Luận văn Thạc sỹ Khoa học kinh tế: Việc làm bền vững đối với lao động miền núi huyện Hương Trà, tỉnh Thừa Thiên Huế

MỞ ĐẦU<br /> 1. Lý do chọn đề tài<br /> Việc làm là hoạt động lao động quan trọng nhất của con người, tạo ra của cải<br /> vật chất và các giá trị tinh thần cho xã hội. Trong mọi nền kinh tế, việc làm luôn là<br /> mối quan tâm của toàn xã hội. Giải quyết việc làm là yếu tố quyết định để phát huy<br /> nhân tố con người, ổn định và phát triển kinh tế, làm lành mạnh xã hội, đáp ứng<br /> <br /> Ế<br /> <br /> nguyện vọng chính đáng và yêu cầu bức xúc của con người. Vì vậy, việc làm và giải<br /> <br /> U<br /> <br /> quyết việc làm là một trong những chính sách quan trọng hàng đầu đối với mỗi<br /> <br /> ́H<br /> <br /> quốc gia, dân tộc, là vấn đề xã hội có tính toàn cầu, được nhiều quốc gia trên thế<br /> giới quan tâm, đặc biệt là đối với các nước đang phát triển có lực lượng lao động<br /> <br /> TÊ<br /> <br /> lớn như Việt Nam.<br /> <br /> Là một quốc gia có nguồn lao động dồi dào, Việt Nam có ưu thế rất lớn so<br /> <br /> H<br /> <br /> với nhiều nước trên thế giới. Giải quyết việc làm cho lao động trong điều kiện nền<br /> <br /> IN<br /> <br /> kinh tế Việt Nam đang hội nhập sâu rộng vào nền kinh tế khu vực và thế giới không<br /> <br /> K<br /> <br /> những sẽ giúp người lao động có nhiều cơ hội hơn trong việc tìm kiếm việc làm,<br /> tăng thu nhập, góp phần nâng cao đời sống người dân, là hướng cơ bản để xoá đói,<br /> <br /> ̣C<br /> <br /> giảm nghèo có hiệu quả mà còn là tiền đề quan trọng để sử dụng có hiệu quả nguồn<br /> <br /> O<br /> <br /> lao động, nguồn lực to lớn cho sự phát triển KT-XH, góp phần tích cực vào việc<br /> <br /> ̣I H<br /> <br /> hình thành thể chế kinh tế thị trường; đồng thời tận dụng lợi thế để phát triển, tiến<br /> kịp khu vực và thế giới.<br /> <br /> Đ<br /> A<br /> <br /> Việt Nam đang trong quá trình thực hiện CNH, HĐH đất nước, hình thành và<br /> <br /> phát triển nền kinh tế thị trường, một mặt đặt ra những đòi hỏi cấp thiết về trình độ<br /> tay nghề, chất lượng nguồn lao động, mặt khác có nguy cơ dẫn đến tình trạng dư<br /> thừa lao động. Đặc biệt là lực lượng lao động ở nông thôn, miền núi chưa qua đào<br /> tạo nghề nên sẽ gặp nhiều khó khăn trong tìm được việc làm, hoặc có việc làm<br /> nhưng không ổn định, tình trạng dư thừa lao động nhưng thiếu việc làm hoặc có<br /> việc làm nhưng thiếu tính bền vững đang gia tăng. Vì vậy, vấn đề việc làm bền<br /> vững cho lao động nói chung, lao động nông thôn, miền núi nói riêng đang là vấn<br /> đề cấp thiết hiện nay.<br /> <br /> 1<br /> <br /> Trong bối cảnh đó, miền núi tỉnh Thừa Thiên Huế nói chung và huyện<br /> Hương Trà nói riêng có điều kiện KT-XH còn nhiều khó khăn. Đời sống nhân nhân<br /> dân ở đây chủ yếu phụ thuộc vào kinh tế rừng và trồng cây cao su là chính. Đa số<br /> lực lượng lao động chưa qua đào tạo, không có tay nghề, trình độ thấp, chất lượng<br /> kém nên không tìm được việc làm, hoặc có việc làm nhưng không ổn định. Tình<br /> trạng dư thừa lao động hoặc lao động nhàn rỗi đang diễn ra phổ biến ở đây.<br /> Trong những năm qua, vấn đề việc làm, tạo việc làm và giải quyết việc làm<br /> <br /> Ế<br /> <br /> cho lao động miền núi của huyện đã được huyện và tỉnh đặc biệt quan tâm. Song, để<br /> <br /> U<br /> <br /> tạo ra việc làm ổn định mang tính bền vững cho lao động miền núi vẫn chưa được<br /> <br /> ́H<br /> <br /> đặt ra; nhu cầu có việc làm bền vững đang là vấn đề bức xúc; số lượng lao động<br /> chưa có công ăn việc làm hoặc có việc làm nhưng không ổn định còn nhiều,... đang<br /> <br /> TÊ<br /> <br /> gây sức ép lớn cho việc phát triển KT-XH của vùng, từ đó làm nảy sinh nhiều vấn<br /> đề như tệ nạn xã hội, phân hóa giàu nghèo giữa các vùng, miền, kìm hãm sự phát<br /> <br /> H<br /> <br /> triển kinh tế của huyện, tỉnh...<br /> <br /> IN<br /> <br /> Xuất phát từ tình hình thực tiễn đó, tôi đã chọn đề tài: “Việc làm bền vững<br /> <br /> K<br /> <br /> đối với lao động miền núi huyện Hương Trà, tỉnh Thừa Thiên Huế” để làm<br /> Luận văn tốt nghiệp cao học của mình.<br /> <br /> O<br /> <br /> ̣C<br /> <br /> 2. Tình hình nghiên cứu<br /> <br /> ̣I H<br /> <br /> Vấn đề việc làm nói chung và việc làm bền vững nói riêng đã có nhiều công<br /> trình nghiên cứu. Ở nước ta, có nhiều tác giả đã có công trình, bài viết xung quanh<br /> <br /> Đ<br /> A<br /> <br /> vấn đề này như: Sử dụng nguồn lao động và giải quyết việc làm ở Việt Nam của tác<br /> giả Trần Đình Hoan - Lê Mạnh Khoa, Nxb Sự thật, Hà Nội, 1991; Về chính sách<br /> giải quyết việc làm ở Việt Nam của TS Nguyễn Hữu Dũng và TS Trần Hữu Trung<br /> (chủ biên), Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 1997; Lao động, việc làm và phát triển<br /> kinh tế - xã hội nông thôn Việt Nam của TS Nguyễn Xuân Khoát, Nxb Đại học Huế,<br /> 2007; Giải quyết việc làm cho lao động nông nghiệp trong quá trình đô thị hoá của<br /> PGS,TS Nguyễn Thị Thơm, ThS Phí Thị Hằng, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội,<br /> 2009; Vấn đề tạo việc làm tăng thu nhập ở nông thôn của TS Nguyễn Sinh Cúc,<br /> Tạp chí Thông tin lý luận 11/1990; Về giải quyết việc làm ở nông thôn từ năm 1994,<br /> <br /> 2<br /> <br /> 1995 đến năm 2000 của tác giả Nguyễn Khang, Tạp chí Lao động và xã hội 9/1993;<br /> Tạo việc làm cho lao động nữ trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ<br /> nghĩa của tác giả Trần Thị Thu, Tạp chí cộng sản, 5/2003; Giải quyết việc làm trong<br /> thời kì hội nhập của tác giả Nguyễn Thị Kim Ngân, Tạp chí cộng sản, 12/2007; Vấn<br /> đề đặt ra trong giải quyết việc làm ở Hải Dương của hai tác giả Nguyễn Thị Thơm,<br /> Phí Thị Hằng, Tạp chí Lí luận chính trị, 3/2008;...... Ngoài ra, có một số luận văn<br /> thạc sĩ viết về đề tài việc làm ở một số địa phương như: Đánh giá tình hình thực<br /> <br /> Ế<br /> <br /> hiện các chương trình thuộc dự án 120 giải quyết việc làm ở huyện Hương Trà, tỉnh<br /> <br /> U<br /> <br /> Thừa Thiên Huế của Lê Quốc Hùng, Luận văn Thạc sĩ kinh tế (2003); Đặc điểm lao<br /> <br /> ́H<br /> <br /> động, việc làm các khu tái định cư dân vạn đò thành phố Huế của Huỳnh Thị Thuý<br /> Phượng, Luận văn Thạc sĩ, 2008.... Cho đến nay, chưa có công trình nào khảo sát,<br /> <br /> TÊ<br /> <br /> nghiên cứu về chuyên đề này dưới dạng một luận văn khoa học.<br /> Trên cở sở kế thừa và phát triển những tài liệu đã có, đồng thời vận dụng<br /> <br /> H<br /> <br /> những kết quả điều tra, tìm hiểu những vấn đề liên quan, đề tài sẽ phân tích, đánh<br /> <br /> IN<br /> <br /> giá tình hình việc làm, thiếu việc làm và việc làm bền vững đối với lao động miền<br /> <br /> K<br /> <br /> núi huyện Hương Trà, tỉnh Thừa Thiên Huế. Từ đó đưa ra một số giải pháp có tính<br /> <br /> O<br /> <br /> Thừa Thiên Huế.<br /> <br /> ̣C<br /> <br /> khả thi để tạo việc làm bền vững đối với lao động miền núi huyện Hương Trà, tỉnh<br /> <br /> 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu<br /> <br /> ̣I H<br /> <br /> 3.1. Mục đích nghiên cứu<br /> <br /> Đ<br /> A<br /> <br /> Đánh giá thực trạng về việc làm của lao động miền núi, trên cơ sở đó đưa ra<br /> các giải pháp tạo việc làm bền vững đối với lao động miền núi huyện Hương Trà,<br /> tỉnh Thừa Thiên Huế.<br /> 3.2. Nhiệm vụ của đề tài<br /> - Trình bày lý luận về việc làm và việc làm bền vững.<br /> - Thực tiễn và kinh nghiệm giải quyết việc làm, việc làm bền vững của các<br /> nước trên thế giới và một số địa phương ở Việt Nam.<br /> - Đánh giá tình hình việc làm, thiếu việc làm và việc làm bền vững đối với<br /> lao động miền núi huyện Hương Trà, tỉnh Thừa Thiên Huế.<br /> <br /> 3<br /> <br /> - Đưa ra phương hướng, nhiệm vụ và các giải pháp có tính khả thi để tạo việc<br /> làm bền vững đối với lao động miền núi huyện Hương Trà, tỉnh Thừa Thiên Huế.<br /> 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu<br /> 4.1. Đối tượng nghiên cứu<br /> Việc làm bền vững đối với lao động miền núi huyện Hương Trà, tỉnh Thừa<br /> Thiên Huế.<br /> 4.2. Phạm vi nghiên cứu<br /> <br /> Ế<br /> <br /> + Không gian: miền núi huyện Hương Trà, tỉnh Thừa Thiên Huế gồm xã:<br /> <br /> U<br /> <br /> Hương Thọ, Bình Thành, Bình Điền, Hương Bình và Hồng Tiến.<br /> <br /> ́H<br /> <br /> + Thời gian: từ năm 2005 - 2010 và giải pháp đến năm 2020.<br /> <br /> TÊ<br /> <br /> 5. Phương pháp nghiên cứu<br /> <br /> - Luận văn sử dụng phương pháp Duy vật biện chứng của chủ nghĩa Mác-Lênin.<br /> <br /> H<br /> <br /> - Phương pháp điều tra, so sánh.<br /> <br /> IN<br /> <br /> - Phương pháp thu thập phân tích tài liệu: phương pháp này được sử dụng để<br /> <br /> K<br /> <br /> thu thập kết quả từ các nghiên cứu, báo cáo, số liệu thống kê liên quan đến các nội<br /> dung mà đề tài nghiên cứu, thu thập qua tìm kiếm từ internet, từ các phòng, ban của<br /> <br /> O<br /> <br /> ̣C<br /> <br /> huyện Hương Trà và các sở thuộc tỉnh Thừa Thiên Huế. Thông tin thu được đã giúp<br /> <br /> ̣I H<br /> <br /> tôi có cách nhìn tổng quát và lí luận để nghiên cứu vấn đề việc làm và việc làm bền<br /> vững ở miền núi huyện Hương Trà, tỉnh Thừa Thiên Huế.<br /> <br /> Đ<br /> A<br /> <br /> - Phương pháp chọn mẫu kết hợp: tôi đã chọn mẫu một cách ngẫu nhiên của<br /> 150 người ở các xã Hương Thọ, Bình Thành, Hương Bình, Bình Điền và Hồng Tiến<br /> để phỏng vấn bằng công cụ bảng hỏi.<br /> - Phương pháp phỏng vấn chuyên gia: tôi sử dụng phương pháp này để tham<br /> khảo ý kiến của một số cán bộ chủ chốt của huyện, các xã và thôn để có được<br /> những thông tin về các giải pháp tạo việc làm ổn định của lao động địa phương và<br /> các vấn đề cần nghiên cứu khác trên địa bàn.<br /> <br /> 4<br /> <br /> 6. Đóng góp của luận văn<br /> - Trình bày được hệ thống lí luận và thực tiễn vấn đề việc làm, việc làm bền<br /> vững, đặc biệt đối với lao động miền núi.<br /> - Phân tích, đánh giá thực trạng việc làm của lao động miền núi huyện<br /> Hương Trà, tỉnh Thừa Thiên Huế.<br /> - Đưa ra các giải pháp có tính khả thi về việc làm bền vững đối với lao động<br /> miền núi huyện Hương Trà, tỉnh Thừa Thiên Huế.<br /> <br /> Ế<br /> <br /> Ngoài ra, Luận văn có thể được dùng làm tài liệu tham khảo cho những<br /> <br /> U<br /> <br /> người quan tâm.<br /> <br /> ́H<br /> <br /> 7. Kết cấu của luận văn<br /> <br /> Ngoài phần mở đầu, kết luận, các bảng, biểu..., luận văn gồm 3 chương:<br /> <br /> TÊ<br /> <br /> Chương 1: Lý luận và thực tiễn về việc làm và việc làm bền vững đối với<br /> lao động miền núi.<br /> <br /> H<br /> <br /> Chương 2: Thực trạng việc làm của lao động miền núi huyện Hương Trà,<br /> <br /> IN<br /> <br /> tỉnh Thừa Thiên Huế.<br /> <br /> K<br /> <br /> Chương 3: Phương hướng và giải pháp tạo việc làm bền vững đối với lao<br /> <br /> Đ<br /> A<br /> <br /> ̣I H<br /> <br /> O<br /> <br /> ̣C<br /> <br /> động miền núi huyện Hương Trà, tỉnh Thừa Thiên Huế.<br /> <br /> 5<br /> <br />