Luận văn Thạc sỹ Khoa học kinh tế: Sản xuất sắn hàng hóa tại tỉnh Thừa Thiên Huế

PHẦN MỞ ĐẦU<br /> 1. Đặt vấn đề<br /> Cây sắn đã được sản xuất từ lâu đời ở Thừa Thiên Huế, là cây trồng quen<br /> thuộc của người nông dân, cung cấp một phần lương thực, thực phẩm cho một bộ<br /> <br /> uế<br /> <br /> phận người dân ở những vùng nông thôn, làm thức ăn chăn nuôi,... có thời kỳ cây<br /> <br /> tế<br /> H<br /> <br /> sắn đã trở thành một trong những cây lương thực chính của các địa phương trong<br /> tỉnh nhưng chưa có sự quan tâm đúng mức.<br /> <br /> Sản xuất sắn mang tính hàng hóa rõ nét, phục vụ cho công nghiệp chế biến<br /> tinh bột sắn chỉ mới chính thức được qui hoạch phát triển trong qui hoạch chung của<br /> <br /> h<br /> <br /> ngành nông nghiệp Thừa Thiên Huế từ năm 2003 đến nay và từng bước trở thành<br /> <br /> in<br /> <br /> cây chủ lực theo hướng sản xuất hàng hóa ở nhiều vùng trên địa bàn tỉnh.<br /> <br /> cK<br /> <br /> Cùng với sự ra đời của Nhà máy Tinh bột sắn FOCOCEV Thừa Thiên Huế,<br /> sản xuất sắn hàng hóa phục vụ công nghiệp chế biến ngày càng được phát triển, tạo<br /> điều kiện khai thác mọi tiềm năng về đất đai, tạo công ăn việc làm và thu nhập ổn<br /> <br /> họ<br /> <br /> định cho một bộ phận người dân nông thôn, tạo được một sản phẩm cây trồng ở<br /> những vùng còn khó khăn có thị trường tiêu thụ, góp phần xóa đói, giảm nghèo của<br /> <br /> Đ<br /> ại<br /> <br /> người dân vùng gò đồi, vùng đất cát nội đồng các địa phương của tỉnh Thừa Thiên<br /> Huế. Thị trường hàng hóa sắn từ đó đã phổ biến ở các địa phương có trồng sắn với<br /> nhiều loại hình dịch vụ, hàng hóa, thành phẩm theo yêu cầu của thị trường trong và<br /> ngoài nước.<br /> <br /> ng<br /> <br /> Tuy nhiên sản xuất sắn hàng hóa của Thừa Thiên Huế trong thời gian qua<br /> <br /> còn bộc lộ một số tồn tại: năng suất thấp, hệ thống dịch vụ chậm phát triển, hiệu quả<br /> <br /> ườ<br /> <br /> sản xuất thấp và tính bền vững chưa cao...<br /> Để sắn xuất sắn hàng hóa trở thành một trong những nguồn thu nhập ổn định,<br /> <br /> Tr<br /> <br /> giải quyết việc làm, xóa đói giảm nghèo, cải thiện đời sống người sản xuất ở những<br /> vùng khó khăn về đất đai, các vùng gò đồi, miền núi, vùng cát nội đồng... của Thừa<br /> Thiên Huế, việc bảo đảm hiệu quả ổn định cho sản xuất sắn theo hướng sản xuất<br /> hàng hóa là điều rất quan trọng hiện nay trong phát triển nông nghiệp, nông thôn<br /> Thừa Thiên Huế.<br /> 1<br /> <br /> Xuất phát từ suy nghĩ trên, tôi chọn đề tài: “Sản xuất sắn hàng hóa tại tỉnh<br /> Thừa Thiên Huế” làm đề tài luận văn thạc sỹ.<br /> 2. Mục tiêu nghiên cứu<br /> 2.1. Mục tiêu chung<br /> <br /> uế<br /> <br /> Nghiên cứu, đề xuất các biện pháp nhằm phát triển sản xuất sắn theo hướng<br /> sản xuất hàng hóa có hiệu quả cao và bền vững, đáp ứng nguyên liệu cho công<br /> <br /> tế<br /> H<br /> <br /> nghiệp chế biến tinh bột sắn xuất khẩu, cho chế biến thủ công và sơ chế, phục vụ<br /> nhu cầu tiêu thụ tại tỉnh Thừa Thiên Huế.<br /> 2.2. Mục tiêu cụ thể<br /> <br /> h<br /> <br /> - Hệ thống hóa cơ sở lý luận và thực tiễn về sản xuất hàng hóa.<br /> <br /> in<br /> <br /> - Đánh giá thực trạng sản xuất sắn hàng hóa của tỉnh Thừa Thiên Huế.<br /> - Đề xuất một số giải pháp chủ yếu để phát triển xuất sắn hàng hóa có hiệu<br /> <br /> 3. Phương pháp nghiên cứu<br /> <br /> cK<br /> <br /> quả cao và bền vững ở tỉnh Thừa Thiên Huế.<br /> <br /> xuất sắn hàng hóa:<br /> <br /> họ<br /> <br /> - Phương pháp thống kê kinh tế: để thu thập các thông tin liên quan đến sản<br /> <br /> + Số liệu thứ cấp: Được thu thập từ UBND tỉnh Thừa Thiên Huế, Cục<br /> <br /> Đ<br /> ại<br /> <br /> Thống kê, Sở Kế hoạch và Đầu tư, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh...<br /> Ngoài ra những thông tin từ các đề tài đã được công bố, các tài liệu, tạp chí và một<br /> số website, blog có liên quan.<br /> <br /> ng<br /> <br /> + Số liệu sơ cấp: Thông qua các phiếu điều tra được thiết kế sẵn, tôi tiến<br /> <br /> hành phỏng vấn 90 hộ trồng sắn ở 3 xã thuộc 3 huyện gồm: xã Phong Mỹ (huyện<br /> <br /> ườ<br /> <br /> Phong Điền), xã Phú Xuân (huyện Phú Vang) và xã Lộc Hòa (huyện Phú Lộc).<br /> Trên địa bàn tỉnh có nhiều vùng sản xuất sắn hàng hóa, trong đó có các<br /> <br /> Tr<br /> <br /> vùng nguyên liệu tập trung cho Nhà máy Tinh bột sắn FOCOCEV như ở địa bàn<br /> Hương Trà, Phong Điền..., một số vùng sản xuất sắn đáp ứng tiêu thụ nội địa và<br /> phục vụ chăn nuôi, mội số vùng phục vụ cho chế biến bột thủ công... Vì nghiên<br /> cứu sản xuất sắn hàng hóa, tôi đã chọn địa bàn xã Phong Mỹ (Phong Điền) làm đại<br /> diện cho vùng sản xuất và bán nguyên liệu sắn cho Nhà máy FOCOCEV; chọn địa<br /> 2<br /> <br /> bàn xã Phú Xuân (Phú Vang) đại diện cho vùng chuyên bán sắn lát khô cung cấp<br /> cho thị trường làm thức ăn chăn nuôi, và chọn xã Lộc Hòa (Phú Lộc) là nơi sản<br /> xuất chuyên cung cấp sắn hàng hóa cho hoạt động chế biến bột thủ công để tiêu<br /> thụ trong và ngoài tỉnh.<br /> <br /> uế<br /> <br /> - Phương pháp phân tổ thống kê: Để nghiên cứu mức độ ảnh hưởng của các<br /> nhân tố đến năng suất sắn, VA của các hộ.<br /> <br /> tế<br /> H<br /> <br /> - Phương pháp toán kinh tế.<br /> - Phương pháp phân tích ANOVA<br /> <br /> Phương pháp phân tích phương sai ANOVA dùng để kiểm định sự khác biệt<br /> <br /> h<br /> <br /> về giá trị trung bình các ý kiến đánh giá của các nông hộ được điều tra, về mức độ<br /> <br /> in<br /> <br /> quan trọng của các yếu tố như: cơ sở hạ tầng, chính sách của Nhà nước đối với nông<br /> <br /> 4. Phạm vi nghiên cứu<br /> <br /> cK<br /> <br /> hộ, năng lực của từng hộ đến sản xuất sắn hàng hóa của tỉnh.<br /> <br /> - Đối tượng nghiên cứu: Đề tài tập trung nghiên cứu các vấn đề về sản xuất<br /> <br /> họ<br /> <br /> sắn hàng hóa của tỉnh Thừa Thiên Huế<br /> <br /> - Về thời gian, trong vòng 3 năm từ năm 2005, 2006 và năm 2007.<br /> - Về không gian, đề tài được thực hiện tại Thừa Thiên Huế, trong đó thu thập<br /> <br /> Đ<br /> ại<br /> <br /> thông tin và lấy số liệu chính cho việc nghiên cứu là địa bàn các huyện và trực tiếp<br /> các xã: Phong Mỹ (huyện Phong Điền), xã Phú Xuân (huyện Phú Vang) và xã Lộc<br /> <br /> Tr<br /> <br /> ườ<br /> <br /> ng<br /> <br /> Hòa (huyện Phú Lộc).<br /> <br /> 3<br /> <br /> PHẦN II. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU<br /> CHƯƠNG I: CƠ SỞ KHOA HỌC VỀ SẢN XUẤT SẮN HÀNG HÓA<br /> 1.1. LÝ LUẬN CHUNG VỀ SẢN XUẤT HÀNG HÓA TRONG NÔNG NGHIỆP<br /> <br /> uế<br /> <br /> Hàng hóa là sản phẩm của lao động có thể thoả mãn một nhu cầu nào đó của<br /> <br /> tế<br /> H<br /> <br /> con người và đi vào tiêu dùng thông qua trao đổi (mua bán). Hàng hóa có hai thuộc<br /> <br /> tính: giá trị sử dụng và giá trị. Hàng hóa là một phạm trù lịch sử; bản chất kinh tế xã hội của nó do loại hình phương thức sản xuất quy định [25].<br /> <br /> Karl Marx định nghĩa hàng hóa trước hết là đồ vật mang hình dạng có khả<br /> <br /> h<br /> <br /> năng thỏa mãn nhu cầu con người nhờ vào các tính chất của nó. Để đồ vật trở thành<br /> <br /> cK<br /> <br /> - Tính ích dụng đối với người dùng;<br /> <br /> in<br /> <br /> hàng hóa cần phải có:<br /> <br /> - Giá trị (kinh tế), nghĩa là được chi phí bởi lao động;<br /> - Sự hạn chế để đạt được nó, nghĩa là độ khan hiếm.<br /> <br /> họ<br /> <br /> Theo Bách khoa toàn thư thì Hàng hóa là một trong những phạm trù cơ bản<br /> của kinh tế chính trị. Theo nghĩa hẹp, hàng hóa là vật chất tồn tại có hình dạng xác<br /> định trong không gian và có thể trao đổi, mua bán được. Theo nghĩa rộng, hàng hóa<br /> <br /> Đ<br /> ại<br /> <br /> là tất cả những gì có thể trao đổi, mua bán được.<br /> Sản xuất hàng hóa là sản xuất ra những vật phẩm để trao đổi thông qua thị<br /> trường trước khi đi vào lĩnh vực tiêu dùng [25]. Sản xuất hàng hóa là kiểu tổ chức<br /> <br /> ng<br /> <br /> sản xuất trong đó sản phẩm làm ra không phải để đáp ứng nhu cầu trực tiếp người<br /> sản xuất mà là đáp ứng nhu cầu của xã hội, thông qua mua bán trao đổi nhằm thỏa<br /> <br /> ườ<br /> <br /> mãn nhu cầu tiêu dùng xã hội, vừa có lợi nhuận cho người sản xuất ra nó để tái sản<br /> <br /> Tr<br /> <br /> xuất mở rộng và hiện đại hóa nông nghiệp.<br /> Sản xuất hàng hóa có những đặc trưng chủ yếu sau đây:<br /> Do mục đích của sản xuất hàng hóa là không phải để thỏa mãn nhu cầu của<br /> <br /> bản thân người sản xuất mà là thỏa mãn nhu cầu của người khác, của thị trường. Sự<br /> gia tăng không hạn chế nhu cầu của thị trường là một động lực mạnh mẽ thúc đẩy<br /> sản xuất phát triển.<br /> <br /> 4<br /> <br /> Cạnh tranh ngày càng găy gắt, buộc mỗi người sản xuất hàng hóa phải năng<br /> động trong sản xuất - kinh doanh, phải thường xuyên cải tiến kỹ thuật, hợp lý hóa<br /> sản xuất để tăng năng suất lao động, nâng cao chất lượng sản phẩm, nhằm tiêu thụ<br /> được hàng hóa và thu được lợi nhuận ngày càng cao, cạnh tranh đã thúc đẩy lực<br /> <br /> uế<br /> <br /> lượng sản xuát phát triển mạnh mẽ.<br /> <br /> Sự phát triển của sản xuất xã hội với tính chất mở của các quan hệ hàng hóa<br /> <br /> tế<br /> H<br /> <br /> tiền tệ làm cho giao lưu kinh tế, văn hóa, giữa các địa phương trong nước và quốc tế<br /> <br /> ngày càng phát triển. Từ đó tạo điều kiện ngày càng nâng cao đời sống vật chất và<br /> văn hóa của nhân dân.<br /> <br /> h<br /> <br /> Hàng hóa nông nghiệp là một bộ phận của nền kinh tế hàng hóa, là kiểu tổ<br /> <br /> in<br /> <br /> chức kinh tế xã hội sản xuất ra nông sản phẩm không phải để tự mình tiêu dùng mà<br /> để trao đổi, mua bán trên thị trường, nhằm thỏa mãn nhu cầu tiêu dùng xã hội vừa<br /> <br /> nông nghiệp.<br /> <br /> cK<br /> <br /> có thuận lợi cho người sản xuất ra nó để tái sản xuất mở rộng và hiện đại hóa nền<br /> <br /> họ<br /> <br /> Sản xuất hàng hóa nông nghiệp có sự khác biệt tương đối so với sản xuất<br /> công nghiệp ở chỗ sản xuất nông nghiệp mang tính mùa vụ, theo thời gian nhất<br /> định, tuân theo quy luật tự nhiên, tính sinh học của cây trồng, trong khi trong sản<br /> <br /> Đ<br /> ại<br /> <br /> xuất công nghiệp mang tính tập trung cao ở các nhà máy, khu chế xuất, khu công<br /> nghiệp,... Sản xuất nông nghiệp có tính chất phân tán lẻ tẻ ở các vùng nông thôn xa<br /> xôi, năng suất không đồng đều, phụ thuộc nhiều vào các điều kiện khác thì sản xuất<br /> <br /> ng<br /> <br /> công nghiệp có năng suất ổn định phụ thuộc vào tiến bộ khoa học kỹ thuật. Việc áp<br /> dụng quá trình lao động theo hướng chuyên môn hóa và hiện đại hóa...<br /> <br /> ườ<br /> <br /> Những đặc trưng cơ bản của nông sản hàng hóa<br /> <br /> Tr<br /> <br /> - Giá cả dễ biến động mạnh<br /> Giá cả của sản phẩm nông sản dễ thay đổi đáng kể và đột ngột trong vòng<br /> <br /> một ngày hoặc một tuần. Mức độ biến động giá do nhu cầu điều phối kém hoặc do<br /> không thể bảo quản lâu mà phải bán ngay. Do đó, giá của sản phẩm nông sản có xu<br /> hướng giảm nhiều vào cuối ngày hoặc khi có một lượng nông sản lớn đột ngột xâm<br /> nhập làm cung vượt quá cầu thị trường.<br /> 5<br /> <br />