Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Nâng cao chất lượng tín dụng đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa tại NHNo&PTNT Việt Nam khu vực Tp. Hồ Chí Minh

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:87

Thêm vào BST

Báo xấu

21
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nghiên cứu các lý luận cơ bản về tín dụng ngân hàng, chất lượng tín dụng, tín dụng ngân hàng đối với DNNVV của các NHTM; từ hoạt động thực tiễn, đánh giá thực trạng về hoạt động tín dụng và chất lượng tín dụng đối với DNNVV của NHNo&PTNT Việt Nam khu vực TP.HCM thời gian qua để tìm ra những nguyên nhân tồn tại, những khó khăn vướng mắc cần giải quyết... Mời các bạn cùng tham khảo.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Nâng cao chất lượng tín dụng đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa tại NHNo&PTNT Việt Nam khu vực Tp. Hồ Chí Minh

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH ÕÕÕÕÕ NGUYỄN THỊ THANH NGA NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG TÍN DỤNG ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN KHU VỰC THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ CHUYÊN NGÀNH: KINH TẾ TÀI CHÍNH - NGÂN HÀNG MÃ SỐ: 60.31.12 NGƯỜI HƯỚNG DẪN: TS THÂN THỊ THU THỦY TP.HỒ CHÍ MINH – NĂM 2010
MUÏC LUÏC Trang phuï bìa Lôøi cam ñoan Muïc luïc Danh muïc caùc chöõ vieát taét Danh muïc baûng bieåu Danh muïc hình LÔØI MÔÛ ÑAÀU ....................................................................................................... 1 CHÖÔNG 1: TOÅNG QUAN VEÀ CHAÁT LÖÔÏNG TÍN DUÏNG ÑOÁI VÔÙI DOANH NGHIEÄP NHOÛ VAØ VÖØA CUÛA NGAÂN HAØNG THÖÔNG MAÏI ........ 3 1.1. Lyù luaän chung veà tín duïng vaø tín duïng ngaân haøng .................................. 3 1.1.1. Quaù trình ra ñôøi vaø baûn chaát cuûa tín duïng ............................................... 3 1.1.2. Chöùc naêng cuûa tín duïng: ......................................................................... 4 1.1.3. Vai troø cuûa tín duïng trong neàn kinh teá: ................................................... 5 1.1.4. Caùc hình thöùc tín duïng ............................................................................. 6 1.1.5. Caùc vaán ñeà chung veà tín duïng ngaân haøng ................................................ 7 1.1.5.1. Ñaëc ñieåm cuûa tín duïng ngaân haøng. .................................................... 7 1.1.5.2. Coâng cuï hoaït ñoäng cuûa tín duïng ngaân haøng....................................... 7 1.1.5.3. Taùc duïng cuûa tín duïng ngaân haøng ...................................................... 7 1.1.5.4. Phaân loaïi tín duïng ngaân haøng ........................................................... 8 1.2. Nhöõng noäi dung cô baûn veà chaát löôïng tín duïng ngaân haøng: ................... 10 1.2.1. Khaùi nieäm: ............................................................................................ 10 1.2.2. Caùc chæ tieâu ñaùnh giaù chaát löôïng tín duïng ngaân haøng: .......................... 12
1.2.2.1. Tyû leä nôï quaù haïn: ............................................................................. 12 1.2.2.2. Tyû leä nôï xaáu:.................................................................................... 12 1.2.2.3. Tyû leä sinh lôøi cuûa tín duïng: .............................................................. 13 1.2.2.4. Chæ tieâu hieäu suaát söû duïng voán: ....................................................... 13 1.2.3. Caùc nhaân toá aûnh höôûng ñeán chaát löôïng tín duïng: .................................. 13 1.3. Tín duïng ngaân haøng ñoái vôùi DNNVV .......................................................... 16 1.3.1. Khaùi nieäm vaø vai troø cuûa DNNVV. ....................................................... 16 1.3.1.1. Khaùi nieäm. ....................................................................................... 16 1.3.1.2. Vai troø cuûa caùc DNNVV. ................................................................. 16 1.3.2. Tín duïng ngaân haøng ñoái vôùi DNNVV. ................................................... 17 1.3.2.1. Ñaëc ñieåm cuûa tín duïng ngaân haøng ñoái vôùi DNNVV. ....................... 17 1.3.2.2. Vai troø cuûa tín duïng ngaân haøng ñoái vôùi DNNNV. ........................... 17 1.3.2.3. Caùc loaïi hình tín duïng daønh cho DNNVV ....................................... 17 1.4. Baøi hoïc kinh nghieäm naâng cao chaát löôïng tín duïng ñoái vôùi DNNVV cuûa moät soá nöôùc treân theá giôùi..................................................................................... 20 1.4.1. Kinh nghieäm veà naâng cao chaát löôïng tín duïng ñoái vôùi DNNVV cuûa moät soá nöôùc treân theá giôùi. ....................................................................................... 20 1.4.2. Baøi hoïc kinh nghieäm cho caùc NHTM VN vaø NHNo&PTNT Vieät Nam 21 Keát luaän chöông 1: ................................................................................................. 22 CHÖÔNG 2: THÖÏC TRAÏNG CHAÁT LÖÔÏNG TÍN DUÏNG ÑOÁI VÔÙI DOANH NGHIEÄP NHOÛ VAØ VÖØA TAÏI NGAÂN HAØNG NOÂNG NGHIEÄP VAØ PHAÙT TRIEÅN NOÂNG THOÂN KHU VÖÏC TP. HOÀ CHÍ MINH. ................................... 23 2.1. Giôùi thieäu veà NHNo&PTNT Vieät Nam vaø khu vöïc TP. HCM. ................ 23 2.1.1. Heä thoáng NHNo&PTNT Vieät Nam. ...................................................... 23
2.1.2. Heä thoáng NHNo&PTNT khu vöïc TP. HCM. ......................................... 25 2.2. Tình hình hoaït ñoäng cuûa DNNVV taïi TP.HCM. ........................................ 26 2.2.1. Tình hình DNNVV taïi TP.HCM. .......................................................... 27 2.2.1.1. Cô caáu DNNVV theo ngaønh kinh teá ................................................ 28 2.2.1.2. Cô caáu DNNVV theo quy moâ nguoàn voán ....................................... 29 2.2.1.3. Cô caáu DNNVV theo quy moâ lao ñoäng ........................................... 29 2.2.1.4. Cô caáu DNNVV theo loaïi hình ........................................................ 30 2.2.2. Quy moâ voán vaø caùch tieáp caän nguoàn voán cuûa caùc DNNVV. .................. 31 2.2.3. Khaû naêng tieáp caän thò tröôøng: ................................................................ 32 2.3. Tình hình hoaït ñoäng tín duïng ñoái vôùi DNNVV taïi NHNo&PTNT khu vöïc TP. HCM. ............................................................................................................... 32 2.3.1. Coâng taùc huy ñoäng voán taïi NHNo&PTNT khu vöïc TP.HCM. ............... 32 2.3.2. Tình hình dö nôï tín duïng ñoái vôùi DNNVV taïi NHNo&PTNT khu vöïc TP.HCM........................................................................................................... 35 2.4. Thöïc traïng chaát löôïng tín duïng ñoái vôùi DNNVV taïi NHNo&PTNT khu vöïc TP.HCM. ......................................................................................................... 38 2.4.1. Chæ tieâu tyû leä nôï quaù haïn........................................................................ 39 2.4.2. Chæ tieâu tyû leä nôï xaáu. ............................................................................. 40 2.4.3. Chæ tieâu tyû leä sinh lôøi cuûa tín duïng. ........................................................ 42 2.4.4. Chæ tieâu hieäu suaát söû duïng voán............................................................... 43 2.5. So saùnh tình hình tín duïng ñoái vôùi DNNVV taïi NHNo&PTNT khu vöïc TP.HCM vôùi toaøn heä thoáng NHNo&PTNT Vieät Nam vaø caùc NHTM taïi khu vöïc TP.HCM. ......................................................................................................... 44 2.5.1. Tình hình tín duïng DNNVV taïi NHNo&PTNT khu vöïc TP.HCM so vôùi toaøn heä thoáng. .................................................................................................. 44
2.5.1.1. Tình hình dö nôï tín duïng ñoái vôùi DNNVV ...................................... 44 2.5.1.2. Caùc chæ tieâu chaát löôïng tín duïng ñoái vôùi DNNVV taïi NHNo&PTNT khu vöïc TP.HCM so vôùi toaøn heä thoáng. ....................................................... 45 2.5.2. Tình hình tín duïng DNNVV NHNo&PTNT khu vöïc TP.HCM so vôùi caùc NHTM khaùc taïi khu vöïc TP.HCM ................................................................... 47 2.5.2.1. Tình hình dö nôï tín duïng ñoái vôùi DNNVV . .................................... 47 2.5.2.2. Caùc chæ tieâu chaát löôïng tín duïng ñoái vôùi DNNVV taïi NHNo&PTNT khu vöïc TP.HCM so vôùi caùc NHTM taïi khu vöïc TP.HCM .......................... 48 2.6. Ñaùnh giaù chaát löôïng tín duïng ñoái vôùi DNNVV taïi NHNo&PTNT khu vöïc TP.HCM. ................................................................................................................ 51 2.6.1. Nhöõng keát quaû ñaït ñöôïc. ........................................................................ 51 2.6.2. Moät soá toàn taïi haïn cheá. .......................................................................... 52 2.6.3. Nhöõng nguyeân nhaân aûnh höôûng ñeán chaát löôïng tín duïng ...................... 53 2.6.3.1. Nguyeân nhaân khaùch quan. ............................................................... 53 2.6.3.2. Nguyeân nhaân töø ngaân haøng. ............................................................. 55 2.6.3.3. Nguyeân nhaân töø DNNVV: ............................................................... 58 Keát luaän chöông 2: ................................................................................................. 59 CHÖÔNG 3: GIAÛI PHAÙP NAÂNG CAO CHAÁT LÖÔÏNG TÍN DUÏNG ÑOÁI VÔÙI DOANH NGHIEÄP NHOÛ VAØ VÖØA TAÏI NHNo&PTNT KHU VÖÏC TP. HCM60 3.1. Ñònh höôùng kinh doanh cuûa NHNo&PTNT Vieät Nam.............................. 60 3.1.1. Ñònh höôùng chung cuûa NHNo&PTNT Vieät Nam. ................................. 60 3.1.2. Ñònh höôùng hoaït ñoäng tín duïng cuûa NHNo&PTNT Vieät Nam. ............. 61 3.2. Giaûi phaùp naâng cao chaát löôïng tín duïng ñoái vôùi DNNVV taïi NHNo&PTNT khu vöïc TP. HCM. ...................................................................... 63
3.2.1 Nhoùm giaûi phaùp naâng cao chaát löôïng tín duïng ñoái vôùi DNNVV taïi NHNo&PTNT khu vöïc TP. HCM. ................................................................... 63 3.2.1.1. Naâng cao coâng taùc quaûn trò ñieàu haønh. ............................................ 63 3.2.1.2. Chaáp haønh quy trình cho vay, thuû tuïc vay voán. ............................... 64 3.2.1.3. Naâng cao chaát löôïng trong coâng taùc thaåm ñònh ............................... 65 3.2.1.4. Chuù troïng coâng taùc ñaûm baûo tieàn vay .............................................. 66 3.2.1.5. Naâng cao coâng taùc kieåm tra, giaùm saùt kieåm soaùt khoaûn vay ........... 66 3.2.1.6. Naâng cao coâng taùc caùn boä vaø trình ñoä caùn boä phuï traùch coâng taùc chuyeân moân. ................................................................................................. 67 3.2.1.7. Taêng cöôøng caùc coâng taùc khaùc. ........................................................ 68 3.2.2. Nhoùm giaûi phaùp ñoái vôùi DNNVV taïi TP. HCM. .................................... 70 3.2.2.1. Xaây döïng phöông aùn saûn xuaát kinh doanh khaû thi. .......................... 70 3.2.2.2. Naâng cao trình ñoä chuyeân moân, naêng löïc quaûn lyù ñieàu haønh. ......... 70 3.2.2.3. Trung thöïc trong vieäc cung caáp thoâng tin, hôïp taùc vôùi ngaân haøng. .. 71 3.2.2.4. Naâng cao naêng löïc caïnh tranh, vò theá cuûa doanh nghieäp ................. 72 3.2.2.5. Tranh thuû khaû naêng vay voán tín chaáp vaø khaû naêng tín nhieäm cuûa NH trong quaù trình vay voán ................................................................................ 73 3.2.2.6. Löïa choïn ñuùng toå chöùc tín duïng ñeå ñaët quan heä vay voán ................ 74 3.2.3. Caùc giaûi phaùp hoã trôï cuûa cô quan quaûn lyù Nhaø nöôùc: ............................ 74 3.2.3.1. Xaây döïng vaø hoaøn thieän heä thoáng phaùp luaät ñoái vôùi DNNVV. ........ 74 3.2.3.2. Xaây döïng vaø hoaøn thieän chính saùch hoã trôï DNNVV ...................... 75 3.2.3.3. Taêng cöôøng quaûn lyù kieåm tra, giaùm saùt, kieåm toaùn vieäc thöïc thi phaùp luaät vaø quaûn lyù thò tröôøng.............................................................................. 76 3.2.3.4. Hoaøn thieän caùc chính saùch cuûa NHNN vaø chaát löôïng cuûa trung taâm thoâng tin tín duïng NHNN (CICB) ................................................................. 77
Keát luaän chöông 3 .................................................................................................. 79 KEÁT LUAÄN ............................................................................................................. 80 Danh muïc taøi lieäu tham khaûo Phuï luïc
LÔØI MÔÛ ÑAÀU 1.Tính caáp thieát vaø yù nghóa cuûa ñeà taøi nghieân cöùu Cho ñeán nay tín duïng ngaân haøng thöông maïi vaãn laø moät trong nhöõng keânh chuû yeáu thu huùt vaø ñieàu hoøa nguoàn voán cho söï nghieäp phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi cuûa ñaát nöôùc. Hoaït ñoäng ngaân haøng laø hoaït ñoäng kinh doanh ñaëc bieät, ñi vay ñeå cho vay. Vì theá, söï hoaøn traû caû goác vaø laõi cuûa khaùch haøng vay voán coù yù nghóa quyeát ñònh ñeán söï phaùt trieån cuûa moãi ngaân haøng, noù ñaûm baûo cho quaù trình luaân chuyeån voán cuûa ngaân haøng ñöôïc tuaàn hoaøn, lieân tuïc, sinh lôøi vaø coøn laø cô sôû ñeå ñaûm baûo khaû naêng thanh toaùn cuûa ngaân haøng. Chính vì leõ ñoù, vieäc naâng cao chaát löôïng tín duïng laø vaán ñeà coát yeáu nhaát trong hoaït ñoäng kinh doanh, hoaït ñoäng quaûn trò cuûa caùc ngaân haøng, nhaát laø trong tröôøng hôïp tín duïng taêng tröôûng nhanh vaø cao nhö hieän nay. Vì thế, giöõa taêng tröôûng vaø naâng cao chaát löôïng tín duïng luoân coù moái quan heä chaët cheõ vaø taùc ñoäng qua laïi vôùi nhau. Ñoái vôùi NHNo&PTNT Vieät Nam khu vöïc Tp. Hoà Chí Minh, vieäc taêng tröôûng tín duïng ñaõ ñaùp öùng ñöôïc yeâu caàu taêng tröôûng kinh teá cuûa neàn kinh teá Thaønh phoá, nhöng tæ leä nôï xaáu, nôï tieàm aån ruûi ro trong nhöõng naêm qua vaãn coøn toàn ñoïng vaø ngaøy caøng coù xu höôùng taêng trong ñoù dö nôï cuûa DNNVV chieám tyû leä cao nhaát. Do ñoù, ñeå ñaûm baûo cho heä thoáng NHNo&PTNT Vieät Nam khu vöïc Tp. Hoà Chí Minh luoân phaùt trieån moät caùch beàn vöõng vaø hieäu quaû thì phaûi luoân baùm saùt vaø thöïc hieän ñuùng theo ñònh höôùng: Môû roäng, taêng tröôûng tín duïng ñi ñoâi vôùi chaát löôïng tín duïng. Töø ñònh höôùng ñoù, vieäc choïn ñeà taøi “Naâng cao chaát löôïng tín duïng ñoái vôùi Doanh nghieäp nhoû vaø vöøa taïi NHNo&PTNT Vieät Nam khu vöïc Tp. Hoà Chí Minh” laøm luaän vaên toát nghieäp Thaïc Só Kinh Teá chuyeân ngaønh Ngaân haøng laø ñi ñuùng höôùng vôùi chuû tröông chính saùch phaùt trieån kinh teá cuûa Ñaûng Nhaø nöôùc vaø cuûa NHNo&PTNT Vieät Nam. 2. Muïc tieâu nghieân cöùu ñeà taøi: - Nghieân cöùu caùc lyù luaän cô baûn veà tín duïng ngaân haøng, chaát löôïng tín duïng, tín duïng ngaân haøng ñoái vôùi DNNVV cuûa caùc NHTM. - Töø hoaït ñoäng thöïc tieãn, ñaùnh giaù thöïc traïng veà hoaït ñoäng tín duïng vaø chaát löôïng tín duïng ñoái vôùi DNNVV cuûa NHNo&PTNT Vieät Nam khu vöïc TP.HCM 1
thôøi gian qua ñeå tìm ra nhöõng nguyeân nhaân toàn taïi, nhöõng khoù khaên vöôùng maéc caàn giaûi quyeát. - Neâu leân nhöõng giaûi phaùp coù cô sôû khoa hoïc vaø thöïc tieãn ñeå naâng cao chaát löôïng tín duïng ñoái vôùi DNNVV taïi NHNo&PTNT Vieät Nam khu vöïc TP. HCM. 3. Ñoái töôïng vaø phaïm vi nghieân cöùu: - Ñoái töôïng nghieân cöùu laø chaát löôïng tín duïng ñoái vôùi DNNVV taïi NHNo&PTNT khu vöïc TP. HCM. - Chaát löôïng tín duïng laø moät phaïm truø roäng, bao haøm nhieàu noäi dung nhöng luaän vaên chæ giôùi haïn phaân tích caùc chæ tieâu: tyû leä nôï quaù haïn, tyû leä nôï xaáu, chæ tieâu hieäu suaát söû duïng voán, chæ tieâu lôïi nhuaän. - Phaïm vi nghieân cöùu: NHNo&PTNT khu vöïc Tp.Hoà Chí Minh. - Thôøi gian nghieân cöùu laáy soá lieäu töø naêm 2006 ñeán thaùng 06 naêm 2010. 4. Phöông phaùp nghieân cöùu: Luaän vaên söû duïng phöông phaùp duy vaät bieän chöùng keát hôïp vôùi phöông phaùp nghieân cöùu thoáng keâ, so saùnh, phaân tích… ñi töø cô sôû lyù thuyeát ñeán thöïc tieãn nhaèm giaûi quyeát vaø laøm saùng toû muïc tieâu ñaët ra trong luaän vaên. 5. Keát caáu cuûa luaän vaên: Ngoaøi phaàn môû ñaàu, keát luaän, danh muïc taøi lieäu tham khaûo, luaän vaên goàm 3 chöông: Chöông 1: Toång quan veà chaát löôïng tín duïng ñoái vôùi DNNVV cuûa NHTM. Chöông 2: Thöïc traïng veà chaát löôïng tín duïng ñoái vôùi DNNVV taïi NHNo&PTNT Vieät Nam khu vöïc TP. HCM. Chöông 3: Giaûi phaùp naâng cao chaát löôïng tín duïng ñoái vôùi DNNVV taïi NHNo&PTNT khu vöïc TP. HCM. 2
CHÖÔNG 1: TOÅNG QUAN VEÀ CHAÁT LÖÔÏNG TÍN DUÏNG ÑOÁI VÔÙI DOANH NGHIEÄP NHOÛ VAØ VÖØA CUÛA NGAÂN HAØNG THÖÔNG MAÏI 1.1. Lyù luaän chung veà tín duïng vaø tín duïng ngaân haøng 1.1.1. Quaù trình ra ñôøi vaø baûn chaát cuûa tín duïng Tín duïng laø quan heä vay möôïn, quan heä söû duïng voán laãn nhau giöõa ngöôøi ñi vay vaø ngöôøi cho vay döïa treân nguyeân taéc hoaøn traû, keøm theo lôïi töùc khi ñeán haïn. Nhö vaäy, tín duïng coù theå hieåu moät caùch giaûn ñôn laø moät quan heä giao dòch giöõa hai chuû theå, trong ñoù moät beân chuyeån giao tieàn hoaëc taøi saûn cho beân kia baèng nhieàu hình thöùc: cho vay, baùn chòu haøng hoaù, chieát khaáu, baûo laõnh,… ñöôïc söû duïng trong moät thôøi gian nhaát ñònh vaø theo moät soá ñieàu kieän nhaát ñònh naøo ñoù ñaõ thoaû thuaän. Tín duïng laø moät phaïm truø kinh teá haøng hoaù, coù quaù trình ra ñôøi toàn taïi vaø phaùt trieån cuøng vôùi söï phaùt trieån cuûa kinh teá haøng hoaù. Luùc ñaàu, caùc quan heä tín duïng haàu heát ñeàu laø baèng hieän vaät vaø moät phaàn nhoû laø tín duïng hieän kim, toàn taïi döôùi teân goïi laø tín duïng naëng laõi, cô sôû cuûa quan heä tín duïng luùc baáy giôø chính laø söï phaùt trieån luùc ñaàu cuûa caùc quan heä haøng hoaù-tieàn teä trong ñieàu kieän cuûa neàn saûn xuaát haøng hoaù keùm phaùt trieån. Caùc quan heä tín duïng phaùt trieån trong thôøi kyø chieám höõu noâ leä vaø cheá ñoä phong kieán, phaûn aùnh thöïc traïng cuûa moät neàn kinh teá saûn xuaát haøng hoùa nhoû. Chæ ñeán khi phöông thöùc saûn xuaát TBCN ra ñôøi, caùc quan heä tín duïng môùi coù ñieàu kieän ñeå phaùt trieån. Tín duïng baèng hieän vaät ñaõ nhöôøng choã cho tín duïng baèng hieän kim, tín duïng naëng laõi phi kinh teá ñaõ nhöôøng choã cho caùc loaïi tín duïng khaùc öu vieät hôn nhö tín duïng ngaân haøng, tín duïng Nhaø nöôùc… Duø tín duïng coù moät quaù trình toàn taïi vaø phaùt trieån laâu daøi qua nhieàu hình thaùi kinh teá XH, vôùi nhieàu hình thöùc khaùc nhau, song ñeàu coù tính chaát quan troïng sau: - Tín duïng tröôùc heát chæ laø söï chuyeån giao söû duïng moät soá tieàn (hieän kim), hoaëc taøi saûn (hieän vaät) töø chuû theå naøy sang chuû theå khaùc, chöù khoâng laøm thay ñoåi quyeàn sôû höõu chuùng. - Tín duïng bao giôø cuõng coù thôøi haïn vaø phaûi ñöôïc hoaøn traû. 3
- Giaù trò cuûa tín duïng khoâng nhöõng ñöôïc baûo toàn maø coøn ñöôïc naâng cao nhôø lôïi töùc cuûa tín duïng. Baûn chaát cuûa tín duïng ñöôïc hieåu theo hai khía caïnh sau: - Thöù nhaát: Tín duïng laø heä thoáng quan heä kinh teá phaùt sinh giöõa ngöôøi ñi vay vaø ngöôøi cho vay, nhôø quan heä aáy maø voán tieàn teä ñöôïc vaän ñoäng töø chuû theå naøy sang chuû theå khaùc ñeå söû duïng cho caùc nhu caàu khaùc nhau trong neàn kinh teá xaõ hoäi. - Thöù hai: Tín duïng ñöôïc coi laø moät soá voán, coù theå baèng hieän vaät hoaëc hieän kim vaän ñoäng theo nguyeân taéc hoaøn traû, ñaùp öùng cho caùc nhu caàu cuûa chuû theå tín duïng. 1.1.2. Chöùc naêng cuûa tín duïng: - Taäp trung vaø phaân phoái laïi voán tieàn teä treân cô sôû hoaøn traû: Ñaây laø chöùc naêng cô baûn cuûa tín duïng, nhôø chöùc naêng naøy maø nguoàn voán tieàn teä trong xaõ hoäi ñöôïc ñieàu hoaø töø nôi thöøa sang nôi thieáu ñeå söû duïng nhaèm phaùt trieån neàn kinh teá. ÔÛ maët taäp trung voán tieàn teä: nhôø söï hoaït ñoäng cuûa heä thoáng tín duïng maø caùc nguoàn tieàn nhaøn roãi ñöôïc taäp trung laïi, bao goàm tieàn nhaøn roãi cuûa daân chuùng, cuûa doanh nghieäp, caùc toå chöùc ñoaøn theå xaõ hoäi,… ÔÛ maët phaân phoái laïi voán tieàn teä: ñoù laø söï chuyeån hoaù ñeå söû duïng caùc nguoàn voán ñaõ taäp trung nhaèm ñaùp öùng nhu caàu saûn xuaát löu thoâng haøng hoaù cuõng nhö nhu caàu tieâu duøng trong toaøn xaõ hoäi. Caû hai maët taäp trung vaø phaân phoái laïi voán ñeàu ñöôïc thöïc hieän theo nguyeân taéc coù hoaøn traû, vì vaäy tín duïng coù öu theá roõ reät, noù kích thích taäp trung voán vaø thuùc ñaåy vieäc söû duïng voán coù hieäu quaû. Do ñoù, nhôø chöùc naêng naøy cuûa tín duïng maø phaàn lôùn nguoàn tieàn trong xaõ hoäi töø choã laø tieàn nhaøn roãi moät caùch töông ñoái ñaõ ñöôïc huy ñoäng vaø söû duïng cho caùc nhu caàu cuûa saûn xuaát vaø ñôøi soáng, laøm cho hieäu quaû söû duïng voán trong xaõ hoäi taêng. - Tieát kieäm tieàn maët vaø chi phí löu thoâng cho xaõ hoäi: Hoaït ñoäng tín duïng ñaõ taïo ñieàu kieän cho söï ra ñôøi cuûa caùc coâng cuï löu thoâng tín duïng nhö thöông phieáu, kyø phieáu ngaân haøng, caùc loaïi seùc, caùc phöông tieän thanh toaùn hieän ñaïi nhö theû tín duïng, theû thanh toaùn… cho pheùp thay theá moät soá löôïng lôùn tieàn maët löu haønh, nhôø ñoù laøm giaûm bôùt caùc chi phí coù lieân quan nhö in, ñuùc, vaän chuyeån, baûo quaûn tieàn … 4
Vôùi söï hoaït ñoäng cuûa tín duïng, ñaëc bieät laø tín duïng ngaân haøng ñaõ môû ra moät khaû naêng lôùn trong vieäc môû taøi khoaûn vaø giao dòch thanh toaùn thoâng qua ngaân haøng döôùi caùc hình thöùc chuyeån khoaûn hoaëc buø tröø cho nhau. Cuøng vôùi söï phaùt trieån maïnh meõ cuûa tín duïng thì heä thoáng thanh toaùn qua ngaân haøng ngaøy caøng ñöôïc môû roäng, vöøa giuùp giaûi quyeát nhanh choùng caùc moái quan heä kinh teá, taïo ñieàu kieän cho kinh teá xaõ hoäi phaùt trieån. Ngoaøi ra, nhôø hoaït ñoäng tín duïng maø caùc nguoàn voán ñang naèm trong xaõ hoäi ñöôïc huy ñoäng ñeå söû duïng cho caùc nhu caàu cuûa saûn xuaát vaø löu thoâng haøng hoùa, laøm taêng toác ñoä chu chuyeån voán trong phaïm vi toaøn xaõ hoäi. - Phaûn aùnh vaø kieåm soaùt caùc hoaït ñoâïng kinh teá: Ñaây laø chöùc naêng phaùt sinh töø hai chöùc naêng treân. Söï vaän ñoäng cuûa voán tín duïng laø söï vaän ñoäng gaén lieàn vôùi söï vaän ñoäng cuûa vaät tö haøng hoaù, chi phí trong caùc doanh nghieäp, toå chöùc kinh teá, vì vaäy tín duïng khoâng chæ laø taám göông phaûn aùnh hoaït ñoäng kinh teá cuûa doanh nghieäp maø coøn thoâng qua ñoù thöïc hieän vieäc kieåm soaùt caùc hoaït ñoäng aáy, nhaèm ngaên chaën söï tieâu cöïc, laõng phí, caùc haønh vi vi phaïm phaùp luaät,… 1.1.3. Vai troø cuûa tín duïng trong neàn kinh teá: Noùi ñeán vai troø cuûa tín duïng, nghóa laø noùi ñeán taùc ñoäng cuûa tín duïng ñoái vôùi neàn kinh teá xaõ hoäi. Vai troø cuûa tín duïng bao goàm caùc vai troø cô baûn sau: - Tín duïng goùp phaàn thuùc ñaåy saûn xuaát löu thoâng haøng hoùa phaùt trieån:  Ñoái vôùi doanh nghieäp: tín duïng goùp phaàn cung öùng voán, bao goàm voán coá ñònh vaø voán löu ñoäng.  Ñoái vôùi daân chuùng: tín duïng laø caàu noùi giöõa tieát kieäm vaø ñaàu tö.  Ñoái vôùi toaøn xaõ hoäi: tín duïng laøm taêng hieäu suaát söû duïng ñoàng voán. - Tín duïng goùp phaàn oån ñònh tieàn teä, oån ñònh giaù caû. - Tín duïng goùp phaàn oån ñònh ñôøi soáng, taïo coâng aên vieäc laøm vaø oån ñònh traät töï xaõ hoäi. - Tín duïng coøn coù vai troø quan troïng ñeå môû roäng vaø phaùt trieån caùc moái quan heä kinh teá ñoái ngoaïi vaø môû roäng giao löu quoác teá. Söï phaùt trieån cuûa tín duïng khoâng nhöõng ôû trong phaïm vi quoác gia maø coøn môû roäng ra phaïm vi quoác teá, nhôø ñoù thuùc ñaåy môû roäng vaø phaùt trieån quan heä kinh teá ñoái ngoaïi, nhaèm giuùp ñôõ vaø giaûi quyeát 5
caùc nhu caàu laãn nhau trong quaù trình ñi leân cuûa moãi nöôùc, laøm cho caùc nöôùc coù ñieàu kieän xích laïi gaàn nhau hôn vaø cuøng nhau phaùt trieån. 1.1.4. Caùc hình thöùc tín duïng - Tín duïng thöông maïi (Commercial Credit) TDTM laø quan heä tín duïng giöõa caùc toå chöùc kinh teá, caùc doanh nghieäp ñöôïc thöïc hieän döôùi hình thöùc mua baùn chòu haøng hoaù. TDTM coù caùc ñaëc ñieåm sau: + Laø tín duïng giöõa nhöõng ngöôøi SXKD, laø hình thöùc tín duïng phaùt trieån roäng raõi nhöng khoâng phaûi laø loaïi hình tín duïng chuyeân nghieäp, söï toàn taïi vaø phaùt trieån döïa treân söï tín nhieäm cuõng nhö moái quan heä veà cung caáp haøng hoaù dòch vuï giöõa nhöõng ngöôøi SXKD. + Ñoái töôïng cuûa TDTM laø haøng hoaù chöù khoâng phaûi laø tieàn teä. + Söï vaän ñoäng vaø phaùt trieån cuûa TDTM gaén vôùi söï phaùt trieån cuûa saûn xuaát vaø trao ñoåi haøng hoaù. Coâng cuï cuûa TDTM chính laø thöông phieáu (Commercial Bill). Thöïc chaát ñaây laø giaáy nôï thöông maïi, coù hình thöùc ngaén goïn, chaët cheõ, ñöôïc phaùp luaät thöøa nhaän ñeå söû duïng trong mua baùn chòu haøng hoaù. Thöông phieáu goàm hai loaïi: hoái phieáu (bill of exchange) do ngöôøi baùn laäp ra ñeå ra leänh cho ngöôøi mua chòu traû tieàn, vaø leänh phieáu (promissory note) do ngöôøi mua laäp ñeå cam keát traû tieàn cho ngöôøi baùn theo thôøi gian vaø ñòa ñieåm ghi treân phieáu. - Tín duïng ngaân haøng (Bank Credit) Ñaây laø quan heä tín duïng giöõa ngaân haøng vôùi caùc toå chöùc, caù nhaân ñöôïc thöïc hieän döôùi hình thöùc ngaân haøng ñöùng ra huy ñoäng voán vaø cho vay ñoái vôùi caùc ñoái töôïng noùi treân. TDNH laø hình thöùc tín duïng chuû yeáu, chieám vò trí ñaëc bieät quan troïng trong neàn kinh teá. - Tín duïng Nhaø nöôùc (State Credit) Laø quan heä tín duïng giöõa Nhaø nöôùc bao goàm Chính phuû Trung Öông vaø Chính quyeàn ñòa phöông vôùi caùc ñôn vò vaø caù nhaân trong xaõ hoäi thoâng qua vieäc phaùt haønh traùi phieáu ñeå taäp trung voán cho caùc chöông trình, döï aùn cuûa Nhaø Nöôùc. Traùi phieáu laø coâng cuï cuûa tín duïng nhaø nöôùc. Tín duïng nhaø nöôùc coù chöùc naêng buø ñaép thieáu huït ngaân saùch Nhaø Nuôùc nhaèm giaûi quyeát nhöõng thieáu huït trong chi tieâu vaø cao hôn laø buø ñaép thieáu huït trong ñaàu 6
tö phaùt trieån kinh teá, cuõng nhö ñeå taêng cöôøng nguoàn löïc taøi chính nhaèm thöïc thi caùc chính saùch quaûn lyù vó moâ ñoái vôùi neàn kinh teá-xaõ hoäi. Ngoaøi ra, TDNN coøn coù chöùc naêng phaân phoái laïi nguoàn voán taøi nguyeân cuûa xaõ hoäi nhaèm phuïc vuï nhu caàu ñieàu hoaø phaân phoái nguoàn löïc ñaàu tö phaùt trieån kinh-teá xaõ hoäi ñaát nöôùc theo nhöõng muïc tieâu Nhaø Nöôùc ñaõ ñònh höôùng trong ngaén haïn vaø daøi haïn. - Tín duïng quoác teá Ñaây laø quan heä tín duïng giöõa caùc Chính phuû, giöõa caùc toå chöùc taøi chính tieàn teä ñöôïc thöïc hieän baèng nhieàu phöông thöùc khaùc nhau nhaèm trôï giuùp laãn nhau ñeå phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi cuûa moät nöôùc. 1.1.5. Caùc vaán ñeà chung veà tín duïng ngaân haøng 1.1.5.1. Ñaëc ñieåm cuûa tín duïng ngaân haøng. - Ñoái töôïng cuûa tín duïng ngaân haøng laø voán tieàn teä nghóa laø ngaân haøng huy ñoäng voán vaø cho vay baèng tieàn. - Trong TDNH, chuû theå ñöôïc xaùc ñònh moät caùch roõ raøng, trong ñoù ngaân haøng laø ngöôøi cho vay, coøn caùc doanh nghieäp, toå chöùc kinh teá vaø caù nhaân… laø ngöôøi ñi vay. - TDNH vöøa laø tín duïng mang tính chaát SXKD gaén vôùi hoaït ñoäng SXKD cuûa caùc doanh nghieäp vöøa laø tín duïng tieâu duøng khoâng gaén vôùi hoaït ñoäng SXKD cuûa caùc doanh nghieäp, vì vaäy quaù trình vaän ñoäng vaø phaùt trieån cuûa TDNH khoâng hoaøn toaøn phuø hôïp vôùi quaù trình phaùt trieån cuûa saûn xuaát vaø löu thoâng haøng hoùa. 1.1.5.2. Coâng cuï hoaït ñoäng cuûa tín duïng ngaân haøng. Trong TDNH caùc coâng cuï ñöôïc söû duïng raát ña daïng vaø phong phuù. Ñeå taäp trung nguoàn voán tieàn teä trong xaõ hoäi, ngaân haøng söû duïng caùc coâng cuï nhö kyø phieáu ngaân haøng, chöùng chæ tieàn göûi, caùc soå tieát kieäm ñònh möùc hoaë c khoâng ñònh möùc… Ñeå cung öùng tín duïng cho caùc doanh nghieäp (cho vay voán), ngaân haøng söû duïng coâng cuï chuû yeáu laø kheá öôùc cho vay (hoaëc hôïp ñoàng tín duïng), vôùi kheá öôùc naøy ngaân haøng thu hoài ñaày ñuû soá voán goác vaø tieàn laõi theo thôøi gian ñaõ xaùc ñònh. 1.1.5.3. Taùc duïng cuûa tín duïng ngaân haøng - TDNH coù theå môû roäng cho moïi ñoái töôïng trong xaõ hoäi, coù theå thaâm nhaäp vaøo caùc ngaønh vôùi nhieàu loaïi hình vaø qui moâ hoaït ñoäng lôùn, vöøa vaø nhoû. Khoâng nhöõng xaâm nhaäp vaøo lónh vöïc SXKD maø coøn xaâm nhaäp vaøo nhieàu lónh vöïc dòch vuï, ñôøi 7
soáng. Vì vaäy coù theå khaúng ñònh vai troø to lôùn cuûa TDNH trong vieäc thuùc ñaåy söï phaùt trieån cuûa neàn kinh teá xaõ hoäi. - TDNH khoâng bò giôùi haïn veà qui moâ, coù nghóa laø TDNH coù theå cung öùng voán cho neàn kinh teá vôùi soá löôïng raát lôùn, vôùi nhieàu thôøi haïn khaùc nhau, nhôø ñoù khoâng nhöõng giuùp doanh nghieäp coù voán ñeå kinh doanh maø coøn coù voán ñeå môû roäng ñaàu tö, ñoåi môùi thieát bò, nhaèm naêng cao naêng löïc saûn xuaát, nhö vaäy TDNH coù taùc duïng ñaåy nhanh toác ñoä phaùt trieån cuûa neàn kinh teá. - Hoaït ñoäng cuûa TDNH coøn coù taùc ñoäng vaø aûnh höôûng lôùn ñoái vôùi tình hình löu thoâng tieàn teä cuûa ñaát nöôùc. Nhôø hoaït ñoäng cuûa tín duïng ngaân haøng maø voán tieàn teä cuûa xaõ hoäi ñöôïc huy ñoäng vaø söû duïng toái ña cho nhu caàu phaùt trieån kinh teá, taùc duïng ñaåy nhanh toác ñoä chu chuyeån voán, vöøa laøm cho caùc chu chuyeån tieàn teä ñöôïc taäp trung phaàn lôùn qua heä thoáng ngaân haøng. Ñaây laø ñieàu kieän quan troïng ñeå oån ñònh löu thoâng tieàn teä, oån ñònh giaù caû thò tröôøng… 1.1.5.4. Phaân loaïi tín duïng ngaân haøng Kinh teá thò tröôøng ngaøy caøng phaùt trieån, xu höôùng töï do hoùa caøng saâu saéc thì caùc ngaân haøng phaûi nghieân cöùu ñöa ra caùc hình thöùc tín duïng ña daïng nhaèm ñaùp öùng toát nhu caàu cuûa khaùch haøng, töø ñoù ña daïng hoùa danh muïc ñaàu tö, thu huùt khaùch haøng, taêng lôïi nhuaän, thöïc hieän phaân taùn ruûi ro vaø ñöùng vöõng trong caïnh tranh. TDNH ñöôïc phaân loaïi theo nhöõng tieâu chí sau: - Caên cöù vaøo thôøi haïn tín duïng: + Tín duïng ngaén haïn: laø loaïi tín duïng coù thôøi haïn ñeán 01 naêm vaø ñöôïc söû duïng ñeå buø ñaép thieáu huït voán löu ñoäng taïm thôøi. + Tín duïng trung haïn: laø loaïi tín duïng coù thôøi haïn töø treân 01 naêm ñeán 05 naêm vaø söû duïng chuû yeáu ñeå ñaàu tö mua saém taøi saûn coá ñònh, caûi tieán ñoåi môi trang thieát bò, môû roäng saûn xuaát vaø xaây döïng coâng trình. + Tín duïng daøi haïn: laø loaïi tín duïng coù thôøi haïn treân 05 naêm ñaùp öùng nhu caàu xaây döïng cô baûn, cô sôû haï taàng. - Caên cöù vaøo baûo ñaûm tín duïng: + Tín duïng coù baûo ñaûm: laø loaïi tín duïng coù taøi saûn caàm coá, theá chaáp, baûo laõnh cuûa ngöôøi thöù ba. 8
+ Tín duïng khoâng coù baûo ñaûm: laø loaïi tín duïng khoâng coù taøi saûn caàm coá, theá chaáp, baûo laõnh cuûa ngöôøi thöù ba. Loaïi tín duïng naøy aùp duïng cho khaùch haøng truyeàn thoáng coù heä soá tín nhieäm cao. - Caên cöù vaøo muïc ñích tín duïng: + Tín duïng baát ñoäng saûn: ñaây laø caùc khoaûn tín duïng ñaàu tö vaøo baát ñoäng saûn nhö: mua ñaát, nhaø, xaây döïng môû roäng ñaát, nhaø cöûa… + Tín duïng coâng thöông nghieäp: ñaây laø nhöõng khoaûn tín duïng cho khaùch haøng trang traûi caùc chi phí mua haøng hoùa, nguyeân vaät lieäu… + Tín duïng noâng nghieäp: ñaây laø nhöõng khoaûn tín duïng caáp cho caùc hoaït ñoäng noâng nghieäp: troàng troït, chaên nuoâi, hoa maøu… + Tín duïng tieâu duøng: ñaây laø nhöõng khoaûn tín duïng caáp cho caù nhaân hoä gia ñình ñeå mua saém haøng hoùa tieâu duøng. - Caên cöù vaøo chuû theå vay voán: + Tín duïng doanh nghieäp. + Tín duïng caù nhaân, hoä gia ñình. + Tín duïng cho caùc toå chöùc taøi chính: ñaây laø nhöõng khoaûn tín duïng caáp cho caùc ngaân haøng, coâng ty baûo hieåm, coâng ty taøi chính… - Caên cöù vaøo phöông thöùc hoaøn traû nôï vay: + Tín duïng traû goùp: laø loaïi tín duïng maø khaùch haøng phaûi hoaøn traû voán goác vaø laõi vay ñònh kyø thaønh nhöõng khoaûn baèng nhau. + Tín duïng hoaøn traû moät laàn: laø loaïi tín duïng maø khaùch haøng chæ hoaøn traû moät laàn goác vaø laõi khi ñeán haïn. + Tín duïng hoaøn traû theo yeâu caàu: laø loaïi tín duïng maø khaùch haøng coù theå hoaøn traû nôï vay baát cöù luùc naøo. Loaïi tín duïng naøy aùp duïng cho nhöõng khoaûn vay theû tín duïng, thaáu chi. - Caên cöù vaøo hình thaùi giaù trò cuûa tín duïng: + Tín duïng baèng tieàn: laø tín duïng maø hình thaùi giaù trò cuûa noù laø baèng tieàn. Tín duïng baèng baèng tieàn goïi laø cho vay. + Tín duïng baèng taøi saûn: laø tín duïng maø hình thaùi giaù trò cuûa noù laø baèng taøi saûn. Hình thöùc tín duïng naøy goïi laø cho thueâ taøi chính. 9
+ Tín duïng baèng uy tín: laø tín duïng maø hình thaùi giaù trò cuûa noù baèng uy tín. Hình thöùc tín duïng naøy chính laø baûo laõnh ngaân haøng. - Caên cöù vaøo xuaát xöù tín duïng: + Tín duïng tröïc tieáp: laø hình thöùc tín duïng trong ñoù ngaân haøng caáp voán tröïc tieáp cho khaùch haøng coù nhu caàu vay voán, ñoàng thôøi khaùch haøng hoaøn traû tröïc tieáp cho ngaân haøng. + Tín duïng giaùn tieáp: laø hình thöùc caáp tín duïng thoâng qua trung gian nhö tín duïng uûy thaùc, tín duïng thoâng qua toå chöùc ñoaøn theå. - Tín duïng khaùc: bao goàm caùc khoaûn tín duïng chöa ñöôïc phaân loaïi ôû treân nhö kinh doanh chöùng khoaùn… 1.2. Nhöõng noäi dung cô baûn veà chaát löôïng tín duïng ngaân haøng: 1.2.1. Khaùi nieäm: Thöïc teá coù moät söï thoáng nhaát trong 3 yeáu toá: giaù caû, chaát löôïng vaø löôïng baùn haøng, yeáu toá chaát löôïng laø quan troïng nhaát. Khi chaát löôïng ñöôïc naâng leân ñoàng thôøi giaù thaønh khoâng thay ñoåi, keát quaû laø khoái löôïng haøng hoùa baùn ra ñöôïc nhieàu hôn. Töø ñoù, ñeå toàn taïi vaø phaùt trieån, baát cöù doanh nghieäp naøo cuõng phaûi caûi thieän vaø naâng cao chaát löôïng. Theo tieâu chuaån ISO 9000:2000, thuaät ngöõ “Chaát löôïng” ñöôïc ñònh nghóa laø khaû naêng thoaû maõn caùc yeâu caàu cuûa khaùch haøng vaø caùc beân coù lieân quan khaùc cuûa taäp hôïp caùc ñaëc tính voán coù cuûa saûn phaåm, heä thoáng hoaëc quaù trình. Moät trong nhöõng saûn phaåm cuûa TCTD vaø NHTM laø tín duïng, ñaây laø loaïi haøng hoaù mang tính xaõ hoäi cao, chæ moät bieán ñoäng cuûa noù veà maët giaù trò treân thò tröôøng laø coù theå aûnh höôûng ñeán nhieàu hoaït ñoäng cuûa neàn kinh teá xaõ hoäi vaø hoaït ñoäng kinh doanh cuûa caùc NHTM. Xeùt ôû goùc ñoä ngaân haøng, chaát löôïng tín duïng NH khoâng chæ nhaèm ñeå thoaû maõn nhu caàu cuûa khaùch haøng, maø coøn phaûi ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu phaùt trieån kinh teá cuûa ñaát nöôùc noùi chung, cuûa ñòa phöông noùi rieâng treân cô sôû khaû naêng thu hoài ñöôïc goác vaø laõi ñuùng haïn nhö ñaõ thoaû thuaän treân hôïp ñoàng tín duïng. 10
1.2.2. Ñaëc ñieåm. - Chaát löôïng tín duïng tröôùc tieân phaûi phuø hôïp vôùi muïc ñích söû duïng voán vay cuûa ngöôøi vay, phuø hôïp vôùi laõi suaát vaø kyø haïn nôï, thuû tuïc ñôn giaûn, thuaän tieän thu huùt ñöôïc nhieàu khaùch haøng nhöng vaãn ñaûm baûo ñöôïc nguyeân taéc tín duïng. - Chaát löôïng tín duïng coøn theå hieän ôû söï thoûa maõn cô hoäi kinh doanh veà caùc khía caïnh khoâng gian, thôøi gian vaø qui moâ cho khaùch haøng. + Khoâng gian: TDNH phaûi luoân gaàn guõi vôùi khaùch haøng vaø coù söï thuaän lôïi trong giao dòch. + Thôøi gian: TDNH phaûi thoûa maõn ñöôïc thôøi ñieåm kinh doanh cuûa khaùch haøng khi giaûi ngaân vaø khi hoaøn voán. + Qui moâ: TDNH baûo ñaûm yeâu caàu veà khoái löôïng maø khaùch haøng mong muoán. Ngoaøi caùc yeáu toá coát loõi laø cung öùng voán cho khaùch haøng, chaát löôïng TDNH coøn theå hieän ôû nhieàu yeáu toá phuï trôï nhö tieát kieäm chi phí ñi laïi, giao dòch thuaän tieän, ñieàu kieän vay voán hôïp lyù,… ñeå khaùch haøng deã daøng ñaùp öùng, nhöng vaãn baûo ñaûm chaët cheõ veà vieäc söû duïng voán coù hieäu quaû. Chaát löôïng tín duïng laø moät nhaân toá xuyeân suoát trong quaù trình hoaït ñoäng cuûa TDNH. Ñeå ñaûm baûo tín duïng luoân coù chaát löôïng, ñoøi hoûi trong quaù trình xeùt duyeät cho vay, caùn boä tín duïng khi löïa choïn khaùch haøng, löïa choïn ñoái töôïng cho vay caàn thaåm ñònh, phaân tích veà caùc maët nhö tö caùch, khaû naêng taøi chính,… ñeå töø ñoù ñi ñeán quyeát ñònh cho vay, möùc cho vay vöøa coù theå hoã trôï nhaèm ñaùp öùng nhu caàu voán cuûa khaùch haøng vöøa naèm trong giôùi haïn phaïm vi cho pheùp. Maët khaùc veà phöông thöùc cho vay, thôøi gian cho vay cuõng phaûi xaùc ñònh ñeå khaùch haøng coù ñieàu kieän söû duïng voán vay coù hieäu quaû vaø traû nôï ngaân haøng caû goác vaø laõi ñuùng theo ñònh kyø haïn nôï. Beân caïnh ñoù, caùn boä tín duïng cuõng caàn coù söï löïa choïn phöông phaùp thu nôï, thu laõi, vieäc xöû lyù nhöõng khoaûn tín duïng coù vaán ñeà sau khi cho vay, ñeán haïn maø ngöôøi vay chöa traû. Ngoaøi ra chaát löôïng TDNH, khoâng chæ phuï thuoäc vaøo caùc yeáu toá chuû quan maø coøn chòu söï taùc ñoäng raát lôùn vaøo nhöõng ñieàu kieän khaùch quan nhö taùc ñoäng cuûa kinh teá caùc nöôùc trong khu vöïc vaø quoác teá, hoaøn caûnh trong nöôùc veà moâi tröôøng töï nhieân, moâi tröôøng kinh teá, moâi tröôøng phaùp luaät hay söï thay ñoå i veà giaù caû… Ñoù chính laø nhöõng nhaân toá taùc ñoäng ñeán khaû naêng traû nôï cuûa khaùch haøng. 11
Nhöõng vaán ñeà neâu treân cho thaáy ñeå ñaûm baûo chaát löôïng tín duïng laø moät trong nhöõng vaán ñeà phöùc taïp. Ruûi ro trong kinh doanh tín duïng luoân laø vaán ñeà caùc toå chöùc tín duïng quan taâm. Ñieàu naøy cho thaáy chaát löôïng tín duïng laø moät khaùi nieäm töông ñoái vaø naêng ñoäng, thöôøng xuyeân bieán ñoåi vaø raát nhaïy caûm vôùi nhieàu taùc ñoäng trong neàn kinh teá, xaõ hoäi. 1.2.2. Caùc chæ tieâu ñaùnh giaù chaát löôïng tín duïng ngaân haøng: Chaát löôïng tín duïng phaûi ñöôïc xem xeùt treân caû hai phöông dieän nhö hieäu quaû kinh teá - xaõ hoäi, lôïi nhuaän cuûa beân ñi vay cuõng nhö cuûa beân cho vay. Thöïc teá veà maët ñònh tính raát khoù xaùc ñònh roõ phaàn ñoùng goùp cuûa tín duïng ñoái vôùi söï phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi. Ñeå ñaùnh giaù chaát löôïng tín duïng, thoâng thöôøng söû duïng caùc chæ tieâu cô baûn nhö sau: 1.2.2.1. Tyû leä nôï quaù haïn: Nôï quaù haïn phaûn aùnh soá dö nôï goác vaø laõi ñaõ quaù haïn maø chöa thu hoài ñöôïc. Nôï quaù haïn cho bieát cöù treân 100 ñoàng dö nôï hieän haønh coù bao nhieâu ñoàng ñaõ quaù haïn, ñaây laø moät chæ tieâu cô baûn cho thaáy chaát löôïng hoaït ñoäng tín duïng cuû a ngaân haøng. Chæ tieâu naøy ñöôïc tính theo coâng thöùc (1.1). Nôï quaù haïn Tyû leä nôï quaù haïn = ----------------- x 100% (1.1) Toång dö nôï 1.2.2.2. Tyû leä nôï xaáu: Tyû leä nôï xaáu cho bieát trong 100 ñoàng toång dö nôï thì coù bao nhieâ u ñoàng laø nôï xaáu, chính vì vaäy, tyû leä nôï xaáu laø moät chæ tieâu cô baûn ñaùnh giaù chaát löôïng tín duïng cuûa ngaân haøng. Nôï xaáu phaûn aùnh khaû naêng thu hoài voán khoù khaên, voán cuûa ngaân haøng luùc naøy khoâng coøn ôû möùc ñoä ruûi ro thoâng thöôøng nöõa maø laø nguy cô maát voán. Chæ tieâu naøy ñöôïc tính theo coâng thöùc ( 1.2). Nôï xaáu Tyû leä nôï xaáu = ----------------- x 100% (1.2) Toång dö nôï 12
Trong quaù trình kinh doanh thì ruûi ro laø khoâng traùnh khoûi, neân ngaân haøng thöôøng coá gaéng giaûm tyû leä nôï xaáu caøng thaáp caøng toát. 1.2.2.3. Tyû leä sinh lôøi cuûa tín duïng: Chæ tieâu naøy phaûn aùnh khaû naêng sinh lôøi cuûa hoaït ñoäng tín duïng, cho bieát soá tieàn laõi thu ñöôïc treân 100 ñoàng dö nôï laø bao nhieâu. Chæ tieâu naøy caøng cao chöùng toû chaát löôïng tín duïng caøng toát. Chæ tieâu naøy ñöôïc tính theo coâng thöùc (1.3). Laõi töø tín duïng Tyû leä sinh lôøi cuûa tín duïng = ------------------------ X 100% (1.3) Toång dö nôï tín duïng 1.2.2.4. Chæ tieâu hieäu suaát söû duïng voán: Chæ tieâu naøy ñöôïc tính theo coâng thöùc (1.4). Toång dö nôï cho vay Hieäu suaát söû duïng voán = ------------------------ x 100% (1.4) Toång nguoàn voán huy ñoäng Chæ tieâu naøy phaûn aùnh moái töông quan giöõa dö nôï cho vay vaø nguoàn voán huy ñoäng. Neáu tieàn göûi ít hôn tieàn vay thì ngaân haøng phaûi tìm kieám nguoàn voán coù chi phí cao hôn, coøn neáu tieàn göûi nhieàu hôn tieàn cho vay thì ngaân haøng seõ rôi vaøo tình traïng thöøa voán. Do ñoù chæ tieâu naøy chæ mang tính töông ñoái giuùp chuùng ta so saùnh khaû naêng cho vay vaø huy ñoäng cuûa ngaân haøng maø thoâi. 1.2.3. Caùc nhaân toá aûnh höôûng ñeán chaát löôïng tín duïng: Hoaït ñoäng tín duïng bao giôø cuõng giöõ moät vai troø quan trong hoaït ñoäng cuûa moät ngaân haøng. Chaát löôïng toát hay xaáu aûnh höôûng raát lôùn ñeán keát quaû kinh doanh cuûa ngaân haøng. Hieän nay cuøng vôùi söï phaùt trieån cuûa neàn kinh teá thì hoaït ñoäng tín duïng ngaøy caøng môû roäng veà quy moâ. Taêng tröôûng tín duïng cuøng vôùi ñaûm baûo chaát löôïng tín duïng toát laø moät vaán ñeà ñöôïc taát caû caùc ngaân haøng ñeàu quan taâm. Ñeå phaûn aùnh chính xaùc chaát löôïng tín duïng nhö theá naøo, caùc NHTM caàn quan taâm ñeán caùc nhaân toá aûnh höôûng ñeán chaát löôïng tín duïng. 13