Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Giải pháp hạn chế rủi ro tín dụng tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Bảo Lộc

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:105

Thêm vào BST

Báo xấu

31
lượt xem 9
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đề tài phân tích thực trạng quản lý rủi ro tín dụng của BIDV Bảo Lộc giai đoạn 2014 – 2016, qua đó phân tích và đề xuất các giải pháp có tính khả thi nhằm hạn chế rủi ro tín dụng tại Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Bảo Lộc.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Giải pháp hạn chế rủi ro tín dụng tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Bảo Lộc

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƢỚC VIỆT NAM TRƢỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP.HỒ CHÍ MINH NGUYỄN LÊ KIM HIẾU GIẢI PHÁP HẠN CHẾ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƢ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM CHI NHÁNH BẢO LỘC LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH, NĂM 2017
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƢỚC VIỆT NAM TRƢỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP.HỒ CHÍ MINH NGUYỄN LÊ KIM HIẾU GIẢI PHÁP HẠN CHẾ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƢ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM CHI NHÁNH BẢO LỘC LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ CHUYÊN NGÀNH: TÀI CHÍNH - NGÂN HÀNG MÃ SỐ: 60 34 02 01 Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. PHAN NGỌC MINH TP. HỒ CHÍ MINH, NĂM 2017
TÓM TẮT LUẬN VĂN Đề tài nghiên cứu “Giải pháp hạn chế rủi ro tín dụng tại Ngân hàng TMCP Đầu tƣ và Phát triển Việt Nam - chi nhánh Bảo Lộc” đƣợc thực hiện tại BIDV chi nhánh Bảo Lộc với mục tiêu nghiên cứu cụ thể: (1) Nghiên cứu tổng quan cơ sở lý luận về rủi ro tín dụng tại ngân ngân hàng thƣơng mại; (2) Phân tích, đánh giá thực trạng rủi ro tín dụng tại Ngân hàng TMCP Đầu tƣ và Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Bảo Lộc. Tác giả tiến hành khảo sát 96 nhân viên trên địa bàn thành phố Bảo Lộc và các huyện lân cận để tìm ra nguyên nhân, khó khăn vƣớng mắc từ phía ngân hàng và từ phía các khách hàng; (3) Đề xuất các giải pháp hạn chế rủi ro tín dụng tại Ngân hàng TMCP Đầu tƣ và Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Bảo Lộc. Kết quả nghiên cứu cho thấy: Thứ nhất, kết quả phân tích thực trạng hoạt động tín dụng tại Ngân hàng TMCP Đầu tƣ và Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Bảo Lộc cho thấy qua các năm tổng dƣ nợ tín dụng tại BIDV Bảo Lộc đều tăng nhƣng tỷ trọng so với các ngân hàng trên địa bàn lại có xu hƣớng giảm. Thứ hai, kết quả khảo sát các nhân viên tín dụng cho thấy nguyên nhân, khó khăn vƣớng mắc khi cho vay, nguyên nhân gây ra rủi ro tín dụng. Thứ ba, để hạn chế rủi ro tín dụng tại Ngân hàng TMCP Đầu tƣ và Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Bảo Lộc, tác giả đã đề xuất các giải pháp cùng với những kiến nghị cần thiết đến ngân hàng TMCP Đầu tƣ và Phát triển Việt Nam và ngân hàng Nhà nƣớc .
LỜI CAM ĐOAN Tôi tên là Nguyễn Lê Kim Hiếu, sinh ngày 09 tháng 06 năm 1991 Quê quán: tỉnh Lâm Đồng Hiện đang làm việc tại Ngân hàng TMCP Đầu tƣ và Phát triển Việt Nam – chi nhánh Bảo Lộc, số 52 Lê Thị Pha, phƣờng 1, TP Bảo Lộc, tỉnh Lâm Đồng Hiện là học viên cao học khóa 17 Trƣờng Đại học Ngân hàng TP Hồ Chí Minh. Tôi xin cam đoan luận văn với đề tài: Giải pháp hạn chế rủi ro tín dụng tại Ngân hàng TMCP Đầu tƣ và Phát triển Việt Nam - chi nhánh Bảo Lộc Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. Phan Ngọc Minh Luận văn đƣợc thực hiện tại trƣờng Đại học Ngân hàng TP Hồ Chí Minh Đề tài là công trình nghiên cứu và thực hiện riêng của bản thân tôi, các kết quả nghiên cứu độc lập riêng, không sao chép bất kỳ tài liệu nào và chƣa đƣợc công bố toàn bộ nội dung này tại bất kỳ đâu; Các số liệu, các nguồn trích dẫn trong luận văn đƣợc chú thích rõ ràng, minh bạch. Tôi xin chịu trách nhiệm trƣớc pháp luật về lời cam đoan của tôi. TP Hồ Chí Minh, ngày … tháng … năm 2017 Ngƣời cam đoan Nguyễn Lê Kim Hiếu
LỜI CẢM ƠN Luận văn thạc sĩ chuyên ngành Tài chính ngân hàng với đề tài “Giải pháp hạn chế rủi ro tín dụng tại Ngân hàng TMCP Đầu tƣ và Phát triển Việt Nam - chi nhánh Bảo Lộc” là kết quả của quá trình cố gắng không ngừng của bản thân và đƣợc sự giúp đỡ, động viên khích lệ của các thầy, bạn bè đồng nghiệp và ngƣời thân. Qua trang viết này tác giả xin gửi lời cảm ơn tới những ngƣời đã giúp đỡ tôi trong thời gian học tập - nghiên cứu khoa học vừa qua. Tôi xin tỏ lòng kính trọng và biết ơn sâu sắc đối với thầy giáo TS Phan Ngọc Minh đã trực tiếp tận tình hƣớng dẫn cũng nhƣ cung cấp tài liệu thông tin khoa học cần thiết cho luận văn này. Xin chân thành cảm ơn Lãnh đạo Ngân hàng TMCP Đầu tƣ và Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Bảo Lộc đã tạo điều kiện cho tôi hoàn thành tốt công việc nghiên cứu khoa học của mình. Cuối cùng tôi xin chân thành cảm ơn đồng nghiệp, đơn vị công tác đã giúp đỡ tôi trong quá trình học tập và thực hiện Luận văn. TÁC GIẢ Nguyễn Lê Kim Hiếu
MỤC LỤC TÓM TẮT LUẬN VĂN................................................................................................ 3 LỜI CAM ĐOAN ..........................................................................................................4 LỜI CẢM ƠN ...............................................................................................................5 DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT.............................................................................10 DANH MỤC CÁC BẢNG ..........................................................................................12 DANH MỤC CÁC HÌNH ...........................................................................................13 MỞ ĐẦU .......................................................................................................................1 CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI .............................................................................................................6 1.1. Rủi ro tín dụng ngân hàng ......................................................................................6 1.1.1. Khái niệm rủi ro tín dụng ngân hàng...................................................................6 1.1.2. Đặc điểm rủi ro tín dụng ngân hàng ....................................................................6 1.1.3. Dấu hiệu nhận biết rủi ro tín dụng.......................................................................7 1.1.4. Phân loại rủi ro tín dụng ngân hàng ....................................................................9 1.1.5. Nguyên nhân dẫn đến rủi ro tín dụng ngân hàng ..............................................10 1.1.5.1. Nguyên nhân khách quan ...............................................................................11 1.1.5.2. Nguyên nhân chủ quan ...................................................................................11 1.1.6. Ảnh hƣởng của rủi ro tín dụng đến hoạt động kinh doanh của ngân hàng, khách hàng và nền kinh tế ......................................................................................................12 1.1.6.1. Tác động rủi ro tín dụng đối với ngân hàng ..................................................12 1.1.6.2. Tác động của rủi ro tín dụng đối với khách hàng ...........................................13 1.1.6.3. Tác động của rủi ro tín dụng đối với nền kinh tế ...........................................13 1.2. Hạn chế rủi ro tín dụng trong hoạt động các NHTM ...........................................14 1.2.1. Rủi ro tín dụng là loại rủi ro chiếm tỷ trọng lớn nhất và thƣờng xuyên xảy ra ở các NHTM ...................................................................................................................14 1.2.2. Sự cần thiết của hạn chế rủi ro tín dụng ............................................................ 14 1.2.3. Các bứơc cụ thể của hạn chế rủi ro tín dụng .....................................................15 1.2.4 Mục tiêu của quản lý rủi ro tín dụng ..................................................................15
1.2.5 Các chỉ tiêu đánh giá rủi ro tín dụng ..................................................................16 1.2.5.1 Tỷ lệ an toàn vốn (CAR) .................................................................................16 1.2.5.2 Tỷ lệ nợ quá hạn .............................................................................................. 16 1.2.5.3. Tỷ lệ nợ xấu ...................................................................................................16 1.2.5.4. Tỷ lệ quỹ dự phòng rủi ro / nợ xấu.................................................................17 1.2.5.5. Phân loại nợ ...................................................................................................17 1.2.5.6. Các chỉ tiêu khác ............................................................................................ 20 1.2.6. Các nhân tố ảnh hƣởng đến RRTD tại Ngân hàng thƣơng mại ........................21 1.2.6.1. Yếu tố bên ngoài............................................................................................. 21 1.2.6.2. Yếu tố bên trong. ............................................................................................ 21 1.2.7. Các tiêu chuẩn về an toàn tín dụng ngân hàng ..................................................22 KẾT LUẬN CHƢƠNG 1 ............................................................................................ 24 CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG RỦI RO TÍN DỤNG CHI NHÁNH NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN ĐẦU TƢ VÀ PHÁT TRIỂN BẢO LỘC .......................25 2.1. Giới thiệu về Ngân hàng TMCP Đầu tƣ và Phát triển Việt Nam (BIDV) và chi nhánh Ngân hàng TMCP Đầu tƣ và Phát triển Bảo Lộc .............................................25 2.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển ngân hàng TMCP Đầu tƣ và Phát triển Việt Nam. ............................................................................................................................ 25 2.1.2. Giới thiệu một số nét về chi nhánh TMCP Đầu tƣ và Phát triển Bảo Lộc và sự phát triển qua từng thời kỳ. .........................................................................................26 2.1.3. Cơ cấu bộ máy tổ chức. .....................................................................................27 2.1.4. Tình hình hoạt động kinh doanh của BIDV Bảo Lộc. ......................................28 2.1.4.1. Hoạt động huy động vốn ................................................................................29 2.1.4.2 Hoạt động tín dụng. .........................................................................................32 2.2. Thực trạng rủi ro tín dụng tại chi nhánh Ngân hàng TMCP Đầu tƣ và Phát triển Bảo Lộc .......................................................................................................................38 2.2.1. Nợ quá hạn ........................................................................................................38 2.2.2. Kết quả phân loại nợ tại chi nhánh ....................................................................39 2.2.3 Đánh giá thực trạng rủi ro tín dụng tại BIDV Bảo Lộc......................................42
2.2.3.1 Những kết quả đạt đƣợc. .................................................................................42 2.2.3.2. Những mặt còn yếu kém. ...............................................................................44 2.3. Nguyên nhân dẫn đến rủi ro tín dụng trong thời gian qua tại BIDV Bảo Lộc .....46 2.3.1. Nguyên nhân khách quan ..................................................................................46 2.3.1.1. Sự biến động của nền kinh tế thế giới trong thời gian qua ............................ 46 2.3.1.2. Sự kém hiệu quả của cơ quan pháp luật và thực thi pháp luật .......................46 2.3.1.3. Sự thanh tra, kiểm tra, giám sát chƣa hiệu quả của NHNN ...........................47 2.3.1.4. Các nguyên nhân bất khả kháng của thời tiết.................................................47 2.3.2. Nguyên nhân chủ quan ......................................................................................48 2.3.2.1. Từ phía khách hàng vay ................................................................................48 2.3.2.2. Nguyên nhân từ phía ngân hàng ....................................................................50 KẾT LUẬN CHƢƠNG 2 ............................................................................................ 55 CHƢƠNG 3: CÁC GIẢI PHÁP HẠN CHẾ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƢ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM CHI NHÁNH BẢO LỘC 56 3.1. Định hƣớng phát triển tín dụng của Ngân hàng TMCP Đầu tƣ và Phát triển chi nhánh Bảo Lộc.............................................................................................................56 3.2. Các giải pháp hạn chế rủi ro tín dụng tại chi nhánh BIDV Bảo Lộc ...................57 3.2.1. Nâng cao chất lƣợng thẩm định.........................................................................57 3.2.2. Tăng cƣờng giám sát trong và sau khi cho vay .................................................60 3.2.3. Nâng cao hiệu quả công tác kiểm tra nội bộ .....................................................62 3.2.4. Công tác xử lý nợ xấu .......................................................................................63 3.2.5. Sử dụng công cụ bảo hiểm tiền vay ..................................................................64 3.2.6 Đa dạng hóa sản phẩm tín dụng và các sản phẩm dịch vụ ngân hàng ...............65 3.2.7. Giải pháp về công tác cán bộ ............................................................................66 3.2.8. Giải pháp về công nghệ .....................................................................................68 3.3. Các kiến nghị. .......................................................................................................70 3.3.1. Kiến nghị đối với NH TMCP Đầu tƣ và Phát triển Việt Nam. .........................70 3.3.1.1 Cập nhật bổ sung thƣờng xuyên cẩm nang tín dụng .......................................70 3.3.1.2. Hoàn thiện hệ thống xếp hạng tín dụng nội bộ ..............................................70
3.3.1.3. Chính sách lãi suất .........................................................................................72 3.3.2. Kiến nghị đối với NHNN ..................................................................................73 3.3.2.1 Điều hành chính sách tiền tệ hiệu quả ............................................................. 73 3.3.2.2. Nâng cao vai trò và hiệu quả của Thanh tra Ngân hàng thuộc NHNN ..........73 3.3.2.3. Thiết lập các kênh thông tin đáng tin cậy cho các ngân hàng và doanh nghiệp .....................................................................................................................................74 KẾT LUẬN CHƢƠNG 3 ............................................................................................ 76 KẾT LUẬN .................................................................................................................77 TÀI LIỆU THAM KHẢO ...........................................................................................79 PHỤ LỤC ......................................................................................................................1 PHỤ LỤC SỐ 1 .............................................................................................................1 PHỤ LỤC SỐ 2 .............................................................................................................7
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT Từ viết tắt Nghĩa tiếng nƣớc ngoài Nghĩa tiếng Việt ATM Automatic Teller Machine Máy rút tiền tự động Ngân hàng thƣơng mại cổ phần BIDV Đầu tƣ và Phát triển Việt Nam Ngân hàng thƣơng mại cổ phần BIDV Bảo Lộc Đầu tƣ và Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Bảo Lộc Trung tâm thông tin tín dụng CIC Credit Information Center quốc gia CP Chính phủ DNNN Doanh nghiệp nhà nƣớc DNTN Doanh nghiệp tƣ nhân RRTD Rủi ro tín dụng ĐCTC Định chế tài chính FDI Foreign Direct Investment Đầu tƣ trực tiếp nƣớc ngoài GDP Gross Domestic Product Tổng sản phẩm quốc nội KHCN Khách hàng cá nhân KHDN Khách hàng doanh nghiệp KHTC Khách hàng tổ chức HĐV Huy động vốn L/C Letter of Credit Thƣ tín dụng NH Ngân hàng NHNN Ngân hàng nhà nƣớc NHTM Ngân hàng thƣơng mại PGD Phòng giao dịch SXKD Sản xuất kinh doanh TNHH Trách nhiệm hữu hạn
TMCP Thƣơng mại cổ phẩn TCTD Tổ chức tín dụng TSĐB Tài sản đảm bảo USD United state Dollar Đô la Mỹ VND Việt Nam Đồng WB World Bank Ngân hàng thế giới
DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1: Tình hình huy động vốn BIDV Bảo Lộc giai đoạn 2014-2016 ...................... 29 Bảng 2.2: Tình hình huy động vốn BIDV Bảo Lộc theo đối tƣợng khách hàng giai đoạn 2014-2016 ............................................................................................................... 30 Bảng 2.3 Tình hình dƣ nợ tín dụng theo loại tiền tệ giai đoạn từ 2014-2016 ................. 32 Bảng 2.4: Tình hình dƣ nợ tín dụng theo kỳ hạn nợ giai đoạn từ 2014-2016 ................. 33 Bảng 2.5: Tình hình dƣ nợ tín dụng theo tài sản bảo đảm giai đoạn từ 2014-2016 ........ 34 Bảng 2.6: Cơ cấu dƣ nợ tín dụng theo thành phần kinh tế giai đoạn từ 2014-2016 ....... 36 Bảng 2.7 Tình hình nợ quá hạn giai đoạn 2014 – 2016 .................................................. 40 Bảng 2.8: Cơ cấu dƣ nợ theo nhóm tại BIDV Bảo Lộc giai đoạn 2014 – 2016 ............ 42 Bảng 2.9: Tình hình thu hồi nợ của những khoản rủi ro đã đƣợc xử lý bằng dự phòng ......................................................................................................................................... 43 Bảng 2.10 : Tình hình thu hồi nợ sau xử lý bằng dự phòng rủi ro của các chi nhánh BIDV ............................................................................................................................... 43
DANH MỤC CÁC HÌNH Biểu đồ 2.1: Dƣ nợ tín dụng theo loại tiền tệ giai đoạn từ 2014-2016...................... 32 Biểu đồ 2.2: Dƣ nợ tín dụng theo kỳ hạn nợ giai đoạn từ 2014-2016....................... 34 Biểu đồ 2.3: Dƣ nợ theo tài sản đảm bảo giai đoạn từ 2014-2016 ............................. 35 Biểu đồ 2.4: Dƣ nợ tín dụng theo thành phần kinh tế giai đoạn từ 2014-2016 .......... 36
MỞ ĐẦU 1 Lý do chọn đề tài Hệ thống Ngân hàng thƣơng mại nƣớc ta đang trong quá trình đổi mới để bắt kịp với xu thế phát triển của nền kinh tế thị trƣờng có sự quản lý vĩ mô của nhà nƣớc. Ngân hàng đã thực sự là ngành tiên phong trong quá trình đổi mới cơ chế kinh tế. Đặc biệt trong những năm qua, hoạt động ngân hàng nƣớc ta đã góp phần tích cực huy động vốn, mở rộng vốn đầu tƣ cho lĩnh vực sản xuất phát triển, tạo điều kiện thu hút vốn nƣớc ngoài để tăng trƣởng kinh tế trong nƣớc. Ngành ngân hàng đã xứng đáng là công cụ đắc lực hỗ trợ cho nhà nƣớc trong việc kiềm chế, đẩy lùi lạm phát, ổn định giá cả. Song song với quá trình đó, vấn đề rủi ro tín dụng cũng đang diễn ra hết sức phức tạp, gây ra những tác động to lớn không thể lƣờng hết đƣợc cho nền kinh tế. Do đó đòi hỏi phải có sự đầu tƣ thích đáng trong việc nghiên cứu tìm ra những giải pháp nhằm ngăn ngừa, hạn chế mức tối đa những rủi ro có thể xảy ra. Hiện nay, các ngân hàng thƣơng mại Việt Nam đang tích cực xây dựng chính sách, chiến lƣợc và đề ra những biện pháp thực hiện để hạn chế rủi ro tín dụng trƣớc những quy định và yêu cầu gắt gao của Chính phủ, của Ngân hàng Nhà nƣớc. Ngân hàng TMCP Đầu tƣ và Phát triển Việt Nam - chi nhánh Bảo Lộc là một trong các chi nhánh có dƣ nợ tín dụng tƣơng đối lớn trong hệ thống các chi nhánh của Ngân hàng TMCP Đầu tƣ và Phát triển Việt Nam. Việc lựa chọn đối tƣợng cho vay tốt và xây dựng hệ thống những giải pháp đồng bộ nhằm hạn chế rủi ro trong hoạt động tín dụng của ngân hàng có ý nghĩa hết sức to lớn đối với Ngân hàng TMCP Đầu tƣ và Phát triển Việt Nam - chi nhánh Bảo Lộc. Chính vì vậy tôi chọn đề tài :“Giải pháp hạn chế rủi ro tín dụng tại Ngân hàng TMCP Đầu tƣ và Phát triển Việt Nam - chi nhánh Bảo Lộc " làm đề tài nghiên cứu. 2 Tổng quan các công trình nghiên cứu có liên quan 1
Đối với đề tài nghiên cứu về rủi ro tín dụng đối với khách hàng tại các NHTM đã có nhiều nghiên cứu ở những góc độ và phạm vi khác nhau. Một số công trình nghiên cứu gần đây có liên quan đến đề tài luận văn nhƣ: - Tác giả Hoàng Thị Duyên (2016): “Bàn về hiệu quả xử lý nợ xấu tại ngân hàng”, Tạp chí Tài chính kỳ I, số tháng 8/2016. Tác giả đã đánh giá lại thực trạng nợ xấu ngân hàng thời gian qua và đƣa ra một số kiến nghị nhằm kiểm soát hiệu quả đà tăng của nợ xấu, hạn chế những tác động khó lƣờng đối với hệ thống ngân hàng và nền kinh tế. - Tác giả Đinh Thị Thu Thảo (2010), “Bàn thêm về giải pháp xử lý rủi ro tín dụng của ngân hàng thƣơng mại”, Thị trƣờng Tài chính tiền tệ, số 12 tháng 6/2010. Tác giả đã đƣa ra 4 biện pháp cơ bản và thiết thực để giảm thiểu tối đa các rủi ro tín dụng của các ngân hàng thƣơng mại. - Tác giả Nguyễn Thị Quỳnh, Nguyễn Thị Dung, Nguyễn Thanh Tú - Đại Học Sao Đỏ (2016), “Chính sách tài chính hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa: Thực trạng và một số kiến nghị”, Tạp chí Tài chính kỳ 2 số tháng 6/2016. Nhóm tác giả đã phân tích thực trạng những chính sách tài chính của ngân hàng để hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa, từ đó đƣa ra các kiến nghị về chính sách tài chính hỗ trợ loại hình doanh nghiệp này đạt đƣợc hiệu quả trong hoạt động sản xuất kinh doanh. Trong nghiên cứu, tác giả thực hiện nghiên cứu về rủi ro tín dụng cụ thể cho một ngân hàng cụ thể (BIDV Chi nhánh Bảo Lộc) nhằm đƣa ra các giải pháp đặc thù cho BIDV Chi nhánh Bảo Lộc trong bối cảnh tỷ lệ nợ xấu diễn biến hết sức phức tạp nhƣ hiện nay. Mặt khác, việc phân tích thực trạng dựa trên các dữ liệu thu thập từ các báo cáo của ngân hàng, từ đánh giá của các cán bộ tín dụng xử lý trực tiếp các hồ sơ vay của khách hàng, đánh giá của các khách hàng đƣợc vay vốn và không đƣợc vay vốn tại BIDV Chi nhánh Bảo Lộc để có những phân tích đánh giá khách quan từ nhiều đối tƣợng. Mặt khác, trong quá trình phân tích thực trạng, có sự so sánh giữa BIDV Chi nhánh Bảo Lộc so với các NHTM khác trên cùng địa bàn. Do đó, đề tài nghiên cứu “Giải pháp hạn chế rủi ro tín dụng tại Ngân hàng 2
TMCP Đầu tƣ và Phát triển Việt Nam - chi nhánh Bảo Lộc” phù hợp lý thuyết và có ý nghĩa thực tiễn. 3 Mục tiêu của đề tài 3.1. Mục tiêu tổng quát Từ phân tích thực trạng quản lý rủi ro tín dụng của BIDV Bảo Lộc giai đoạn 2014 – 2016, qua đó phân tích và đề xuất các giải pháp có tính khả thi nhằm hạn chế rủi ro tín dụng tại Ngân hàng thƣơng mại cổ phần Đầu tƣ và Phát triển Việt Nam - chi nhánh Bảo Lộc 3.2. Mục tiêu cụ thể: - Nghiên cứu những vấn đề lý luận cơ bản về rủi ro tín dụng tại ngân hàng thƣơng mại. - Phân tích, nhận xét, đánh giá về thực trạng rủi ro tín dụng, chỉ ra những mặt tích cực và hạn chế từ đó đƣa ra những nguyên nhân dẫn đến rủi ro tín dụng tại chi nhánh Ngân hàng TMCP Đầu tƣ và Phát triển Việt Nam - chi nhánh Bảo Lộc. - Đề xuất những giải pháp nhằm hạn chế rủi ro tín dụng tại chi nhánh Ngân hàng TMCP Đầu tƣ và Phát triển Việt Nam - chi nhánh Bảo Lộc 4 Câu hỏi nghiên cứu - Đánh giá nhƣ thế nào về hoạt động quản lý rủi ro tín dụng tại Ngân hàng TMCP Đầu tƣ và Phát triển Việt Nam - chi nhánh Bảo Lộc ? - Giải pháp nào góp phần giảm thiểu rủi ro tín dụng đối với khách hàng tại Ngân hàng TMCP Đầu tƣ và Phát triển Việt Nam - chi nhánh Bảo Lộc trong thời gian tới? 5 Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu 5.1. Đối tƣợng nghiên cứu: - Rủi ro tín dụng, nguyên nhân dẫn đến rủi ro tín dụng và các biện pháp hạn chế rủi ro tín dụng tại BIDV Bảo Lôc. 5.2. Phạm vi nghiên cứu: 3
- Về phạm vi không gian: Nghiên cứu đƣợc tiến hành tại BIDV Bảo Lộc. - Về phạm vi thời gian: : Tác giả tiến hành thu thập các báo cáo tài chính, các báo cáo thƣờng niên, báo cáo đột xuất của BIDV Bảo Lộc trong giai đoạn 2014 – 2016, thu thập báo cáo tài chính và các báo cáo liên quan trên địa bàn Bảo Lộc, Bảo Lâm, Di Linh. Đồng thời các giải pháp đƣa ra cho giai đoạn 2017 – 2020 6 Phƣơng pháp nghiên cứu Luận văn sử dụng phƣơng pháp nghiên cứu định tính cùng với việc sử dụng phƣơng pháp thống kê, so sánh, tổng hợp. Cụ thể là tập hợp các cơ sở lý thuyết có liên quan đến tín dụng doanh nghiệp nhỏ và vừa. Phƣơng pháp thống kê, so sánh đƣợc sử dụng là sử dụng các số liệu qua các báo cáo thống kê và số liệu khảo sát, qua đó phân tính, đánh giá, tìm ra những điểm mấu chốt liên quan đến mục tiêu nghiên cứu. Qua đó có những đề xuất, kiến nghị liên quan 7 Đóng góp của đề tài Thông qua đánh giá về thực trạng tín dụng đối với khách hàng tại Ngân hàng BIDV - Chi nhánh Bảo Lộc cùng với kết quả phân tích đƣợc từ đó có đƣợc những kết quả, hạn chế, đề xuất giải pháp góp phần giảm thiểu rủi ro tín dụng đối với khách hàng tại Ngân hàng TMCP Đầu tƣ và Phát triển Việt Nam - chi nhánh Bảo Lộc trong thời gian tới 8 Kết cấu của luận văn Ngoài phần mở đầu và kết luận, các hình, bảng biểu..., nội dung của luận văn gồm 3 chƣơng: Chƣơng 1: Tổng quan về quản lý rủi ro tín dụng tại ngân hàng thƣơng mại Việt Nam Chƣơng 2: Thực trạng quản trị rủi ro tín dụng chi nhánh ngân hàng thƣơng mại cổ phần đầu tƣ và phát triển Bảo Lộc 4
Chƣơng 3: Các giải pháp hạn chế rủi ro tín dụng tại ngân hàng TMCP Đầu tƣ và Phát triển việt nam chi nhánh Bảo Lộc 5
CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI 1.1. Rủi ro tín dụng ngân hàng 1.1.1. Khái niệm rủi ro tín dụng ngân hàng Có nhiều cách tiếp cận khái niệm rủi ro tín dụng. Rủi ro tín dụng là loại rủi ro thất thoát tài sản có thể phát sinh khi một bên đối tác không thực hiện một nghĩa vụ tài chính hoặc nghĩa vụ theo hợp đồng đối với một ngân hàng, bao gồm cả việc không thanh toán nợ cho dù đấy là nợ gốc hay nợ lãi khi khoản nợ đến hạn. Hiểu một cách khác thì RRTD đó là rủi ro không thu hồi đƣợc nợ khi đến hạn do ngƣời vay đã không thực hiện đúng cam kết vay vốn theo hợp đồng tín dụng, không tuân thủ nguyên tắc hoàn trả khi đến hạn. Đây là loại rủi ro gắn liền với hoạt động cấp tín dụng của ngân hàng. Căn cứ vào khoản 01 Điều 02 của Quy định về phân loại nợ, trích lập và sử dụng dự phòng để xử lý rủi ro theo Quyết định số 493 /2005/QĐ-NHNN ngày 22/4/2005 của Thống đốc NHNN thì “Rủi ro tín dụng trong hoạt động ngân hàng của TCTD là khả năng xảy ra tổn thất trong hoạt động ngân hàng của TCTD do khách hàng không thực hiện hoặc không có khả năng thực hiện nghĩa vụ của mình theo cam kết.” Nhƣ vậy, có thể nói rằng rủi ro tín dụng có thể xuất hiện trong các mối quan hệ mà trong đó ngân hàng là chủ nợ còn khách hàng nợ lại không thực hiện hoặc không đủ khả năng thực hiện nghĩa vụ trả nợ khi đến hạn. 1.1.2. Đặc điểm rủi ro tín dụng ngân hàng Để phòng ngừa RRTD, việc nhận biết đặc điểm của RRTD là điều cần thết, RRTD có những đặc điểm sau đây: - Rủi ro tín dụng mang tính tất yếu : rủi ro tín dụng luôn tồn tại và gắn liền với hoạt động tín dụng. Chấp nhận rủi ro là tất yếu trong hoạt động ngân hàng. Các ngân hàng phải đánh giá các cơ hội kinh doanh dựa trên mối quan hệ rủi ro lợi nhuận nhằm tìm ra những cơ hội đạt đƣợc những lợi ích xứng đáng với mức rủi ro chấp nhận. Ngân hàng sẽ hoạt động tốt nếu mức rủi ro mà ngân hàng gánh 6
chịu là hợp lý và kiểm soát đƣợc và nằm trong phạm vi khả năng các nguồn lực tài chính và năng lực tín dụng của ngân hàng. - Rủi ro tín dụng mang tính gián tiếp : Rủi ro tín dụng xảy ra sau khi ngân hàng giải ngân vốn vay và trong quá trình sử dụng vốn vay của khách hàng. Do tình trạng thông tin bất cân xứng nên ngân hàng ở vào thế bị động, ngân hàng thƣờng biết thông tin sau hoặc biết thông tin không chính xác về những khó khăn thất bại của khách hàng và do đó thƣờng có những ứng phó chậm trễ. - Rủi ro tín dụng có tính chất đa dạng, phức tạp : đặc điểm thể hiện ở sự đa dạng, phức tạp của nguyên nhân gây ra rủi ro tín dụng cũng nhƣ diễn biến sự việc, hậu quả khi xảy ra rủi ro. Do đó, khi phòng ngừa và xử lý RRTD phải chú ý đến mọi dấu hiệu, xuất phát từ nguyên nhân bản chất và hậu quả do RRTD đem lại đển có biện pháp phòng ngừa phù hợp. 1.1.3. Dấu hiệu nhận biết rủi ro tín dụng Một số dấu hiệu cảnh báo rủi ro tín dụng trong hoạt động của ngân hàng: Nhóm 1: Nhóm các dấu hiệu liên quan đến mối quan hệ với ngân hàng Khách hàng có biểu hiện: + Các khoản nợ gốc và lãi khách hàng không thanh toán đầy đủ hoặc chậm thanh toán. + Xin ngân hàng cho kéo dài thời hạn trả nợ, xin gia hạn nợ + Có biểu hiện giảm vốn điều lệ + Vốn vay bị sử dụng với mục đích khác so với thoả thuận trong hợp đồng + Chu kì vay thƣờng xuyên gia tăng Nhóm 2: Nhóm các dấu hiệu liên quan đến phương pháp quản lý và tổ chức khách hàng + Không có sự thống nhất trong hội đồng quản trị hay ban điều hành về quan điểm, mục đích, cách thức quản lý... + Quản lý nhân sự yếu kém, cơ cấu không hợp lý dẫn đến việc dùng ngƣời không hiệu quả và có hiện tƣợng những ngƣời có năng lực rời khỏi công ty + Nội bộ không đoàn kết, có sự mâu thuẫn và tranh giành quyền lực. 7