Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Nâng cao chất lượng cán bộ lãnh đạo cấp xã tại thị xã Sông Công, tỉnh Thái Nguyên

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:128

Thêm vào BST

Báo xấu

29
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu của đề tài là góp phần hệ thống hoá cơ sở lý luận và thực tiễn về các giải pháp nâng cao chất lượng cán bộ lãnh đạo cấp xã; đánh giá được thực trạng, xác định các yếu tố ảnh hưởng tới chất lượng đội ngũ cán bộ lãnh đạo cấp xã tại thị xã Sông Công, tỉnh Thái Nguyên Đ; đề xuất một số giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ lãnh đạo cấp xã tại thị xã Sông Công, tỉnh Thái Nguyên.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Nâng cao chất lượng cán bộ lãnh đạo cấp xã tại thị xã Sông Công, tỉnh Thái Nguyên

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH ––––––––––––––––––––––––––––– ĐỒNG ĐỨC PHƯƠNG NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG CÁN BỘ LÃNH ĐẠO CẤP XÃ TẠI THỊ XÃ SÔNG CÔNG, TỈNH THÁI NGUYÊN LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ KINH TẾ THÁI NGUYÊN - 2015
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH ––––––––––––––––––––––––––––– ĐỒNG ĐỨC PHƯƠNG NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG CÁN BỘ LÃNH ĐẠO CẤP XÃ TẠI THỊ XÃ SÔNG CÔNG, TỈNH THÁI NGUYÊN Chuyên ngành: QUẢN LÝ KINH TẾ Mã số: 60.34.04.10 LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ Người hướng dẫn khoa học: TS. Đặng Thị Phương Hoa THÁI NGUYÊN - 2015
i LỜI CAM ĐOAN Tên tôi là: Đồng Đức Phương Sinh ngày : 21 tháng 12 năm 1980 Học viên lớp Quản lý kinh tế K10A trường Đại học Kinh tế và Quản trị Kinh doanh- Đại học Thái Nguyên. Đơn vị công tác : UBND Phường Lương Châu- Thị xã Sông Công- TN. Tôi xin cam đoan : Đề tài ‘‘Nâng cao chất lượng cán bộ lãnh đạo cấp xã tại thị xã Sông Công, tỉnh Thái Nguyên" do TS. Đặng Thị Phương Hoa hướng dẫn. Đây là công trình của riêng tôi. Tất cả tài liệu tham khảo đều có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng. Tôi xin cam đoan tất cả các nội dung trong luận văn đúng như nội dung trong đề cương đã thông qua. Nếu có vấn đề gì sai sót trong nội dung của luận văn thì tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm. Thái Nguyên, ngày 10 tháng 3 năm 2015 TÁC GIẢ Đồng Đức Phương
ii LỜI CẢM ƠN Trong quá trình học tập và thực hiện đề tài, tôi đã nhận được sự giúp đỡ quý báu của tập thể và các cá nhân. Trước hết tôi xin chân thành cám ơn các giảng viên, phòng Đào tạo, bộ phận sau Đại học trường Đại học Kinh tế và Quản trị Kinh doanh, đặc biệt là sự hướng dẫn tận tình của TS. Đặng Thị Phương Hoa trong suốt thời gian thực hiện đề tài. Tôi xin chân thành cảm ơn sự giúp đỡ và tạo điều kiện của các đồng chí lãnh đạo UBND thị xã Sông Công, lãnh đạo và chuyên viên Chi Cục Thống kê thị xã, Phòng Tài chính - Kế hoạch, Phòng Tài nguyên và Môi Trường, Phòng Kinh tế, Phòng Nội vụ thị xã và Đảng ủy, UBND 10 xã, phường trên địa bàn thị xã đã góp ý và giúp đỡ tôi hoàn thành đề tài này. Tôi xin chân thành cảm ơn các đồng chí lãnh đạo UBND Phường Lương Châu cùng các đồng nghiệp, bạn bè đã cổ vũ động viên và tạo điều kiện cho tôi trong suốt thời gian học tập và thực hiện Luận văn này. Xin chân thành cảm ơn! Thái Nguyên, ngày 10 tháng 3 năm 2015 TÁC GIẢ Đồng Đức Phương
iii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ........................................................................................ i LỜI CẢM ƠN .............................................................................................ii MỤC LỤC ................................................................................................. iii DANH MỤC CÁC BẢNG........................................................................vii MỞ ĐẦU .................................................................................................... 1 1. Tính cấp thiết của đề tài .......................................................................... 1 2. Mục Tiêu nghiên cứu của đề tài .............................................................. 3 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu.......................................................... 3 4. Đóng góp mới của luận văn ...................................................................... 4 5. Bố cục của luận văn.................................................................................. 4 Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ CHẤT LƯỢNG CÁN BỘ LÃNH ĐẠO CẤP XÃ ............................................................... 5 1.1. Cơ sở lý luận ........................................................................................ 5 1.1.1. Một số khái niệm cơ bản ................................................................... 5 1.1.2. Tiêu chuẩn cán bộ lãnh đạo cấp xã ................................................... 8 1.1.3. Vai trò của cán bộ lãnh đạo cấp xã ................................................... 9 1.1.4. Các tiêu chí đánh giá chấ t lượng cán bộ lãnh đạo cấp xã ............... 11 1.1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đế n chấ t lượng cán bộ lãnh đạo cấp xã ....... 16 1.2. Cơ sở thực tiễn ................................................................................... 20 1.2.1. Kinh nghiệm một số nước trên thế giới về nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ công chức ................................................................................ 20 1.2.2. Kinh nghiệm ở một số địa phương tại Việt Nam ............................ 25 1.3. Bài học rút ra sau khi nghiên cứu cơ sở lý luận và thực tiễn ............ 32 Chương 2: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU....................................... 32 2.1. Các câu hỏi nghiên cứu ...................................................................... 32 2.2. Phương pháp nghiên cứu đề tài .......................................................... 33
iv 2.2.1. Phương pháp thu thập thông tin ...................................................... 33 2.2.2. Phương pháp xử lý và tổng hợp thông tin ....................................... 35 2.2.3. Phương pháp phân tích thông tin .................................................... 35 2.2.4. Phương pháp chuyên gia ................................................................. 35 2.3. Hệ thống chỉ tiêu nghiên cứu ............................................................. 35 2.3.1. Chỉ tiêu thể hiện số lượng và cơ cấu cán bộ lãnh đạo cấp xã tại thị xã Sông Công ................................................................................................. 35 2.3.2. Chỉ tiêu thể hiện chất lượng cán bộ lãnh đạo cấp xã tại thị xã Sông Công ................................................................................................ 36 Chương 3: THỰC TRẠNG CHẤT LƯỢNG CÁN BỘ LÃNH ĐẠO CẤP XÃ TẠI THỊ XÃ SÔNG CÔNG ................................................... 37 3.1. Tình hình cơ bản của thị xã Sông Công ............................................. 37 3.1.1. Đặc điểm điều kiện tự nhiên ........................................................... 37 3.1.2. Điều kiện kinh tế - xã hội ................................................................ 40 3.2.Thực trạng chất lượng cán bộ lãnh đạo cấp xã tại thị xã Sông Công . 45 3.2.1. Số lượng và cơ cấu đội ngũ cán bô ̣ lãnh đạo cấp xã tại thị xã ........ 45 3.2.2. Cơ cấu cán bộ lãnh đạo cấp xã phân theo độ tuổi ........................... 47 3.2.3. Trình độ chuyên môn, trình độ lý luận chính trị và trình độ quản lý Nhà nước của cán bộ lãnh đạo cấp xã tại thị xã Sông Công ..................... 48 3.2.4. Công tác đào tạo bồi dưỡng cán bộ lãnh đạo cấp xã tại thị xã Sông Công .......................................................................................................... 53 3.3. Các thông tin chung về chất lượng cán bộ lãnh đạo cấp xã tại thị xã Sông Công ................................................................................................. 55 3.3.1. Chất lượng cán bộ lãnh đạo cấp xã theo trình độ chuyên môn, trình độ lý luận chính trị .................................................................................... 58 3.3.2. Chất lượng cán bộ lãnh đạo cấp xã theo kỹ năng giải quyết công việc 59 3.3.3. Chất lượng cán bộ lãnh đạo cấp xã theo kinh nghiệm và thâm niên công tác ..................................................................................................... 64
v 3.3.4. Chất lượng cán bộ lãnh đạo cấp xã theo mức độ sẵn sàng đáp ứng thay đổi công việc ..................................................................................... 65 3.4. Tổng hợp nhận xét đánh giá chung về chất lượng đội ngũ cán bộ lãnh đạo cấp xã tại thị xã Sông Công ............................................................... 76 3.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng cán bộ lãnh đạo cấp xã tại thị xã Sông Công ................................................................................................. 66 3.5.1. Công tác đào tạo, bồi dưỡng .......................................................... 66 3.5.2. Chế độ, chính sách của Nhà nước, tỉnh đối với cán bộ lãnh đạo cấp xã 70 3.5.3. Công tác quy hoạch cán bộ lãnh đạo cấp xã tại thị xã .................... 73 3.5.4. Công tác đánh giá đội ngũ cán bộ lãnh đạo cấp xã ......................... 74 3.5.5. Công tác bầu cử ............................................................................... 75 Chương 4: GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG ĐỘI NGŨ CÁN BỘ LÃNH ĐẠO CẤP XÃ TẠI THỊ XÃ SÔNG CÔNG ...................... 79 4.1. Quan điểm, định hướng chỉ đạo nâng cao chất lượng cán bộ lãnh đạo cấp xã tại thị xã Sông Công....................................................................... 79 4.1.1. Quan điểm chỉ đạo .......................................................................... 79 4.1.2. Định hướng chỉ đạo nâng cao chấ t lượng đội ngũ cán bộ lãnh đạo cấp xã hiện nay tại thị xã Sông Công .............................................................. 79 4.2. Giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ lãnh đạo cấp xã tại thị xã Sông Công ............................................................................................ 80 4.2.1. Tiếp tục hoàn thiện quy định tiêu chuẩn chức vụ đối với cán bộ lãnh đạo cấp xã .................................................................................................. 80 4.2.2. Làm tốt công tác quy hoạch cán bộ lãnh đạo .................................. 83 4.2.3. Thực hiện tốt công tác đào tạo bồi dưỡng cán bộ lãnh đạo cấp xã . 87 4.2.4. Làm tốt công tác đánh giá cán bộ lãnh đạo ..................................... 91 4.2.5. Hoàn thiện chế độ, chính sách đãi ngộ đối với cán bộ lãnh đạo cấp xã 94 4.2.6. Nâng cao ý thức tự học đối với cán bộ lãnh đạo cấp xã ................. 95
vi 4.2.7. Tăng cường đầu tư xây dựng trụ sở, trang thiết bị và điều kiện làm việc............................................................................................................. 97 4.3. Kiến nghị để thực hiện giải pháp ....................................................... 97 4.2.1. Đối với nhà nước ............................................................................. 97 4.3.2. Đối với địa phương ......................................................................... 99 KẾT LUẬN ............................................................................................ 101 TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................... 104 PHỤ LỤC ............................................................................................... 107
vii DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1. Đối tượng và số lượng mẫu điều tra ............................................... 34 Bảng 3.1. Tình hình đất đai và sử dụng đất đai của thị xã Sông Công trong 3 năm (2012 - 2014)........................................................................ 39 Bảng 3.2. Tình hình biến động nhân khẩu và lao động của thị xã Sông Công trong 3 năm 2012 - 2014 ................................................................. 41 Bảng 3.3. Kết quả sản xuất kinh doanh của thị xã qua 3 năm 2012 – 2014 ... 43 Bảng 3.4. Số lượng và cơ cấu cán bộ, công chức cấp xã năm 2014 ............... 45 Bảng 3.5. Tỷ lệ cán bô ̣ cấp xã theo giới tính................................................... 46 Bảng 3.6. Tỷ lệ cán bộ lãnh đạo cấp xã phân theo độ tuổ i ............................. 47 Bảng 3.7. Phân loại cán bộ cấp xã theo trình độ chuyên môn và trình đô ̣ lý luận chính trị ................................................................................... 51 Bảng 3.8. Số cán bộ đã tham gia bồi dưỡng kiế n thức quản lý nhà nước ...... 52 Bảng 3.9. Số lượng các lớp đã đào tạo, bồi dưỡng cho cán bộ lãnh đạo cấp xã (từ năm 2012-2014).................................................................... 54 Bảng 3.10. Một số thông tin chung về cán bộ theo mẫu điều tra ................... 55 Bảng 3.11. Cơ sở vật chất và trang thiết bị làm việc của cán bộ lãnh đạo xã....... 57 Bảng 3.12. Trình độ chuyên môn và trình độ lý luận chính trị của cán bộ lãnh đạo cấp xã tại thị xã Sông Công ............................................. 58 Bảng 3.13. Nhiệm vụ được giao của cán bộ lãnh đạo cấp xã ......................... 60 Bảng 3.14. Ý kiến của cán bộ lãnh đạo cấp xã về mức độ khó khăn gặp phải khi thực hiện công việc ................................................................... 61 Bảng 3.15. Những kỹ năng cần đào tạo đối với cán bộ lãnh đạo cấ p xã ....... 63 Bảng 3.16. Thâm niên công tác của cán bộ lãnh đạo cấp xã .......................... 64 Bảng 3.17. Kết quả điều tra về mức độ nhận thức và sẵn sàng đáp ứng về sự thay đổi trong công việc trong tương lai .................................... 65 Bảng 3.18. Mức độ đáp ứng công việc hiện tại của cán bộ lãnh đạo cấp xã .. 76
viii Bảng 3.19. Đánh giá của cán bộ thị xã về cán bộ lãnh đạo cấp xã ................. 77 Bảng 3.20. Đánh giá của đội ngũ cán bô ̣ lãnh đạo cấp xã về công tác đào tạo, bồi dưỡng ................................................................................. 67 Bảng 3.21. Nhận xét, đánh giá của cán bộ lãnh đạo cấp xã về chế độ chính sách đối với cán bộ lãnh đạo cấp xã ............................................... 70 Bảng 3.22. Lương và phụ cấp đối với cán bộ cấp xã. ..................................... 72 Bảng 3.23. Những khó khăn khi thực hiện công tác quy hoạch cán bộ Lãnh đạo cấp xã........................................................................................ 73 Bảng 3.24.Công tác đánh giá, khen thưởng, kỷ luật cán bộ lãnh đạo cấp xã ....... 74
ix DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ Biểu đồ 3.1. Kết quả sản xuất kinh doanh của thị xã qua 3 năm 2012 – 2014....... 44 Biểu đồ 3.2. Tỷ lệ cán bộ lãnh đạo cấp xã phân theo độ tuổ i ......................... 48
1 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Sự thành bại, thịnh suy của mọi quốc gia, chế độ đều phụ thuộc vào đội ngũ nhân lực điều hành bộ máy nhà nước của quốc gia đó. Tương tự đối với Việt Nam, vấn đề chất lượng, năng lực đội ngũ cán bộ, công chức có tầm quan trọng đặc biệt, vừa mang tính lý luận, vừa là yêu cầu bức xúc của thực tiễn. Nói về cán bộ, Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ rõ ”Cán bộ là cái gốc của công việc” (Hồ Chí Minh toàn tập (2004), Nxb. Chính trị Quốc gia, tập 5, tr. 269), ”Muôn việc thành công hay thất bại đều do cán bộ tốt hay kém” (Hồ Chí Minh toàn tập, đã dẫn, tr. 240). Tổ chức Nhà nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam bao gồm 4 cấp là trung ương, tỉnh, huyện và xã. Trong đó (xã, phường, thị trấn) là cấp thấp nhất, gần dân nhất, giữ vị trí hết sức quan trọng, là nền tảng của hệ thống chính trị, là cấp trực tiếp tổ chức, vận động nhân dân thực hiện chủ trương đường lối của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước, phát huy quyền làm chủ của nhân dân, chăm lo đời sống nhân dân, là “cầu nối” giữa Đảng, Nhà nước với nhân dân. Sự thay đổi về kinh tế - xã hội trong những năm đổi mới, đặc biệt trong thời kỳ hội nhập kinh tế quốc tế đã đặt ra những thách thức lớn đối với việc thực hiện nhiệm vụ quản lý Nhà nước ở địa phương, trong đó có vấn đề quản lý, đào tạo - bồi dưỡng đội ngũ cán bộ cấp xã nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ cấp xã, đảm bảo đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong thời kỳ mới, thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước là vô cùng bức thiết. Trong thời gian qua, công tác quản lý, đào tạo và bồi dưỡng cán bộ cấp xã của nước ta nói chung đã luôn bám sát nhiệm vụ chính trị, bám sát yêu cầu của thời kỳ quá độ trong điều kiện khởi đầu nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, nhà nước của dân, do dân và vì dân. Nội dung, phương pháp, cách làm trong xây dựng và thực hiện chính sách cán bộ đã có nhiều đổi mới, tiến bộ, mở rộng dân chủ,
2 công khai trong xây dựng và thực hiện chính sách cán bộ. Đa số cán bộ cấp xã phấn khởi và tin tưởng vào thành công của công cuộc đổi mới, tham gia tích cực vào quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, góp phần to lớn vào quá trình xây dựng và bảo vệ tổ quốc Việt Nam Xã hội chủ nghĩa. Trong những năm qua, đội ngũ cán bộ lãnh đạo cấp xã đã được tăng cường về số lượng và chất lượng. Họ được đào tạo - bồi dưỡng để nâng cao trình độ lý luận chính trị, trau dồi kiến thức chuyên môn - nghiệp vụ, đồng thời họ được trang bị kiến thức về quản lý nhà nước, trình độ và năng lực lãnh đạo được nâng lên. Cơ cấu cán bộ về giới tính, về độ tuổi, về trình độ học vấn ngày càng hợp lý hơn. Tuy nhiên, nhìn chung chất lượng đội ngũ cán bộ lãnh đạo cấp xã còn nhiều mặt hạn chế, cơ cấu đội ngũ cán bộ cấp xã chưa thật sự phù hợp, tỷ lệ cán bộ nữ còn thấp, cơ chế hoạt động còn thiếu đồng bộ. Công tác tổ chức cán bộ chưa theo kịp tình hình phát triển đất nước. Chính sách cán bộ còn nhiều bất cập, chưa thật sự tạo động lực tốt cho cán bộ làm việc và cống hiến... Cũng như vai trò của đội ngũ cán bộ cấp xã trên cả nước, đội ngũ cán bộ lãnh đạo cấp xã thị xã Sông Công, tỉnh Thái Nguyên cũng nắm giữ vai trò quan trọng góp phần vào quá trình phát triển kinh tế xã hội của thị xã. Bên cạnh những vai trò không thể phủ nhận thì chất lượng của đội ngũ cán bộ lãnh đạo cấp xã trên địa bàn thị xã Sông Công hiện nay vẫn còn nhiều tồn tại. Việc đánh giá, tổng kết một cách có hệ thống chất lượng đội ngũ cán bộ lãnh đạo cấp xã trên địa bàn thị xã chưa được tiến hành thường xuyên và chưa có giải pháp đồng bộ để nâng cao chấ t lượng đội ngũ cán bộ lãnh đạo cấp xã. Câu hỏi đặt ra: Thực trạng chất lượng đô ̣i ngũ cán bộ lãnh đạo cấp xã của thị xã Sông Công, tỉnh Thái Nguyên hiện nay như thế nào? Yếu tố nào ảnh hưởng đến chất lượng cán bộ lãnh đạo cấp xã? Giải pháp nào để nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ lãnh đạo cấp xã ở thị xã Sông Công, tỉnh Thái Nguyên?
3 Để trả lời những câu hỏi trên, tôi lựa chọn đề tài: ‘‘Nâng cao chất lượng cán bộ lãnh đạo cấp xã tại thị xã Sông Công, tỉnh Thái Nguyên" làm luận văn thạc sĩ. 2. Mục Tiêu nghiên cứu của đề tài 2.1. Mục tiêu chung Trên cơ sở phân tích thực trạng đề ra các giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ lãnh đạo cấp xã tại thị xã Sông Công, tỉnh Thái Nguyên 2.2. Mục tiêu cụ thể Góp phần hệ thống hoá cơ sở lý luận và thực tiễn về các giải pháp nâng cao chất lượng cán bộ lãnh đạo cấp xã. Đánh giá được thực trạng, xác định các yếu tố ảnh hưởng tới chất lượng đội ngũ cán bộ lãnh đạo cấp xã tại thị xã Sông Công, Tỉnh Thái Nguyên Đề xuất một số giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ lãnh đạo cấp xã tại thị xã Sông Công, tỉnh Thái Nguyên 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 3.1. Đối tượng nghiên cứu Đố i tươ ̣ng nghiên cứu của đề tài là các giải pháp để nâng cao chất lượng cán bộ lãnh đạo cấp xã gồm các chức danh Bí thư, phó bí thư Đảng ủy; Chủ tịch, phó chủ tịch HĐND; Chủ tịch, phó chủ tịch UBND; Trưởng các tổ chức chính trị - xã hội. 3.2. Phạm vi nghiên cứu +Về không gian: Các xa,̃ phường trên điạ bàn thị xã Sông Công, tỉnh Thái Nguyên. + Về thời gian: Số liêụ lấ y từ năm 2012 – 2014 + Phạm vi về nội dung: Căn cứ vào mục tiêu nghiên cứu, Luận văn không đi sâu tìm hiểu, phân tích quá trình phát triển của đội ngũ cán bộ cấp xã, phường
4 tại thị xã Sông Công mà tập trung đánh giá chất lượng đội ngũ cán bộ, các nhân tố tác động tới chất lượng đội ngũ cán bộ cấp xã, phường tại thị xã Sông Công 4. Đóng góp mới của luận văn Trên cơ sở hệ thống lý luận đã có, làm rõ một số vấn đề lý luận về chất lượng đội ngũ cán bộ lãnh đạo cấp xã trong phạm vi nghiên cứu của đề tài; Thực trạng và giải pháp nhằm nâng cao chất lượng cho đội ngũ cán bộ lãnh đạo cấp xã tại thị xã Sông Công, khi nghiên cứu đề tài sẽ đưa ra đóng góp mới đó là: Xây dựng được bộ tiêu chuẩn khung để dựa vào đó các cấp quản lý, các nhà lãnh đạo có thể đánh giá, phân loại được cán bộ lãnh đạo (một vấn đề hiện nay đã thực hiện nhưng còn quá nhiều bất cập về tính xác thực của việc làm đó). Xây dựng được bộ tiêu chí đánh giá chất lượng đội ngũ cán bộ lãnh đạo cấp xã tại thị xã (cấp huyện), có những đóng góp nhất định trong sắp xếp, bố trí cán bộ nhằm nâng cao hiệu quả công tác của chính quyền cấp xã, làm tài liệu tham khảo cho công tác giảng dạy, có tác dụng về xã hội và đời sống. 5. Bố cục của luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận, phụ lục và danh mục tài liệu tham khảo luận văn được chia làm 4 chương. Chương 1: Cơ sở lý luận và thực tiễn về chất lượng cán bộ lãnh đạo cấp xã Chương 2: Phương pháp nghiên cứu của đề tài Chương 3: Thực trạng chất lượng cán bộ lãnh đạo cấp xã tại thị xã Sông Công Chương 4: Giải pháp nâng cao chất lượng cán bộ lãnh đạo cấp xã tại thị xã Sông Công.
5 Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ CHẤT LƯỢNG CÁN BỘ LÃNH ĐẠO CẤP XÃ 1.1. Cơ sở lý luận chất lượng cán bộ lãnh đạo cấp xã 1.1.1. Một số khái niệm cơ bản 1.1.1.1. Khái niệm cán bộ Hiện nay đang có nhiều quan niệm khác nhau về cán bộ. Để nhận thức đầy đủ và đúng đắn vấn đề này, ta xem xét một số khái niệm sau đây: Theo cuốn Đại từ điển tiếng Việt do Nguyễn Như Ý chủ biên thì: “Cán bộ: Người làm việc trong cơ quan nhà nước - cán bộ nhà nước. 2. Người giữ chức vụ, phân biệt với người bình thường.”. Theo Điều 1 của Pháp lệnh Công chức do Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành ngày 9/3/1998: "Cán bộ, công chức là công dân Việt Nam, trong biên chế và hưởng lương từ ngân sách". Từ những định nghĩa nêu trên, có thể hiểu "cán bộ" là khái niệm dùng để chỉ những người ở trong cơ cấu của một tổ chức nhất định, có trọng trách hoàn thành nhiệm vụ theo chức năng được tổ chức đó phân công. Như vậy, có nhiều quan niệm về cán bộ, nhưng tựu chung lại, có hai cách hiểu cơ bản: Một là, cán bộ bao gồm những người trong biên chế nhà nước, làm việc trong các cơ quan Đảng, Nhà nước, đoàn thể chính trị xã hội, các doanh nghiệp nhà nước và các lực lượng vũ trang nhân dân từ Trung ương đến địa phương và cơ sở. Hai là, cán bộ là những người giữ chức vụ trong một cơ quan hay một tổ chức để phân biệt với người không có chức vụ. Từ những khái niệm về cán bộ nêu trên cho thấy, người cán bộ có bốn đặc trưng cơ bản: + Cán bộ được sự ủy nhiệm của Đảng, Nhà nước và các tổ chức khác trong hệ thống chính trị... lấy danh nghĩa của các tổ chức đó để hoạt động.
6 + Cán bộ giữ một chức vụ, một trọng trách nào đó trong một tổ chức của hệ thống chính trị. + Cán bộ phải thông qua tuyển chọn hay phân công công tác sau khi hoàn thành chương trình đào tạo tại các trường đại học, cao đẳng, trung học chuyên nghiệp, dạy nghề; cán bộ được bổ nhiệm, đề bạt hoặc bầu cử. + Cán bộ được hưởng lương và chính sách đãi ngộ căn cứ vào chức danh, nội dung, chất lượng hoạt động và thời gian công tác của họ. Như vậy, hiểu theo nghĩa chung nhất, cán bộ là người lãnh đạo, quản lý hoặc người làm chuyên môn, nhà khoa học hay công chức, viên chức làm việc, hưởng lương từ ngân sách nhà nước hoặc từ các nguồn khác. Họ được hình thành từ tuyển dụng, phân công công tác sau khi tốt nghiệp ra trường, từ bổ nhiệm, đề bạt hoặc bầu cử. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đưa ra định nghĩa về cán bộ hết sức khái quát, giản dị và dễ hiểu. Theo Người: "Cán bộ là người đem chính sách của Đảng, Chính phủ giải thích cho dân chúng hiểu rõ và thi hành, đồng thời đem tình hình dân chúng báo cáo cho Đảng, Chính phủ hiểu rõ để đặt chính sách cho đúng". 1.1.1.2. Khái niệm cán bộ lãnh đạo cấp xã Cán bộ lãnh đạo xã, phường, thi ̣trấ n (sau đây gọi chung là cán bộ lãnh đạo cấp xã), là công dân Viêṭ Nam được bầu cử giữ chức vụ theo nhiệm kỳ: Thường trực Đảng ủy, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân, người đứng đầu tổ chức chính trị - xã hội. (Theo Luật cán bộ, công chức). Và có được hưởng phụ cấp chức vụ. Cán bộ cấp xã được quy định tại chương 2, Nghị định số: 92/2009/NĐ- CP, ngày 22 tháng 10 năm 2009 của Chính phủ, gồm có các chức danh sau đây: a) Bí thư, Phó Bí thư Đảng ủy; b) Chủ tịch, Phó Chủ tịch Hội đồng nhân dân;
7 c) Chủ tịch, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân; d) Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; e) Bí thư Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh; f) Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam; g) Chủ tịch Hội Nông dân Việt Nam (áp dụng đối với xã, phường, thị trấn có hoạt động nông, lâm, ngư, diêm nghiệp và có tổ chức Hội Nông dân Việt Nam); h) Chủ tịch Hội Cựu chiến binh Việt Nam. 1.1.1.3. Khái niê ̣m “chất lượng cán bộ lãnh đạo cấp xã”: Khái niệm chất lượng: Chất lượng là một thuật ngữ đã tồn tại lâu dài trong lịch sử. Trong từng giai đoạn phát triển của xã hội loài người đã xuất hiện nhiều định nghĩa về chất lượng. Theo tổ chức kiểm tra chất lượng châu Á: "chất lượng là mức độ phù hợp với yêu cầu người tiêu dùng". Theo tiêu chuẩn Pháp: "Chất lượng là tiềm năng của một sản phẩm hay dịch vụ nhằm thoả mãn nhu cầu người sử dụng". Theo J.M.Juran, một chuyên gia về chất lượng nổi tiếng của Mỹ: "Chất lượng bao gồm những đặc điểm của sản phẩm phù hợp với nhu cầu của khách hàng và tạo ra sự thoả mãn đối với khách hàng." Tóm lại, dù tiếp cận theo cách nào thì ‘chất lượng’ cũng phải đảm bảo phù hợp với tiêu chuẩn đã được công bố, phù hợp với những đòi hỏi của người sử dụng, sự kết hợp cả tiêu chuẩn và đòi hỏi của người sử dụng, kết hợp cả tiêu chuẩn và đòi hỏi của người tiêu dùng. Hiểu một cách khái quát là “cái tạo nên phẩm chất, giá trị của một con người, một sự việc”. Theo cách hiểu như vậy, chất lượng đội ngũ cán bộ lãnh đạo cấp xã được xem xét dưới nhiều giác độ khác nhau: Thứ nhất, chất lượng đội ngũ cán bộ lãnh đạo cấp xã được xác định trong mối quan hê ̣ giữa số lượng với vai trò, vị trí và chức năng nhiệm vụ được giao.
8 Tính hợp lý được biểu hiện ở sự tinh giảm đến mức tối ưu. Đảm bảo gọn nhẹ, hoạt động có hiệu lực, hiệu quả. Trong đó, mỗi cá nhân phát huy đươ ̣c hết năng lực, sở trường của mình hoàn thành tốt công việc được giao, góp phần thúc đẩy cho bộ máy vận hành thông suốt và đạt hiệu quả cao nhất. Thứ hai, chất lượng đội ngũ cán bộ lãnh đạo cấp xã được thể hiện ở hiệu lực, hiệu quả hoạt động của bộ máy chính quyền cấp xã và phụ thuộc nhiều yếu tố như: Năng lực, phẩm chất, tính tích cực, tự giác của mỗi cán bộ. Điều kiện cơ sở vật chất, tính tổ chức khoa học, tính hợp lý trong hoạt động của bộ máy. Trong đó chất lượng hoạt động của đội ngũ cán bộ lãnh đạo cấp xã là yếu tố quan trọng nhất, ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả hoạt động của chính quyền cấp xã. Thứ ba, chất lượng đội ngũ cán bộ lãnh đạo cấp xã là sự tổng hợp chất lượng của từng cán bộ thể hiện qua các gióc độ sau: - Phẩm chất chính trị đạo đức: Đó là quan điểm, lập trường tư tưởng, đạo đức lối sống của cán bộ lãnh đạo cấp xã, sự tín nhiệm của nhân dân và uy tín của họ trước tập thể, cộng đồng. - Trình độ năng lực: Bao gồm trình độ học vấn, trình độ chuyên môn nghiệp vụ, trình độ lý luận chính trị, kiến thức về quản lý Nhà nước, quản lý kinh tế, sự am hiểu và năng lực thực hiện tốt đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. - Khả năng hoàn thành nhiệm vu ̣: Đó là tập hợp khả năng của cán bộ lãnh đạo cấp xã như: Khả năng quản lý điều hành, khả năng giao tiếp, khả năng thích ứng và xử lý. 1.1.2. Tiêu chuẩn cán bộ lãnh đạo cấp xã 1.1.2.1. Tiêu chuẩn chung Cán bộ lãnh đạo cấp xã phải đáp ứng những tiêu chuẩn sau đây: + Có tinh thần yêu nước sâu sắc, kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, có năng lực tổ chức vận động nhân dân thực hiện một cách hiệu quả chủ trương đường lối của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước.
9 + Cần kiệm liêm chính, chí công vô tư, công tâm, thạo việc, tận tụy với dân. Không tham nhũng và kiên quyết đấu tranh chống tham nhũng. Có ý thức tổ chức kỷ luật trong công tác. Trung thực, không cơ hội, gắn bó mật thiết với nhân dân, được nhân dân tín nhiệm. + Có trình độ hiểu biết về lý luận chính trị, am hiểu quan điểm, đường lối của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước, có trình độ văn hoá đạt chuẩn theo quy định, có trình độ chuyên môn và kỹ năng nghề nghiệp, có đủ năng lực và sức khoẻ để thực thi nhiệm vụ, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ được giao. 1.1.2.2. Tiêu chuẩn cụ thể: Cán bộ lãnh đạo cấp xã phải bảo đảm tiêu chuẩn cụ thể do cơ quan, tổ chức có thẩm quyền quy định: + Tiêu chuẩn cụ thể của cán bộ lãnh đạo cấp xã làm việc trong các tổ chức chính trị, tổ chức chính trị- xã hội do các tổ chức chính trị, tổ chức chính trị- xã hội ở cấp Trung Ương quy định. Cụ thể ngoài việc đảm bảo theo các quy định tại Nghị quyết TW 3 khóa VIII thì trình độ học vấn phải đật 12/12; Lý luận chính trị phải đạt từ Trung cấp trở lên, và Chuyên môn phai từ Trung cấp trở lên. + Tiêu chuẩn cụ thể của cán bộ lãnh đạo cấp xã làm việc trong Hội đồng nhân dân, Uỷ ban nhân dân cấp xã do Bộ trưởng Bộ Nội vụ quy định. Cụ thể ngoài việc đảm bảo theo các quy định tại Nghị quyết TW 3 khóa VIII thì trình độ học vấn phải đật 12/12; Lý luận chính trị phải đạt từ Trung cấp trở lên, và Chuyên môn phai từ Đại học trở lên. 1.1.3. Vai trò của cán bộ lãnh đạo cấp xã Tu ̣c ngữ có câu: “Một người biế t lo, bằng một kho người biết làm”. Đội ngũ cán bộ lãnh đạo cấp xã có vai trò quyết định trong việc triển khai tổ chức thực hiện thắng lợi các chủ trương đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước tại cơ sở. Là những người giữ vai trò trụ cột, có tác dụng chi phối mọi hoạt động tại cơ sở, cán bộ lãnh đạo cấp xã không những