Luận văn Thạc sỹ Khoa học kinh tế: Đánh giá hiệu quả kinh tế sản xuất chè quy mô nông hộ ở huyện Anh Sơn tỉnh Nghệ An

PHẦN MỞ ĐẦU<br /> 1. Tính cấp thiết của đề tài<br /> Thuế XNK là công cụ để nhà nước quản lý, định hướng và xây dựng chiến<br /> lược về thương mại quốc tế. Thuế XNK có vai trò quan trọng trong điều tiết vĩ mô<br /> nền kinh tế, động viên các nguồn lực, thúc đẩy phát triển sản xuất, khuyến khích<br /> XNK, đầu tư, đổi mới khoa học công nghệ, góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế<br /> <br /> Ế<br /> <br /> đảm bảo cho nền kinh tế tăng trưởng cao, bền vững, góp phần ổn định, nâng cao đời<br /> <br /> U<br /> <br /> sống vật chất và tinh thần cho nhân dân. Vì vậy, các quốc gia đều chú trọng đến<br /> <br /> ́H<br /> <br /> công cụ thuế XNK để điều tiết, quản lý và định hướng hoạt động XNK. Đối với<br /> nước ta cũng không phải là một ngoại lệ, thuế XNK được sử dụng như một biện<br /> <br /> TÊ<br /> <br /> pháp hữu hiệu trong thương mại quốc tế với mục tiêu đẩy mạnh phát triển công<br /> nghiệp chế biến xuất khẩu có giá trị gia tăng cao. Để góp phần thực hiện mục tiêu<br /> <br /> H<br /> <br /> đó, chính sách thuế phải phù hợp với chuẩn mực và thông lệ quốc tế, vừa đảm bảo<br /> <br /> IN<br /> <br /> nguồn thu phục vụ công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, góp phần bình đẳng,<br /> <br /> K<br /> <br /> công bằng xã hội, vừa là một yếu tố góp phần thúc đẩy hội nhập kinh tế quốc tế.<br /> <br /> ̣C<br /> <br /> Thực tế trong thời gian qua, nhà nước đã từng bước hoàn thiện chính sách thuế<br /> <br /> O<br /> <br /> XNK và kiện toàn bộ máy quản lý thuế XNK từ Trung ương đến địa phương. Tuy<br /> <br /> ̣I H<br /> <br /> nhiên, trong điều kiện hội nhập kinh tế quốc tế công tác quản lý thuế XNK ở nước<br /> ta còn bộc lộ nhiều hạn chế như:<br /> <br /> Đ<br /> A<br /> <br /> - Chính sách thuế XNK còn nhiều bất cập, ít ổn định và có tính thay đổi<br /> thường xuyên đã, đang và sẽ là rào cản trên con đường hội nhập quốc tế.<br /> - Năng lực quản lý thuế và điều hành thuế XNK còn nhiều hạn chế. Vấn đề<br /> <br /> này có cả nguyên nhân chủ quan và khách quan. Nguyên nhân chủ quan xuất phát<br /> từ đội ngũ CBCC làm công tác quản lý thuế mỏng, chưa được đào tạo thường<br /> xuyên, chưa theo kịp yêu cầu của công tác quản lý thuế. Nguyên nhân khách quan<br /> là cơ sở hạ tầng, CNTT chưa đáp ứng yêu cầu của công tác quản lý thuế XNK.<br /> - Trong điều kiện nền kinh tế Việt Nam, thuế XNK có vai trò, vị trí quan trọng<br /> trong việc huy động nguồn thu cho NSNN, tỷ lệ động viên thuế XNK hàng năm<br /> <br /> 1<br /> <br /> chiếm khoảng 20% tổng thu NSNN. Trong khi đó, hội nhập kinh tế quốc tế đòi hỏi<br /> Việt Nam từng bước cắt giảm thuế XNK theo các cam kết quốc tế song phương và<br /> đa phương mà Việt Nam tham gia ký kết. Vì vậy, cần phải tăng cường công tác<br /> quản lý thuế XNK nhằm tăng thu NSNN, chống thất thu thuế và gian lận thương<br /> mại, đảm bảo ổn định nguồn thu NSNN.<br /> - Trong điều kiện khả năng cạnh tranh của nền kinh tế còn yếu thì thuế XNK là<br /> một trong những công cụ bảo hộ hữu hiệu. Vì vậy, cần phải xây dựng chính sách<br /> <br /> U<br /> <br /> hội của Việt Nam trong từng giai đoạn lịch sử nhất định.<br /> <br /> Ế<br /> <br /> thuế theo hướng bảo hộ có chọn lọc phù hợp với chiến lược phát triển kinh tế - xã<br /> <br /> ́H<br /> <br /> - Tình hình buôn lậu và gian lận thương mại thông qua hoạt động XNK, đặc<br /> <br /> TÊ<br /> <br /> biệt là qua trị giá tính thuế đang diễn ra phổ biến trong hoạt động kinh doanh XNK<br /> ở trên phạm vi cả nước. Vì vậy, cần phải tăng cường công tác quản lý thuế XNK.<br /> <br /> H<br /> <br /> Cục hải quan tỉnh Quảng Trị thực hiện chức năng quản lý nhà nước về hải<br /> <br /> IN<br /> <br /> quan trên địa bàn tỉnh Quảng Trị cùng trong bối cảnh chung đó. Quản lý thuế XNK<br /> là một trong những chức năng, nhiệm vụ trọng tâm của đơn vị. Số thu thuế XNK<br /> <br /> K<br /> <br /> hàng năm chiếm một tỷ trọng lớn, bình quân khoảng 20-30% trong tổng thu NSNN<br /> <br /> O<br /> <br /> tất yếu khách quan.<br /> <br /> ̣C<br /> <br /> tại địa phương. Vì vậy, hoàn thiện công tác quản lý thuế XNK cũng là một yêu cầu<br /> <br /> ̣I H<br /> <br /> Xuất phát từ yêu cầu đó, tác giả chọn tiêu đề: “ Hoàn thiện công tác quản lý<br /> thuế đối với hàng hoá xuất khẩu, nhập khẩu thương mại ở Cục hải quan tỉnh<br /> <br /> Đ<br /> A<br /> <br /> Quảng Trị” làm đề tài luận văn Thạc sĩ.<br /> 2. Mục đích nghiên cứu của luận văn<br /> - Hệ thống hoá và góp phần bổ sung làm sáng tỏ những vấn đề lý luận Tổng<br /> <br /> quan về thuế, thuế XNK và công tác quản lý thuế XNK;<br /> - Phân tích, đánh giá thực trạng công tác quản lý thuế đối với hàng hoá xuất<br /> khẩu, nhập khẩu thương mại ở Cục HQQT giai đoạn 2005-2008;<br /> - Đề xuất một số giải pháp góp phần hoàn thiện công tác quản lý thuế đối với<br /> hàng hoá xuất khẩu, nhập khẩu thương mại ở Cục HQQT.<br /> <br /> 2<br /> <br /> 3. Phương pháp nghiên cứu<br /> 3.1. Phương pháp duy vật biện chứng và duy vật lịch sử<br /> Vận dụng phương pháp duy vật biện chứng và duy vật lịch sử để trình bày các<br /> vấn đề lý luận và thực tiễn liên quan đến thuế, thuế XNK và quản lý thuế XNK. Xem<br /> xét đối tượng và nội dung nghiên cứu theo quan điểm toàn diện, phát triển và hệ thống.<br /> 3.2. Phương pháp thu thập số liệu<br /> - Số liệu thứ cấp cần thiết phục vụ cho đề tài được thu thập từ các nguồn: Cục<br /> thống kê tỉnh Quảng Trị, Cục HQQT, các Chi cục thuộc Cục HQQT, báo cáo kinh tế<br /> <br /> Ế<br /> <br /> - xã hội hàng năm của tỉnh Quảng Trị… Ngoài ra, luận văn còn sử dụng số liệu của<br /> <br /> U<br /> <br /> các công trình nghiên cứu khoa học của nhiều tác giả về lĩnh vực mà đề tài quan tâm.<br /> <br /> ́H<br /> <br /> - Số liệu sơ cấp được thu thập thông qua phiếu điều tra, khảo sát theo mẫu<br /> <br /> TÊ<br /> <br /> chuẩn bị sẵn. Phiếu điều tra được thực hiện dựa trên số lượng doanh nghiệp hoạt<br /> động XNK qua các Chi cục thuộc Cục HQQT nhằm khảo sát sự hài lòng của người<br /> <br /> H<br /> <br /> khai hải quan, người nộp thuế về chính sách thuế và công tác quản lý thuế XNK. Cụ<br /> <br /> IN<br /> <br /> thể: 146 doanh nghiệp và 83 CBCC hải quan được phát phiếu điều tra.<br /> 3.3. Phương pháp tổng hợp và phân tích<br /> <br /> K<br /> <br /> - Luận văn sử dụng hệ thống các phương pháp thống kê kinh tế, tổng hợp và<br /> <br /> ̣C<br /> <br /> phân tích số liệu.<br /> <br /> O<br /> <br /> - Tổng hợp số liệu: Dùng phương pháp phân tổ để hệ thống hóa các số liệu thu<br /> <br /> ̣I H<br /> <br /> thập được phù hợp với mục đích nghiên cứu đề tài.<br /> - Phân tích số liệu: Vận dụng các phương pháp phân tích thống kê kinh tế,<br /> <br /> Đ<br /> A<br /> <br /> phương pháp kiểm định thống kê các số liệu được xử lý, tổng hợp và phân tích theo<br /> các phiếu mẫu SPSS.<br /> 3.4. Phương pháp chuyên gia<br /> Trong quá trình xây dựng hệ thống các chỉ tiêu để đánh giá mức độ hài lòng về<br /> <br /> chính sách thuế và công tác quản lý thuế XNK ở Cục HQQT tác giả còn sử dụng<br /> phương pháp chuyên gia.<br /> 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu<br /> 4.1. Đối tượng và nội dung nghiên cứu<br /> - Đối tượng nghiên cứu: Hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu thương mại theo hợp<br /> đồng mua bán hàng hóa của các doanh nghiệp kinh doanh XNK.<br /> <br /> 3<br /> <br /> - Nội dung nghiên cứu: Cơ sở lý luận và thực tiễn, thực trạng công tác quản lý<br /> thuế và giải pháp hoàn thiện công tác quản lý thu thuế.<br /> 4.2. Phạm vi nghiên cứu<br /> - Về không gian: Cục hải quan tỉnh Quảng Trị.<br /> - Về thời gian: Phân tích, đánh giá thực trạng giai đoạn 2005-2008 và kiến<br /> <br /> Đ<br /> A<br /> <br /> ̣I H<br /> <br /> O<br /> <br /> ̣C<br /> <br /> K<br /> <br /> IN<br /> <br /> H<br /> <br /> TÊ<br /> <br /> ́H<br /> <br /> U<br /> <br /> Ế<br /> <br /> nghị một số giải pháp có ý nghĩa đến năm 2015.<br /> <br /> 4<br /> <br /> NỘI DUNG NGHIÊN CỨU<br /> CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ THUẾ, QUẢN LÝ THUẾ<br /> XUẤT NHẬP KHẨU<br /> 1.1. Lý luận cơ bản về thuế xuất nhập khẩu<br /> 1.1.1. Tổng quan về thuế<br /> 1.1.1.1. Khái niệm<br /> Trong quá trình phát triển của xã hội loài người thuế ra đời, tồn tại và phát<br /> <br /> Ế<br /> <br /> triển cùng với sự xuất hiện, tồn tại và phát triển của nhà nước; thuế gắn bó chặt chẽ<br /> <br /> U<br /> <br /> với nhà nước, thuế do nhà nước tạo ra và được sử dụng để thực hiện các mục tiêu<br /> <br /> ́H<br /> <br /> của nhà nước. Từ đó đến nay, thuế đã trải qua quá trình phát triển lâu dài và khái<br /> <br /> TÊ<br /> <br /> niệm về thuế cũng không ngừng được hoàn thiện. Khái niệm về thuế được hiểu<br /> dưới nhiều góc độ khác nhau:<br /> <br /> H<br /> <br /> Theo các nhà kinh điển, thuế được quan niệm rất đơn giản: “…Thuế là cái mà<br /> <br /> IN<br /> <br /> nhà nước thu của dân nhưng không bù lại” và “ Thuế cấu thành nên nguồn thu của<br /> Chính phủ, nó được lấy ra từ sản phẩm của đất đai và lao động trong nước, xét cho<br /> <br /> K<br /> <br /> cùng thuế được lấy ra từ tư bản hay thu nhập của người chịu thuế” [10].<br /> <br /> ̣C<br /> <br /> Hai tác giả người Anh (Christopher Pass và Baryan Lower) lại cho rằng: Thuế<br /> <br /> O<br /> <br /> là một biện pháp của Chính phủ đánh trên thu nhập của cải và vốn nhận được của<br /> <br /> ̣I H<br /> <br /> các cá nhân hay doanh nghiệp (Thuế trực thu), trên việc chi tiêu vốn nhận được của<br /> cá nhân hay doanh nghiệp (Thuế trực thu), trên việc chi tiêu về hàng hoá, dịch vụ<br /> <br /> Đ<br /> A<br /> <br /> (Thuế gián thu) và trên tài sản [10].<br /> Trên góc độ phân phối thu nhập, người ta cho rằng: Thuế là hình thức phân<br /> <br /> phối và phân phối lại tổng sản phẩm trong nước và thu nhập quốc dân hình thành<br /> nên quỹ tiền tệ tập trung lớn nhất của nhà nước để đáp ứng cho nhu cầu chi tiêu, cho<br /> việc thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của nhà nước.<br /> Dưới góc độ người nộp thuế, Thuế là khoản đóng góp bắt buộc mà mỗi tổ<br /> chức, cá nhân phải có nghĩa vụ đóng góp cho nhà nước theo luật định để đáp ứng<br /> nhu cầu chi tiêu cho việc thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của nhà nước; người<br /> đóng thuế được hưởng hợp pháp phần thu nhập còn lại.<br /> <br /> 5<br /> <br />