Luận văn Thạc sĩ Văn hóa học: Bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa của lễ hội Anh hùng dân tộc Nguyễn Trung Trực ở tỉnh Kiên Giang hiện nay

HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA HỒ CHÍ MINH<br /> <br /> VÕ THANH XUÂN<br /> <br /> BẢO TỒN VÀ PHÁT HUY GIÁ TRỊ VĂN HÓA<br /> CỦA LỄ HỘI ANH HÙNG DÂN TỘC NGUYỄN TRUNG TRỰC<br /> Ở TỈNH KIÊN GIANG HIỆN NAY<br /> Chuyên ngành : Văn hóa học<br /> Mã số<br /> <br /> : 60 31 06 04<br /> <br /> LUẬN VĂN THẠC SĨ VĂN HÓA HỌC<br /> <br /> Người hướng dẫn khoa học: TS LÊ TRUNG KIÊN<br /> <br /> HÀ NỘI - 2014<br /> <br /> LỜI CAM ĐOAN<br /> Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng<br /> tôi. Các số liệu, trích dẫn trong luận văn đảm bảo độ tin cậy,<br /> chính xác và trung thực. Những kết luận khoa học của luận văn<br /> chưa từng được ai công bố trong bất kỳ công trình nào khác.<br /> TÁC GIẢ<br /> <br /> Võ Thanh Xuân<br /> <br /> MỤC LỤC<br /> Trang<br /> MỞ ĐẦU<br /> <br /> 1<br /> <br /> Chương 1: MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỂN VỀ BẢO<br /> TỒN VÀ PHÁT HUY GIÁ TRỊ VĂN HÓA LỄ HỘI Ở TỈNH<br /> KIÊN GIANG<br /> <br /> 11<br /> <br /> 1.1. Một số khái niệm cơ bản về bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa<br /> <br /> 11<br /> <br /> 1.2. Giá trị văn hóa của lễ hội trong đời sống cộng đồng<br /> <br /> 20<br /> <br /> 1.3. Truyền thống văn hóa tỉnh Kiên Giang<br /> <br /> 23<br /> <br /> Chương 2: THỰC TRẠNG VIỆC BẢO TỒN VÀ PHÁT HUY GIÁ TRỊ<br /> VĂN HÓA CỦA LỄ HỘI ANH HÙNG DÂN TỘC NGUYỄN<br /> TRUNG TRỰC Ở TỈNH KIÊN GIANG<br /> <br /> 35<br /> <br /> 2.1. Sự ra đời của lễ hội Anh hùng dân tộc Nguyễn Trung Trực<br /> <br /> 35<br /> <br /> 2.2. Các giá trị văn hóa của lễ hội Anh hùng dân tộc Nguyễn Trung<br /> Trực<br /> 2.3. Bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa của lễ hội Anh hùng dân tộc<br /> <br /> 49<br /> <br /> Nguyễn Trung Trực hiện nay<br /> 2.4. Đánh giá chung<br /> <br /> 60<br /> 63<br /> <br /> Chương 3: XU HƯỚNG VẬN ĐỘNG CỦA LỄ HỘI VÀ KIẾN NGHỊ<br /> NHẰM NÂNG CAO HIỆU QUẢ VIỆC BẢO TỒN, PHÁT HUY<br /> GIÁ TRỊ VĂN HÓA CỦA LỄ HỘI ANH HÙNG DÂN TỘC<br /> NGUYỄN TRUNG TRỰC Ở TỈNH KIÊN GIANG HIỆN NAY<br /> <br /> 3.1. Xu hướng vận động của lễ hội Anh hùng dân tộc Nguyễn Trung Trực<br /> <br /> 68<br /> 68<br /> <br /> 3.2. Những vấn đề đặt ra trong việc bảo tồn và phát huy giá trị văn<br /> hóa lễ hội Anh hùng dân tộc Nguyễn Trung Trực<br /> 3.3. Một số giải pháp<br /> 3.4. Một số kiến nghị<br /> <br /> 72<br /> 75<br /> 92<br /> <br /> KẾT LUẬN<br /> DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> <br /> 97<br /> 100<br /> <br /> PHỤ LỤC<br /> <br /> DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT TRONG LUẬN VĂN<br /> <br /> USD<br /> <br /> :<br /> <br /> Đô la Mỹ<br /> <br /> WON<br /> <br /> :<br /> <br /> Đơn vị tiền tệ Hàn Quốc<br /> <br /> 1<br /> MỞ ĐẦU<br /> 1. Tính cấp thiết của đề tài<br /> Trong nền văn hóa Việt Nam tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên đã trở thành<br /> nét đẹp văn hóa truyền thống lâu đời của ông cha ta. Ngoài ý nghĩa góp phần<br /> tạo nên sự cố kết cộng đồng, hướng về cội nguồn giúp cân bằng đời sống tâm<br /> linh đồng thời hàm chứa trong đó nhiều giá trị văn hóa truyền thống mà nổi bật<br /> là giá trị giáo dục đạo đức, giáo dục truyền thống yêu nước cho nhân dân ta.<br /> Khắp các địa phương trong cả nước ta thấy ở mỗi gia đình đều có bàn<br /> thờ tổ tiên, dòng họ có nhà thờ họ, cộng đồng làng thì thờ thành hoàng. Thành<br /> hoàng chính là vị thần cai quản che chở cho cả làng thường là người có công<br /> khai phá lập nghiệp cho dân làng, hoặc các Anh hùng dân tộc đã sinh hay mất<br /> ở làng. Với quan niệm “sinh vi tướng, tử vi thần” dân ta luôn trân trọng, biết<br /> ơn những người đã xả thân vì dân vì nước. Những phong tục thờ cúng đó trở<br /> thành lễ hội và lễ hội đó đã trở thành một trong những biểu tượng văn hóa của<br /> cộng đồng.<br /> Hàng năm, trên đất nước ta có hàng ngàn lễ hội được tổ chức với nhiều<br /> hình thức và quy mô khác nhau. Mỗi lễ hội mang một nét tiêu biểu và giá trị<br /> riêng nhưng bao giờ cũng là một loại hình sinh hoạt văn hóa tinh thần đặc biệt<br /> mang tính tập thể, cố kết cộng đồng dân tộc, giáo dục đạo đức con người<br /> hướng về cội nguồn, hướng về cái cao cả thiêng liêng của dân tộc.<br /> Lễ hội không chỉ là một không gian, một thời điểm, một hoạt động để<br /> các thành viên được thỏa mãn nhu cầu cộng sinh mà còn là một thành tố cấu<br /> thành nên bản sắc văn hóa của một cộng đồng. Trong lễ hội nhiều hoạt động<br /> mang đậm nét truyền thống với phần lễ nhiều ý nghĩa và phần hội với các<br /> hoạt động đa dạng, phong phú đã tạo nên tính đặc thù của văn hóa cộng đồng.<br /> Lễ hội là một hình thức sinh hoạt văn hóa tinh thần bắt nguồn và phát<br /> triển từ thực tiễn hoạt động của đời sống xã hội, sự giao lưu, tiếp biến của văn<br /> hóa cộng đồng. Lễ hội là môi trường thuận lợi mà ở đó các yếu tố văn hoá<br /> truyền thống được bảo tồn và phát triển. Những yếu tố văn hoá truyền thống<br /> <br />