Luận văn tốt nghiệp: Đánh giá tác động của chính sách thuế đến tình hình tài chính công ty cổ phần công nghệ dinh dưỡng Việt Nhật

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:76

Thêm vào BST

Báo xấu

11
lượt xem 7
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đề tài đi sâu và tìm hiểu các tác động cụ thể của chính sách thuế đến tình hình tài chính của doanh nghiệp từ đó làm rõ mối quan hệ giữa chính sách thuế với tài chính của công ty cổ phần công nghệ dinh dưỡng Việt Nhật. Đề tài tập trung hai đối tượng nghiên cứu chính là: chính sách thuế và tài chính công ty cổ phần công nghệ dinh dưỡng Việt Nhật.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn tốt nghiệp: Đánh giá tác động của chính sách thuế đến tình hình tài chính công ty cổ phần công nghệ dinh dưỡng Việt Nhật

BỘ TÀI CHÍNH HỌC VIỆN TÀI CHÍNH ------------------- HỌ VÀ TÊN: NGUYỄN THỊ LAN ANH LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP ĐỀ TÀI ĐÁNH GIÁ TÁC ĐỘNG CỦA CHÍNH SÁCH THUẾ ĐẾN TÌNH HÌNH TÀI CHÍNH CÔNG TY CỔ PHẦN CÔNG NGHỆ DINH DƯỠNG VIỆT NHẬT Chuyên ngành: Phân tích chính sách tài chính Mã số: 18 NGƯỜI HƯỚNG DẪN: TS. NGUYỄN ANH QUANG HÀ NỘI – 2020 1
BỘ TÀI CHÍNH HỌC VIỆN TÀI CHÍNH ---------------- Họ và tên: Nguyễn Thị Lan Anh Lớp: 18.02 LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP ĐỀ TÀI ĐÁNH GIÁ TÁC ĐỘNG CỦA CHÍNH SÁCH THUẾ ĐẾN TÌNH HÌNH TÀI CHÍNH CÔNG TY CỔ PHẦN CÔNG NGHỆ DINH DƯỠNG VIỆT NHẬT Chuyên ngành: Phân tích chính sách tài chính Mã số: 18 NGƯỜI HƯỚNG DẪN: TS. NGUYỄN ANH QUANG HÀ NỘI - 2020 2
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi, các số liệu, kết quả nêu trong luận văn tốt nghiệp là trung thực xuất phát từ tình hình thực tế của Công ty cổ phần công nghệ dinh dưỡng Việt Nhật. Tác giả luận văn tốt nghiệp Nguyễn Thị Lan Anh 3
LỜI CẢM ƠN Qua 4 năm học tập và rèn luyện tại trường Học viện Tài Chính, em xin được gửi lời cảm ơn chân thành đến tất cả quý thầy cô tại Học viện, các thầy cô khoa Tài Chính Công và đặc biệt em xin cảm ơn các thầy cô chuyên ngành Phân tích chính sách Tài Chính - những người thầy, cô yêu nghề và vô cùng tâm huyết với nghề, luôn luôn tận tình chỉ bảo, truyền đạt cho em những kiến thức không chỉ về lý thuyết, thực hành mà còn là những kinh nghiệm thực tế, những kĩ năng mềm trong suốt thời gian học tập tại Học viện. Sau thời gian tiếp xúc thực tế thông qua quá trình thực tập tại Công ty cổ phần công nghệ dinh dưỡng Việt Nhật, bản thân em đã có cơ hội được áp dụng những kiến thức đã học tại học viện, lĩnh hội được nhiều kĩ năng thực tế đồng thời được tiếp xúc với những tình huống thực tế cụ thể tại công ty. Em xin chân thành cảm ơn Ban Giám Đốc cùng những phòng ban khác của Công ty cổ phần công nghệ dinh dưỡng Việt Nhật đã tạo cơ hội cho em được học tập và tiếp xúc để có những kinh nghiệm thực tế. Em vô cùng biết ơn thầy Nguyễn Anh Quang đã giúp đỡ chỉ bảo tận tình để em có thể hoàn thành bản báo cáo này. Tuy nhiên, do kiến thức còn hạn hẹp, kĩ năng còn yếu kém nên không tránh khỏi những khiếm khuyết trong việc trình bày và hoàn thiện báo cáo. Vì vậy, em rất mong nhận được sự đóng góp ý kiến của quý thầy cô và Ban lãnh đạo, các anh chị trong công ty để luận văn tốt nghiệp đạt được kết quả tốt. Em xin chân thành cảm ơn! Sinh viên Nguyễn Thị Lan Anh 4
MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ......................................................................................... 3 LỜI CẢM ƠN ............................................................................................... 4 MỤC LỤC .................................................................................................... 5 DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT .......................................................... 8 DANH MỤC CÁC BẢNG............................................................................ 9 DANH MỤC CÁC HÌNH .......................................................................... 10 LỜI MỞ ĐẦU ............................................................................................. 11 CHƯƠNG 1 ................................................................................................ 15 TỔNG QUAN VỀ CHÍNH SÁCH THUẾ VÀTHUẾ THU NHẬP DOANH NGHIỆP ...................................................................................... 15 1.1 TỔNG QUAN VỀ CHÍNH SÁCH TÀI KHÓA ............................... 15 1.1.1 Quan niệm về chính sách tài khóa .................................................... 15 1.1.2 Mục tiêu của chính sách tài khóa...................................................... 16 1.1.3 Công cụ của chính sách tài khóa ....................................................... 17 1.2 TỔNG QUAN VỀ CHÍNH SÁCH THUẾ ........................................... 18 1.2.1 Quan niệm về chính sách thuế .......................................................... 18 1.2.2 Nội dung chủ yếu của chính sách thuế ............................................. 19 1.2.3 Các yếu tố chi phối chính sách thuế.................................................. 20 1.3 TỔNG QUAN VỀ THUẾ THU NHẬP DOANH NGHIỆP ................ 21 1.3.1 Khái niệm thuế TNDN ...................................................................... 22 1.3.2 Đặc điểm của thuế TNDN ................................................................. 23 1.3.3 Vai trò của thuế TNDN ..................................................................... 23 1.3.4 Tác động của thuế TNDN .................................................................. 25 1.3.5 Nguyên tắc thiết lập thuế TNDN....................................................... 26 1.3.6 Thực trạng thay đổi thuế suất thuế TNDN năm 2015 so với năm 2016 ............................................................................................................. 28 5
CHƯƠNG 2 ................................................................................................ 30 PHÂN TÍCH TÁC ĐỘNG CỦA CHÍNH SÁCH THUẾ ĐẾN TÌNH HÌNH TÀI CHÍNH CÔNG TY.................................................................. 30 2.1 TỔNG QUAN VỀ CÔNG TY CỔ PHẦN CÔNG NGHỆ DINH DƯỠNG VIỆT NHẬT ............................................................................... 30 2.1.1 Quá trình hình thành và phát triển của công ty ............................. 30 2.1.2 Đặc điểm về bộ máy quản lý, bộ máy kế toán tài chính và tổ chức sản xuất của công ty ................................................................................... 33 2.2 ĐÁNH GIÁ TÌNH HÌNH TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP TRƯỚC NHỮNG THAY ĐỔI CỦA CHÍNH SÁCH THUẾ TNDN ...................... 42 2.2.1. Khảo sát CTCP công nghệ dinh dưỡng Việt Nhật .......................... 42 2.2.2 Đánh giá cá nhân ............................................................................... 42 2.3 PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH TÀI CHÍNH CTCP CÔNG NGHỆ DINH DƯỠNG VIỆT NHẬT ............................................................................... 43 2.3.1 Phân tích tình hình tài chính CTCP công nghệ dinh dưỡng Việt Nhật ............................................................................................................. 43 2.3.2 Phân tích hiệu quả hoạt động ........................................................... 43 2.3.3 Kết luận về kết quả đánh giá tình hình tài chính của công ty CP công nghệ dinh dưỡng Việt Nhật ............................................................... 48 2.4 PHÂN TÍCH TÁC ĐỘNG CỦA CHÍNH SÁCH THUẾ ĐẾN TÌNH HÌNH TÀI CHÍNH CÔNG TY CP CÔNG NGHỆ DINH DƯỠNG VIỆT NHẬT .......................................................................................................... 49 2.4.1 Tác động thay đổi chính sách thuế TNDN đến số thuế phải nộp .... 49 2.4.2 Tác động của thuế TNDN đến lợi nhuận của CTCP công nghệ dinh dưỡng Việt Nhật (phân tích lợi ích) ........................................................... 50 2.4.3 Tác động của lá chắn thuế đến tình hình tài chính CTCP công nghệ dinh dưỡng Việt Nhật................................................................................. 54 6
2.5 PHÂN TÍCH TÁC ĐỘNG CỦA CHÍNH SÁCH THUẾ ĐẾN MỘT SỐ DOANH NGHIỆP CÙNG NGÀNH .................................................... 60 2.5.1 Công ty CP thức ăn chăn nuôi Việt Thắng ...................................... 60 CHƯƠNG 3 ................................................................................................ 64 GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ TÁC ĐỘNG CỦA CHÍNH SÁCH THUẾ ĐẾN TÌNH HÌNH TÀI CHÍNH CTCP CÔNG NGHỆ DINH DƯỠNG VIỆT NHẬT ............................................................................... 64 3.1 GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ CHÍNH SÁCH THUẾ .......... 64 3.1.1 Giải pháp nâng cao hiệu quả chính sách thuế khi ban hành chính sách.............................................................................................................. 64 3.1.2 Giải pháp nâng cao hiệu quả chính sách thuế với ngành sản xuất thức ăn chăn nuôi ....................................................................................... 67 3.2 GIẢI PHÁP GIÚP DOANH NGHIỆP TRƯỚC THAY ĐỔI LIÊN TỤC CỦA CHÍNH SÁCH THUẾ ............................................................. 68 3.3 GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ TÌNH HÌNH TÀI CHÍNH CÔNG TY CP CÔNG NGHỆ DINH DƯỠNG VIỆT NHẬT .................. 70 KẾT LUẬN ................................................................................................. 75 TÀI LIỆU THAM KHẢO.......................................................................... 76 7
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT Kí tự Nội dung BCTC Báo cáo tài chính CP Cổ phần CTCP Công ty cổ phần DN Doanh nghiệp ĐVT Đơn vị tính TNDN Thu nhập doanh nghiệp 8
DANH MỤC CÁC BẢNG 9
DANH MỤC CÁC HÌNH 10
LỜI MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Chính sách thuế là một công cụ của chính sách tài khóa và là một nguồn thu quan trọng để phát triển các chính sách công của Chính Phủ. Chính sách thuế không chỉ tác động tới các biến số chủ yếu của nền kinh tế như tăng trưởng kinh tế, lạm phát, thất nghiệp,… mà còn trực tiếp tác động đến mỗi chủ thể trong nền kinh tế, từ mỗi doanh nghiệp đến mỗi hộ gia đình do môi trường kinh tế tài chính đều là hệ quả trực tiếp của các chính sách. Thông qua các loại hình của chính sách thuế như: thuế trực thu, thuế gián thu, thuế GTGT, thuế VAT,…nhà nước chi phối và điều chỉnh tất cả các khâu trong sản xuất kinh doanh từ định hướng chiến lược lựa chọn lĩnh vực ngành nghề kinh doanh đến quản lý các yếu tố đầu vào và đầu ra của hoạt động sản xuất kinh doanh, đặc biệt là các yếu tố liên quan đến tài chính doanh nghiệp. Mỗi sự thay đổi trong hoạch định và triển khai thực hiện chính sách đều tác động tới tình hình tài chính doanh nghiệp, tới việc huy động và sử dụng các nguồn lực tài chính trong doanh nghiệp từ đó có tác động đến kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh có lợi nhuận hay thua lỗ, thậm chí quyết định đến sự tồn tại hay phá sản của từng doanh nghiệp hay một nhóm doanh nghiệp. Vì vậy, việc hoạch định và thực thi chính sách được tiến hành rất thận trọng, căn cứ vào đánh giá cụ thể tác động của chính sách đến các đối tượng chủ yếu của chính sách là khu vực doanh nghiệp nhằm hạn chế đến mức thấp nhất tác động tiêu cực và phát huy mức cao nhất tác động tích cực của mỗi chính sách. Ngoài ra,trước những biến đổi của nền kinh tế toàn cầu hóa, mức độ cạnh tranh hàng hóa dịch vụ giữa các doanh nghiệp Việt Nam trên thị trường trong nước và quốc tế ngày càng mạnh đã buộc tất cả các doanh nghiệp không những phải vươn lên trong quá trình sản xuất kinh doanh mà còn phải phát huy tiềm lực tối đa để đạt được hiệu quả sản xuất kinh doanh cao nhất. Đồng 11
thời, cần phân tích tác động của chính sách thuế đến tài chính của doanh nghiệp để kịp thời điều chỉnh hoạt động sản xuất kinh doanh thích hợp nhằm tối đa hóa lợi ích thu được và tối thiểu hóa những tác động tiêu cực từ đó giúp củng cố tình hình tài chính doanh nghiệp.Vì thế, các nhà quản trị doanh nghiệp phải luôn nắm rõ được thực trạng sản xuất, kinh doanh và thực trạng tài chính của doanh nghiệp mình. Muốn vậy, doanh nghiệp cần sử dụng kết quả phân tích tác động của chính sách đến doanh nghiệp nhằm biết rõ tình trạng hoạt động kinh doanh thực tế của đơn vị mình để có những giải pháp từ đó giúp doanh nghiệp có triển vọng phát triển trong tương lai, cũng như những rủi ro có thể gặp phải. Trên cơ sở đó để đề ra các kế hoạch để điều chỉnh chiến lược trong hoạt động kinh doanh nhằm nâng cao hiệu quả hoat động và khả năng cạnh tranh. Trong tình hình thực tế hiện nay, với nền kinh tế có nhiều diễn biến phức tạp đã có không ít doanh nghiệp gặp khó khăn trong vấn đề quản trị, phát triển doanh nghiệp. Hơn nữa, với đặc thù thị trường hiện nay thì vấn đề minh bạch về tài chính càng được nhiều đối tượng quan tâm. Do đó, đối với mỗi nhà quản lý tài chính doanh nghiệp, vấn đề này càng được quan tâm chú ý và được nghiên cứu kĩ lưỡng. Hoạt động tài chính có vai trò quan trọng trong quá trình hình thành, tồn tại và phát triển của doanh nghiệp. Khi doanh mới thành lập, hoạt động tài chính thực hiện vai trò tổ chức quá trình huy động vốn, phân bổ các nguồn lực để tiến hành hoạt động kinh doanh. Trong quá trình hoạt động kinh doanh, hoạt động tài chính thực hiện vai trò quản trị, giám sát việc sử dụng nguồn lực, luân chuyển, thu hồi vốn và phân phối kết quả kinh doanh.Vì vậy, để các doanh nghiệp trong ngành sản xuất thức ăn nói chung và công ty nói riêng được tiếp tục phát triển và nâng cao khả năng cạnh tranh trên thị trường thì cần tận dụng tốt những lợi thế do chính sách tài chính mang lại đồng thời hạn chế các tác động tiêu cực trong ngành.Chính vì vậy, 12
nhận thấy được tầm quan trọng của vấn đề, tôi đã lựa chọn đề tài nghiên cứu: “ Đánh giá tác động của chính sách thuế đến tình hình tài chính công ty cổ phần công nghệ dinh dưỡng Việt Nhật” cho khóa luận tốt nghiệp. 2. Đối tượng nghiên cứu Đề tài đi sâu và tìm hiểu các tác động cụ thể của chính sách thuế đến tình hình tài chính của doanh nghiệp từ đó làm rõ mối quan hệ giữa chính sách thuế với tài chính của công ty cổ phần công nghệ dinh dưỡng Việt Nhật. Đề tài tập trung hai đối tượng nghiên cứu chính là: chính sách thuế và tài chính công ty cổ phần công nghệ dinh dưỡng Việt Nhật. 3. Phạm vi nghiên cứu - Về nội dung nghiên cứu: Vì tác động của chính sách thuế đến toàn ngành sản xuất là rất phức tạp nên đề tài chỉ đi sâu nghiên cứu tác động chủ yếu của một số loại thuế (thuế thu nhập doanh nghiệp) đến các chỉ tiêu phản ánh tình hình tài chính tại đơn vị để có những giải pháp thực tế đóng góp cho đơn vị. - Về không gian: Nghiên cứu, đánh giá tác động của chính sách thuế (thuế thu nhập doanh nghiệp) đến các chỉ tiêu tài chính và giải pháp tài chính nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh tại công ty cổ phần công nghệ dinh dưỡng Việt Nhật nói riêng và trong toàn ngành sản xuất thức ăn chăn nuôi nói chung. - Về thời gian: từ ngày 10/02/2020 đến ngày 23/05/2020. 4. Phương pháp nghiên cứu - Các phương pháp nghiên cứu được sử dụng trong quá trình nghiên cứu bao gồm: + Phương pháp thu thập số liệu và tài liệu + Phương pháp phân tích tài chính 13
+ Phương pháp đánh giá + Phương pháp phân tích chính sách + Phương pháp so sánh + Phương pháp dự báo 5. Kết cấu đề tài Tên đề tài: “ Đánh giá tác động của chính sách thuế đến tình hình tài chính Công ty cổ phần công nghệ dinh dưỡng Việt Nhật” Ngoài phần mở đầu và kết luận, phần nội dung của đề tài được chia làm 3 chương: Chương 1: Tổng quan về chính sách thuế và thuế thu nhập doanh nghiệp Chương 2: Phân tích tác động của chính sách thuế đến tình hình tài chính Công ty cổ phần công nghệ dinh dưỡng Việt Nhật Chương 3: Giải pháp nâng cao hiệu quả tác động của chính sách thuế đến tài chính Công ty cổ phần công nghệ dinh dưỡng Việt Nhật. 14
CHƯƠNG 1 TỔNG QUAN VỀ CHÍNH SÁCH THUẾ VÀTHUẾ THU NHẬP DOANH NGHIỆP Năm 2014, nhiều chính sách thuế mới được thay đổi bắt đầu có hiệu lực như về luật thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập cá nhân. Điều đó thể hiện rõ ý và quyết tâm của Nhà nước đã đồng hành cùng doanh nghiệp, cùng thấu hiểu để có nhiều điều luật hóa giúp tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp. Thuế là chính sách tác động trực tiếp đến tình hình sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, vì vậy, sự thay đổi những điều luật về thuế chắc chắn sẽ ảnh hưởng đến tình hình tài chính của doanh nghiệp. Vì tác động của chính sách thuế đến toàn ngành sản xuất là rất phức tạp nên đề tài chỉ đi sâu nghiên cứu tác động chủ yếu của thuế thu nhập doanh nghiệp đến các chỉ tiêu phản ánh tình hình tài chính tại đơn vị để có những giải pháp thực tế đóng góp cho đơn vị. 1.1 TỔNG QUAN VỀ CHÍNH SÁCH TÀI KHÓA 1.1.1 Quan niệm về chính sách tài khóa Chính sách là hệ thống quan điểm và đường lối để đạt được mục tiêu nhất định trong quản lý của một tổ chức hoặc trong quản lý nhà nước. Căn cứ và thời gian của chính sách ngắn hạn hay chính sách dài hạn, căn cứ vào từng lĩnh vực quản lý của Nhà nước sẽ có những chính sách phát triển kinh tế, chính sách an sinh xã hội, chính sách đối ngoại,…trong từng lĩnh vực riêng biệt có chính sách có phạm vi hẹp hơn như: chính sách tài khóa, chính sách tiền tệ, chính sách đối ngoại,… Chính sách tài khóa là công cụ điều tiết kinh tế vĩ mô có tầm quan trọng hàng đầu của Nhà nước trong nền kinh tế thị trường. Chính sách tài khóa không chỉ tác động tới các biến số chủ yếu của nền kinh tế như tăng trưởng 15
kinh tế, lạm phát, thất nghiệp,… mà còn trực tiếp tác động đến mỗi chủ thể trong nền kinh tế, từ mỗi doanh nghiệp đến mỗi hộ gia đình do môi trường kinh tế tài chính đều là hệ quả trực tiếp của các chính sách tài khóa và chính sách tiền tệ. Thông qua các công cụ của chính sách tài khóa như: thuế, phí, lệ phí, ngân sách nhà nước,…nhà nước chi phối và điều chỉnh tất cả các khâu trong sản xuất kinh doanh từ định hướng chiến lược lựa chọn lĩnh vực ngành nghề kinh doanh đến quản lý các yếu tố đầu vào và đầu ra của hoạt động sản xuất kinh doanh, đặc biệt là các yếu tố liên quan đến tài chính doanh nghiệp. Mỗi sự thay đổi trong hoạch định và triển khai thực hiện chính sách đều tác động tới tình hình tài chính doanh nghiệp, tới việc huy động và sử dụng các nguồn lực tài chính trong doanh nghiệp từ đó có tác động đến kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh có lợi nhuận hay thua lỗ, thậm chí quyết định đến sự tồn tại hay phá sản của từng doanh nghiệp hay một nhóm doanh nghiệp. 1.1.2 Mục tiêu của chính sách tài khóa Chính sách tài khóa là công cụ chính sách rất quan trọng để điều hành kinh tế quốc gia. Chính sách tài khóa cũng được thực hiện nhằm mục tiêu điều tiết vĩ mô, ổn định hóa nền kinh tế ở mức sản lượng tiềm năng, cụ thể: - Tăng sản lượng, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế: phản ánh sự gia tăng của sản lượng thực tế của đầu người qua thời gian. Chỉ tiêu kinh tế vĩ mô thông thường để đo lường tăng trưởng kinh tế là tổng sản phẩm quốc nội. - Ổn định giá cả và kiềm chế lạm phát: Ổn định giá cả có vai trò đặc biệt quan trọng trong việc định hướng phát triển kinh tế quốc gia vì nó làm tăng khả năng dự đoán những biến động của nền kinh tế trong tương lai. Ổn định giá cả sẽ được cụ thể hóa thông qua chỉ số giá tiêu dùng xã hội. - Tạo công ăn việc làm cho người lao động: Tạo công ăn việc làm đầy đủ là mục tiêu của tất cả các chính sách vĩ mô trong đó có chính sách tài khóa. 16
Việc làm nhiều hay ít, tăng hay giảm nói chung chủ yếu phụ thuộc vào tình hình tăng trưởng kinh tế. - Cân bằng thương mại: Đây cũng là mục tiêu mà các chính sách vĩ mô khác cần đạt được để điều tiết kinh tế, hướng tới phát triển kinh tế bền vững và ổn định. 1.1.3 Công cụ của chính sách tài khóa Để đạt được những mục tiêu của mình, chính sách tài khóa được thiết lập dựa trên nhiều công cụ khác nhau, trong đó hai công cụ chính của chính sách tài khóa là thuế và chi tiêu chính phủ. Những thay đổi về mức độ của thuế và chi tiêu chính phủ có thể ảnh hưởng đến tổng thể nền kinh tế thông qua các biến số tài chính: tổng cầu và mức hoạt động kinh tế, kiểu phân bố nguồn lực, phân phối thu nhập. - Thuế là một khoản đóng góp bắt buộc từ các thể nhân và pháp nhân cho nhà nước theo mức độ và thời hạn được pháp luật quy định nhằm mục đích phục vụ cho cộng đồng. Thuế liên quan đến hoạt động sản xuất kinh doanh của các DN bao gồm 2 loại là thuế trực thu và thuế gián thu. + Khi Chính phủ đánh thuế gián thu (thuế GTGT, thuế xuất nhập khẩu, tiêu thụ đặc biệt,…) vào một loại hàng hóa nào đó làm giá cả hàng hóa đó bị tác động. Tác động về giá hàng hóa ảnh hưởng trực tiếp đến doanh thu và lợi nhuận của DN. Trong nền kinh tế thị trường, quy luật cung – cầu chi phối hoạt động sản xuất và đồng thời chi phối tiêu dùng hàng hóa, dịch vụ thông qua giá cả. Khi không có thuế, chi phí các yếu tố cấu thành một sản phẩm hàng hóa bằng giá trị đích thực của nó và sẽ tạo ra cung cầu tương xứng trên thị trường. Khi có thuế, thì mức điều tiết của thuế gián thu bao hàm trong giá cả hàng hóa, làm tăng chi phí đầu vào của yếu tố sản xuất và tất yếu phải tăng giá cả hàng hóa bán ra trên thị trường, tạo điểm cân bằng cung cầu mới, thu hẹp khả năng thanh toán của người tiêu dùng cuối cùng và cả người sản xuất. 17
+ Khi Chính phủ đánh thuế trực thu (thuế TNDN) thì nó hoàn toàn ảnh hưởng đến người sản xuất và trực tiếp tác động đến lợi nhuận sau thuế từ đó tác động đến hoạt động đầu tư của DN. Khi thuế TNDN tăng, chi phí nộp thuế TNDN tăng lên, ảnh hưởng đến tài chính DN, làm giảm khả năng đầu tư và mở rộng sản xuất. Khi thuế TNDN giảm, chi phí nộp thuế TNDN thấp, tạo điều kiện cho DN mở rộng sản xuất, kinh doanh. - Chi tiêu chính phủ: Là các khoản chi ngân sách nhằm thỏa mãn nhu cầu của Nhà nước đối với việc thực hiện các mục tiêu chung của toàn xã hội. Trong đó, đầu tư xây dựng cơ bản của chính phủ là khoản chi nhằm mục đích hình thành các loại tài sản cố định, cơ sở hạ tầng cho nền kinh tế. Trong điều kiện của nền kinh tế thị trường, đầu tư của chính phủ tập trung những ngành nghề, những lĩnh vực có hiệu ứng bên ngoài lớn, châm ngòi cho các hoạt động đầu tư của tư nhân. Tuy nhiên, thuế là một loại công cụ chính sách có đặc trưng là tính cưỡng chế, tính không hoàn trả và tính cố định, từ đó làm cho sự điều tiết của thuế mang tính quyền lực. Ngoài ra, thuế là công cụ của chính sách tài khóa có tác động trực tiếp đến tình hình tài chính DN vì vậy, đề tài chỉ tập trung đến tác động của chính sách thuế (thuế TNDN) đến tình hình tài chính DN. 1.2 TỔNG QUAN VỀ CHÍNH SÁCH THUẾ 1.2.1 Quan niệm về chính sách thuế Chính sách thuế là một trong những chính sách tài khóa của Nhà nước, trong đó nội dung của từng sắc thuế được sử dụng như là công cụ của chính sách trong quản lý kinh tế vĩ mô nhằm đạt được các mục tiêu đã định của Nhà nước. Chính sách thuế được hiểu là những quan điểm, đường lối của Nhà nước liên quan đến sử dụng công cụ thuế trong hệ thống những chính sách của mình. Hệ thống quan điểm, đường lối đó thể hiện ở việc nhìn nhận vai trò 18
của thuế, mục tiêu sử dụng công cụ thuế, phạm vi tác động, tỷ lệ điều tiết, định hướng trong dài hạn,… nhằm làm cho công cụ thuế phát huy tốt nhất các vai trò của nó theo chiến lược và chính sách phát triển kinh tế, xã hội của Nhà nước. Như vậy, “Chính sách thuế là hệ thống những quan điểm, đường lối, phương châm của Nhà nước thông qua sử dụng các công cụ thuế nhằm phục vụ những mục tiêu nhất định của Nhà nước trong từng thời kì nhất định”. 1.2.2 Nội dung chủ yếu của chính sách thuế Chính sách thuế là một bộ phận quan trọng của chính sách tài khóa, chịu sự chi phối bởi chính sách phát triển kinh tế-xã hội của Nhà nước và tình hình phát triển của đất nước. Trong các thời kì khác nhau, chính sách thuế có các biểu hiện cụ thể khác nhau, nhưng thông thường phản ánh những nội dung chủ yêu sau: + Một là, mục tiêu của chính sách thuế: xác định mức độ điều tiết qua thuế, những tác động kinh tế-xã hội của thuế như thuế nào và tại sao lại điều tiết ở mức độ đó cũng như có tác động kinh tế-xã hội đó. + Hai là, phạm vi tác động của chính sách thuế: chính sách thuế sẽ tác động đến những tổ chức, cá nhân nào trong xã hội. Việc xác định rõ phạm vi tác động của chính sách thuế cho phép tập trung vào những mục tiêu quan trọng của chính sách, đồng thời, tránh được những hậu quả không mong muốn của chính sách. + Ba là, thời gian hiệu lực của chính sách: xác định rõ chính sách thuế được áp dụng trong thời kì nào, thời điểm bắt đầu và kết thúc của chính sách. + Bốn là, trách nhiệm thực hiện chính sách thuế: chỉ rõ tổ chức, cá nhân nào phải có trách nhiệm trong thực hiện chính sách như: cụ thể hóa chính sách thuế thành pháp luật thuế, tổ chức thực hiện pháp luật thuế, chấp hành pháp luật thuế,… 19
+ Năm là, cách thức động viên nguồn thu cho ngân sách Nhà nước qua thuế của từng thời kì: động viên qua thuế trực thu và thuế gián thu, động viên từ các khu vực kinh tế khác nhau, thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu,… thể hiện cụ thể mục tiêu, quan điểm, đường lối về thuế của Nhà nước. + Sáu là, định hướng phát triển hệ thống thuế: trong các thời kì khác nhau thì định hướng phát triển thuế cũng khác nhau, điều này có chi phối đến việc hoạch định các chính sách thuế cụ thể. Ngoài ra, chính sách thuế có thể bao gồm các nội dung khác như: phương châm thực hiện chính sách, bối cảnh kinh tế-xã hội ra đời chính sách với các yếu tố ảnh hưởng cụ thể. 1.2.3 Các yếu tố chi phối chính sách thuế Chính sách thuế là một trong hệ thống chính sách của Nhà nước do đó nó chịu sự chi phối của các chính sách chung nhất, các chính sách có liên quan cũng như điều kiện kinh tế, xã hội, đời sống,… Cụ thể, các yếu tố chủ yếu chi phối tới chính sách thuế bao gồm: + Mục tiêu phát triển kinh tế, xã hội của Nhà nước: Chính sách phát triển kinh tế xã hội là đối tượng phục vụ và điều chỉnh của chính sách thuế. Các mục tiêu, yêu cầu, phương hướng phát triển kinh tế xã hội trong từng thời kì là cơ sở cho việc định ra các chủ trương, giải phápvề thuế nhằm thực hiện các mục tiêu, yêu cầu, phương hướng đã được xác định trước. Do đó, việc hoạch định chính sách thuế phải dựa trên cở sở chính sách phát triển kinh tế xã hội mới đảm bảo cho chính sách thuế đúng định hướng và phục vụ có kết quả cho sự phát triển kinh tế xã hội. + Nhu cầu chi tiêu của Nhà nước: Nhu cầu về tài chính của Nhà nước càng lớn thì áp lực tăng thuế càng cao. Khi đó, chính sách thuế phải được xây dựng và ban hành chú trọng nhiều hơn đến việc quản lý, bao quát và khai thác 20