữa các nhóm giới tính. .....................................................70 4.5.2. Sự khác biệt giữa các nhóm độ tuổi. .......................................................71 4.5.3. Sự khác biệt giữa các nhóm học vấn. ......................................................73 4.5.4. Sự khác biệt giữa các nhóm thâm niên. ..................................................74 4.5.5. Sự khác biệt giữa các nhóm thu nhập. ....................................................75 CHƢƠNG 5: KẾT LUẬN VÀ HÀM Ý QUẢN TRỊ ............................................77 5.1. Kết luận .........................................................................................................77 5.2. Các hàm ý quản trị nhằm nâng cao hành vi chia sẻ tri thức ...................78 5.2.1. Hàm ý thứ nhất: nâng cao sự tin tưởng của nhân viên trong tổ chức ngân hàng ...................................................................................................................78 5.2.2. Hàm ý thứ hai: nâng cao vai trò của người lãnh đạo trong việc thúc đẩy hành vi chia sẻ tri thức. .....................................................................................80 5.2.3. Hàm ý thứ ba: xây dựng hệ thống khen thưởng đúng mực, nhất quán, minh bạch ..........................................................................................................81 5.2.4. Hàm ý thứ tư: Hiện đại hóa, nâng cao hệ thống công nghệ thông tin: ...81 5.2.5. Hàm ý thứ năm: nâng cao, cải thiện giao tiếp, quan hệ đồng nghiệp .....82
5.2.6. Hàm ý thứ sáu: nâng cao tốc độ chia sẻ tri thức của nhân viên nhóm cao tuổi.....................................................................................................................83 5.2.7. Hàm ý thứ bảy: nâng cao trình độ học vấn, bổ sung chuyên môn cho các cấp nhân viên.....................................................................................................83 5.3. Hạn chế của nghiên cứu và hƣớng nghiên cứu tiếp theo ..........................83 5.3.1. Hạn chế của nghiên cứu ..........................................................................83 5.3.2. Hướng nghiên cứu tiếp theo ....................................................................84 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC
DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT EFA Exploratory Factor Analysis KMO Kaiser-Meyer-Olkin TMCP Thương mại cổ phần
DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU Bảng 2.1: Tổng hợp các nghiên cứu về các yếu tố ảnh hưởng đến hành vi chia sẻ tri thức trong tổ chức .....................................................................................................22 Bảng 3.1: Tổng hợp thang đo sau khi nghiên cứu định tính .....................................39 Bảng 3.2: Đánh giá độ tin cậy thang đo Sự tin tưởng (nghiên cứu sơ bộ)................43 Bảng 3.3: Kết quả xoay nhân tố các yếu tố ảnh hưởng đến hành vi chia sẻ tri thức (nghiên cứu sơ bộ) .....................................................................................................46 Bảng 3.4: Kết quả xoay nhân tố yếu tố Chia sẻ tri thức (nghiên cứu sơ bộ). ...........47 Bảng 3.5: Tổng hợp thang đo chính thức ..................................................................48 Bảng 4.1: Bảng thống kê mô tả về giới tính .............................................................54 Bảng 4.2: Bảng thống kê mô tả về độ tuổi ................................................................54 Bảng 4.3: Bảng thống kê mô tả về trình độ học vấn .................................................55 Bảng 4.4: Bảng thống kê mô tả về thâm niên ...........................................................55 Bảng 4.5: Bảng thống kê mô tả về thu nhập .............................................................56 Bảng 4.6: Bảng kết quả kiểm định độ tin cậy của thang đo Cronbach's Alpha ........57 Bảng 4.7: Kết quả xoay nhân tố các yếu tố ảnh hưởng đến hành vi chia sẻ tri thức 60 Bảng 4.8: Kết quả xoay nhân tố yếu tố Chia sẻ tri thức. ..........................................62 Bảng 4.9: Bảng kết quả phân tích tương quan ..........................................................62 Bảng 4.10: Bảng đánh giá độ phù hợp của mô hình .................................................63 Bảng 4.11: Kết quả phân tích Anova ........................................................................64 Bảng 4.12: Kết quả hồi quy các yếu tố ảnh hưởng đến chia sẻ tri thức ....................67 Bảng 4.13: Kiểm định sự khác biệt theo giới tính ....................................................71 Bảng 4.14: Kiểm định Levene Statistic sự khác biệt theo độ tuổi ............................71 Bảng 4.15: Kiểm định Anova sự khác biệt theo độ tuổi ...........................................72 Bảng 4.16: Kiểm định Post hoc sự khác biệt theo độ tuổi ........................................72 Bảng 4.17: Kiểm định Levene Statistic sự khác biệt theo trình độ học vấn .............73 Bảng 4.18: Kiểm định Anova sự khác biệt theo trình độ học vấn ............................73 Bảng 4.19: Kiểm định Post hoc sự khác biệt theo trình độ học vấn .........................74 Bảng 4.20: Kiểm định Levene Statistic sự khác biệt theo thâm niên .......................74
Bảng 4.21: Kiểm định Anova sự khác biệt theo thâm niên ......................................75 Bảng 4.22: Kiểm định Levene Statistic sự khác biệt theo thu nhập .........................75 Bảng 4.23: Kiểm định Anova sự khác biệt theo thu nhập ........................................76
DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ Hình 2.1: Mô hình nghiên cứu của các tổ chức khác nhau trong khu vực công và tư ở Bahrain ...................................................................................................................16 Hình 2.2: Mô hình nghiên cứu các doanh nghiệp dịch vụ công ở Malaysia ............18 Hình 2.3 : Mô hình của nghiên cứu nhóm dự án phát triển phần mềm ở Sri Lanka 19 Hình 2.4: Mô hình của nghiên cứu các yếu tố ảnh hưởng đến hành vi chia sẻ tri thức của giảng viên ở các trường Đại học Việt Nam ........................................................21 Hình 2.5: Mô hình nghiên cứu đề xuất của tác giả ...................................................23 Hình 3.1: Quy trình nghiên cứu ................................................................................31 Hình 3.2: Mô hình nghiên cứu sơ bộ ........................................................................33 Hình 3.3: Mô hình nghiên cứu chính thức ................................................................48 Hình 4.1: Biểu đồ Histogram phần dư chuẩn hóa .....................................................65 Hình 4.2: Biểu đồ P-P Plot phần dư chuẩn hóa ........................................................66 Hình 4.3: Biểu đồ Scatter Plot...................................................................................66
TÓM TẮT Kiến thức là tài sản quý giá, là sự sáng tạo, đổi mới và có đóng góp tiềm năng cho sự phát triển của doanh nghiệp, đặc biệt là ngân hàng. Đó là lý do đề tài nghiên cứu về “Các yếu tố ảnh hưởng đến hành vi chia sẻ tri thức của nhân viên: trường hợp tại các ngân hàng TMCP tại TP. Hồ Chí Minh” được nghiên cứu để tìm ra cách thúc đẩy chia sẻ kiến thức và để tận dụng nguồn lực quý giá này. Mục đích của luận văn này là nghiên cứu sự ảnh hưởng của các yếu tố sự tin tưởng, lãnh đạo, phần thưởng, công nghệ thông tin và giao tiếp với đồng nghiệp đối với hành vi chia sẻ tri thức trong của nhân viên tại các ngân hàng TMCP tại TP.HCM. Một cuộc khảo sát với mẫu thuận tiện khoảng 340 nhân viên ngân hàng tại TP.HCM đã được thực hiện với 29 biến quan sát để đánh giá tổng quan về ý kiến của tất cả nhân viên trong ngân hàng về hành vi chia sẻ kiến thức. Dữ liệu được phân tích bằng phương pháp phân tích độ tin cậy (Cronbach's Alpha), phân tích nhân tố khám phá (EFA), Phương pháp phân tích tương quan và hồi quy. Kết quả cho thấy các yếu tố sự tin tưởng, lãnh đạo, phần thưởng, công nghệ thông tin và giao tiếp với đồng nghiệp có ảnh hưởng tích cực đến hành vi chia sẻ kiến thức. Dựa trên kết quả nghiên cứu, tổ chức ngân hàng cần tôn trọng và lắng nghe ý kiến của nhân viên và tạo ra nhận thức về việc chia sẻ kiến thức trong tổ chức. Những phát hiện của nghiên cứu này sẽ cung cấp thông tin hữu ích để các nhà quản trị trong các ngân hàng TMCP tại TP.HCM hiểu rõ hơn về các yếu tố ảnh hưởng mức độ chia sẻ tri thức của các nhân viên ngân hàng. Nghiên cứu trong tương lai có thể mở rộng với một mẫu lớn hơn và với các kỹ thuật phân tích dữ liệu phức tạp hơn, và thêm nhiều yếu tố mới ảnh hưởng đến hành vi chia sẻ tri thức. Từ khóa: hành vi chia sẻ tri thức, ngân hàng TMCP, TP.HCM, sự tin tưởng, lãnh đạo, phần thưởng
ABSTRACT Knowledge is a valuable asset, a creativity, innovation, and potential contribution for the development of business, specially banking. That is the reason why the thesis of “The factors effect knowledge sharing behavior among bankers: a case in the Joint Stock Commercial Banks in Ho Chi Minh City” is researched to find out the way to promote knowledge sharing, to take advantage of this core competency. The purpose of this paper is to investigate the effect of trust, team leader, rewards, information technology and colleagues's communication on voluntary knowledge sharing in the Joint Stock Commercial Banks in Ho Chi Minh City A survey with a convenience sample of about 340 bankers in Ho Chi Minh City was conducted with 29 variables in order to assess an overview of the opinions of all employees in the bank on knowledge sharing behavior. The data were analyzed by Reliability Analysis, Cronbach's Alpha, Exploratory Factor Analysis (EFA), Correlation and Regression Analysis method. The results indicated factors trust, team leader, rewards, information technology and colleagues's communication have positive influence on knowledge sharing behavior. Based on the finding of the research, the organization should respect and listen to the opinions of the employees and create the awareness of knowledge sharing as a must. The findings of this study will provide useful information to better understand the predictors of the extent of knowledge sharing at the individual level in the context of the Joint Stock Commercial Banks in Ho Chi Minh City. By doing so, this exploratory study will be able to establish baseline data and would be a source of general guidance in stimulating future research in this area. The future research can incorporate such relationships with a larger sample and with more sophisticated data analysis techniques such as structural equation modelling. Keywords: knowledge sharing behavior, the Joint Stock Commercial Banks, Ho Chi Minh City, trust, team leader, rewards
1 CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ NGHIÊN CỨU 1.1. Lý do chọn đề tài Tri thức là nguồn lực quan trọng cho sự phát triển bền vững của mọi tổ chức. Nó tạo ra lợi thế cạnh tranh cho doanh nghiệp trong nền kinh tế thị trường đầy biến động và cạnh tranh một cách gay gắt như hiện nay (Davenpork và Prusak, 1998). Tri thức của các cá nhân được coi là tài sản quý giá cần được quản lý hiệu quả để đạt được kết quả hoạt động tốt hơn (Bartol và Srivastava, 2002) và cuối cùng là đạt được lợi thế cạnh tranh bền vững (Cabrera và Cabrera, 2005). Đặc điểm quan trọng nhất của tri thức là duy nhất và độc đáo. Một khi đã tạo ra, tri thức không thể bắt chước hoặc thay thế, điều này làm cho nó trở thành tài nguyên chiến lược quan trọng cho tất cả các doanh nghiệp. Khả năng tạo ra các ý tưởng tốt hơn sẽ cho phép doanh nghiệp tạo ra và duy trì lợi thế cạnh tranh bền vững lâu dài của các doanh nghiệp vì nó tạo điều kiện cho việc tạo ra các ý tưởng, quy trình, sản phẩm và dịch vụ mới. Do đó, chia sẻ tri thức hoạt động như một cơ chế thúc đẩy sự hình thành kiến thức mới và tinh lọc kiến thức cũ, cũng như tổng hợp kiến thức nhiều hơn trong tương lai. Chia sẻ kiến thức đã được khẳng định dẫn đến sự cải tiến trong khả năng đổi mới, cải tiến quy trình kinh doanh tốt hơn và cung cấp sản phẩm và dịch vụ tốt hơn cho khách hàng. Các doanh nghiệp cần phải cân nhắc việc bằng cách nào để chuyển giao các tri thức, đặc biệt là tri thức chuyên môn đến những nhân viên mới (Hinds, Patterson, & Pfeffer, 2001). Do đó, các tổ chức cần nhấn mạnh và khai thác hiệu quả hơn nữa nguồn thông tin sẵn có đang hiện hữu trong nội bộ tổ chức. Thực trạng hiện nay là nếu một tổ chức để cấp lãnh đạo giỏi rời khỏi mang theo nhiều kinh nghiệm hay bí quyết nghề nghiệp thì doanh nghiệp đó đang rơi vào nạn chảy máu chất xám, công việc kinh doanh nói chung sẽ bị gián đoạn hoặc ít nhiều bị ảnh hưởng xấu cho đến khi tìm được người tương xứng đảm nhiệm. Thực tế, điều này có thể tránh được khi nhà quản lý, nhà quả trị biết cách triển khai việc chia sẻ tri thức, chuyển giao tri thức giữa các nhân viên của mình, cụ thể như thu thập, lưu trữ, chia sẻ, sử dụng tri thức thông tin, kiến thức và bí quyết nghề nghiệp, kinh nghiệm không chỉ ở cấp độ
2 cá nhân mà ở cấp độ toàn bộ tổ chức, doanh nghiệp. Để tri thức của mỗi cá nhân biến thành tài sản tri thức của doanh nghiệp, để mọi người có thể cùng khai thác, sử dụng cho sự phát triển chung, đòi hỏi phải có một cơ chế, quá trình kiến tạo, lưu giữ, chia sẻ, và phát triển trong mỗi doanh nghiệp. Trong giai đoạn hiện nay, sự phát triển và khả năng tồn tại lâu dài trong ngành tài chính ngân hàng đầy khốc liệt và cạnh tranh phụ thuộc vào mức độ sử dụng giá trị tri thức vô hình của chính ngân hàng. Ngành ngân hàng là ngành rất đặc biệt, bên cạnh các kỹ năng như giao tiếp, tính toán, phân tích… thì khả năng tổng hợp là rất quan trọng. Ngành ngân hàng còn chịu sự chi phối của nhiều luật (luật ngân hàng, luật dân sự, luật doanh nghiệp, luật đất đai…), các nghị định, văn bản, thông tư… của nhà nước, mà còn là các văn bản nội bộ của từng ngân hàng, và các văn bản này thường rất nhiều và chồng chéo, phức tạp lẫn nhau, khiến nhân viên không nắm bắt đủ và kịp thời. Hệ thống ngân hàng luôn cần chính xác với các quy định của pháp luật, cho nên, chia sẻ tri thức rất quan trọng đối với một tổ chức ngân hàng. Vì có nhiều nhân viên có kiến thức, chuyên môn nghiệp vụ giỏi, có kinh nghiệm lâu năm trong nghề, cập nhật nhanh nhạy các thông tin ngành, văn bản pháp luật liên quan, thông tin thị trường, khách hàng… nên cần khuyến khích họ chia sẻ cho các nhân viên trẻ, mới vào nghề. Vì chỉ có như thế ngân hàng mới ngày càng phát triển, hoạt động ngày càng hiệu quả, an toàn, mang lại lợi nhuận cao, nâng cao thương hiệu ngày càng rộng lớn. Mô hình quản lý tri thức mới cần sự làm việc, hợp tác giữa các nhân viên trong một ngân hàng, tạo môi trường tốt hơn cho việc chia sẻ tri thức để các chiến lược quản lý tri thức thật sự có hiệu quả, khuyến khích nhân viên, giúp tri thức trong tổ chức được sử dụng một cách tốt nhất. Do đó, các ngân hàng cần có chính sách động viên, khuyến khích các thế hệ nhân viên có kinh nghiệm chia sẻ tri thức có giá trị để trí tuệ, kinh nghiệm của họ được sử dụng, giúp ngân hàng phát triển nhanh và bền vững. Vì vậy, thông qua những hiện thực thực tế trong môi trường tài chính ngân hàng, chia sẻ tri thức luôn tồn tại không đồng đều như một số nhân viên gạo cội lâu năm luôn muốn giữ những bí quyết, kinh nghiệm cho riêng mình không muốn
3 truyền đạt chia sẻ kinh nghiệm cho những nhân viên trẻ tuổi; hay có nhân viên học hỏi kinh nghiệm từ đồng nghiệp thì lại che giấu vì sợ không được công nhận năng lực. Bên cạnh đó, hầu hết các ngân hàng TMCP hiện nay cũng không có hệ thống lưu trữ văn bản, quy trình, công văn… một cách tổng quát, chính thống, dễ truy cập, dễ sử dụng, đáp ứng được nhu cầu mọi lúc mọi nơi… Chính vì thế, tác giả quyết định chọn đề tài “Các yếu tố ảnh hưởng đến hành vi chia sẻ tri thức của nhân viên: trường hợp tại các ngân hàng TMCP tại TP. Hồ Chí Minh” làm đề tài nghiên cứu. 1.2. Mục tiêu nghiên cứu Nghiên cứu này nhằm đẩy mạnh việc chia sẻ tri thức giữa các nhân viên trong ngân hàng để nâng cao chất lượng và hiệu quả công việc. Vì vậy, đề tài có ba mục tiêu nghiên cứu cụ thể như sau: (1) Tìm ra các yếu tố tác động đến hành vi chia sẻ tri thức/kiến thức của các nhân viên trong ngân hàng. (2) Xây dựng và kiểm định mô hình để đo lường mức độ tác động của các yếu tố tác động đến hành vi chia sẻ tri thức của các nhân viên ngân hàng. (3) Đề xuất các hàm ý quản trị nhằm nâng cao, đẩy mạnh hành vi chia sẻ tri thức/kiến thức của các nhân viên trong ngân hàng, là cơ sở quan trọng để các ngân hàng tham khảo trong việc nâng cao chất lượng quản lý tri thức, hiệu quả làm việc và sự phát triển chung của tổ chức ngân hàng. 1.3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu - Đối tượng nghiên cứu: hành vi chia sẻ tri thức và các yếu tố tác động đến hành vi chia sẻ tri thức của các nhân viên ngân hàng TMCP tại TP.HCM. - Đối tượng khảo sát: những nhân viên đang làm việc tại các bộ phận nghiệp vụ của các ngân hàng TMCP tại TP.HCM. - Phạm vi nghiên cứu: nghiên cứu được thực hiện tại các ngân hàng TMCP tại khu vực TP.HCM. - Thời gian nghiên cứu: từ tháng 01/2019 đến tháng 03/2019. 1.4. Phƣơng pháp nghiên cứu
4 Căn cứ theo mục tiêu nghiên cứu của luận văn, nghiên cứu sử dụng phương pháp hỗn hợp gồm cả hai kỹ thuật định tính và định lượng. Nghiên cứu bắt đầu từ việc nghiên cứu các tài liệu trước đó để phát triển mô hình nghiên cứu lý thuyết và bao gồm các công việc chính sau đây: (1) Nghiên cứu định tính; (2) Nghiên cứu định lượng sơ bộ; (3) Nghiên cứu định lượng chính thức. - Phương pháp nghiên cứu định tính: dựa trên mục tiêu nghiên cứu, tìm hiểu tài liệu, các công trình nghiên cứu trước (trong và ngoài nước) có liên quan đến luận văn để tìm và lọc ra các nội dung, làm cơ sở cho việc thiết lập dàn bài phỏng vấn cấp lãnh đạo và thảo luận nhóm nhằm xác định mô hình nghiên cứu và hoàn thiện mô hình nghiên cứu sơ bộ, xác định thang đo và biến quan sát. - Phương pháp nghiên cứu định lượng sơ bộ (nghiên cứu sơ bộ): tiến hành khảo sát sơ bộ 50 đối tượng (được chọn theo phương pháp lấy mẫu ngẫu nhiên) nhằm kiểm định độ tin cậy của thang đo với hệ số Cronbach’s Alpha, phân tích nhân tố khám phá (EFA) (bằng phần mềm SPSS 20.0) để hoàn thiện thang đo và mô hình nghiên cứu chính thức. - Phương pháp nghiên cứu định lượng: thực hiện khảo sát chính thức 340 đối tượng là các nhân viên ngân hàng TMCP tại TP.HCM (được chọn theo phương pháp lấy mẫu ngẫu nhiên) để tiến hành kiểm định một lần nữa độ tin cậy của thang đo với hệ số Cronbach’s Alpha, phân tích nhân tố khám phá (EFA) và kiểm định mô hình và các giả thuyết nghiên cứu bằng phương pháp phân tích tương quan tuyến tính, phân tích hồi quy bội, kiểm định T-test và kiểm định Anova (xử lý dữ liệu bằng phần mềm SPSS 20.0) 1.5. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài  Về mặt khoa học: góp phần bổ sung, hệ thống hóa cơ sở lý thuyết và thang đo về hành vi chia sẻ tri thức và các yếu tố tác động đến hành vi chia sẻ tri thức của các nhân viên trong lĩnh vực ngân hàng phù hợp với điều kiện Việt Nam hiện nay.  Về mặt thực tiễn: kết quả nghiên cứu này giúp cho Ban lãnh đạo, nhà quản trị của các ngân hàng TMCP tại TP.HCM có cái nhìn mới về vấn đề quản lý, chia sẻ tri thức trong nội bộ tổ chức, là cơ sở ban đầu để hiểu rõ hơn về các nhân viên cũng
5 như nhận biết được mức độ ảnh hưởng của các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động chia sẻ tri thức của nhân viên. Đồng thời nghiên cứu này cũng đề xuất các hàm ý quản trị, là cơ sở quan trọng để các nhà quản trị, ban lãnh đạo cải thiện các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động chia sẻ tri thức của các nhân viên, có định hướng, kế hoạch cụ thể để nâng cao năng lực quản lý tri thức, tăng hiệu quả, chất lượng làm việc trong tổ chức, từ đó nâng cao lợi nhuận, hiệu quả hoạt động của ngân hàng. 1.6. Cấu trúc luận văn. Kết cấu của bài luận văn gồm 5 chương: Chƣơng 1. Tổng quan về nghiên cứu. Trình bày lý do chọn đề tài, mục tiêu nghiên cứu, đối tượng và phạm vi nghiên cứu, phương pháp nghiên cứu định tính và định lượng, ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài và bố cục của nghiên cứu. Chƣơng 2. Cơ sở lý thuyết và mô hình nghiên cứu. Trình bày cơ sở lý thuyết về chia sẻ tri thức và các yếu tố ảnh hưởng đến hành vi chia sẻ tri thức. Chương này cũng trình bày tổng quan các nghiên cứu có liên quan về các yếu tố ảnh hưởng đến hành vi chia sẻ tri thức, đề xuất mô hình nghiên cứu và các giả thuyết nghiên cứu. Chƣơng 3. Phƣơng pháp nghiên cứu. Trình bày quy trình nghiên cứu, mô tả phương pháp nghiên cứu định tính, nghiên cứu định lượng sơ bộ, nghiên cứu định lượng chính thức, mô hình nghiên cứu hiệu chỉnh và xây dựng thang đo các thành phần trong mô hình nghiên cứu để thu thập dữ liệu nghiên cứu. Chƣơng 4. Kết quả nghiên cứu Trình bày kết quả phân tích dữ liệu gồm thông tin về mẫu khảo sát, kiểm định độ tin cậy các thang đo, phân tích nhân tố khám phá, mô hình hồi quy các yếu tố ảnh hưởng đến hành vi chia sẻ tri thức của các nhân viên tại các ngân hàng TMCP tại TP.HCM, kiểm định các vi phạm hồi quy và giả thuyết nghiên cứu. Chƣơng 5. Kết luận và hàm ý quản trị.
6 Trình bày tóm tắt nội dung và kết quả nghiên cứu, đề xuất các hàm ý cho nhà quản trị liên quan đến các yếu tố ảnh hưởng nhằm đẩy mạnh hành vi chia sẻ tri thức của các nhân viên tại các ngân hàng TMCP tại TP.HCM. Đồng thới, cũng nêu những hạn chế của nghiên cứu này và đề nghị hướng nghiên cứu tiếp theo. Tóm tắt chƣơng 1 Chương 1 trình bày lý do tác giả muốn thực hiện đề tài “Các yếu tố ảnh hưởng đến hành vi chia sẻ tri thức của nhân viên: trường hợp tại các ngân hàng TMCP tại TP.HCM” là do nhận thấy vấn đề chia sẻ tri thức thực sự rất quan trọng nhưng có nhiều bất cập, chưa thỏa mãn và chưa phát huy hết tại các tổ chức ngân hàng. Mục tiêu của nghiên cứu là đo lường mức độ tác động của các yếu tố đến hành vi chia sẻ tri thức của các nhân viên ngân hàng.
7 CHƢƠNG 2: CƠ SỞ LÝ THUYẾT VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN CỨU Chương 2 mục đích sẽ giới thiệu cơ sở lý thuyết của nghiên cứu này bao gồm: (1) các khái niệm về hành vi chia sẻ tri thức, các yếu tố tác động và mối liên quan, (2) các mô hình nghiên cứu trước đây có liên quan và (3) đề xuất mô hình nghiên cứu và các giả thuyết về mối quan hệ giữa các yếu tố tác động đến hành vi chia sẻ tri thức. 2.1. Các khái niệm và nội dung nghiên cứu 2.1.1. Kiến thức Kiến thức bao gồm những dữ kiện, thông tin, sự mô tả, hay kỹ năng có được nhờ trải nghiệm hay thông qua giáo dục. Kiến thức chỉ sự hiểu biết về một đối tượng, về mặt lý thuyết hay thực hành. Nó có thể tiềm ẩn, chẳng hạn những kỹ năng hay năng lực thực hành, hay tường minh, như những hiểu biết lý thuyết về một đối tượng; nó có thể ít nhiều mang tính hình thức hay có tính hệ thống. 2.1.2. Tri thức 2.1.2.1. Tri thức “Tri thức là tiến trình hoạt động của con người để chứng minh niềm tin cá nhân về cái mình cho là “chân lý” (Nonaka và Takeuchi, 1995). Tri thức có thể được định nghĩa là sự kết hợp giữa giá trị, kinh nghiệm, thông tin theo hoàn cảnh và hiểu biết sâu sắc để cung cấp sự đánh giá, kết hợp để tạo ra thông tin và kinh nghiệm mới (Gammelgaard và Ritter, 2000). Họ cho rằng tri thức được bắt nguồn và áp dụng ngay trong tâm trí, tiềm thức của con người. Trong các tổ chức, tri thức không chỉ xuất hiện trong các tài liệu mà còn là trong thói quen, thực tiễn và quá trình làm việc của tổ chức. Thêm vào đó, tri thức là việc sử dụng đầy đủ các thông tin kết hợp dữ liệu cùng với những kỹ năng, trực giác, ý tưởng, cam kết và động lực của con người. “Tri thức thường bị nhầm lẫn với thông tin nhưng xét về mặt tổng quát, thực chất tri thức và thông tin là hai khái niệm hoàn toàn khác nhau” (Grey, 2007). Thông tin tập hợp các dữ liệu thô chưa được xử lý, số đo và thống kê. Trong khi đó,