Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh tại Công ty Cổ phần tư vấn xây dựng giao thông Long An

Chia sẻ: ViJiji ViJiji | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:76

Thêm vào BST

Báo xấu

16
lượt xem 8
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu của nghiên cứu là: Phân tích hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh tại Công ty Cổ phần tư vấn xây dựng giao thông Long An giai đoạn 2016 – 2018 và đề xuất những giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh tại Công ty Cổ phần tư vấn xây dựng giao thông Long An.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh tại Công ty Cổ phần tư vấn xây dựng giao thông Long An

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ CÔNG NGHIỆP LONG AN ------------------------------- TRẦN THANH TÂM HIỆU QUẢ SỬ DỤNG VỐN KINH DOANH CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN TƢ VẤN XÂY DỰNG GIAO THÔNG LONG AN LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ Chuyên ngành: Tài chính - Ngân hàng Mã số ngành: 8.34.02.01 Long An, tháng 01 năm 2020
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ CÔNG NGHIỆP LONG AN ------------------------------- TRẦN THANH TÂM HIỆU QUẢ SỬ DỤNG VỐN KINH DOANH CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN TƢ VẤN XÂY DỰNG GIAO THÔNG LONG AN LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ Chuyên ngành: Tài chính - Ngân hàng Mã số ngành: 8.34.02.01 Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: GS. TS. LÊ ĐÌNH VIÊN Long An, tháng 01 năm 2020
i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan rằng luận văn này là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu và kết quả trong luận văn là trung thực và chưa được công bố trong các tạp chí khoa học và công trình nào khác. Các thông tin số liệu trong luận văn này đều có nguồn gốc và được ghi chú rõ ràng./. Học viên thực hiện luận văn Trần Thanh Tâm
ii LỜI CẢM ƠN Sau một thời gian làm việc hết sức nghiêm túc, tác giả đã hoàn thành luận văn thạc sĩ chuyên ngành Tài chính - Ngân hàng với đề tài: “Hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh tại Công ty Cổ phần tư vấn xây dựng giao thông Long An”. Tác giả xin gửi lời cảm ơn chân thành đến Quý Thầy (Cô) trường Đại học Kinh Tế Công Nghiệp Long An đã tận tình giảng dạy, trang bị kiến thức nền tảng cho tôi trong quá trình học tập tại trường. Đồng thời, tôi bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến Thầy GS. TS. Lê Đình Viên đã nhiệt tình hướng dẫn tạo mọi điều kiện, động viên và giúp đỡ tác giả trong cả quá trình nghiên cứu này. Tác giả xin gửi lời cảm ơn đến Ban Giám đốc Công ty Cổ phần tư vấn xây dựng giao thông Long An; các anh, chị, em và gia đình đã tạo điều kiện, động viên, hỗ trợ tác giả rất nhiều để có thể hoàn thành luận văn này. Mặc dù tác giả đã cố gắng hết sức nhưng do khả năng có hạn nên chắc chắn luận văn này không thể tránh khỏi những thiếu sót, hạn chế. Vì vậy, tác giả rất mong nhận được những ý kiến nhận xét, đánh giá của các thầy cô giáo và các bạn. Tác giả xin chân thành cảm ơn! Học viên thực hiện luận văn Trần Thanh Tâm
iii NỘI DUNG TÓM TẮT Nâng cao hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh trong doanh nghiệp là một trong những nhiệm vụ quan trọng nhằm thực hiện định hướng phát triển kinh tế - xã hội ở Việt Nam. Trong những năm qua, cùng với quá trình cải cách nền kinh tế, hệ thống cơ chế, chính sách quản lý vốn kinh doanh tại doanh nghiệp đã được đổi mới nhiều lần nhằm phát huy vai trò tự chủ, tự chịu trách nhiệm để nâng cao hiệu quả, bảo toàn và phát triển số vốn kinh doanh tại doanh nghiệp. Đây là vấn đề lớn và phức tạp, là yêu cầu cấp bách trong quản lý kinh doanh của doanh nghiệp hiện nay. Trong phạm vi nghiên cứu hẹp của đề tài luận văn, giới hạn trong phạm vi hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh tại Công ty Cổ phần tư vấn xây dựng giao thông Long An, luận văn đã tập trung giải quyết các vấn đề chủ yếu:  Thứ nhất, những lý luận cơ bản về vốn và hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh hiện nay tại các doanh nghiệp  Thứ hai, phân tích, đánh giá hiệu quả sử dụng vốn tại Công ty Cổ phần tư vấn xây dựng giao thông Long An giai đoạn 2016 - 2018, qua đó chỉ ra các mặt đạt được, những mặt còn hạn chế và nguyên nhân;  Cuối cùng, đề ra những giải pháp, kiến nghị nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng vốn tại Công ty Cổ phần tư vấn xây dựng giao thông Long An trong thời gian tới./.
iv ABSTRACT Improving the efficiency of business capital use in enterprises is one of the important tasks to implement the socio-economic development orientation in Vietnam. In recent years, along with the process of reforming the economy, the system of mechanisms and policies on managing business capital in enterprises has been renewed many times to promote the role of autonomy and self-responsibility to raise high efficiency, preservation and development of business capital in the enterprise. This is a big and complex issue, an urgent requirement in business management of the enterprise today. In the narrow research scope of the thesis, limited to the effective use of business capital in Long An Transport Construction Consultant Joint Stock Company, the thesis has focused on addressing key issues:  Firstly, basic theories about capital and efficiency of using business capital at present in enterprises  Secondly, analyze and evaluate the efficiency of using capital at Long An Transport Construction Consultant Joint Stock Company for the period of 2016 - 2018, thereby pointing out the achieved areas, the limitations and the causes;  Finally, propose solutions and recommendations to improve the efficiency of capital use in Long An Transport Construction Consulting Joint Stock Company in the near future./.
v MỤC LỤC Trang LỜI CAM ĐOAN ..........................................................................................................i LỜI CẢM ƠN................................................................................................................ii NỘI DUNG TÓM TẮT ...............................................................................................iii ABSTRACT .................................................................................................................iv MỤC LỤC......................................................................................................................v DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT ..................................................................................... .viii DANH MỤC BẢNG SỐ LIỆU ..................................................................................... ix DANH MỤC HÌNH VẼ ................................................................................................ .x PHẦN MỞ ĐẦU ........................................................................................................... 1 1. LÝ DO NGHIÊN CỨU ........................................................................................... 1 2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU ................................................................................... 2 2.1. Mục tiêu tổng quát ......................................................................................... 2 2.2. Mục tiêu cụ thể............................................................................................... 2 3. ĐỐI TƢỢNG NGHIÊN CỨU ................................................................................ 2 4. PHẠM VI NGHIÊN CỨU ...................................................................................... 2 5. CÂU HỎI NGHIÊN CỨU ...................................................................................... 2 6. ĐIỂM MỚI CỦA LUẬN VĂN NGHIÊN CỨU ................................................... 2 7. PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .......................................................................... 3 8. TỔNG QUAN CÁC NGHIÊN CỨU TRƢỚC ..................................................... 3 9. KẾT CẤU LUẬN VĂN NGHIÊN CỨU ............................................................... 4 CHƢƠNG 1 .................................................................................................................... 5 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ VỐN KINH DOANH VÀ HIỆU QUẢ SỬ DỤNG VỐN KINH DOANH ............................................................................................................... 5 1.1. Tổng quan về vốn kinh doanh của doanh nghiệp ................................................ 5 1.1.1. Khái niệm về vốn kinh doanh .......................................................................... 5
vi 1.1.2. Đặc điểm của vốn kinh doanh .......................................................................... 6 1.1.3. Phân loại vốn kinh doanh trong doanh nghiệp ................................................ 8 1.1.4. Vai trò của vốn trong hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp ........ 8 1.2. Hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh trong doanh nghiệp ..................................... 9 1.2.1. Khái niệm về hiệu quả sử dụng vốn ................................................................. 9 1.2.2. Sự cần thiết phải nâng cao hiệu quả sử dụng vốn ............................................ 9 1.2.3. Phân tích quy mô và chính sách quản lý vốn ................................................. 10 1.2.4. Phân tích chỉ tiêu đánh giá hiệu quả sử dụng vốn theo tính chất luân chuyển .. ....................................................................................................................... 15 1.2.5. Phân tích chỉ tiêu đánh giá hiệu quả sử dụng vốn theo nguồn hình thành..... 18 1.3. Các nhân tố ảnh hƣởng đến hiệu quả sử dụng vốn trong doanh nghiệp ........ 21 1.3.1. Nhân tố khách quan........................................................................................ 21 1.3.2. Nhân tố chủ quan ........................................................................................... 23 KẾT LUẬN CHƢƠNG 1 ............................................................................................ 25 CHƢƠNG 2 .................................................................................................................. 26 THỰC TRẠNG SỬ DỤNG VỐN KINH DOANH TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN TƢ VẤN XÂY DỰNG GIAO THÔNG LONG AN......................................................... 26 2.1. Giới thiệu về Công ty Cổ phần tƣ vấn xây dựng giao thông Long An ............ 26 2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển của công ty .............................................. 26 2.1.2. Lĩnh vực ngành nghề kinh doanh ................................................................... 26 2.1.3. Cơ cấu tổ chức ............................................................................................... 27 2.1.4. Kết quả hoạt động kinh doanh của Công ty ................................................... 27 2.2. Thực trạng hiệu quả sử dụng vốn của Công ty Cổ phần tƣ vấn xây dựng giao thông Long An ..................................................................................................... 29 2.2.1. Phân tích quy mô cơ cấu vốn theo tính chất luân chuyển .............................. 29 2.2.2. Phân tích quy mô và cơ cấu vốn theo nguồn hình thành ............................... 33 2.2.3. Chính sách quản lý vốn của Công ty ............................................................. 36 2.2.4. Phân tích các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả sử dụng vốn theo tính chất luân chuyển ........................................................................................................... 36 2.2.5. Chỉ tiêu đánh giá hiệu quả sử dụng vốn theo nguồn hình thành .................... 41
vii 2.3. Đánh giá chung thực trạng hiệu quả sử dụng vốn của Công ty Cổ phần tƣ vấn xây dựng giao thông Long An ..................................................................... 44 2.3.1. Kết quả đạt được ............................................................................................ 44 2.3.2. Hạn chế còn tồn tại và nguyên nhân .............................................................. 45 KẾT LUẬN CHƢƠNG 2 ............................................................................................ 47 CHƢƠNG 3 .................................................................................................................. 48 GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ SỬ DỤNG VỐN KINH DOANH TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN TƢ VẤN GIAO THÔNG LONG AN ................................. 48 3.1. Định hƣớng phát triển của Công ty Cổ phần tƣ vấn xây dựng giao thông Long An ................................................................................................................ 48 3.2. Giải pháp nâng cao hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh tại Công ty Cổ phần tƣ vấn xây dựng giao thông Long An ................................................................ 49 3.2.1. Cơ cấu vốn lưu động ...................................................................................... 49 3.2.2. Cơ cấu vốn cố định ........................................................................................ 50 3.2.3. Nâng cao hiệu quả sử dụng tổng vốn ............................................................. 50 3.2.4. Quản lý chặt chẽ các khoản phải thu ............................................................. 51 3.2.5. Quản lý tốt hàng tồn kho ................................................................................ 52 3.3. Một số kiến nghị ................................................................................................. 53 3.3.1. Đối với Ủy ban nhân dân tỉnh Long An......................................................... 53 3.3.2. Đối với Ngân hàng, Kho bạc, Thuế trên địa bàn Tỉnh Long An ................... 54 3.4. Hạn chế và hƣớng nghiên cứu tiếp theo ............................................................. 55 KẾT LUẬN .................................................................................................................. 56 TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC
viii DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT STT KÝ HIỆU NỘI DUNG DIỄN GIẢI 1 DTT Doanh thu thuần 2 NVDH Nguồn vốn dài hạn 3 NVNH Nguồn vốn ngắn hạn 4 ROA Tỷ suất sinh lời trên tài sản 5 SXKD Sản xuất kinh doanh 6 TSCĐ Tài sản cố định 7 TSDH Tài sản dài hạn 8 TSLĐ Tài sản lưu động 9 TSNH Tài sản ngắn hạn 10 VCĐ Vốn cố định 11 VCSH Vốn chủ sở hữu 12 VLĐ Vốn lưu động
ix DANH MỤC BẢNG SỐ LIỆU Thứ tự Tên bảng Trang Bảng 2.1 Kết quả kinh doanh của Công ty giai đoạn 2016 – 2018 27 Bảng 2.2 Cơ cấu vốn lưu động của Công ty giai đoạn 2016 – 2018 30 Bảng 2.3 Cơ cấu vốn cố định của Công ty giai đoạn 2016 – 2018 32 Cơ cấu vốn của Công ty theo nguồn hình thành giai đoạn 2016 Bảng 2.4 35 – 2018 Bảng 2.5 Hiệu quả sử dụng vốn của Công ty giai đoạn 2016 – 2018 36 Bảng 2.6 Hiệu quả sử dụng VLĐ của Công ty giai đoạn 2016 – 2018 37 Bảng 2.7 Hiệu quả sử dụng VCĐ của Công ty giai đoạn 2016 – 2018 40 Bảng 2.8 Hiệu quả sử dụng nợ vay của Công ty giai đoạn 2016 – 2018 41 Hiệu quả sử dụng vốn chủ sở hữu của Công ty giai đoạn 2016 Bảng 2.9 43 – 2018
x DANH MỤC HÌNH VẼ Thứ tự Tên hình vẽ Trang Hình 2.1 Cơ cấu tổ chức của Công ty 27 Hình 2.2 Quy mô tổng vốn của Công ty giai đoạn 2016 – 2018 29 Cơ cấu vốn lưu động của công ty của Công ty giai đoạn 2016 – Hình 2.3 29 2018 Cơ cấu vốn của công ty theo nguồn hình thành của Công ty giai Hình 2.4 34 đoạn 2016 – 2018
1 PHẦN MỞ ĐẦU 1. LÝ DO NGHIÊN CỨU Vốn là một phạm trù kinh tế, là điều kiện tiên quyết cho bất cứ doanh nghiệp, ngành nghề kinh tế kỹ thuật, dịch vụ nào trong nền kinh tế. Vốn là chìa khóa, là phương tiện để biến các ý tưởng trong kinh doanh thành hiện thực. Sử dụng hiệu quả nguồn vốn sẽ góp phần quyết định sự thành bại của doanh nghiệp, chính vì vậy bất kỳ một doanh nghiệp nào dù lớn hay nhỏ, đều quan tâm đến vốn và vấn đề nâng cao hiệu quả sử dụng vốn. Trong quá trình hoạt động của doanh nghiệp thường nảy sinh các nhu cầu vốn ngắn hạn và dài hạn cho hoạt động kinh doanh thường xuyên cũng như cho hoạt động đầu tư phát triển của doanh nghiệp. Việc thiếu vốn sẽ khiến cho các hoạt động của doanh nghiệp gặp khó khăn hoặc không triển khai được. Do vậy, để đảm bảo cho các hoạt động của doanh nghiệp được tiến hành bình thường, liên tục phụ thuộc rất lớn vào việc tổ chức huy động và sử dụng vốn một cách hiệu quả nhất. Hiện nay, trước xu thế hội nhập và toàn cầu hoá nền kinh tế sự cạnh tranh giữa các doanh nghiệp, nhất là giữa các doanh nghiệp trong nước và các doanh nghiệp nước ngoài là hết sức mãnh liệt. Đồng thời ảnh hưởng từ cuộc khủng hoảng kinh tế thế giới, việc huy động vốn để duy trì hoạt động của các doanh nghiệp ở Việt Nam nói riêng và trên toàn thế giới nói chung gặp rất nhiều khó khăn. Vì thế, để có thể cạnh tranh, tồn tại trên thị trường thì việc sử dụng vốn tiết kiệm, hiệu quả đóng vai trò sống còn đối với mỗi doanh nghiệp. Đồng thời trên cơ sở đó cung cấp các thông tin hữu ích cho các đối tượng quan tâm như các nhà đầu tư, các tổ chức tín dụng…nhận biết tình hình tài chính thực tế để có quyết định đầu tư hiệu quả. Xuất phát từ những lý do trên, đề tài: “Hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh tại Công ty Cổ phần tư vấn xây dựng giao thông Long An” được thực hiện không ngoài mục đích trên và nghiên cứu sẽ là công cụ hỗ trợ cần thiết trong việc phân tích hiệu quả sử dụng vốn của công ty. Từ đó tìm ra những giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh tại Công ty Cổ phần tư vấn xây dựng giao thông Long An trong thời gian tới.
2 2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU 2.1. Mục tiêu tổng quát Phân tích hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh tại Công ty Cổ phần tư vấn xây dựng giao thông Long An giai đoạn 2016 – 2018 và đề xuất những giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh tại Công ty Cổ phần tư vấn xây dựng giao thông Long An. 2.2. Mục tiêu cụ thể Đề đạt được mục đích trên thì đề tài cần phải có những mục tiêu cụ thể như sau:  Hệ thống hóa những vấn đề lý luận về vốn và hiệu quả sử dụng vốn.  Phân tích thực trạng hiệu quả sử dụng vốn của Công ty Cổ phần tư vấn xây dựng giao thông Long An giai đoạn 2016 – 2018.  Đề xuất những giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh tại Công ty Cổ phần tư vấn xây dựng giao thông Long An. 3. ĐỐI TƢỢNG NGHIÊN CỨU Vốn và hiệu quả sử dụng vốn tại doanh nghiệp. 4. PHẠM VI NGHIÊN CỨU Về không gian: Tại Công ty Cổ phần tư vấn xây dựng giao thông Long An. Về thời gian: Giai đoạn 2016 – 2018. 5. CÂU HỎI NGHIÊN CỨU Câu hỏi 1: Các chỉ tiêu nào dùng để đánh giá hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh tại doanh nghiệp? Câu hỏi 2: Thực trạng sử dụng vốn tại Công ty Cổ phần tư vấn xây dựng giao thông Long An như thế nào? Những kết quả đạt được, hạn chế và nguyên nhân? Câu hỏi 3: Cần đưa ra giải pháp gì nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng vốn của Công ty Cổ phần tư vấn xây dựng giao thông Long An thời gian tới? 6. ĐIỂM MỚI CỦA LUẬN VĂN NGHIÊN CỨU Với mong muốn hình thành một sản phẩm nghiên cứu có giá trị trong việc đúc kết nền tảng lý luận và đề ra giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng vốn tại Công ty Cổ phần tư vấn xây dựng giao thông Long An. Hy vọng kết quả nghiên cứu này có
3 thể sử dụng là tài liệu tham khảo cho những người quan tâm đến lĩnh vực nghiên cứu này. Ý nghĩa khoa học: Nghiên cứu này được thực hiện nhằm hệ thống hóa những vấn đề lý luận liên quan đến vốn và hiệu quả sử dụng vốn tại Công ty Cổ phần tư vấn xây dựng giao thông Long An nói riêng. Ý nghĩa thực tiễn: Nghiên cứu góp phần đề xuất và luận giải các giải pháp cụ thể nhằm nâng cao công tác quản trị sử dụng vốn hiệu quả cho Công ty Cổ phần tư vấn xây dựng giao thông Long An. 7. PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU Đề tài sử dụng phương pháp định tính kết hợp với các phương pháp:  Kết hợp với điều tra, phân tích, thống kê mô tả, xử lý số liệu và so sánh thực tế. Các số liệu về tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh trong công ty như: Báo cáo kết quả kinh doanh, bảng cân đối kế toán, báo cáo lưu chuyển tiền tệ,… Các dữ liệu liên quan khác được thu thập từ: báo, tạp chí, internet.  Phương pháp so sánh, với các số liệu thu thập được tại công ty, nghiên cứu sử dụng phương pháp so sánh số liệu tuyệt đối và tương đối để thấy rõ được sự biến động về tình hình sử dụng vốn tại công ty giai đoạn 2016 – 2018 8. TỔNG QUAN CÁC NGHIÊN CỨU TRƢỚC Việc tổ chức và nâng cao hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh trong doanh nghiệp có tầm quan trọng hết sức to lớn. Về bản chất hiệu quả sử dụng vốn là một mặt biểu hiện của hiệu quả kinh doanh. Phân tích hiệu quả sử dụng vốn đóng vai trò quan trọng trong phân tích hoạt động kinh doanh nhằm đánh giá trình độ sử dụng vốn của doanh nghiệp để đạt được kết quả cao nhất với chi phí thấp nhất. Đồng thời trên cơ sở đó, cung cấp các thông tin hữu ích cho các đối tượng quan tâm như các nhà đầu tư, các tổ chức tín dụng… nhận biết tình hình tài chính thực tế để có quyết định đầu tư hiệu quả. Để thực hiện luận văn tác giả sử dụng nhiều nguồn tài liệu thuộc nhiều lĩnh vực khác nhau liên quan đến đề tài như hiệu quả sử dụng vốn trong doanh nghiệp, quản lý và nâng cao hiệu quả sử dụng vốn đầu tư, quản trị tinh gọn… Luận án tiến sỹ kinh tế Nâng cao hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh của doanh nghiệp xây dựng ở Việt Nam hiện nay của tác giả Cao Văn Kế, Học viện Tài chính, 2015 đã nghiên cứu về hiệu quả sử dụng vốn của các doanh nghiệp xây dựng ở Việt
4 Nam hiện nay, đồng thời đưa ra những giải pháp để nâng cao hiệu quả sử dụng vốn của doanh nghiệp trong bối cảnh thị trường ngành trầm lắng, chính sách tín dụng thắt chặt, cắt giảm đầu tư công của Chính phủ… Luận án tiến sỹ Giải pháp tái cơ cấu nguồn vốn của doanh nghiệp nhà nước trong điều kiện hiện nay ở Việt Nam của tác giả Đoàn Hương Quỳnh, Học viện Tài chính, 2010 đã nghiên cứu, đánh giá thực trạng về cơ cấu nguồn vốn của các doanh nghiệp nhà nước ở Việt Nam hiện nay, chỉ ra hiệu quả hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp nhà nước còn thấp, những bất hợp lý trong cơ cấu nguồn vốn. Từ đó, luận án đưa ra giải pháp về việc tái cơ cấu nguồn vốn phải gắn với việc nâng cao hiệu quả sử dụng vốn và tăng khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp nhà nước, tạo cơ chế, chính sách, đào tạo nguồn nhân lực, tạo môi trường kinh doanh ổn định, minh bạch, bình đẳng giữa các doanh nghiệp trong mọi thành phần kinh tế. Nhìn chung, có thể nói vốn kinh doanh và hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh là một trong những đề tài được các nhà nghiên cứu khoa học, các nhà đầu tư, doanh nghiệp đặc biệt quan tâm, được thể hiện qua rất nhiều công trình nghiên cứu đã được công bố và áp dụng. Tuy nhiên, chưa có công trình nào nghiên cứu về hiệu quả sử dụng vốn tại Công ty Cổ phần tư vấn xây dựng giao thông Long An trong giai đoạn hiện nay với cách tiếp cận mới về lý thuyết cũng như thực tế. Bên cạnh đó, nghiên cứu này kế thừa kết quả của những nghiên cứu kể trên, đồng thời đi sâu phân tích, đánh giá hiệu quả sử dụng vốn tại Công ty Cổ phần tư vấn xây dựng giao thông Long An. 9. KẾT CẤU LUẬN VĂN NGHIÊN CỨU Ngoài phần mục lục, danh mục các từ viết tắt, danh mục các bảng, danh mục các sơ đồ, hình vẽ thì nội chung chính của nghiên cứu được chia thành 3 chương. Nội dung các chương được tóm tắt như sau: Chương 1: Cơ sở lý luận về vốn kinh doanh và hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh. Chương 2: Thực trạng sử dụng vốn kinh doanh tại Công ty Cổ phần tư vấn xây dựng giao thông Long An. Chương 3: Giải pháp nâng cao hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh tại Công ty Cổ phần tư vấn xây dựng giao thông Long An.
5 CHƢƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ VỐN KINH DOANH VÀ HIỆU QUẢ SỬ DỤNG VỐN KINH DOANH 1.1. Tổng quan về vốn kinh doanh của doanh nghiệp 1.1.1. Khái niệm về vốn kinh doanh Vốn luôn đóng vai trò quan trọng trong sự tồn tại và phát triển của một doanh nghiệp. Để định nghĩa “vốn là gì” các nhà kinh tế đã tốn rất nhiều công sức và mỗi người đều có định nghĩa riêng theo quan điểm riêng của mình. Theo quan điểm của Marx, dưới giác độ các yếu tố sản xuất, vốn đã được khái quát hóa thành phạm trù tư bản trong đó nó đem lại giá trị thặng dư và là “một đầu vào của quá trình sản xuất”. Định nghĩa về vốn của Marx có một tầm khái quát lớn vì nó bao hàm đầy đủ cả bản chất và vai trò của vốn. Bản chất của vốn chính là giá trị cho dù nó có thể biểu hiện dưới nhiều hình thức khác nhau: nhà cửa, tiền của ,… Vốn là giá trị thặng dư vì nó tạo ra sự sinh sôi về giá trị thông qua các hoạt động sản xuất kinh doanh. Tuy nhiên, do hạn chế về trình độ kinh tế lúc bấy giờ, Marx chỉ bó hẹp khái niệm về vốn trong khu vực sản xuất vật chất và cho rằng chỉ kinh doanh vật chất mới tạo ra giá trị thặng dư cho nền kinh tế. Theo David Begg, tác giả cuốn “kinh tế học” thì vốn bao gồm: vốn hiện vật và vốn tài chính. Vốn hiện vật là dự trữ hàng hoá đã sản xuất để sản xuất ra các hàng hoá khác, vốn tài chính là tiền và giấy tờ có giá của doanh nghiệp, theo định nghĩa của mình, tác giả đã đồng nhất vốn với tài sản của doanh nghiệp. Tuy nhiên, thực chất vốn của doanh nghiệp là biểu hiện bằng tiền của tất cả tài sản của doanh nghiệp dùng trong sản xuất kinh doanh. Bất cứ doanh nghiệp nào cũng cần có một lượng vốn nhất định để thực hiện những khoản đầu tư cần thiết như: chi phí thành lập doanh nghiệp, mua sắm nguyên vật liệu, trả lãi vay, nộp thuế,…đảm bảo cho hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp được liên tục, chi phí mua công nghệ và máy móc thiết bị mới …để tái sản xuất mở rộng. Do vậy vốn đưa vào sản xuất kinh doanh có nhiều hình thái vật chất khác nhau để từ đó tạo ra các sản phẩm hàng hoá, dịch vụ tiêu thụ thị trường. Số tiền mà doanh nghiệp thu về sau quá trình tiêu thụ phải bù đắp được chi phí
6 đã bỏ ra và có lãi. Số tiền ban đầu đã được tăng thêm nhờ hoạt động sản xuất kinh doanh. Quá trình này diễn ra liên tục bảo đảm cho sự tồn tại và phát triển của doanh nghiệp. Trong kinh tế thị trường, vốn được coi là một loại hàng hoá. Nó giống các hàng hoá khác ở chỗ có chủ sở hữu đích thực, song nó có đặc điểm khác vì người sở hữu vốn có thể bán quyền sử dụng trong một thời gian nhất định. Giá của quyền sử dụng vốn chính là lãi suất. Chính nhờ sự tách rời quyền sở hữu và quyền sử dụng nên vốn có thể lưu chuyển trong đầu tư kinh doanh và sinh lời. Tóm lại, do có rất nhiều quan niệm về vốn nên rất khó đưa ra một định nghĩa chính xác và hoàn chỉnh về vốn. Tuy nhiên có thể hiểu một cách khái quát về vốn như sau: Vốn của doanh nghiệp là toàn bộ những giá trị ứng ra ban đầu (đây là các khoản được tích tụ bởi lao động trong quá khứ được biểu hiện bằng tiền) tham gia liên tục vào quá trình sản xuất kinh doanh với mục đích đem lại giá trị thặng dư cho chủ sở hữu. 1.1.2. Đặc điểm của vốn kinh doanh Vốn là đại diện cho một lượng giá trị tài sản, có nghĩa vốn là biểu hiện bằng giá trị của các tài sản hữu hình và vô hình như: nhà xưởng, đất đai, máy móc, thiết bị, chất xám, thông tin,… Vốn luôn vận động để sinh lời. Vốn được biểu hiện bằng tiền nhưng tiền chỉ là dạng tiềm năng của vốn. Để biến thành vốn thì đồng tiền đó phải được đưa vào hoạt động kinh doanh nhằm kiếm lời. Trong quá trình vận động, đồng vốn có thể thay đổi hình thái biểu hiện, nhưng điểm xuất phát và điểm cuối cùng của vòng tuần hoàn phải là giá trị- là tiền. Đồng vốn phải quay về xuất phát với giá trị lớn hơn- đó là nguyên lý đầu tư, sử dụng và bảo toàn vốn. Do vậy khi đồng vốn bị ứ đọng, tài sản cố định không được sử dụng, tài nguyên, sức lao động không được dùng đến và nảy sinh các khoản nợ khó đòi… là đồng vốn “chết”. Mặt khác, tiền có vận động nhưng bị phân tán quay về nơi xuất phát với giá trị thấp hơn thì đồng vốn cũng không được đảm bảo, chu kỳ vận động tiếp theo sẽ bị ảnh hưởng. Vốn không tách rời chủ sở hữu trong quá trình vận động, mỗi đồng vốn phải gắn với một chủ sở hữu nhất định. Trong nền kinh tế thị trường, chỉ có xác định rõ chủ sở hữu thì đồng vốn mới được sử dụng hợp lý và có hiệu quả cao. Cần phải phân biệt
7 giữa quyền sở hữu và quyền sử dụng vốn, đó là hai quyền khác nhau. Tuy nhiên, tuỳ theo hình thức đầu tư mà người có quyền sở hữu và quyền sử dụng là đồng nhất hoặc riêng rẽ. Và dù trong trường hợp nào, người sở hữu vốn vẫn được ưu tiên đảm bảo quyền lợi và được tôn trọng quyền sở hữu của mình. Đây là một nguyên tắc để huy động và quản lý vốn. Phải xem xét về yếu tố thời gian của đồng vốn, điều này có nghĩa là vốn có giá trị về mặt thời gian. Trong điều kiện cơ chế thị trường, phải xem xét yếu tố thời gian vì ảnh hưởng sự biến động của giá cả, lạm phát nên giá trị của đồng tiền ở mỗi thời kỳ là khác nhau. Vốn phải được tập trung tích tụ đến một lượng nhất định mới có thể phát huy được tác dụng. Doanh nghiệp không chỉ khai thác tiềm năng về vốn của mình mà còn phải tìm cách thu hút nguồn vốn từ bên ngoài như phát hành cổ phiếu, liên doanh liên kết với các doanh nghiệp khác. Nhờ vậy vốn của doanh nghiệp sẽ tăng lên và được gom thành món lớn. Vốn được quan niệm là một loại hàng hoá đặc biệt trong nền kinh tế thị trường. Những người có vốn có thể cho vay và những người cần vốn sẽ đi vay, có nghĩa là mua quyền sử dụng vốn của người có quyền sở hữu vốn. Người vay phải trả một tỷ lệ lợi suất hay chính là giá của quyền sử dụng vốn, vốn khi bán đi sẽ không mất quyền sở hữu mà chỉ mất quyền sử dụng trong một thời gian nhất định. Việc mua này diễn ra trên thị trường tài chính, giá mua bán tuân theo quan hệ cung - cầu vốn trên thị trường. Vốn không chỉ được biểu biện bằng tiền của những tài sản hữu hình mà nó còn biểu hiện giá trị của những tài sản vô hình như nhãn hiệu, thương hiệu, bản quyền, phát minh sáng chế, bí quyết công nghệ, vị trí địa lý kinh doanh… Cùng với sự phát triển của nền kinh tế thị trường, sự tiến bộ của khoa học công nghệ thì những tài sản vô hình ngày càng phong phú và đa dạng, giữ vai trò quan trọng trong việc tạo ra khả năng sinh lợi của doanh nghiệp. Do vậy, tất cả các tài sản này phải được lượng hoá để quy về giá trị. Việc xác định chính xác giá trị của các tài sản nói chung và các tài sản vô hình nói riêng là rất cần thiết khi góp vốn đầu tư liên doanh, khi đánh giá doanh nghiệp, khi xác định giá trị để phát hành cổ phiếu.
8 1.1.3. Phân loại vốn kinh doanh trong doanh nghiệp 1.1.3.1. Phân loại theo đặc điểm chu chuyển của vốn Vốn của doanh nghiệp chia làm 2 loại: Vốn cố định và vốn lưu động. Vốn cố định: Là biểu hiện bằng tiền của TSDH, TSDH dùng trong kinh doanh tham gia hoàn toàn vào quá trình kinh doanh nhưng về mặt giá trị thì chỉ có thể thu hồi dần sau nhiều chu kỳ kinh doanh. Vốn lƣu động: Là biểu hiện bằng tiền của TSNH. VLĐ tham gia hoàn toàn vào quá trình kinh doanh và giá trị có thể trở lại hình thái ban đầu sau mỗi vòng chu chuyển của hàng hoá. Nó là bộ phận của vốn sản xuất bao gồm: giá trị nguyên vật liệu phụ, tiền lương,….Những giá trị này được hoàn lại hoàn toàn cho chủ doanh nghiệp sau khi đã bán hàng hoá. VLĐ ứng với loại hình doanh nghiệp khác nhau thì khác nhau. Đối với doanh nghiệp thương mại thì VLĐ bao gồm: VLĐ định mức và VLĐ không định mức. Trong đó: 1.1.3.2. Phân loại theo nguồn hình thành Vốn doanh nghiệp được chia làm 2 loại: Vốn chủ sở hữu và các khoản nợ phải trả. Vốn chủ sở hữu: Là vốn thuộc sở hữu của doanh nghiệp (doanh nghiệp Nhà nước thì chủ sở hữu là nhà nước, doanh nghiệp tư nhân thì chủ sở hữu là những người góp vốn). Khi doanh nghiệp mới thành lập, VCSH hình thành vốn điều lệ, còn có một số nguồn khác cũng thuộc VCSH như: Lợi nhuận không chia, quỹ đầu tư phát triển, quỹ dự phòng tài chính, chênh lệch tỷ giá, đánh giá lại tài sản,… Nợ phải trả: Bao gồm vốn chiếm dụng và các khoản nợ vay. Vốn chiếm dụng bao gồm toàn bộ số nợ phải trả cho người cung cấp, số phải nộp cho ngân sách, số phải thanh toán cho cán bộ công nhân viên… Đặc điểm của loại vốn này là doanh nghiệp được sử dụng nhưng không phải trả lãi. Các khoản nợ vay bao gồm toàn bộ vốn vay ngân hàng (nợ vay dài hạn, nợ vay ngắn hạn), nợ trái phiếu của doanh nghiệp. 1.1.4. Vai trò của vốn trong hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp Hoạt động kinh doanh trong nền kinh tế thị trường đòi hỏi phải có một lượng vốn nhất định đủ lớn như là một tiền đề quyết định, không có vốn sẽ không có bất cứ hoạt động sản xuất kinh doanh nào. Nói cách khác vốn có vai trò đặc biệt quan trọng để bắt đầu, duy trì và phát triển hoạt động của doanh nghiệp.