Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay khách hàng cá nhân tại Ngân hàng thương mại cổ phần Ngoại thương Việt Nam – Chi nhánh Bắc Ninh

Chia sẻ: Chuheodethuong10 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:133

Thêm vào BST

Báo xấu

33
lượt xem 11
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đề tài "Quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay khách hàng cá nhân tại Ngân hàng thương mại cổ phần Ngoại thương Việt Nam – Chi nhánh Bắc Ninh" đưa ra những giải pháp mang tính thực tiễn để góp phần nâng cao hơn nữa hiệu quả của công tác quản trị rủi ro tín dụng trong bối cảnh nền kinh tế đang thực hiện tái cấu trúc ngân hàng, và quản trị rủi ro tín dụng là một yêu cầu cấp bách và được ưu tiên chú trọng.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay khách hàng cá nhân tại Ngân hàng thương mại cổ phần Ngoại thương Việt Nam – Chi nhánh Bắc Ninh

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI TRẦN THỊ MINH HÀ QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG TRONG CHO VAY KHÁCH HÀNG CÁ NHÂN TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN NGOẠI THƯƠNG VIỆT NAM – CHI NHÁNH BẮC NINH LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ HÀ NỘI, NĂM 2021
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI TRẦN THỊ MINH HÀ QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG TRONG CHO VAY KHÁCH HÀNG CÁ NHÂN TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN NGOẠI THƯƠNG VIỆT NAM – CHI NHÁNH BẮC NINH CHUYÊN NGÀNH : TÀI CHÍNH - NGÂN HÀNG MÃ SỐ : 834.02.01 Luận văn thạc sĩ kinh tế Người hướng dẫn khoa học TS. VŨ XUÂN DŨNG HÀ NỘI, NĂM 2021
i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của tôi, dưới sự hướng dẫn của TS. Vũ Xuân Dũng. Những nội dung và kết quả nghiên cứu trọng tâm của vấn đề này là trung thực và chưa được công bố trong bất cứ công trình nghiên cứu nào trước đây. Số liệu trong các bảng biểu phục vụ cho quá trình phân tích, đánh giá được tổng hợp hoặc tham khảo từ các nguồn khác nhau có ghi rõ nguồn gốc trích dẫn và đề cập trong mục tài liệu tham khảo. Nếu phát hiện có bất kỳ sự gian lận nào tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm trước hội đồng, cũng như kết quả luận văn của mình. Hà Nội, ngày 10 tháng 9 năm 2021 Tác giả Trần Thị Minh Hà
ii LỜI CẢM ƠN Luận văn tốt nghiệp này được hoàn thành qua quá trình tích lũy kiến thức, kỹ năng, phương pháp sau một thời gian nghiên cứu trên giảng đường và thực tế tại doanh nghiệp. Đây không chỉ là thành quả công sức của tác giả mà còn là sự giúp đỡ của nhiều thầy cô, đồng nghiệp, bạn bè. Trước hết, tác giả xin gửi lời cảm ơn các thầy cô trong Trường Đại học Thương mại, Phòng Quản lý sau đại học – những người đã tận tình hướng dẫn, kiểm tra và chỉ bảo phương pháp học tập, nghiên cứu, các kỹ năng cần thiết giúp tác giả thực hiện thành công luận văn này. Tác giả xin gửi lời cảm ơn sâu sắc tới TS. Vũ Xuân Dũng, người đã tận tình hướng dẫn tác giả trong suốt quá trình nghiên cứu và hoàn thành luận văn. Bên cạnh đó, tác giả cũng xin gửi lời cảm ơn tới Ban lãnh đạo và các cán bộ nhân viên Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam – Chi nhánh Bắc Ninh, đã nhiệt tình giúp đỡ và cung cấp các số liệu cần thiết cho quá trình nghiên cứu của tác giả. Cuối cùng, xin gửi lời cảm ơn chân thành tới những người bạn, người đồng nghiệp đã luôn ủng hộ và hỗ trợ cho tác giả hoàn thành luận văn này. Xin chân thành cảm ơn! Hà Nội, ngày 10 tháng 9 năm 2021 Học viên Trần Thị Minh Hà
iii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ...................................................................................................... i LỜI CẢM ƠN ........................................................................................................... ii MỤC LỤC ................................................................................................................ iii DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT ............................................................................. vii DANH MỤC BẢNG, BIỂU, SƠ ĐỒ .................................................................... viii MỞ ĐẦU ....................................................................................................................1 1. Tính cấp thiết của đề tài .......................................................................................1 2. Tổng quan nghiên cứu ..........................................................................................2 3. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu ........................................................................5 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ........................................................................5 5. Phương pháp nghiên cứu......................................................................................6 6. Kết cấu luận văn ....................................................................................................7 CHƯƠNG 1: MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CHUNG VỀ QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG TRONG CHO VAY KHÁCH HÀNG CÁ NHÂN CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI ............................................................................................9 1.1 Rủi ro tín dụng trong cho vay khách hàng cá nhân của NHTM ....................9 1.1.1 Khái niệm về rủi ro tín dụng trong cho vay khách hàng cá nhân ..................9 1.1.2 Phân loại rủi ro tín dụng.................................................................................11 1.1.3 Đặc điểm của rủi ro tín dụng ..........................................................................12 1.1.4 Các nguyên nhân gây ra rủi ro tín dụng trong cho vay KHCN ....................13 1.1.5 Tác động của rủi ro tín dụng trong cho vay khách hàng cá nhân ...............15 1.2 Quản trị về rủi ro tín dụng trong cho vay khách hàng cá nhân của NHTM………. .........................................................................................................18 1.2.1 Khái niệm quản trị rủi ro tín dụng .................................................................18 1.2.2 Mục tiêu, nguyên tắc quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay khách hàng cá nhân….. ....................................................................................................................19 1.2.3 Nội dung và quy trình quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay khách hàng cá nhân….. ....................................................................................................................21
iv 1.2.4 Chỉ tiêu đánh giá kết quả quản trị RRTD trong cho vay KHCN của NHTM………… .......................................................................................................31 1.2.5 Các yếu tố ảnh hưởng đến quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay khách hàng cá nhân ............................................................................................................36 1.3 Kinh nghiệm về quản trị RRTD trong cho vay KHCN của một số chi nhánh NHTM ..........................................................................................................39 1.3.1 Kinh nghiệm về Quản trị RRTD trong cho vay KHCN của một số NHTM……. ..............................................................................................................39 1.3.2 Bài học kinh nghiệm trong quản trị rủi ro tín dụng khách hàng cá nhân cho Vietcombank Bắc Ninh ............................................................................................42 KẾT LUẬN CHƯƠNG 1 ........................................................................................44 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG TRONG CHO VAY KHÁCH HÀNG CÁ NHÂN TẠI NGÂN HÀNG TMCP NGOẠI THƯƠNG VIỆT NAM – CHI NHÁNH BẮC NINH ...........................................45 2.1 Giới thiệu khái quát về Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam – Chi nhánh Bắc Ninh .......................................................................................................45 2.1.1 Quá trình thành lập và phát triển của Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam - Chi nhánh Bắc Ninh.....................................................................................45 2.1.2 Cơ cấu tổ chức của Ngân hàng TMCP Ngoại Thương Việt Nam- CN Bắc Ninh……… ..............................................................................................................47 2.1.3 Kết quả hoạt động kinh doanh của Ngân hàng TMCP Ngoại Thương Việt Nam chi nhánh Bắc Ninh ........................................................................................49 2.2 Thực trạng cho vay và rủi ro tín dụng trong cho vay khách hàng cá nhân tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam – Chi nhánh Bắc Ninh .............55 2.2.1 Thực trạng chính sách và quy trình cho vay khách hàng cá nhân ..............55 2.2.2 Các sản phẩm tín dụng cá nhân tại Vietcombank Bắc Ninh ........................63 2.2.3 Thực trạng kết quả cho vay KHCN Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam - Chi nhánh Bắc Ninh.....................................................................................69
v 2.2.4 Thực trạng rủi ro tín dụng trong cho vay khách hàng cá nhân tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam – Chi nhánh Bắc Ninh ..............................73 2.3. Thực trạng quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay khách hàng cá nhân tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam – Chi nhánh Bắc Ninh ..................78 2.3.1 Thực trạng mô hình quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay khách hàng cá nhân tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam – Chi nhánh Bắc Ninh.....................78 2.3.2 Thực trạng thực hiện quy trình quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay khách hàng cá nhân tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam – Chi nhánh Bắc Ninh …. .....................................................................................................................79 2.4 Đánh giá chung về thực trạng quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay khách hàng cá nhân tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam – Chi nhánh Bắc Ninh…………… ......................................................................................................89 2.4.1 Kết quả đạt được ..............................................................................................89 2.4.2 Một số hạn chế và nguyên nhân .....................................................................92 CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG TRONG CHO VAY KHÁCH HÀNG CÁ NHÂN TẠI NGÂN HÀNG TMCP NGOẠI THƯƠNG VIỆT NAM – CHI NHÁNH BẮC NINH ...............98 3.1 Định hướng nâng cao hiệu quả quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay khách hàng cá nhân tại Ngân hàng TMCP Ngoại Thương Việt Nam chi nhánh Bắc Ninh đến năm 2025 ..........................................................................................98 3.1.1. Định hướng hoạt động cho vay KHCN của Ngân hàng TMCP Ngoại Thương Việt Nam Chi nhánh Bắc Ninh đến năm 2025 ........................................98 3.1.2. Định hướng quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay KHCN tại Ngân hàng TMCP Ngoại Thương Việt Nam Chi nhánh Bắc Ninh đến năm 2025 .................99 3.2 Các giải pháp nâng cao hiệu quả quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay khách hàng cá nhân tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam – Chi nhánh Bắc Ninh .....................................................................................................101 3.2.1 Thực hiện tốt công tác quản lý, giám sát sau khi cho vay ...........................102 3.2.2 Tổ chức thực hiện các biện pháp phân tán rủi ro .......................................104
vi 3.2.3 Tăng cường công tác xử lý nợ ......................................................................105 3.2.4 Nâng cao trình độ và trách nhiệm của cán bộ tín dụng ..............................107 3.2.5 Đẩy mạnh công tác thu hồi nợ trực tiếp .......................................................109 3.3 Kiến nghị .........................................................................................................110 3.3.1 Kiến nghị với Chính phủ và NHNN .............................................................110 3.3.2 Đối với Trụ sở chính Ngân hàng TMCP Ngoại Thương Việt Nam............113 KẾT LUẬN ............................................................................................................115 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
vii DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT STT Tên viết tắt Nội dung 1 BASELL II Hiệp ước của Ủy ban Basel về giám sát ngân hàng 2 CIC Trung tâm thông tin tín dụng quốc gia 3 CN Chi Nhánh 4 CVKH Chuyên viên khách hàng 5 CBTD Cán bộ tín dụng 6 DPRR Dự phòng rủ ro 7 GTCG Giấy tờ có giá 8 KH Khách hàng 9 KHCN Khách hàng cá nhân 10 NHNN Ngân hàng nhà nước 11 NHTM Ngân hàng thương mại 12 PGD Phòng giao dịch 13 ST Số tiền 14 QLRRTD Quản trị rủi ro tín dụng 15 RRTD Rủi ro tín dụng 16 TT Tỷ trọng 17 TCTD Tổ chức tín dụng 18 TDCN Tín dụng cá nhân 19 TMCP Thương mại cổ phần 20 TSBĐ, TSĐB Tài sản đảm bảo 21 VCB Ngân hàng thương mại cổ phần Ngoại Thương Việt Nam 22 VIETCOMBANK Ngân hàng thương mại cổ phần Ngoại Thương Việt Nam 23 XHTD Xếp hạng tín dụng
viii DANH MỤC BẢNG, BIỂU, SƠ ĐỒ BẢNG Bảng 2.1. Hoạt động huy động vốn của Vietcombank Bắc Ninh qua các năm ........50 Bảng 2.2: Tình hình dư nợ cho vay tại Vietcombank Bắc Ninh qua các năm. .........53 Bảng 2.3: Kết quả kinh doanh của Vietcombank Bắc Ninh .....................................54 Bảng 2.4: Tình hình dư nợ tín dụng KHCN tại VCB Bắc Ninh ...............................70 Bảng 2.5: Tình hình dư nợ KHCN theo sản phẩm, lĩnh vực qua các năm ...............72 Bảng 2.6: Cơ cấu tín dụng KHCN theo tài sản đảm bảo ..........................................70 Bảng 2.7: Cơ cấu tín dụng KHCN theo phân loại nợ ...............................................72 Bảng 2.8: Tỷ lệ nợ quá hạn tín dụng KHCN của Vietcombank Bắc Ninh ...............73 Bảng 2.9: Quy mô, cơ cấu nợ xấu của KHCN thời gian, mục đích vay vốn và phân khúc KH ....................................................................................................................75 Bảng 2.10: Tỷ lệ nợ xấu của Vietcombank Bắc Ninh từ 2017-2020 ........................77 Bảng 2.11 Thực trạng nhận diện rủi ro tín dụng KHCN...........................................81 Bảng 2.12 Thang diểm và hạng đối với khách hàng cá nhân ...................................83 Bảng 2.13: Kết quả chấm điểm xếp hạng tín dụng khách hàng cá nhân tại Vietcombank Bắc Ninh .............................................................................................84 Bảng 2.14: Tình hình trích lập dự phòng rủi ro tín dụng khách hàng cá nhân của Vietcombank Bắc Ninh năm 2017-2020 ...................................................................86 Bảng 2.15. Tình hình xử lý nợ xấu KHCN của Vietcombank Bắc Ninh 2017- 2020 ................................................................................................................. 89 BIỂU ĐỒ Biểu đồ 2.1. Tổng vốn huy động theo thời gian của Vietcombank Bắc Ninh (2017- 2020)..........................................................................................................................51 Biểu đồ 2.2: Tỷ trọng huy động vốn của Vietcombank Bắc Ninh theo thời gian.....52 Biểu đồ 2.3: Lợi nhuận sau DPRR của Vietcombank Bắc Ninh qua các năm .........54 Biểu đồ 2.4 Tỷ trọng dư nợ cho vay khách hàng cá nhân tại VCB Bắc Ninh ..........70 Biểu đồ 2.5 Cơ cấu cho vay KHCN theo sản phẩm và lĩnh vực của Vietcombank Bắc Ninh qua các năm...............................................................................................69
ix Biểu đồ 2.6: Tỷ lệ nợ quá hạn tín dụng KHCN của Vietcombank Bắc Ninh ...........74 Biểu đồ 2.7: Tỷ lệ trích lập dự phòng của Vietcombank Bắc Ninh ..........................87 SƠ ĐỒ Sơ đồ 1.1: Quy trình quản trị rủi ro tín dụng ............................................................22 Sơ đồ 2.1: Bộ máy tổ chức của Vietcombank Bắc Ninh ..........................................48
1 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Tín dụng là một trong những hoạt động kinh doanh có vai trò quan trọng và mang lại nguồn thu nhập lớn cho ngân hàng thương mại. Trong các hoạt động tín dụng, cho vay chiếm tỷ trọng lớn nhất. Tuy nhiên, nó luôn gắn liền với rủi ro nên đòi hỏi công tác quản trị rủi ro tín dụng cần được chú trọng để kiểm soát tổn thất do rủi ro tín dụng gây ra. Đứng trước những thời cơ và thách thức của tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế, vấn đề nâng cao khả năng cạnh tranh của các ngân hàng thương mại trong nước với các ngân hàng thương mại nước ngoài, mà cụ thể là nâng cao chất lượng tín dụng, giảm thiểu rủi ro đã trở nên cấp thiết. Hoạt động tín dụng của các ngân hàng cũng đang trải qua những thay đổi mạnh mẽ. Với định hướng phát triển mảng bán lẻ, Ngân hàng đang tích cực mở rộng hoạt động cho vay khách hàng cá nhân. Hoạt động tín dụng phục vụ khách hàng cá nhân đã và đang đem lại nguồn lợi nhuận cao cho ngân hàng. Tuy nhiên, lợi nhuận và rủi ro là hai mặt của một vấn đề, phát triển cho vay khách hàng cá nhân luôn tiềm ẩn rủi ro, cũng như phía chủ quan của ngân hàng đem lại. Với đặc tính là các khoản vay có giá trị nhỏ, nhưng số lượng khoản vay lớn thì việc nhận dạng, đánh giá, kiểm tra và giám sát vô cùng quan trọng. Điều này khiến mỗi ngân hàng phải xây dựng một chiến lược quản trị rủi ro trong cho vay khách hàng cá nhân riêng. Với mục tiêu trở thành ngân hàng bán lẻ hàng đầu, phát triển phân khúc khách hàng cá nhân, Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam - Chi nhánh Bắc Ninh đã tăng cường mở rộng thị phần dư nợ khách hàng cá nhân. Song song với thu hút phát triển dư nợ phân khúc khách hàng cá nhân nhằm nâng cao lợi nhuận, ngân hàng cũng luôn phải đối mặt với những rủi ro nhất định từ cho vay phân khúc này. Tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam – Chi nhánh Bắc Ninh (Vietcombank Bắc Ninh), tỷ trọng cho vay khách hàng cá nhân đang có xu hướng tăng qua các năm, đây là hoạt động luôn tiềm ẩn nhiều rủi ro, nợ quá hạn, nợ xấu, có xu hướng ngày càng gia tăng theo sự tăng trưởng tín dụng. Với tỷ trọng dư nợ
2 KHCN trên tổng dư nợ toàn Chi nhánh ngày càng tăng, phân bổ trên một số lượng khách hàng lớn nên việc xảy ra tình trạng nợ quá hạn không được kiểm soát triệt để, mang lại hậu quả với mức độ rất lớn đối kết quả hoạt động kinh doanh của Chi nhánh. Mặt khác, trước áp lực tăng trưởng tín dụng nên việc thẩm định cấp tín dụng đối với khách hàng cá nhân còn thấp. Chính vì vậy, yêu cầu cấp bách đặt ra là Quản trị rủi ro tín dụng đối với khách hàng cá nhân là hoạt động phải được chú trọng trên hết, đảm bảo tín dụng hoạt động trong phạm vi rủi ro chấp nhận được, giảm thiểu các thiệt hại phát sinh từ rủi ro tín dụng và tăng thêm lợi nhuận kinh doanh, góp phần nâng cao uy tín và vị thế của ngân hàng. Xuất phát từ thực tế đó, việc nghiên cứu các giải pháp nâng cao hiệu quả quản trị rủi ro tín dụng khách hàng cá nhân là hết sức cần thiết. Do vậy, tác giả thực hiện đề tài “Quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay khách hàng cá nhân tại Ngân hàng thương mại cổ phần Ngoại thương Việt Nam – Chi nhánh Bắc Ninh” làm luận văn thạc sĩ cho mình. 2. Tổng quan nghiên cứu Hoạt động quản trị rủi ro tín dụng khách hàng là một trong những nội dung quan trọng trong bất kỳ một NHTM nào, do đó, đã có nhiều công trình nghiên cứu về quản trị rủi ro tín dụng khách hàng. Cụ thể như: - Tại Vietcombank, có nhiều tác giả đã bảo vệ thành công luận văn thạc sĩ, tiến sĩ về đề tài quản trị rủi ro, như luận văn “Quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay khách hàng cá nhân tại Sở giao dịch ngân hàng Ngoại thương Việt nam” của tác giả Nguyễn Thị Thủy năm 2013 hoặc luận văn “Quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng thương mại cổ phần Ngoại thương Việt Nam theo tiêu chuẩn Basel II” của tác giả Lê Thị Hạnh năm 2017. Trong các đề tài nghiên cứu này, các tác giả đã hệ thống hoá, phân tích và đưa ra sự lựa chọn khái niệm về quản trị rủi ro tín dụng trong NHTM; làm rõ vai trò và sự cần thiết của nó trong hoạt động kinh doanh; định hướng cho các NHTM nói chung, Vietcombank nói riêng trong quá trình xây dựng quản trị rủi ro tín dụng.
3 Một số giải pháp đã và đang được triển khai trong thực tiễn hoạt động tại Vietcombank. - Ngoài ra còn có rất nhiều các luận văn nghiên cứu cùng đề tài nhưng ở các hệ thống ngân hàng khác như: Nguyễn Thị Lệ Hằng, (2014), Hoàn thiện hoạt động cho vay tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam - Chi nhánh Hà Tĩnh", luận văn thạc sỹ kinh tế, Đại học Thương mại. Luận văn đã hệ thống cơ sở lí luận về hoạt động cho vay của NHTM nói chung. Trên cơ sở đó, tác giả đánh giá thực trang hoạt động cho vay tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam – Chi nhánh Hà Tĩnh. Qua phân tích, nghiên cứu, tác giả đã đưa ra giải pháp nhằm hoàn thiện hoạt động cho vay tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam – Chi nhánh Hà Tĩnh. Trần Đức Bình, (2015), Quản lý rủi ro tín dụng tại ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn - chi nhánh Đông Hà Nội, luận văn thạc sỹ kinh tế, Đại học Thương mại. Luận văn này dựa trên những cơ sở lý luận về rủi ro tín dụng và quản trị rủi ro tín dụng, đề tài đi sâu nghiên cứu thực trạng và nguyên nhân rủi ro tín dụng cũng như công tác quản trị rủi ro tín dụng tại Agribank Đông Hà Nội, chỉ ra những mặt còn hạn chế cần khắc phục. Tác giả đưa ra những giải pháp cụ thể để nâng cao chất lượng quản trị rủi ro tín dụng trên cơ sở những quan điểm định hướng và mục tiêu trong giai đoạn phát triển sắp tới. Một số giải pháp nằm ngoài tầm quyết định của Agribank Đông Hà Nội, tác giả đã đề xuất và kiến nghị Agribank, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam và Chính phủ để hỗ trợ cho sự tăng trưởng tín dụng bền vững. Phạm Ngọc Ánh, (2016), Quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay khách hàng cá nhân tại NH TMCP Công thương Việt Nam – Chi nhánh Nam Thăng Long, luận văn thạc sĩ kinh tế, Đại học Thương Mại. Luận văn dựa trên cơ sở lý luận về rủi ro tín dụng và quản trị rủi ro tín dụng, từ đó đánh giá thực trạng quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay khách hàng cá nhân tại Ngân hàng, từ đó đề xuất các giải pháp hoàn thiện công tác quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay khách
4 hàng cá nhân tại Ngân hàng Công thương chi nhánh Nam Thăng Long. Trên cơ sở đó, tác giả rút ra những vấn đề còn tồn động trong công tác quản trị rủi ro tín dụng đối với KHCN. Tác giả đã đề xuất 7 giải pháp để hoàn thiện quản trị RRTD đối với KHCN tại Vietinbank Nam Thăng Long gồm: hoàn thiện công tác nhận diện rủi ro tín dụng; Tăng cường công tác đo lường tín dụng; Đẩy mạnh công tác kiểm tra, kiểm soát tín dụng; Phát huy hoạt động tài trợ rủi ro; Quản trị nợ xấu và nợ có vấn đề linh hoạt theo quy trình; Tích cực thu thập, lưu trữ, khai thác thông tin và nâng cao chất lượng các nguồn thông tin phục vụ cho công tác quản trị RRTD; và nâng cao trình độ nguồn nhân lực nhằm nâng cao chất lượng công tác quản trị rủi ro. Các bài viết cũng đều đưa ra được những lý luận cơ bản về rủi ro tín dụng và quản trị rủi ro tín dụng của NHTM nhằm làm rõ bản chất, các nhân tố tác động đến rủi ro tín dụng và quản trị rủi ro tín dụng; Đánh giá thực trạng rủi ro tín dụng, quản trị rủi ro tín dụng của mỗi ngân hàng, từ đó tổng quát, nhận dạng các loại rủi ro tín dụng ở NHTM và đánh giá những hạn chế của công tác này để từ đó đề xuất các giải pháp nhằm tăng cường quản trị rủi ro tín dụng tại mỗi ngân hàng. Mỗi nghiên cứu ở một khía cạnh khác nhau, đã phản ánh cơ bản được ngành, lĩnh vực và đơn vị cụ thể mà mình đã nghiên cứu. Tuy nhiên, công tác quản trị rủi ro tín dụng trong hoạt động cho vay khách hàng cá nhân tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam – Chi nhánh Bắc Ninh giai đoạn 2017-2020 nói riêng là chưa từng được nghiên cứu. Do đó, tác giả lựa chọn nghiên cứu đề tài: “Quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay khách hàng cá nhân tại Ngân hàng thương mại cổ phần Ngoại thương Việt Nam – Chi nhánh Bắc Ninh” là không trùng lặp với các công trình đã nghiên cứu. Đề tài “Quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay khách hàng cá nhân tại Ngân hàng thương mại cổ phần Ngoại thương Việt Nam – Chi nhánh Bắc Ninh” sẽ kế thừa thành tựu của các nghiên cứu trước, kết hợp với thực tiễn hoạt động tại Chi nhánh Bắc Ninh, cùng với việc phân tích số liệu trong giai đoạn 2017-2020 sẽ đề xuất giải pháp quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay khách hàng các nhân có tính ứng dụng thực tiễn và phù hợp áp dụng tại Chi nhánh trong giai đoạn hiện nay.
5 3. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu 3.1 Mục tiêu nghiên cứu Trên cơ sở tổng hợp lý luận về rủi ro tín dụng, quản trị rủi ro tín dụng và các mô hình quản trị rủi ro tín dụng trong công tác kinh doanh ngân hàng, luận văn tập trung đi sâu tìm hiểu, phân tích, đánh giá công tác quản trị rủi ro tín dụng tại Vietcombank Bắc Ninh gia đoạn 2017-2020, những mặt đạt được, những khó khăn, vướng mắc gặp phải trong công tác quản trị rủi ro tín dụng tại Vietcombank Bắc Ninh. Từ đó, đề tài đưa ra những giải pháp mang tính thực tiễn để góp phần nâng cao hơn nữa hiệu quả của công tác quản trị rủi ro tín dụng trong bối cảnh nền kinh tế đang thực hiện tái cấu trúc ngân hàng, và quản trị rủi ro tín dụng là một yêu cầu cấp bách và được ưu tiên chú trọng. 3.2 Nhiệm vụ nghiên cứu - Nghiên cứu cơ sở lý luận về quản trị rủi ro tín dụng trong hoạt động cho vay đối với khách hàng cá nhân của ngân hàng thương mại - Phân tích tình hình hoạt động kinh doanh và đánh giá thực trạng quản trị rủi ro tín dụng cá nhân tại Vietcombank Bắc Ninh. Trên cơ sở đó rút ra những vấn đề còn hạn chế trong công tác quản trị rủi ro tín dụng đối với khách hàng cá nhân - Đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản trị rủi ro tín dụng đối với khách hàng cá nhân, góp phần phục vụ cho các mục tiêu phát triển của Vietcombank Bắc Ninh. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 4.1 Đối tượng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu của đề tài là các vấn đề lý thuyết và thực tiễn về rủi ro tín dụng và quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay khách hàng cá nhân tại Ngân hàng thương mại 4.2 Phạm vi nghiên cứu + Phạm vi nội dung: đề tài nghiên cứu rủi ro tín dụng và thực trạng quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay khách hàng cá nhân tại ngân hàng.
6 + Phạm vi không gian: đề tài tập trung nghiên cứu rủi ro tín dụng và quản trị rủi ro tín dụng trong hoạt động cho vay khách hàng cá nhân tại Vietcombank Bắc Ninh. + Phạm vi thời gian: đề tài phân tích dựa trên dữ liệu của Vietcombank Bắc Ninh trong giai đoạn 2017- 2020. 5. Phương pháp nghiên cứu - Phương pháp luận: Luận văn sử dụng phương pháp luận nghiên cứu khoa học là các phương pháp duy vật biện chứng và duy vật lịch sử. Các phương pháp nghiên cứu cụ thể là phương pháp hệ thống, phân tích, tổng hợp, so sánh, thống kê để phân tích, đánh giá điểm mạnh, điểm yếu trong công tác quản trị rủi ro tín dụng đối với cho vay khách hàng cá nhân tại ngân hàng Vietcombank Bắc Ninh. Luận văn kế thừa những nhân tố hợp lý của các công trình khoa học đã được nghiên cứu, tiến hành phân tích, lựa chọn tri thức để thực hiện mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của luận văn. - Phương pháp thu thập và xử lý dữ liệu: + Thu thập thông tin: Số liệu thứ cấp được thu thập từ các báo cáo thường niên, các báo cáo tổng kết hoạt động kinh doanh Ngân hàng Vietcombank Bắc Ninh giai đoạn 2017-2020. Nguồn dữ liệu được sử dụng trong luận văn:  Các báo cáo, tài liệu, thông tin nội bộ từ năm 2017 đến 2020 của Ngân hàng thương mại cổ phần ngoại thương Việt Nam chi nhánh Bắc Ninh.  Báo cáo sơ kết, tổng kết hoạt động kinh doanh hàng năm;  Báo cáo tình hình tín dụng bán lẻ tại Vietcombank Bắc Ninh  Bảo cáo tình hình nhân sự, quy hoạch CBCNV giai đoạn 2017-2020.  Các báo cáo định kỳ khác. Tác giả tập hợp các số liệu từ Phòng Kế toán, Phòng Kinh doanh và Phòng Hành chính – Nhân sự tại Vietcombank Bắc Ninh. Tổng hợp các thông tin và số liệu liên quan đến vấn đề nghiên cứu từ các sách tham khảo, tạp chí, báo điện tử, các quy định liên quan đến quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay khách hàng cá nhân của Ngân hàng Vietcombank Bắc Ninh.
7 + Phân tích xử lý thông tin: Sau khi thu thập đầy đủ các thông tin liên quan tới nội dung đề tài nghiên cứu, luận văn sử dụng phương pháp so sánh, phương pháp biểu mẫu để phân tích, đánh giá dữ liệu. Dựa trên trên lý thuyết từ các giáo trình, sách, báo… kết hợp với việc tham khảo các nguồn dữ liệu từ khảo sát thực tế tại đơn vị, quá trình nghiên cứu đề tài sử dụng kết hợp các phương pháp sau: Phương pháp thống kê; Phương pháp phân tích, so sánh; Phương pháp tổng hợp, đánh giá để đưa ra kết luận, đề xuất để đạt được mục đích nghiên cứu.  Phương pháp thống kê tổng hợp: Được sử dụng để sắp xếp, tổng hợp dữ liệu sơ cấp thu thập được một cách khoa học nhất, phục vụ cho quá trình phân tích thực trạng quán trị rủi ro tín dụng trong cho vay khách hàng cá nhân tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam – Chỉ nhánh Bắc Ninh.  Phương pháp so sánh. Là phương pháp nhằm nghiên cứu sự biến động và xác định mức độ biến động của các chỉ tiêu. Giá trị so sánh có thể chọn là số tuyệt đối, số tương đối hoặc là số bình quân. Phương pháp so sánh được sử dụng để so sánh các hiện tượng nhằm xác định nguyên nhân và tìm hướng giải quyết. Tác giả sử dụng phương pháp này trong chương 2 của luận văn để phân tích thực trạng hoạt động quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay khách hàng cá nhân, so sánh giữa các năm, tìm ra những thành tựu và hạn chế trong hoạt động quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay khách hàng cá nhân.  Phương pháp phân tích, tổng hợp Phân tích trước hết là phân chia cái toàn thể của đối tượng nghiên cứu thành những bộ phận, những mặt, những yếu tố cấu thành giản đơn để nghiên cứu, phát hiện ra từng thuộc tính và bản chất của từng yếu tố đó hiểu được đối tượng nghiên cứu, hiểu được cái chung cái phức tạp của từng bộ phận. Bước tiếp theo của phân tích là tổng hợp. Tổng hợp là quá trình ngược với quá trình phân tích nhưng lại hỗ trợ cho quá trình phân tích để tìm ra cái chung, cái khái quát. 6. Kết cấu luận văn Ngoài phần mở đầu và kết luận, luận văn gồm có 3 chương:
8 Chương 1: Một số vấn đề lý luận chung về quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay khách hàng cá nhân của ngân hàng thương mại. Chương 2: Thực trạng quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay khách hàng cá nhân tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam - Chi nhánh Bắc Ninh. Chương 3: Giải pháp nâng cao hiệu quả quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay khách hàng cá nhân tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam - Chi nhánh Bắc Ninh.
9 CHƯƠNG 1: MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CHUNG VỀ QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG TRONG CHO VAY KHÁCH HÀNG CÁ NHÂN CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI 1.1 Rủi ro tín dụng trong cho vay khách hàng cá nhân của NHTM 1.1.1 Khái niệm về rủi ro tín dụng trong cho vay khách hàng cá nhân Theo Nguyễn Văn Tiến (2015), Giáo trình quản trị tác nghiệp Ngân hàng thương mại, NXB Thống kê, Hà Nội: Rủi ro tín dụng là khả năng xảy ra biến cố từ các khoản tín dụng gây tổn thất cho ngân hàng do khách hàng không thực hiện hoặc không thực hiện đầy đủ các cam kết trong hợp đồng tín dụng”. Theo W.Koch (1995), Bank management, cho rằng: Một khi ngân hàng nắm giữ tài sản sinh lợi, rủi ro xảy ra khi khách hàng sai hẹn – có nghĩa là khách hàng không thanh toán vốn gốc và lãi theo thỏa thuận. Rủi ro tín dụng là sự thay đổi tiềm ẩn của thu nhập thuần và thị giá của vốn xuất phát từ việc khách hàng không thanh toán hay thanh toán trễ hạn. Còn theo Henie Van Greuning - Sonja Brajovic Bratanovic (1999, analyzing bank risk, the World Bank): Rủi ro tín dụng được định nghĩa là nguy cơ mà người đi vay không thể chi trả tiền lãi, hoặc hoàn trả vốn gốc so với thời hạn đã ấn định trong hợp đồng tín dụng. Đây là thuộc tính vốn có của hoạt động ngân hàng. Rủi ro tín dụng tức là việc chi trả bị trì hoãn, hoặc tồi tệ hơn là không chi trả được toàn bộ. Điều này gây ra sự cố đối với dòng chu chuyển tiền tệ, và gây ảnh hưởng tới khả năng thanh toán của ngân hàng. Hay theo Thomas P.Fitch (1997, Dictionary of banking terms), Rủi ro tín dụng là loại rủi ro xảy ra khi người vay không thanh toán được nợ theo thỏa thuận hợp đồng dẫn đến sai hẹn trong nghĩa vụ trả nợ. Cùng với rủi ro lãi suất, rủi ro tín dụng là một trong những rủi ro chủ yếu trong hoạt động cho vay của ngân hàng”. Theo Khoản 1, Điều 3, Thông tư 02/2013/TT-NHNN ngày 21/01/2013 của Thống đốc ngân hàng Nhà nước Việt Nam thì Rủi ro tín dụng trong hoạt động ngân hàng là tổn thất có khả năng xảy ra đối với nợ của tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân