Lý thuyết kinh tế và thực tế của phát triển bền vững: Kinh tế học bền vững - Phần 2

Chia sẻ: Nguyệt Thượng Vô Phong | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:323

Thêm vào BST

Báo xấu

9
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nối tiếp phần 1, phần 2 của cuốn sách "Kinh tế học bền vững: Lý thuyết kinh tế và thực tế của phát triển bền vững" trình bày những nội dung chính sau: các công cụ về chính sách - pháp lý; vận dụng khái niệm bền vững; cơ sở của một chính sách kinh tế bền vững; cơ sở của một chính sách năng lượng bền vững; cơ sở của một chính sách giao thông bền vững; bảo tồn tài nguyên, thiết kế sản phẩm, xử lý chất thải;... Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Lý thuyết kinh tế và thực tế của phát triển bền vững: Kinh tế học bền vững - Phần 2

276 7. Cac ding cu ye chinh sach - phip 7. Cac ding cy vê chinh sach - phap li8 Su eaTh thret cüa cac dieu ki§n khung mai Nhigu nha chinh stch va khoa hoc mOi truang ky v9ng la ta't ca cac tac nhan kinh te qua viec giai thich va giao dyc thirc thi h9 nh5n thirc &roc rang viec sir dung qua mirc tai nguyen thien nhien se tan pha nhang ca say sinh tOn ca ban cira hang ty con ngued va va cac sinh vat sag khac, va chinh vi vay h9 phai tty gioi han ding trong tieu dung cira minh, vi du nhu sir dung ming li.rcing. Nhung qua nhilng kien thixc ye Kinh mOi truong chUng ta Wet rang con ngueri teen co sa cac yeu t6 kinh te- xa hi thi lai MI5 26 the' irng xir mOt cach ben yang lau dai. Hanh vi mua ban cira ngual tieu dung &roc xac dinh thong qua mOt lot cac yeu tO (vi du to' kinh te/hop ly nhu gia, cac yeu tO van hOa - x5 hi nhu hinh anti san phgrr., yeti t6 tam ly va di truygn). Cac yeu t6 nay có the' di ngugc vor thirc :nOi truang. Vi du nguai tieu dung va nha san xua't dang 0 trong tinh trang lien thoai luang nan cira ngueri tü neu cac san pha'm giri di cac tin hieu sai (vi chi phi moi truong bi ngoai Ma). Sau do, h9 irng xir gn nhu h5u het la hap ly voi muc tieu (muc 2.3). Vi du vg mOt le suoi chay du hay gas. Neu no kinh te va hgp 1 hon ye mat gia ca so \fed nang luang tai to (do chi phi hau qua cira bien di khi hau khong duo:: :inh vao trong gia du) thi h5u het mai ngueyi dgu chon loai lô suai gay hi d6i yeti khi hau. Khong mOt ngueyi nao muOn chi tra day dU cac yeu t6 kinh - x5 hi nay. Nhan thirc ciia Kinh mOr trixong trong nhung nam 1990 dugc khAng dinh vg mat th6ng kê thong qua hai nghien cu Lon. Ket qua cho th5y, thiec nzôi tne&ng cao va hanh vi có hai den fnoi &Leong khOng bao gay triet ti'eu nhau. Theo cach • noi nom na thi c6 the' torn tat nhiing ket qua nghien ciru nhu sau: neu ngued nao dO carr tha'y có thirc hon moi trueing thi con so' can d6i moi twang ca nhan có xu the' kern hon. Nhfing nghien ciru tiep theo lam sang to va'n de nay, truck het dan den nhang Ica qua khO có the' tuang tugng nhang ngueri có thirc moi truang thi binh quan có mOt trinh dO hoc wan cao hon là nhiing nguoi co y thivc moi truang kern hon, qua dO ha tl- weyng nh'an nhang ding viec dugc tra nhigu tien hon. h Chuang nay (Iva vao cac cong trinh cOa Rogall 2008: chtrang 8. O day, Vol dc bit cam on (long ngin0 caa minh IA Ong Stefan Klinski v nhirng ggi Y.
7. Cac ding cv v chinh sach - phapl)', 277 Cu the', h9 phan loai rac cüa rranh k luang hon là nhirng nguari c6 auk moi trugng kern hon. Song thu nhap cua h9 cao hon nen fig song nhang ng8i nha lon hon va thuang di lai bang xe hoi ding nhu thugng xuyen bay nhirng chuye'n bay dai hon. Dieu d6 thugng bü frit cho nhfing c6 gang dia h9 trong drig xir than thin hon dOi vgi moi twang. Trong nhorn ciaa nhng nguai c6 thu nhap cao thi "nhfrng nguari c6 thirc moi truong" CO con so' can dOi moi tr.-aim-1g tOt hon (Kulke 1993; Bodenstein u. a. 1998, Rogall 2004/2: 50). Ket qua ciia nhang nghien thu nay &roc khang dinh neU ngugi ta chieb su lo rang dia dan truck cac rii ro do cac hanh vi ciaa h9: 73% nguoi Dirc nghl rang chac chan c6 hoc c6 the' xay ra chien tranh ye nguyen lieu, 68% tin rang se con c6 nhieu cu8c xung dOt ye tai nguyen nu& ng9t va 77% thi lo Fang ye tinh hinh moi trugng trong Wong lai„ mOt con so' tuang try lo ngai c6 mOt tharn h9a moi trueeng. 82% danh gia tinh hinh I/16i trugng toan cau là kern cho den ra't kern. 80% cho rang bien d6i khi hau la do con nguai gay ra, 64% tha'y viec Wen d6i khi hau nay se de d9a sr t6n tai cüa nhan loai (BMU 2008/12). Bang 2: Thai de) dia nguiri dein dô vOi din veriti ro moi trwetng NgUdi du'dc hoi (long ‘,"/ "hohn toan" vdi nhiing cau nai sau hoc cho biet cau nail do citing hoan toan hay chi 2000 2004 2008 thing phan nao (tint) bang %) "TN ca the yen long khi biat con chau va chau chat ctia chUng ta có the se du'dc sang trong nhirng Mau 68 66 77 kian mai tang nhti the nay" "Neu chung ta cif trap tuc lam nhu. hian nay thi se ttf chu6c lay tharn hoa mai trtidng." 62 58 76 "Co gidi han tang tru'dng ma xã hi cang nghiap cua 59 58 chi:mg ta dã vu'dt qua hay sap vu'dt qua." Chung ta can m'at chuyen dal cu the sang Wang Khang 87 [(icing tai to 86 s6 lieu "Chinh sach phai co ap lu:c manh hdn cleii vidi nen Khang Khang kinh te de san xuat than thian vdi mai trildng, ngay ca 84 so lieu sO lieu mOt s6 linh vtic cila nen kinh te qua do bi anh hu'ang" Ngian: Tang hap ctia ca nhan t& tai lieu caa Ba mai truang 2000-2008 15 va 30. *Cau hói khang thrqc &at ra. Trong khi d6 chi c6 2 den 3% cac 118 gia ?linh Dirc mua din c6 ngu6n g6c nang lugng tai tao, ding chi c6 2% hien nay c6 mOt he thOng dun nu& bang nang Wong mat trai (Arzt 2008/02: 41, BMU 2008/12 34), mac dir 86% yeu cu ve mOt sir thay d6i phir hop dOi voi nang hrong tai
278 , 7. Cac cOng cu v chinh sach - phapl)' tao (BMU 2008/12 30). Dieu khac bit 65 rang nay gifra ttr duy va hanh dOng ding dtrac thay ro khi cac 118 gia dinh sit dung /tang lucing cho cac muc dich tir nam 1995 den 2005 tang len 3,5% (UBA 2006/11b: L lan dau tien tir dO thi no Om di, xem chuang 10), mac dii hai phan ba lo Fang ye' moi truong trong ttrang lai (xem Bang 2). Nhiing ket qua nay &roc khang dinh bad thuc te la chi co 7% ngtr6i Dc sari sang chi tra den 20% cho cac sari pham than thin han d5i voi khi hau, 1% san sang chi tra cho den 30% cho cac sari ph5m than thin. Da s5 57% khong san sang tra hen cao han (BMU 2008/12: 34), song deing th6i gân hai phan ba Ii xem bien d5i khi hau de d9a den sit ton tai ciia loai ngtthi. Phan 16n cac doanh nghiep cho den gi6 Van chtra thuc thi chinh sach nang luang va bao ve khi Nu ben yang. Cu the chi có m8t vai doanh nghiep rieng le - vi du trong khuon kh5 kiem toan moi truong - h9 dã thuc thi nhiing cal thin de' lam vi du trong ding nghe san xuat ci.ia minh, do cac dieu kin khung sai nen 119 san xuat ra rat it nhung san ph5m ben virng. Nhu vay, vi du khOng hang san xuaI ô to nao lai sari xuat ra loai 8 to chay chi can 1 hoc 2 lit xang, ngugc lai h9 d6c luc vao quang cao cho m8t suy nghi ye ca &Ong hOa toan xa hi. Chinh vi vay, "xe 8 to sieu kitting" vai 500 PS van la niem tu hao 16(n cüa nhieu ngued so voi loai xe to nho nhe chay 2 lit xang. Ngoai ra, nhieu hang thuc hien nhCrng bin phap bao ve mOi trueing chi 0 m8t qui m8 ma h9 Co the' lam nhiing vi du mang tinh "PR ye moi tru6ng" de lira phinh khach hang, chit khong xem day la vi du cita mOt str chuyen d5i sinh thai thuc su (vi du 0 day la chien dich quang cao ram r8 oh hang san xuat dau nhim BP so v6i nhirng hanh &Ong thuc te, Gammelin; Jungclaussen 2007/11: 34). Nhirng hanh vi s6 &Ong cUa cac cong ty phan anh trong m8t birc tranh tieu cuc trong dan chimg: 92% cho la cac cong nghe san xua1 cuc kSi gay (5 nhiem mOi tru6ng cUa cac nganh cong nghiep gay o nhiem chinh la thU pham gay ô nhiem mOi truong, 81% cho rang thii pham la cac cong ty cung irng nang voi nha may dien cia minh (BMU 2008/12 34). 83% danh gia viec tham gia ciia cac nganh ding nghiep trong cu8c chien chong bien d6i khi hau la chin dü (BMU 2008/12: 28). Xet 6 quan diem ,ciia da s6 dan chUng thi chinh sach phai quyet lit han so voi tru6c day khi tac Ong vao nn kinh theo tinh than ciia hang rao sinh thai trong nen kinh te. 91% cho rang can phai lo cho viec "Ho v mOi tru6ng có hieu qua coi nhtr nhiem vv chinh tri rat quan tr9t-1g hay quan tr9ng. 67% cho la nha nu& la thi.i pham gay ra nhi6'rn mOi tru6ng vi da khong ban hanh day dii cac ay sO phap 1)', de'
7. Cac ding cu ye chinh sach - phap ly 279 bao v moi truong. Do dO da so' 56% cho là Chinh phü Lien bang phai lam nhieu hon cho mOi truong, va 51% cho là Chinh phit Lien bang chtra lam du hoc den nay chua di cho bao ve khi hau (BMU 2008/12 14, 17 va 18). Dai da s6 hohn toan khOng dOng \Teri phat bieu: "Chinh sach phai tao ra áp luc manh hon doi vOi nen kinh de' san xua't than thin vai khi hau, ngay ca khi nen kinh trong mOt s6 linh vuc bi anh hirong qua do." (BMU 2008/12 30). Nhu mOt tau kê phdn chiing tOi mu6n tOng ket ye m5t ly thuyet va kiem chUng ye th6ng ke. Tren Co so+ cac yeti to' kinh te- x5 hi neu thieu hang rao sinh thai (cac cOng cu chinh sach - phap ly b5 sung) thi khOng dan den phat trier' ben yang. VI vay chUng toi mu5n cung cap cho chuong nay mOt cai nhin tag hop xem cO nhirng cOng cu chinh sach - phap ly nao de' lam thay di cac dieu kin khung. Co so l thuyet chUng toi ch9n 0 day khOng phai cach tiep can de' tinh toan chinh xic cac chi phi ngoai, ma cach tie c4n tieu chudn - phi moi trithng, nhu' vay cac gioi han kha nang chiu dung dm thien nhien mai co the' dam bao dtrgc (flux 4.1). Cac cdp ca cac bin phdp va cong cy D.o phat trien ben yang bao gm nhieu mix tieu va linh vtrc hanh Ong, cho nen khong có mOt m5t b.ang chinh sach don dc nao lai cO the' giai quyet dugc. VI vay phai keu ca m9i m5t bang chinh sach ma nhan trach nhiem cho nhung ngtrei dang s6ng hien nay va nhirng the' h trong tuong lai, deu phai tham gia vao qua trinh nay. 0 day Om co tal ca cac tac nhan tham gia truc tiep vao viec ban hanh nhiing quy dinh phap ly (vi du nhu qu6c hi va chinh ph& ma chUng toi goi . chung la cac tcic nhiin tivc tie), va ta't ca ma cO tac dOng anh huang den nhiing tac nhan truc tiep (vi du nhu cac t5 chirc phi chinh phii NGO, cac hip hi kinh ma chUng COI g9i là cac tcic nhan gicin tiep). VI trong mOt x5 hi da nguyen thi khong tOn tai mOt nhOm tac nhan nao ma cO quyen ltrc tuyet d5i th6ng soai trong x5 hi. Nhiang quyet dinh quan trong trong x5 hi thi rived ta phai xem nhu mOt qua trinh dao Ong ma trong do nhieu nh6m tac nhan ding tham gia. Flo cO tac dOng anh huang den nhau va chirng minh tiem nang quyen luc lam thay d5i thy theo yr kien cOng khai hien tai va hoan canh. Vic phan tich quyen lgi va cOng cu de' thuc thi guy& lgi la mOt nhiem vv quan tr9ng ma trong do Kinh teh9c ben vang/sinh thai khi sir dung cac kien thirc cUa khoa h9c chinh sach va ly thuyet kinh chinh tri cO the' có mOt
280 7. Cac ding cv ye chinh sach - phaF dOng gap quan trag. Do khOng dü ch8 nen chung toi bang long vari viec t6ng hgp cac ding cv thkrc thi quyen lgi (neii sau hon ye phan tich cac tac nhan thi xem Rogall 2003 va mix 6.2). Trong cac nix& thanh vien dia EU thi B6 luat Lien minh chau Au ô day dong mOt vai ft-6 it ra là quan trgng nhu cac sang kien qu6c gia. Tong Op 6: Cong cy cita cac nhom dôI nhiln thee clic cap khcic nhau Cap dia dai nhan Bien phap / cong Cu 1.-1-ac nhan try'c tiep 1.1 Cap toan eau Cac lo,'" kat quac ta, nghj dint' (Om ca cac nghj dinh thul 1.2 Cap da quac gia (EU) Luat, chi thi, chticing trinh 1.3 Cap quac gia -ii Lu5t, guy& dinh/quy dinh, c thi, nghj dinh, cac chu'dng trinh h6 trd 1.4 Cap vOng (VI du cac bang) Luat, quygt dinh/quy dinh, cc childng trinh h6 trd 1.5. Xã (dia phu'dng) Cap co quyen lap ke hoach„ mua sam, hdp Tong cua sa xay thing thanh pho 2. Tac nhan gian tiep 2.1 Doanh nghigp Xay dung doanh nghiep mOt cach (Yen virng (xay diMg/thigt kg san phgm va cuy trinh san xugt, vi du bang cac kg toan sinh thai) 2.2 Sang kin, to' chac NGO Cong viec soan thao childng trinh hanh idOng, ap lifc citing cOng, "hanh dOng", xua ban an phgm, W van chinh sach 2.3 Niguti tieu ding Tieu dung ben vflng via gu'i v5n (vi chi mua sam cac san phgm sinh thai, tgy chay), tang cu'drig cac hip hOi cua ngu'di tieu dung Ngueln: Tting hgp ctaa ca nhan 2007 theo Rogall 2003. *Hiep het mei trtthng, nha Cac Loa/ cong qi bao v mai tneng \Jai sty khoi dau ciia giai don truyen thag chinh sach m8i truag hien di vao du nhang nam 1970 thi cac nguyer ttic cUa chinh sach mot trweYng &roc xac dinh (so sanh mix 6.1). Ngay nay thi chung &roc b6 sung them khia canh ben yang va dela nay no van mang tinh thai sq. Till' do den nay thi ca khag biet bao nhieu quy dinh phap ye mai trt.reeng dã duvc ban hanh va di vao di sag. Chiang ta phin chia nhiing cong cv hien theo mat so d6 thanh loai. Trong do chi:mg ta biet rang nhieu ding ci trong s6 do la t6 hgp dia cac loai cag cki vi cac nha ban
7. Cac ding cy vchInh sach - phap 13" , 281 hanh luat thi ngay cang nang Ong han d6i veri luat trot tu thong qua cac yeu t6 ciia kinh moi truang. Nhung chUng toi vi ly do ly luau nen dirng ó cach phan bit truyen thong. Tong hop 7: Cac cong cy ye' chinh sach bao v rnoi trwang Lopi Cang cy Vi dy Cac ding Gia trl gidi han He theing trang thiet bi theo cy tac dOng BImSchG, Kfz trtic tip Tieu chugn chat u'Ong Tieu chugn tieu dung trong UR (ding) (yeu kiem Wang Itidng EnEV eau va cam) Trach nhiem sit dung Nang litc.ing tai tao trong lugt sit dung nhiet Cam sit dyng san phgm va vat Bong den trail sdi d6t, kim lopi chat ngng Cac cong Oho tao va thong tin moi triteing Cac chtIdng trinh dao tao, cac bai Cu có tac Cam kat bao dOng gian Cac chu'cing trinh kich thich Vic xa thai CO2 ciia xe hdi tiep (cong cy Cac bin phap nOi bO cila ban Childng trinh vay tin dung mem) (tao ra kich thich va tay cong Vic mua sam, chu'dng trinh, thong tin) Cac bin phap khac kiem/thanh tra Kim toan, bao cao, nhgn hieu Cac cong Sinh thai hoa he theing tai chinh Luat ve nOp thug nu& thai, cai to" Cu kinh te (thug mai tatetrig, he theing thug sinh thai, lugt ye nang ItIdng moi trtieing thitang phat hay Bonus-Malus) tai too, lugt ye hieu qua nang Mpg (thay dOi cac Quyen sit dung tai nguyen có He theing mua ban khi CO2 0 chau dieu kien the mua ban Au khung) Cac mo hinh Quota Ban hanh Quo:a cho nang Itidng tai tao Ldi ich ciia ngtfoi sit dyng Tao viing dm bao ve cheing tiang on Cac cong Nghia vu thu hoi Quy dinh ye (Jong gal bao bi Cu khac Cac ding Cu len ke hoach Ka hooch sit dung din tich NguOn: Tong hqp dig Ca nhan 2009. Gic chi treu cianh gli cac cong cu bao v mr31 trueing nghien ciru xem nhang bin phap va ding cu nao thich hgp de' vugt qua nhang yeu t6 kinh re- )(a hi cUa tha't bi thi trugng va thanh cong trong Oat trien ben yang thi can phai danh gia tiep theo nhirng cong cu lua ch9n. De' lam viec dO thi can xay dung nhilng 130 catalog chi tieu khac nhau (SRU 1974; Wicke nam 1993; Endres 1994: 100; Bartmann 1996: 117). Chiang ta phan cac cong cu thanh cac loai va sir dung chUng trong drinh gia clic cong cy trong brio z)" inoi trtrang nhu trong hop.
282 7. Cac cong cu ye chinh sach - phap 13'7 Cac chi tieu de' danh gia cac cong cu bac) ve moi tru6ng (theo Busch trong cuo'n sach c-aa Costanza u. a. 2001: 239) Tinh phü hcp v6: Lien minh chau Au (cac dieu kin can thiet dOi v6i r.hfing nuoc thanh vien thu8c Lien minh chau Au) Tic dung ye mat sinh thai (danh gia xem lieu qua viec áp dung cong cu nay thi mitc heti ye chat lircmg moi tru6ng có the' dat ducic khong) Hieu qua kinh te tra xem lieu cac muc tieu chinh sach moi truOng có 19i dol voi nen kinh tequeic dan hay dat dugc voi chi phi tharp nhu có the cho nen kinh tequo'c clan) Tac dung kich thich dng nang (danh gia xem lieu cong cu có 6 trong hoan canh de tao ra nhiing kich thich à ngued gay 8 nhiem moi truovg khong nhiing chi cO gang voi trinh do cong nghe hien tai, ma tiep theo con phai pha'n da'u lien tic de cai thin tInh trang moi truong va sir dung tai nguyen). Tinh thuc te, nang &ling va co the chap nhan dc (tinh thuc tecó nghia là có the' quail 13'r duqc cac cong cu, tinh nang Ong có nghla la kith nang thich ung tuong nhanh v6i phat trien .m6i, kha nang chap nhan ducx dua vao Tong ngueli clan ma no con duoc pi la "kha nang chiu dung ducic cüa xa hOi"). 7.1. Cac ding Cu tic Ong tnic tiEp (cling cy d(ng) Cac cong cu tac dc)ng truc tiep (yeu cau va lenh cam) tac Ong truc tiep de'n cac hanh vi cUa cac tac nhan (vi du bat h9 phai dam bao nhang gil tri glad han trong phat thai cac chat gay ô nhiem nhat dinh khi van hanh cac h thOng trang thiet bi ciia minh). Ching dua tren ca so ngaiyi gay 13 nhibn phai trd va nguyen tfic phang xa ngan ngim. Qua viec ban hanh (vi du trong luat Lien bang bao ve cho'ng tac dOng anh huong nguy hai de'n moi truOng va nhfing die'm qui dinh &rod 1u5t) cid hinh thanh mOt nganh cong nghiep bao v moi trueeng hien dai. No dã phat tri6n rn0t 'wing lan cac k thu5t pheng ngixa (vi du he thong loc, 130 che'loc khi xa cita dOng co xe 0 to) va trO thanh mOt linh vuc bao v moi trueyng. Hien nay trong lirth vuc nay 0 Dirc có 1,8 trieu ngueyi lam viec (UBA 2008/06: 2). Trong tLOi gian tad no dm tie'p tuc nang &Ong hon hay nhang cong cu mang tinh luat trat tir con bao g6m nhfing thanh ph5n ciiia kinh te' mai trueng, cho nen 0 day se hinh thanh clan nhang ding cu hOn hop.
7. Cac cong cv chinh sach - ph6p I 283 Cong cy, Mc Ong tryv tie,, deng: DO la nhang cong cii chinh sach - phap 1Y. Thong qua nhung gi6i han mang tinh luat trat tu (yeu câu va lenh Cain) thi chUng có tac dung lam thay d6i truc tiep hanh vi cita cac tac nhan (vi du nhu viec bao dam nhiing gia tri gi6i han trong phat thai cac chat gay 8 nhiem cu the khi van hanh cac he thong). Cluing dua vao nguyen tik ngual gay ô nhiern phai tra va nguyen tdc phenig xa ngan ngita. Trong thao luan ye nhfrng cong cu him hieu nha't danh cho phlt trien ben vfmg ngued ta thuOng xuat phat tir dieu la nhimg bin phcip mang tinh luOt trot tif nay phai to ra xu hu6ng ve "trinh dO cong nghe" vi cluing chi phan Ung voi nhirng rüi ro duac xac dinh thay vi phai luu y den phong ngira nhfrng cong nghe m6i. Nhung dinh huong nay cila cac cong cv truc tiep co the' thay d6i nen lam &roc mOt dieu là tiep tuc phat trien chUng thong qua viec kien lap tirng bu6c cho den tuang lai nhung phai chu Yr den tang cuang nguyen tifc phong xa ngan ngfea. Tho' flat: Cc glé tri giol han, nhilng tieu chugn chat lng Cac gia tri gioi hn va tieu chuan cha lugng (g6m ca mirc sir dung cao nhal, dinh mirc thieu,...) t6n tai d6i vOi nha cira, trang thiet bi va san pharn, vi du cac gia tri giai han ct6i vOi viec sir dung n5ng luong cña cac ngoi nha mai xay dung trong qui dinh ye tiet kiem nang luang EnEV (Energieeinsparverordnung) hay dol voi viec xa thai cac chgt dc hi tha cac phuang tin giao thong nhu xe hai, cac he thong trang thiet bi dUng cho san xua't hay xir 1 cha thai. Nhu vay theo quy djnhcüa chau Au EuP thi nhieu may mOc dung din tr nam 2010 tra di nen ô chedO the. 'stand-by) thi chi &roc phep tieu dUng tir 1 cho den 2 Watt mOt L tir nam 2020 tree di chi dm tir 0,5 cho den 1 Watt (vi du tivi va may tinh, 3MU 2008/09: 450). Trong tuang lai con dim vao Ai) dung mirc Col da ve tieu dUng nang luong tiep theo hay viec xa thai khi CO2. Dc bit quan tr9ng là nhang dinh mirc tieu chuan d6i \Ted nhang ngoi nha, h th6ng san xua't ra nang luceng, cac may moc gia dung va cac phuang tin giao thong cu. CO y nghia han nen nhang mirc tieu clUng Col da hrong tr "giai phap Top-runner" (dieu luat hay qui dinh ye hieu qua nang luvng) hay xay dung mOt cach nang Ong clued clang cac kehoach tirng buoc; nguoc WI qui dinh EuP chi dim ra nhiing tiêu chuan tol thieu ma kh8ng to ra cac Ong Co. Nhang tieu chuan chal lugng tie!) theo co the' &roc dua vao irng dung thong qua nhang trach nhiem sau: sir dung nhiet phat thai, mirc do sir dung t6i thieu, tAt tir dOng ta't ca cac loai
284 7. Cac ding cu v chinh sach - phap may m6c co che' d chi (vi du nhu dOi \Ted tivi). Danh gid: nhang ding cu nay &Lux danh gia kha tich cuc, nhung tiem nang cho den nay mai chi &lac khai thac ô mirc tha'p. Nhiing4, do dtra ra ye' viec charn áp dung chinh sach nay thi dang ngac nhien vi do chtra du bao duac chi phi giai quyet hau qua moi truang (xem muc 10.1). Vic bac) ve hien trang tied tat ca cac nha may din da bj bai b6 trong qua khir, vi sao lai phai lam khac di dol vai nhiing cong trinh cil? Bien luan la khi thuc hien nghia viii phi') l thi cac bin phap pheng chOng tOn that nhiet c6 the' khong dugc khuyen khich, thi do chi la bin luan ao. 14 do la nghia vu de dam bao quyet dinh chOng tOn that nhiet WSV 95 dOi vai tat ca cac cong trinh hien c6 tir nam 2020 dugc dua vao trong quyet dinh phang chi:Mg tOn that nhiet nham tiet kiem nang lugng EnEV va tiep theo là dam bao mt'rc tieu chuan ngOi nha sir dung nang ltrang thap dtrgc khuyen khich nhieu. Yeu cu ngoai ra noi chung la viec ma Ong qui dinh EuP theo tinh than cüa phtrang phap tiep can Top-Runner. Gidi phap Top-Runner: Phtrang phap nay dua vao met dieu chinh &lac ban hanh 0 NW Ban nam 1998/1999. Theo do thi nhu du sir dung rang lugng to'i da cüa met SO san pham sai nhieu nang lugng dugc ch9n (may dieu iOa nhiet d8, may tinh, ha lanh,...) dugc dinh ye' mAt phap l cho riAy`i muc tieu. Co sa cia viec dinh nay la mâu hinh tOt nha't co trong thuc te ma CO the' mua ban dugc (mu hinh to't nha't trong nam co the' mua ducic). Cac nha cung ung (ngay ca dOi vai cac sin pham nhap khau) neu cho den nam hoach ma khong dat dugc chuan muc nay fai c6 the së bi canh clo c8ng khai, sau do neu can thi phat (c/Ac bit arn lieu thu tren thi twang). Trong linh vuc may tinh qua do trong 3 nAm cua da giam tieu dung nang luang di 83%, cac dan am thanh giam 78% (BMU 2008/10a: 26; xem Janicke 2008: 48). Dfinh gia: Tac Ong anh huang mang tinh dOng nang dugc tuang dol hoa bAng c/8tr gifra thi diem ban hanh mirc tieu dung da cho nam hoach ding nhu viec ban hanh mai. Dieu nay ngtrac li doi \raj nhimg tieu chuan tea thieu don gian nhu lust cüa chau Au. Tho' Trich nhiem st? dyng Trach nhiem sir. dung luon dugc dAt ra dOi vai mOt cOng nghe nhat dinh nao c/6 neu no c6 m8t clang gap quan tr9ng trong bao ye mOi twang, song no khong the thuc thi 0 tren thi truang trong m8t thi gian hap va viec sir dung nhCrng cong cu chinh sfich moi truang thi khOng c6
7. Cac cong cu v chinh sach - phap 1)'r 285 nghia (vi du do thieU sir chap nhan tir phia ngtxoi dan). Mt vi du ye mOt trach nhiem sir dung hien hanh la khuye'n cao viec sir.clung cac loai 16p xe phi hop v6i cac mia. Vic giOi thieu trach nhiem sir dung n5ng lugng tai to trong linh vuc dan sinh nhtr mOt 1(5-7 thuat tieu chuan la m6t minh chirng day nghia ye' trach nhiem sir dung. 0 day, cac nha qui hoach va xay dung cang nhu cac so hfru Co trach nhiem phai dam bao dap &rig m6t s6 phan tram nhat dinh cüa nhu eau nhiet (dun nu& sinh hot va d6t str6i nha) bang nang lugng tai to khi xay mai nha 6 hay khi thay the le sued. quy dinh nhtr vay c6 the' dtrgc g9i thay vi trach nhiem sir dung thi dieu chinh dinh huOng di len. Mt vi du ye dieu chinh nay la lust tiet kiem nang lugng cita thanh ph6 Berlin ban hanh nam 1995. Hi dong thanh ph6 ban hanh quy ctinh ye' he thong nang luvng mgt trol v6i trach nhiem xay dung he th6ng dun nu6c ruing bang nal-1g lugng ma't troi voi tat ca cac cong trinh xay mai (Ha nghi vin Berlin 1995/03 va 1995/09). Cong cu nay khong dtrgc áp dung ngay 0 thanh ph6 Berlin, ma truck het tir thi Aran Vellmar ciia bang Hessen (cluoi clang hgp d6ng xay dung thanh ph6) va thanh ph6 Hamburg (dtrai clang qui hoach xay dung) clang nhtx thanh ph6 Barcelona va sau do do chinh phi' Tay Ban Nha, tiep de'n là chinh phü B6 Dao Nha ban hanh va irng dung (Rogall 2003/09, Longo, Rogall 2004). Vao mita xuan narn 2006, sira d6i ran thir hai ye luat tiet kiem nang lugng cUa thanh ph6 Berlin dtrgc trinh bay truck ha nghi vien. Luat nay ban hanh m6t viing tru tien tren toan lanh th6 áp dung cac cong nghe n5ng lugng tai to va dc bit c6 hieu qua cho cac cong trinh dtroc xay dung moi va khi thay the' h'e thOng 16 stroi (Ha vin 15/5191). B6 luat nay d5 dugc thao luan rat IcS-70 ity ban thu6ng truc, nhung vai ngay tru6c khi dtra ra quo'c hi de thong qua thi no bi loai kh6i chuong trinh nghi sr vi qua nhay cam vao th6i diem chuan bi bau cir 0 tieu bang. Mila he nam 2008, Lien bang dã ban hanh luat nhiet lugng n5ng lugng tai to (Erneuerbare-Energien-Wannegesetz, EEWiirmeG). Luat nay ban hanh trach nhiem sir dung d6i v6i nal-1g lugng tai to 6 cac cong trinh m6i xay dung (15% nhu cu 16 sued va nhu cau nu& nong) va dOl vOi cong trinh ma sira chin Ion (10%). Co the' "tra tranh" áp dung trach nhiem sir dung nay nett nhu ch6ng that tholt nhiet c6a luat EnEV thap hon 15% (BMU 2008/07). Drinh COng cu nay dugc danh gia rat tich cuc. Dieu chinh cita Lien bang ban ra chtra khai thac het tiern n5ng cUa no. VI vay, phap luat can dugc sira di cang som cang t6t voi muc tieu lam cho viec sir dung ding bat bu6c cho tat ea cac chit so hOu nha 6. de' 119 bu6c phai thay d6i he th6ng 16 sued ciaa minh. theo thi tS,/ le sir dung nAng lugng tai to phai tang clan (vi du n5m 2012
286 7. Cac ding cu vechinh sach - phap ly den 15-20% khi thay h tho'ng 16 strOi va 25-30% xay moi), b6 qua viec kh8ng áp dung nang lugng tai to chi cho phep vOi nhang tieu chugn cua nhiing ng8i nha dugc xay dung theo lieu chugn kiem n'ang lugng (nhirng ioi nha chrgc xay ma khong lam that thoat Ion ye nhiet) (xem nhting phan bin 0 mvc 8.5). Tho'ba: Câhi &sing san phim Vci vat chit Vic cam sir dung hay mua ban tir ft-1.1'6c toi nay chi tie'n hanh yen nhang chat ma gay hi nghiem trgng dal vOi sirc khoe con ngtr6i. Tr khi cam sir dung chat FCKW thi ngtroi ta ngay cang nh5n thirc ra là viec sir dung tat ca cac chat khOng phü hgp thi gay ra ô nhiem moi tnremg. Thong qua viec sr dung cac cong cu có hieu qua vai mVc c6 the chap nhan dtrgc, thi ô nhi6m có the' giam dugc (cac cOng cv truc tie'p hay kinh te' moi tnx6ng). Lit vao nhfing chat nay thi có the' ke' den nhimg chat ma ngay viec xir l khi tieu MI)/ cling gay ra dc hi dOi voi moi tnximg. VI v5y Fan criu tien trong quy dinh xir l cac loai pin va dc quy cü cOa n5m 1999 va sau do trong khu5n kh6 cOa quy dinh cac phuang tien giao thong cia (2002) va trong 1u5t vOi cac may mOc va thie't bi dien va then tir (2005), dâ dua vao áp dung gioi han sir dung d6i vi cac kim loai n5ng nguy hi6m. Mt vi d khac là cac yeu eau ye nguyen nhien lieu (cam chi, gia tri giOi han dOi voi ham luong benzen va Itru huynh). Mt S kr can thiep sau va manh me nhtr cam sir dung va mua ban nhfing san pham phi hieu qua va gay ô nhiem moi tnrCing (vi dti cam sir dung bong den sgi d6t vi khOng hieu qua). Danh ding cv nay dugc danh gia rat tich ctyc, du kien viec , cam cac vat chg va san pha'm tie"p tuc trong veng 10 nam MM. 0 day can phai lam cang thAng tirng buck mOt cach guy& liet hon. Danh gid nheing cong cy tac Ong true tiep Cac the' loai cüa cac cong Cu téc dOng truc tie'p c6 mOt so' uu ya nhugc diem ma sau day se dugc phan tich. Nhang au diem g6m: Tac dyng sinh thai cao: Dam bao an toan voi phan ting cao va hieu qua nhanh (ve" m5t 1 thuyel). Khac vai 0 cac cong cv gian WO hay cac cong cv ve' kinh te" moi tru6ng thi phan Ong tha cac ben lien quan voi moi trix6ng (nha san xual va ngtroi tieu dung) tren co ser cac dinh ye mat phap ly la kha chAc chart. Dc bit d6i voi cac chat dc hi hay phai loai trir nhCrng rii ro tnyc tie'p thi chi thi va
7. Cac cong cv vg chinh sach - phap 287 lenh ca'm thich hgp nhat de' khac phvc tinh hinh (vi dv cv the' la giám xa thai v6i cac Ong ca va thiet bi). Trong tuang lai can c6 nhfrng mvc tieu moi twang khac (vi citygiám lugng xá thai khi CO2 bang cac tieu chuan tOi thieu trong bao ve chOng thg thoat nhiet hay trach nhiem xay dung dol v6i cac loai 'fang lugng tai to). Tinh thvc te' cao va chap nhi.in có di& kien: Vic chap hanh chi thi va lenh ca'm (theo l thuyet) thi c6 the' kiem soat de dang. Nhung trong - thuc tethi thieu sty thkrc thi (vi di ca quan Om sat thieu nhan luc va co sa vat cha't cho cong tac kiern tra giam sat) lam cho cong tac kiem tra giám sat nhfrng dieu cam khong dugc thkrc hien Icy" cang. Nhigu dieu luat bac) vemôi truong ma trong d6 c6 quy dinh nhfing gigi han d6i vai xa thai thi chi áp dung cho khu yuc thtrang mai, dac biet cac doanh nghiep chuyen cung irng rtang lugng va nhilng nganh che bien (vi dki quy dinh veri nhilng Ca so san xu'at c6 ma 16 d6t 16n narn 1983). Nhilng bin phap nay thuong dugc nhigu ngtroi clan chap nhan vi nhO d6 119 khong bi anh huang hay 119 cam thay ta't ca deu bi anh huang nhtr nhau, khac vai nhang cong cv ye kinh temoi twang ma chung co tac Ong anh huong tieu ckrc (BMU 2008/12). Sr can thiep nay ciia nha nuerc lam cho cac doanh nghiep tnr6c het là h9 khOng tan thanh. Dieu do dã thay d5i phan nao trong qua trinh thao luan ye cac cong cv kinh ternoi twang. Nhin chung, sir chap thuan cia mOt nhorn bi anh huang thi phv thu5c vao mc d can thiep cüa cac cong cv, phv thu5c vao chi phi va lgi ich phat sinh cling nhtr cach nhin nhan vgi bin phap va kieri cüa cong cong. Trong nhCrng thap ky On day, m5t xu htrang de' linh hog 116a (16n cac cong cv tac Ong trkrc tiep da tro nen ro rang. Nhirng dieu chinh tung cap d5 dã xua't hien hay nhang ngtrai bi anh htrang c6 the' Iva chgn nhang phuang an khac nhau (vi di trong quy dinh ve' tiet kiem nang lugng, EnEV dã dua ra phtrang an bao v chOng that thoat nhiet cao han hay sir dvng nang lugng tai tao). Nhfing nhwqc diern cOa cac ding cv tac dOng truc tiep nay la: Hieu qua kinh tê Cac mvc tieu mOi trtrOng dang pha'n dab thi khOng dat dugc voi chi phi xã hi t6i thieu. Trong khi 6 mOt khu vkrc viec giàm rn5t don vi thiet hi moi truang thi c6 the' tOn it lien ciia, song lai phat sinh chi phi dang cho cac linh vkrc khac. Danh gici nay khi thiet ke phi.' hap thi khong bat bu5c phai dimg, al day nhirng bin phap nang Ong va gini phap den bü trong tuang lai c6 the' dtrgc dua vao ap dung. Mt dien hinh ye dieu nay la luat tiet
288 7. Cac ding cu v chinh sach - phap ly kiem nang luong dia Dirc (EnEV) ma &roc coi la six "thanh toan" cUa cAc bien phi!) khec nhau. Nhu vay, có the' bó qua nhfing bien phAp cheing that thoat nhiet, neu thay vi dO lap dat mOt he thong nang ltrong mat troi ma co hieu quA tuong tu, xem § 3 don 3 s6 2 1(61 hop voi § 2 s6 5 cUa BO luat EnEV. Tuy nhien qua dO thi chtra khai thac het nhi.ing tiem nang lam giarn tieu thv 'tang hrong. Do thie'u kich thich tinh niing Ong: Viec ban hanh cac dieu kien dc biet trong thei gian qua cho thay chUng có tac ding nhanh chOng, song hau nhu luOn bi phan irng va It khi trong tinh trang to ra cac qua trinh phat trien. Nhu vay trinh dO cong nghe co xu hudeng bi "beton hOa". Ben canh thie'u sr kich thich tinh nang Ong thuong can do thieu sir sang to (mOt so' ngtrai chi trich va noi ye "cac k s truang cal-1h tranh trong yen rang"). He quA throng là ca mOt dO tre thoi gian gida sty xua't hien khiem khuyet du lien trong dieu chinh va viec ban hanh quy dinh mai tiep theo. Wicke la nguai dc biet mu6n sir clung cic ding cv bao ve mOi truang dua vao thi tr.rang va dai dien cho quan diem nay (vi diy thue moi trixong, giay phep moi truang, Wicke 1993: 421). 0 MO noi, neu lam dtroc viec nay thi trong tuong lai ttrong &rig vai nguyen tac pheng xa ngan n,gixa phai áp dung tirng buck cAc hoach day tham vong thi quan diem nay có the' &roc xem nhu da lac hau (vi du lam cang thang lien tvc d6i \tad cAc gia tri gioi hart trong xa thai cUa cac pluxong tien giao thong theo tieu chuan EURO 1 cho den 5). Tat nhien nhirng buerc ke' hoach nhtr vay thi can phai ke't hop voi cc cong cv dia kinh temoi truang, vi dv thue'ap d6i voi xe to thi &roc tiep tvc co ca'u hoa mOt cach linh hog. Nhu mOt tieit ket phifn chUng toi h.ru rang tiern nang cUa loai ding cv nay chtra dixoc khai thAc het. Ngay cá tiem nang de' nang cao tinh linh haat thi Ian du tien mai &roc thir nghiem trong cach tielo can. 7.2 Nhiing cong cy có tác dung gian tiEp (ding cy niem) CAc cong cy có tac dung gian tie'p vai mvc tieu là big cach dim ra nhang kich thich hay thong tin de' lam thay di nhang hahh vi cüa cac tac nhan kinh te". 6 day, chi phi chi cho kich-thich nho hon nhiesu so N./6i chi phi tang them cho nhiing cong nghe moi truong ca'n khuye'n khich hay viec thay d6i hanh vi. Tiep theo, nhiing ding cv co tac dOng gian tielD se bo qua nguyen tac ngtrai gay ô nhie'm phái tra phan nao có loi
7. Cac cong cn v chinh sach - phip 13i 289 cho nguyen tAc cling ganh chiu chung (vi du cac chtrang trinh khich). Lieu doanh nghiep hay ngueri tieu dung di the' phan Ung gi cong cu thi dieu nay hoan toan phO thac cho hç. Nhiing cOng cu có ta.: citing gian tiep sau diy can phai dugc mo ta. Cfic cong cy, Mc dyng gifin tie, mesm: ChUng ta hieu do la nhang cong cu ve chinh sach - phap 13'7. Chang Oa vao nguyen tc cong tac va vai nhang chuang trinh khuyen khich (gia tri kinh cika no thap han chi phi b6 sung) cling nhu thong tin de' C6 gang thuyet phuc cac tac nhin hanh Ong thin thin vai mOi truang. Chiang diiçc tru ái chap nhan cao, do cac yeu t6 kinh te- xã hi thi tic dung sinh thai ciaa chUng chua day • dik. Song chting có the' dOng vai trO chuan bi tich cuc d6i voi nhiang bin phap tiep theo trong khuOn kh6 cika m6t t6 hap cac ding cu. Tho' nhlt: ago duc va thong tin ye moi trueng Mvc tieu cUa nhfing cling cu nay IA sty thay d6i hanh vi tieu dimg va san .xuat bang gifio dc moi trweing va xiy dung ciao dc moi trithng. Trong do g6m: (1) Dua nhling muc tieu bao ve' moi truong mang tinh phong ngira vao trong cac khoa ciao tao (De Haan u. a. 1999; Programm Transfer 21, http://www.transfer-21.de), (2) Chinh sfich thong tin clia ban tay cong va xi hi din su (xem cac trang web clia cac co quan Lien bang va cac hip hi mOi truang), (3) Phuang phi') tiep can mai han cUa truyin thong moi tru*ng (2005 Michelsen, Grothe 2006), (4) Xay dung day ctü cac hip hi bao ve nguai tieu dling va hip hi mai truong cling nhtr cac the' che(vi chy t6 chirc kiern dinh hang hOa tieu dung, trung tam ngubi tieu dimg). Dfinh gifi: Thong tin chuan bi k ltrang se nang cao thdc vai nhiing phat trien quan trong d6i voi moi truerng, tang ctraeng tiem hyc dia ngtreei tieu dung nhay cam sinh thai. Lien hap qu6c dã WO try thOng qua - tuyen b6 tir 2005 den 2014 la Thap kSi cUa Lien hap qu6c "Ciao duc vi phat trien ben virng" (Education for Sustainable Development; Hip hi tly ban UNESCO clia Dirc 2008/07 http://www.bneportal.de/UN-dekade). Vic xiy dung nhieu mang hroi han cho dc tac nhin ben kiting tich ckrc tien phong dOng m6t vai trO dc bit trong cac hiep hi va nhOm dark str, trong khoa h9c, truyen thong va chinh tri (Rogall 2003: 242). Tuy nhien, tic Ong cUa nhiing cong cki nay dm gioi han vi chUng dkra vao sty sa'ri sang thay di hanh vi cua cac tac nhan. Ben canh viec chuan bi cho rn6t
290 7. Cac cong C1,1 v chinh sach - phap ly thay d6i ye 16i s6ng chung thi muc tieu chinh cho phep tang sir cha'p thu5n d6i vai nhiing bin phap tiep theo oda co quan lust phap. TIO hai: Dua ra myc tieu phin cgu, cam ket ci nhan, hcrp Song Pham trill nay ciia cac cOng cu tac dOng gian tiep &roc áp dung dc bit trong nhiing nam 1980 va 90. Chung ta phan bit cac hinh thirc sau: Dwa ra myc tieu pha MY: BO truang BO MOi truang Lien bang cong b6 cac muc tieu ma thuong là khong có tac dung bat buOc ye mat phap ly va cho den nay khOng dugc cac tac nhan kinh te nhiet lit chao don; nO thuong &roc sir dung nhu mOt viec bao truck ye nhirng bin phap ma rOng tiep theo. Cam ket cã nkin: Cam ket ca nhan dugc coi la mOt hira hen khong rang buOc ye mat phap l cUa cac ding ty hay hip hi doanh nghiep d6i vai nha nuac de' lam cho nhang quy dinh phap ly - thy thuOc vao quan diem - tra thanh khOng cSn thik hay lam ch5m tre 14 i viec ban hanh. Trong thap nien 1980 va 1990 nen kinh teDdc c6 dua ra khoang 7C loai cam ket (bao g6m cà hap dong chinh thirc), va tren 20 cam ket nOi loO ding nhu 19 cam ket cá nhan chuyen nganh trong khuen kh6 cam kk nganh cOng nghiep bao v khi hau. Ngoai ra con có ra't nhieu cac cam ket qu6c te' (vi du cac nguyen tac cüa Hip irOc toan cu, UN Global Compact. ND: la mOt sang kien chinh sach chien lugc cho host &Ong san xua't kinh doanh phai tuan thU theo mu6i nguyen tAc dugc clap nhan tren toan eau trong cac linh yuc quyen con nguoi, sic lao Ong, mOi truang va ch6ng tham nhang). Y nghia dat dugc trong nhang nam 1990 dia ding cu nay nho có hai ly do chinh tri: Thir nhal, no dap irng &roc nhu câu ciia nen kinh teva ph5n nao cho sir dinh twang cüa chinh sach. Thir hai, trong thai gian tri trecüa chinh sach mOi truang thi cam ket &roc coi nhu la mOt phuong tin de' có the' dat dugc cai gi do thong qua dam phan va them thu5n (SRU; BMU 1998: 20). Dinh giti ding cv nay trong cac tai Ku thi ra't khac nhau: trong rn(it nghien ciru vao cuol nam 1990 thi bOr: phSn nam ta't ca cac cam ket ye moi truang ciia &roc danh gia la thanh cOng theo tinh th5n cac muc tieu tu dat ra va mitc dO hai long vai cac ket qua mOi truang (Knebel u.a 1999: 24). C6n Hi d6ng c6 van ye mOi twang (SRU) thi danh gia cOng cu cam kk là kha cuc doan va khuyen cap kiem Ira viec áp dung chi nen
7. Cac cong cii ve'chinh sach - phap l 291 "that lira chan va có giOi han" (BMU 1996-1902: 11). DIW va Jiinicke thi theo quan die'm nay va via "Cling cu nay tuy nhien, dac bit nhay cam crici voi cuec van Ong hanh lang va dã kh8ng to ra :ac dung kich thich mang tinh Ong nang xet a goc de lam thay dei ding nghe va trUc. Dieu 1.51 clang nghi nge• IA lieu thong qua cam ket va thea thuan thi nhng muc tieu Ong khap ye kinh moi truOng co the' &roc thuc hien khong." (DIW 1999: 644). "0 Dirc dang thea hip ye cac giai phap dam phan ve' bao ve khi hau vi cac nganh ding nghiep dä khOng tuart thi bao. ye moi trueng." (Janicke 2008: 23). Danh gia nay &roc xic nhan thong qua mOt 1ot nhiing cam ke't khong thanh cong. Vi du dien hinh 6 day la: (1) Bao ve khi hau: Vao thang 11 nam 2000 nganh ceng nghiep nang luang va cong nghiep có trach nhiem giam 45 trieu tan xa khi thai CO2 cho de'n nam 2010 so v6i 1998. Trong khi áp dung he theing mua ban gia'y phép xa thai nam 2004 thi BMU mu6n a'n dinh gia tri nay, song no bi nen kinh te" bac bO. (2) Gitlin CO2 cilia các chiing xe (Heti thy nhien Trong nam 1998 thi cac hang san xua't xe hai 0 chau Au có trach nhiem cat giam xá thai CO2 d6i v6i xe hai mai duac cap phep kw thong, giam di trung binh cho t6i nam 2008 tir 165 xu6ng 140 g/km (khoang 5,9 lit xang/100 km va 5,3 lit dau diesel). Hira hen nay da khong &roc thuc hien, cac nha san xual theo giai phap phap 1 ciza EU thi có the cham lai tie'n trinh t6i 10 nam (giai phap tieu thu cua chimg loai .xe, xem muc 8.3). (3) Tieu hi:1y xe o to trong nam 1992 thi nganh cong nghiep ô tO cha'p nhan thiel cac loai O to cUa Dirc than thin han do'i v6i qua trinh tai che' va tang tS, I tai che'len 95%. Mac dü nganh cong nghiep ye sach luac dã khong thkrc thi nghia vu cam ke't minh, nhung chinh phi' Lien bang mod ra tay hanh dOng sau khi EU ban hanh chi thi. (4) Tang le sir dyng nganh cong nghiep giai khat cam ke't nam 1991 yAn giü nguyen le sir dung nhieu in la 72%, nguac lai BO MOi tru6ng Lien bang thi yeu ca‘u bó hoan toan viec sir dung mOt 15n (ND: vi du ion bia). Tir nam 1997 thi cam ke't nay khOng ctugc thkrc thi, do vay quy dinh ye hinh thirc k cuac theo luat dong goi bao bi ciia nam 2003 mai có hieu Ric. (5) Xay dvng nha may sir dyng nang liecyng mat trai 6' Berlin: Trong nam 1997, ban kinh te'cUa thanh phO Berlin cam ke't tiêi hanh xay dung nhieu
292 7. C.& ding C1.1 ve'chinh sach - pháp N' he thong dung nang luong mat troi nhtr quy dinh ye nghia vu xay dung chieu theo luat ye he thong nang luong mat trevi (teen co so phap luat tiet kiem nang luong cüa thanh ph6 Berlin) dã ghi. Theo nhan xet ciia hie-) hi nang luong mat tred cita dia phtrang UVS thi ty l thuc thi nara 2003 vao khoang 5%, cac di din dm ban kinh te' Berlin dtra ra ty le 50% (xem Rogall 2003/09: 24). That bai cita cac cam ke't nay da &roc du kien tru6c do vi cac yeu to' kinh te- xa hei cita kinh /Tied trtrong dã dtrac neu ra, trong d6 co the' Ice den nhu: tinh trang "tien thoai luang nan ca nguei va hien Wong an theoian khong 'Free rider" (xem muc 2.3). Nhu vay nhieu doanh nghiep da kheng tham gia viec thuc thi cac muc tieu dã thoa thuan. Nhieu hip hi th:a tham gia ky ket cac cam ket song h9 lai khong c6 ca the phat can thiet khi thuc thi c6 the: bAt buec cac doanh nghiep phai lam theo. Cac nghien ciru khac cho tha'y cac nguyen nhan cUa viec áp dung phi bleu qua cita cac cam ket, tru6c het do C.tra ra muc :ieu yeu (chi dua ra muc tieu ma ttrang irng v6i t6c de phat trien hien nay trong ceng nghe hay nhu eau tieu dung) va thieu str giam sat va xr phat (Om sat chua day dU, kheng có xir phat hoc xr phat khong di del voi trach nhiem vat .chgt; Spengler; Dick 2007/12: 21). Ngay ca nha kinh mei truong Lutz Wicke, met ngtrai tir lau dã Ung he dog cu nay thi dua ra ket luan sau: "Nhfing kinh nghiem 0 khAp nai tren the' gioi voi nhting cong cu chinh sach moi trubng ra't yeu kern thi "cam ket ca nhan" cho tha'y ro: cac cam ket nay chi la giai phap cho van de moi truang "re tien", nhung chAc chAn kh8ng phai là giai phap dia van dg troi truang dAt nha't tren thegioi, viec chuyen d6i ca cab t6ng hgp cua nen kinh -e' toan c'au ma than thin vat khi h'au." (Wicke u.a. 2006: 67). VI vay, chUng toi khAng dinh nhu met tieu ket là áo ttrOng tham \Tong trong nhang nam 1990 d6i voi cac hinh thirc tu diet' tiet thi ngay nay phai nhubng ch5' cho met danh gia thuc ve nhfing han cite cUa luat ny (BMU 2008/08a: 20). Do vay chUng ta c6 the' t6ng quat lai va coi cam ket la met ceng cu dia the' ky 20, khi kheng hien ha-a met nguy-n veng chinh sach nhArn can thiep vao cac bin phap met cach hal hieu hon. Do that bai cita cam ket nen chUng dan
7. Cac cong cv vg chinh sach - phapl)'7 293 duac thay the' bang nhang quy dinh phap luat: vi du nghia vy phtii cuvc, lufit doi yeti xe ho cü, quy dinh ye' pin va ác qui, quy dinh ye' xe hol va xd thdi khl CO, ca EU. Chung tOi có the' coi chUng la "cong cu cluth bong che cira chinh sach". Chung thueeng chi có the' có tac dung ne'u cac bin phi') tuang dOi kiem chi phi va chinh sich dugc coi la ding tin ye viec nhanh chOng áp dung nhung ding cu tiep theo. Mt clang khac cira cam ket la hop tfic doanh nghiep. Chiang thuc thi cac bin phap bao v môi truang teen ca so tu nguyen ma khong yeu cu loai 1)6 cac bin phap cüa nha nu& (vi du sang kie'n trach nhiem x5 hi cna doanh nghiep CSR (Corporate Social Responsibility), sang kien bao cao toan cu GRI (Global Reporting Initative), trach nhiem x5 hi SA 8000 (Social Accountability 8000). Han nfra, m6t lot cac t6 chirc qu6c te' d5 khoi d6ng nhfxng sang kie'n tuang tu (chAng han T6ng thtr LHQ vao nam 2000 dua ra nhu: Hip ix& toan call Global Compact hoc t6 chirc OECD \Ted nguyen tAc chn dao d6i yeti nhting cong ty da quo'c gia). Cac sang kie'n thi khac nhau, vi du cac nguyen tAc chi do cira OECD la m6t phan c6t 15i dia quan 1 doanh nghiep ben virng (g6m chinh sach thong tin, viec lam va moi truong cfing nhtr viec ch6ng lad tham rthang va Igi ich cUa ngtrai tieu dimg, BMU 2008/10b: 9). Minh gifi: Hohn toan Ung h6 nhfrng sang kien nay. Chung có nhung sung luc day nghia trong nhfing linh vtrc thi truang rieng. Tuy nhien chUng có nhang han che, vi dv rat ro rang la 65.000 tap doan da qu6c gia voi 85.000 cong ty con nhung chi tham gia troc 2- 3000 hap tac nhtr vay (Milke 2006: 10). Han nfra, theo nhfing nghien truck day thi phan lon ha tham gia de' có &vac m6t hinh tuang "xanh". Nhfrng cong ty ma thuc long voi va'n de nay la nhirrig cOng ty dam bao chiu trach nhiem thong tin nghiem mirth, minh bach va Om sat dc lap va tuan thU dam bao cac tieu chuan t6i thieu ye x5 h6i - sinh thai (WI 2005: 229). Clic hop diing mai trwang: Hgp d6ng mOi trtxerng khac vOi cam '
294 7. Cac ding cv v chinh sach - phapl)' , eau ye mat phuang phap de' c6 the' so sanh dtrgc, nhung khOng dü dap irng ye mat tam cä va ctrang dO cling nhu kha nang_thuc thi. Lieu quan diem nay ngay nay c6 the' try dugc khOng thl van con c6 sr tranh luan. Tren nhfing kinh nghiem tich ctrc cüa mOt so' dia phuang da dat nen tang thi trong bat kji twang hgp nao ding khang loai bó loai hinh hog &Ong cña cac hgp dOng mOi trueeng ma trong trong lai chimg phai do cac ca quan quan 1 dia phtrang dua ra. Tho'ba: NhThg chu'dng birih kich th/ch ChUng Col chia chuong trinh kich thich thanh chtrang trinh nghien ciru \fa cac chtrang trInh gioi thieu thi truang. Myc tieu cita khuyen khich nghien cl'eu vti phat trien ci.ia chinh phii la khoi ring sang kien bO cong nghe (o day la cac san pliant va qui trinh sari xuat than thien mOi trueeng) cai ma khong the' dat clugc neu kitting c6 sir khuye'n khich va kich thich cOng Ong. Cong cy nay dugc sir dyng neu viec a'n dinh nhlrng gia tri giai han mOt cach nghiem khAc han chin the' trong cho vao nguyen chinh tri va neu chi phi nghien ciru dai voi cac doanh nghiep la qua ion. Trong thoi gian qua c6 mOt loat cac chtrang trinh khuyen khich bao ve moi . trueeng a EU ding nhu ô cac bO ciia Lien bang va tieu bang a Dirc. Can day ngtroi ta thao luan nen chang dua vao sir dyng viec Icch thich bang thue dal vai nhirng san pham va trang thiet bi ma cvc hieu qua trong sir dyng tai nguyen (vi dy khau hao (lac bit 40% ne"u chi phi nang lung va nguyen lieu it nhat ca 5 ri:am thap han mirc hien tai la 20%, hay chi khaan chi dc bit hang narn 400 € &Si vai viec mua s'Am nhang hang hoa trang thiel bi dc bit c6 hieu qua, EMU 2008/10a: 16). Drinh giri: Thong qua nhi:rng chuang trinh nhu vay thi cho phep tie'p tyc n5ng cao/phat trien trinh cong nghe, nhung a day tir do till khong c6 dam bao viec dim ra thi twang, hau nhu thuang xay ra hieu irng lgi dyng (Rogall 1994/06: 115). Ngoai ra nhiet; ket qua nghien cdu cita cong nghiep cho hang thap IcS/ sau da bi xep x6 vi xet theo khla canh ciia doanh nghiep thi chtra dap dng ye mat kinh din ra thi truong. De' dat dugc v'_ec tham nhap thi twang thI nha nu& va chinh quyen dia phuong thuang phai dim ra cac clueung trinh Mont nhdp Hz' trtreYng ma chUng can dugc khuyen khich b 'ang giárn thue, bu 1'6' thong qua giam
7. Cac cong ci vg chinh sach - phapl)' , 295 mac lãi sua't hay dua ra khoan ben h.8 trg khOng phai hoan lai de' mua sAm may moc trang thiet bi than thin volt moi true(ng. Danh gia: Khi thieu chinh sich dugc áp dung de' thuc thi nhang ding cu truc tiep hay kinh temoi trong mai thi cong cu nay thuong la MIA nang duy nha't de' dat ciugc nhang tien b6 khi thuc thi thi trueeng dia kSr thuat than thin . moi truerng (vi du chuang trinh khuyen khich d6i voi dc he thong nang lugng mat trod). Do dO nhirng chuang trinh khuyen khich vao cuOi the kSi 20 la m6t thanh phan ca ban dia chinh sach moi trueng. Trong the' kS7 21 thl )'Tnghia nay có lë phai nhueng buoc vi tac dung va tinh hieu qua thgp cUa no va ban tay cong dã luon manh me han de cham den nhirng gieri han ganh chiu tai chinh ciia minh. Nhang bien phap np7 tai cda ban tay cong day chUng ta den ta't ca cac bin phap, truck het bin phap chi do ban tay cong nhung có tac dung lan: (1) Nhu cat cong cong (mua sAm do ban tay cong): mOt nghien cdu oh McKinsey theo yeu cu dia B6 Moi trueng Lien bang BMU cho tha'y ta cho den nay thi dã danh gia thgp Hem nang nhu cu dOi voi viec chuyen di ben yang cac san pham. TOng chi phi bo ra cUa ban tay ding (Lien bang, tieu bang, dia phuang) trong nam 2006 la 260 t3i Euro, trong tuang lai thi con có the' tang clang ke (trong cac linh vuc hieu qua nang lugng va san xual nang 1uqng, giao thOng va thuy lgi, rac thai và tai che" 51 ty Euro, McKinsey 2008/11: 3, BMU 2009/01a: 15; ainther u.a. 2007: 177). (2) Ctic chwang trinh, âi (firth inc tietl: NhCrng nghi quyet nhu vay the' hien mOt loai cam ket oh ban tay ding. NO có the to ap luc manh den ngithi ra quyet dinh ye chinh sach (vi du nhu chien luac ben yang dia chinh phia Lien bang nam 2002 va quyet dinh ye chinh sach ch6ng bien di khi hau). (3) Dua vao viec kiem tra tinh ben yang ca cac luat mai dugc ban hanh (FU Berlin, Bertelsmann Stiftung 2009/02). Tho' nam: Nhring cong cy tie- khic p Co ra't nhieu cac cong cu tac Ong gian tiep tiep theo de' theo du6i rnuc tieu la bang viec kich thich (vi du cai thin hInh Anil) de' van dOng cac doanh nghiep có hanh vi phü hap han dOi voi moi truong. Vi du có the' ke den nhu: