Luận văn Vai trò của Nhà nước đối với hoạt động Du lịch nước ta 1

Chia sẻ: Buiduong_1 Buiduong_1 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:77

Thêm vào BST

Báo xấu

104
lượt xem 9
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo luận văn - đề án 'luận văn vai trò của nhà nước đối với hoạt động du lịch nước ta 1', luận văn - báo cáo, kinh tế - thương mại phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Vai trò của Nhà nước đối với hoạt động Du lịch nước ta 1

Luận văn Vai trò của Nhà nước đối với hoạt động Du lịch nước ta 1
Lời mở đầu Sự tồn tại và phát triển của xã hội loài người luôn gắn liền với quá trình sản xuất ra của cải vật chất. Cùng với quá trình lao động sáng tạo ra của cải vật chất phục vụ cho đời sống hàng ngày thì nhu cầu về nghỉ ngơi giải trí cũng là một nhu cầu không thể thiếu. Đời sống vật chất và đời sống tinh thần của con người ngày càng được nâng cao. Lúc này nhu cầu về nghỉ ngơi giải trí của con người cũng được nâng lên ở tầm cao hơn đó là nhu cầu du lịch. Thông qua du lịch, con người có thể giữ gìn, hồi phục sức khoẻ và tăng cường sức sống. Trong chừng mực nào đó, du lịch có tác dụng hạn chế bệnh tật, kéo dài tuổi thọ và khả năng lao động của con người. Thông qua hoạt động du lịch, đông đảo quần chúng có điều kiện tiếp xúc với những thành tựu văn hoá phong phú và lâu đời của các dân tộc từ đó tăng thêm lòng yêu nước, tinh thần đoàn kết quốc tế, hình thành những phẩm chất tốt đẹp như lòng yêu thiên nhiên, yêu lao động, tình bạn... Hoạt động sản xuất vật chất là cơ sở tồn tại cho mọi xã hội. Việc nghỉ ngơi du lịch một cách tích cực và được tổ chức hợp lý sẽ đem lại những kết quả tốt đẹp. Một mặt, nó góp phần vào việc phục hồi sức khoẻ cũng như khả năng lao động, mặt khác đảm bảo tái sản xuất mở rộng lực lượng lao động với hiệu quả kinh tế rõ rệt. Trong thời đại hiện nay, dịch vụ du lịch ảnh hưởng đến cả cơ cấu ngành và cơ cấu lao động của nhiều ngành kinh tế, là nguồn thu ngoại tệ lớn của nhiều nước trên thế giới trong đó có Việt Nam. Du lịch có vị trí kinh tế,chính trị, xã hội rất to lớn trong tổng thể nền kinh tế- xã hội của mỗi nước, là mục tiêu phát triển của nhiều quốc gia. Vì vậy, Đảng và Nhà nước ta đã coi phát triển du lịch là một hướng chiến lược quan trọng trong đường lối phát triển kinh tế- xã hội góp phần thực hiện công 2
nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, làm cho dân giàu ,nước mạnh, xã hội công bằng, văn minh. Tuy nhiên, vị trí, vai trò của ngành Du lịch còn chưa được nhận thứcđầy đủ ở nhiều ngành, nhiều cấp, địa phương và không ít trong dư luận xã hội coi Du lịch chỉ là ngành phục vụ phi sản xuất vật chất, chưa thấy được du lịch là một ngành kinh tế đặc thù có yêu cầu phát triển bền vững mang tính tổng hợp liên ngành, liên vùng và xã hội hoá cao. Từ đó đặt ra vấn đề nghiên cứu là cần phải làm gì để có thể phát triển du lịch sao cho tương xứng với vị trí, vai trò to lớn của nó? Cần phải khẳng định rằng Nhà nước có vai trò quyết định tới hoạt động du lịch của nước ta. Qua đây, em xin mạn phép được đề cập tới đề tài nghiên cứu: “ Vai trò của Nhà nước đối với hoạt động Du lịch nước ta”. Việc nghiên cứu đề tài này có ý nghĩa rất quan trọng không chỉ đối với riêng bản thân em mà còn có ý nghĩa đối với tất cả những sinh viên đang tham gia hoạt động nghiên cứu. Nó giúp chúng em hiểu được: - Sự cần thiết phải có sự quản lý của Nhà nước đối với hoạt động Du lịch. - Tác động của Nhà nước trong hoạt động du lịch trong thời gian qua. - Một số giải pháp cần thiết của Nhà nước đối với hoạt động du lịch. chương I: sự cần thiết phải có sự quản lí của 3
nhà NƯớc đối với hoạt động du lịch I) Khái niệm về du lịch và các loại hình du lịch 1. Khái niệm du lịch: Du lịch là một hiện tượng kinh tế xã hội phổ biến không chỉ ở các nước phát triển mà còn ở các nước đang phát triển trong đó có Việt Nam. Tuy nhiên cho đến nay không chỉ ở nước ta mà còn ở các nước trên thế giới nhận thức về khái niệm du lịch vẫn chưa thống nhất. Đã có nhiều học giả trên thế giới như: Guer Freuler, Azar, Kaspar, Hunziker, Kraff... đưa ra nhiều định nghĩa về du lịch. Mỗi định nghĩa đều có một ý nghĩa nhất định. Tổng hợp và chắt lọc các định nghĩa của những học giả trên du lịch được hiểu là:  Sự di chuyển và lưu trú qua đêm tạm thời trong thời gian rảnh rỗi của cá nhân hay tập thể ngòai nơi cư trú nhằm mục đích phục hồi sức khoẻ, nâng cao tại chỗ nhận thức về thế giới xung quanh, có hay không kèm theo sự tiêu thụ một số giá trị tự nhiên, kinh tế, văn hoá và dịch vụ do các cơ sở chuyên nghiệp cung ứng.  Một lĩnh vực kinh doanh các dịch vụ nhằm thoả mãn nhu cầu nảy sinh trong quá trình di chuyển và lưu trú qua đêm tạm thời trong thời gian rảnh rỗi của các cá nhân hay tập thể ngoài nơi cư trú với mục đích phục hồi sức khoẻ, nâng cao nhận thức tại chỗ về thế giới xung quanh Việc phân định rõ ràng hai nội dung cơ bản của khái niệm có ý nghĩa góp phần thúc đẩy sự phát triển của du lịch. 2. Các loại hình du lịch: Hoạt động du lịch có thể phân thành các nhóm tuỳ thuộc tiêu chí đưa ra. Hiện nay đa số các chuyên gia về du lịchViệt Nam phân chia các loại hình du lịch theo các tiêu chí cơ bản dưới đây. 4
2.1.Phân loại theo môi trường tự nhiên: Tuỳ vào môi trường tài nguyên mà hoạt động du lịch được chia thành hai nhóm lớn là: du lịch văn hoá và du lịch thiên nhiên. * Du lịch văn hoá là hoạt động du lịch diễn ra chủ yếu trong môi trường nhân văn hay hoạt động du lịch đó tập trung khai thác tài nguyên du lịch nhân văn. Các đối tượng văn hoá- tài nguyên du lịch nhân văn là cơ sở để tạo nên các loại hình du lịch văn hoá phong phú. Tài nguyên nhân văn bao gồm các di tích, công trình đương đại, lễ hội, phong tục, tập quán... * Du lịch thiên nhiên ( du lịch sinh thái hay du lịch xanh) là hoạt động du lịch diễn ra nhằm thoả mãn nhu cầu về với thiên nhiên của con người. Du lịch thiên nhiên bao gồm các loại hình: du lịch biển, du lịch núi, du lịch nông thôn... Và nếu như tài nguyên thiên nhiên hấp dẫn du khách bởi sự hoang sơ, độc đáo và hiếm hoi của nó tài nguyên du lịch nhân văn thu hút khách bởi tính phong phú, đa dạng, độc đáo và tính truyền thống cũng như tính địa phương của nó. 2.2 Phân loại theo mục đích chuyến đi: Bao gồm a) Du lịch tham quan Tham quan là hành vi quan trọng của con người để nâng cao hiểu biết về thế giới xung quanh. Đối tượng tham quan có thể là một tài nguyên du lịch tự nhiên như một phong cảnh kì thú hay tài nguyên du lịch nhân văn như một di tích hay 5
một công trình đương đại... Về mặt ý nghĩa hoạt động tham quan là một trong những hoạt động để một chuyến đi được coi là một chuyến du lịch. b) Du lịch giải trí Mục đích của chuyến đi là thư giãn, xả hơi, bứt ra khỏi công việc thường nhật căng thẳng để phục hồi sức khoẻ. Du khách thường chọn một môi trường yên bình không đi lại nhiều. ở Việt Nam, tuy các khu vui chơi giả trí còn chưa hiện đại do hoàn cảnh chưa cho phép song cũng thu hút được khá đông du khách trong và ngoài nước. Ví dụ điển hình là khu du lịch Đầm Sen thành phố HCM. Muốn thúc đẩy sự phát triển du lịch Việt Nam ngay tử bây giờ cần quan tâm nhiều hơn nữa đến việc kinh doanh loại hình du lịch này( xây dựng dự án đầu tư, đào tạo cán bộ nhân viên...) c)Du lịch nghỉ dưỡng Một trong những chức năng xã hội quan trọng của du lịch là phục hồi sức khoẻ cộng đồng. Địa chỉ cho những chuyến nghỉ dưỡng là nơi có không khí trong lành, khí hậu dễ chịu, phong cảnh ngoạn mục như các bãi biển, các vùng ven bờ nước, vùng núi...Hiện nay nghành du lịch Việt Nam chủ yếu kinh doanh loại hình du lịch này. d) Du lịch khám phá Mục đích là nâng cao hiểu biết về thế giới xung quanh. Địa chỉ lí thú cho những người ưa mạo hiểm là những con suối chảy xiết, những ngọn núi cao chót vót, những hang động bí hiểm ... 6
Để kinh doanh loại hình du lịch này cần có trang bị hỗ trợ cần thiết và đặc biệt cần có chương trình và đội ngũ ứng cứu hết sức cơ động. Nước ta có diện tích là đồi núi, nhiều núi cao, vực sâu lại nằm ở vùng nhiệt đới gió mùa nên có nhiều điều kiện tạo ra các vùng phù hợp cho du lịch khám phá. Tuy nhiên muốn khai thác loại hình này cần một nguồn vốn không ít để đầu tư, đào tạo nhân viên nên so với các loại hình du lịch khác trong thời gian trước mắt du lịch mạo hiểm có ít cơ hội thuận lợi hơn. e) Du lịch thể thao Chơi thể thao nhằm mục đích nâng cao thể chất, phục hồi sức khoẻ... Đây là loại hình xuất hiện để đáp ứng lòng ham mê thể thao của con người. Để đáp ứng nhu cầu du lịch thể thao cơ quan cung ứng du lịch phải có cơ sở vật chất kĩ thuật tốt, đội ngũ nhân viên phục vụ phải có hiểu biết về loại hình thể thao cung ứng. Điểm du lịch phải có các điều kiện thuận lợi và phù hợp. f) Du lịch lễ hội Tham gia vào lễ hội du khách muốn hoà mình vào không khí tưng bừng, vào các cuộc biểu dương lực lượng, biểu dương tình đoàn kết của cộng đồng... Việc khôi phục các lễ hội truyền thống, việc tổ chức các lễ hôi mới không chỉ là mối quan tâm của các cơ quan đoàn thể, quần chúng xã hội mà còn là hướng quan trọng của nghành du lịch. 2.3 Phân loại theo lãnh thổ hoạt động a) Du lịch quốc tế - Du lịch quốc tế đến là chuyến đi của người nước ngoài đến tham quan du lịch. 7
- Du lịch ra nước ngoài là chuyến đi của người trong nước ra tham quan du lịch ở nước ngoài. Du lịch quốc tế làm biến đổi cán cân thu chi của quốc gia có tham gia du lịch quốc tế. b)Du lịch nội địa Du lịch nội địa là các hoạt động tổ chức phục vụ người trong nước đi du lịch, nghỉ ngơi và tham quan các đối tượng du lịch trên lãnh thổ quốc gia. c) Du lịch quốc gia Du lịch quốc gia bao gồm tất cả các hoạt động du lịch của một quốc gia từ việc đưa khách ra nước ngoài đến việc phục vụ khách trong và ngoài nước tham quan du lịch trong phạm vi nước mình. 2.4 Phân loại theo đặc điểm địa lí của điểm du lịch a) Du lịch miền biển Mục tiêu chủ yếu của du khách là về với thiên nhiên, tham gia các hoạt động du lịch biển như: tắm biển, thể thao biển. b) Du lịch núi Đặc tính độc đáo và tính tương phản cao, miền núi rất thích hợp cho việc xây dựng các loại hình tham quan, cắm trại, mạo hiểm...Các điểm nghỉ mát Tam Đảo, Sa Pa, Ba Vì, Đà Lạt... là những điểm nghỉ núi đã xuất hiện khá lâu ở nước ta. c) Du lịch đô thị 8
Các thành phố, trung tâm có sức hấp dẫn bởi các công trình kiến trúc lớn có tầm cỡ quốc gia và quốc tế. Mặt khác đô thị cũng là đầu mối thương mại lớn nhất của đất nước.Vì vậy không chỉ người dân ở vùng nông thôn bị hấp dẫn mà du khách từ các miền khác, các thành phố khác cũng có nhu cầu để chiêm ngưỡng phố xá và mua sắm. d) Du lịch thôn quê Làng quê là nơi có không khí trong lành, cảnh vật thanh bình và có không gian thoáng đãng, nên nông thôn có thể giúp người dân các đô thị phục hồi sức khoẻ sau những ngày làm việc căng thẳng. - Về phương diện kinh tế, người dân đô thị nhận thấy giá cả nhiều mặt hàng nông sản, thực phẩm ở nông thôn rẻ hơn, tươi hơn. - Dưới góc độ xã hội người thành thị thấy người dân ở làng quê tình cảm chân thành, mến khách và trung thực. Tất cả những lí do trên giải thích tại sao du lịch nông thôn ngày càng phát triển và cần được quan tâm thích đáng. Đây cũng là một trong những đóng góp thiết thực của du lịch vào việc nâng cao mức sống của nông dân Việt Nam. 2.5 Phân loại theo phương tiện giao thông Bao gồm: du lịch bằng xe đạp, du lịch bằng ô tô, du lịch bằng tàu hoả, du lịch bằng tàu thuỷ, du lịch bằng máy bay... 2.6 Phân loại theo loại hình lưu trú Lưu trú là một trong những nhu cầu chính của du khách trong chuyến đi du lịch. Dưới góc độ kinh doanh du lịch, trong giai đoạn hiện nay, lưu trú, vận chuyển và ăn uống vẫn còn chiếm tỉ trọng khá lớn trong giá thành của các sản phẩm du lịch Việt Nam. Mặt khác tuỳ theo khả năng chi trả, sở thích của du khách, hiện trạng 9
và khả năng cung ứng của đối tác mà trong từng chuyến đi du lịch cụ thể với họ, du khách có thể được bố trí nghỉ lại cơ sở lưu trú phù hợp. Có thể là ở khách sạn, motel, nhà trọ thanh niên, camping, bungalow, làng du lịch. 2.7 Phân loại theo hình thức tổ chức Theo tiêu chí này người ta phân chia thành du lịch tập thể, du lịch cá thể và du lịch gia đình. 2.8Phân loại theo độ dài chuyến đi Có du lich ngắn ngày và du lịch dài ngày. 2.9 Phân loại theo phương thức hợp đồng Có du lịch trọn gói và du lịch từng phần II sự cần thiết phải có sự quản lí của nhà nước đối với các Hoạt động du lịch 1. Vai trò của du lịch đối với tổng thể nền kinh tế- xã hội của quốc gia. Ngành du lịch có tác động tích cực đến nền kinh tế của đất nước và của một vùng thông qua việc tiêu dùng của khách du lịch. Do vậy, để nhận rõ vai trò của du lịch trong quá trình tái sản xuất xã hội, cần hiểu kỹ những đặc điểm tiêu dùng của du lịch. Những đặc điểm quan trọng nhất là : 1. Nhu cầu trong tiêu dùng du lịch là nhu cầu đặc biệt: nhu cầu hiểu biết kho tàng văn hoá, lịch sử, nhu cầu văn cảnh thiên nhiên như: bơi và tắm ở biển, hồ, sông... của con người. 10
2. Tiêu dùng du lịch thoả mãn các nhu cầu về hàng hoá ( thức ăn, hàng hhoá mua sẵn, hàng lưu niệm...) và đặc biệt chủ yếu là các nhu cầu về dịch vụ( lưu trú, vận chuyển hành khách, dịch vụ y tế, thông tin...) 3. Việc tiêu dùng dịch vụ và một số hàng hoá xảy ra cùng một thời gian và cùng một địa điểm với việc sản xuất ra chúng. Trong du lịch không phải vận chuyển dịch vụ, hàng hoá đế cho khách hàng mà ngược lại, tự khách du lịch phải đi đến nơi có hàng hoá. 4. Việc tiêu dùng du lịch chỉ thoả mãn những nhu cầu thứ yếu, những nhu cầu không thiết yếu đối với con người. 5. Tiêu dùng du lịch xảy ra thông thường theo thời vụ. Với những đặc điểm trên, các mối quan hệ trong tiêu dùng du lịch được phân làm 2 loại : các mối quan hệ vật chất nảy sinh khi khách đến nơi du lịch và mua dịch vụ, hàng hoá ở đó bằng tiền tệ; và các mối quan hệ phi vật chất nảy sinh khi khách tiếp xúc với văn hoá, phong tục tập quán của dân địa phương. Thông qua tiêu dùng, du lịch tác động mạnh lên lĩnh vực lưu thông và do vậy ảnh hưởng lớn lên những lĩnh vực khác của quá trình tái sản xuất xã hội. Kinh tế du lịch gây biến đổi lớn trong cơ cấu của cán cân thu chi của đất nước, của vùng du lịch. Đối với đu lịch quốc tế, việc khách mang ngoại tệ đến đổi và tiêu ở khu du lịch làm tăng tổng số tiền trong cán cân thu chi của vùng và của đất nước. Còn đối với du lịch nội địa, việc tiêu tiền của dân ở vùng du lịch chỉ gây biến động trong cơ cấu cán cân thu chi của nhân dân theo vùng chứ không làm thay đổi tổng số như tác động du lịch quốc tế. Trong quá trình hoạt động, du lịch đòi hỏi số lượng lớn vật tư và hàng hoá đa dạng. Ngoài ra việc khách mang tiền đến tiêu ở vùng du lịch góp phần làm sống động kinh tế ở vùng du lịch và đất nước du lịch. Du lịch góp phần huy động 11
nguồn vốn rỗi rãi trong nhân dân vào vòng chu chuyển, vì chi phí cho hành trình du lịch là từ tiền tiết kiệm của dân. Thông qua lĩnh vực lưu thông mà du lịch có ảnh hưởng tích cực lên sự phát triển của nhiều ngành công nghiệp và nông nghiệp (như công nghiệp sản xuất vật liệu xây dựng, công nghiệp thực phẩm, công nghiệp gỗ, công nghiệp dệt, nghành trồng trọt, nghành chăn nuôi...). Du lịch luôn đòi hỏi hàng hoá có chất lượng cao, phong phú về chủng loại, mỹ thuật và hình thức. Do vậy, du lịch góp phần định hướng cho sự phát triển của các nghành ấy trên một số mặt: số lượng, chất lượng, chủng loại sản phẩm và việc chuyên môn hoá các xí nghiệp trong sản xuất. ảnh hưởng của du lịch lên sự phát triển các ngành trong nền kinh tế quốc dân như: thông tin, xây dựng, y tế, thương nghiệp, văn hoá... cũng rất lớn. Sự sẵn sàng đón tiếp khách du lịch cuả một vùng không chỉ thể hiện ở chỗ những nơi đó có tài nguyên du lịch mà bên cạnh chúng phải có cả cơ sở vật chất kĩ thuật, hệ thống đường sá, nhà ga, sân bay, bưu điện, ngân hành, mạnh lưới thương nghiệp... Việc tận dụng đưa những nơi có tài nguyên du lịch vào sử dụng, kinh doanh đòi hỏi phải xây dựng ở đó hệ thống đường sá, màng lưới thương nghiệp, bưu điện... qua đó cũng kích thích sự phát triển tương ứng của các nghành liên quan. Ngoài ra, du lịch phát triển còn đánh thức một số ngành thủ công cổ truyền. Kinh tế du lịch góp phần làm tăng thu nhập quốc dân trên 2 mặt sáng tạo và sử dụng. Hoạt động du lịch quốc tế là nguồn thu ngoại tệ đáng kể cho đất nước. Ngoại tệ thu được từ du lịch quốc tế làm sống động cán cân thanh toán của đất nước và thường được sử dụng để mua sắm máy móc thiết bị cần thiết cho quá trình tái sản xuất hội. Do vậy du lịch quốc tế góp phần xây dựng cơ sở vật chất kĩ thuật cho đất nước. Cũng như ngoại thương, du lịch quốc tế tạo điều kiện cho đất nước tiết kiệm lao động xã hội khi xuất khẩu một số mặt hàng. Do đó, du lịch 12
còn là một nghành xuất khẩu (xuất khẩu tại chỗ). Việc xuất khẩu tại chỗ có hiệu quả cao nhất vì nó tiết kiệm được chi phí đóng gói, bảo quản, vận chuyển và tránh được những rủi ro mất mát khi vận chuyển ra nước ngoài. Đồng thời, việc phát triển du lịch cũng tạo điều kiện thuận lợi cho việc mở rộng các quan hệ kinh tế của các thương gia, các nhà đầu tư trong nước và ngoài nước thông qua việc khách du lịch đã kết hợp giữa việc tham quan du lịch với việc tìm hiểu thị trường, môi trường đầu tư kinh doanh. Du lịch làm thay đổi sắc thái kinh tế của mỗi vùng, mỗi địa phương và mỗi quốc gia. Với vị trí kinh tế đó, nhiều nhà kinh tế đã gọi du lịch là một ngành “công nghiệp không khói” hoặc nghành “xuất khẩu vô hình’’. Cũng từ đây, du lịch cũng tạo nhiều việc làm cho xã hội. Với yêu cầu phát triển liên ngành, việc phát triển du lịch không chỉ tạo ra việc làm trực tiếp cho ngành du lịch mà còn tạo ra việc làm ở các ngành kinh tế khác. Qua đó, du lịch đã tham gia vào quá trình phân công lao động trong nước và hợp tác lao động quốc tế. Cùng với sự phát triển của xã hội, du lịch ngày càng trở thành một hiện tượng kinh tế xã hội phổ biến, là nhu cầu không thể thiếu của nhân dân nhiều nước, đặc biệt là các nước có nền kinh tế phát triển. Khi xã hội phát triển, đời sống vật chất tăng lên thì nhu cầu về du lịch cũng tăng lên. Có thể coi du lịch là một chỉ tiêu đánh giá mức sống của nhân dân mỗi nước. Du lịch là chiếc cầu nối của tình hữu nghị, tạo sự cảm thông giữa các dân tộc, đoàn kết nhân dân các nước, tạo nên một thế giới hoà bình, thịnh vượng, tôn trọng lẫn nhau. Ngoài ra, sự phát triển du lịch còn có ý nghĩa lớn đối với việc góp phần khai thác, bảo tồn các di sản văn hoá và dân tộc, góp phần bảo vệ và phát triển môi trường thiên nhiên xã hội. Với vị trí kinh tế, chính trị, xã hội, du lịch đã và đang khẳng định vị trí của mình trong tổng thể nền kinh tế xã hội của mỗi nước, là mục tiêu phát triển của nhiều quốc gia. Nhận thức được thế mạnh của du lịch, Đảng và Nhà nước đã 13
dành cho du lịch một vị trí xứng đáng, coi phát triển du lịch là một định hướng phát triển quan trọng trong đường lối phát triển kinh tế xã hội nhằm góp phần thực hiện công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước. Tiềm năng du lịch nước ta là to lớn, phong phú và đa dạng có sức thu hút khách, điều này được nghiên cứu và khẳng định trong qui hoạch tổng thể phát triển Du Lịch Việt Nam(1995-2010) đã được thủ tướng chính phủ phê duyệt theo quyết định 307/TTg ngày24 tháng5 năm1995. Tuy nhiên, sự phát triển du lịch Việt Nam chỉ mới bắt đầu. Sau 10 năm đổi mới, du lịch Việt Nam đã đạt những kết quả đáng kể. Trong những năm gần đây, doanh thu và nộp ngân sách nhà nước của ngành du lịch tăng trưởng ở mức độ cao. Thời kì 1994-1997 có tốc độ tăng trưởng bình quân khoảng 30% năm. Tỉ trọng GDP từ ngành du lịch thời kì này khoảng12%, mức đóng góp cúa ngành du lịch vào ngân sách nhà nước bình quân gần 800 tỉ đồng/năm. Ngành du lịch đã thu hút lực lượng lao động trực tiếp trên 150 nghìn người ; đây là kết quả bước đầu của quá trình đổi mới ngành du lịch Việt Nam. 2. Tiềm năng du lịch nước ta 2.1 Vùng du lịch Bắc Bộ a)Tiềm năng du lịch Vùng du lịch Bắc Bộ có tiềm năng du lịch rất phong phú, đa dạng và có sức hấp dẫn thật lớn chẳng những đối với khách du lịch trong nước mà còn đối với khách du lịch nước ngoài và bà con Việt kiều ở xa tổ quốc, có khả năng đấp ứng yêu cầu của nhiều loại hình du lịch với các loại đối tượng khác nhau và khả năng tiếp nhận số lượng lớn khách du lịch. Về mặt tự nhiên, trước hết ở vùng này có rất nhiều cảnh đẹp. Cảnh thiên nhiên ở đây có những nét hùng vĩ, thơ mộng của núi rừng như thị trấn Sa Pa ở độ cao 14
1500m trên mực nước biển , mờ ảo trong sương mù như treo trên sườn của dãy Hoàng Liên Sơn cao ngất, là một trong những nơi nghỉ mát nổi tiếng ở Việt Nam, cũng có khi ồn ào sôi động như ở các thác nước Bản Giốc, Đầu Đẳng( Cao Bằng) hoặc cảnh tĩnh mịch trong những cánh rừng già nguyên sinh như ở các Vườn Quốc Gia Cúc Phương ( Ninh Bình), Ba Vì( Hà Tây), đảo Cát Bà (Hải Phòng) với hệ sinh thái rừng rậm nhiệt đới rất điển hình, hoàn toàn làm thoả mãn trí tò mò của các du khách và lòng say mê nghiên cứu của các nhà khoa học; có những nét bí hiểm, lạ mắt của các hang động như ở Hương Sơn( Hà Tây) được mệnh danh là “ Nam thiên đệ nhất động” khiến khách du lịch ai mà chẳng muốn đến đó dù chỉ một lần; có những bãi biển cát trắng phẳng lì, chan hoà ánh nắng và quanh năm lộng gió như Trà Cổ( Quảng Ninh), Đồ Sơn (Hải Phòng), Sầm Sơn (Thanh Hoá), Cửa Lò (Nghệ An)... có sức thu hút đặc biệt, mỗi năm đón hàng trăm nghìn người tới nghỉ mát, tắm biển. Đặc biệt cảnh đẹp thiên nhiên vùng này tiêu biểu nhất là Vịnh Hạ Long (Quảng Ninh), một danh lam nổi tiếng thế giới. Khách du lịch đến đây hẳn phải sững sờ trước vẻ đẹp tạo hoá sinh ra, tha hồ mà khám phá những điều kỳ thú của cả một thế giới đảo đá với muôn hình, muôn vẻ, nửa nổi, nửa chìm trong vịnh biển. Cùng với những cảnh đẹp, khí hậu vùng này ấm áp, trong lành rất thích hợp với mọi hoạt động du lịch và có thể khai thác được quanh năm. Những tháng hè nóng bức của vùng nhiệt đới, ở vùng này thường từ tháng 5 đến tháng 9 lại là điều kiện kích thích mạnh mẽ dòng người đi du lịch, nghỉ mát, tắm biển. Vùng núi cao và các bãi biển trong vùng đã sẵn sàng chờ đón họ. Khách du lịch nước ngoài thường khao khát và tận hưởng ánh nắng nhiệt đới chói chang ở đây, nhất là đang thời kỳ mùa đông ở xứ của họ. Thiên nhiên ở vùng này cũng thật hào phóng, ưu ái dành cho khách du lịch được thưởng thức nhiều của ngon, vật lạ, từ những đặc sản dưới biển như các loại cá 15
ngon, tôm hùm, sò huyết, cua biển, bào ngư... đến các đặc sản của núi rừng như măng, nấm hương, thịt thú rừng được phép săn bắn, đến các loại dược liệu quý như sâm, nhung, tam thất... ở đây còn khai thác được nguồn nước khoáng theo các mạch suối tự nhiên hay nằm sâu trong lòng đất, được chế biến làm nước giải khát hoặc để chữa bệnh, đủ sức thoả mãn mọi nhu cầu của khách du lịch. Nguồn nước khoáng Kim Bôi (Hoà Bình), Quang Hanh ( Quảng Ninh), Tiền Hải (Thái Bình), Tiên Lãng (Hải Phòng) đạt tiêu chuẩn chất lượng cao và có khả năng khai thác tốt. Về mặt văn hoá- lịch sử, vùng này chứa đựng toàn bộ bề dày lịch sử Việt Nam. Những di tích khảo cổ học chứng minh cho nền văn hoá Đông Sơn, Hoà Bình nổi tiếng từ hồi tiền sử, những di tích lịch sử còn được bảo tồn nguyên hiện trạng hoặc sưu tầm được qua các triều đại lịch sử nước ta rất có giá trị về mặt khoa học và giáo dục truyền thống, truyền bá kiến thức. Những lẽ hội truyền thống như hội Đền Hùng (Vĩnh Phú), Hội Lim (Hà Bắc), Hội Dóng (Hà Nội), Hội pháo Đồng Kỵ (Hà Bắc), Hội Chùa Hương (Hà Tây), đậm đà màu sắc dân tộc. ở vùng này là quê hương của những làn điệu chèo, khúc ca quan họ, câu hát văn, câu hò ví dặm, của nghệ thuật tuồng, rối nước, âm nhạc chiêng cồng và các điệu múa cổ truyền của những dân tộc anh em. Vùng này còn có cả kho tàng kiến trúc, mỹ thuật độc đáo như chùaTây Phương (Hà Tây), chùa Keo (Thái Bình), tháp Cổ Lễ (Nam Hà), chùa Một Cột (Hà Nội). Đáng chú ý là ở vùng này tập trung hầu hết những viện bảo tàng lớn và có giá trị nhất Việt Nam như các viện bảo tàng Lịch Sử, Viện bảo tàng Cách Mạng, Viện bảo tàng Mỹ Thuật, Viện bảo tàng Quân Đội, Viện bảo tàng Hồ Chí Minh (ở Hà Nội), Viện bảo tàng các dân tộc miền núi (ở Bắc Thái), tạo điều kiện cho khách du lịch tham quan, tìm hiểu và nghiên cứu. Những di tích văn hoá, lịch sử ở vùng này thường gắn 16
liền và rất hài hoà với cảnh đẹp thiên nhiên nên càng tăng thêm giá trị của nhiều điểm du lịch như Hạ Long, Hương Sơn, Hoa Lư, Lạng Sơn... Về kinh tế- xã hội, đây là vùng truyền thống về sản xuất nông nghiệp hiện đang tiếp cận với những thành tựu kinh tế, khoa học kỹ thuật tiên tiến trên thế giới, từng bước di lên xây dựng nền kinh tế mới có cơ cấu hợp lý và nhiều thành phần nhằm đạt được hiệu quả cao để không ngừng cải thiện và nâng cao mức sống của nhân dân. Những nông sản nhiệt đới quý giá được dày công chế biến, đạt tiêu chuẩn chất lượng cao rất cần thiết và giúp ích đắc lực cho hoạt động du lịch ở vùng này cũng rất sẵn như gạo tám thơm, nếp cái, các hoa quả thơm ngon nức tiếng gần xa: đào Sa Pa, mận Bắc Hà, bưởi Đoan Hùng, cam Bố Hạ, nhãn Hưng Yên, vải Thanh Hà, chè Thái Nguyên... cùng các loại thực phẩm tươi sống mùa nào thức ấy, vừa ngon vừa bổ, giá cả lại rẻ. Hàng thủ công mỹ nghệ sử dụng hầu hết nguyên liệu trong nước gồm các mặt hành truyền thống như: mây tre đan, sơn mài, gốm sứ, thêu đan, chạm khắc, các sản phẩm từ cói của vùng này đạt trình độ thẩm mỹ cao, hoàn toàn có thể thoả mãn nhu cầu của các loại khách du lịch và xuất khẩu. Vùng này nổi tiếng bao đời là nơi đất lành chim đậu, nhân dân ham chuộng cuộc sống thanh bình, cần cù lao động, thông minh, sáng tạo và giàu kòng mến khách, tạo những điều kiện rất thuận lợi cho hoạt động du lịch. b) Cơ Sở Hạ Tầng Du Lịch So vớ các vùng khác trên đất nước, vùng du lịch Bắc Bộ đã có cơ sở hạ tầng phục vụ du lịch tương đối phát triển. Hệ thống đường giao thông tương đối tốt với các trục đường chính từ thủ đô Hà Nội toả đi khắp các nơi trong vùng. Từ Hà Nội lên các tỉnh miền núi phía Bắc có quốc lộ 6; ra biển có quốc lộ 5 và tới các tỉnh phía Nam có quốc lộ 1. Các trục 17
đường sắt chính cũng hầu như chạy song song với các trục đường bộ, bảo đảm khả năng vận chuyển khách du lịch với số lượng lớn. Các điểm du lịch có ý nghĩa quốc gia và quốc tế đều có thể đi lại bàng các phương tiên giao thông khác nhau.Một số tuyến du lịch có thể sử dụng các phương tiện liên vận đường sắt, đường bộ, đường thuỷ và đường hàng không khép kín, bảo đảm cho khách du lịch có thể đi về một lối và trở về một lối, cùng một chuyến đi mà biết được nhiều nơi. Vùng du lịch Bắc Bộ có thuận lợi lớn là có nhiều cửu khẩu quan trọng để đưa đón khách du lịch nưóc ngoài. Sân bay quốc tế Nội Bài ( Hà Nội) đang được nâng cấp để có thể chuyển 2-3 triệu hành khách/năm. Cảng Hải Phòng là cảng lớn thứ hai trong cả nước, sau cảng Sài Gòn dư khách tiếp nhận và tiếp đưa hàng chục ngàn khách du lịch sử dụng đường biển. Cửa khẩu Lạng Sơn, Lào Cai, Hải Ninh nằm trên các tuyến đường liên vận quốc tế cả về đường sắt lẫn đường bộ nối liền giữa Việt Nam và lục địa Trung Hoa rộng lớn. Tuy vậy, việc đi lại lại tới các điểm du lịch xa như Trà Cổ, Ba Bể, Sa Pa, Điện Biên hiện nay còn khá vất vả vì đường xấu và ách tắc về cầu phà. Việc đầu tư xây dựng và cải tạo hê thống đường sá nhằm tạo điều kiện thuận lợi và rút ngắn thời gian đi lại trên đường cho khách du lịch đặc biệt quan trọng và rất thiết thực để phát triển du lịch ở vùng này. Về điện, đây là vùng tập trung nhiều nhà máy điện lớn nhất nước ta cả về nhiệt điện (Phả Lại) cũng như thuỷ điện (Hoà Bình). Những năm gần đây cản lượng điện được tăng lên không ngừng và chất lượng điện cung cấp cũng tốt hơn, cùng với việc phát triển mạng lưới điện rộng khắp đã đảm bảo vững chắc nguồn điện phục vụ cho các ngành và các địa phương trong vùng trong đó có hoạt động du lịch. Vùng này có khả năng và điều kiện để giải quyết tốt nhu cầu nước phục vụ du lịch trên cơ sở có nguồn cung cấp nước dồi dào. Nếu kết hợp đồng bộ việc sử dụng nguồn điện và các trang bị khoan, bơm, lọc, dẫn nước thì có thể bảo đảm 18
nguồn nước một cách chủ động và không mấy tốn kém như ở nhiều kkhu vưc khác. Về thông tin liên lạc, đặc biệt trong những năm gần đây đã có sự tiến bộ đáng kể. ở vùng này đã xây dựng được các trạm viễn thông và lắp đặt những phương tiện thông tin hiện đại do Liên Xô, Ôxtrâylia, Pháp...giúp đỡ, nên về cơ bản đã bảo đảm được việc thông tin lien lạc trong nước và quốc tế được thuận tiện, nhanh chóng và kịp thời, đáp ứng ngày một tốt hơn mọi yêu cầu của hoạt động du lịch. c) Cơ Sở Vật Chất- Kỹ Thuật Du Lịch Trên cơ sở kế thừa cá cơ sỏ vật – vật chất kỹ thuật phục vụ du lịc đã được xây dựng từ những năm trước đây, ở vùng du lịch Bắc Bộ còn cần phải tiếp tục cải tạo, xây dựng và từng bước hoàn thiện các cơ sở này mới có thể đáp ứng được nhu cầu ngày càng cao của khách du lịch. Gần đây ở Hà Nội, Hải Phòng, Quảng Ninh và Thanh Hoá đã nâng cấp và xây dựng mới được nhiều khách sạn. Cũng cần phải cân nhắc, tính toán cụ thể để giải bài toán” vừa thừa vừa thiếu” chỗ ăn nghỉ cho khách du lịch một cách hợp lý, tránh xây dựng khách sạn tràn lan, không đúng chỗ, không đạt được hiệu quả kinh doanh vì hệ số sử dụng quá thấp, chưa kể đến việc làm ảnh hưởng xấu tới cảnh quan du lịch vốn rất đẹp của vùng. Về phục vụ ăn uống, ở đây cũng có những điều kiện rất thuạn lợi. Với nguồn lương thực, thực phẩm dồi dào và đa dạng, đội ngũ nhân viên phục vụ lành nghề, đã sáng tạo ra nhiều món ăn, đồ uống ngon lành, đặc sắc như cơm tấm giò cchả, phỏ Bắc, bún ốc, bún mọc, nem chua, chả cá, rượu làng Vân, cốm Vòng, bánh đậu xanh Hải Dương... được khách du lịch rất tán thưởng. Về vui chơi giải trí, vùng này cũng có nhiều thứ, nhiều nơi mà khách du lịch hằng thích thú. Đó là các trò thả chim, chọi gà, chọi trâu, đi chợ hoa ngày Tết 19
hoặc tham dự các ngày lễ hội, xem rối nước, bơi chải, đấu vật, đánh đu, ném còn. Câu cá, đi săn cũng là thú tiêu khiển được nhiều người ưu thích. ở một số điểm du lịchđã xây dựng được chỗ chơi thể thao, bể bơi, tổ chức vũ hội, biểu diễn nghệ thuật, trình bày trang phục dân tộc và mốt thời trang... th hút được đông đảo khách du lịch. 2.2 Vùng Du Lịch Bắc Trung Bộ. a) Tài nguyên du lịch Nét đặc sắc, đa dạng của các điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên một mảnh đất chịu nhiều thử thách qua các biến cố lịch sử của dân tộc, đã tạo ra cho vùng du lịch Bắc Trung Bộ một tiềm năng du lịch phong phú, có giá trị thu hút khách cao và điều kiện phát triển đủ các loại hình du lịch từ tham quan, nghỉ mát, điều dưỡng, tắm biển, thể thao đến nghiên cứu khoa học...Phần lớn các nguồn tài nguyên du lịch của vùng này đều tập trung với mật độ tương đối cao dọc theo quốc lộ 1A và phát triển thành cụm với bán kính không đầy 100km xung quanh trung tâm Huế, Đà Nẵng. Vùng du lịch Bắc Trung Bộ có những đối tượng du lịch nổi tiếng không chỉ mang ý nghĩa quốc gia mà còn là đối tượng tham quan, nghien cứu của khách du lịch quốc tế: Động Phong Nha, đô thị cổ Hội An, cố đo Huế, bảo tàng Chàm, Bạch Mã, LăngCô. Ngoài các di tích lịch sử, văn hoá- nghệ thuật, kiến trúc..., những tài nguyên kinh tế, xã hội khác cũng có giá trị thu hút khách cao nếu trong việc tổ chức du lịch biết kết hợp trong hành trình của khách để làm phong phú thêm nhận thức và hiểu biết cho khách về phong tục, tập quán, sinh hoạt của c ư dân địa phương như thêu ren, dệt thảm len, tơ tằm (Quảng Nam- Đà Nẵng), nghề chạm khắc đá ở 20