Luận văn Thạc sĩ Lịch sử: Đảng bộ tỉnh Thái Nguyên lãnh đạo phong trào thanh niên từ năm 1997 đến năm 2013

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:145

Thêm vào BST

Báo xấu

37
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nghiên cứu làm sáng tỏ sự lãnh đạo của Đảng bộ tỉnh Thái Nguyên đối với phong trào thanh niên tỉnh từ năm 1997 đến năm 2013, từ đó rút ra những bài học kinh nghiệm về sự lãnh đạo của Đảng bộ nhằm đẩy mạnh hơn nữa phong trào thanh niên trên địa bàn tỉnh

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Lịch sử: Đảng bộ tỉnh Thái Nguyên lãnh đạo phong trào thanh niên từ năm 1997 đến năm 2013

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN ----------------------------------------------------- VŨ VĂN LƢƠNG ĐẢNG BỘ TỈNH THÁI NGUYÊN LÃNH ĐẠO PHONG TRÀO THANH NIÊN TỪ NĂM 1997 ĐẾN NĂM 2013 LUẬN VĂN THẠC SĨ Chuyên ngành: Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam Hà Nội-2015
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN ----------------------------------------------------- VŨ VĂN LƢƠNG ĐẢNG BỘ TỈNH THÁI NGUYÊN LÃNH ĐẠO PHONG TRÀO THANH NIÊN TỪ NĂM 1997 ĐẾN NĂM 2013 Luận văn Thạc sĩ chuyên ngành: Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam Mã số: 60220315 Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS.TS. Vũ Quang Hiển Hà Nội-2015
MỤC LỤC MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 5 NỘI DUNG..................................................................................................... 18 CHƢƠNG 1: CHỦ TRƢƠNG VÀ SỰ CHỈ ĐẠO CỦA ĐẢNG BỘ TỈNH THÁI NGUYÊN ĐỐI VỚI PHONG TRÀO THANH NIÊN TỪ NĂM 1997 ĐẾN NĂM 2005 .................................................................................... 18 1.1. Những yếu tố có ảnh hƣởng đến phong trào thanh niên tỉnh thái nguyên và chủ trƣơng của Đảng bộ ............................................................. 18 1.1.1. Những yếu tố có ảnh hưởng đến phong trào thanh niên tỉnh Thái Nguyên ............................................................................................................. 18 1.1.2. Chủ trương của Đảng bộ ...................................................................... 32 1.2. Sự chỉ đạo của Đảng bộ .......................................................................... 43 1.2.1. Chỉ đạo công tác Đoàn – hạt nhân của phong trào thanh niên ........... 43 1.2.2. Chỉ đạo phong trào thanh niên.............................................................. 46 CHƢƠNG 2: ĐẢNG BỘ TỈNH THÁI NGUYÊN LÃNH ĐẠO ĐẨY MẠNH PHONG TRÀO THANH NIÊN TỪ NĂM 2006 ĐẾN NĂM 2013 ......................................................................................................................... 55 2.1. Yêu cầu mới đối với phong trào thanh niên tỉnh Thái Nguyên và chủ trƣơng của Đảng bộ......................................................................................... 55 2.1.1. Yêu cầu mới đối với phong trào thanh niên tỉnh Thái Nguyên ............. 55 2.1.2. Chủ trương mới của Đảng bộ ............................................................... 60 2.2. Sự chỉ đạo của Đảng bộ ......................................................................... 77 2.2.1. Chỉ đạo công tác Đoàn ......................................................................... 77 2.2.2. Chỉ đạo phong trào thanh niên ............................................................. 82 CHƢƠNG 3. NHẬN XÉT VÀ BÀI HỌC KINH NGHIỆM ..................... 95 3.1. Nhận xét về sự lãnh đạo của Đảng bộ .................................................. 95 3.1.1. Ưu điểm ................................................................................................. 95 1
3.1.2. Hạn chế ............................................................................................... 100 KẾT LUẬN .................................................................................................. 112 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................... 115 PHỤ LỤC ..................................................................................................... 121 2
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT Chữ viết tắt Nội dung ĐCSVN Đảng Cộng sản Việt Nam ĐVTN Đoàn viên, thanh niên TNCSHCM Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh MTTQ Mặt trận tổ quốc 3
DANH MỤC BẢNG BIỂU Bảng Tên Bảng Bảng 1.1 Số liệu về phong trào “thanh niên lập nghiệp” Bảng 1.2 Số liệu về phong trào “Tuổi trẻ giữ nước” Bảng 2.1 Kết quả công tác tổ chức học tập, quán triệt Nghị quyết (từ tháng 01/2009 đến tháng 3/2013) Bảng 2.2 Kết quả công tác đào tạo nghề và việc làm cho thanh niên (Từ tháng 01/2009 đến tháng3/2013) 4
MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Thanh niên là lực lượng xã hội to lớn, một trong những nhân tố quan trọng quyết định tương lai, vận mệnh dân tộc; là lực lượng chủ yếu trên nhiều lĩnh vực, đảm nhiệm những công việc đòi hỏi hi sinh, gian khổ, sức khỏe và sáng tạo. Thanh niên là rường cột của nước nhà, chủ nhân tương lai của đất nước, là lực lượng xung kích trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, một trong những nhân tố quyết định sự thành bại của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa (CNH, HĐH) đất nước, hội nhập quốc tế và xây dựng chủ nghĩa xã hội (CNXH). Thanh niên được đặt ở vị trí trung tâm trong chiến lược bồi dưỡng, phát huy nhân tố và nguồn lực con người. Trong bản Di chúc của mình, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng viết: “Đoàn viên và thanh niên ta nói chung là tốt, mọi việc đều hăng hái xung phong, không ngại khó khăn, có chí tiến thủ. Đảng cần phải chăm lo giáo dục đạo đức cách mạng cho họ, đào tạo họ thành những người thừa kế xây dựng chủ nghĩa xã hội vừa “hồng”, vừa “chuyên”. Nhận thức rõ vai trò, vị trí của thanh niên trong sự nghiệp cách mạng, Đảng và Nhà nước luôn quan tâm lãnh đạo công tác Đoàn và phong trào thanh niên, luôn đặt niềm tin ở thanh niên. Nghị quyết của Hội nghị lần thứ tư Ban chấp hành Trung ương Đảng (Khoá VII) “Về công tác thanh niên trong thời kỳ mới” đã khẳng định: “Sự nghiệp đổi mới có thành công hay không, đất nước bước vào thế kỷ XXI có vị trí xứng đáng trong cộng đồng thế giới hay không, cách mạng Việt Nam có vững bước theo con đường xã hội chủ nghĩa hay không phần lớn tuỳ thuộc vào lực lượng thanh niên, vào việc bồi dưỡng, rèn luyện thế hệ thanh niên; công tác thanh niên là vấn đề sống còn của dân tộc, là một trong những nhân tố quyết định sự thành bại 5
của cách mạng. Đúng như Bác Hồ đã nói: "Vì lợi ích mười năm thì phải trồng cây, vì lợi ích trăm năm thì phải trồng người", vì vậy vấn đề thanh niên phải đặt ở vị trí trung tâm trong chiến lược phát huy nhân tố và nguồn lực con người”[10, tr.2]. Lãnh đạo phong trào thanh niên là một nhiệm vụ trong toàn bộ công tác của Đảng, là yếu tố quan trọng góp phần đảm bảo thắng lợi nhiệm vụ của sự nghiệp cách mạng. Thực tiễn đã chứng minh, ở bất cứ địa phương, ngành, cơ quan hay đơn vị nào, sự nghiệp lãnh đạo của Đảng mà trực tiếp là các cấp ủy Đảng luôn là yếu tố quyết định, đảm bảo cho tổ chức Đoàn hoàn thành tốt nhiệm vụ và chức năng trong việc đoàn kết, tập hợp, giáo dục thanh niên đưa họ vào phong trào hoạt động cách mạng nhằm thực hiện thắng lợi đường lối, chủ trương của Đảng cũng như những chính sách pháp luật của Nhà nước. Công cuộc đổi mới toàn diện do Đảng Cộng sản Việt Nam (ĐCSVN) lãnh đạo đã thu được nhiều thắng lợi to lớn, tạo ra những tiền đề cần thiết để đưa đất nước chuyển sang thời kỳ phát triển mới – thời kỳ đẩy mạnh CNH, HĐH đất nước, phù hợp với nhu cầu và lợi ích của thanh niên. Trong những năm 1997 – 2013, các thế hệ đoàn viên thanh niên (ĐVTN) tỉnh Thái Nguyên đã không ngừng phấn đấu vươn lên, góp phần tích cực vào công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Dưới sự lãnh đạo của Đảng bộ tỉnh Thái Nguyên, của Đoàn cấp trên, phong trào thanh niên của tỉnh đã có những bước đi vững chắc và phát triển, thông qua các phong trào thi đua sôi nổi. Bằng các chương trình hành động phù hợp và thiết thực, các cấp bộ Đoàn trong toàn tỉnh đã động viên và tập hợp ngày càng đông đảo thanh niên tích cực tham gia vào các chương trình phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, giữ gìn an ninh chính trị, an toàn xã hội, thực hiện nhiệm vụ xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp văn minh, khẳng định 6
được tiềm năng to lớn và sức mạnh của tuổi trẻ trong sự nghiệp CNH, HĐH đất nước. Tuy nhiên bên cạnh những kết quả đã đạt được, công tác Đoàn nói riêng và phong trào thanh niên của tỉnh Thái Nguyên nói chung vẫn còn bộc lộ một số hạn chế trong chủ trương và quá trình tổ chức thực hiện: Một số cấp ủy Đảng chưa nhận thức hết ý nghĩa, vai trò, trách nhiệm của thanh niên trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ tổ quốc, sự nghiệp CNH, HĐH đất nước. Vai trò lãnh đạo của cấp ủy Đảng về phong trào thanh niên chưa được phát huy đầy đủ và đúng mức, đặc biệt là các quan điểm chỉ đạo, chính sách và giải pháp lớn, chưa coi đây là một trong những nhiệm vụ quan trọng trong công tác xây dựng Đảng; chưa có nhiều đổi mới về nội dung và phương thức lãnh đạo, định hướng hoạt động cho Đoàn thanh niên, nhất là những nhiệm vụ mang tính chiến lược. Công tác quản lý Nhà nước đối với công tác thanh niên còn bị xem nhẹ. Nhiều nơi chính quyền chưa thực sự tin tưởng thanh niên, sự đầu tư cho phong trào thanh niên còn nhiều hạn chế; chưa thường xuyên sửa đổi, bổ sung và quy định nhiệm vụ quản lý nhà nước về phong trào thanh niên. Công tác kiểm tra, giám sát việc thực hiện các nghị quyết, các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước về thanh niên và phong trào thanh niên chưa được thường xuyên. Nguyên nhân của những hạn chế nêu trên có phần xuất phát từ kết quả vận dụng đường lối, chủ trương của Đảng vào tình hình thực tế của các địa phương và đơn vị. Vì vậy, nghiên cứu quá trình Đảng bộ tỉnh Thái Nguyên quán triệt và vận dụng, đường lối, chủ trương của Trung ương Đảng để lãnh đạo phong trào thanh niên từ năm 1997 đến năm 2013; đánh giá những kết quả đã đạt được và những hạn chế, yếu kém; từ đó rút ra những bài học kinh nghiệm 7
nhằm đẩy mạnh sự phát triển của phong trào thanh niên của tỉnh là việc làm có ý nghĩa khoa học và thực tiễn. Với những lý do trên, tác giả chọn đề tài “Đảng bộ tỉnh Thái Nguyên lãnh đạo phong trào thanh niên từ năm 1997 đến năm 2013” làm luận văn thạc sĩ chuyên ngành Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam. 2. Lịch sử nghiên cứu vấn đề 2.1. Nhóm các công trình nghiên cứu có liên quan đến đề tài 2.1.1. Nhóm công trình nghiên cứu về phong trào thanh niên nói chung Ngay từ khi ra đời, Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn coi trọng công tác vận động, giáo dục thanh niên. Vì vậy, nghiên cứu sự lãnh đạo của Đảng với phong trào thanh niên là một lĩnh vực quan trọng, sớm được các nhà khoa học quan tâm. Những quan điểm, chủ trương và biện pháp chủ yếu về vấn đề này được thể hiện khá rõ trong các văn kiện Đại hội Đảng các cấp, đặc biệt là Nghị quyết Hội nghị lần thứ tư, Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa VII (ngày 19/3/1993), Văn kiện Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VII, VIII, IX, X. Và đặc biệt là Nghị quyết số 25, Hội nghị Trung ương Đảng khóa X: "Về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng với công tác thanh niên trong thời kì đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa". Các bài viết, các công trình nghiên cứu của các nhà chính trị, nhà khoa học đăng tải trên các báo, tạp chí trong nước và quốc tế cũng đã khẳng định vai trò, vị trí của Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh (TNCSHCM) nói riêng và phong trào thanh niên Việt Nam nói chung trong sự nghiệp xây dựng, bảo vệ và phát triển đất nước. Bài viết Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thanh niên trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá, Tạp chí Cộng sản Số 15 (159) năm 2008 của đồng chí Trương Tấn Sang đã nêu lên vị trí, tầm 8
quan trọng của thanh niên và công tác thanh niên trong hơn 20 năm đổi mới.Tuy nhiên, bên cạnh đó tác giả cho rằng thực tế vẫn còn một bộ phận thanh niên sống thiếu lý tưởng, giảm sút niềm tin và ít quan tâm đến tình hình đất nước, thiếu ý thức chấp hành pháp luật, dễ bị kích động, lôi kéo tham gia các hoạt động trái pháp luật; sống thực dụng, quá coi trọng vật chất, thiếu kính trọng người lớn tuổi, ít quan tâm tới gia đình. Một bộ phận thanh niên, nhất là thanh niên nông thôn, thanh niên dân tộc thiểu số có trình độ học vấn còn thấp; nhiều thanh niên thiếu kiến thức, kỹ năng trong lao động và hội nhập quốc tế. Tính độc lập, chủ động, sáng tạo, năng lực thực hành sau đào tạo của thanh niên còn yếu, chưa đáp ứng được yêu cầu CNH, HĐH. Tình hình tội phạm và tệ nạn xã hội trong thanh niên, đặc biệt là tệ nạn ma túy, mại dâm có chiều hướng gia tăng. Tác giả cũng đã chỉ ra những nguyên nhân chủ quan và khách quan của những tồn tại, hạn chế đó. Đồng thời, tác giả bài viết cũng đưa ra năm quan điểm chỉ đạo xuyên suốt và chín nhóm nhiệm vụ và giải pháp nhằm lãnh đạo phong trào thanh niên trong thời kỳ đẩy mạnh CNH, HĐH, hội nhập kinh tế quốc tế. Bài viết Đảng lãnh đạo công tác thanh niên và Đoàn thanh niên của Báo Điện tử ĐCSVN, ngày 17/7/2008 đã khái quát quá trình ĐCSVN, Chủ tịch Hồ Chí Minh quan tâm lãnh đạo, hướng dẫn thanh niên thông qua các nghị quyết đại hội Đảng từ Đại hội I đến Đại hội X. Các nghị quyết, chỉ thị, các quan điểm cụ thể đã khẳng định, dù bất cứ hoàn cảnh nào, bất kể giai đoạn nào, Đảng đều quan tâm lãnh đạo thanh niên, lãnh đạo Đoàn Thanh niên hoàn thành xuất sắc sứ mệnh lịch sử của mình.. Tư duy của Đảng liên tục đổi mới để phù hợp với đối tượng tuổi trẻ qua từng thời kỳ. Từ quan tâm lãnh đạo tổ chức thanh niên đến tập hợp lực lượng tuổi trẻ cho các phong trào Đoàn thành lực lượng xung kích, nòng cốt thực hiện nhiệm vụ chính trị của Đảng. Không chỉ quan tâm định hướng tư tưởng nhân cách, giáo dục thanh niên, Bác 9
Hồ và các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước còn trực tiếp chỉ đạo, gần gũi, ân cần với thế hệ trẻ qua các Đại hội Đoàn, qua tiếp xúc với tuổi trẻ cả nước. Cuốn sách: "Đảng Cộng sản Việt Nam với công tác vận động thanh niên trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa – hiện đại hóa đất nước" (2001), Nxb Chính trị Quốc gia, do tác giả Nguyễn Văn Hùng, Ban Dân vận Trung ương làm chủ biên cũng đã trình bày khái quát về vai trò lãnh đạo của ĐCSVN với công tác vận động thanh niên - những chủ nhân tương lai của đất nước, đặc biệt trong thời kì đẩy mạnh CNH, HĐH đất nước. Cuốn sách “Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo công tác thanh niên trong giai đoạn hiện nay” (2014), Nxb Chính trị Quốc gia, do tác giả Lâm Quốc Tuấn - Phạm Tất Thắng đồng chủ biên đã làm rõ cơ sở lý luận của vấn đề ĐCSVN lãnh đạo công tác thanh niên giai đoạn hiện nay; thực trạng Đảng lãnh đạo công tác thanh niên, những ưu, khuyết điểm, nguyên nhân và bài học kinh nghiệm; từ đó, đề xuất phương hướng và những giải pháp chủ yếu để tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thanh niên trong giai đoạn hiện nay. Luận văn thạc sĩ chính trị học "Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh trong hệ thống chính trị Việt Nam hiện nay" của tác giả Nguyễn Thọ Ánh (2004) đã làm rõ vai trò cũng như vị trí của Đoàn TNCSHCM trong sự nghiệp cách mạng và trong hệ thống chính trị của Việt Nam hiện nay, từ đó đưa ra một số giải pháp nhằm tăng cường hơn nữa vai trò của thanh niên trong sự nghiệp cách mạng ở nước ta. Hội thảo khoa học Phát huy vai trò của thanh niên trong sự nghiệp đất nước do Đoàn TNCSHCM trường Đại học Khoa học xã hội và nhân văn tổ chức ngày 20/5/2006 đã thu hút sự quan tâm của nhiều nhà khoa học, sinh viên, học sinh. Buổi hội thảo là cơ hội để các bạn trẻ phát biểu, chia sẻ suy nghĩ, khẳng định vai trò của mình, nói về mình một cách xác thực nhất. 10
Theo đồng chí Nguyễn Đức Lộc - Chủ tịch Hội Sinh viên của Trường Đại học Khoa học xã hội và nhân văn: đã đến lúc chúng ta phải giáo dục cho giới trẻ trách nhiệm xây dựng đất nước ngay ở "thì hiện tại". Phải nhìn nhận rằng ngày nay chúng ta đang có những lớp trẻ dám nghĩ, biết hành động để làm cho đất nước ngày càng tốt đẹp hơn, nhưng số này chưa nhiều. Thực tế, không ít các bạn trẻ đang thờ ơ với vận mệnh của đất nước. Số người này sẽ làm gì khi trọng trách quốc gia dân tộc đặt lên vai họ? Đất nước đang đặt niềm tin vào thế hệ trẻ, thanh niên hãy khẳng định vai trò của mình, phát huy hết tiềm năng sẵn có, để xây dựng đất nước ngày càng giàu mạnh và phát triển bền vững. 2.1.2. Nhóm công trình nghiên cứu về phong trào thanh niên tỉnh Thái Nguyên Nghiên cứu về phong trào thanh niên tỉnh Thái Nguyên, cuốn sách “Lịch sử Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh và phong trào thanh niên tỉnh Thái Nguyên (1938 – 2012)” đã dựng lại một cách tương đối khách quan, trung thực chặng đường hơn 70 năm xây dựng và trưởng thành của Đoàn TNCSHCM và phong trào thanh niên tỉnh Thái Nguyên từ năm 1938 đến năm 2012. Cuốn sách đã tổng kết một cách khái quát những thành tựu mà các thế hệ ĐVTN tỉnh Thái Nguyên đã đạt được qua các giai đoạn lịch sử cụ thể. Trên cơ sở đó, bước đầu bước đầu rút ra những bài học kinh nghiệm trong công tác tổ chức quản lý và chỉ đạo thực hiện của Ban Chấp hành Tỉnh Đoàn. Đồng thời, cuốn sách cũng dự báo tình hình thanh niên tỉnh Thái Nguyên và chỉ ra những giải pháp nhằm đưa phong trào thanh niên tỉnh Thái Nguyên tiếp tục có những bước phát triển. Nghiên cứu về hoạt động của Đoàn TNCSHCM Thành phố Thái Nguyên có luận văn tốt nghiệp cao cấp lý luận chính trị - hành chính :"Nâng cao chất lượng hoạt động của Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh 11
Thành phố Thái Nguyên, tỉnh Thái Nguyên trong tình hình hiện nay" của Ngô Thủy, Bí thư Thành Đoàn Thành phố Thái Nguyên (2009). Luận văn đã vận dụng các quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và quan điểm của ĐCSVN về thanh niên, Đoàn TNCSHCM để phân tích thực trạng hoạt động của Đoàn TNCSHCM thành phố Thái Nguyên, tỉnh Thái Nguyên; từ đó đưa ra phương hướng và giải pháp chủ yếu nhằm góp phần giúp cho các cấp bộ Đoàn trong toàn thành phố tham khảo, vận dụng, nâng cao chất lượng hoạt động của Đoàn Thanh niên Thành phố Thái Nguyên trong giai đoạn hiện nay. 2.2. Đánh giá các công trình nghiên cứu 2.2.1. Những công trình nghiên cứu chƣa giải quyết hoặc giải quyết chƣa thấu đáo Mặc dù tất cả các công trình nghiên cứu về phong trào thanh niên nói chung và phong trào thanh niên tỉnh Thái Nguyên nói riêng đều đã khẳng định và nhấn mạnh được vị trí, vai trò, trách nhiệm của thanh niên đối với vận mệnh dân tộc, đặc biệt trong thời kỳ đẩy mạnh CNH, HĐH hội nhập kinh tế quốc tế như hiện nay. Các công trình nghiên cứu cũng đã chỉ ra những đặc điểm của thanh niên Việt Nam, họ luôn là lực lượng đi đầu, lực lượng xung kích, nòng cốt trong việc thực hiện nhiệm vụ chính trị của Đảng. Tuy nhiên, bên cạnh đó trên thực tế vẫn còn một bộ phận thanh niên sống thiếu lý tưởng cách mạng, giảm sút niềm tin, thiếu ý thức chấp hành pháp luật, dễ bị kích động, lôi kéo, tham gia các hoạt động trái pháp luật. Một bộ phận thanh niên, nhất là thanh niên nông thôn, thanh niên dân tộc thiếu số có học vấn còn thấp, nhiều thanh niên thiếu kiến thức, kỹ năng thực hành và hội nhập quốc tế. Các công trình cũng đã đề cập đến những giải pháp để đẩy mạnh hơn nữa sự phát triển của phong trào thanh niên.Tuy nhiên, đó là những giải pháp mang tính 12
chỉ đạo xuyên suốt, chưa mang tính cụ thể với đặc điểm kinh tế, chính trị, văn hóa và phân bố dân cư của từng vùng miền, từng địa phương. Các công trình nghiên cứu mặc dù đã chỉ rõ, sự lãnh đạo của Đảng là nhân tố quyết định tới thắng lợi của phong trào thanh niên nói chung, song chưa tập trung đi sâu phân tích những chủ trương của Đảng thể hiện trong các Chỉ thị, Nghị quyết cụ thể về thanh niên và công tác thanh niên qua các giai đoạn. Chưa chỉ ra rằng, muốn tăng cường sự lãnh đạo của Đảng với công tác thanh niên trước hết phải bằng việc nâng cao chất lượng và hiệu quả của quá trình xây dựng nghị quyết, chương trình công tác và tổ chức thực hiện tốt nghị quyết, chương trình công tác thanh niên hàng năm, cũng như cả nhiệm kỳ của các cấp ủy Đảng. Cuốn sách “Lịch sử Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh và phong trào thanh niên tỉnh Thái Nguyên (1938 – 2012)” là công trình nghiên cứu cụ thể nhất về phong trào thanh niên của tỉnh.Tuy nhiên, công trình này chỉ tập trung làm nổi bật quá trình chỉ đạo thực hiện của Ban Chấp hành Tỉnh đoàn và những thành tựu trên các lĩnh vực mà các thế hệ ĐVTN tỉnh Thái Nguyên đã đạt được từ năm 1938 đến năm 2012. Công trình ít đề cập đến các chủ trương, chính sách mà Tỉnh ủy Thái Nguyên đã chỉ đạo thực hiện trong các Chỉ thị, Nghị quyết, công văn cụ thể. Đồng thời công trình cũng chỉ chủ yếu tập trung vào hoạt động của công tác Đoàn chứ chưa mang tính phổ quát về toàn bộ phong trào thanh niên. Có thể khẳng định rằng, cho đến nay chưa có đề tài nào nghiên cứu một cách toàn diện và có hệ thống về sự lãnh đạo của Đảng bộ tỉnh Thái Nguyên với phong trào thanh niên của tỉnh từ năm 1997 đến năm 2013. 2.2.2. Những vấn đề luận văn cần đi sâu nghiên cứu Trên cơ sở kế thừa những kết quả của các công trình nghiên cứu trước đó, trước hết luận văn sẽ tập trung nghiên cứu, đánh giá và làm sáng tỏ về sự 13
lãnh đạo của Đảng bộ tỉnh Thái Nguyên đối với phong trào thanh niên nói chung và công tác Đoàn nói riêng trên địa bàn tỉnh từ năm 1997 đến năm 2013. Thứ hai, luận văn tập trung nghiên cứu những bước phát triển của phong trào thanh niên trên địa bàn tỉnh qua các giai đoạn thông qua các chương trình, các phong trào thanh niên cụ thể. Trên cơ sở các chủ trương về thanh niên và công tác thanh niên của Đảng bộ tỉnh Thái Nguyên và quá trình tổ chức thực hiện của các ban, ngành đoàn thể, luận văn sẽ đánh giá những thành tựu và hạn chế về phong trào thanh niên tỉnh Thái Nguyên từ năm 1997 đến năm 2013. Từ đó, bước đầu rút ra những bài học kinh nghiệm về sự lãnh đạo của Đảng bộ tỉnh Thái Nguyên đối với phong trào thanh niên trên địa bàn tỉnh. 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu 3.1. Mục đích Nghiên cứu làm sáng tỏ sự lãnh đạo của Đảng bộ tỉnh Thái Nguyên đối với phong trào thanh niên tỉnh từ năm 1997 đến năm 2013, từ đó rút ra những bài học kinh nghiệm về sự lãnh đạo của Đảng bộ nhằm đẩy mạnh hơn nữa phong trào thanh niên trên địa bàn tỉnh. 3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu Làm rõ những chủ trương và biện pháp của Đảng bộ tỉnh Thái Nguyên đối với phong trào thanh niên của tỉnh từ năm 1997 đến năm 2013. Làm rõ quá trình Đoàn TNCSHCM tỉnh Thái Nguyên chỉ đạo thực hiện những chủ trương của Đảng bộ tỉnh Đánh giá những ưu điểm, hạn chế, nguyên nhân trong quá trình lãnh đạo của Đảng bộ tỉnh Thái Nguyên với công tác Đoàn và phong trào thanh niên của tỉnh. 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu 4.1. Đối tƣợng nghiên cứu 14
Những chủ trương và biện pháp của Đảng bộ tỉnh Thái Nguyên đối với phong trào thanh niên từ năm 1997 đến năm 2013. Những bước phát triển của phong trào thanh niên trên tất cả các lĩnh vực qua các giai đoạn cụ thể. 4.2 Phạm vi nghiên cứu Về thời gian: Luận văn tập trung nghiên cứu trong khoảng thời gian từ năm 1997 đến năm 2013. Về không gian: Luận văn nghiên cứu trong phạm vi không gian tỉnh Thái Nguyên (gồm 6 huyện, 1 thị xã và 1 thành phố). Về nội dung nghiên cứu: Tập trung làm sáng tỏ thực trạng sự lãnh đạo của Đảng bộ tỉnh Thái Nguyên đối với phong trào thanh niên và những bước phát triển của phong trào thanh niên trên địa bàn tỉnh. 5. Cơ sở lí luận, thực tiễn và phƣơng pháp nghiên cứu 5.1. Cơ sở lí luận Luận văn dựa trên những quan điểm duy vật biện chứng của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và quan điểm của ĐCSVN về công tác thanh niên và Đoàn TNCSHCM. 5.2. Cơ sở thực tiễn Hoạt động của Đoàn Thanh niên và sự lãnh đạo của Đảng bộ tỉnh Thái Nguyên với Đoàn TNCS Hồ Chí Minh của tỉnh. 5.3. Phƣơng pháp nghiên cứu Dựa trên lý luận của chủ nghĩa Mác – Lê nin, tư tưởng Hồ Chí Minh và quan điểm của ĐCSVN về vị trí, vai trò của thanh niên và công tác thanh niên trong sự nghiệp cách mạng. Luận văn sử dụng phương pháp khảo sát, thống kê, phân tích, đối chiếu để thấy được thực trạng sự lãnh đạo của Đảng bộ tỉnh Thái Nguyên đối với phong trào thanh niên từ năm 1997 đến năm 2013. 15
6. Đóng góp của luận văn Về khoa học: Luận văn là công trình nghiên cứu khoa học nghiêm túc trên cơ sở công tác sưu tầm tư liệu và tham gia thực tiễn vào các hoạt động của Đoàn Thanh niên trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên. Luận văn trình bày, đánh giá và làm sáng tỏ về sự lãnh đạo của Đảng bộ tỉnh Thái Nguyên đối với phong trào thanh niên nói chung và công tác Đoàn nói riêng trên địa bàn tỉnh từ năm 1997 đến năm 2013. Luận văn rút ra những bài học kinh nghiệm về sự lãnh đạo của Đảng bộ nhằm đẩy mạnh hơn nữa phong trào thanh niên trên địa bàn tỉnh. Về thực tiễn: Bằng kết quả nghiên cứu thực tiễn, luận văn góp phần làm rõ quan điểm của ĐCSVN, Đảng bộ tỉnh Thái Nguyên về vai trò của thanh niên và phong trào thanh niên đối với sự nghiệp cách mạng, những nội dung đã được nêu trong các Nghị quyết của Ban Chấp hành Trung ương Đảng và Nghị quyết của Đảng bộ tỉnh Thái Nguyên. Là cơ sở để các cấp ủy Đảng, các cấp bộ Đoàn trong tỉnh nghiên cứu, định hướng các nhiệm vụ, chương trình hành động cho phong trào thanh niên tiếp tục phát triển. Luận văn có thể dùng làm tài liệu tham khảo cho việc nghiên cứu, giảng dạy trong hệ thống các trường đào tạo cán bộ Đoàn và các trường chính trị. 7. Cấu trúc của luận văn Ngoài các phần Mở đầu, Kết luận, Danh mục tài liệu tham khảo và Phụ lục, luận văn gồm có 3 chương. Chương 1: Chủ trương và sự chỉ đạo của Đảng bộ tỉnh Thái Nguyên đối với phong trào thanh niên từ năm 1997 đến năm 2005. 16
Chương 2: Đảng bộ tỉnh Thái Nguyên lãnh đạo đẩy mạnh phong trào thanh niên từ năm 2006 đến năm 2013. Chương 3: Nhận xét và một số kinh nghiệm. 17
NỘI DUNG CHƢƠNG 1: CHỦ TRƢƠNG VÀ SỰ CHỈ ĐẠO CỦA ĐẢNG BỘ TỈNH THÁI NGUYÊN ĐỐI VỚI PHONG TRÀO THANH NIÊN TỪ NĂM 1997 ĐẾN NĂM 2005 1.1. Những yếu tố có ảnh hƣởng đến phong trào thanh niên tỉnh thái nguyên và chủ trƣơng của Đảng bộ 1.1.1. Những yếu tố có ảnh hƣởng đến phong trào thanh niên tỉnh Thái Nguyên Điều kiện tự nhiên và xã hội Về vị trí địa lý: Thái Nguyên là một tỉnh miền núi – trung du thuộc vùng Đông Bắc Bộ, nằm trong tọa độ địa lý từ 21,19 đến 22,03 độ vĩ Bắc; 105,29 độ đến 106,15 độ kinh Đông; phía bắc giáp tỉnh Bắc Kạn, đông bắc giáp tỉnh Lạng Sơn, đông nam giáp tỉnh Bắc Giang, tây bắc giáp tỉnh Tuyên Quang, tây nam giáp tỉnh Vĩnh Phúc, phía nam giáp thủ đô Hà Nội. Diện tích tự nhiên toàn tỉnh là 3.541,5 km2, gồm 9 đơn vị hành chính trực thuộc (thành phố Thái Nguyên, thị xã Sông Công, các huyện Phổ Yên, Phú Bình, Đại Từ, Định Hóa, Phú Lương, Đồng Hỷ, Võ Nhai) với 181 xã, phường, thị trấn (trong đó có 122 xã, thị trấn thuộc khu vực miền núi, vùng cao). Với vị trí này, Thái Nguyên được xem như một nét gạch nối, là vùng chuyển tiếp giữa đồng bằng châu thổ sông Hồng và miền núi rừng đại ngàn Việt Bắc [2, tr.2]. Trải qua bao biến thiên của lịch sử, tên gọi và địa giới hành chính tỉnh Thái Nguyên có nhiều thay đổi. Dưới thời Pháp thuộc, năm 1900, thực dân Pháp tách Thái Nguyên thành hai tỉnh Thái Nguyên và Bắc Kạn. Năm 1956, Khu tự trị Việt Bắc được thành lập, thủ phủ đặt tại tỉnh Thái Nguyên. Ngày 21/4/1965, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội đã quyết định hợp nhất hai tỉnh Thái Nguyên và Bắc Kạn thành tỉnh Bắc Thái. Ngày 6/11/1996, Quốc hội khóa IX 18