intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Nâng cao năng lực cạnh tranh cho các doanh nghiệp ngành viễn thông Việt Nam trong quá trình hội nhập

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:86

25
lượt xem
9
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu của đề tài "Nâng cao năng lực cạnh tranh cho các doanh nghiệp ngành viễn thông Việt Nam trong quá trình hội nhập" là đưa ra một số giải pháp vĩ mô, vi mô và đặc biệt là nhóm các giải pháp tài chính nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp ngành viễn thông Việt Nam.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Nâng cao năng lực cạnh tranh cho các doanh nghiệp ngành viễn thông Việt Nam trong quá trình hội nhập

  1. N©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cho c¸c doanh nghiÖp ngμnh viÔn th«ng ViÖt Nam trong qu¸ tr×nh héi nhËp BOÄ GIAÙO DUÏC VAØ ÑAØO TAÏO TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC KINH TEÁ TP. HOÀ CHÍ MINH TRAÀN QUANG MINH MAÃN NAÂNG CAO NAÊNG LÖÏC CAÏNH TRANH CHO CAÙC DOANH NGHIEÄP NGAØNH VIEÃN THOÂNG VIEÄT NAM TRONG QUAÙ TRÌNH HOÄI NHAÄP LUAÄN VAÊN THAÏC SÓ KINH TEÁ Chuyeân ngaønh: Kinh teá taøi chính ngaân haøng Maõ soá: 60.31.12 Caùn boä höôùng daãn khoa hoïc: TS NGUYEÃN THÒ LIEÂN HOA Thaønh phoá Hoà Chí Minh - 2005 1
  2. N©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cho c¸c doanh nghiÖp ngμnh viÔn th«ng ViÖt Nam trong qu¸ tr×nh héi nhËp lêi cam ®oan T«i xin cam ®oan ®©y lμ c«ng tr×nh nghiªn cøu cña riªng t«i. C¸c ph©n tÝch vμ kÕt qu¶ nªu trong LuËn v¨n lμ thμnh qu¶ nghiªn cøu khoa häc cña b¶n th©n. T¸c gi¶ luËn v¨n TrÇn Quang Minh MÉn 2
  3. N©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cho c¸c doanh nghiÖp ngμnh viÔn th«ng ViÖt Nam trong qu¸ tr×nh héi nhËp Môc lôc môc lôc i danh môc viÕt t¾t iii danh môc c¸c b¶ng v Danh môc biÓu ®å v lêi më ®Çu Trang 1 chu¬ng 1: c¹nh tranh viÔn th«ng trong qu¸ tr×nh héi nhËp 1.1 C¹nh tranh vμ nh÷ng nh©n tè ¶nh h−ëng ®Õn c¹nh tranh Trang 3 1.1.1 Kh¸i niÖm c¹nh tranh Trang 3 1.1.2 Nh÷ng nh©n tè ¶nh h−ëng ®Õn c¹nh tranh Trang 5 1.2 C¹nh tranh viÔn th«ng trong qu¸ tr×nh héi nhËp Trang 7 1.2.1 Kh¸i niÖm vÒ viÔn th«ng vμ c¸c dÞch vô viÔn th«ng Trang 7 1.2.2 C¹nh tranh viÔn th«ng Trang 9 1.2.3 T¸c ®éng cña c¹nh tranh viÔn th«ng trong qu¸ tr×nh héi nhËp Trang 13 1.3 Mét sè m« h×nh ph¸t triÓn c¹nh tranh viÔn th«ng Trang 15 1.3.1 Ph¸t triÓn c¹nh tranh ë mét sè quèc gia ph¸t triÓn Trang 15 1.3.2 M« h×nh ph¸t triÓn c¹nh tranh viÔn th«ng ë Trung Quèc Trang 17 CH¦¥NG 2: §¸NH GI¸ N¡NG LùC C¹NH TRANH CñA C¸C DOANH NGHIÖP VIÔN TH¤NG VIÖT NAM tr−íc thÒm héi nhËp 2.1 Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña ngμnh viÔn th«ng ViÖt Nam Trang 23 2.1.1 C¸c c«ng ty viÔn th«ng ViÖt Nam Trang 23 2.1.2 Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña ngμnh viÔn th«ng ViÖt Nam Trang 26 2.2 Ho¹t ®éng c¹nh tranh viÔn th«ng ë ViÖt Nam Trang 29 2.2.1 M« h×nh ph¸t triÓn ho¹t ®éng c¹nh tranh viÔn th«ng ë ViÖt Nam Trang 29 2.2.2 Thùc tr¹ng ho¹t ®éng c¹nh tranh viÔn th«ng ë ViÖt Nam Trang 32 2.3 §¸nh gi¸ n¨ng lùc c¹nh tranh cña ngμnh viÔn th«ng ViÖt Nam Trang 38 2.3.1 C¬ së h¹ tÇng m¹ng l−íi Trang 38 3
  4. N©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cho c¸c doanh nghiÖp ngμnh viÔn th«ng ViÖt Nam trong qu¸ tr×nh héi nhËp 2.3.2 C¸c dÞch vô viÔn th«ng Trang 39 2.3.3 N¨ng lùc c¹nh tranh cña c¸c doanh nghiÖp viÔn th«ng ViÖt NamTrang 43 ch−¬ng 3: gi¶i ph¸p tμi chÝnh n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh c¸c doanh nghiÖp ngμnh viÔn th«ng viÖt nam 3.1 Rñi ro vμ th¸ch thøc cña ngμnh viÔn th«ng ViÖt Nam trong qu¸ tr×nh héi nhËp Trang 49 3.2 Nhãm c¸c gi¶i ph¸p vÜ m« & vi m« n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cña c¸c doanh nghiÖp ngμnh viÔn th«ng ViÖt Nam Trang 50 3.2.1 Gi¶i ph¸p vÜ m« Trang 50 3.2.2 Thùc hiÖn lé tr×nh n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh c¸c doanh nghiÖp viÔn th«ng ViÖt Nam Trang 55 3.2.3 Gi¶i ph¸p vi m« Trang 59 3.3 C¸c gi¶i ph¸p tμi chÝnh nh»m n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cña c¸c doanh nghiÖp ngμnh viÔn th«ng ViÖt Nam Trang 63 3.3.1 Cæ phÇn hãa c¸c doanh nghiÖp viÔn th«ng ViÖt Nam Trang 63 3.3.2 Thuª mua tμi chÝnh Trang 64 3.3.3 ThÞ tr−êng vèn Trang 66 3.3.4 C¸c gi¶i ph¸p tμi chÝnh kh¸c Trang 66 kÕt luËn Trang 72 phô lôc tμi liÖu tham kh¶o 4
  5. N©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cho c¸c doanh nghiÖp ngμnh viÔn th«ng ViÖt Nam trong qu¸ tr×nh héi nhËp danh môc tõ viÕt t¾t ADSL :Asymmetrical Digital : M¹ch vßng thuª bao sè phi ®èi xøng Subscriber Loop AFTA : Asean Free Trade Area : Khu vùc mËu dÞch tù do APEC : Asia - Pacific Forum for : DiÔn ®μn hîp t¸c kinh doanh Ch©u ¸ - Economic Cooperation Th¸i b×nh d−¬ng ASEAN : Association of South East : HiÖp héi c¸c n−íc §«ng Nam ¸ Asian Nation: BCC : Business Cooperation : Hîp ®ång hîp t¸c kinh doanh Contract BCVT : B−u chÝnh - ViÔn th«ng CDMA : Code Division Multiple : §a truy nhËp ph©n chia theo m·. Access DSL : Digital Subscriber Line : §−êng d©y thuª bao sè. FPT : C«ng ty C«ng nghÖ truyÒn th«ng FPT. GPC : C«ng ty th«ng tin di ®éng ViÖt Nam (Vina phone). GPRS : General Packet Radio : DÞch vô v« tuyÕn gãi chung Service GSM : Global Service Mobilization : DÞch vô di ®éng toμn cÇu. IDD : International Direct Dialling : Quay sè quèc tÕ trùc tiÕp. ISP : Internet Service Provider : Nhμ cung cÊp dÞchvô Internet. ITU : International : Liªn minh viÔn th«ng quèc tÕ Telecommuniation Union MOBIFONE : C«ng ty Th«ng tin di ®éng VMS- MOBIFONE MPT : Bé B−u chÝnh ViÔn th«ng ViÖt Nam. ODA : Official Development : Hç trî ph¸t triÓn chÝnh thøc Assistance OECD : Organization for Economic : Tæ chøc hîp t¸c vμ ph¸t triÓn kinh tÕ. Cooperation and Development PSTN : Public Switched Telephone : M¹ng ®iÖn tho¹i chuyÓn m¹ch c«ng Network céng SPT : C«ng ty cæ phÇn B−u chÝnh ViÔn th«ng Sμi Gßn. TNHH : Tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n 5
  6. N©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cho c¸c doanh nghiÖp ngμnh viÔn th«ng ViÖt Nam trong qu¸ tr×nh héi nhËp VIETTEL : Tæng c«ng ty ViÔn th«ng Qu©n ®éi. VISHIPEL : C«ng ty th«ng tin ®iÖn tö Hμng h¶i . VNPT : Tæng c«ng ty B−u chÝnh ViÔn Th«ng ViÖt Nam. VP Telecom : C«ng ty ViÔn th«ng §iÖn Lùc. WTO : World Trade Organization : Tæ chøc th−¬ng m¹i thÕ giíi DANH MôC C¸C b¶ng B¶ng 2.1 - Thèng kª c¸c doanh nghiÖp kinh doanh c¸c dÞch vô viÔn th«ng t¹i ViÖt Nam Trang 33 B¶ng 2.2 - Gi¸ c−íc mét sè dÞch vô viÔn th«ng cña VNPT khi bÞ c¹nh tranh Trang 34 B¶ng 2.3 - Gi¸ c−íc liªn l¹c quèc tÕ cña VNPT khi bÞ c¹nh tranh Trang 35 B¶ng 2.4 - Gi¸ c−íc dÞch vô di ®éng cña SPT Trang 36 B¶ng 2.5 - Gi¸ c−íc IDD quèc tÕ so s¸nh gi÷a ViÖt Nam vμ mét sè n−íc trong khu vùc Trang 37 B¶ng 2.6 - Gi¸ c−íc di ®éng ë mét sè quèc gia Asean Trang 41 B¶ng 2.7 - Tû lÖ cuéc gäi thμnh c«ng dÞch vô Voip Trang 42 B¶ng 2.8 - C¸c m« h×nh kinh doanh vμ c¸c n¨ng lùc liªn quan cña doanh nghiÖp viÔn th«ng Trang 45 danh môc biÓu ®å BiÓu ®å 2.1 Doanh thu cac doanh nghiÖp viÔn th«ng n¨m 2004 Trang 28 BiÓu ®å 2.2 Sè l−îng thuª bao cña c¸c doanh nghiÖp viÔn th«ng Trang 28 BiÓu ®å 2.3 Sè thuª bao Internet cña c¸c doanh nghiÖp viÔn th«ng Trang 29 6
  7. N©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cho c¸c doanh nghiÖp ngμnh viÔn th«ng ViÖt Nam trong qu¸ tr×nh héi nhËp lêi më ®Çu 1- TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tμi Ngμnh viÔn th«ng ®−îc ®¸nh gi¸ lμ ngμnh kinh tÕ quan träng trong kÕ ho¹ch ph¸t triÓn tæng thÓ nÒn kinh tÕ cña ViÖt Nam. Sù ph¸t triÓn cña ngμnh viÔn th«ng sÏ lμ ®éng lùc ®Ó ph¸t triÓn c¸c ngμnh kinh tÕ kh¸c, v× vËy môc tiªu hμng ®Çu cña ChÝnh phñ lμ ph¶i ph¸t triÓn ngμnh viÔn th«ng ViÖt Nam ngang tÇm khu vùc Asean vμ thÕ giíi. §Ó ®¹t ®−îc môc tiªu ®ã ChÝnh phñ liªn tôc cã nh÷ng chÝnh s¸ch −u ®·i cho ngμnh viÔn th«ng, t¨ng c−êng c¸c chÝnh s¸ch qu¶n lý vÜ m« ngμnh nh»m môc ®Ých t¹o sù t¨ng tr−ëng bÒn v÷ng cho ngμnh viÔn th«ng. Khi ChÝnh phñ thÊy ®−îc nh÷ng lîi Ých cña c¹nh tranh viÔn th«ng, ChÝnh phñ ®· xãa bá ®éc quyÒn trong kinh doanh viÔn th«ng vμ cho c¸c doanh nghiÖp viÔn th«ng míi cña ViÖt Nam ho¹t ®éng c¹nh tranh tù do trªn thÞ tr−êng viÔn th«ng. ChÝnh s¸ch nμy ®· b¾t ®Çu ph¸t huy t¸c dông tõ khi cã c¹nh tranh gi¸ dÞch vô viÔn th«ng ®· gi¶m, chÊt l−îng dÞch vô ®−îc n©ng cao vμ ng−êi tiªu dïng trong n−íc quyÒn chän lùa nhμ cung cÊp vμ dÞch vô viÔn th«ng tiÖn Ých h¬n ®Ó sö dông. Thùc tÕ cho thÊy mÆc dï ®· cã nh÷ng sù tiÕn bé nhÊt ®Þnh trong viÖc qu¶n lý, kinh doanh nh−ng c¸c doanh nghiÖp viÔn th«ng ViÖt Nam ®−îc ®¸nh gi¸ chung cã n¨ng lùc c¹nh tranh cßn yÕu kÐm. Do vËy khi thÞ tr−êng viÔn th«ng më cöa hoμn toμn ®Ó c¹nh tranh quèc tÕ, th× c¸c doanh nghiÖp viÔn th«ng ViÖt Nam ph¶i cã biÖn ph¸p n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cña m×nh ®Ó cã thÓ c¹nh tranh b×nh ®½ng víi c¸c doanh nghiÖp viÔn th«ng n−íc ngoμi trong t−¬ng lai. 2- Môc ®Ých nghiªn cøu cña ®Ò tμi VÊn ®Ò c¬ b¶n ®Ò mμ ®Ò tμi mong muèn lμ ®−a ra mét sè gi¶i ph¸p vÜ m«, vi m« vμ ®Æc biÖt lμ nhãm c¸c gi¶i ph¸p tμi chÝnh nh»m n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cña c¸c doanh nghiÖp ngμnh viÔn th«ng ViÖt Nam. 3- §èi t−îng vμ ph¹m vi nghiªn cøu §Ò tμi cã liªn quan ®Õn nhiÒu lÜnh vùc kh¸c nhau nh− tμi chÝnh, viÔn th«ng, kinh tÕ, luËt ph¸p, bao gåm c¶ nh÷ng vÊn ®Ò ë ph¹m vi khu vùc vμ quèc tÕ. §Ò tμi nμy chØ giíi h¹n ph¹m vi nghiªn cøu tËp trung n¨ng lùc c¹nh tranh cña c¸c doanh 7
  8. N©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cho c¸c doanh nghiÖp ngμnh viÔn th«ng ViÖt Nam trong qu¸ tr×nh héi nhËp nghiÖp viÔn th«ng ViÖt Nam ®Æc biÖt lμ n¨ng lùc vÒ tμi chÝnh, nh÷ng vÊn ®Ò kh¸c chØ ®−îc gi¶i quyÕt khi cã liªn quan. 4- Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu ®−îc sö dông trong ®Ò tμi lμ ph−¬ng ph¸p: Tæng hîp - ph©n tÝch, hÖ thèng, thèng kª. §Ò tμi cßn sö dông tμi liÖu cã tÝnh chuyªn m«n vÒ lÜnh vùc viÔn th«ng, tham kh¶o t− liÖu tõ T¹p chÝ B−u ®iÖn, c¸c Website cña c¸c doanh nghiÖp viÔn th«ng, Website cña Liªn minh ViÔn th«ng thÕ giíi, ®Æc biÖt cËp nhËt liªn tôc trang Web cña Bé B−u ChÝnh ViÔn Th«ng ViÖt Nam. 5- C¸c ®ãng gãp míi cña ®Ò tμi §Ò tμi tr×nh bμy vμ ph©n tÝch cã hÖ thèng c¸c vÊn ®Ò lý luËn thuéc ph¹m vi n¨ng lùc c¹nh tranh cña c¸c doanh nghiÖp viÔn th«ng, tæng hîp kinh nghiÖm cña qu¸ tr×nh më cöa c¹nh tranh viÔn th«ng ë mét sè n−íc trªn thÕ giíi. Trªn c¬ së ®ã rót ra nh÷ng bμi häc kinh nghiÖm ®Ó cã thÓ ¸p dông cho c¸c doanh nghiÖp viÔn th«ng ViÖt Nam Ph©n tÝch nh÷ng mÆt ®¹t ®−îc vμ h¹n chÕ cña c¸c doanh nghiÖp viÔn th«ng ViÖt Nam trong qu¸ tr×nh c¹nh tranh. §−a ra c¸c gi¶i ph¸p tμi chÝnh cã tÝnh kh¶ thi nh»m t¨ng c−êng nguån lùc tμi chÝnh cho c¸c doanh nghiÖp viÔn th«ng ViÖt Nam ®Ó n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh trong m«i tr−êng c¹nh tranh viÔn th«ng quèc tÕ. 6- KÕt cÊu cña ®Ò tμi Ngoμi phÇn më ®Çu vμ kÕt luËn, ®Ò tμi ®−îc tr×nh bμy theo kÕt cÊu sau: Ch−¬ng I: C¹nh tranh viÔn th«ng trong qu¸ tr×nh héi nhËp Ch−¬ng II: §¸nh gi¸ n¨ng lùc c¹nh tranh cña c¸c doanh nghiÖp viÔn th«ng ViÖt Nam Ch−¬ng III: Gi¶i ph¸p tμi chÝnh n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh c¸c doanh nghiÖp ngμnh viÔn th«ng ViÖt Nam. 8
  9. N©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cho c¸c doanh nghiÖp ngμnh viÔn th«ng ViÖt Nam trong qu¸ tr×nh héi nhËp Ch−¬ng 1: C¹nh tranh viÔn th«ng trong qu¸ tr×nh héi nhËp 1.1 C¹nh tranh & nh÷ng nh©n tè ¶nh h−ëng ®Õn c¹nh tranh 1.1.1 Kh¸i niÖm c¹nh tranh Khi ®Ò cËp ®Õn vÊn ®Ò c¹nh tranh, cã rÊt nhiÒu quan ®iÓm kh¸c nhau vÒ c¹nh tranh kinh tÕ • Quan ®iÓm c¹nh tranh cña Adam Smith ¤ng cho r»ng c¹nh tranh kinh tÕ lμ qu¸ tr×nh tù nhiªn chñ yÕu th«ng qua thÞ tr−êng vμ gi¸ c¶, do ®ã c¹nh tranh cã quan hÖ chÆt chÏ víi thÞ tr−êng. ¤ng chØ ra r»ng trong ®iÒu kiÖn c¹nh tranh, do cã nhiÒu ng−êi tham gia nªn ch¼ng nh÷ng hä ph¶i th−êng xuyªn theo dâi, chó ý tíi sù biÕn ®éng cung cÇu vμ ¸p lùc c¹nh tranh. B»ng tμi ph¸n ®o¸n, kh«n khÐo ®iÒu chØnh s¶n l−îng cho thÝch øng víi t×nh h×nh thay ®æi cung cÇu vμ ¸p lùc c¹nh tranh. Nh− vËy c¹nh tranh cã thÓ lμm c©n b»ng x· héi. T− t−ëng cña «ng chñ yÕu ph¶n ®èi sù can thiÖp cña nhμ n−íc trong ho¹t ®éng kinh tÕ xem nh− c¹nh tranh lμ mét qu¸ tr×nh tù nhiªn vμ tù ®iÒu tiÕt bëi thÞ tr−êng • Quan ®iÓm c¹nh tranh cña C¸c M¸c Theo «ng c¹nh tranh diÔn ra ë 3 b×nh diÖn: - C¹nh tranh gi¸ thμnh th«ng qua n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng gi÷a c¸c nhμ t− b¶n nh»m thu hót ®−îc gi¸ trÞ thÆng d− siªu ng¹ch - C¹nh tranh chÊt l−îng th«ng qua n©ng cao gi¸ trÞ sö dông hμng hãa - C¹nh tranh gi÷a c¸c ngμnh th«ng qua kh¶ n¨ng lu©n chuyÓn t− b¶n ®Ó tõ ®ã c¸c nhμ t− b¶n chia nhau gi¸ trÞ thÆng d− ¤ng cho r»ng: c¹nh tranh kinh tÕ lμ s¶n phÈm cña nÒn kinh tÕ hμng hãa, lμ sù c¹nh tranh quyÕt liÖt gi÷a nh÷ng ng−êi s¶n xuÊt hμng hãa dùa vμo c¬ së kinh tÕ thùc lùc cña hä. Trong nÒn kinh tÕ hμng hãa, nh÷ng ng−êi s¶n xuÊt hμng hãa tån t¹i ®éc lËp, ph©n t¸n, cã nh÷ng lîi Ých kh¸c nhau vμ cïng c¹nh tranh trªn thÞ tr−êng ®Ó b¶o vÖ vμ duy tr× lîi Ých cña m×nh. T− t−ëng cña «ng cã phÇn ®èi lËp víi Adam Smith: 9
  10. N©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cho c¸c doanh nghiÖp ngμnh viÔn th«ng ViÖt Nam trong qu¸ tr×nh héi nhËp nÕu ®Ó qu¸ tr×nh c¹nh tranh tù nhiªn diÔn ra sÏ dÉn ®Õn ®éc quyÒn v× khi c¹nh tranh mçi c¸ nh©n ®Òu muèn chiÕm ®−îc vÞ trÝ ®éc quyÒn. • Quan ®iÓm c¹nh tranh hiÖn ®¹i C¹nh tranh hoμn h¶o: Quan ®iÓm c¹nh tranh hoμn h¶o chó ý ®Çy ®ñ tíi vÊn ®Ò hiÖu qu¶ ph©n phèi hoÆc sö dông mét c¸ch tèi −u tμi s¶n kinh tÕ. Trong mäi thÓ chÕ kinh tÕ, mÆc dï thÓ chÕ x· héi cã kh¸c nhau, quan träng lμ ph©n phèi mét c¸ch hiÖu qu¶ tμi nguyªn hiÖn cã vμ s¶n xuÊt ®−îc ®iÒu khiÓn bëi thÞ hiÕu cña ng−êi tiªu dïng th«ng qua c¬ chÕ thÞ tr−êng. Muèn ®¹t lîi Ých tèi ®a, c¸c doanh nghiÖp ph¶i bè trÝ s¶n xuÊt theo nguyªn t¾c gi¸ thμnh cËn biªn ngang b»ng víi lîi Ých biªn C¹nh tranh hoμn h¶o h−íng vÒ ng−êi tiªu dïng, nã thóc ®Èy c¸c c«ng ty ®iÒu chØnh quy m« s¶n xuÊt tíi ®iÓm thÊp nhÊt cña chi phÝ b×nh qu©n, tíi giíi h¹n s¶n xuÊt tèi −u. §iÒu nμy lμm cho gi¸ c¶ gi¶m xuèng mμ cßn sö dông tμi nguyªn mét c¸ch hiÖu qu¶ nhÊt. “ThÞ tr−êng c¹nh tranh hoμn h¶o lμ thÞ tr−êng trong ®ã cã nhiÒu ng−êi mua vμ ng−êi b¸n ®Õn nçi kh«ng cã bÊt kú doanh nghiÖp, hay c¸ nh©n nμo cã thÓ ¶nh h−ëng ®Õn gi¸ c¶ thÞ tr−êng” C¹nh tranh kh«ng hoμn h¶o: C¹nh tranh kh«ng hoμn h¶o lμ cã thÓ cã mét doanh nghiÖp, hay ng−êi mua cã thÓ t¸c ®éng ®Õn gi¸ c¶ hμng hãa C¹nh tranh kh«ng hoμn h¶o th−êng cã xu h−íng dÉn tíi ®éc quyÒn do sù th«n tÝnh lÉn nhau hoÆc tiªu diÖt ®èi thñ c¹nh tranh b»ng nh÷ng ¶nh h−ëng cña nh÷ng doanh nghiÖp cã sù ¶nh h−ëng ®Õn gi¸ c¶ trªn thÞ tr−êng. C¹nh tranh kh«ng hoμn h¶o lμ cho gi¸ b¸n cao h¬n chi phÝ vμ møc tiªu thô cña ng−êi tiªu dïng gi¶m d−íi møc hiÖu qu¶. • Quan ®iÓm c¹nh tranh trong ®iÒu kiÖn toμn cÇu hãa C¹nh tranh trong ®iÒu kiÖn toμn cÇu hãa kh«ng cßn n»m trong khu«n khæ cña thÞ tr−êng cña mét quèc gia mμ lμ thÞ tr−êng hμng hãa toμn cÇu. Quan ®iÓm c¹nh tranh cña WTO lμ theo m« h×nh c¹nh tranh hoμn h¶o vμ theo xu h−íng tù do c¹nh tranh lμm nÒn t¶ng. 10
  11. N©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cho c¸c doanh nghiÖp ngμnh viÔn th«ng ViÖt Nam trong qu¸ tr×nh héi nhËp HiÖn nay xu h−íng toμn cÇu hãa lμ tÊt yÕu cho nªn c¹nh tranh quèc tÕ sÏ x¶y ra, quan ®iÓm c¹nh tranh lóc nμy tïy thuéc rÊt nhiÒu vμo cam kÕt cña c¸c ChÝnh phñ khi gia nhËp vμo mét tæ chøc ®¬n ph−¬ng hay ®a ph−¬ng nμo ®ã. Tãm l¹i c¹nh tranh kinh tÕ lμ søc m¹nh mμ hÇu hÕt c¸c nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng ®Òu dùa vμo ®Ó ®¶m b¶o r»ng c¸c doanh nghiÖp tháa m·n ®−îc c¸c nhu cÇu vμ mong muèn cña ng−êi tiªu dïng. Kh¸i niÖm c¹nh tranh ngμy nay lμ kh¸i niÖm ng−êi mua ®−îc quyÒn chän lùa cho dï ng−êi mua nμy lμ c¸ nh©n hay doanh nghiÖp, nÕu ®−îc quyÒn chän lùa trong sè c¸c nhμ cung cÊp kh¸c nhau th× hä sÏ cã nhiÒu kh¶ n¨ng mua ®−îc nh÷ng s¶n phÈm chÊt l−îng cao víi gi¸ c¶ hîp lý h¬n. Trong xu thÕ toμn cÇu hãa th× s¶n phÈm, hμng hãa ng−êi mua chän lùa sÏ nhiÒu h¬n vμ nhμ cung cÊp ph¶i c¹nh tranh víi nhiÒu nhμ cung cÊp kh¸c bao gåm c¸c nhμ cung cÊp trong n−íc vμ ngoμi n−íc. 1.1.2 C¸c nh©n tè ¶nh h−ëng ®Õn c¹nh tranh C¸c nh©n tè chÝnh ¶nh h−ëng ®Õn c¹nh tranh ho¹t ®éng nh− thÕ nμo? Ta th−êng thÊy 3 nh©n tè ¶nh h−ëng ®Õn ho¹t ®éng c¹nh tranh ®ã lμ doanh nghiÖp, ng−êi tiªu dïng, ChÝnh phñ. Doanh nghiÖp th× muèn ®¹t ®−îc lîi nhuËn, ng−êi tiªu dïng th× muèn tiªu tiÒn vμ tháa m·n nhu cÇu cña m×nh, ChÝnh phñ ®ãng vai trß ®iÒu hμnh thÞ tr−êng sao cho viÖc c¹nh tranh trªn thÞ tr−êng ®em l¹i lîi Ých tèi ®a cho doanh nghiÖp vμ ng−êi tiªu dïng. Tr−íc hÕt h·y nãi ®Õn nh©n tè ®Çu tiªn ®ã lμ ng−êi tiªu dïng • Ng−êi tiªu dïng: Khi nãi ®Õn ng−êi tiªu dïng ng−êi ta th−êng nãi nhiÒu vÒ kh¸i niÖm cÇu, nh÷ng yÕu tè t¸c ®éng ®Õn nhu cÇu tiªu dïng ®Òu t¸c ®éng ®Õn ho¹t ®éng c¹nh tranh trªn thÞ tr−êng. o YÕu tè thu nhËp trung b×nh cña lμ yÕu tè c¬ b¶n t¸c ®éng ®Õn nhu cÇu tiªu dïng cña mäi ng−êi, thu nhËp t¨ng th× nhu cÇu tiªu dïng t¨ng khi gi¸ dÞch vô kh«ng thay ®æi. o YÕu tè gi¸ c¶ cña hμng hãa: nÕu gi¸ hμng hãa gi¶m th× nhu cÇu tiªu dïng t¨ng vμ ng−îc l¹i 11
  12. N©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cho c¸c doanh nghiÖp ngμnh viÔn th«ng ViÖt Nam trong qu¸ tr×nh héi nhËp o YÕu tè thÞ hiÕu tiªu dïng: ®iÒu nμy thÓ hiÖn sù kh¸c biÖt vÒ t¸c ®éng ¶nh h−ëng cña tÝnh v¨n hãa, lÞch sö. Chóng ph¶n ¸nh vÒ nhu cÇu t©m lý, sinh lý thuÇn tóy (ham thÝch cña c¶i, t×nh c¶m...); vμ chóng cã thÓ lμ nh÷ng −íc muèn chñ quan con ng−êi t¹o ra (thuèc l¸, xe « t«...); vμ bao gåm c¶ c¸c yÕu tè truyÒn thèng t«n gi¸o. • Doanh nghiÖp: Doanh nghiÖp th−êng t−îng tr−ng cho kh¸i niÖm cung trªn thÞ tr−êng, c¸c nh©n tè ¶nh h−ëng ®Õn ®−êng cung th−êng do doanh nghiÖp quyÕt ®Þnh o YÕu tè c«ng nghÖ: c«ng nghÖ lμ yÕu tè quan träng t¸c ®éng ®Õn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp, c«ng nghÖ míi th× gi¸ thμnh s¶n phÈm cña doanh nghiÖp sÏ thÊp, gi¸ cña doanh nghiÖp sÏ c¹nh tranh h¬n trªn thÞ tr−êng s¶n phÈm o YÕu tè qu¶n lý: khi doanh nghiÖp qu¶n lý ®iÒu hμnh ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ sÏ tiÕt kiÖm ®−îc chi phÝ: chi phÝ nh©n c«ng, chi phÝ qu¶n lý... chi phÝ qu¶n lý gi¶m th× gi¸ hμng hãa sÏ gi¶m lμm cho hμng hãa cña doanh nghiÖp xuÊt hiÖn trªn thÞ tr−êng nhiÒu h¬n. • ChÝnh phñ: HiÖn t¹i hÇu hÕt c¸c nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng trªn thÕ giíi hiÖn nay ®Òu cã sù ®iÒu chØnh Ýt nhiÒu vÒ mÆt chÝnh s¸ch cña ChÝnh phñ. Víi møc ®é tù do hãa th−¬ng m¹i hiÖn nay ChÝnh phñ c¸c n−íc th−êng cã chÝnh s¸ch hç trî cho c¸c doanh nghiÖp trong n−íc c¹nh tranh víi c¸c doanh nghiÖp n−íc ngoμi, c¸c chÝnh s¸ch hç trî th−êng lμ vÒ thuÕ quan, h¹n ng¹ch, hîp ®ång kinh tÕ song ph−¬ng... o YÕu tè thuÕ: th«ng th−êng yÕu tè thuÕ th−êng lμm gia t¨ng gi¸ b¸n cña c¸c s¶n phÈm n−íc ngoμi, lμm cho gi¸ s¶n phÈm trong n−íc rÎ h¬n, c¸c doanh nghiÖp trong n−íc dÔ dμng th©m nhËp thÞ tr−êng. Trong thêi ®iÓm nμy do qu¸ tr×nh tù do hãa th−¬ng m¹i diÔn ra m¹nh mÏ, hμng rμo thuÕ quan ®−îc dì bá ë hÇu hÕt c¸c quèc gia trªn thÕ giíi, c«ng cô thuÕ nh»m ®iÒu tiÕt thÞ tr−êng cμng Ýt ®−îc ChÝnh phñ c¸c n−íc s÷ dông. 12
  13. N©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cho c¸c doanh nghiÖp ngμnh viÔn th«ng ViÖt Nam trong qu¸ tr×nh héi nhËp o YÕu tè h¹n ng¹ch: h¹n ng¹ch lμ yÕu tè ®−îc ChÝnh phñ c¸c n−íc sö dông nhiÒu ®Ó b¶o vÖ s¶n phÈm thÞ tr−êng trong n−íc, ngay c¶ c¸c n−íc ph¸t triÓn còng sö dông c«ng cô nμy. Nh©n tè quan träng ¶nh h−ëng ®Õn c¹nh tranh lμ nh©n tè ng−êi tiªu dïng. Th«ng th−êng, nhu cÇu tiªu dïng sÏ quyÕt ®Þnh doanh nghiÖp sÏ s¶n xuÊt c¸i g×? gi¸ bao nhiªu...ChÝnh phñ dïng c¸c chÝnh s¸ch ®Ó ®¶m b¶o m«i tr−êng c¹nh tranh lμnh m¹nh, nh»m b¶o vÖ lîi Ých cña ng−êi tiªu dïng 1.2 C¹nh tranh viÔn th«ng trong qu¸ tr×nh héi nhËp 1.2.1 Kh¸i niÖm vÒ viÔn th«ng vμ c¸c dÞch vô viÔn th«ng a) C¸c kh¸i niÖm vÒ viÔn th«ng • Doanh nghiÖp viÔn th«ng: cã 02 lo¹i doanh nghiÖp viÔn th«ng o Doanh nghiÖp viÔn th«ng cung cÊp h¹ tÇng m¹ng: lμ doanh nghiÖp nhμ n−íc hoÆc doanh nghiÖp mμ vèn gãp cña Nhμ n−íc chiÕm cæ phÇn chi phèi hoÆc cæ phÇn ®Æc biÖt, ®−îc thμnh lËp theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt ®Ó thiÕt lËp h¹ tÇng m¹ng vμ cung cÊp dÞch vô viÔn th«ng. o Doanh nghiÖp cung cÊp dÞch vô viÔn th«ng: lμ doanh nghiÖp ViÖt Nam thuéc mäi thμnh phÇn kinh tÕ ®−îc thμnh lËp theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt ®Ó cung cÊp c¸c dÞch vô viÔn th«ng. • M¹ng viÔn th«ng: M¹ng viÔn th«ng lμ tËp hîp c¸c thiÕt bÞ viÔn th«ng ®−îc liªn kÕt víi nhau b»ng c¸c ®−êng truyÒn dÉn. • §−êng truyÒn dÉn: lμ tËp hîp c¸c thiÕt bÞ truyÒn dÉn ®−îc liªn kÕt b»ng ®−êng c¸p viÔn th«ng, sãng v« tuyÕn ®iÖn, c¸c ph−¬ng tiÖn quang häc vμ c¸c ph−¬ng tiÖn ®iÖn tö kh¸c. • HÖ thèng ®−êng trôc viÔn th«ng quèc gia: HÖ thèng ®−êng trôc viÔn th«ng quèc gia lμ mét phÇn cña m¹ng viÔn th«ng c«ng céng, bao gåm c¸c ®−êng truyÒn dÉn ®−êng dμi trong n−íc, quèc tÕ vμ c¸c cæng th«ng tin quèc tÕ, cã tÇm quan träng ®Æc biÖt ®èi víi ho¹t ®éng cña toμn bé m¹ng viÔn th«ng quèc gia vμ ¶nh h−ëng trùc tiÕp ®Õn viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ, x· héi, ®¶m b¶o an ninh, quèc phßng cña ®Êt n−íc. 13
  14. N©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cho c¸c doanh nghiÖp ngμnh viÔn th«ng ViÖt Nam trong qu¸ tr×nh héi nhËp • Bé B−u chÝnh – ViÔn th«ng ViÖt Nam: thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý nhμ n−íc ®èi víi hÖ thèng ®−êng trôc viÔn th«ng quèc gia th«ng qua c¸c c¬ chÕ, chÝnh s¸ch, quy ®Þnh vÒ cÊp phÐp; kÕt nèi c¸c m¹ng viÔn th«ng; tiªu chuÈn, chÊt l−îng vμ gi¸ c−íc kÕt nèi, thuª kªnh; sö dông chung c¬ së h¹ tÇng th«ng tin quèc gia b) C¸c dÞch vô viÔn th«ng: C¸c dÞch vô viÔn th«ng hiÖn nay bao gåm: • DÞch vô viÔn th«ng: lμ dÞch vô truyÒn ký hiÖu, tÝn hiÖu, sè liÖu, ch÷ viÕt, ©m thanh, h×nh ¶nh hoÆc c¸c d¹ng kh¸c cña th«ng tin gi÷a c¸c ®iÓm kÕt cuèi cña m¹ng viÔn th«ng. • DÞch vô viÔn th«ng c¬ b¶n: lμ dÞch vô truyÒn ®−a tøc thêi lo¹i dÞch vô viÔn th«ng qua m¹ng viÔn th«ng hoÆc Internet mμ kh«ng lμm thay ®æi lo¹i h×nh hoÆc néi dung th«ng tin. • DÞch vô gi¸ trÞ gia t¨ng: lμ dÞch vô lμm t¨ng thªm gi¸ trÞ th«ng tin cña ng−êi sö dông dÞch vô b»ng c¸c hoμn thiÖn lo¹i h×nh, néi dung th«ng tin hoÆc cung cÊp kh¶ n¨ng l−u tr÷, kh«i phôc th«ng tin ®ã trªn c¬ së sö dông m¹ng viÔn th«ng hoÆc Internet • DÞch vô kÕt nèi Internet: lμ dÞch vô cung cÊp cho c¸c c¬ quan, tæ chøc, doanh nghiÖp cung cÊp dÞch vô Internet kh¶ n¨ng kÕt nèi víi nhau vμ víi Internet quèc tÕ. • DÞch vô truy nhËp Internet lμ dÞch vô cung cÊp cho ng−êi sö dông kh¶ n¨ng truy nhËp Internet. 1.2.2 C¹nh tranh viÔn th«ng a) C¸c kh¸i niÖm vÒ hμnh vi c¹nh tranh ë ViÖt Nam: Kh¸i niÖm vÒ c¸c hμnh vi c¹nh tranh ®−îc ®Ò cËp trong LuËt c¹nh tranh cña ViÖt Nam. LuËt c¹nh tranh cña ViÖt Nam ®· ®−îc Quèc héi n−íc Céng hßa X· héi Chñ nghÜa ViÖt Nam kho¸ XI, kú häp thø 6 th«ng qua ngμy 3 th¸ng 12 n¨m 2004, cã hiÖu lùc thi hμnh tõ ngμy 01 th¸ng 07 n¨m 2005. • Hμnh vi h¹n chÕ c¹nh tranh: lμ hμnh vi cña doanh nghiÖp lμm gi¶m, sai lÖch, c¶n trë c¹nh tranh trªn thÞ tr−êng, bao gåm hμnh vi tháa thuËn h¹n chÕ 14
  15. N©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cho c¸c doanh nghiÖp ngμnh viÔn th«ng ViÖt Nam trong qu¸ tr×nh héi nhËp c¹nh tranh, l¹m dông vÞ trÝ thèng lÜnh thÞ tr−êng, l¹m dông vÞ trÝ ®éc quyÒn vμ tËp trung kinh tÕ. • Hμnh vi c¹nh tranh kh«ng lμnh m¹nh: lμ hμnh vi c¹nh tranh cña doanh nghiÖp trong qu¸ tr×nh kinh doanh tr¸i víi c¸c chuÈn mùc th«ng th−êng vÒ ®¹o ®øc kinh doanh, g©y thiÖt h¹i ®Õn lîi Ých cña Nhμ n−íc, quyÒn vμ lîi Ých hîp ph¸p cña doanh nghiÖp kh¸c hoÆc ng−êi tiªu dïng • QuyÒn c¹nh tranh trong kinh doanh: Doanh nghiÖp ®−îc tù do c¹nh tranh trong khu«n khæ ph¸p luËt. Nhμ n−íc b¶o hé quyÒn c¹nh tranh hîp ph¸p trong c¹nh tranh • ViÖc c¹nh tranh ph¶i thùc hiÖn theo nguyªn t¾c trung thùc, kh«ng x©m ph¹m ®Õn lîi Ých cña Nhμ n−íc, lîi Ých c«ng céng, quyÒn vμ lîi Ých hîp ph¸p cña doanh nghiÖp, cña ng−êi tiªu dïng. • Doanh nghiÖp cã vÞ trÝ thèng lÜnh: Doanh nghiÖp ®−îc coi lμ cã vÞ trÝ thèng lÜnh nÕu cã thÞ phÇn 30% trë lªn trªn thÞ tr−êng liªn quan hoÆc cã kh¶ n¨ng g©y h¹n chÕ c¹nh tranh mét c¸ch ®¸ng kÓ. Nhãm doanh nghiÖp ®−îc coi lμ cã vÞ trÝ thèng lÜnh thÞ tr−êng nÕu cïng hμnh ®éng nh»m g©y h¹n chÕ c¹nh tranh vμ thuéc mét trong c¸c tr−êng hîp sau ®©y: Hai doanh nghiÖp cã tæng thÞ phÇn tõ 50% trë lªn thÞ tr−êng liªn quan; Ba doanh nghiÖp cã tæng thÞ phÇn tõ 65% trë lªn thÞ tr−êng liªn quan; Bèn doanh nghiÖp cã tæng thÞ phÇn tõ 75% trë lªn thÞ tr−êng liªn quan. b) C¹nh tranh viÔn th«ng C¹nh tranh viÔn th«ng th−êng diÔn ra trªn 2 lÜnh vùc: • ThÞ tr−êng vèn: ë ®ã c¸c c«ng ty t×m kiÕm vèn, mua b¸n chøng kho¸n cña m×nh. Cã thÓ ph¸t hμnh cæ phiÕu, cæ phÇn hãa, liªn doanh vμ th©u tãm c¸c c«ng ty Trªn thÞ tr−êng vèn c¸c c«ng ty cÇn tiÕp cËn thÞ tr−êng v× nhu cÇu tμi chÝnh vμ cæ phiÕu c«ng ty ®−îc trao ®æi tù do. ChÝnh v× thÕ nã g©y ¸p lùc lªn ban gi¸m ®èc c¸c c«ng ty ph¶i c¶i thiÖn ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty nh»m thu hót c¸c nhμ ®Çu t−. MÆt kh¸c sù lín m¹nh cña c«ng ty khi ®Çu t− cæ phiÕu c¸c c«ng ty kh¸c sÏ th©u tãm ®−îc c¸c c«ng ty ®ã. 15
  16. N©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cho c¸c doanh nghiÖp ngμnh viÔn th«ng ViÖt Nam trong qu¸ tr×nh héi nhËp C¹nh tranh trªn thÞ tr−êng vèn chÝnh lμ ®ßn bÈy khuyÕn khÝch quan träng ®Õn chÝnh s¸ch qu¶n lý cña c«ng ty. Môc tiªu quan träng nhÊt cña c«ng ty lμ lîi nhuËn ®¹t ®−îc. C¸c cæ ®«ng cña c«ng ty mua vμ b¸n cæ phÇn dùa trªn suy nghÜ cña hä vÒ lîi nhuËn t−¬ng lai ®¹t ®−îc cña c«ng ty ®ã • ThÞ tr−êng s¶n phÈm: sù c¹nh tranh diÔn ra gi÷a c¸c nhμ cung cÊp m¹ng, c¸c nhμ cung cÊp dÞch vô viÔn th«ng vμ s¶n xuÊt thiÕt bÞ viÔn th«ng So víi thÞ tr−êng s¶n phÈm, dÞch vô kh¸c th× thÞ tr−êng viÔn th«ng cã nh÷ng ®iÓm kh¸c biÖt lín do vËy thÞ tr−êng viÔn th«ng c¹nh tranh hoμn h¶o Ýt tån t¹i h¬n, chñ yÕu do nh÷ng ®Æc ®iÓm sau ®©y: o Cã Ýt nhμ cung cÊp dÞch vô h¬n do chi phÝ ®Çu t− m¹ng l−íi tèn kÐm o C¸c doanh nghiÖp míi th©m nhËp vμo thÞ tr−êng khã kh¨n h¬n c¸c thÞ tr−êng s¶n phÈm kh¸c §èi víi thÞ tr−êng viÔn th«ng th× thÞ tr−êng c¹nh tranh kh«ng hoμn h¶o th−êng xuÊt hiÖn ë c¸c thêi kú ®Çu cña sù ph¸t triÓn viÔn th«ng ë c¸c quèc gia. C¸c thÞ tr−êng kh«ng hoμn h¶o th−êng gÆp nh− sau: o Song ®éc quyÒn: C¸c c«ng ty song ®éc quyÒn cã thÓ cã thÞ phÇn xÊp xÜ t−¬ng ®−¬ng vμ c¹nh tranh m¹nh mÏ c¸c dÞch vô míi nh÷ng vÉn kiÕm ®−îc lîi nhuËn cao. ë n−íc ta t×nh tr¹ng nμy ®· diÔn ra gi÷a 02 nhμ cung cÊp dÞch vô di ®éng Vinaphone vμ MobiPhone, kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i cã sù cÊu kÕt gi÷a 02 c«ng ty nμy ®Ó ®¹t ®−îc lîi nhuËn cao mμ mçi ®èi thñ c¹nh tranh ý thøc ®−îc cã thÓ t¨ng gi¸ b»ng c¸ch h¹n chÕ cung trong lóc ®èi thñ c¹nh tranh còng cã kh¶ n¨ng nh− nhau. o §éc quyÒn mua: c¸c nhμ khai th¸c viÔn th«ng ph¶i ®èi mÆt víi c¹nh tranh trong thÞ tr−êng s¶n phÈm cña m×nh khi mua thiÕt bÞ ®−îc chuyªn m«n hãa ®Õn møc kh«ng cã nh÷ng ng−êi mua kh¸c. o §éc quyÒn tù nhiªn: ®éc quyÒn tù nhiªn lμ kh¸i niÖm trªn thÞ tr−êng cã nhμ cung cÊp duy nhÊt cã thÓ ®¸p øng mäi nhu cÇu cña kh¸ch hμng víi gi¸ thÊp h¬n c¸c nhμ cung cÊp kh¸c mμ kh«ng bÞ mÊt hiÖu qu¶ kinh tÕ nhê qui m« vμ hiÖu qu¶ kinh tÕ vÒ ph¹m vi. Th«ng th−êng ®éc quyÒn tù nhiªn xuÊt hiÖn trong dÞch vô ®iÖn tho¹i néi h¹t, nhμ cung cÊp h¹ tÇng m¹ng. 16
  17. N©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cho c¸c doanh nghiÖp ngμnh viÔn th«ng ViÖt Nam trong qu¸ tr×nh héi nhËp c) C¸c lo¹i rμo c¶n trong ho¹t ®éng c¹nh tranh viÔn th«ng Trong ho¹t ®éng kinh doanh viÔn th«ng, c¹nh tranh viÔn th«ng cã thÓ gÆp ph¶i nh÷ng rμo c¶n nh− sau: • C¸c lo¹i rμo c¶n tù nhiªn: CÊp phÐp, hiÖu qu¶ kinh tÕ nhê quy m« trong cung cÊp m¹ng, tÝnh tr× trÖ ®−îc cñng cè bëi ý thøc thÞ tr−êng lín h¬n vÒ sù tån t¹i cña c«ng ty lín nhÊt, kh−íc tõ trao ®æi l−u l−îng víi c¸c m¹ng c¹nh tranh dùa trªn c¸c ®iÒu kiÖn hîp lý. Ngoμi c¸c rμo c¶n c¹nh tranh tù nhiªn cßn cã c¸c rμo c¶n do nhμ khai th¸c chñ ®¹o dùng lªn. • C¸c rμo c¶n do c¸c nhμ khai th¸c chñ ®¹o dùng bao gåm: o C¸c rμo c¶n vÒ ®iÒu kiÖn kinh doanh: Kh−íc tõ kÕt nèi m¹ng hay chi phÝ kÕt nèi m¹ng víi møc c−íc ph©n biÖt kh«ng dùa trªn chi phÝ. Gép c¸c yÕu tè kÕt nèi m¹ng, tøc lμ nhμ khai th¸c ®−êng dμi ph¶i mua c¸c yÕu tè dÞch vô néi h¹t mμ m×nh kh«ng muèn. o C¸c rμo c¶n vÒ ®iÒu kiÖn khai th¸c: ChÊt l−îng kh«ng tèt nh− nhμ khai th¸c néi h¹t cung cÊp cho chÝnh m×nh vμ kÕt nèi m¹ng ®−îc cung cÊp ë c¸c ®iÓm kh«ng thuËn tiÖn trªn m¹ng. Kh«ng thÓ truyÒn dÉn vßng néi h¹t b»ng kÕt nèi trùc tiÕp mμ chØ b»ng c¸ch th«ng qua tæng ®μi néi h¹t. o C¸c rμo c¶n vÒ chi phÝ ch×m: Kh«ng cã truy nhËp chung ®Õn cét ®iÖn tho¹i, ®−êng èng vμ quyÒn sö dông ®−êng. Kh«ng cho phÐp kÕt hîp thiÕt bÞ c¹nh tranh trong cïng mét tæng ®μi. Kh«ng cã truy nhËp chung ®Õn c¸c hÖ thèng l¾p ®Æt söa ch÷a, c¸c sè cÊp cøu. Kh«ng ®−îc phÐp b¸n l¹i dÞch vô. d) Lý thuyÕt trß ch¬i trong c¹nh tranh viÔn th«ng Lý thuyÕt trß ch¬i lμ mét lý thuyÕt to¸n häc vÒ th−¬ng l−îng. §−îc ph¸t triÓn vμ cËp nhËt trong c«ng tr×nh cña Jonh Nash, nã th−êng ®−îc ¸p dông ®Ó ®−a ra quyÕt ®Þnh tèi −u khi liªn quan ®Õn nhiÒu ®èi t−îng tham gia vμ th«ng tin kh«ng ®Çy ®ñ. Trong viÔn th«ng, “Lý thuyÕt trß ch¬i” ®−îc ¸p dông nhiÒu trong quyÕt ®Þnh vÒ sù thay ®æi gi¸ dÞch vô, mçi quyÕt ®Þnh chiÕn l−îc quan träng ®Òu cã nh÷ng sù t¸c ®éng trë l¹i mang tÝnh c¹nh tranh vμ sù tr¶ ®ña cña ®èi thñ c¹nh tranh. 17
  18. N©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cho c¸c doanh nghiÖp ngμnh viÔn th«ng ViÖt Nam trong qu¸ tr×nh héi nhËp VÝ dô c¬ b¶n vÒ “Lý thuyÕt trß ch¬i” ¸p dông gi¸ cho song ®éc quyÒn Gi¸ c«ng ty A Gi¸ c«ng ty B 2 ®ång 1 ®ång Lîi nhuËn c«ng ty A= 6 Lîi nhuËn c«ng ty A= 9 2 ®ång Lîi nhuËn c«ng ty B= 6 Lîi nhuËn c«ng ty B=-2 Lîi nhuËn c«ng ty A= -2 Lîi nhuËn c«ng ty A= 1 1 ®ång Lîi nhuËn c«ng ty B= 9 Lîi nhuËn c«ng ty B= 1 VÝ dô trªn cho thÊy 2 c«ng ty ®¹t lîi nhuËn ngang nhau khi gi¸ dÞch vô 2 c«ng ty b»ng nhau, lîi nhuËn cao nhÊt lμ khi gi¸ cña 2 c«ng ty ®Òu lμ 2 ®ång e) Bï lç chÐo Bï lç chÐo lμ kh¸i niÖm bï lç c¸c dÞch vô cña c¸c c«ng ty ®éc quyÒn cho c¸c khu vùc thÞ tr−êng c¹nh tranh, ®iÒu nμy lμm n¶n lßng c¸c ®èi thñ c¹nh tranh cã hiÖu qu¶ trong viÖc th©m nhËp thÞ tr−êng. f) C¹nh tranh viÔn th«ng quèc tÕ • Bï lç chÐo quèc tÕ C−íc h¹ch to¸n quèc tÕ cao lμ mét nguån quan träng cña ®Çu t− tμi chÝnh cho thÕ giíi thø ba vμ c¸c n−íc ®ang ph¸t triÓn, th−êng cã nhiÒu l−u l−îng ®Õn h¬n lμ ®i vμ do ®ã t¹o ra luång thanh to¸n chiÒu ®Õn quy m« lín. Khi gi¸ c−íc cao h¬n chi phÝ, ®©y chÝnh lμ nguån bï lç tõ c¸c n−íc giμu cho c¸c n−íc nghÌo vμ th−êng lμ tõ c¸c tuyÕn sö dông nhiÒu sang c¸c tuyÕn sö dông Ýt. ChÝnh v× vËy sÏ cã sù th©m hôt trong c¸n c©n thanh to¸n quèc tÕ gi÷a c¸c n−íc ph¸t triÓn vμ c¸c n−íc thÕ giíi thø ba, c¸c n−íc ®ang ph¸t triÓn. • B¸n l¹i quèc tÕ Mét trong nh÷ng c¸ch nhanh nhÊt ®Ó ph¸ vì c¬ cÊu ®éc quyÒn viÔn th«ng quèc tÕ lμ cho phÐp c¸c ®èi t−îng th©m nhËp míi thuª dung l−îng quèc tÕ vμ b¸n lÎ víi gi¸ c−íc tïy ý. §· cã rÊt nhiÒu c¸ch ng¨n chÆn ®iÒu nμy, nh−ng hÖ thèng nμy sau b¾t ®Çu bÞ tan vì do ¸p lùc kÕt hîp tõ phÝa c¸c nhμ kinh doanh s¸ng t¹o, c«ng nghÖ míi, sù phμn nμn tõ phÝa kh¸c hμng vμ ¸p lùc tõ phÝa c¸c ChÝnh phñ. 18
  19. N©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cho c¸c doanh nghiÖp ngμnh viÔn th«ng ViÖt Nam trong qu¸ tr×nh héi nhËp C¸c dÞch vô ®iÖn tho¹i c«ng céng quèc tÕ cã thÓ cung cÊp trªn c¸c ®−êng d©y thuª l¹i thay cho viÖc c¸c nhμ khai th¸ch së h÷u c¸c kªnh ®ã nÕu qui ®Þnh cho phÐp. Cã thuª ®−êng d©y tõ c¸c nhμ khai th¸c së h÷u chóng gièng nh− c¸ch thuª c¸c ®−êng d©y ®· x©y dùng c¸c ng¹nh dïng riªng quèc quèc tÕ. Ho¹t ®éng khai th¸c sÏ cã l·i nÕu cã møc lîi nhuËn ®ñ lín gi÷a chi phÝ thuª ®−êng d©y vμ gi¸ thÞ tr−êng cña c¸c cuéc ®iÖn tho¹i quèc tÕ. 1.2.3 T¸c ®éng cña c¹nh tranh viÔn th«ng trong qu¸ tr×nh héi nhËp TiÕn tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ gia nhËp WTO cña ViÖt Nam ®ang ®−îc ChÝnh phñ ®μm ph¸n víi c¸c n−íc trªn thÕ giíi, cã thÓ ®Õn quý 2 n¨m 2006 ViÖt Nam sÏ chÝnh thøc gia nhËp WTO. Cã thÓ nãi r»ng qu¸ tr×nh c¹nh tranh viÔn th«ng cña ViÖt Nam lμ b−íc ®Öm quan träng, tiÒn ®Ò cho c¸c doanh nghiÖp viÔn th«ng ViÖt Nam lμm quen vμ cã nh÷ng b−íc chuÈn bÞ tÝch cùc cho sù c¹nh tranh quèc tÕ s¾p diÔn ra. • C¹nh tranh t¹o sù n©ng cao chÊt l−îng dÞch vô Trong nh÷ng b−íc ®Çu tiªn cña sù ph¸t triÓn viÔn th«ng ViÖt Nam, ChÝnh phñ ®· −u tiªn, t¹o nhiÒu thuËn lîi cho VNPT kinh doanh ®éc quyÒn c¸c dÞch vô viÔn th«ng. Víi c¸c môc tiªu ®· ®¹t ®−îc VNPT phÇn nμo ®· ®¸p øng ®−îc yªu cÇu cña ChÝnh phñ, nh−ng víi ®ßi hái cÇn ph¶i n©gn cao chÊt l−îng phôc vô, ®¸p øng ®Çy ®ñ nhu cÇu cña ng−êi tiªu dïng. Víi nh÷ng yªu cÇu thùc tÕ ®ã ChÝnh phñ ®· xãa ®éc quyÒn trong kinh doanh viÔn th«ng vμ cho phÐp c¸c doanh nghiÖp tù do tham gia kinh doanh trªn thÞ tr−êng viÔn th«ng ViÖt Nam. ChÝnh sù c¹nh tranh nμy ®· ®em l¹i nhiÒu lîi Ých nh−: gi¶m gi¸ c−íc viÔn th«ng ViÖt Nam, gi¶m ®−îc chi phÝ ®Çu vμo cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam, còng nh− cung cÊp ®−îc hÇu hÕt c¸c dÞch vô viÔn th«ng c«ng nghÖ cao. HiÖn t¹i c¸c doanh nghiÖp viÔn th«ng ViÖt Nam ®· ¸p dông c¸c c«ng nghÖ viÔn th«ng tiªn tiÕn trªn thÕ giíi nh− CDMA, truyÒn sè liÖu GPRS, c«ng nghÖ v« tuyÕn truyÒn th«ng thÕ hÖ thø 3 (third generation – 3G). Môc tiªu c¶i c¸ch quan träng nhÊt hiÖn nay ph¶i thùc hiÖn lμ ngμnh viÔn th«ng ViÖt Nam ph¶i nhanh chãng hç trî ChÝnh phñ x©y dùng ChÝnh phñ ®iÖn tö, b−íc ®Çu ®· thùc hiÖn thÝ ®iÓm t¹i TP.HCM ®ã lμ ¸p dông m¹ng MAN ë c¸c c¬ quan nhμ n−íc t¹i TP.HCM 19
  20. N©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cho c¸c doanh nghiÖp ngμnh viÔn th«ng ViÖt Nam trong qu¸ tr×nh héi nhËp • Qu¸ tr×nh c¹nh tranh t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp tiÕp xóc, t×m hiÓu c¸c luËt quèc tÕ vÒ c¹nh tranh viÔn th«ng, c¸c m« h×nh c¹nh tranh viÔn th«ng hiÖu qu¶ cña c¸c n−íc kh¸c. Khi ®μm ph¸n gia nhËp WTO, c¸c bªn tham gia ®μm ph¸n víi ViÖt Nam th−êng yªu cÇu ViÖt Nam më cöa thÞ tr−êng viÔn th«ng, c¸c n−íc x¸c ®Þnh thÞ tr−êng viÔn th«ng ViÖt Nam lμ thÞ tr−êng cã tiÒm n¨ng. HiÖp ®Þnh th−¬ng m¹i ViÖt- Mü ®−îc ký kÕt còng cã phô lôc riªng vÒ cam kÕt më cöa thÞ tr−êng viÔn th«ng cña ViÖt Nam, chÝnh v× thÕ c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ph¶i t×m hiÓu c¸c th«ng lÖ kinh doanh quèc vÒ viÔn th«ng ®Æc biÖt lμ v¨n b¶n tham chiÕu vÒ c¸c nguyªn t¾c qu¶n lý viÔn th«ng cña WTO. Trong v¨n b¶n nμy ®iÒu ®−îc nhÊn m¹nh nhiÒu nhÊt ®ã c¸c biÖn ph¸p b¶o vÖ c¹nh tranh vμ ba hμnh vi chñ yÕu cña b¶o vÖ c¹nh tranh lμ: bao cÊp chÐo phi c¹nh tranh; sö dông th«ng tin cña c¸c ®èi thñ c¹nh tranh víi môc ®Ých phi c¹nh tranh; kh«ng cung cÊp ®óng thêi h¹n c¸c th«ng tin kü thuËt c¬ b¶n vÒ c¸c trang thiÕt bÞ chñ yÕu vμ c¸c th«ng tin th−¬ng m¹i liªn quan ®Õn c¸c nhμ khai th¸c cã thÓ triÓn khai cung cÊp dÞch vô. Nh»m ®−a c¸c doanh nghiÖp viÔn th«ng ViÖt Nam ®Õn gÇn víi c¸c ®iÒu kiÖn c¹nh tranh viÔn th«ng quèc tÕ, ChÝnh phñ ®· ban hμnh Ph¸p lÖnh B−u chÝnh ViÔn th«ng vμ trong c¸c ®iÒu cña ph¸p lÖnh nμy ®· phÇn nμo ®¸p øng ®−îc yªu cÇu vμ môc tiªu lμ ®−a c¸c doanh nghiÖp viÔn th«ng ViÖt Nam ®Õn gÇn h¬n c¸c th«ng lÖ c¹nh tranh viÔn th«ng quèc tÕ. • Qu¸ tr×nh c¹nh tranh t¹o sù ®æi míi trong ®iÒu hμnh vμ kinh doanh viÔn th«ng §éc quyÒn kÐo dμi ®· lμm bé m¸y qu¶n lý cña VNPT ngμy cμng tr× trÖ, chÝnh sù c¹nh tranh ®· lμm hä ph¶i thøc tØnh vμ ®æi míi c«ng t¸c qu¶n lý, ®iÒu hμnh kinh doanh cña m×nh. MÆc kh¸c c¹nh tranh viÔn th«ng ®· cho thÊy xuÊt hiÖn nhiÒu m« h×nh qu¶n lý hiÖu qu¶ cña c¸c doanh nghiÖp míi, hä ®èi ®Çu víi th¸ch thøc lμ ph¶i th©m nhËp ®−îc thÞ tr−êng ®ång thêi hoμn thiÖn c¬ së h¹ tÇng m¹ng l−íi cña m×nh. Tuy ch−a ®−îc m¹nh nh− VNPT, nh−ng SPT, Viettel ®· th©m nhËp vμ ®øng v÷ng trªn thÞ tr−êng b»ng nh÷ng m« h×nh kinh doanh gän nhÑ vμ ®Çy hiÖu qu¶ cña m×nh. • Qu¸ tr×nh c¹nh tranh lμm gi¶m gi¸ thμnh dÞch vô viÔn th«ng c¬ b¶n 20
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2