intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

luận văn:Thực trạng pháp luật trong quản lý Nhà nước về xuất bản ở Việt Nam & những yêu cầu đổi mới trong cơ chế thị trường định hướng XHCN

Chia sẻ: Nguyễn Thị Bích Ngọc | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:55

69
lượt xem
14
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Hoạt động xuất bản vừa là hoạt động văn hoá, tư tưởng, vừa là hoạt động sản xuất vật chất. Nó là kết quả lao động sáng tạo của con người, là phương tiện quan trọng phản ánh đời sống tinh thần, bộ mặt văn hoá của mỗi dân tộc ở mọi thời đại.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: luận văn:Thực trạng pháp luật trong quản lý Nhà nước về xuất bản ở Việt Nam & những yêu cầu đổi mới trong cơ chế thị trường định hướng XHCN

  1. Chuyên t t nghi p LU N VĂN T T NGHI P TÀI: “Th c tr ng pháp lu t trong qu n lý Nhà nư c v xu t b n Vi t Nam & nh ng yêu c u i m i trong cơ ch th trư ng nh hư ng XHCN”
  2. Chuyên t t nghi p M CL C L IM U ........................................................................................................ 1 Chương I: KHÁI QUÁT V PHÁP LU T XU T B N VI T NAM ............ 1 I. NH NG C TRƯNG CƠ B N C A QU N LÝ NHÀ NƯ C B NG PHÁP LU T V XU T B N ..............................................................................................................................................2 1. Khái quát chung v xu t b n ......................................................................... 2 1.1. Khái ni m .............................................................................................. 2 1.2. Vai trò.................................................................................................... 3 1.3. c i m ............................................................................................... 4 2. Hi u qu & nh ng c trưng v qu n lý Nhà nư c b ng pháp lu t v xu t b n ...................................................................................................................... 5 2.1. Hi u qu c a qu n lý Nhà nư c b ng pháp lu t v xu t b n .................. 5 2.2. Nh ng c trưng c a qu n lý Nhà nư c b ng pháp lu t v xu t b n ........................................................................................................ 6 II. VAI TRÒ C A PHÁP LU T TRONG QU N LÝ NHÀ NƯ C V XU T B N ....................9 1. Pháp lu t - phương ti n qu n lý Nhà nư c v xu t b n ................................ 9 1.1. Pháp lu t t o l p môi trư ng t do sáng t o, bình ng cho các ch th trong ho t ng xu t b n .............................................................................. 9 1.2. Pháp lu t b o v l i ích h p pháp c a nh ng ngư i sáng t o ra tác ph m văn h c, ngh thu t và khoa h c ......................................................... 9 1.3. Pháp lu t m b o nh hư ng xã h i ch nghĩa trong ho t ng xu t b n10 2. N i dung i u ch nh b ng pháp lu t i v i ho t ng xu t b n................ 10 2.1. Ho ch nh chi n lư c phát tri n xu t b n theo nh hư ng xã h i ch nghĩa .......................................................................................................... 10 2.2. Qu n lý Nhà nư c b ng pháp lu t trên các lính v c khác nhau c a xu t b n ...................................................................................................... 11 Chương 2: TH C TR NG PHÁP LU T TRONG QU N LÝ NHÀ NƯ C V XU T B N VI T NAM & NH NG YÊU C U I M I TRONG CƠ CH TH TRƯ NG NH HƯ NG XHCN .................................................... 14 I. TH C TR NG PHÁP LU T TRONG QU N LÝ NHÀ NƯ C V XU T B N VI T NAM .................................................................................................................................................... 14 1. S hình thành ho t ng qu n lý Nhà nư c b ng pháp lu t Vi t Nam ... 14
  3. Chuyên t t nghi p 2. Th c tr ng Pháp lu t trong qu n lý Nhà nư c v xu t b n Vi t Nam..... 17 II. NH NG YÊU C U I M I, HOÀN THI N PHÁP LU T V XU T B N VI T NAM22 1. V lý lu n..................................................................................................... 23 2. V th c ti n.................................................................................................. 24 Chương 3: I M I & HOÀN THI N PHÁP LU T TRONG QU N LÝ NHÀ NƯ C V XU T B N VI T NAM HI N NAY - PHƯƠNG HƯ NG VÀ GI I PHÁP ................................................................................................... 31 I. H TH NG NH NG QUAN I M I M I VÀ HOÀN THI N PHÁP LU T TRONG QU N LÝ NHÀ NƯ C V XU T B N ......................................................................................... 31 1. Pháp lu t b o m quy n t do sáng t o, công b & ph bi n xu t b n ph m................................................................................................................. 31 2. Pháp lu t b o m nh hư ng XHCN i v i xu t b n trong i u ki n cơ ch th trư ng ................................................................................................... 32 3. Pháp lu t m b o quy n bình ng & t do trong ho t ng xu t b n ..... 33 4. M r ng giao lưu qu c t v văn hoá, phát tri n xu t b n là hoà nh p vào pháp lu t và thông l qu c t ........................................................................... 34 II. PHƯƠNG HƯ NG VÀ GI I PHÁP I M I HOÀN THI N PHÁP LU T TRONG QU N LÝ NHÀ NƯ C V XU T B N ...................................................................................................... 36 1. Phương hư ng i m i & hoàn thi n pháp lu t trong qu n lý nhà nư c v xu t b n ............................................................................................................ 36 2. Các gi i pháp cơ b n nh m i m i & hoàn thi n pháp lu t trong qu n lý Nhà nư c v xu t b n ...................................................................................... 45 K T LU N .......................................................................................................... 50 T I LI U THAM KH O ................................................................................... 52
  4. Chuyên t t nghi p L IM U Ho t ng xu t b n v a là ho t ng văn hoá, tư tư ng, v a là ho t ng s n xu t v t ch t. Nó là k t qu lao ng sáng t o c a con ngư i, là phương ti n quan tr ng ph n ánh i s ng tinh th n, b m t văn hoá c a m i dân t c m i th i i. T khi nư c Vi t Nam Dân ch C ng hoà ra i, ng và Nhà nư c ta luôn th c thi chính sách nh t quán, c bi t coi tr ng quy n t do, dân ch c a nhân dân, trong ó có quy n t do xu t b n. Hi n pháp Nhà nư c Vi t Nam và m t lo t các i u lu t, h th ng văn b n dư i lu t l n lư t ra i nh m xây d ng m t hành lang pháp lý hoàn ch nh, t o môi trư ng thu n l i cho ho t ng xu t b n phát tri n úng hư ng, trên n n táng lu t pháp. Tuy nhiên, trong b i c nh n n kinh t chuy n sang cơ ch th trư ng, h th ng pháp lu t nhi u năm t n t i ã d n d n b c l nh ng thi u sót, b t c p, chưa áp ng yêu c u ngày càng cao c a công cu c i m i. Th c ti n ã ch ng minh vi c s d ng pháp lu t i u ch nh ho t ng xu t b n là i u ch nh ho t ng kinh t trong lĩnh v c văn hoá - tư tư ng, ng th i cũng chính là i u ch nh ho t ng văn hoá - tư tư ng trong cơ ch th trư ng. Bài vi t sau ây có th ph n nào khái quát v pháp lu t xu t b n Vi t Nam, m t lĩnh v c ho t ng a d ng và h t s c phong phú. Em xin chân thành c m ơn các th y cô trong khoa Khoa h c qu n lý, c bi t xin c m ơn th y giáo TS.Bùi c Th ã ch b o t n tình và giúp em trong su t quá trình th c hi n chuyên . M c dù ã h t s c c g ng nhưng do kh năng và kinh nghi m có h n nên bài vi t không tránh kh i nh ng thi u sót. Em r t mong nh n ư c nh ng ý ki n óng góp và phê bình c a các th y cô. 1
  5. Chuyên t t nghi p CHƯƠNG I KHÁI QUÁT V PHÁP LU T XU T B N VI T NAM I. NH NG C TRƯNG CƠ B N C A QU N LÝ NHÀ NƯ C B NG PHÁP LU T V XU T B N 1. Nh n th c chung v xu t b n có nh ng nh n th c chung và th ng nh t v xu t b n, mà ó các quan h xã h i ư c hình thành, t o nên i tư ng i u ch nh c a pháp lu t xu t b n, ph n này ư c trình bày khái quát t khái ni m, n v trí, vai trò và c i m c a xu t b n. 1.1. Khái ni m Hi n nay, Vi t Nam xu t b n ã phát tri n và t trình m i. Các nhà xu t b n chuyên lo vi c t ch c, hoàn ch nh b n th o, b n m u ưa in. Các nhà in lo vi c ti p nh n công ngh m i, tho mãn nhu c u v s lư ng và ch t lư ng vi c in nhân b n các ý tư ng c a tác gi , c a nhà xu t b n thành xu t b n ph m. Phát hành là ngư i chuy n t i các ý tư ng ch a ng trong nh ng xu t b n ph m n tay ngư i s d ng, thông qua ho t ng thương nghi p. V y xu t b n là gì? Theo nghĩa r ng, xu t b n là ho t ng bao g m các lĩnh v c xu t b n, in và phát hành xu t b n ph m. Ho t ng xu t b n là quá trình t ch c các ngu n l c xã h i trong vi c sáng t o tác ph m, in nhân b n các tác ph m, ph bi n n nhi u ngư i nh m t hi u qu kinh t , chính tr và xã h i. Theo nghĩa h p, xu t b n là quá trình t ch c vi c sáng t o, tác ng vào quá trình sáng t o c a tác g i có b n th o tác ph m, x lý và hoàn 2
  6. Chuyên t t nghi p ch nh b n th o, b n m u, in thành các xu t b n ph m nh m ph c v nhi u ngư i. Ho t ng xu t b n là ho t ng thu c lĩnh v c văn hoá, tư tư ng thông qua vi c s n xu t, ph bi n nh ng xu t b n ph m n nhi u ngư i, không ph i là ho t ng ơn thu n kinh doanh. Ho t ng xu t b n nh m m c ích: - Ph bi n nh ng tác ph m v chính tr , kinh t , văn hoá, xã h i, khoa h c, công ngh , văn h c, ngh thu t; gi i thi u nh ng di s n văn hoá dân t c, tinh hoa văn hoá th gi i; nâng cao dân trí, áp ng nhu c u i s ng tinh th n c a nhân dân, m r ng giao lưu văn hoá v i các nư c, góp ph n vào s nghi p xây d ng và b o v T qu c Vi t Nam xã h i ch nghĩa. - u tranh ch ng m i tư tư ng và hành vi làm t n h i l i ích qu c gia, phá ho i nhân cách, o c và l i s ng t t p c a ngư i Vi t Nam. 1.2. Vai trò c a xu t b n - xu t b n - “bà ” c a các tác ph m văn h c, ngh thu t, công trình khoa h c công b dư i hình th c xu t b n ph m. - xu t b n - Phương ti n ph n ánh i s ng tinh th n c a nhân lo i, và m i qu c gia, b o t n và lưu truy n các s n ph m văn hoá Ngày nay trong i u ki n ti n b không ng ng c a khoa h c và công ngh , ã kéo theo s phát tri n không ng ng c a văn hoá. V i s a d ng v phương th c, phương ti n, lo i hình và s n ph m văn hoá, vi c ph bi n nhanh nh y c a các phương ti n thông tin i chúng, ã làm cho không ít ngư i băn khoăn v vi c t n vong c a xu t b n. Nhưng v i vai trò như trình bày trên, xu t b n v n s t n t i và phát tri n cùng xã h i loài ngư i. Nó s ti p nh n các ti n b c a khoa h c và công ngh , a d ng hoá xu t b n ph m, a năng hoá xu t b n ph m áp ng nhu c u hư ng th ngày càng cao c a b n c. 3
  7. Chuyên t t nghi p 1.3. c i m c a xu t b n Ph n này ch trình bày nh ng c i m cơ b n liên quan n vi c i u ch nh c a pháp lu t. - xu t b n v a là ho t ng văn hoá tư tư ng v a là ho t ng kinh t Xét v phương di n m c ích và hi u qu thì xu t b n hư ng t i vi c c m hoá con ngư i, c i t o con ngư i, c i t o thiên nhiên và xã h i vì m c ích c a con ngư i. Nó là m t ho t ng tinh th n, ho t ng trí tu và vì trí tu . Song khi các s n ph m c a trí tu là sách ã “nhi m” vào con ngư i thì nó không th ch là d ng tinh th n, mà n “cái ngư ng” nh t nh nó s chuy n hoá thành l c lư ng ch t. - xu t b n ph m là k t qu c a quá trình tư duy và quy trình s n xu t c thù. Xu t b n là m t lo i ngành ngh , và nó tr thành m t ngành kinh t k thu t t l i nhu n cao các nư c phát tri n. Ho t ng c a nó là d ng ho t ng s n xu t v t ch t c bi t. Tính c bi t do òi h i c a s n ph m sách quy nh. Toàn b quy trình s n xu t hàng hoá sách là m t quá trình c a lao ng tư duy, lao ng trí óc Khi xét t i giá tr s d ng c a xu t b n ph m, ta có th th y m t s thu c tính sau: - Trong tiêu dùng giá tr c a xu t b n ph m không nh ng không m t i mà còn ư c nhân lên. Ngư i c sách không ch tho mãn t c th i, như u ng nư c khi khát, mà cái giá tr n i dung ti p nh n ư c còn tích lũy lâu dài trong nh n th c. c m t cu n sách hay có khi nh c i. Ngư i c sách còn truy n cho ngư i khác qua vi c k l i n i dung. M t cu n sách âu ch m t ngư i c, mà ư c truy n tay nhau c... c bi t khi trong thư vi n thì vòng luân chuy n c a sách l i càng cao. Trong khi m t m trà ch có m t s ít ngư i u ng, và khi u ng xong là h t. 4
  8. Chuyên t t nghi p 2. Hi u qu và nh ng c trưng cơ b n v qu n lý Nhà nư c b ng pháp lu t v xu t b n 2.1. Hi u qu c a qu n lý Nhà nư c b ng pháp lu t v xu t b n * hi u qu chính tr c a vi c qu n lý Nhà nư c b ng pháp lu t v xu t b n. B ng nh ng xu t b n ph m c a mình, ngành xu t b n chuy n t i t i công chúng các ý tư ng cao c c a giai c p công nhân, v vi c xây d ng m t xã h i tưong lai, v i b máy chính quy n v ng m nh, xã h i công b ng văn minh và th nh vư ng. Thông tin, và gi i áp k p th i các v n c a qu c gia và qu c t . Vì v y xu t b n góp ph n gi v ng n nh chính tr , nh hư ng xã h i ch nghiã. * Hi u qu kinh t c a vi c qu n lý Nhà nư c b ng pháp lu t v xu t b n. i v i xu t b n, hi u qu kinh t th hi n trên các m t sau: Qu n lý xu t b n b ng pháp lu t là gi i phóng l c lư ng s n xu t trong ngành xu t b n. B i vì b ng pháp lu t ã tách bi t ch c năng qu n lý Nhà nư c và ch c năng qu n lý s n xu t kinh doanh c a các doanh nghi p. S tách bi t này t o quy n ch ng cho các cơ s s n xu t kinh doanh xu t b n khai thác các ngu n l c m r ng và nâng cao hi u qu . * Hi u qu xã h i c a vi c qu n lý Nhà nư c b ng pháp lu t v xu t b n. Qu n lý Nhà nư c b ng pháp lu t là ti n quan tr ng d n n hi u qu chính tr , kinh t , xã h i nói chung và trong xu t b n nói riêng. Hi u qu chính tr là cơ s d n n hi u qu kinh t xã h i. Vì n n chính tr xó v ng vàng, h th ng chính tr n nh, thì xã h i m i phát tri n, kinh t m i tăng trư ng. M i ti m năng ư c phát huy trong không khí thanh bình, tri n v ng. Trong trư ng h p ó không lo i tr kh năng x y ra các cu c u , các cu c 5
  9. Chuyên t t nghi p chi n huynh tương tàn. Cũng có th nói hi u qu chính tr là nguyên nhân quan tr ng d n n các hi u qu kinh t , xã h i. Nhưng chính s n nh c a kinh t , kinh t tăng trư ng, và s n nh c a các giá tr xã h i, s c ng c và tăng cư ng s n nh chính tr , ch chính tr và h th ng chính tr . ó là s tác ng tích c c tr l i c a hi u qu kinh t , xã h i i v i hi u qu chính tr . 2.2. Nh ng c trưng cơ b n c a qu n lý Nhà nư c b ng pháp lu t v xu t b n Qu n lý Nhà nư c b ng pháp lu t trong xu t b n có ý nghĩa quan tr ng c bi t, xu t phát t các c trưng cơ b n là thu c tính c a các quan h xã h i v văn hoá, xu t b n. Nhưng ý chí c a Nhà nư c v qu n lý xu t b n “ lên thành lu t” ph i “b t ngu n trong các quan h v t ch t” v xu t b n. Sau ây là các c trưng chính trong qu n lý Nhà nư c v xu t b n b ng pháp lu t. - Qu n lý Nhà nư c v xu t b n b ng pháp lu t là b o t n, phát tri n n n văn hoá dân t c, hi n i nhân văn; ti p thu tinh hoa văn hoá và ti n b v khoa h c - công ngh c a nhân lo i. - qu n lý Nhà nư c b ng pháp lu t v xu t b n là m ư ng cho ho t ng sáng t o ra các tác ph m văn h c, ngh thu t và khoa h c công b dư i hình th c xu t b n. Nhà Xu t B n Y H c có ch c năng nhi m v xu t b n - in - phát hành các lo i sách y dư c, các lo i tranh tuyên truy n b o v s c kho , h th ng gi y t bi u m u, s sách qu n lý nghi p v y dư c ph c v công tác phòng b nh và b o v s c kho nhân dân. Sách y h c là lo i sách c bi t có liên quan n s c kho con ngư i, nên sách ph i t ư c nh ng y u t cơ b n. ó là ph i chu n v danh pháp, v n i dung chuyên môn, v h c thu t và ph i c th , chính xác v li u lư ng 6
  10. Chuyên t t nghi p dùng. Trên lĩnh v c xu t b n có tính ch t c thù này, Nhà Xu t B n Y H c ph i c bi t chú tr ng trong khâu biên t p sách. N u biên t p viên không có ki n th c chuyên sâu v y, dư c d x y ra tình tr ng sai v danh pháp, không c th v li u lư ng dùng s không nh ng gây lãng phí c a c i xã h i mà còn t nh i n s c kho c a nhân dân. áp ng ư c nhu c u s n xu t và yêu c u c a khách hàng v s lư ng, ch t lư ng s n ph m, hình th c và th i gian giao hàng, Nhà Xu t B n Y H c ã u tư dây chuy n công ngh khép kín c a quy trình xu t b n - in - phát hành. Nhà nư c qu n lý ho t ng c a tư duy sáng t o trong xu t b n b ng pháp lu t, không kìm hãm và kh ng ch các ý tư ng sáng t o; khuy n khích tài năng và cao các tác ph m có giá tr v khoa h c và ngh thu t. Chính t cơ ch th trư ng ư c pháp lu t th a nh n, là nơi ánh giá công minh các tác ph m. ó, công chúng v i tư cách là ngư i tiêu dùng, h là thư c o v năng l c sáng t o c a tác gi qua tác ph m. Như v y, Nhà nư c v i công c hàng u qu n lý xã h i là pháp lu t, ã t o ra cơ ch và thi t ch nh m b o t n và phát huy b n s c văn hoá dân t c, ti p thu tinh hoa văn hoá, khoa h c và công ngh m i, ti n b c a nhân lo i. Các ch th xu t b n, ch th qu n lý v i a v pháp lý, v i các quy n và nghĩa v do pháp lu t quy nh, góp ph n m b o cho ý chí c a Nhà nư c ư c th c hi n trong th c t v vi c xây d ng m t n n văn hoá m i, tiên ti n, m à b n s c dân t c; lo i tr và ngăn ch n nh ng ch iv văn hoá. Là phương ti n i u ch nh có hi u l c, pháp lu t t o môi trư ng thu n l i cho các ho t ng văn hoá phát tri n theo nh hư ng xã h i, lo i tr kh năng hoà tan và i m u trong quá trình hoà nh p. Như v y, vi c s d ng pháp lu t i u ch nh ho t ng xu t b n là i u ch nh ho t ng kinh t trong văn hoá - tư tư ng, ng th i i u ch nh ho t ng văn hoá- tư tư ng trong cơ ch th trư ng. ó là hai m t c a m t 7
  11. Chuyên t t nghi p v n ph i ư c th ch hoá phù h p, m b o cho xu t b n ho t ng úng quy lu t, phát tri n theo tr t t c a pháp lu t. 8
  12. Chuyên t t nghi p II. VAI TRÒ C A PHÁP LU T TRONG QU N LÝ NHÀ NƯ C V XU T B N 1. Pháp lu t - phương ti n qu n lý Nhà nư c v xu t b n 1.1. Pháp lu t - phương ti n t o l p môi trư ng t do sáng t o, bình ng cho các ch th trong ho t ng xu t b n V i c trưng c a lao ng sáng t o nói chung, c bi t là lao ng sáng t o ra tác ph m văn h c, ngh thu t và khoa h c nói riêng thì nhu c u v t do sáng t o, bình ng trong vi c công b và ph bi n tác ph m là m t òi h i khách quan. Vì v y, t do và bình ng trong ho t ng sáng t o, công b và ph bi n tác ph m là t do trong khuôn kh pháp lu t. ó, các ch th tham gia ho t ng xu t b n s ư c làm t t c nh ng gì pháp lu t cho phép. pháp lu t cũng n nh nh ng gì ư c phép làm, i v i các cơ quan Nhà nư c, nh m ngăn ch n các hành vi l m d ng, xâm h i n quy n t do, bình ng. ng th i v i các quy n, pháp lu t còn ra các nghĩa v tương ng cho các ch th ho t ng sáng t o và qu n lý. Như v y, thông qua pháp lu t, Nhà nư c t o ra môi trư ng thu n l i, tin c y và chính th c cho tác gi và các t ch c t do sáng t o, bình ng trong ho t ng xu t b n. 1.2. Pháp lu t b o v l i ích h p pháp c a nh ng ngư i sáng t o ra tác ph m văn h c, ngh thu t và khoa h c Ho t ng sáng t o ra các giá tr tinh th n, s n ph m văn hoá tinh th n, ư c xã h i ánh giá cao và x p lo i lao ng c bi t. Vi t Nam, pháp lu t là phương ti n t o l p môi trư ng t do và bình ng cho ho t ng sáng t o, công b và ph bi n tác ph m, ng th i pháp lu t là phương ti n b o v l i ích h p pháp c a nh ng ngư i b ng lao ng c a mình ã sáng t o ra tác ph m. Các quy nh v quy n c a ngư i sáng t o, ngư i qu n lý và các nghĩa v tương ng phát sinh t các quy n ó, cùng v i các quy nh v cơ ch m b o th c hi n, là cơ s pháp lý cho vi c b o h quy n s h u tác ph m. Các 9
  13. Chuyên t t nghi p tác gi ư c Nhà nư c t o phương ti n u tranh b o v l i ích chính áng c a mình. Các tranh ch p v quy n tác g a, các hành vi xâm h i l i ích v t ch t và tinh th n c a tác gi ư c tài phán t i toà án dân s . Như v y, thông qua vi c b o h quy n tác gi , Nhà nư c ti p t c khuy n khích năng l c sáng t o c a văn ngh sĩ, trí th c có nhi u s n ph m văn hoá tinh th n có giá tr ph c v xã h i 1.3. Pháp lu t mb o nh hư ng xã h i ch nghĩa trong ho t ng xu t b n V i vai trò c bi t trong i s ng xã h i, cùng v i báo chí, xu t b n luôn g n v i l i ích giai c p, l i ích qu c gia. Là m t b ph n c a kinh t th trư ng, xu t b n phát tri n trong năng ng, sáng t o. Nhưng m t trái c a cơ ch th trư ng s y ho t ng xu t b n vào tình tr ng vô chính ph , không ch tác h i trong kinh t mà nghiêm tr ng hơn là s tác ng tiêu c c v chính tr , t i các giá tr o c, xã h i, truy n th ng t t p. Như v y, xu t b n trong cơ ch th trư ng, tình hu ng chưa có ti n l nư c ta, càng ph i có pháp lu t ngăn ng a m t trái, m t tiêu c c tác ng. Nhà nư c ph i phòng ng a và ngăn ch n nh ng ho t ng b t ch p h u qu x u v chính tr và xã h i. Các i u c m trong pháp lu t xu t b n, c bi t v n i dung là m nh l nh c a Nhà nư c, ph i ư c các th th xu t b n thi hành nghiêm ch nh 2. N i dung i u ch nh b ng pháp lu t i v i ho t ng xu t b n 2.1. Ho ch nh chi n lư c phát tri n xu t b n theo nh hư ng xã h i ch nghĩa i v i các qu c gia, vi c xác l p các m c tiêu phát tri n trên t ng lĩnh v cc a i s ng kinh t xã h i ư c t ra như m t t t y u. Các m c tiêu ó ư c xây d ng trên cơ s th c tr ng kinh t - xã h i và xu th phát tri n c a th i i. N u không làm ư c v n này thì không khác ngư i i ư ng 10
  14. Chuyên t t nghi p không có ích. c bi t trong th i i ngày nay, s hoà nh p trong c ng ng qu c t ó có nhi u mô hình phát tri n khác nhau, thì vi c l a ch n mô hình, bư c i, m c tiêu phát tri n phù h p càng òi h i c p thi t hơn. Ho t ng xu t b n cũng n m trong s òi h i phát tri n có m c tiêu. ây là n i dung quan tr ng u tiên, nh hư ng cho vi c hình thành hành lang pháp lu t, m b o cho ho t ng xu t b n phát tri n. V i ý nghĩa ó, m c này trình b y nh ng n i dung c n ph i i u ch nh b ng pháp lu t. 2.2. Qu n lý Nhà nư c b ng pháp lu t trên các lính v c khác nhau c a xu t b n Các quan h xã h i phát sinh trong ho t ng xu t b n, t ho t ng c a các ch th xu t b n, in, phát hành, xu t nh p kh u v t tư thi t b xu t b n, xu t nh p kh u xu t b n ph m n ho t ng c a các ch th trong l p pháp, hành pháp và tư pháp là các n i dung a d ng và phong phú c n ư c i u ch nh b ng pháp lu t. Các lĩnh v c khác nhau c a xu t b n, ph i ư c qu n lý b ng pháp lu t g m nhóm các v n chính sau: - quy n và nghĩa v công dân, t ch c trong ho t ng xu t b n. M i ngư i sinh ra u có quy n bình ng, t o hoá ã cho h quy n ó. Các Nhà nư c ã ghi nh n các quy n t nhiên và cơ b n c a con ngư i trong hi n pháp, các o lu t và lu t thành các quy n công dân. ng th i v i các quy n, các nghĩa v tương ng c a công dân ư c phát sinh. Tuỳ theo ch chính tr - xã h i, m i Nhà nư c có quy nh r ng, h p v cơ ch th c hi n các quy n và nghĩa v khác nhau. - v xu t b n ph m. Xu t b n ph m là s n ph m c a ho t ng xu t b n, có thu c tính riêng, và có vai trò c bi t trong i s ng xã h i. Vì v y, pháp lu t v xu t b n ph i có quy ph m phù h p i u ch nh, phát huy m t tích c c, h n ch m t trái, cũng như ngăn ng a s c h i t n i dung c a xu t b n ph m. 11
  15. Chuyên t t nghi p Nh ng n i dung ch y u mà pháp lu t v xu t b n ph i c p là: + Khái ni m v xu t b n ph m c n ư c duy danh nh nghĩa rõ ràng. Trong ó ph i ch a ng các c trưng cơ b n, là thu c tính c a xu t b n ph m. Vi c làm này có ý nghĩa c bi t nh m phân bi t xu t b n ph m v i m t s lo i hình g n gũi v i xu t b n như báo chí, i n nh, video truy n hình. + Ch ki m duy t trong xu t b n có t ra hay không là m t v n h tr ng liên quan n t do ngôn lu n. Trong trư ng h p có ki m duy t tác ph m trư c khi xu t b n thì tình th và hoàn c nh ki m duy t ph i xác nh rõ ràng. - i u ki n tr thành ch th xu t b n, in, phát hành xu t b n ph m. Vi c ra i các t ch c trong m i Nhà nư c, c bi t Nhà nư c pháp quy n ph i tho mãn các i u ki n c n và . Vì v y, vi c ra i các ch th v xu t b n, in và phát hành cũng ph i ư c Nhà nư c qui nh c th v i u ki n. V lĩnh v c xu t b n: V i tính ch t ho t ng chuyên nghi p, và v trí vai trò c a nó trong i s ng xã h i, các i u ki n ra i ph i bao g m n i dung sau: + i u ki n v pháp nhân: pháp lu t ph i quy nh ư c các lo i pháp nhân thu c i tư ng có th ng tên xin l p nhà xu t b n. + i u ki n v s phù h p gi a tôn ch , m c ích, ch c năng, nhi m v c a nhà xu t b n v i ch c năng, nhi m v c a pháp nhân ng tên xin thành l p; V lính v c in và phát hành: Các i u ki n thành l p cơ s in và phát hành c n chú ý nhi u n vón ho t ng, và các yêu c u v cơ s v t ch t k thu t, vi c ng d ng công ngh và thi t b , s n ph m in. Tuy nhiên ph i có i u ki n v m c tiêu, ngành 12
  16. Chuyên t t nghi p ngh kinh doanh. Các i u ki n này r t quan tr ng, nh m ngăn ng a vi c in nhân b n các s n ph m c h i. - các quy nh v ho t ng xu t b n Quy n t do và quy n ch ng c a nhà xu t b n, cơ s in và phát hành là quy n ư c làm t t c nh ng gì pháp lu t xu t b n không c m. ó là m c ích c a ho t ng l p pháp. Vì như v y m i phát huy ư c các ngu n l c c a cơ s xu t b n. ng th i cho phép các cơ quan quy n l c Nhà nư c ch ư c làm nh ng gì pháp lu t qui nh, n u không pháp lu t không còn là phương ti n, mà tr thành m c ích c a các cơ quan qu n lý Nhà nư c. Tóm l i, Là y u t quan tr ng hàng u trong vi c i u ch nh các quan h xã h i, qu n lý Nhà nư c v xu t b n b ng pháp lu t có nh ng c trưng riêng, b t ngu n t các quan h v t ch t v xu t b n. Xu t b n là quá trình t ch c các ngu n l c xã h i sáng t o ra các tác ph m văn hoá, ngh thu t khoa h c, s n xu t ra xu t b n ph m, áp ng nhu c u sinh ho t văn hoá c a xã h i. Vì v y, xu t b n là “bà ” c a các s n ph m văn hoá tinh th n, là phương ti n th c hi n vi c lưu gi , b o t n và ph n ánh i s ng v t ch t và tinh th n c a xã h i loài ngư i. ng th i nó là công c quan tr ng c a m i qu c gia trong vi c nâng cao dân trí, ào t o nhân l c, b i dư ng nhân tài và là vũ khí u trahh giai c p trong xã h i có giai c p. Xu t b n ph m nói chung, sách nói riêng là m t lo i hàng hoá, nhưng là hàng hoá c bi t. Vì v y, xu t b n là ho t ng thu c lĩnh v c văn hoá tư tư ng, ng th i là ho t ng s n xu t kinh doanh. Nh ng nh n th c chung v xu t b n ư c trình b y ph n này, nh m làm rõ tính a d ng và ph c t p c a các quan h xã h i trong xu t b n, òi h i Nhà nư c có pháp lu t thích h p qu n lý 13
  17. Chuyên t t nghi p CHƯƠNG 2 TH C TR NG PHÁP LU T TRONG QU N LÝ NHÀ NƯ C V XU T B N VI T NAM & NH NG YÊU C U I M I TRONG CƠ CH TH TRƯ NG NH HƯ NG XHCN I. TH C TR NG PHÁP LU T TRONG QU N LÝ NHÀ NƯ C V XU T B N VI T NAM 1. S hình thành ho t ng qu n lý Nhà nư c b ng pháp lu t Vi t Nam Sau cu c kháng chi n ch ng Pháp th ng l i, cách m ng Vi t Nam chuy n sang giai o n m i v i nhi m v chi n lư c ó là xây d ng c ng c mi n B c, u tranh gi i phóng mi n Nam, th ng nh t t nư c. T ó ch t do xu t b n ư c thi hành r ng rãi, không có ki m duy t trư c khi in. h p th c hoá ch t do xu t b n ã ư c thi hành trong 12 năm (1945- 1957), ngày 18/6/1957 Ch t ch H Chí Minh ký ban hành S c lu t s 003/SLt, v ch xu t b n, t cơ s pháp lý u tiên cho s phát tri n n n xu t b n Vi t Nam. i u 1 S c lu t ã ghi: “Quy n t do xu t b n c a nhân dân ư c tôn tr ng và b o m, t t c xu t b n ph m u không ph i ki m duy t trư c khi xu t b n, tr tình th kh n c p, n u Chính ph xét c n”. Nhà Xu t B n Y H c ư c thành l p ngày 31 tháng 10 năm 1959. Tr s chính t t i 352 i C n - Ba ình - Hà N i và chi nhánh t i 699 Tr n Hưng o - TP H Chí Minh. T ó n nay, qua các giai o n cách m ng, Nhà Xu t B n Y H c v i ch c năng và nhi m v xu t b n các lo i sách y dư c và các bi u m u gi y t qu n lý y t ... ã áp ng yêu c u và nhi m v y m nh s nghi p chăm sóc và b o v s c kho nhân dân. Th i kì t năm 1959 n 1985 Nhà Xu t B n Y H c là ơn v hành chính s nghi p, ho t ng xu t b n theo k ho ch nhà nư c giao. Chi phí xu t b n do 14
  18. Chuyên t t nghi p ngân sách nhà nư c ài th , l y vi c hoàn thành ch tiêu k ho ch xu t b n hàng năm làm nhi m v trung tâm c a ơn v . Sau khi gi i phóng mi n Nam th ng nh t t nư c, Nhà Xu t B n Y H c ti p nh n b ph n xu t b n sách y h c t i TP.HCM tr thành chi nhánh c a mình. T năm 1976 - 1985 ơn v ho t ng theo ch bao c p, ã xu t b n nhi u b sách có giá tr , sách giáo khoa, sách chuyên , sách chuyên kh o...ph c v c l c cho công tác tuyên truy n ph bi n ki n th c y h c, ào t o cán b y, dư c các trư ng i h c, trung h c và sơ h c, phòng b nh, ch a b nh ph c v công tác b o v s c kho nhân dân.V i nh ng thành tích ã t ư c, năm 1984 Nhà Xu t B n Y H c ư c ng và Nhà Nư c t ng thư ng Huân chương Lao ng h ng Ba. T năm 1986 n1996 ơn v ho t ng theo cơ ch s nghi p có thu, ho t ng theo nguyên t c l y thu bù chi, ư c nhà nư c bù l . Th i kì này ơn v g p nhi u khó khăn, thi u th n v cơ s v t ch t, trang thi t b ph c v cho công tác xu t b n. Nhà xu t b n ã th c hi n h ch toán trong s n xu t kinh doanh gi m chi phí cho nhà nư c. Tuy có r t nhi u khó khăn v v n, nguyên v t li u nhưng dơn v v n liên t c hoàn thành k ho ch xu t b n hàng năm. Sang nh ng năm u th p k 90, Nhà Xu t B n Y H c ã b t u làm ăn có lãi, tuy chưa tích lu ư c nhi u nhưng cũng b t u lo ư c i s ng cho CBCNV, bư c u hoà nh p vào n n kinh t th trư ng. Năm 1994 Nhà Xu t B n Y H c dư c t ng thư ng Huân chương Lao ng h ng Hai. T năm 1997 n nay: th i kì tr thành doanh nghi p nhà nư c T năm 1997 ư c s ch o c a B Y T , v i s n l c c a CBCNV Nhà Xu t B n Y H c ã bư c sang giai o n m i: ho t ng theo Lu t doanh nghi p nhà nư c. Bư c sang th i kì ho t ng theo cơ ch m i, do quán tính c a cách làm vi c hành chính, do v n ít, l i chưa quen nên trong nh ng năm u doanh nghi p 15
  19. Chuyên t t nghi p g p nhi u khó khăn, cơ s v t ch t, trang thi t b xu ng c p, s c s n xu t c a Nhà xu t b n không theo k p yêu c u òi h i c a ngành Văn hoá thông tin và ngành Y t cũng như văn hoá c c a xã h i. Ch t lư ng n ph m kém, quy cách m u mã, hình th c trình bày y u, th i gian giao hàng không mb o yêu c u c a i tác, i s ng CBCNV g p nhi u khó khăn. Trư c tình hình ó năm 1998 ư c s h tr ch o c a B Y T , B Văn Hoá thông tin Nhà Xu t B n Y H c ã a d ng hoá và a năng hoá các lo i hình xu t b n ph m tho mãn ngày càng cao nhu c u b n c. Các n ph m m b o v s lư ng, n i dung ch t lư ng và m thu t v i giá thành h p lý, các ch ng lo i sách giáo khoa, sách tham kh o, sách ph bi n ki n th c ph thông y dư c t tiêu chu n kĩ thu t và n i dung t m qu c gia và có nh ng n ph m ti n t i t tiêu chu n khu v c và th gi i v i cơ c u tài h p lý, áp ng yêu c u công ngh êp hoá, hi n i hoá t nư c. Xu t b n ư c nhi u b sách có n i dung t t, hình th c p. M ng sách giáo khoa ã ph kín h u h t các chuyên khoa y dư c, các trư ng i h c và trung h c, sách ph c v công tác xã h i y t ư cb n c hoan nghênh, sách tham kh o chuyên sâu có giá tr cao. T ch cơ s v t ch t ban u c a doanh nghi p còn r t nghèo nàn, phương ti n làm vi c thi u th n... n nay qua 46 năm ho t ng, Nhà Xu t B n Y H c ã c ng c và phát tri n cơ s v t ch t, trang thi t b m i, nhà xư ng, dây chuy n s n xu t ư c khép kín, máy móc hi n i. Vì v y s n xu t kinh doanh liên t c n nh và phát tri n, i s ng CBCNV ngày m t nâng cao. Ghi nh n nh ng thành t u ó, nhân d p k ni m 45 năm thành l p (31/10/2005) Nhà Xu t B n Y H c vinh d ón nh n t ng thư ng Huân chương Lao ng h ng Nh t c a ng và Nhà nư c trao t ng. 16
  20. Chuyên t t nghi p Như v y, t tháng 7/1993 Vi t Nam ho t ng xu t b n ã có nh ng quy t c x s trong các quan h xã h i v xu t b n ghi t i Lu t xu t b n m i. Nh ng cơ s pháp lý, hành lang pháp lu t ã ư c hình thành, t o i u ki n cho ho t ng xu t b n phát tri n, vi c i u hành c a cơ quan qu n lý Nhà nư c, ki m soát và x lý c a các cơ quan tư pháp. Lu t xu t b n ngày 7/7/1993 là nh cao c a pháp lu t v xu t b n Vi t Nam, nó ã k th a ư c nh ng giá tr tinh hoa c a S c lu t s 003/SLt, ngày 18/6/1957, t ng k t ư c th c ti n lãnh o và qu n lý xu t b n trong 36 năm (1957-1993) c a ng và Nhà nư c ta, ón nh n ư c nh ng òi h i m i c a cơ ch kinh t th trư ng Vi t Nam và nhu c u hoà nh p c ng ng qu c t . 2. Th c tr ng pháp lu t trong qu n lý Nhà nư c v xu t b n Vi t Nam Nh ng k t qu ã t ư c: Trong hơn 10 năm qua, ho t ng xu t b n ã t ng bư c thích ng v i cơ ch th trư ng nh hư ng xã h i ch nghĩa, gi v ng nh hư ng chính tr trong quá trình phát tri n, n nh h th ng t ch c, có bư c phát tri n áng k v l c lư ng và năng l c ho t ng, áp ng t t hơn các nhu c u a d ng ngày càng cao v xu t b n ph m c a toàn xã h i, góp ph n làm n nh chính tr - xã h i, nâng cao dân trí, phát tri n kinh t - xã h i, văn hoá c a t nư c. - V lĩnh v c xu t b n: Nh p phát tri n chung c a toàn ngành liên t c tăng qua t ng năm c v tên sách và s lư ng b n sách. Cơ c u tài gi a các lo i sách phân b tương i h p lý, ch t lư ng n i dung t ng bư c ư c nâng cao, áp ng nhu c u c ngày càng a d ng c a nhân dân và ph c v t t nhi m v chính tr c a t nư c. Cơ s v t ch t và nhân l c ư c tăng cư ng, i u ki n làm vi c c a ngư i lao ng t ng bư c ư c c i thi n. Có th kh ng nh r ng, t m t nư c thi u sách, Vi t Nam ã tr thành m t qu c gia có n n xu t b n c l p, t ch , quy mô và t c phát tri n ngày 17
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2