Luận văn Thạc sĩ Quản trị nhân lực: Nâng cao chất lượng đội ngũ công chức cấp xã trên địa bàn huyện Lương Tài, tỉnh Bắc Ninh

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:119

Thêm vào BST

Báo xấu

20
lượt xem 11
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn "Nâng cao chất lượng đội ngũ công chức cấp xã trên địa bàn huyện Lương Tài, tỉnh Bắc Ninh" được hoàn thành với mục tiêu nhằm đánh giá thực trạng chất lượng đội ngũ công chức cấp xã trên địa bàn huyện Lương Tài, tỉnh Bắc Ninh thời gian vừa qua. Từ đó đưa ra định hướng và các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ công chức cấp xã của huyện Lương Tài trong thời gian tới.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản trị nhân lực: Nâng cao chất lượng đội ngũ công chức cấp xã trên địa bàn huyện Lương Tài, tỉnh Bắc Ninh

TRƢỜNG ĐẠI HỌC CÔNG ĐOÀN TRẦN XUÂN KIÊN NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG ĐỘI NGŨ CÔNG CHỨC CẤP XÃ TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN LƢƠNG TÀI, TỈNH BẮC NINH LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN TRỊ NH N L C MÃ SỖ: 8 34 04 04 NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. PHẠM VĂN HÀ HÀ NỘI, NĂM 2022
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan Luận văn thạc sĩ “Nâng cao chất lượng đội ngũ công chức cấp xã trên địa bàn huyện Lương Tài, tỉnh Bắc Ninh” là công trình nghiên cứu độc lập do tác giả thực hiện dưới sự hướng dẫn của PGS.TS. Phạm Văn Hà. Luận văn chưa được công bố trong bất cứ công trình nghiên cứu nào. Các số liệu, nội dung được trình bày trong luận văn là trung thực, có nguồn gốc rõ ràng, hợp lệ và đảm bảo tuân thủ các quy định về bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ. Tôi xin chịu trách nhiệm về toàn bộ nội dung của luận văn thạc sĩ. Tác giả Trần Xuân Kiên
LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành đề tài luận văn này, tôi đã nhận được sự quan tâm, giúp đỡ của các cá nhân, tập thể trong và ngoài trường. Tôi xin chân thành cảm ơn các giảng viên Trường Đại học Công đoàn, Khoa Sau Đại học đã tận tình giảng dạy và truyền đạt kiến thức các môn học cho tôi trong thời gian tôi học tập và nghiên cứu để hoàn thành chương trình đào tạo Thạc sĩ Quản trị Nhân lực. Đồng thời, tôi xin được bày tỏ lòng biết ơn tới PGS.TS. Phạm Văn Hà, thầy đã tận tình chỉ bảo, hướng dẫn để tôi có thể hoàn thành đề tài nghiên cứu của mình. Tôi xin được cảm ơn các cô, các chú, các anh, các chị đang công tác tại Ủy ban nhân dân các xã, phường, thị trấn trên địa bàn huyện Lương Tài, Ủy ban nhân dân huyện Lương Tài, tỉnh Bắc Ninh đã hướng dẫn và tạo điều kiện cho tôi trong suốt thời gian nghiên cứu tại đề tài giúp tôi tiếp nhận được thông tin cũng như thu được những số liệu thực tế về các vấn đề liên quan để hoàn thành đề tài luận văn thạc sỹ này. Trong quá trình thực hiện đề tài, còn có những hạn chế chủ quan và khách quan, do đó không tránh khỏi những thiếu sót, tôi rất mong nhận được sự nhận xét và đóng góp ý kiến của các thầy, cô giáo và độc giả để đề tài được hoàn thiện và có tính khả thi hơn nữa. Xin chân thành cảm ơn!
MỤC LỤC Lời cam đoan Lời cảm ơn Mục lục Danh mục các chữ viết tắt Danh mục bảng MỞ ĐẦU............................................................................................................... 1 1. Tính cấp thiết của đề tài ................................................................................... 1 2. Tổng quan tình hình nghiên cứu ...................................................................... 2 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu ................................................................... 4 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu.................................................................... 5 5. Phương pháp nghiên cứu.................................................................................. 5 6. Đóng góp mới của đề tài .................................................................................. 6 7. Cấu trúc của luận văn ....................................................................................... 7 Chƣơng 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG ĐỘI NGŨ CÔNG CHỨC CẤP XÃ ........................................................................................ 8 1.1. Một số khái niệm cơ bản liên quan............................................................ 8 1.1.1. Công chức .................................................................................................. 8 1.1.2. Công chức cấp xã ....................................................................................... 8 1.1.3. Chất lượng đội ngũ công chức cấp xã ........................................................ 9 1.2. Vị trí, vai trò của đội ngũ công chức cấp xã ........................................... 11 1.2.1. Vị trí, vai trò ............................................................................................. 11 1.2.2. Tổ chức bộ máy công chức cấp xã ........................................................... 13 1.2.3. Tiêu chuẩn công chức cấp xã ................................................................... 13 1.3. Đặc điểm, tiêu chí đánh giá chất lượng đội ngũ công chức cấp xã ............ 15 1.3.1. Đặc điểm của đội ngũ công chức cấp xã.................................................. 15 1.3.2. Tiêu chí đánh giá chất lượng đội ngũ công chức cấp xã.......................... 16 1.4. Các hoạt động nâng cao đội ngũ công chức cấp xã................................ 23 1.4.1. Nâng cao chất lượng tuyển dụng ............................................................. 23
1.4.2. Đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ đội ngũ công chức cấp xã............ 24 1.4.3. Nâng cao phẩm chất chính trị, đạo đức, tác phong, lối sống ................... 25 1.4.4. Hoạt động về hợp lý hóa cơ cấu............................................................... 28 1.5. Các nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng đội ngũ công chức cấp xã ........... 28 1.5.1. Các nhân tố bên ngoài .............................................................................. 28 1.5.2. Yếu tố bên trong ....................................................................................... 32 1.6. Kinh nghiệm nâng cao chất lƣợng đội ngũ công chức cấp xã của một số địa phƣơng trong nƣớc và bài học rút ra đối với huyện Lƣơng Tài, tỉnh Bắc Ninh .................................................................................................... 37 1.6.1. Kinh nghiệm về nâng cao chất lượng đội ngũ công chức cấp xã ở một số huyện.............................................................................................................. 37 1.6.2. Bài học rút ra về nâng cao chất lượng đội ngũ công chức cấp xã trên địa bàn huyện Lương Tài, tỉnh Bắc Ninh................................................................. 40 Tiểu kết chƣơng 1 ............................................................................................. 42 Chƣơng 2. TH C TRẠNG NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG ĐỘI NGŨ CÔNG CHỨC CẤP XÃ TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN LƢƠNG TÀI, TỈNH BẮC NINH .. 43 2.1. Giới thiệu khái quát huyện Lƣơng Tài, tỉnh Bắc Ninh ......................... 43 2.1.1. Đặc điểm tự nhiên .................................................................................... 43 2.1.2. Một số đặc điểm có ảnh hưởng tới nâng cao chất lượng đội ngũ công chức cấp xã của huyện Lương Tài, tỉnh Bắc Ninh ............................................. 43 2.2. Thực trạng nâng cao chất lƣợng đội ngũ công chức cấp xã trên địa bàn huyện Lƣơng Tài, tỉnh Bắc Ninh............................................................. 46 2.2.1. Thực trạng nâng cao thể lực ..................................................................... 49 2.2.2. Thực trạng nâng cao trí lực ...................................................................... 55 2.2.3. Thực trạng nâng cao tâm lực .................................................................... 66 2.2.4. Thực trạng hợp lý cơ cấu đội ngũ công chức cấp xã trên địa bàn huyện Lương Tài ........................................................................................................... 72 2.3. Đánh giá thực trạng nâng cao chất lƣợng đội ngũ công chức cấp xã huyện Lƣơng Tài .............................................................................................. 75
2.3.1. Ưu điểm .................................................................................................... 75 2.3.2. Những hạn chế và nguyên nhân ............................................................... 77 Tiểu kết chƣơng 2 ............................................................................................. 80 Chƣơng 3. GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG ĐỘI NGŨ CÔNG CHỨC CẤP XÃ TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN LƢƠNG TÀI, TỈNH BẮC NINH .. 81 3.1. Mục tiêu, phƣơng hƣớng nâng cao chất lƣợng đội ngũ công chức cấp xã trên địa bàn huyện Lƣơng Tài, tỉnh Bắc Ninh ......................................... 81 3.1.1. Mục tiêu.................................................................................................... 81 3.1.2. Phương hướng .......................................................................................... 82 3.2. Một số giải pháp nâng cao chất lƣợng đội ngũ công chức cấp xã trên địa bàn huyện Lƣơng Tài, tỉnh Bắc Ninh ...................................................... 83 3.2.1. Các giải pháp về nâng cao thể lực............................................................ 83 3.2.2. Các giải pháp nâng cao trí lực .................................................................. 85 3.2.3. Các giải pháp nâng cao tâm lực ............................................................... 95 3.2.4. Các giải pháp hợp lý cơ cấu ..................................................................... 96 Tiểu kết chƣơng 3 ............................................................................................. 99 KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ .................................................................... 100 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO........................................................... 103 PHỤ LỤC
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT BHXH Bảo hiểm xã hội BHYT Bảo hiểm y tế CMNV Chuyên môn nghiệp vụ LLCT Lý luận chính trị THPT Trung học phổ thông UBND Ủy ban nhân dân
DANH MỤC BẢNG Bảng 2.1. Quy mô và cơ cấu của đội ngũ công chức cấp xã ở huyện Lương Tài giai đoạn 2018 - 2020 ............................................................... 47 Bảng 2.2. Số lượng của đội ngũ công chức cấp xã ở huyện Lương Tài giai đoạn 2018 - 2020 ............................................................................ 47 Bảng 2.3. Cơ cấu phân theo độ tuổi của đội ngũ công chức cấp xã ở huyện Lương Tài giai đoạn 2018 - 2020 ................................................... 48 Bảng 2.4. Cơ cấu phân theo giới tính của đội ngũ công chức cấp xã ở huyện Lương Tài giai đoạn 2018 - 2020 ................................................... 49 Bảng 2.5. Cơ cấu phân theo chiều câ và cân nặng của đội ngũ công chức cấp xã ở huyện Lương Tài giai đoạn 2018 - 2020 ................................ 50 Bảng 2.6. Số liệu về khám sức khỏe định kỳ cho đội ngũ công chức cấp xã ở huyện Lương Tài giai đoạn 2018 - 2020 ........................................ 51 Bảng 2.7. Số liệu về việc tham gia các hoạt động thể thao của đội ngũ công chức cấp xã ở huyện Lương Tài giai đoạn 2018 - 2020 ................. 52 Bảng 2.8. Số liệu về việc tham gia các phong trào văn nghệ của đội ngũ công chức cấp xã ở huyện Lương Tài giai đoạn 2018 - 2020 ................. 53 Bảng 2.9. Số liệu về việc tham gia tham quan du lịch của đội ngũ công chức cấp xã ở huyện Lương Tài giai đoạn 2018 - 2020 .......................... 54 Bảng 2.10. Số liệu về việc tham gia công tác vệ sinh môi trường của đội ngũ công chức cấp xã ở huyện Lương Tài giai đoạn 2018 - 2020 ........ 54 Bảng 2.11. Trình độ văn hóa của đội ngũ công chức cấp xã ở huyện Lương Tài giai đoạn 2018 - 2020 ............................................................... 55 Bảng 2.12. Trình độ chuyên môn, nghiệp vụ của đội ngũ công chức cấp xã ở huyện Lương Tài giai đoạn 2018 – 2020 ........................................ 56 Bảng 2.13. Trình độ lý luận chính trị của đội ngũ công chức cấp xã ở huyện Lương Tài giai đoạn 2018 – 2020................................................... 57 Bảng 2.14. Trình độ ngoại ngữ của đội ngũ công chức cấp xã ở huyện Lương Tài giai đoạn 2018 – 2020 .............................................................. 58
Bảng 2.15. Trình độ tin học của đội ngũ công chức cấp xã ở huyện Lương Tài giai đoạn 2018 – 2020 .............................................................. 59 Bảng 2.16. Số liệu về quy hoạch đội ngũ công chức cấp xã ở huyện Lương Tài giai đoạn 2018 – 2020 .............................................................. 60 Bảng 2.17. Số lượng hồ sơ ứng tuyển, trúng tuyển được tuyển dụng công chức cấp xã ở huyện Lương Tài giai đoạn 2018 - 2020 ................. 61 Bảng 2.18. Tình hình đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ công chức cấp xã ở huyện Lương Tài giai đoạn 2018 – 2020................................................... 63 Bảng 2.19. Tình hình đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ công chức cấp xã của huyện Lương Tài, tỉnh Bắc Ninh qua 3 năm 2018-2020 ........................... 64 Bảng 2.20. Số lượng đội ngũ công chức cấp xã điều động, luân chuyển của huyện Lương Tài, tỉnh Bắc Ninh qua 3 năm 2018-2020 ................ 65 Bảng 2.21. Kết quả đánh giá công chức cấp xã ở huyện Lương Tài giai đoạn 2018 – 2020..................................................................................... 69
1 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Trong hệ thống chính trị ở Việt Nam, chính quyền cấp xã, phường, thị trấn (sau đây gọi chung là cấp xã) có một vị trí rất quan trọng, là cầu nối trực tiếp của hệ thống chính quyền nhà nước với nhân dân, thực hiện hoạt động quản lý nhà nước trên các lĩnh vực kinh tế, văn hoá, xã hội, an ninh trật tự, an toàn xã hội ở địa phương theo thẩm quyền được phân cấp, đảm bảo cho các chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước được triển khai thực hiện trong cuộc sống. Đội ngũ công chức cấp xã là lực lượng tiếp xúc trực tiếp, gần nhất với nhân dân, tiếp thu và phản ánh những tâm tư, nguyện vọng của nhân dân tới các cấp có thẩm quyền, là cầu nối giữa nhân dân địa phương với Đảng, Nhà nước. Chính vì vậy, những chính sách, chế độ của Đảng và Nhà nước có đến được tay nhân dân hay không đều dựa vào kết quả thực hiện công việc của đội ngũ công chức cơ sở này. Việc lựa chọn đúng người thật sự có tâm, có tài, có đủ tiêu chuẩn chính trị và việc bố trí, sắp xếp, sử dụng đội ngũ công chức cấp xã có vai trò, ý nghĩa hết sức quan trọng. Làm sao để công chức không chỉ phát huy được năng lực, sở trường của mình mà còn là tấm gương để người khác noi theo. Thực tiễn chỉ ra rằng công chức cấp xã, phường luôn phải đối đối diện với một khối lượng công việc rất lớn, đa dạng và phức tạp, liên quan đến tất cả mọi mặt của đời sống chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, an ninh, quốc phòng. Vì vậy, chất lượng đội ngũ công chức cấp xã có tác động đến lớn đến hiệu lực, hiệu quả việc thực hiện các chủ trương chính sách của nhà nước. Đây cũng là lý do nguyên nhân vì sao trong những năm qua, đội ngũ công chức cấp xã phường ở trên cả nước đã được chú trọng phát triển cả về số lượng và chất lượng. Nhờ đó, năng lực công chức cấp xã đã được cải thiện đáng kể, góp phần tích cực vào quá trình đổi mới của đất nước, tác động hiệu
2 quả lên quá trình phát triển kinh tế địa phương và cải thiện cuộc sống cho người dân. Lương Tài là một huyện trong số tám huyện, thị xã, thành phố của tỉnh Bắc Ninh và cũng là một trong những huyện Nông nghiệp của tỉnh, có 14 đơn vị xã, phường trên địa bàn với số lượng đội ngũ công chức cấp xã khá đông đảo. Song, trên thực tế chất lượng đội ngũ công chức cấp xã vẫn còn tồn tại nhiều bất cập: trình độ, năng lực chuyên môn còn hạn chế, hầu hết chưa được đào tạo cơ bản, đúng chuyên ngành; ý thức tổ chức kỷ luật, tác phong lề lối làm việc chưa thật chuyên nghiệp; một bộ phận công chức còn vướng vào một số thói hư, tật xấu: uống rượu trong giờ làm việc, nhũng đoạn, sách nhiễu, gây phiền hà cho nhân dân, nhiều trường hợp còn hối lộ cấp trên… đặc biệt khi Nghị quyết Hội nghị Trung ương VI khoá XII của Đảng đi vào cuộc sống thì vấn đề nâng cao chất lượng chất lượng công chức cấp xã ở địa phương là đòi hỏi cấp thiết trong thời gian tới. Nhận thức được tầm quan trọng của chất lượng đội ngũ công chức cấp xã trong sự nghiệp đổi mới và phát triển đất nước, với thực tiễn trên tôi chọn đề tài: “Nâng cao chất lượng đội ngũ công chức cấp xã trên địa bàn huyện Lương Tài, tỉnh Bắc Ninh” làm đề tài nghiên cứu luận văn thạc sĩ của mình. 2. Tổng quan tình hình nghiên cứu Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài nâng cao chất lượng đội ngũ công chức cấp xã đã được các nhà nghiên cứu khoa học xã hội và các nhà hoạt động chính trị quan tâm nghiên cứu dưới nhiều góc độ khác nhau, có thể kể đến một số công trình nghiên cứu sau: Nguyễn Phú Trọng, Trần Xuân Sầm (2013), Luận cứ khoa học cho việc nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa– hiện đại hóa đất nước, Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia, Hà Nội. Nội dung luận cứ đưa ra cơ sở lý luận trong sử dụng tiêu chuẩn cán bộ của Đảng phù hợp với từng giai đoạn cách mạng, các quan điểm và phương hướng trong việc nâng cao chất lượng công tác cán bộ. Điểm nổi bật của luận cứ là việc
3 đưa ra nội dung, “tiêu chuẩn hóa cán bộ” đây là một quan điểm đổi mới trong công tác cán bộ mà tác giả có thể vận dụng và kế thừa trong luận văn của mình để đưa ra các tiêu chuẩn hóa công chức phù hợp với huyện Sá Muội, tỉnh Sa Lạ Văn, Lào trong xu thế phát triển của thời đại và đặc trưng của huyện. Nguyễn Ngọc Hiến (Chủ biên – 2015), Các giải pháp thúc đẩy cải cách hành chính ở Việt Nam, Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia, Hà Nội. Tác giả cuốn sách đã đưa ra quá trình cải cách hành chính ở nước ta, những khó khăn, nguyên tắc và phương pháp thúc đẩy cải cách hành chính. Cải cách đội công chức là một nội dung quan trọng trong nội dung cải cách hành chính của nước ta trong giai đoạn 2010-2020. Luận văn có thể kế thừa những phương pháp cải cách hành chính trong đó có nội dung cải cách đội ngũ công chức phù hợp với đặc điểm của đội ngũ công chức trong giai đoạn hiện nay. Nguyễn Trọng Điền (chủ biên - 2014), Về chế độ công vụ Việt Nam, Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia. Công trình nghiên cứu sâu về công chức, công vụ và các cơ sở khoa học để hoàn thiện chế độ công vụ ở Việt Nam hiện nay; đề tài phân tích một cách toàn diện và có hệ thống về lý luận và thực tiễn của chế độ công vụ và cải cách công vụ Việt Nam qua từng thời kỳ, có tham chiếu các mô hình công vụ của các nhà nước tiêu biểu cho các thể chế chính trị khác. Luận giải và đưa ra lộ trình thích hợp cho việc hoàn thiện chế độ công chức trong điều kiện xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, Nhà nước của dân, do dân, vì dân dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, qua đề tài này tác giả có thể vận dụng, đánh giá, rút ra bài học kinh nghiệm cho huyện Lương Tài trong thời gian tới. Bùi Thị Hoa (2013), "Nâng cao chất lượng đội ngũ công chức cấp xã ở tỉnh Phú Thọ hiện nay", Học viện Hành chính Quốc gia, đề tài khái quát những vấn đề lý luận về công chức cấp xã và chất lượng đội ngũ công chức cấp xã; hệ thống hóa được những quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và những đường lối, chủ trương của Đảng, Nhà nước ta về đội ngũ công chức cấp xã. Từ đó đúc kết được những khái niệm và những
4 tiêu chí đánh giá, những yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng đội ngũ công chức cấp xã. Xuất phát từ tình hình thực tại đề xuất được một số giải pháp khá cụ thể để nâng cao chất lượng đội ngũ công chức cấp xã ở Phú Thọ nhằm đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp đổi mới. Như vậy, các công trình nghiên cứu trên đã đề cập đến các khía cạnh khác nhau về chất lượng đội ngũ công chức và có những đóng góp nhất định trong việc hoạch định chủ trương, chính sách và tìm ra một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ công chức ở nước ta. Tuy nhiên, các công trình nghiên cứu trên tập trung chủ yếu về mặt phương pháp luận, hoặc nghiên cứu ở phạm vi rộng (toàn bộ đội ngũ công chức nhà nước) chưa chuyên sâu về đội ngũ công chức cấp xã, mặt khác do nghiên cứu đã lâu nên có nhiều nội dung đã bị lạc hậu so với bối cảnh kinh tế-xã hội có nhiều thay đổi như hiện nay. Đến nay, ở huyện Lương Tài chưa có công trình nghiên cứu nào cụ thể và toàn diện về nâng cao chất lượng đội ngũ công chức cấp xã dưới góc độ khoa học quản trị nhân lực. Do vậy, tác giả nghiên cứu đề tài: “Nâng cao chất lượng đội ngũ công chức cấp xã ở huyện Lương Tài, tỉnh Bắc Ninh ” là rất cần thiết cả về mặt lý luận và thực tiễn. Dưới góc độ khoa học, các công trình nghiên cứu nói trên rất có giá trị đối với những người quan tâm đến vấn đề nâng cao chất lượng đội ngũ công chức cấp xã nói chung và đối với tác giả nói riêng. Tác giả sẽ chỉ ra khoảng trống về lý thuyết và thực tiễn, đồng thời có sự chắt lọc và kế thừa những kết quả nghiên cứu trước đó về vấn đề nâng cao chất lượng đội ngũ công chức cấp xã. 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu 3.1 Mục đích nghiên cứu Đánh giá thực trạng chất lượng đội ngũ công chức cấp xã trên địa bàn huyện Lương Tài, tỉnh Bắc Ninh thời gian vừa qua. Từ đó đưa ra định hướng và các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ công chức cấp xã của huyện Lương Tài trong thời gian tới.
5 3.2 Nhiệm vụ nghiên cứu - Góp phần hệ thống hóa cơ sở lý luận và thực tiễn về nâng cao chất lượng công chức cấp xã. - Phân tích, đánh giá thực trạng các yếu tố ảnh hưởng tới chất lượng đội ngũ công chức cấp xã ở huyện Lương Tài, tỉnh Bắc Ninh trong những năm qua. - Các đề xuất, kiến nghị một số giải pháp góp phần nâng cao chất lượng đội ngũ công chức cấp xã huyện Lương Tài, tỉnh Bắc Ninh trong thời gian tới. 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu 4.1. Đối tượng nghiên cứu Luận văn nghiên cứu chất lượng, nâng cao chất lượng đội ngũ công chức cấp xã (gồm các chức vụ và các chức danh được quy định tại khoản 3, Điều 61 Luật CBCC năm 2008). 4.2. Phạm vi nghiên cứu * Phạm vi không gian Đề tài được thực hiện nghiên cứu là 14 xã, thị trấn trên địa bàn huyện Lương Tài tỉnh Bắc Ninh. * Phạm vi thời gian Thời gian nghiên cứu từ năm 2018 đến năm 2020 và đề xuất giải pháp đến năm 2025. * Phạm vi nội dung Đề tài nghiên cứu một số nội dung chủ yếu liên quan đến nâng cao chất lượng công chức cấp xã. 5. Phƣơng pháp nghiên cứu 5.1. Phương pháp thu thập số liệu - Số liệu thứ cấp: Nguồn số liệu thứ cấp liên quan đến đội ngũ công chức cấp xã được thu thập từ nguồn số liệu của Phòng Nội vụ huyện Lương Tài, Chi cục Thống kê huyện Lương Tài, số liệu báo cáo của các xã, phường, niên giám thống kê huyện Lương Tài.
6 Các thông tin liên quan đến cơ sở lý luận về công chức cấp xã được thu thập từ các văn bản quy phạm pháp luật như: Luật, Nghị định, Thông tư, quy định, hướng dẫn về công chức cấp xã, các nghiên cứu và các tài liệu chuyên ngành liên quan. - Số liệu sơ cấp: Số liệu sơ cấp được xác định là nguồn thông tin quan trọng của đề tài để phân tích thực trạng chất lượng công chức và thực trạng nâng cao chất lượng công chức cấp xã thời gian qua. Bên cạnh đó, số liệu sơ cấp cũng tìm hiểu và đánh giá mức độ đáp ứng công việc của công chức cấp xã trên quan điểm của các đối tượng liên quan. Việc thu thập nguồn số liệu sơ cấp được thực hiện qua nhiều bước. Thứ nhất, dựa vào kết quả của phương pháp tổng hợp tài liệu ở phần cơ sở lý luận của luận văn, bảng câu hỏi được thiết kế trước và được điều tra thử. Trên cơ sở đó, điều tra thực tế các đối tượng liên quan gồm 70 công chức cấp xã, 70 doanh nghiệp và 100 người dân. Sau khi điều tra, kết quả điều tra sẽ được kết hợp với kết quả điều tra sâu để làm sạch số liệu trước khi tiến hành phân tích. 5.2. Phương pháp phân tích và xử lý số liệu - Sử dụng phương pháp cụ thể như phân tích thống kê (số tương đối, số tuyệt đối, số bình quân, tỷ trọng, so sánh), phương pháp mô tả, phân tích tổng hợp thông tin thông qua phần mềm Excel. - Sử dụng phần mềm SPSS 11.5 để tổng hợp dữ liệu điều tra, thông qua các số liệu đã được tổng hợp, tiến hành phân tích nhân tố Factor Analysic về đánh giá, cảm nhận của các đối tượng điều tra về tác động của các nhóm nhân tố đối với chất lượng đội ngũ công chức cấp xã, Phương pháp thống kê kiểm định độ tin cậy, phương phân tích ANOVA để kiểm định sự khác biệt giữa 03 nhóm đối tượng (công chức, người dân, doanh nghiệp). 6. Đóng góp mới của đề tài 6.1. Về lý luận Lựa chọn mô hình nghiên cứu chất lượng, nâng cao chất lượng đội ngũ
7 công chức cấp xã để chỉ ra cách nâng cao chất lượng đội ngũ công chức sao cho phù hợp với đặc điểm làm việc của đội ngũ công chức cấp xã trên địa bàn huyện Lương Tài tỉnh Bắc Ninh. 6.2. Về thực tiễn Luận văn chỉ ra những ưu điểm, nhược điểm của cán bộ công chức cấp xã trên địa bàn huyện Lương Tài, từ đó đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao chất lương đội ngũ công chức cấp xã trên địa bàn huyện Lương Tài và rút ra bài học áp dụng đối với việc nâng cao chất lương đội ngũ công chức cấp xã trên địa bàn huyện. 7. Cấu trúc của luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận, nội dung chính của luận văn được chia làm 3 chương, bao gồm: Chương 1: Cơ sở lý luận về nâng cao chất lượng đội ngũ công chức cấp xã; Chương 2: Thực trạng nâng cao chất lượng đội ngũ công chức cấp xã trên địa bàn huyện Lương Tài, tỉnh Bắc Ninh; Chương 3: Giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ công chức cấp xã trên địa bàn huyện Lương Tài tỉnh Bắc Ninh.
8 Chƣơng 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ N NG CAO CHẤT LƢỢNG ĐỘI NGŨ CÔNG CHỨC CẤP XÃ 1.1. Một số khái niệm cơ bản liên quan 1.1.1. Công chức Luật Công chức quy định: “Công chức là công dân Việt Nam, được tuyển dụng, bổ nhiệm vào ngạch, chức vụ, chức danh trong cơ quan của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội ở trung ương, cấp tỉnh, cấp huyện; trong cơ quan, đơn vị thuộc Quân đội nhân dân mà không phải là sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, công nhân quốc phòng; trong cơ quan, đơn vị thuộc Công an nhân dân mà không phải là sĩ quan, hạ sĩ quan chuyên nghiệp và trong bộ máy lãnh đạo, quản lý của đơn vị sự nghiệp công lập của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội (sau đây gọi chung là đơn vị sự nghiệp công lập), trong biên chế và hưởng lương từ ngân sách nhà nước; đối với công chức trong bộ máy lãnh đạo, quản lý của đơn vị sự nghiệp công lập thì lương được bảo đảm từ quỹ lương của đơn vị sự nghiệp công lập theo quy định của pháp luật”[18, Tr.2]. Như vậy, thuật ngữ công chức nói chung, công chức cấp xã nói riêng theo quy định tại khoản 3, Điều 4 “Luật Công chức” được Quốc hội thông qua ngày 13 tháng 11 năm 2008, cụ thể “công chức cấp xã là công dân Việt Nam được tuyển dụng giữ một chức danh chuyên môn, nghiệp vụ thuộc Ủy ban nhân dân cấp xã, trong biên chế và hưởng lương từ ngân sách nhà nước” [18, Tr.2]. 1.1.2. Công chức cấp xã Công chức cấp xã là công dân Việt Nam được tuyển dụng giữ một chức danh chuyên môn, nghiệp vụ thuộc Ủy ban nhân dân cấp xã, trong biên chế và hưởng lương từ ngân sách nhà nước. Công chức cấp xã có các chức danh: Trưởng Công an; Chỉ huy trưởng Quân sự; Văn phòng - thống kê; Địa chính - xây dựng - đô thị và môi trường
9 (đối với phường, thị trấn) hoặc địa chính - nông nghiệp - xây dựng và môi trường (đối với xã); Tài chính - kế toán; Tư pháp - hộ tịch; Văn hóa - xã hội. [18, tr.4] Công chức cấp xã do cấp huyện quản lý. Đội ngũ công chức cấp xã là một bộ phận của đội ngũ công chức nhà nước, có vai trò quan trọng trong việc thực hiện các chủ trương, đường lối của Đảng và pháp luật của Nhà nước tại cơ sở. 1.1.3. Chất lượng đội ngũ công chức cấp xã - Chất lượng Chất lượng là một thuật ngữ đã tồn tại từ lâu trong lịch sử. Trong từng giai đoạn phát triển của sản xuất đã xuất hiện một số định nghĩa về chất lượng: Theo Tổ chức Quốc tế về Tiêu chuẩn hóa, trong tiêu chuẩn ISO 8402:2000 (Quality Management and Quality Assurance), trong dự thảo DIS 9000:2000 đã đưa ra định nghĩa như sau: “Chất lượng là khả năng của tập hợp các đặc tính của một thực thể, tạo cho thực thể đó khả năng thỏa mãn các nhu cầu đã được công bố hay còn tiểm ẩn”. Theo Tiêu chuẩn Pháp: “Chất lượng là tiềm năng của một sản phẩm hay dịch vụ nhằm thỏa mãn nhu cầu người dùng”. Nhưng dù tiếp cận theo cách nào, khái niệm “chất lượng” cũng phải đảm bảo: phù hợp với tiêu chuẩn đã được công bố, phù hợp với những đòi hỏi của người sử dụng, sự kết hợp cả tiêu chuẩn và đòi hỏi của người tiêu dùng. Đó là yêu cầu không thể thiếu được để đánh giá chất lượng của một loại hàng hóa, dịch vụ nào đó. - Chất lượng nguồn nhân lực có thể được hiểu là “trạng thái nhất định của nguồn nhân lực thể hiện mối quan hệ giữa các yếu tố cấu thành bên trong của nguồn nhân lực” [7, Tr.65]. Như vậy, chất lượng của nguồn nhân lực được hiểu là tổng hợp những phẩm chất nhất định về sức khỏe, trí tuệ khoa học, chuyên môn nghề nghiệp, phẩm chất đạo đức, ý chí, niềm tin, năng lực; luôn gắn bó với tập thể, với
10 cộng đồng và tham gia một cách tích cực vào quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. - Chất lượng đội ngũ công chức Chất lượng đội ngũ công chức là chỉ tiêu tổng hợp, đánh giá sức khỏe, phẩm chất đạo đức, trình độ năng lực và khả năng thích ứng của đội ngũ công chức đối với yêu cầu công việc của tổ chức và đảm bảo cho tổ chức thực hiện thắng lợi mục tiêu đã đặt ra. Đây là một loại lao động có tính chất đặc thù riêng, xuất phát từ vị trí, vai trò của chính đội ngũ lao động này. Chất lượng của đội ngũ công chức thể hiện ở trình độ, năng lực chuyên môn, sự hiểu biết về chính trị - xã hội, phẩm chất đạo đức, khả năng thích nghi với sự chuyển đổi của nền kinh tế mới... Chất lượng của công chức còn bao hàm tình trạng sức khỏe, người công chức cần phải có đủ điều kiện sức khỏe để thực thi nhiệm vụ, công việc được giao. Chất lượng của đội ngũ công chức là một trạng thái nhất định của đội ngũ công chức, thể hiện mối quan hệ phối hợp, tương tác giữa các yếu tố, các thành phần cấu thành nên bản chất bên trong của đội ngũ công chức. Chất lượng của cả đội ngũ không phải là sự tập hợp giản đơn số lượng, mà là sự tổng hợp sức mạnh của toàn bộ đội ngũ. Sức mạnh này bắt nguồn từ phẩm chất vốn có bên trong của mỗi công chức và nó được tăng lên gấp bội bởi tính thống nhất của tổ chức, của sự giáo dục, đào tạo, phân công, quản lý và kỷ luật trong đội ngũ. Như vậy, có thể nói chất lượng của đội ngũ công chức bao gồm: - Chất lượng của từng công chức, cụ thể là phẩm chất chính trị, đạo đức, trình độ năng lực và khả năng hoàn thành nhiệm vụ. Chất lượng của từng công chức là yếu tố cơ bản tạo nên chất lượng của cả đội ngũ. - Chất lượng của cả đội ngũ, một chỉnh thể, thể hiện ở cơ cấu đội ngũ được tổ chức khoa học, có tỷ lệ cân đối, hợp lý vì số lượng và độ tuổi bình quân được phân bố trên cơ sở các địa phương, đơn vị và lĩnh vực hoạt động của đời sống xã hội.
11 Như vậy, các yếu tố cấu thành chất lượng đội ngũ công chức không chỉ bao gồm một mặt, một khía cạnh nào đó, mà nó bao gồm cả một hệ thống, được kết cấu như một chỉnh thể toàn diện từ chất lượng của từng công chức (đây là yếu tố cơ bản nhất), cho đến cơ cấu số lượng nam nữ, độ tuổi, thành phần của đội ngũ cùng với việc bồi dưỡng, giáo dục, phân công, quản lý kiểm tra giám sát và thực hiện nghiêm các nguyên tắc tổ chức và hoạt động của bộ máy chính quyền nhân dân. Từ những đặc điềm trên, có thể khái niệm: Chất lượng đội ngũ công chức cấp xã là một hệ thống những phẩm chất, giá trị được kết cấu như một chỉnh thể toàn diện được thể hiện qua phẩm chất chính trị, phẩm chất đạo đức, trình độ năng lực, khả năng hoàn thành nhiệm vụ của mỗi công chức và cơ cấu, số lượng, độ tuổi, thành phần của cả đội ngũ công chức cấp xã. - Nâng cao chất lượng công chức cấp xã Là nâng cao về chất lượng của từng công chức, cụ thể là phẩm chất chính trị, đạo đức, trình độ năng lực và khả năng hoàn thành nhiệm vụ. Chất lượng của từng công chức là yếu tố cơ bản tạo nên chất lượng của cả đội ngũ. - Nâng cao chất lượng đội ngũ công chức cấp xã Là nâng cao một hệ thống những phẩm chất, giá trị được kết cấu như một chỉnh thể toàn diện được thể hiện qua phẩm chất chính trị, phẩm chất đạo đức, trình độ năng lực, khả năng hoàn thành nhiệm vụ của mỗi công chức và cơ cấu, số lượng, độ tuổi, thành phần của cả đội ngũ công chức cấp xã. 1.2. Vị trí, vai trò của đội ngũ công chức cấp xã 1.2.1. Vị trí, vai trò Công chức có vị trí và vai trò vô cùng quan trọng trong xã hội cũng như của hệ thống chính trị. Công chức là trung tâm của bộ máy hành chính. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng dạy “Cán bộ là cái gốc của mọi công việc”. Vì thế, công chức như bộ xương sống của nền hành chính, muốn cho nền hành chính phát triển vững mạnh thì bộ xương này phải chắc chắn, khỏe mạnh. Tất cả các hoạt động của nền hành chính đều gắn với hoạt động của