Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Ngân hàng thương mại cổ phần Quân đội - Chi nhánh Hoàng Quốc Việt

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:138

Thêm vào BST

Báo xấu

41
lượt xem 16
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn được nghiên cứu với mục tiêu nhằm phân tích và đánh giá thực trạng quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay DNNVVtại MB - CN Hoàng Quốc Việt; Đề xuất các giải pháphoàn thiện quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay DNNVVtại MB - CN Hoàng Quốc Việtđến năm 2025.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Ngân hàng thương mại cổ phần Quân đội - Chi nhánh Hoàng Quốc Việt

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI LÊ THỊ TUYẾT QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG TRONG CHO VAY DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪATẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN QUÂN ĐỘI - CHI NHÁNH HOÀNG QUỐC VIỆT LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ HÀ NỘI, NĂM 2020
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI LÊ THỊ TUYẾT QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG TRONG CHO VAY DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN QUÂN ĐỘI - CHI NHÁNH HOÀNG QUỐC VIỆT Chuyên ngành: Tài Chính - Ngân Hàng Mã số: 8340201 LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ Người hướng dẫn khoa học: TS Vũ Xuân Dũng HÀ NỘI, NĂM 2020
i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi, dưới sự hướng dẫn của TS. Vũ Xuân Dũng Các số liệu, kết quả đã nêu trong luận văn có nguồn gốc rõ ràng, trung thực, xuất phát từ tình hình thực tế của Ngân hàng thương mại cố phần Quân đội - Chi nhánh Hoàng Quốc Việt, chưa được sử dụng trong một bài luận văn nào trước đây. Các thông tin trích dẫn trong luận văn đã được chỉ rõ nguồn gốc rõ ràng. Hà Nội, ngày tháng năm 2020 Tác giả
ii LỜI CẢM ƠN Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đếnTS. Vũ Xuân Dũng- người đã tận tình hướng dẫn tôi hoàn thành luận văn này. Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn đến các thầy, cô giáo trong Khoa Sau đại học, Trường Đại học Thương mại đã tạo mọi điều kiện giúp đỡ tôi thực hiện luận văn. Tôi xin chân thành cảm ơn gia đình, bạn bè, đồng nghiệp đã động viên, khích lệ và giúp đỡ tôi hoàn thành luận văn. Tác giả
iii MỤC LỤC Lời cam đoan ....................................................................................................................... i Lời cảm ơn .......................................................................................................................... ii Mục lục................................................................................................................................ iii Danh mục ký hiệu viết tắt ............................................................................................... vi Danh mục sơ đồ, bảng biểu ........................................................................................... vii Phần mở đầu .......................................................................................................................1 1. Tính cấp thiết của việc nghiên cứu đề tài ................................................................1 2. Tổng quan các công trình nghiên cứu có liên quan ...............................................2 3. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu .............................................................................3 4. Các câu hỏi nghiên cứu của đề tài .............................................................................3 5. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu .............................................................................3 6. Phương pháp nghiên cứu .............................................................................................4 7. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài .................................................................5 8. Kết cấu của luận văn ....................................................................................................6 Chương 1cơ sở lý luận về quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay doanh nghiệp nhỏ và vừa tại ngân hàng thương mại ..........................................................................7 1.1. Tổng quan về DNNVV và cho vay DNNVV c ủa ngân hàng thương mại ......7 1.1.1. Tổng quan về DNNVV...........................................................................................7 1.1.2. Cho vay doanh nghi ệp nhỏ và vừa của ngân hàng thương mại ................ 11 1.2 Rủi ro tín dụng trong cho vay DNNVV tại ngân hàng thương mại: .............14 1.2.1. Khái niệm và nguồn gốc của rủi ro tín dụng:................................................ 14 1.2.2. Hậu quả, tác động của rủi ro tín dụng: .......................................................... 17 1.3. Quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay DNNVV của ngân hàng thương mại: .................................................................................................................................... 18 1.3.1. Khái niệm quản trị rủi ro tín dụng: ................................................................ 18 1.3.2. Mục tiêu của quản trị rủi ro tín dụng ............................................................. 19
iv 1.3.3. Quy trình quản trị rủi ro tín dụng: ................................................................. 19 1.4. Các nhân tố ảnh hưởng đến quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay DNNVV tại ngân hàng thương mại. ........................................................................... 28 1.4.1. Các yếu tố khách quan ....................................................................................... 28 1.4.2. Các yếu tố chủ quan ........................................................................................... 31 1.5. Kinh nghiệm về quản trị rủi ro tín dụng:.......................................................... 33 1.5.1. Kinh nghiệm về quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay DNNVV của một số NHTM .......................................................................................................................... 33 1.5.2. Bài học kinh nghiệm cho MB– chi nhánh Hoàng Quốc Việt. .................... 35 Chương 2:thực trạng quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay doanh nghi ệp nhỏ và vừa tại MB –chi nhánh hoàng quốc việt ...............................................................38 2.1. Khái quát về MB - CN Hoàng Quốc Việt .......................................................... 38 2.1.1. Lịch sử hình thành và phát tri ển...................................................................... 38 2.1.2. Chức năng, nhiệm vụ, cơ cấu bộ máy tổ chức............................................... 39 2.1.3. Tình hình hoạt động kinh doanh giai đoạn 2017-2019................................ 40 2.2. Thực trạng quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay doanh nghi ệp nhỏ và vừa tại MB - CN Hoàng Quốc Việt............................................................................. 45 2.2.1. Thực trạng áp dụng chính sách cho vay các doanh nghi ệp doanh nghiệp nhỏ và vừa vay vốn tại MB - CN Hoàng Quốc Việt: .............................................. 45 2.2.2. Thực trạng quy trình cho vay doanh nghi ệp doanh nghiệp nhỏ và vừa tại MB - CN Hoàng Quốc Việt............................................................................................48 2.2.3. Thực trạng kết quả hoạt động cho vay doanh nghiệp nhỏ và vừa tại MB - CN Hoàng Quốc Việt ......................................................................................................54 2.2.4. Thực trạng thực hiện quy trình quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay DNNVV tại ngân hàng MB – CN Hoàng Quốc Việt: ............................................. 66 2.3. Đánh giá chung về thực trạng quản trị rủi ro tín dụng tại MB - CN Hoàng Quốc Việt. ..........................................................................................................................82 2.3.1. Những kết quả đạt được: ...................................................................................82 2.3.2. Những hạn chế và nguyên nhân ........................................................................87
v Chương 3: giải pháp hoàn thiện quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay doanh nghiệp nhỏ và vừa tại MB - cn hoàng quốc việt .......................................................96 3.1. Định hướng quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay doanh nghi ệp nhỏ và vừa tại MB - CN Hoàng Quốc Việt..............................................................................96 3.1.1. Định hướng phát triển cho vay DNNVV của MB - CN Hoàng Quốc Việt ... 96 3.1.2. Định hướng quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay doanh nghi ệp doanh nghiệp nhỏ và vừa tại MB - CN Hoàng Quốc Việt...................................................98 3.2. Giải pháp hoàn thiện quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay doanh nghi ệp nhỏ và vừa tại MB - CN Hoàng Quốc Việt ................................................................99 3.3. Kiến nghị ................................................................................................................. 108 3.3.1. Kiến nghị với Cơ quản quản lý Nhà nước ................................................... 108 3.3.2. Kiến nghị với Ngân hàng thương mại cổ phần Quân đội ......................... 109 3.3.3. Kiến nghị với các doanh nghiệp nhỏ và vừa ................................................ 114 Kết luận ........................................................................................................................... 116 Danh mục tài liệu tham khảo
vi DANH MỤC KÝ HIỆU VIẾT TẮT STT TỪ VIẾT TẮT TÊN TIẾNG VIỆT Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và Phát 1 BIDV triển Việt Nam 2 DN Doanh nghiệp 3 ĐCTC Định chế tài chính 4 DNNVV Doanh nghiệp nhỏ và vừa 5 DV Dịch vụ 6 HĐKD Hoạt động cho vay 7 LNTT Lợi nhuận trước thuế 8 MB Ngân hàng thương mại cổ phần Quân đội 9 NHNN Ngân hàng Nhà nước 10 NHTM Ngân hàng thương mại 12 PGD Phòng giao dịch 13 SX Sản xuất 14 SXKD Sản xuất kinh doanh 15 TC Tài chính 16 TCTD Tổ chức tín dụng 17 TM Thương mại 18 TNDN Thu nhập doanh nghiệp 19 XD Xây dựng
vii DANH MỤC SƠ ĐỒ, BẢNG BIỂU Sơ đồ: Sơ đồ 2.1: Cơ cấu tổ chức bộ máy của MB - CN Hoàng Quốc Việt ......................38 Sơ đồ 2.2: Sơ đồ quy trình cho vay tại MB – CN Hoàng Quốc Việt .....................48 Bảng: Bảng 1.1: Phân loại loại hình doanh nghiệp trong doanh nghiệp nhỏ và vừa ......8 Bảng 1.2 : Thang xếp hạng tín dụng Moody’s...........................................................23 Bảng 2.1: Tình hình huy động vốn của MB - CN Hoàng Quốc Việt từ 2017 - 2019.....................................................................................................................................40 Bảng 2.2: Tình hình dư nợ của MB - CN Hoàng Quốc Việttừ 2017-2019...........43 Bảng 2.3: Kết quả kinh doanh của MB - CN Hoàng Quốc Việttừ 2017-2019....44 Bảng 2.4: Tình hình doanh số cho vay DNNVV của MB - CN Hoàng Quốc Việttừ 2017-2019..............................................................................................................54 Bảng 2.5: Tình hình dư nợ cho vay DNNVV của MB - CN Hoàng Quốc Việt từ 2017-2019...........................................................................................................................55 Bảng 2.6: Tình hình dư nợ cho vay DNNVV theo kỳ hạn của MB - CN Hoàng Quốc Việttừ 2017-2019 ...................................................................................................57 Bảng 2.7: Tình hình dư nợ cho vay DNNVV theo loại tiền của MB - CN Hoàng Quốc Việttừ 2017-2019 ...................................................................................................58 Bảng 2.8: Tình hình dư nợ cho vay DNNVV theo ngành nghề kinh doanh của MB - CN Hoàng Quốc Việttừ 2017-2019....................................................................59 Bảng 2.9: Tình hình lợi nhuận từ hoạt động cho vay DNNVV từ 2017-2019.....61 Bảng 2.10: Tình hình nợ quá hạn DNNVV từ 2017-2019.......................................62 Bảng 2.11: Tình hình nợ xấu DNNVV từ 2017-2019 ...............................................65 Bảng 2.12: Các chỉ tiêu tính toán chỉ số Z-score tại Công ty CP Bê tông Thành Nam là KH DNNVV của MB - CN Hoàng Quốc Việt. ............................................76
viii Bảng 2.13: Kết quả xác định chỉ số nguy cơ phá sản của 50 DNNVV trong hai năm 2018 - 2019 tại MB – CN Hoàng Quốc Việt ......................................................77 Bảng 2.14: Phân loại nợ, trích lập dự phòng để xử lý rủi ro năm 2019 tại MB - CN Hoàng Quốc Việt ......................................................................................................82 B1 : Chấm điểm quy mô doanh nghiệp...................................................................119 B2 : Phân loại doanh nghiệp....................................................................................... 120 B3: Tiêu chuẩn đánh giá các chỉ tiêu tài chính của doanh nghiệp ngành công nghiệp .............................................................................................................................. 120 B4: Chấm điểm theo tiêu chí lưu chuyển tiền tệ.................................................... 121 B5: Chấm điểm theo tiêu chí năng lực và kinh nghiệm quản lý ......................... 122 B6: Chấm điểm theo tiêu chí tình hình và uy tín giao dịch với ngân hàng MB123 B7: Chấm điểm theo tiêu chí môi trường kinh doanh .......................................... 124 B8: Chấm điểm theo tiêu chí đặc điểm hoạt động khác ....................................... 125 B9: Trọng số áp dụng cho các chỉ tiêu phi tài chính .............................................. 125 B10: Tổng hợp điểm tín dụng .................................................................................... 126 B11: Xếp hạng doanh nghiệp tại MB - CN Hoàng Quốc Việt: ........................... 126 Biểu: Biểu đồ 2.1: Quy mô vốn huy động tại MB - CN Hoàng Quốc Việttừ 2017-201941 Biểu đồ 2.2: Quy mô dư nợ tín dụng tại MB - CN Hoàng Quốc Việttừ 2017-201943 Biểu đồ 2.3: Dư nợ cho vay DNNVV tại MB - CN Hoàng Quốc Việttừ 2017- 2019.....................................................................................................................................56 Biểu đồ 2.4: Dư nợ cho vay DNNVV theo kỳ hạn tại MB - CN Hoàng Quốc Việttừ 2017-2019..............................................................................................................57 Biểu đồ 2.5: Dư nợ cho vay DNNVV theo loại tiền tại MB - CN Hoàng Quốc Việttừ 2017-2019..............................................................................................................58
ix Biểu đồ 2.6: Tình hình dư nợ cho vay DNNVV theo ngành nghề kinh doanh của MB - CN Hoàng Quốc Việt từ 2017-2019...................................................................59 Biểu đồ 2.7: Số lượng DNNVV tại MB - CN Hoàng Quốc Việttừ 2017-2019.60 Biểu đồ 2.8: Tỷ lệ nợ quá hạn DNNVV tại MB - CN Hoàng Quốc Việttừ 2017-2019 ..........................................................................................................................64 Biểu đồ 2.9: Tỷ lệ nợ xấu DNNVV tại MB - CN Hoàng Quốc Việt từ 2017-2019 65
1 PHẦN MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của việc nghiên cứu đề tài Hiện nay, các doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) nước ta chiếm tới 98% tổng số doanh nghiệp; đóng góp khoảng 45% GDP hàng năm và sử dụng 50% lực lượng lao động của nền kinh tế trong mọi ngành nghề. Trong giai đoạn hội nhập sâu rộng và phát triển kinh tế toàn cầu, các DNNVV có rất nhiều cơ hội nhưng cũng đối mặt với nhiều thách thức và rủi ro. Một trong những trở ngại lớn nhất của các DNNVV hiện nay là khả năng tiếp cận và thu hút các nguồn vốn bên ngoài gặp nhiều khó khăn, đặc biệt là với nguồn vốn vay từ các ngân hàng thương mại (NHTM). Nhận thức được điều đó nên trong thời gian qua, Ngân hàng thương mại cổ phần Quân đội - Chi nhánh Hoàng Quốc Việt (MB - CN Hoàng Quốc Việt) đã chú trọng và quan tâm nhiều hơn đến loại hình doanh nghiệp này. Đặc biệt trong bối cảnh môi trường kinh doanh giữa các ngân hàng ngày càng trở nên gay gắt và khốc liệt thì quan điểm hướng tới đối tượng DNNVV được coi là một chiến lược phát triển tất yếu và đầy tiềm năng của hầu hết các ngân hàng. Hòa chung với xu thế phát triển đó, cùng với việc nắm vững quan điểm và chủ trương phát triển DNNVV của Đảng và Nhà nước, MB - CN Hoàng Quốc Việtđã đẩy mạnh hoạt động cho vay đối với DNNVV và bước đầu đã đem lại nhiều kết quả đáng khích lệ. Tuy nhiên bên cạnh đó vẫn còn những tồn tại như việc đáp ứng nhu cầu vay vốn của khách hàng DNNVV còn hạn chế,… đặc biệt là vẫn còn tồn tại những rủi ro tiềm ần trong cho vay tín dụng. Chính vì vậy, vấn đề đặt ra là làm thế nào để quản trị rủi ro trong cho vay DNNVV, đáp ứng được yêu cầu mở rộng về lượng cho vay đồng thời kiểm soát được mức độ rủi ro tín dụng ở mức thấp nhất. Vấn đề này cần được quan tâm giải quyết nhằm giúp Chi nhánh có thể phát triển hơn nữa và nâng cao khả năng cạnh tranh trên thị trường. Từ những vấn đề cấp thiết nêu trên tôi đã chọn đề tài: “Quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Ngân hàng thương mại cổ phần Quân đội - Chi nhánh Hoàng Quốc Việt” làm luận văn tốt nghiệp cao học của mình.
2 2. Tổng quan các công trình nghiên cứu có liên quan Quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay doanh nghiệp nhỏ và vừa trong ngân hàng thương mại là vấn đề được nhiều người quan tâm, nghiên cứu. Một số công trình khoa học liên quan đến đề tài đã được công bố như: Tác giả Nguyễn Thị Thu Trâm (2018), Quản trị rủi ro tín dụng tại Sở giao dịch II Ngân hàng Công thương Việt Nam, Luận văn thạc sĩ Kinh tế, Đại học Kinh tế thành phố Hồ Chí Minh. Luận văn của tác giả Nguyễn Thị Thu Trâm đã trình bày cụ thể được những khâu trong quy trình quản trị rủi ro tín dụng, các nguyên nhân khách quan và chủ quan dẫn tới rủi ro tín dụng được chỉ ra rõ ràng, sát với thực tế tại các ngân hàng thương mại hiện nay…tuy nhiên tác giả chưa đưa ra cụ thể giải pháp đối với một số vấn đề tồn đọng tại SGD II ngân hàng Công thương Việt Nam. Tác giả Nguyễn Thị Mơ (2015), Giải pháp hạn chế rủi ro tín dụng trong cho vay doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Techcombank Thái Nguyên, Luận văn thạc sĩ kinh tế, Đại học Thái Nguyên.Tác giả Nguyễn Thị Hồng Phượng (2016) Kiểm soát rủi ro tín dụng cho vay doanh nghiệp nhỏ và vừa tại ngân hàng thương mại cổ phần xuất nhập khẩu Việt Nam chi nhánh Ba Đình, Luận văn Thạc sĩ Quản trị kinh doanh, Đại học Quốc gia Hà Nội. Hai công trình nghiên cứu của hai tác giả Nguyễn Thị Mơ và Nguyễn Thị Hồng Phượng đều đã đạt được một số thành công nhất định về việc nghiên cứu các giải pháp kiểm soát và hạn chế rủi ro tín dụng cho vay doanh nghiệp vừa và nhỏ. Tuy nhiên trong công trình nghiên cứu của Nguyễn Thị Mơ chưa thể hiện được rõ thực trạng quy trình quản trị rủi ro tín dụng theo từng khâu cụ thể tại ngân hàng Techcombank Thái Nguyên mà trình bày một cách chung chung. Tác giả Nguyễn Thị Hồng Phượng chưa đưa ra được các giải pháp khắc phục cụ thể đối với từng vấn đề về rủi ro tín dụng đã đưa ra trong cho vay doanh nghiệp NVV của ngân hàng thương mại cổ phần xuất nhập khẩu Việt Nam - CN Ba Đình. Từ việc nghiên cứu các công trình trên, bản thân tôi đã kế thừa được những điểm tốt, điểm mạnh, rút ra được những điểm thiếu sót để từ đấy hoàn thiện luận văn của mình. Những đề tài trên có những thành công nhất định về việc đưa ra các nhóm
3 giải pháp đối với hoạt động quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay đối với doanh nghiệp và cho vay đối với DNNVV của NHTM nhưng cho đến nay chưa có đề tài nào nghiên cứu về nội dung quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay đối với DNNVV tại MB - CN Hoàng Quốc Việt. Như vậy, đề tài “Quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Ngân hàng thương mại cổ phần Quân đội - Chi nhánh Hoàng Quốc Việt” của tôi không bị trùng lắp với các đề tài trước đó. 3. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu 3.1. Mục tiêu nghiên cứu Đề xuất các giải pháp hoàn thiện quản trị rủi ro tín dụng trong hoạt động cho vay DNNVV tại MB - CN Hoàng Quốc Việttrong thời gian tới. 3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu - Hệ thống hóa cơ sở lý luận và thực tiễn về quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay DNNVV tại NHTM; - Phân tích và đánh giá thực trạng quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay DNNVVtại MB - CN Hoàng Quốc Việt; - Đề xuất các giải pháphoàn thiện quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay DNNVVtại MB - CN Hoàng Quốc Việtđến năm 2025. 4. Các câu hỏi nghiên cứu của đề tài - Doanh nghiệp nhỏ và vừa là gì? - Cơ sở lý thuyết về quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay DNNVV và quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay DNNVV tại NHTM? - Thực trạng quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay DNNVV tại MB - CN Hoàng Quốc Việtgiai đoạn 2017-2019 như thế nào? - Phương hướng và giải pháp nào để hoàn thiệnquản trị rủi ro tín dụng trong cho vay DNNVVMB - CN Hoàng Quốc Việtđến năm 2025? 5. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu - Đối tượng nghiên cứu: Luận văn nghiên cứu những vấn đề lý thuyết và thực tiễnquản trị rủi ro tín dụng trong cho vay DNNVV tại các NHTM. - Phạm vi nghiên cứu:
4 + Về nội dung: Luận văn nghiên cứu, đánh giá công tác quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay DNNVV tại MB - CN Hoàng Quốc Việt; + Về không gian: Luận văn nghiên cứu tại MB - CN Hoàng Quốc Việt; + Về thời gian: Luận văn xem xét, đánh giá thực trạng trong giai đoạn từ năm 2017-2019; Đề xuất giải pháp kế hoạch đến năm 2025. 6. Phương pháp nghiên cứu Luận văn đã sử dụng một số phương pháp nghiên cứu sau: a. Phương pháp luận nghiên cứu khoa học Phương pháp luận nghiên cứu khoa học là hệ thống lý thuyết về phương pháp nhận thức khoa học bao gồm các lý thuyết về cơ chế sáng tạo, những quan điểm tiếp cận đối tượng khoa học, cùng với hệ thống lý thuyết về phương pháp kỹ thuật và lôgíc tiến hành nghiên cứu một công trình khoa học cũng như phương pháp tổ chức, quản lý quá trình ấy. Trong phạm vi bài luận văn, tác giả đã sử dụng phép biện chứng duy vật để nghiên cứu đề tài. Trên cơ sở hệ thống những nguyên lý, những phạm trù cơ bản, những quy luật phổ biến như quy luật đấu tranh và thống nhất giữa các mặt đối lập; quy luật chuyển hoá từ những biến đổi về lượng dẫn tới những biến đổi về chất và ngược lại để phản ánh đúng đắn về những vấn đề liên quan đến rủi ro tín dụng. Tác giả sử dụng phương pháp luận nghiên cứu để hệ thống lý thuyết và nghiên cứu những quan điểm tổng quát, những cách tiếp cận của cácnhà nghiên cứu khác nhau, từ đó xây dựng được hệ thống lý thuyết chocác đối tượng, mục tiêu nghiên cứu. Phương pháp luận nghiên cứu đồng thời giúp tác giả xác định được các bước đi trong tiến trình nghiên cứu về đề tài quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay DNNVV tại MB – CN Hoàng Quốc Việt. b.Phương pháp thu thập dữ liệu: Phươngpháp thu thập số liệu thứ cấp được tác giả sử dụng nhằm thu thập được dữ liệu đánh giá những thực trạng quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay DNNVV tại MB - CN Hoàng Quốc Việt. Tác giả thu thập số liệu thứ cấp qua những tài liệu tham khảo như: + Giáo trình, tạp chí, luận văn, thông tin trên internet về DNNVV;
5 + Hệ thống các Báo cáo tài chính khi kết thúc năm tài chính của MB - CN Hoàng Quốc Việt(từ năm 2017 đến năm 2019), các báo cáo, các dữ liệu khác liên quan đến Chi nhánh như lịch sử hình thành và phát triển, cơ cấu tổ chức, danh mục sản phẩm, … c. Phương pháp phân tích dữ liệu Sau khi tổng hợp các dữ liệu thứ cấp, tác giả luận văn sẽ sử dụng các phương pháp nghiên cứu chung trong khoa học kinh tế như: phương pháp phân tích định lượng, so sánh, tổng hợp, phương pháp thống kê mô tả... từ đó đưa ra kết luận chung nhất. Ngoài ra, trong quá trình hoàn thành luận văn tác giả còn sử dụng các phương pháp khác như phương pháp đồ thị, biểu đồ, hình vẽ. Từ các bảng số liệu, lập ra biểu đồ để thông qua đó quan sát và rút ra những đánh giá tổng quát về công tác phát triển hoạt động cho vay DNNVV tại MB - CN Hoàng Quốc Việt. 7. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài - Ý nghĩa lý luận: Luận văn làm rõ thêm cơ sở lý luận về quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay DNNVV của NHTM. - Ý nghĩa thực tiễn: Kết quả nghiên cứu của đề tài đánh giá thực trạng quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay DNNVV tại MB - CN Hoàng Quốc Việtdựa trên phân tích số liệu giai đoạn 2017-2019. Chỉ ra những kết quả đạt được, những hạn chế và nguyên nhân trong công tác phát triển hoạt động cho vay đối với DNNVV của Chi nhánh; Từ đó đề xuất một số biện pháp nhằm phát triển công tác quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay DNNVV tại MB - CN Hoàng Quốc Việt. Ngoài ra, kết quả nghiên cứu của đề tài có thể làm tài liệu tham khảo cho các cơ quan ngân hàng, các đơn vị liên quan đến công tác quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay nói chung, cho vay đối với DNNVV nói riêng và những bạn đọc có quan tâm đến lĩnh vực này.
6 8. Kết cấu của luận văn Ngoài phần mở đầu, lời cảm ơn, mục lục và các danh mục, nội dung chính của đề tài luận văn gồm có 3 chương sau: Ngoài phần mở đầu, lời cảm ơn, mục lục và các danh mục, nội dung chính của đề tài luận văn gồm có 3 chương sau: Chương 1: Cơ sở lý luậnvề quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay doanh nghiệp nhỏ và vừa tại ngân hàng thương mại; Chương 2: Thực trạng quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay doanh nghiệp nhỏ và vừa tại MB - CN Hoàng Quốc Việt; Chương 3: Giải pháp hoàn thiện quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay doanh nghiệp nhỏ và vừa tại MB - CN Hoàng Quốc Việt.
7 CHƯƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG TRONG CHO VAY DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI 1.1.Tổng quan về DNNVV và cho vay DNNVV của ngân hàng thương mại 1.1.1. Tổng quan về DNNVV 1.1.1.1. Khái niệm doanh nghiệp nhỏ và vừa Doanh nghiệp siêu nhỏ,nhỏ và vừa hay còn gọi thông dụng là doanh nghiệp nhỏ và vừa là những doanh nghiệp có quy mô nhỏ bé về mặt vốn, lao động hay doanh thu. Doanh nghiệp nhỏ và vừa có thể chia thành ba loại cũng căn cứ vào quy mô đó là doanh nghiệp siêu nhỏ (microenterprise), doanh nghiệp nhỏ (small enterprise) và doanh nghiệp vừa (medium enterprise). Theo tiêu chí của Nhóm Ngân hàng Thế giới, doanh nghiệp siêu nhỏ là doanh nghiệp có số lượng lao động dưới 10 người, doanh nghiệp nhỏ có số lượng lao động từ 10 đến dưới 200 người và nguồn vốn 20 tỷ trở xuống, còn doanh nghiệp vừa có từ 200 đến 300 lao động nguồn vốn 20 đến 100 tỷ. Ở mỗi nước, người ta có tiêu chí riêng để xác định doanh nghiệp nhỏ và vừa ở nước mình. Trong phạm vi luận văn này, định nghĩa doanh nghiệp nhỏ và vừa được quy định tại Nghị định số 39/2018/NĐ-CP ngày 11/3/2018 của Chính phủ là cơ sở lý luận cho việc nghiên cứu đề tài. Theo đó, định nghĩa doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Việt Nam được tác giảthể hiện qua bảng sau:
8 Bảng 1.1: Phân loại loại hình doanh nghiệp trong doanh nghiệp nhỏ và vừa Quy mô Doanh nghiệp Doanh nghiệp Doanh nghiệp vừa Lĩnh vực siêu nhỏ nhỏ Nông, lâm nghiệp Số lao động tham Số lao động tham Số lao động tham Thủy sản gia BHXH bình gia BHXH bình gia BHXH bình Công nghiệp quân
9 1.1.1.2. Đặc điểm và vai trò của doanh nghiệp nhỏ và vừa: a) Đặc điểm của doanh nghiệp nhỏ và vừa: Thứ nhất, doanh nghiệp nhỏ và vừa có quy mô hoạt động sản xuất kinh doanh và tiềm lực tài chính nhỏ Với lượng vốn đầu tư giới hạn là 100 tỷ và số lượng lao động tối đa là 300 người, doanh nghiệp nhỏ và vừa dễ thành lập, dễ gia nhập thị trường, khả năng thu hồi vốn nhanh, phát triển trong nhiều ngành nghề, lĩnh vực khác nhau. Tuy nhiên, nguồn vốn chủ yếu là vốn chủ sở hữu doanh nghiệp, khoản chiếm dụng của người bán, khoản trả trước của khách hàng hoặc các nguồn vốn phi chính thức khác; khả năng tiếp cận nguồn vốn vay ngân hàng hoặc các nguồn vốn trên thị trường chứng khoán còn hạn chế nên tiềm lực tài chính của các DNNVV thấp, khả năng đầu tư vào công nghệ kỹ thuật, máy móc thiết bị, nhà xưởng bị giới hạn và khó khăn cho mở rộng thị trường. Thứ hai, các doanh nghiệp nhỏ và vừa hoạt động tại nhiều ngành nghề, lĩnh vực kinh doanh phong phú. DNNVV hoạt động dưới nhiều loại hình doanh nghiệp: doanh nghiệp tư nhân, công ty cổ phần, công ty trách nhiệm hữu hạn, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài,... trên nhiều ngành nghề khác nhau. Với vốn đầu tư ban đầu ít, bộ máy quản lý đơn giản, có khả năng thu hồi vốn nhanh, hạn chế được tình trạng ứ đọng vốn trong quá trình tái sản xuất, các DNNVV có sức hấp dẫn đối với các nhà đầu tư; phát triển nhanh chóng đáp ứng được các nhu cầu đa dạng của thị trường, là nhân tố đóng góp vào ổn định đời sống xã hội, thúc đẩy tăng trưởng và phát triển kinh tế. Thứ ba, hoạt động của doanh nghiệp nhỏ và vừa phụ thuộc vào biến động của môi trường kinh doanh. Quy mô vốn thấp, hoạt động sản xuất kinh doanh mang nặng tính thời vụ, thiếu chiến lược kinh doanh dài hạn, nguồn vốn thiếu đa dạng dẫn đến tính ổn định của DNNVV tương đối thấp. Chính vì vậy, những thay đổi trong môi trường kinh tế vĩ mô và môi trường kinh doanh thường có những ảnh hưởng đáng kể đến hoạt động của DNNVV. Tuy vậy, DNNVV năng động, linh hoạt trước những sự thay đổi