zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Y Tế - Sức Khoẻ

» Y khoa - Dược

Mối liên quan giữa một số yếu tố cá nhân với tuân thủ điều trị ARV ở bệnh nhân HIV/AIDS tại các nước thu nhập trung bình: Phân tích gộp (meta – analysis)

Chia sẻ: ViAnkanra2711 ViAnkanra2711 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:14

Báo xấu

87
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết trình bày việc tuân thủ điều trị ARV là yếu tố quan trọng để đánh giá thành công trong điều trị HIV/AIDS. Phân tích gộp được thực hiện nhằm xác định tỷ lệ tuân thủ điều trị ARV và mối liên quan với giới tính và tình trạng sống cùng vợ/chồng/bạn tình của bệnh nhân HIV/AIDS tại các nước thu nhập trung bình.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Mối liên quan giữa một số yếu tố cá nhân với tuân thủ điều trị ARV ở bệnh nhân HIV/AIDS tại các nước thu nhập trung bình: Phân tích gộp (meta – analysis)

| TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU | mothers being able to detect some severe signs of diarrhea and ARI was low. Only 6.6% of mothers Mối liênwrinkled recognized quan skingiữa một signs (14.4 số yếu % in urban tốincá and 2.1% ruralnhân với tuân region, respectively); 11 %thủof mothers recognized signs of dyspnea (25.9 % in urban and 1.5% in mountainous region). Mothers’ điều trị about knowledge ARV ở bệnh prevention nhân of diarrhea and ARI inHIV/AIDS urban was better thantại that ofcác nước mothers thu in rural and mountain regions. nhập trung bình: phân tích gộp (meta – analysis) Keywords: Diarrhea, acute respiratory infections, knowledge, under 5-year-old child. Bùi Thị Tú Quyên, Nguyễn Thùy Linh TómTaùtắt: c giaû: 1. *Thông Vieächung: tin n ñaøo taïo Y hoïc döï Tuân thủphoøđiều ng vaøtrị Y teá ARVcoânglà coäyếu ng, tröôø tốnquan g Ñaïi hoï c Y Haøđể trọng Noäđánh i giá thành công trong điều Email: thangtcyt@gmail.com trị HIV/AIDS. Phân tích gộp được thực hiện nhằm xác định tỷ lệ tuân thủ điều trị ARV và mối liên 2. Cuïc phoøng choáng HIV/AIDS – Boä Y teá quan với Email: giới tính và tình trạng sống cùng vợ/chồng/bạn tình của bệnh nhân HIV/AIDS tại các longmoh@yahoo.com nước3. thu CNYTCC4 nhập trung bình naêm hoïc 2015-2016, Vieän ñaøo taïo Y hoïc döï phoøng vaø Y teá coâng coäng, tröôøng Ñaïi hoïc Y Haø Noäi *PhươngEmail: pháp:vietanhmsg1@gmail.com, Nghiên cứu đã tìm dinhminhnb01@gmail.com kiếm và trích xuất thông tin từ nghiên cứu gốc đề cập đến các 4. Boä Y teá yếu tố giới tính và tình trạng sống chung với vợ/chồng/bạn tình lên biến số đầu ra chính là tuân Email: dducthien@yahoo.com, trantuananh2000@yahoo.com thủ điều trị ARV giai đoạn 2010 – 2019. Mô hình ảnh hưởng ngẫu nhiên được dùng trong phân tích, các giá trị tỷ số chênh cùng khoảng tin cậy 95% được báo cáo. *Kết quả: Có 44 nghiên cứu được đưa vào phân tích. Tỷ lệ tuân thủ điều trị ARV của bệnh nhân HIV ở các nước thu nhập trung bình là 67,9% (CI95%: 63,0%-72,8%). Bệnh nhân sống cùng vợ/ chồng/ bạn tình có khả năng tuân thủ điều trị ARV cao gấp 1,15 lần (OR: 1,15; CI95%: 1,07-1,25) 1. Ñaët vaán ñeà naêm 2014. Töø ñoù coù theå ñöa ra moät soá khuyeán nghò bệnh nhân không sống cùng vợ/ chồng/ bạn tình. Không có mối liên quan giữa giới tính và tuân phuø hôïp vaøo coâng taùc truyeàn thoâng phoøng choáng thủTieâ điềuu chaû trịyARVvaø nhieã m khuaå (OR:0, 97n hoâ haáp caáp ôû treû em ; CI95%:0,91-1,04). caùc beänh nhieãm khuaån cho treû em trong giai ñoaïn laø hai beänh coù tyû leä maéc vaø töû vong cao nhaát ôû nhöõng hieän nay. *Kết nöôù luận:phaù c ñang Cần cón.lưu t trieå ý hỗ ÔÛ nöôù c ta,trợ 80%khitöûđiều vongtrị tieâubệnh nhân HIV, đặc biệt cần dành thời gian tư vấn, docho chaûythích, giải xaûy ra vàôû treû em cấp cung döôùi các 2 tuoåthông i, bìnhtin quaâkỹ n 1hơn treû döôù choi các bệnh 2. Phöông nhân không phaùpsống nghieâ n cöùvợ/chồng/bạn cùng u tình. 5 tuoåi moãi naêm maéc töø 0,8-2,2 ñôït tieâu chaûy, öôùc tính haøng naê Từ khóa: m coùHIV/AIDS, ARV, 1100 tröôøngtuân hôïp thủ töû vong điều[6], trị [5]. 2.1. Ñòa ñieåm vaø thôøi gian nghieân cöùu Veà NKHH, trung bình moãi naêm moät ñöùa treû maéc 4-9 laàn, tyû leä töû vong do NKHH chieám 1/3 (30-35%) so Nghieân cöùu ñöôïc thöïc hieän vaøo naêm 2014 taïi 3 vôùi töû vong chung [1], [4]. Tyû leä maéc vaø töû vong cuûa tænh: Hoøa Bình, Haø Tónh vaø Kieân Giang, ñaïi dieän cho Personal factors and adherence to antiretroviral therapy hai beänh naøy raát cao nhöng hoaøn toaøn coù theå haïn cheá 3 mieàn Baéc, Trung, Nam cuûa Vieät Nam. baèng caùch chuû ñoäng phoøng traùnh taùc nhaân gaây beänh among HIV/AIDS patients in middle-income countries: vaø xöû lí kòp thôøi khi bò beänh. Ñeå phoøng choáng beänh, 2.2. Ñoái töôïng nghieân cöùu ngöôøi daân noùi chung vaø ngöôøi chaêm soùc treû noùi rieâng a meta-analysis phaûi coù kieán thöùc ñaày ñuû veà phoøng beänh vaø caùch xöû lyù khi treû bò maéc beänh ñeå giaûm tyû leä maéc vaø töû vong. Caùc baø meï coù con döôùi 5 tuoåi. Chính vì lyù do ñoù, chuùng toâi thöïc hieän nghieân cöùu: Tieâu chuaån löïa choïn: Laø caùc baø meï coù con döôùi Bui Thi “Kieá n thöùTu Quyen, c cuû a caùc baøNguyen meï coù Thuycon döôù Linh, Hanoi i 5 tuoå i veà University of thaà 5 tuoåi, coù tinh Public Health n minh maãn, töï nguyeän, hôïp taùc traû phoøng choáng tieâu chaûy vaø nhieãm khuaån hoâ haáp caáp lôøi phoûng vaán. Abstract: tính ôû treû em taïi moät soá vuøng/mieàn Vieät Nam”, vôùi muïc tieâu moâ taû kieán thöùc cuûa caùc baø meï coù con döôùi Tieâu chuaån loaïi tröø: Tinh thaàn khoâng minh maãn *Background: Adherence to Antiretroviral (ARV) therapy is one of the vital factors in evaluating 5 tuoåi veà phoøng choáng tieâu chaûy vaø nhieãm khuaån hoaëc khoâng coù maët taïi hoä gia ñình trong thôøi gian HIV/AIDS hoâ haáp ôû treûprevention em taïi moäprogram success. t soá vuøng/mieà n VieäThe t Nam meta-analysis nghieân cöùuwashoaëcconducted to determine khoâng töï nguyeä the ARV n, hôïp taùc trong quaù 14 6 Taïp chí Y teá Tạp Coâng coä tế Công ng, 3.2017, cộng, Soá 436/2020 Số 52 tháng
| TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU | trình phoûng vaá 2.6. Xöû lyù vaø phaân tích soá lieäu: Soá lieäu ñònh löôïng n. and the relationship between sex and living status of the spouses of HIV / AIDS adherence rate sau khi thu thaäp ñöôïc kieåm tra, laøm saïch, maõ hoaù vaø patients in middle-income countries. 2.3. Thieát keá nghieân cöùu: Moâ taû caét ngang nhaäp baèng phaàn meàm Epidata 3.1, xöû lyù thoáng keâ baèng phaàn meàm Stata 11, thoáng keâ moâ taû vôùi tyû leä *Methods: The study sought and extracted information %, thoángfrom theluaäoriginal keâ suy study n vôùi kieåm ñònhthat 2 . addressed 2.4. Côõ maãu vaø caùch choïn maãu gender factors and cohabitation / partner status on the outcome variable of ARV treatment during the 2.4.1. periodCôõfrom maãu 2010 to 2019. Meta-analysis was performed 2.7. Ñaïoinñöùanalysis, c nghieân oddscöùu: ratio Nghieâvalues, n cöùu ñöôï andc tieán haønh döôùi söï chaáp thuaän cuûa chính quyeàn ñòa 95%Söûconfidence intervals were reported. duïng coâng thöùc tính côõ maãu cho moät tyû leä ñeå phöông, laõnh ñaïo cô quan y teá treân ñòa baøn nghieân xaùc ñònh soá There *Results: hoä gia ñình werecoù44baøstudies meï coù con döôùi 5 tuoå included in ithe : analysis. cöùu vaø ñoáThe i töôïn g nghieâ rate n cöùu. Thoânto of adherence g tin ARVñöôïamong c hoaøn toaøn baûo maät vaø keát quaû chæ ñöôïc söû duïng cho muïc HIV patients in middle-income p 1 Pcountries was 67.9% ñích (95%CI: nghieân cöùu63.0-72.8%). . In comparison, the N Z 2 x rate of adherence to1 ARV ofpxpatients 2 living with spouse / partner was 1.15 times higher than the patient does not live with spouse / partner. (OR=1.53;3.95%CI: Keát quaû1.41 – 1.68). However, there was 2 Vôùi Z = 1,96 (öù no significant ng vôùi = 0,05), relationship p = 0,37 gender between [3], = 0,14 and adherence to ARV (OR: 0.97; 95%CI:0.91-1.04). tính ñöôïc N = 334. Döï phoøng khoaûng 20% ñoái töôïng töø choái traû lôøi, cuoái cuøng côõ maãu laø 409 hoä gia ñình coù con 3.1. Kieán thöùc cuûa baø meï veà caùch cho treû aên/ *Conclusion: This result implies that it is essential to provide information, especially counseling döôùi 5 tuoåi. buù ñuùng khi bò tieâu chaûy services for HIV patients who were not living with their wife/husband/partners. 2.4.2. Caùch choïn maãu: Keywords: Choï ARV, n maãu nhieà HIV/AIDS, u giai ñoaïn adherence Giai ñoaïn 1: moãi mieàn choïn ngaãu nhieân 1 tænh: Hoøa Bình-mieàn Baéc, Haø Tónh – Mieàn Trung vaø Kieân Tác giả: Giang- Mieàm Nam; Hình 1. Kieán thöùc cuûa baø meï veà caùch cho treû aên/ Giai ñoaïn 2: moãi tænh choïn ngaãu nhieân 3 xaõ bao buù ñuùng khi bò tieâu chaûy phaân theo ñòa dö goàm xaõ noâng thoân, thaønh thò (thò traán/phöôøng) vaø khoù (n=409) khaên (mieàn nuùi/haûi ñaûo): toång 9 xaõ; Nhaän xeùt: Gaàn 80% baø meï coù kieán thöùc ñuùng veà ĐẶT VẤN Giai ñoaïnĐỀ3: moãi xaõ choïn 46 hoä gia ñình coù gcaùchngh cho treûn caên/buù t khin thbò tieâu chaû t y, tyû leäCbaøng meïtạôû con döôù phápi 5 tuoå i , tchoïn ng ngaãth u nhieâ ốc n hoä giagñình p phñaànu mieàốc n nuù g i coùnkieá,nth thöùc ñuùáng cá veà caùnch cho20 treû6buùngh /aên khin tieâu, sau ñoù löïa choïn caùc hoä gia ñình tieáp theo, theo bò tieâ u chaû y chieá c t n 00 ph n nông thôn c m tyû leä cao nhaá t vôù i 83,9%, / sau ñoù S, áng phaù phöông t p ng laø “coåncg c lieàn th n ch t coång”. ng c ộc ñeán mieàn nuùi vaø thaáp nhaát laø ôû noâng thoân vôùi 74,3%. ống ch nh nh n / S, g g t t n th t t th p t n th Baûng 1. Lyù do khoâng cho treû aên buù bình thöôøng khi bò 2.5. Phöông phaùp, kyõ thuaät thu thaäp soá lieäu 50 h tieâcu th t c nh t ng T ng , c n nh chaûpy (n=409) h n t c g coâng cuï:nPhieách Boä u phoûng Svaán ñöôï t c xaâ thy nh ột döïng vaø ch nh 3 Tạ Thaønth Noâ,ngth Mieàn ánuùi cáToångc chænh söû a sau khi coù thöû nghieä m taï i Thaï c h Thaát, Haø Noä ic. t Noä ngi dung S n CSthò 20 thoâ 5 n, t ng 2 nh nhp n t ng nh ng nh n tính c th n n % n % n % n % T Phöôngnh n,phaùp cthu t thaä n thp soá lieäut : Ñieà c ucác nhn tạ 0 ph ng há ng ạ t t nh Th nh á tra vieâ Ngöôøi khaùc khuyeân 1 0,7 6 4,3 0 0 6 1,7 phoû nh nng vaánn ctröïnc tieáp caù ộtcthách baø meïthcoùcconốdöôùi 5ch tuoåi.ng n 20 2 20 , nh nh n S t Sôï treû beänh naëng 5 3,6 17 12,1 11 8,5 33 8,1 0,006 t nh ph ng chống / S, c t tạ các theâm , n g 20 6, ết ngh n Sai soá vaø khoáng cheá sai soá: Sai soá do ngöôøi cung n p thoâ c thng tin nh boûp th c t n 250 nh nh n S ng c n caá soùt phoaëc tcoá ng nhthöïcgh tình sai n chaïn teá, ñeå Nhaän xeùt: Veà lyù do khoâng cho treû aên buù bình cheá c t ngsai soá ng, ñieàTu tra g ,vieâTn ñöôïhc taächp huaá thn kyõt, coùngkinh thöôøng khi bò t tieâ tạu T chaûyng t n 10% , gaà ph ngöôø ng chống i ñöôïc phoûnS g nghieäm trong giao tieáp. Sau khi keát thuùc phoûng vaán, vaá t nh n cho raè n g treû bò naë ng ch th t n g theâ m neá u tieá p tuïc cho nh nh n t n aên /buù nh nh n th g ,t t n th t ng nh ñieàu tra vieân kieåm tra laïi phieáu ngay ñeå khoâng boû bình thöôøng, trong ñoù, ngöôøi daân ôû 5noâng thoân chieám , ng tin. soùt thoâ t nGiaùt mngsaùốt vieân kieåmctra phieánu 2khi keát th tyû leä cao nhaá t t cvôùni 12,1%, th p gaá 60,p gaàn 4 laàn áng so vôùchi thaønh, thuùc ñeå 20 , tạkòp thôø n i phaù ộ, 6t hieä , n sait soángvaø boå6 sung ng kòpththôøi. thò. t ng Coù ngh 1,7% n ngöôø c i khoâ c ngTchontreû aênn/buù bình ách thöôøCS ng do ngöôø 20 6 ch th t i khaù c khuyeâ n . Söï khaù c bieät nh nh n t n th naø y coù yù nghóa TaïYp tế Tạp chí chíCông Y teá cộng, Coâng coä Sốn52 g, 3.2017, Soá 43 tháng 6/2020 15
| TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU | t tmothers ng being ng 0ableng to detect csome c severe 5 signs ch of diarrheaố and nARI was n low. ếOnlytố6.6% g of mothersống tính recognized 6wrinkled skin signs (14.4 % in urban and 2.1% in rural region, respectively); 11 % of ch ếmothers 25, recognized h signs , hông c of dyspnea ng % in urban (25.9 c ng /ch ng/ and 1.5% ạn t nh region). in mountainous nh nhMothers’ n tạ knowledge t t n about th prevention t of diarrhea and ARI in urban các nwascbetter th nhthanp that t ngof mothers nh in ếtrural and ngh n mountain regions. h nh nh n hông t n th t , nh c c c ng c p các ng ch ng thống nh t h n h Keywords: n ng t ến tDiarrhea,n n ngacutengrespiratory c t infections, ng th c t ạng knowledge, undert 5-year-old n th t child. ố n n hông t ánh h n cạnh , c n t nh g tính c ng nh t c /ch ng/ ạn gánh n ng ch g nh hộ h ngh n t nh nh nh n / S, t c th c Taùc giaû ch: th c nh ế tố nh h ng t t các ch ng t nh c n th p ph h p nh t nh1.t ạngVieä t n nñaøth o taïo Y hoïct döï phoøng cvaø Y teá coâ nhngnh g, tröôøtngng coänn Ñaïc i hoïcng t Noä Y Haø n ith t nh nh n Email: thangtcyt@gmail.com , g các ế tố cá nh n , , h nh / ố 2. Cuïc phoøng choáng HIV/AIDS – Boä Y teá PHƯƠNG PHÁP ống 5, , 0,Email:h longmoh@yahoo.com t t phí g nh hộ , 3. tính CNYTCC4 naêm h 5, 2 hoïc t2015-2016, t phí Vieä ngn ñaøo taï tho Yn hoïc 1. Thiết döï phoø ng vaøkế nghiên Y teá coâng coäcứu ng, tröôøng Ñaïi hoïc Y Haø Noäi 5, , c Email: ch ngvietanhmsg1@gmail.com, nh c n n tdinhminhnb01@gmail.com t n th h ng pháp ph n tích gộp t n , 4.t Boä Y teá nh ố t ng n áng ch , Email: dducthien@yahoo.com, trantuananh2000@yahoo.com áp ng h ng n á cá S t ng nh ngh n c c pt h t c ng á t nh t n h c ng nh t nh á cá th n t ng c nh c nh h t t n th t 5, , , nh ng n c n th ế ngh n c , 2. Nguồn tài liệu và Đối tượng nghiên cứu n h nh ngh n c gộp, c p c th t nh Các ngh n c c n ct ế t các t ạng ống c ng /ch ng/ ạn t nh T ng h c n , , C ch nc , 1. nhÑaëng t vaánnh ñeành n h ống / ch ng/ naêm 2014. Töø ñoù coù theå ñöa ra moät soá khuyeán nghò C nt g t C nt T t , ạn t nh th c ng h n ng c n h t nh c phuø hôïp vaøo coâng taùc truyeàn thoâng phoøng choáng Tieâu chaûy vaø nhieãm khuaån hoâ haáp caáp ôû treû em g nh Sch caùc beä nhieãm khuaån tchongtreû em h trong ng thgiai ñoaïg n th ng n h n nh ng ng hác gh n hieä laø hai beänh coù tyû leä maéc vaø töû vong cao nhaát ôû nhöõng 20 n0nay.20 nh ng ngh n c cnöôùccñang phaùtt trieån.cộng ÔÛ nöôùc ta, 80%tạ töûnvong ộ do ch tieâu chaûy xaûy ra ôû treû em döôùi 2 tuoåi, bình quaân 1 treû döôùi t 2. Phöông áp ng phaùp nghieân cöùu th nh ng ng c n h t nh c th ng 5 tuoåi moãi naêm maéc töø 0,8-2,2 ñôït tieâu chaûy, öôùc ố t ng ngh n c ng nh / tính haø n nth t mncoùth1100 tröôøt ng hôïp töû g naê c vong ng c [6],h[5]. n 2.1. Ñòa ñieåm vaø thôøi gian nghieân cöùu Veà NKHH, Sc t n h t trungnh bình c moãiộtnaêph m moän t ñöùantreû t maé ngc 4-9 laàn, tyû leä töû vong do NKHH chieám 1/3 (30-35%) so Nghieâ g ná cöùutñöôïncththöïc hieänt vaøo naêm 2014 taïi 3 vôùictöû hvong chung ch t[1], [4]. ng Tyû c ộc ống leä maé g cuûca tænh:ánh c vaø töû vong Hoøa Bình, Haø Tónh vaø Kieân Giang, ñaïi dieän cho hai beänh naø ng y raát cao nh , nhöng c hoaø t gn toaø p n coùnhtheånh haïnn cheá c 3 Các mieàn Baé ế c,tốTrung, g Nam tính cuûatVieänh ttNam. ạng ống c ng baèng caùch chuû ñoäng phoøng traùnh taùc nhaân gaây beänh c h t nh th n tốt h n T ng t , ộ ạnh /ch ng/ ạn t nh c ph n tích t vaø xöû lí kòp thôøi khi bò beänh. Ñeå phoøng choáng beänh, 2.2. Ñoái töôïng nghieân cöùu ngöôøi daânng noùnh t g vaø các i chung ngöôøiết chaêm soù ngh c treû nnoùci rieâng ế tố n n ến t n th t phaû ố i coù kieá n n thöù ng c ñaà y ñuû veà g tính phoø n g beät hnvaøthcaùch xöû n Caùc baø meï coù con döôùi 5 tuoåi. lyù khi treû bò maéc beänh ñeå giaûm tyû leä maéc vaø töû vong. n ngh n c các n c th nh p t ng tChính vì lyù ndochñoù, chuù th ncg toâi thöïcng, hieän cnghieâtn cöù các u: nhTieâ5u chuaå các nnlöïacchoï Laø caù c n:ch ốc baø meï0,coù conndöôù t i n“Kieácnththöùnh c cuûpa tcaùng c baø nh meï coù con, döôù ph in5tíchtuoåigộpveà 5 tuoå t i,ncoù tinh thaànn minh maã p n, töïntnguyeä n n, hôï cácp taùc traû ốc phoøng choáng tieâu chaûy vaø nhieãm khuaån hoâ haáp caáp lôøi phoûng vaán. “Mối liên quan giữa một số yếu tố cá nhân g c th nh p ốc n t n tính ôû treû em taïi moät soá vuøng/mieàn Vieät Nam”, vôùi với muïctuân thủtaûđiều tieâu moâ trị cARV kieán thöù ởcbệnh cuûa caù baø meïnhân coù conHIV/ döôùi t intröø: Tinh nc Tieâu chuaån loaï ng thaànt khoân6gt minh2 maã 055n 5 tuoåi veà AIDS phoønước ở các ng choáthung tieâ u chaûtrung nhập y vaø nhieã bình” m khuaån c hoaëc khoân6 g coù maët taïi hoä gia ñình trong thôøi gian ô . hoâ haáp ôû treû em taïi moät soá vuøng/mieàn Vieät Nam nghieân cöùu hoaëc khoâng töï nguyeän, hôïp taùc trong quaù th c h n nh ác nh t t n th t 14 Taïp chí Y teá Tạp Coâng coä tế Công ng, 3.2017, cộng, Soá 436/2020 Số 52 tháng
| TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU | trình ngh phoûngnvaá 2.6. Xöû lyù vaø phaân tích soá lieäu: Soá lieäu ñònh löôïng Các c n. hông c ph n tích sau khichthunthaäốp ñöôï t ng ngh c kieåm tra,n claøm saïch,ctmaõnhoaù vaø 2.3. gh Thieá n ct keá nghieâ th c nhcöùun: Moâ t ntaûcác caét ngang nh ố nhaäCp baè n nnhg phaà c n ến meàmcácEpidata ến 3.1, nh xöû lyùt thoántg ng keâ baèng phaàn meàm Stata 11, thoáng keâ moâ taû vôùi tyû leä t ng c t nh ng ch t g ngh n ctng nkeâ suy luaän vôùi kieåm ñònh 2. %, thoá 2.4. Côõ maãu vaø caùch choïn maãu t , , các ố t ng t ng ô t ng ng ến t ct n c2.4.1. t Côõ nh maãt u, , các nh nh n c ố ạn 2.7. Ñaïo ñöùc nghieân cöùu: Nghieân cöùu ñöôïc hông tieán haønh döôùi söï chaá h n th p thuaä cuûa nchính tt quyeà t n n ñòa t Söû th duï n,ng coâph n ng th ng thöùc tính côõ maãu cho moät tyû leä ñeå phöông, laõnh ñaïo cô quan y teá treân ñòa baøn nghieân á cá ng tính ch n c p t ng xaùCác c ñònhngh soá hoän gia c ñình coùcbaø meïchcoù nconhông döôùi 5ph tuoån i: cöùu vaø ñoái töôïng nghieân cöùu. Thoâng tin ñöôïc hoaøn toaøn baûo maät vaø keát quaû chæ ñöôïc söû duïng cho muïc t nh t ạng ng c ng p 1/chPng/ ạn t nh 4. Phương ñích pháp nghieân cöùu. phân tích số liệu c Z 2 nh ngh n N c 1ng x hông px th ph n ch ạ 2 2 h 3. n tích Keát gộp quaû c th c h n ch ng t nh 3. Đánh ST T 0, ng ô h nh nh h ng ến Vôùi Z =giá 1,96tài (öùnliệu g vôùi = 0,05), p = 0,37 [3], = 0,14 tính ñöôïc N = 334. Döï phoøng khoaûng 20% ñoái töôïng töø th n n ct ết t ố ch nh T choá t ci traûcác lôøi, tcuoái cuøng côõ maã cutlaø 409thhoä gia ñìnht coùncon t 3.1. Kieán thöùc cuûa baø meï veà caùch cho treû aên/ döôùi 5 tuoåi. h bòng buù ñuùng khi tieâtu nchaû c y 5 Tính hông ng h át ế c nh p ph n nh t g các ngh n c c ánh g á thông n ch choï 2.4.2. Caù t n maãu: n t c ng nh t p t c ch ố t Choï ạ n maãtu nhieàutgiaingñoaïpn ột cách t ộng t ng ngh n c Ch ố hông ng nh t 2 Các Giai t ñoaïn t1: moãi mieà c n choïhn ngaã nghu nhieâ n cn 1 tænh:n ng ng 50 c c nh hông ng nh t Hoøca Bình-mieà ánh gnáBaé c, Haø tính ph Tónh h p–cMieàt n Trung vaø Kieân ột cách Giang- Mieàm Nam; c ộ t ng nh h n tích ộ nhạ c ng ộc p ế c hác t g h ngh n c c áp ng ng g á n nh c các Hình 1. Kieán thöùc cuûa baø meï veà caùch cho treû aên/ nGiai n ñoaï n 2: nmoã , ngh c i tænh choï n thn ngaãu nhieâ th n 3gxaõ baoc ết buù ñuùcngngkhi bò tieâu chaû t y phaân theocñòangh dö n goàm xaõ noâng thoân, thaønh thò (thò traán/phöôøng) vaø khoù ánh g á ch T c h các t c n g (n=409) nh h ng n t ết ph n khaên (mieàn nuùi/haûi ñaûo): toång 9 xaõ; ph n ố ch ph n tích, t th ạ th ết ế gộpn xeùSt: Gaàốn 80%t baø nmeïc coù tíchNhaä ngkieán thöù c tc ñuù nhng veà nghGiai n cñoaï, nt 3:ngmoã t i xaõ choïn 46choäánh gia gñình á chcoùt caùch cho treû aên/buù khi bò tieâu chaûy, tyû leä baø meï ôû thông con döôùi 5 tuoåi, choïn ngaãu nhieân hoä gia ñình ñaàu mieà n nuùi coù kieán thöùcph ñuùng veà nn caùch p chottreû buù/aên khi tieâung t anchoïn caùc hoä gia , sau ñoù löï ánh g átieángh ñình n theo p theo, c bò T tieâng u chaû cácy chieám tyûnh, leä cao cnhaátnghvôùi 83,9%,csau ch ñoù n phöông th nghphaùp laø “coångng lieàn Ccoång”. S T, ngh n c ñeán mieàn nuùi vaø thaáp nhaát laø ôû noâng thoân vôùi 74,3%. 0,05 n át ST , ngh n c t ng h p/ Baûng 1. Lyù do khoâng cho treû aên buù bình thöôøng khi bò 2.5. Phöông phaùp, kyõ thuaät thu thaäp soá lieäu nh nh C T t c các t /ngh n tieâu chaûy (n=409) 4. Đạo đức nghiên cứu c Boäphcoânhg pcuï: Phieáucphoûết ng vaánt ñöôï ố c xaây döïch ng vaø n Thaønh Noâng Mieàn nuùi Toång chænh söûa sau khi coù thöû nghieäm taïi Thaïch Thaát, Haø Noäi. ghNoäindung c cthò ngthoân ộ ng hp ch ph n tích th n % n % n % n % h c, ạ h c Y tế Công cộng Các thông t n c CácPhöông ngh phaù n c p thu thaä : Ñieà c p soá lieäuph n utích tra cvieâ ngn Ngöôøci khaùng c khuyeâ n 1 n 0,7 phoûng vaán tröïc tieáp caùc baø meï coù con döôùi 5 tuoåi. ngh c 6n 4,3 c 0ng 0 6c 1,7ng c ánh g á c ộ ng c ng c Sôï treû beänh naëng 5 3,6 17 12,1 11 8,5 33 8,1 0,006 ttheâmn h thống S http // c th pSaing soá vaøckhoácng cheáhông Sai soánh sai soá: ác do ngöôøc ing cung c / S / tp g c n caáp thoâng tin boû soùt hoaëc coá tình sai thöïc teá, ñeå haïn Nhaän xeùt: Veà lyù do khoâng cho treû aên buù bình c c ốt t ng ng công c ánh ghngnkhi c bò tieâuốc cheá sai soá, ñieàu tra vieân ñöôïc taäp huaán kyõ, coù kinh thöôø chaûgy, gaàn 10% các ngöôø n i ñöôïcc phoû h ng g á ngm trong nghieä c giaoốtieác p. Saucác khi nghkeátnthuùc c phoûhông ng vaácn, vaán cho S raèngt treûn bò naëng theâ th m neáu tieáchp tuïc cho aên/buùố ñieà ph untra vieâ ngn kieånhm tra n laïi phieáu ngay ñeå khoâng boû nt bình thöôøng, trong ñoù, ngöôøi daân ôû noâng thoân chieám n C 20 5 soùt thoâng tin. Giaùm saùt vieân kieåm tra phieáu khi keát tyû leä cao nhaát vôùi 12,1%, gaáp gaàn 4 laàn so vôùi thaønh t c ñeå kòp thôø thuù n i phaù n t hieän saiSt soá vaø boå sung kòp thôøi. thò. Coù 1,7% ngöôøi khoâng cho treû aên/buù bình thöôøng Các hí cạnh ánh g á do ngöôøi khaùc khuyeân. Söï khaùc bieät naøy coù yù nghóa TaïYp tế Tạp chí chíCông Y teá cộng, Coâng coä Sốn52 g, 3.2017, Soá 43 tháng 6/2020 15
| TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU | mothers KẾT QUẢbeing able to detect some severe signs of diarrhea c t ng and ng ARI was low. Only 6.6% th ngh t of ngmothers c recognized wrinkled skin signs (14.4 % in urban and 2.1% in rural region, respectively); 11 % of 22 6and2 1.5% mothers recognized signs of dyspnea (25.9 % in urban ng innh mountainous/ region). S Mothers’ c 1. Các nghiênabout knowledge cứuprevention được lựaofchọn diarrhea and ARI in urban ph nwastíchbetter gộp than T that ng of ,mothers 6 nghin rural n c and c mountain T ng ố c regions. á /ngh n c c t ến ph n tích ế tố g tính, 2 ngh n c h nh t ng hDiarrhea, Keywords: ng th acute g respiratory n 20 0 infections, 20 c ngunder knowledge, t ng5-year-old ph n tíchchild. ế tố ống c ng / ct ế T ng , ngh n c ch ng/ ạn t nh Taùc giaû: gh n cứu tìm được từ các cơ sở ữ liệ gh n cứu được xác định thông nh ục 1. n Vieän ñaøo taïo Y hoïc döï phoøng vaø Y teá coâng coäng, tröôø T Tng của Ñaïi các hoïcbài báoNoä Y Haø toàn i văn (n=84) Email: thangtcyt@gmail.com 2. Cuïc phoøng choáng HIV/AIDS – Boä Y teá gh n cứ ạ ỏ ự Email: longmoh@yahoo.com gh n cứ c n ại sau khi đã lọc ỏ các trên tiêu đề/ t tắt á / ngh n cứ t ng ặp n n 250 3. CNYTCC4 naêm hoïc 2015-2016, Vieän ñaøo taïo Y hoïc döï phoøng vaø Y teá coâng coäng, tröôøng Ñaïi hoïc Y Haø Noäi Email: vietanhmsg1@gmail.com, dinhminhnb01@gmail.com 4. Boä Y teá gh n cứ ạ ỏ Email: dducthien@yahoo.com, Các báo cáo/trantuananh2000@yahoo.com bài báo toàn văn được đánh giá n 5 ĐTNC đặc n ệt t ẻ em, người ngh ện chích, c th S ố t ề t ng ớn Kết ả t nh hông Các báo cáo/ bài báo được ng t ng tổng có cơ sở để ất và đưa n hệ thống n ph n tích 1. Ñaët vaán ñeà naêm 2014. Töø ñoù coù theå ñöa ra moät soá khuyeán nghò phuø hôïp vaøo coâng taùc truyeàn thoâng phoøng choáng Tieâu chaûy vaø nhieãm khuaån hoâ haáp caáp ôû treû em caùc beänh nhieãm khuaån cho treû em trong giai ñoaïn laø hai beänh coù tyû leä maéc vaøgh töû vong n cứ cao t ngnhaát ôû nhöõngh g n cứhieätn ngnay.ph n tích nöôùc ñang phaùt trieån. ÔÛ nöôù ph cnta, tích80% g ớ töû tínhvong do tieâ t nhu t ạng Sống c ng chaûy xaûy ra ôû treû em döôùi 2ớtuoå t in, bình thủ điề ợ/chồng/ quaât nị 1 treû döôù i ạn2.t nh ớ t n phaùp nghieân cöùu Phöông n 6 thủ điề t ị n 2 5 tuoåi moãi naêm maéc töø 0,8-2,2 ñôït tieâu chaûy, öôùc tính haøng naêm coù 1100 tröôøng hôïp töû vong [6], [5]. 2.1. Ñòa ñieåm vaø thôøi gian nghieân cöùu Veà NKHH, trung bình moãi naêm moät ñöùa treû maéc 4-9 laàn, tyû leä töû vong do NKHH Hình chieá 1: mSơ1/3 đồ(30-35%) chọn nghiênso cứu trong Nghieâphân n cöùutích ñöôïc thöïc hieän vaøo naêm 2014 taïi 3 Hình 1: Sơ đồ chọn nghiên cứu trong phân tích vôùi töû vong chung [1], [4]. Tyû leä maéc vaø töû vong cuûa tænh: Hoøa Bình, Haø Tónh vaø Kieân Giang, ñaïi dieän cho hai 2. beänhTuânnaøy raáthủt caođiều nhöngtrị hoaø ARV ở bệnh n toaø n coù theå nhân haïnHIV/AIDS cheá 3 mieàtạin các Baéc,nước Trung, thuNamnhập cuûatrung bình Vieät Nam. 2. Tuân thủ baèng caùch chuû điều trị ARV ở bệnh nhân HIV/ t c t ếp T h ng n nh h c Từ ñoänngh g phoønncứug traùđược nh taùcrànhaâ n gaâ soát, y beä các nh phương pháp đánh giá tuân thủ điề t ị đề tự vaø AIDS xöû lítại kòpcác thôøinước khi bòthubeänh. Ñeå phoø nhập trungng choábìnhng beänh, 2.2. Ñoáihtöôïng ng nghieâ th gn cöù nu c t ng ngöôøái daâcán noù, icchungthể dùng vaø ngöôøđánh i chaêgiá theo m soù c treûthang điểng 00 noùi rieâ S th ng CT , ố lượng th ốc T i coùngh nthöù c c ñaày ñuûc veà phoø át, các ph ng ánh g á các ốc ng , ng , t n phaû ngkieát n ng ột h ảng thờnggbeän, nh hvaøặc cpháp caùthang h xöû đo tuân Caùthủ c baøcủ meï coù con döôùi 5ngh tuoåi.n cứ lyùánh khi gtreûá bò t maé n cthbeänh ñeå giaût m tyû leä maé t c ávaø töûcávong. ,c tháng t c th ph ng n c t hông c ngh n cứ n ự t Chính vì lyù do ñoù, chuùng toâi thöïc hieän nghieân cöùu: n n át ệnh nh n ử ụng th ốc t ực t ếp Laøccaùph T h c baønmeïháccoù nh con döôùi th ng ánh g á th th ng 00 S ch Tieât unchuaå th n löïa tchoïcn:ng “Kieánng thöùcấ cuûấna caùnhc baø họcmeï coù con döôùi 5h tuoå ảngi thời veà gian 5 tuoå i, coùđưa được tinhvào thaàntrong minhđánhmaãn,giátöï nguyeä vớ cácn, hôïp taùc traû th ng phoø ng choá CTng tieâ, uốchaûy ng th ốc vaø nhieã m khuaå ngn hoâ t ng haáp caáộtp ố các ngh n c lôøi phoûng vaán. ng c t 5 ch t n ốc ng , ng , t ần và 1 tháng trước thờith điể, c phỏng ấn. Điể cắt chng n thủ t tính h ôûng treûthem taï gi moän, thsoá vuø c thng/mieà ng n Vieä t t nNam”, th cvôùi ng c ngh n c c t 0 muïcđiềtieâutmoâ taû kieá n thöù c cuû a caù c baø meï ị cũng có phần khác nhau: đa số các ngh nc cứu coù con döôù i Tieâ u nghdùng chuaå n loaïi tröø n cđiể cắtc 5 t ch : Tinh thaàn khoâ n tht n thủ, ntg minhhông maãn ngh n c hông 5 tuoåi veà phoøng choáng tieâu chaûy vaø nhieãm khuaån c ngh n c hoaëc khoâng coù maët taïi hoä gia ñình trong thôøi gian hoâ n haáp ôût treûn em taï n i át moät soá nh vuø nhng/mieà n n Vieä ng tthNam ốc nghieâ n nthcöùốc t cng u hoaë khoân hg töïngnguyeä th ng, hôïnp taùánh g á quaù c trong 14 0 Taïp chí Y teá Tạp Coâng coä tế Công ng, 3.2017, cộng, Soá 436/2020 Số 52 tháng
| TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU | trình phoû 2.6. Xöû lyù vaø phaân tích soá lieäu: Soá lieäu ñònh löôïng Bảng 1: nTỷ g vaá lệ ntuân . thủ điều trị ARV ở bệnh nhân T khi tthunthaäthp ñöôïc kieåt m tra, laømchsaïng sau ch, maõ22hoaù6 vaø 2 HIV/AIDS 2.3. Thieátại t keácác nước nghieâ n cöùthu nhập u: Moâ trung taû caé bình t ngang nhaänh p baè nhngnphaàn meà t m Epidata t t 3.1, xöû n lyùcác thoánng keâ c baèng phaàn meàm Stata 11, thoáng keâ moâ taû vôùi tyû leä Tỷ lệ tuân Khoảng tin th nh p t ng nh 6 , 5 C 6 ,0 Đặc điểm 2.4. Côõ maãu vaø caùch choïn maãu %, thoáng keâ suy luaän vôùi kieåm ñònh 2. thủ điều trị cậy 95% ến 2, T t n th t ng nh nh 2.4.1. Côõ maãu Giới tính nh 2.7. n n Ñaïo 6ñöùc, nghieâ t n cöù n u: tNghieâ ng nh n cöùu ñöôïnhc tieán nh n n haøn h döôù i 6 , söï chaá p thuaä C 6 , n cuûa chính quyeà nh nh n n ñòa 6 , 60, , Söû duïng coâng thöùc tính côõ maãu cho moät tyû leä ñeå phöông, laõnh ñaïo cô quan y teá treân ñòa baøn nghieân 6 baø xaùc ñònh soá hoä gia ñình coù , meï coù con 56, döôùi 52,6 tuoåi: t unvaøthñoái töôïngt nghieân cöù cöù t ung nhng tin ống . Thoâ ñöôïc choaø ngn Trình độ học vấn toaø/n ch baûo ng/ maät vaøạnkeátt nh quaû T chæ ñöôïcn söû duï t ngngchonhmuïc p 1 P ñích nghieâ n cöù u . hông ống c ng / ch ng/ ạn t nh 6 , t ng N Z 2 x 2 1 6 , px 60, , h cc 2 5 3. CKeát5quaû , ến 2,2 T Vôù Ti ZCS= 1,96t (öùng vôùi = 0,05), p = 0,37 [3], = 0,14 tính ñöôïc N = 334. Döï phoø 6 n, g khoaûng 20%5 , ñoái töôïn2,2 g töø 3. Mối liên quan giữa tình giới tính và sống nchoái traû lôøi, cuoái cuøng côõ maã u laø 409 hoä gia ñình coù con 3.1. Kieán thöùc cuûa baø meï veà caùch cho treû aên/ cùng vợ/chồng/bạn tình với tuân thủ điều trị T döôùit5 tuoå n ith . buù ñuùng khi bò tieâu chaûy 6 , 6 ,0 2, ch ng 3.1. Giới tính và tuân thủ điều trị ARV 2.4.2. Caùch choïn maãu: Choïn maãu nhieàu giai ñoaïn % studyname year OR (95% CI) Weight Giai ñoaïn 1: moãi mieàn choïn ngaãu nhieân 1 tænh: Hoøa Bình-mieà Gust Campos n Baéc, Haø Tónh 2011 2010 – Mieàn Trung vaø Kieân 0.56 (0.35, 0.90) 1.87 (1.14, 3.08) 2.55 1.33 Giang- Hanif Mieàm Nam; et al 2013 1.94 (1.27, 2.97) 1.70 Boyer Clere et al 2011 1.11 (0.93, 1.33) 13.92 Hình 1. Kieán thöùc cuûa baø0.86 meï (0.72, veà caù1.03) ch cho15.27treû aên/ Mongo 2019 1.55 (0.58, 4.13) 0.36 Giai ñoaïn 2: moãi tænh choïn ngaãu nhieân 3 xaõ bao Yuchen Mao 2017 Aragones 2011 buù ñuùng khi bò tieâ1.18 u chaû y phaâ (0.83, n theo 1.67) 3.40ñòa dö goàm xaõ noâng thoân, thaønh thò (thò traán/phöôøng) vaø khoù Harris 2011 1.29 (0.75, 2.21) 1.40 (n=409) khaên (mieàn nuùi/haûi ñaûo): toång 9 xaõ; Anneli 2012 0.75 (0.27, 2.05) 0.53 Ayele Tiyou 2010 1.76 (1.06, 2.93) 1.36 Molla 2018 Nhaän xeùt: Gaàn 80% baø meï coù kieán thöùc ñuùng veà 0.82 (0.46, 1.47) 1.46 Tegegne Ndlovu et al 2018 0.60 (0.44, 0.82) 6.25 Giai ñoaïn 3: moãi xaõ choïn 46 hoä gia ñình coù Giday (Abebe) 2015 caùch cho treû aên/buù khi bò tieâu chaûy, tyû leä baø meï ôû 0.78 (0.43, 1.39) 1.54 con döôùi 5 tuoåi, choïn ngaãu nhieân hoä gia ñình ñaàu Venkatesh Mary B Cauldbeck 2010 2009 mieàn nuùi coù kieán thöùc ñuùng veà caùch cho treû buù/aên khi 0.78 (0.42, 1.42) 1.20 (0.35, 4.15) 1.43 0.27 tieâu, sau ñoù löïa choïn caùc hoä gia ñình tieáp theo, theo Achappa 2013 bò tieâu chaûy chieám tyû leä cao nhaát vôùi 83,9%, sau ñoù 0.24 (0.09, 0.65) 1.10 Banagi Arjun 2015 0.47 (0.29, 0.75) 3.19 phöông phaùp laø “coång lieàn coång”. Adwuya 2014 ñeán mieàn nuùi vaø thaáp nhaát laø ôû noâng thoân vôùi 74,3%. 0.58 (0.30, 1.12) 1.37 Muhammed 2013 1.33 (0.62, 2.83) 0.69 Afolabi 2013 Baûng 1. Lyù do khoâng cho 0.57 treû aê(0.21, n buù1.50) bình thöôø 0.62 ng khi bò 2.5. Phöông phaùp, kyõ thuaät thu thaäp soá lieäu Okunola 2017 0.53 (0.27, 1.07) 1.24 O Donnell 2014 tieâu chaûy (n=409)0.48 (0.12, 1.87) 0.36 Sarah 2015 0.64 (0.45, 0.91) 4.61 Boä coâng cuï: Phieáu phoûng vaán ñöôïc xaây döïng vaø Naidoo 2013 Thaønh 0.88 Noân(0.66, g Mieà n nuùi 5.93 1.17) Toång Unge Christian 2010 chænh söûa sau khi coù thöû nghieäm taïi Thaïch Thaát, Haø Noäi. Noäi dung thò thoâ(0.77, 1.23 n 1.97) 1.88 Ramadhadi 2016 1.96 (1.27, 3.03) 1.77 p Li Li 2010 n % 0.93 n (0.59, % n % 2.26 1.46) n % Shumba 2012 0.60 (0.26, 1.38) 0.80 Phöông phaùp thu thaäp soá lieäu: Ñieàu tra vieân Do, Dune et al 2013 Ngöôøi khaùc khuyeân 1 0,7 0.80 6 4,3 (0.54, 1.19) 0 0 3.33 6 1,7 phoûng vaán tröïc tieáp caùc baø meï coù con döôùi 5 tuoåi. Nguyen Nhung 2016 1.24 (0.95, 1.61) 5.83 Nozaki 2011 Sôï treû beänh naëng 5 3,6 1.6717 12,1 (0.93,11 33 8,1 0,006 8,5 1.09 3.00) Sasaki 2012 0.43 (0.22, 0.82) 1.60 Birbeck 2011 theâm 1.50 (1.04, 2.17) 2.75 Sai soá vaø khoáng cheá sai soá: Sai soá do ngöôøi cung Carlucci 2009 0.99 (0.55, 1.80) 1.30 caáp thoâng tin boû soùt hoaëc coá tình sai thöïc teá, ñeå haïn Rhead Mai et al 2016 2018 Nhaän xeùt: Veà lyù do khoâng cho treû aên buù bình 0.67 (0.44, 1.02) 1.50 (1.03, 2.20) 2.99 2.54 cheá sai soá, ñieàu tra vieân ñöôïc taäp huaán kyõ, coù kinh Overall (I-squared = 69.7%, p = 0.000) thöôøng khi bò tieâu chaûy, gaàn 10% ngöôøi ñöôïc phoûng 0.97 (0.91, 1.04) 100.00 nghieäm trong giao tieáp. Sau khi keát thuùc phoûng vaán, vaán cho raèng treû bò naëng theâm neáu tieáp tuïc cho aên/buù ñieàu tra vieân kieåm tra laïi phieá.1u ngay.2 ñeå khoân.5g boû 1 bình thöôø 2 ng, trong 5 ñoù10 , ngöôøi daân ôû noâng thoân chieám soùt thoâng tin. Giaùm saùt vieân kieåm tra phieáu khi keát tyû leä cao nhaát vôùi 12,1%, gaáp gaàn 4 laàn so vôùi thaønh thuù Hìnhc ñeå 2: kòpBiểu thôøi phaù đồ trừng hieän sai thểsoáhiện vaø boåtỷsung kòp thôøcủa số chênh i. mối thò. Coù liên1,7% quanngöôø i khoâ giữa ng cho giới tínhtreûvàaêntuân /buù bình thủthöôø điềung do ngöôøi khaùc khuyeân. Söï khaùc bieät naøy coù yù nghóa trị trong các nghiên cứu TaïYp tế Tạp chí chíCông Y teá cộng, Coâng coä Sốn52 g, 3.2017, Soá 43 tháng 6/2020 15
| TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU | T ngmothers ố c being ablentoc detect some 6 ngh c p severe ến ốsignsnof diarrhea andngh t ng các ARI was n c low. Only th p,6.6% ofc mothers ít ngh n recognized wrinkled skin signs (14.4 % in urban and 2.1% in rural region, respectively); 11 % of nmothers g g recognized tính t signsn th of dyspnea t (25.9 %nh c and in urban n 1.5% ng in mountainous h nh ph region).g , ô h nh Mothers’ nh nknowledge/ about S prevention c of diarrhea t ng phand ARI in urban n tích h wastbetterến than tính that ánhof mothers gá in chrural ch and nh mountain regions. gh n c c Y ch n ng g p 5,2 h ng c các ngh n c c nh c ết Keywords: chDiarrhea, ng, t ếp acute th respiratory ngh n cinfections, c gát knowledge, c t5-year-old under 0 0,0 child. 5 C ,5 ến t , 2 các ngh n c , p 0, h hông c ch ch/ c c n ng g p ít nh t ngh n c c hông c nh h ng c các ngh n c c ng Taùc giaû: nn t c ng 0, 6 nh t ng ph n tích n (Hình 4). T 1. Vieän ñaø ng o taïch o Y hoï thc döï, phoø c n6g vaø nghY teá coâ n ng coäng, tröôøng Ñaïi hoïc Y Haø Noäi Email: thangtcyt@gmail.com c 6, ch th n g c t n 2. Cuïc phoøng choáng HIV/AIDS – Boä Y teá th t Email: c h n n g longmoh@yahoo.com 6 SND of effect estimate ngh3. n c CNYTCC4 6, naêm chhoïcth2015-2016, n g Vieänc ñaøo taïo Y hoïc döï phoøng vaø Y teá coâng coäng, tröôøng Ñaïi hoïc Y Haø Noäi t n th Email: tvietanhmsg1@gmail.com, c h nn c ndinhminhnb01@gmail.com ạ 4. 22 ngh nBoä c Y teá6 , c ết hông Email: dducthien@yahoo.com, trantuananh2000@yahoo.com 2 c ố n ng g tính t n 0 th t 5 C c ch -2 T ố ch nh ch ng 0,0 0 5 Precision 10 5 C 0, ến ,0 2 , hông c ố Study regression line 95% CI for intercept n ng g tính t n th t 1. Ñaëct vaán ñeà nh nh n / S T naêm 2014. Töø ñoù coù theå ñöa ra moät soá khuyeán nghò hác tg các ngh n c c t ng phuø Hìnhhôï4:p vaø o coângtuyến Đường taùc truyeà tínhnđánhthoânggiáphoøsai ng chệch choáng Tieâu2 chaûy vaø nhieãm khuaån hoâ haáp caáp ôû treû em caùc beänh nhieãm khuaån cho treû em trong giai ñoaïn laø nh hai beänh6 coù , tyû leä maéc vaø töû vong cao nhaát ôû nhöõng hieä do nảnh nay.hưởng của các nghiên cứu với cỡ mẫu nöôùc ñang phaùt trieån. ÔÛ nöôùc ta, 80% töû vong do tieâu nhỏ trong phân tích mối liên quan giữa Giới chaûy xaûy ra ôûFunnel treû em döôù i 2 tuoå i , bình quaâ n 1 treû döôùi 2. Phöông phaùp nghieân cöùu plot with pseudo 95% confidence limits tính và Tuân thủ điều trị ARV ở bệnh nhân 5 tuoåi moãi naêm maéc töø 0,8-2,2 ñôït tieâu chaûy, öôùc 0 tính haøng naêm coù 1100 tröôøng hôïp töû vong [6], [5]. HIV/AIDS 2.1. Ñòa ñieåm vaø thôøi gian nghieân cöùu Veà NKHH, trung bình moãi naêm moät ñöùa treû maéc 4-9 3.2.Nghieâ Sốngncùng vợ/chồng/bạn tình và tuân thủ .2 laàn, tyû leä töû vong do NKHH chieám 1/3 (30-35%) so cöùu ñöôïc thöïc hieän vaøo naêm 2014 taïi 3 vôùi töû vong chung [1], [4]. Tyû leä maéc vaø töû vong cuûa điều Hoø tænh: trịaARV Bình, Haø Tónh vaø Kieân Giang, ñaïi dieän cho se(logOR) .4 hai beänh naøy raát cao nhöng hoaøn toaøn coù theå haïn cheá 3 mieàn Baéc, Trung, Nam cuûa Vieät Nam. baèng caùch chuû ñoäng phoøng traùnh taùc nhaân gaây beänh T ng ố c 2 ngh n c c p ến ố n vaø xöû lí kòp thôøi khi bò beänh. Ñeå phoøng choáng beänh, 2.2. n g Ñoái töôïcnSống g nghieâ chn ng cöùu / ch ng/ ạn .6 ngöôøi daân noùi chung vaø ngöôøi chaêm soùc treû noùi rieâng t nh t n th t nh nh n / phaûi coù kieán thöùc ñaày ñuû veà phoøng beänh vaø caùch xöû Caùc baø meï coù con döôùi 5 tuoåi. .8 lyù khi-1treû bò maéc 0beänh ñeå giaû ORm tyû leä maéc vaø töû vong. 1 2 3 S c t ng ph n tích gh n Chính vì lyù do ñoù, chuùng toâi thöïc hieän nghieân cöùu: c Tieâ c u chuaån löïa ng choïg n: pLaøt caù2 c baø ,5 meï coù con ết döôùi “Kieá Hìnhn3:thöù c cuûđồ Biểu a caù c baø(Funnel phễu meï coù conplot)döôù thểi hiện 5 tuoåmức i veà 5 tuoåi, coù tinh thaàn minh maãn, töï nguyeän, hôïp taùc traû phoøng choáng tieâu chaûy vaø nhieãm khuaån hoâ haáp caáp ch ng, t ếp th lôøi phoûng vaán. ngh n c c Y ch n độ sai tính chệch ôû treû emxuất bản taïi moä t soátrong các nghiên vuøng/mieà n Vieät cứu Nam”, về mối vôùi t , các ngh n c c c muï liênc quan tieâu moâ giữataû kieá giớin tính thöùc vàcuûatuân caùc baø thủmeï coù trị điều conARV döôùi Tieâunchuaånng p ít nh tthaàn ngh loaïgi tröø: Tinh khoângnminh c maãc n 5 tuoåi veà phoøng choáng tieâu chaûy vaø nhieãm khuaån hoaëc khoâng coù maët taïi hoä gia ñình trong thôøi gian hoâ haáp ôû ch treû emth taïi moäct soáộ vuøng/mieà ch ch n Vieätt Nam n nghieân cöùu, hoaëctkhoâng töïng g pn, hôï0,2 nguyeä p taùc.trong quaù 14 2 Taïp chí Y teá Tạp Coâng coä tế Công ng, 3.2017, cộng, Soá 436/2020 Số 52 tháng
| TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU | trình phoûng vaán. 2.6. Xöû lyù vaø phaân tích soá lieäu: Soá lieäu ñònh löôïng sau khi thu thaäp ñöôïc kieåm tra, laøm saïch, maõ hoaù vaø 2.3. Thieát keá nghieân cöùu: Moâ taû caét ngang nhaäp baèng phaàn meàm Epidata 3.1, xöû lyù thoáng keâ baèng phaàn meàm Stata 11, thoáng keâ moâ%taû vôùi tyû leä studyname year 2.4. Côõ maãu vaø caùch choïn maãu %, thoáng keâ suy luaän vôùOR i kieåm ñònh (95% CI) . 2 Weight Adwuya 2014 5.99 (1.37, 26.21) 0.20 2.4.1. Côõ maãu Afolabi 2013 2.7. Ñaïo ñöùc nghieâ0.87n (0.33, cöùu: 2.35) Nghieâ0.74 n cöùu ñöôïc Anneli 2012 tieán haønh döôùi söï chaáp 0.76 thuaä n cuû2.09) (0.28, a chính quyeàn ñòa 0.77 SöûBeyene duïng coâng thöùc tính côõ maãu cho moät tyû leä ñeå 2009 phöông, laõnh ñaïo cô quan y teá treân ñòa baøn nghieân 2.87 (1.20, 6.82) 0.53 xaùc ñònh soá hoä Birbeck gia ñình coù baø meï coù con döôùi 5 tuoåi: 2011 cöùu vaø ñoái töôïng nghieân1.25 cöù(0.87, u. Thoâ ng tin4.46 1.80) ñöôïc hoaøn Boyer Clere et al 2011 toaøn baûo maät vaø keát quaû chæ ñöôïc söû duï24.49 0.98 (0.83, 1.16) ng cho muïc Giday (Abebe) 2015 0.33 (0.18, 0.60) 3.22 p 1 P ñích nghieân cöùu. Hanif et al N Z2 x 2013 2 1.15 (0.76, 1.74) 3.63 Homaira 1 2011 px 1.17 (0.77, 1.77) 3.61 Li Li 2 2010 3. Keát quaû 0.86 (0.56, 1.33) 3.82 Mihretu Tarekegn 2019 1.84 (0.90, 3.77) 0.86 Vôùi Z = 1,96 (öùng vôùi = 0,05), p = 0,37 [3], = 0,14 tínhMolla ñöôïc N = 334. Döï phoø 2018 ng khoaûng 20% ñoái töôïng töø 1.53 (0.86, 2.75) 1.60 choái traû lôøi, cuoái cuøng côõ2019 Mongo maãu laø 409 hoä gia ñình coù con 3.1. Kieán thöùc cuûa baø 0.66meï veà1.51) (0.29, caùch cho 1.20 treû aên/ döôùNguyen i 5 tuoåiNhung . 2016 buù ñuùng khi bò tieâu chaû1.43 y (1.10, 1.87) 7.81 Nozaki 2011 1.50 (0.86, 2.62) 1.80 Ramadhadi 2016 1.09 (0.73, 1.63) 3.99 2.4.2. Caùch choïn maãu: Rhead 2016 0.70 (0.49, 1.01) 6.03 Choïn maãu nhieàu giai ñoaïn Sarah 2015 1.02 (0.71, 1.46) 5.19 Sasaki 2012 0.71 (0.35, 1.41) 1.71 Giai ñoaïnNdlovu Tegegne 1: moãetialmieà2018 n choïn ngaãu nhieân 1 tænh: 4.50 (3.17, 6.40) 2.81 Hoøa Bình-mieà n Baéc, Haø Tónh Unge Christian 2010 – Mieàn Trung vaø Kieân 1.18 (0.77, 1.81) 3.40 Giang-Watt Mieàm Nam; 2010 1.13 (0.44, 2.91) 0.72 Yuchen Mao 2017 1.03 (0.84, 1.25) 17.40 Hình 1. Kieán thöùc cuûa baø1.15 meï(1.07, veà caù1.25) ch cho 100.00 treû aên/ Giai ñoaïn(I-squared Overall 2: moãi=tænh choï 79.8%, p=n 0.000) ngaãu nhieân 3 xaõ bao buù ñuùng khi bò tieâu chaûy phaân theo ñòa dö goàm xaõ noâng thoân, thaønh thò (thò traán/phöôøng) vaø khoù (n=409) khaên (mieàn nuùi/haûi ñaûo): toång 9 xaõ; .1 .2 .5 1 2 5 10 Nhaän xeùt: Gaàn 80% baø meï coù kieán thöùc ñuùng veà Giai ñoaïn 3: moãi xaõ choïn 46 hoä gia ñình coù caùch cho treû aên/buù khi bò tieâu chaûy, tyû leä baø meï ôû con döôùi 5 tuoåi, choïn ngaãu nhieân hoä gia ñình ñaàu mieàn nuùi coù kieán thöùc ñuùng veà caùch cho treû buù/aên khi tieâuHình , sau ñoù5:löïBiểu a choïđồ n caùrừng c hoä gia ñình tieá p theo, theo thể hiện tỷ số chênh củabòmốitieâu liên chaûyquan chieámgiữa tyû leä sống cao nhaá t vôùi 83,9%, chung cùng vợ/ sau ñoù phöông phaùp laø “coång lieàn coång”. ñeán mieàn nuùi vaø thaáp nhaát laø ôû noâng thoân vôùi 74,3%. chồng/bạn tình và tuân thủ điều trị trong các nghiên cứu Baûng 1. Lyù do khoâng cho treû aên buù bình thöôøng khi bò 2.5. Phöông phaùp, kyõ thuaät thu thaäp soá lieäu tieâu chaûy (n=409) nh 5 ch th c ngh n c , ch t 5 C c ch T ố Boä coâng cuï: Phieáu phoûng vaán ñöôïc xaây döïng vaø Thaønh Noâng Mieàn nuùi Toång th nh ng nh nh n ống ch ng / ch nh ch ng thò ch thoâ thn nh ng nh nh n chænh söûa sau khi coù thöû nghieäm taïi Thaïch Thaát, Haø Noäi. Noäi dung p ch ng/ ạn t nh c t n th t c ng ống ch ng n % n /ch% ng/n % ạn tnnh%c h h nPhöông nh ng phaùnh p thu nh thaä soá lieäcu: nÑieà n phông u trachvieâ ống ngn nNgöôø ngi khaùt c khuyeâ n thn 1 0,7 t 6 4,3 0c 0 g 6p 1,7 , 5 n phoûng vaán tröïc tieáp caùc baø meï coù con döôùi 5 tuoåi. 0,006 / ch ng/ ạn t nh nh t ngh n c Sôï5treû beä n h naë n g 5 3,6 17 C ,06 ,25 nh ng nh nh n hông 12,1 11 8,5 33 8,1 theâm Sai soá vaøckhoánch sai soá: Sai g cheá ết ng soá cdo ngöôø ạ nh i cung ng c n ống ch ng / ch ng/ ạn t nh T caáp thoâng tin boû soùt hoaëc coá tình sai thöïc teá, ñeå haïn Nhaän xeùt: Veà lyù do khoâng cho treû aên buù bình ng ống ch ng / ch ng/ ạn t nh hác tg các ngh n c cc cheá sai soá, ñieàu tra vieân ñöôïc taäp huaán kyõ, coù kinh thöôøng khi bò tieâu chaûy, gaàn 10% ngöôøi ñöôïc phoûng ạ c mttrong nghieä n th giao tieáp. tSau khi keáth p chphoû t thuù n nnhg vaáng n, vaán cho, raèng treû bò naëng theâm neáu tieáp tuïc cho aên/buù 2 ñieà ng u tra hông vieân kieå ốngm tra ch laïng i phieá c nu ngay ạ ñeå khoânngc boû ngh bình thöôøng, trong ñoù, ngöôøi daân ôû noâng thoân chieám soùt thoâng tin. Giaùm saùt vieân kieåm tra phieáu khi keát tyû leä cao nhaát vôùi 12,1%, gaáp gaàn 4 laàn so vôùi thaønh , c ết hông c ố n ng thuùc ñeå kòp thôøi phaùt hieän sai soá vaø boå sung kòp thôøi. thò. Coù 1,7% ngöôøi khoâng cho treû aên/buù bình thöôøng ống ch ng / ch ng/ ạn t nh t n th do ngöôøi khaùc khuyeân. Söï khaùc bieät naøy coù yù nghóa TaïYp tế Tạp chí chíCông Y teá cộng, Coâng coä Sốn52 g, 3.2017, Soá 43 tháng 6/2020 15
| TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU | mothers being able to detect some severe signs of diarrhea and BÀNARILUẬN was low. Only 6.6% of mothers recognized wrinkled skin signs (14.4 % in urban and 2.1% in rural region, respectively); 11 % of Funnel plot with pseudo 95% confidence limits 0 mothers recognized signs of dyspnea (25.9 % in urban and 1.5% T ninthmountainoust nregion). ch ngMothers’ knowledge about prevention of diarrhea and ARI in urban wasnbetter than ng that of mothers c ánh g á in rural and nh mountain regions. .2 ph ng pháp, t n át t c t ếp se(logOR) Keywords: Diarrhea, acute respiratory infections, knowledge, under nh nh5-year-old n child. ng th ốc ch t các .4 ph ng pháp g án t ếp T nh n, n .6 ch c ph ng pháp ch n ng Taùc giaû: n ánh g á t n th t .8 1. 0 Vieän ñaøo taïo Y hoïc döï phoø 2 ng vaø Y teá coâng coäng, tröôøng Ñaïi hoïCác OR 4 6 c Y HaønghNoäi n c t c các tác g Email: thangtcyt@gmail.com c th ng ột ố ph ng pháp Hình 2. 6: Biểu đồngphễu Cuïc phoø (Funnel–plot) choáng HIV/AIDS Boä Y teá thể hiện Email: longmoh@yahoo.com ánh g á thống th ng mức độ sai chệch xuất bản trong các nghiên cứu3. về mối CNYTCC4liên naê m hoïc giữa quan 2015-2016, sống Vieäcùng o Y hoïc th n ñaøo taïvợ/ ốcng vaø Y teáccoâtng ncoäng, tröôø döï phoø ntng Ñaïni hoï t c YngHaøSNoäi t Email: vietanhmsg1@gmail.com, dinhminhnb01@gmail.comS 2 h ch p nh n th ốc c tế chồng/bạn tình và tuân thủ điều trị ARV 4. Boä Y teá n át ống th ốc t c t ếp T Email: ch thdducthien@yahoo.com, c ộ ch trantuananh2000@yahoo.com ch t n T á cá c th ng ộ c h h c th ng t ng các ngh n c t ng ố c , c các S n g Sc 5 n nh ngh n c n ng h nh ph T nh n, h c T t c các ph ng pháp n ết ph n tích ô h nh h t ến tính c nh ng nh c t ng ánh g á ch ch nh h ng c các ngh n ánh g á t n th t nh nh n 20 22 T t c c nh c g á t c t 0 1. Ñaët vaán ñeà c mcác naê nghTöønñoùc coù ch 2014. theå ngñöatô t ếpt soá ra moä c khuyeá n nc nghò ,5 5 C 2, 6 5,5 h hông c phuø ánhhôïgpávaø t o ncoâth ng taùc truyeà t n thoâtng phoø á ncá g choá , ng Tieâuch/ ch chaûcy vaønhnhieã h mng khuaå c n hoâ nghhaápncaác p ôû treû em c caùc beänh nhieãm khuaån cho treû em trong giai ñoaïn laø hai beänh coù tyû leä maéc vaø töû vong cao nhaát ôû nhöõng c ng hieä n nay.ph ng pháp c c cộng nh t ng ph n tích n (Hình nöôùc ñang phaùt trieån. ÔÛ nöôùc ta, 80% töû vong do tieâu 7) 2 ch ng c g á t t ng ánh g á t n th chaûy xaûy ra ôû treû em döôùi 2 tuoåi, bình quaân 1 treû döôùi 2. Phöông phaùp nghieân cöùu t c ng ph ng pháp 5 tuoåi moãi naêm maéc töø 0,8-2,2 ñôït tieâu chaûy, öôùc tính haøng naêm coù 1100 tröôøng hôïp töû vong [6], [5]. 2.1. Ñòa ñieåc mh vaøến thôøcá ng ch i gian nghieâ n cöùuánh g á Veà NKHH, trung bình moãi naêm moät ñöùa treû maéc 4-9 SND of effect estimate th ng c t n th t laàn, tyû leä töû vong do NKHH chieám 1/3 (30-35%) so Nghieân cöùu ñöôïc thöïc hieän vaøo naêm 2014 taïi 3 vôùi töû vong chung [1], [4]. Tyû leä maéc vaø töû vong cuûa tænh: Hoøa Bình, ộtHaøcông TónhcvaøtKieâng ố ñaïni dieä n Giang, g nncho hai beänh naøy raát cao nhöng hoaøn toaøn coù theå haïn cheá 3 mieàn Baéáng c, Trung, t n c Nam cuûTa Vieänh ,2 t Nam.n, t ng ph n baèng caùch chuû ñoäng phoøng traùnh taùc nhaân gaây beänh -2 0 2 tích t p n , các ph ng pháp t á vaø xöû lí kòp thôøi khi bò beänh. Ñeå phoøng choáng beänh, 2.2. Ñoái töôïng nghieân cöùu 0 ngöôøi daân noùi chung vaø ngöôøi chaê 5 10 m soùc treû noùi rieâng Precision 15 cá g hạn h ng th g n nh ạ phaûi coù kieán thöùc ñaày ñuû veà phoøng95% Study beäCInhforvaø regression line caùch xöû intercept Caùc baøhácmeï nhcoù con döôùng i 5 tuoå , i. ng , ch t lyù khi treû bò maéc beänh ñeå giaûm tyû leä maéc vaø töû vong. t n, c ng c th ột t ng Chính vì lyù do ñoù, chuùng toâi thöïc hieän nghieân cöùu: Tieâu chuaån löïa choïn: Laø caùc baø meï coù con döôùi Hìnhn 7: “Kieá thöùĐường c cuûa caùtuyến c baø meïtínhcoùđánh giáisai con döôù chệch 5 tuoå i veà nhtuoång 5 i, coù tinh thaàhn ếnminh chmaãnố, töïhácnguyeän,t hôï g p taùccác traû phoø n g choá n g tieâ u chaû y vaø nhieã m do ảnh hưởng của các nghiên cứu với cỡ mẫu ngh n c khuaå n hoâ haá p caá p lôøi phoû n g vaán . cc tính ôû treû em taïi moät soá vuøng/mieàn Vieät Nam”, vôùi nhỏ trong phân tích mối liên quan giữa Sống muïc tieâu moâ taû kieán thöùc cuûa caùc baø meï coù con döôùi Th Tieâ c hu chuaå nh t n loaïn thi tröø: Tinh t thaàn khoâtng minh n t maã ngn cùng vợ/chồng/bạn tình và Tuân 5 tuoåi veà phoøng choáng tieâu chaûy vaø nhieãm khuaån thủ điều trị hoaë c khoâncg coù maët taïh i hoä gia ñình t ng c trongphác thôøi gian hoâ haá p ôû treû em ARV ở bệnh nhân HIV/AIDS taï i moä t soá vuø n g/mieà n Vieä t Nam nghieâ n cöùu hoaë c khoâ n g töï nguyeä n , hôï p taùc trong quaù 14 Taïp chí Y teá Tạp Coâng coä tế Công ng, 3.2017, cộng, Soá 436/2020 Số 52 tháng
| TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU | 2.6. Xöû lyù vaø phaân tích soá lieäu: Soá lieäu ñònh löôïng ttrình phoû nhngng vaán. nh nh n c c ộ t n th t sau khi thucthaäpnh ñöôïnh n mống c kieå tạmnh tra, laø , maõ hoaù vaø saïch, h 5 2.3. t Thieá ntthkeá nghieâcn cöù thu: Moâ ttaû caét ngang ct ng nhaä c pngbaèng phaàốngn meàc ngm Epidata n ch 3.1, ng xöû lyùốngthoáncg ng keâ baèng phaàn meàm Stata 11, thoáng keâ moâ taû vôùi tyû leä ng ng th p T t n th t / ch ng/ ạn t nh th nh nh n th ng c 2.4. Côõ maãu vaø caùch choïn maãu %, thoáng keâ suy luaän vôùi kieåm ñònh 2. c nh nh n / S t ng ph n tích nh c nh t ng ng th ốc 2 , h n ng 22 6 Côõ 2.4.1. 2 ngmaãu t ng th nh nh c t n2.7.th Ñaïo ñöùt c cnghieânnhcöùnh n c ng u: Nghieâ c u hñöôïnc n cöù ch ng tô 6 ,0 C 5 6 ến 2, , tieán haø n h döôù i c ng nh ng ng söï chaá p thuaä n cuû h t a chínhnh nh nn ñòa quyeà Söû duïng coâng thöùc tính côõ maãu cho moät tyû leä ñeå phöông, laõnh ñaïo cô quan y teá treân ñòa baøn nghieân txaùc ñònh n soá c hoähgia n tñình ng coù baøn meï c coù con döôùcộng i 5 tuoåi: cöùut vaø c ñoái töôïc,ng nghieâ ộng n cöùn,u. Thoâ h nến g tin hích nhn ñöôïc hoaø n 2006 tạ h 25 c c t ng ố toaø nh nnbaût o ng maät vaø keát t quaûnh chæ ñöôïcc söû ốngduïnch g cho ng muïc ngh n c g N Z 25 x p nh 1 nhP n 55 th p ñích nghieâ n cöù u . / ch ng th ng t ng ột c ộc hôn nh n, 2 c nh t 2 6 pxT nh n, ết 1 nh t 26 ột3. ốKeá nht quaû ngh n c ch ng hôn nh n c Vôù chi Z ng tô (öùạng vôù = 1,96 thi p=h0,05), n t p = 0,37 t [3], n th = 0,14 c g p ch c công h t nh t ạng nh / t ngtínhh ñöôï p cch N = 334. h Döï phoøcngCh khoaûng 20% h ñoái Stöôïhng töø n Sc nh nh n t c ng g p nh choái traû lôøi, cuoái cuøng côõ maãu laø 409 hoä gia ñình coù con 3.1. Kieán thöùc cuûa baø meï veà caùch cho treû aên/ g 2i 5 ngh döôù tuoåi. n c 2 6 nh nh n t buù nh ñuù n nt g khi n thbò tieâu chaû t hy n 2 ,2 S nh n n, t n th th p nh t 0 c ng hác ết nh ột t ng 2.4.2. Caùc25h choïn maãu: nh tn maã Choï 00u nhieàu giai ột tñoaïng n nh ng g thích nh ng ng n nh n h ến nh nh n hông t n ch hác tn c t ếp c n th t 0, gh n c c ch ng tô c ng Giai ñoaïn 1: moãi mieàn choïn ngaãu nhieân 1 tænh: t các n c ngh phát t n ph h p n g c các ngh n c hác Hoøa Bình-mieàn Baéc, Haø Tónh – Mieàn Trung vaø Kieân n c nMieà Giang- nhmng Nam; c n hạn chế ng n ch th c ống c ng /ch ng/ ạn t nh c c hông áp ng nh c c ến gHình p 1., Kieá 5 nnthöùc5cuûaCbaø meï,06 veà caùc,25 h chonh treû ng aên/ nh Giai ñoaïn 2: moãi tænh choïn ngaãu nhieân 3 xaõ bao nhxaõnhnoânng thoân/, thaønSh thò t (thò n t traánnthế g ng) nh nh n hông buù ñuùncg n khiống bò tieâch u chaû ngy phaân theo / chñòang/ dö ạn goàm /phöôø vaø khoù (n=409) khaên (mieàn nuùi/haûi ñaûo): toång 9 xaõ; / S , nh ng nh nh n ốn t nh n c ng ph n ánh th c tế ng h c ch ng t nh t c chính ph c Nhaä /chn xeùng Gaànng t: th 80% baø nh meï coù kieác n thöù ộng c ñuùncg tốt veà Giai ñoaïn 3: moãi xaõ choïn 46 hoä gia ñình coù caùch cho treû aên/buù khi bò tieâu chaûy, tyû leä baø meï ôû hcon cdöôùcáci 5t tuoå chi, cchoï t nt ngaãcu nnhieâ ph n hoäc nh ng ñaà gia ñình ngu tmieàng t n thöùống n nuùi coù kieá c ñuùncg veà ngcaùg ch cho nh,treûch buù/aên khic tieâu,ng ch sauchñoù thlöïa choïnngh caùc hoä gia t cñình t ntieá thp theo, pháctheo, bò tieâ /chu chaû ng y chieác nmcátyû leä cao ết nhaánt vôùic83,9%, ng sau c ch ñoù phöông phaùp laø “coång lieàn coång”. ñeán mieàn nuùi vaø thaáp nhaát laø ôû noâng thoân vôùi 74,3%.2 nh c ch ng t nh t í , t t ng ngh n c nh tính c c Baûng 1. Lyù do khoâng cho treû aên buù bình thöôøng khi bò nh nh phaù 2.5. Phöông n p, kyõ thuaä ốnt thu thaä chp soáng lieäut nh th c h n n 20 6 tạ t p tieâu chaûy (n=409) c n c ít nh t ột th nh n t ng g nh ết ph n tích gộp Noâc ng chMieàng tô ch th Boä coâng cuï: Phieáu phoûng vaán ñöôïc xaây döïng vaø Thaønh n nuùi Toång gchænhp söû t ang sau khiccoùnhthöûcnghieä nh m taïi Thaït cnh Thaách ngNoäi. t, Haø hông c Noäi dung ố thòn h thoâ g n g tính t pn ng th ốc n ng C nh nh n ng n % n % n % n % th t ết n c ng t ng Phöông phaùp thu thaäp soá lieäu: Ñieàu tra vieân Ngöôøi khaùc khuyeân 1 0,7 6 4,3 0 0 6 1,7 nh nh nh n c n ph th g các t ết ph n tích gộp c ch g , phoûng vaán tröïc tieáp caùc baø meï coù con döôùi 5 tuoåi. Sôï treû beänh naëng 5 3,6 17 12,1 11 8,5 33 8,1 0,006 t n cán ộ tế t c t theâth m n, t , ch n, , , Sai soá vaø khoáng cheá sai soá: Sai soá do ngöôøi cung Sống c ng / ch ng/ ạn t nh hông nh ng caáp thoâng tin boû soùt hoaëc coá tình sai thöïc teá, ñeå haïn g 33 , nh ng hác Nhaän xeùt: Veà lyù do khoâng cho treû aên buù bình ết c c ng cheá sai soá,hñieàtu tra/ gvieâpn ñöôïng c n kyõ, coùt kinh c taäp huaá ng thöôøntg khi bò n tieâ , u chaûy, ngaà,n 10%tngöôø n, i ñöôïc phoûnt,g nghieä m trong c ộc ống h ng ng giao tieá p . Sau c n h t t ng n, khi keá t thuù c phoû n g vaá vaánpcho t n raè n g treû bò naë ch tạ ột ố np tuïcccho n g theâm neá u tieá h aên/buùc ñieàu tra vieân kieåm tra laïi phieáu ngay ñeå khoâng boû bình thöôøng, trong ñoù, ngöôøi daân ôû noâng thoân chieám t t thoânh soù ngntin.ch Giaùng m saùtí vieân ckieåmh tra n phieá ng th u khi g keát S leä tyû h cao, Ch nhaát vôùih12,1%, Các ngh gaáp gaànnc4 laàntạsoCh vôùi thaønhh thuùc ñeå ch kòpngthôøt i phaù nh t hieän tsai soá vaø boå sung h nkòp thôøi. 26 thò. ch Coù th 1,7% n ngöôø g i khoâ c ng cho h treûngaên/buù hông bình t thöôø n thng do ngöôøi khaùc khuyeân. Söï khaùc bieät naøy coù yù nghóa t n th t n ng hết th ốc t c h nn g n c th g TaïYp tế Tạp chí chíCông Y teá cộng, Coâng coä Sốn52 g, 3.2017, Soá 43 tháng 6/2020 155
| TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU | mothers tạ nh being n able t n toThế detect g some, severe c signs t tạ of diarrhea KẾT LUẬN and ARI was low. Only 6.6% of mothers recognized wrinkled skin signs (14.4 % in urban and 2.1% in rural region, respectively); 11 % of các mothers n c c recognized t nhsigns of dyspneac , ph (25.9n %cin urban T andt 1.5% n thin mountainous t region). ch ng Mothers’ 22 6 2 hknowledge ng t ếpabout c n prevention các chof diarrhea cand hARIn in urban nhwas nh better n thant that of t mothers t in n rural cácand n c mountain regions. n g , nh ch ng t nh t n ph ng th nh p t ng nh 6 , 5 C 6 ,0 t n Keywords: c n acute Diarrhea, 5 Th respiratory n , t ng ph n knowledge, infections, ến 2, under 5-year-oldc t n thchild. t các tích n ch ng tô hông ph n tích t ng n c th nh p t ng nh n ch c , c n h t ng nh nh n / S c nt h t c t h t T ng ố : c nh các ngh n c t c Taùc giaû , í c g nh ng th n nh /ch ng/ ạn c1. tácVieä gn ñaøo taïo YnghoïCh n cộng 2 ch c döï phoøng vaø Y teá coâng coäng, tröôøtngnh ÑaïiTh hoïc Y Haø n Noä, i các nh nh n hông ống Email: thangtcyt@gmail.com th c ố n h g g tính t ng ch ng ng th n n n c t n h 2. Cuïc phoøng choáng HIV/AIDS – Boä Y teá , ng c t ng c các nh nh n ng t t cán ộ tế g , ngh n c n Email: longmoh@yahoo.com t n cạnh nh ngh n c ch t th hác t t ng t n th 3. CNYTCC4 naêm hoïc 2015-2016, Vieän ñaøo taïo Y hoïc döï phoøng vaø Y teá coâng coäng, tröôøng Ñaïi hoïc Y Haø Noäi ch ng Email: nh ốvietanhmsg1@gmail.com, n ng t dinhminhnb01@gmail.com n th t g n n g c n c các ngh n c t 4. t Boä Y teá ng ng c t ng t ng t ng th ết ế ph ng pháp ph T Email: dducthien@yahoo.com, , c ng hông th trantuananh2000@yahoo.com n g tính c h p n n t n th t t n cc ng ột ích tác g hông n n ến th c t ng ng c t ng Các g th ết g thích ch c ết t n n c 1.hác Ñaët vaát n ñeà hác t các c naêm 2014. Töø ñoù coù theå ñöa ra moät soá khuyeán nghò ch n h á, h n, c nh h nh phuø hôïp vaøo coâng taùc truyeàn thoâng phoøng choáng ốTieâuống chaûy vaø í nhieãphm khuaå n ítn hoâ haápng caáp ôû treû em, caùc beänh nhieãm khuaån cho treû em trong giai ñoaïn laø hai beänh coù tyû leä maéc vaø töû vong cao nhaát ôû nhöõng hieän nay. ch nöôùct gñangngh n, cn. ÔÛốnöôùống phaùt trieå n töû c ta, 80% nhvong h ndo tieâ2u. chaûy xaûy ra ôû treû em döôùi 2 tuoåi, bình quaân 1 treû döôùi 2. Phöông phaùp nghieân cöùu h n tích t ng nn n t n tạ ột ố hạn 5 tuoåi moãi naêm maéc töø 0,8-2,2 ñôït tieâu chaûy, öôùc chế haø tính T ngnnaêthm coù 1100 t tröôøcng hôïp töû ngvong t[6],n các [5]. 2.1. Ñòa ñieåm vaø thôøi gian nghieân cöùu Veà NKHH, trung ph ng pháp ng ng hác nh bình moã i naê m moä t ñöù at ng ngh4-9n treû maé c laàn, tyû leä töû vong do NKHH chieám 1/3 (30-35%) so Nghieân cöùu ñöôïc thöïc hieän vaøo naêm 2014 taïi 3 c i töûtvong vôù ng chungh [1], , t [4]. t c Tyû cácleä ngh maéc vaø n töû c vong ch cuûnga tænh: Hoøa Bình, Haø Tónh vaø Kieân Giang, ñaïi dieän cho hai tô beä nhcnaøny raát cao t ếp c nhöngánh hoaøgn átoaø t n coù n th theå haïn cheát 3 mieàn Baéc, Trung, Nam cuûa Vieät Nam. baèngt caùcáh chuû cá ñoäng cphoøng traùcnhng taùc nhaâ phn gaâ ngy pháp beänh vaø xöû lí kòp thôøi khi bò beänh. Ñeå phoøng choáng beänh, 2.2. Ñoái töôïng nghieân cöùu ngöôøci daâncnoùi chungcộngvaø ngöôø chi chaêmngsoù c c treû g ánoù t i trieâng 2 ng phaû i coù kieá ánh g á t n thn thöù c ñaà y ñuû tveà phoø n g beä n h , nh ng h ánhvaø caù ch xöû Caùc baø meï coù con döôùi 5 tuoåi. lyù khi treû bò maéc beänh ñeå giaûm tyû leä maéc vaø töû vong. g á t n th t nh nh n t á cá th Chính vì lyù do ñoù, chuùng toâi thöïc hieän nghieân cöùu: Tieâu chuaån löïa choïn: Laø caùc baø meï coù con döôùi th ng “Kieá c c cuûha caùng n thöù c baø cmeï tínhcoùcconhdöôù n i 5 tuoåth i veàc 5 tuoåi, coù tinh thaàn minh maãn, töï nguyeän, hôïp taùc traû phoø tế g n g choá n g tieâ u chaû , ch nh ch n c y vaø nhieã m khuaå n hoâ haá nghcaánp p lôøi phoûng vaán. tính ôû treû em taïi moät soá vuøng/mieàn Vieät Nam”, vôùi c c, tieâu moâ muï háctaûnhkieán thöùc ạcuûathcaùếtc baøế meï nghcoùncon c döôùi Tieâu chuaån loaïi tröø: Tinh thaàn khoâng minh maãn 5 phtuoåingveàpháp phoøng choánng g tieâ c ungchaûy vaø ột nhieã t ng m nh khuaå ngn hoaëc khoâng coù maët taïi hoä gia ñình trong thôøi gian hoâ haáp ôû treû em taïi moät soá vuøng/mieàn Vieät Nam nghieân cöùu hoaëc khoâng töï nguyeän, hôïp taùc trong quaù hạn chế c ph n tích gộp n 14 6 Taïp chí Y teá Tạp Coâng coä tế Công ng, 3.2017, cộng, Soá 436/2020 Số 52 tháng
| TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU | trình phoû ng vaá n. 2.6. Xöû lyù vaø phaân tích soá lieäu: Soá lieäu ñònh löôïng TÀI LIỆU THAM KHẢO Y khi ct sau thu thaäp ñöôïcc kieå t m tra, laø thm saïchh, maõnchoaù vaø t 2.3. ThieáMeeting t keá nghieânreport cöùu: Moâ ontaû assessment caét ngang of nhaä ntp baèt ng phaàn Th meàm Epidata p 3.1, T xöû lyùng thoáng keât baèng phaàn meàm Stata 11, thoáng keâ moâ taû vôùi tyû leä WHO HIV drug resistance early warning p p ng th n tt n ng th 2.4. Côõ maãu vaø caùch choïn maãu %, thoáng keâ suy luaän vôùi kieåm ñònh 2. indicators. n , S t n th c nc c , t n th p BMC Int Health g2.4.1. n Côõt nmaã20 u Hum Rights. 2.7. 20c 5nghieâ Ñaïo ñöù 5 n cöùu: Nghieân cöùu ñöôïc tieán haønh döôùi söï chaáp thuaän cuûa chính quyeàn ñòa 2 Söûtch Y,nTch duïng coâ g thöùc tính côõ, maãu cho g moät, tyû leä tchñeå n n , S nch , h phöông, laõnh ñaïo cô quan y teá treân ñòa baøn nghieân , t xaùc, ñònh soá hoä gia, ñình coùng baø meï coù ncon döôùig5 tuoå n i: cöùu vaø hñoái töôï nc ngt nghieâ nt n cöù t u. Thoânth g tin pñöôïc hoaø Tn toaøn ng baûo pmaätpvaø keát quaû ng chæ ñöôï th c söû duïn g cho muï c h nc t nt t pth1 Pp ng t ñích nghieân cöùu. p p N ng th 1 Z 2 x / px S 2 t t n th c ct n t n h th c c nt 2 th c t n p 3. Keá BMC t quaûHealth. 20 Public 6 Vôù T gi Z = 1,96 (öù nT g , n g vôù i = 0,05), t p = 0,37 [3], = c BMC clinical 0,14 ch pp , , h n , tính ñöôïc N = 334. Döï phoøng khoaûng 20% ñoái töôïng töø pharmacology. choái traû lôøi, cuoá20 i cuøn0 g côõ0maãu laø 409 hoä gia ñình coù con 3.1. p Kieán thöùT, c cuûa baø meï S,veà caùchh cho ngtreû aênS/ döôùi 5 tuoåi. buù ñuùng khi bò tieâu chaûy th , t n , n , t h nc t nt t Th p ng 2.4.2. t n Caù ng u: h nc n h c h pch choïn maã p ng th N Am J Med Sci. Choïn maãu nhieàu giai ñoaïn 20 5 220 22 n nt th ng n ng thGiai ñoaïn 1: moãi mieà n n choï n ngaãand AIDS u nhieâ n 1 tænh: behavior. 0 C hn S , ng , cC tch n , t Hoøa Bình-mieàn Baéc, Haø Tónh – Mieàn Trung vaø Kieân 20 22 6 6 c t n ng ng g n c h Giang- Mieàm Nam; T ng S n, T n n S n, g n th n n h nc t nt t th p Hình 1. Kieán thöùc cuûa baø meï veà caùch cho treû aên/ Giai ñoaïn 2: moãi tænh choïn ngaãu nhieân 3 xaõ bao n h gh C n, t S t t n n t ct t S buù ñuùng khi bò tieâS n y phaânththeo ñòat dö u chaû goàm xaõ noâng thoân, thaønh thò (thò traán/phöôøng) vaø khoù p t n nt khaê (mieànhnuùi/haûipp ñaûo): toånt g 9 xaõ; t t nt t CT (n=409) 62 AIDS Care. 20 2 6 5 5 t p t nt c n c n Th nh nc C n xeùttt: GaànT,80% baø Nhaä ncmeï coù n kieán ,thöùc ñuùngg veà Giai ñoaïn 3: moãi xaõ choïn 46 hoä gia ñình coù caùch cho treû aên/buù khi bò tieâu chaûy, tyû leä baø meï ôû 20 2döôù20 con i 5 tuoåJournal of uPreventive i, choïn ngaã Medicince. nhieân hoä gia ñình ñaàu , ntnuùi coù nt mieà t c ñuùngt veà caù kieán thöù t chntcho treû h buùnc n /aên khi tieâ 20u,5sau0ñoù löï 0a choïn caùc hoä gia ñình tieáp theo, theo bò chtieâuh chaûy chieá n m tyû leä cao c ncnhaát vôùi t83,9%, c psau n ñoù phöông phaùp laø “coång lieàn coång”. ñeán mieàn nuùi vaø thaáp nhaát laø ôû noâng thoân vôùi 74,3%. 5 h n TT t t nt h nc n t n c t ct n AIDS Baû ng 1. care. 20Lyù do25khoâng cho62treû aên6buù bình thöôøng khi bò 2.5. t Phöôngct phaùpng , kyõ thuaäSt thu p tthaäntp soá lieänu g tieâu chaûy (n=409) n t t t th p nc S c nt n 2 Ch n , Thaønh , Noângng Mieà,n nuùti Toång n Boä coâng cuï: Phieáu phoûng vaán ñöôïc xaây döïng vaø ng,khincoù 20 chænh söûa sau 6 Journal thöû nghieäm taïi Thaïcofh Thaá Preventive t, Haø Noäi. nc Noäi dung n thò tc thoân nt t p n % n % n % n % Medicince. 20 6 2 T t nt ng n ct t nt Phöông phaùp thu thaäp soá lieäu: Ñieàu tra vieân Ngöôøi khaùc khuyeân 1 0,7 6 4,3 0 0 6 1,7 phoû 6 T ng vaá n n tröïc, tieáp caùng c baø meï , coù g conndöôùi 5, tuoåt i. n Ch n t p ct C h t St , Sôï treû beänh naëng 5 3,6 17 12,1 11 8,5 33 8,1 0,006 p ct S c c n c n t n 20 theâm0 20 5 J Acquir Immune Defic Syndr. Sai soá vaø khoáng cheá sai soá: Sai soá do ngöôøi cung 20 6 2 2 caácc p thoân, g tin boûh soùtnc hoaë,c coá tình n sai thöïtcc teá, ñeå haïn Nhaän xeùt: Veà lyù do khoâng cho treû aên buù bình cheá nt sait soá, ñieàu T tra vieâ t n ñöôï nt cS taäp huaá c n kyõ, coù kinh p thöôøng khi n bò t tieâ h u chaû , y, gaàn 10% S, ngöôøi ñöôï,c phoû t ng nghieäm trong giao tieáp. Sau khi keát thuùc phoûng vaán, vaán cho raèng treû bò naëng theâm neáu tieáp tuïc cho aên/buù ng th / S n tn PloS one. ñieàu tra vieân kieåm tra laïi phieáu ngay ñeå khoâng boû ct n h nc t gh ct bình thöôøng, trong ñoù, ngöôøi daân ôû noâng thoân chieám 20t thoâ soù 6 ng tin. 2 Giaù 0 m6 saù 6t vieân kieåm tra phieáu khi keát tyûnt t nhaát vôùiTh leä cao p gaáp gaànng 12,1%, ni thaø 4 laàn so vôù ct nh thuùc ñeå kòp thôøi phaùt hieän sai soá vaø boå sung kòp thôøi. thò. S Coù th 1,7% n ngöôø n ni khoâC nng cho c treû C aên/buù bìnhp cthöôø t nng tt S, , , do ngöôøi khaùc khuyeân. Söï khaùc bieät naøy coù yù nghóa TaïYp tế Tạp chí chíCông Y teá cộng, Coâng coä Sốn52 g, 3.2017, Soá 43 tháng 6/2020 15
| TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU | mothers being p ng ablehto detect nc soment severe nt nsignsnof diarrhea t and th ARI was CT low. Only h 6.6% nc ofnmothers t nt recognized wrinkled skin signs (14.4 % in urban and 2.1% in rural region, respectively); 11 % of c recognized mothers t S ttsigns ng ofAIDS patient dyspnea % in urbant and (25.9 care nt C 1.5% C tt in mountainous h nc region). Mothers’ ng andknowledge STDs. 20about 0 2 prevention 5 0 of diarrhea and ARI in urban was p better th than tc that ofCmotherstt in rural th and t mountain regions. h , t , Tt , t n S C nc T p CT AIDS Keywords: , p Diarrhea, acute respiratory p t ng infections, t Care. 2000 knowledge, 2 5-year-old under 255 266child. t tc n t n 22 Ch n , n , Sh h nc th S t t nt PLoS medicine. t c n t n th p Soc Sci Med. Taù 200 6 c giaû : 0000 0000 2000 50 5 605 1. Vieän ñaøo taïo Y hoïc döï phoøng vaø Y teá coâng coäng, tröôøng Ñaïi hoïc Y Haø Noäi 5 t Email: n thangtcyt@gmail.com World Economic Situation 2 t ng , t n T, n , t ng Prospects 2. 2018. Y 20 Cuïc phoøng choáng HIV/AIDS – Boä Y teá c p t h nc t t T Email: longmoh@yahoo.com p n n ct p h nc 6 n n C nt n 3. n CNYTCC4 ng n phoø naêm hoïc 2015-2016, Vieän ñaøo taïo Y hoïc döï p 20 20 http // p nggn ntteá coânng coäng, tröôø vaø Y t ng Ñaïng i hoïc Y Haø pNoäi t Email: vietanhmsg1@gmail.com, dinhminhnb01@gmail.com t h p n g/ n g / C n n n t6 n 2 nth t 4. Boä Y teá t c / 065 cc Email: dducthien@yahoo.com, ct trantuananh2000@yahoo.com 20 n t t ng pt n BMC Pregnancy Childbirth. 20 S n n , t n n c nc t 0 2 56 2 n ,C CC, c c , t nt n h nc ng p t nt n t t ng nt t th p ch ng h th t n S, tt S ,C p n n AIDS. 2005 S pp S, 1. t Ñaët cvaán ñeà p n h nc nt naêm 2014. Töø ñoù coù theå ñöa ra moät soá khuyeán nghò S5 phuø hôïp vaøo coâng taùc truyeàn thoâng phoøng choáng th t n th nt St t Tieâu chaûy vaø nhieãm khuaån hoâ haáp caáp ôû treû em caù 25c beänh nhieãm , khuaåchn gcho treû, em trong ch n giai , ñoaï t n p haipbeäctnh coù tyû leä maéc vaø töûchvong, cao nhaát nôû nhöõ laø ct ng hieä n nay. nöôù ch c ñang n, phaùn t trieå th n. ÔÛcnöôùcgta, 80%AIDS töû vongPatient do tieâu h nc t nt t th p n chaû Care y xaû y ra ôû treû STDS. 200em2döôùi 2 5tuoåi, 60 bình quaân 1 treû döôùi S h2. Phöông n cphaùpn nghieânthcöùu c t 5 tuoåi moãi naêm maéc töø 0,8-2,2 ñôït tieâu chaûy, öôùc n JAMA. 2006 2 6 6 6 6 0 tính haøng naê n m coù, 1100 tröôøn,g hôïp töû vongS,[6],t [5]. 2.1. Ñòa ñieåm vaø thôøi gian nghieân cöùu Veà NKHH, trung bình moãi naêm moät ñöùa treû maéc 4-9 26 C, nT ,S n , h c h nc c p th C laàn, tyû leä töû vong do NKHH chieám 1/3 (30-35%) so Nghieân cöùu ñöôïc thöïc hieän vaøo naêm 2014 taïi 3 c i töû vôù nt vong ch ng chung [1], [4]. Tyû n t leä maé ngc vaø töû vongn ctcuûa tænh:S, HoøS a Bình, t ,HaøCTónh t vaø Kieân nGiang, ñaïi dieäct n cho hai beä n h naø t n nt t y raá t cao nhöng hoaø n toaø n th p PLoS Med.coù theå haï n cheá 3 mieà cn t Baé c , th Trung,t Nam t n cuûa n Vieä t h Nam. nc t T baèng caùch chuû ñoäng phoøng traùnh taùc nhaân gaây beänh 200xöû lí5 kòp vaø 5 thôø0i khi bò beänh. Ñeå phoøng choáng beänh, p c 2.2.pÑoáithtöôïnng nghieâ c n t t nt n cöùu c ngöôø n th h th c t nc , 20 i daân noù g i chung, vaø ngöôø n it chaê n m soùc treû noùictrieâcng phaûi coù kieán thöùc ñaày ñuû veà phoøng beänh vaø caùch xöû Caùc baø meï coù conOne. PLoS döôùi 20 5 tuoåi. 02 0 lyùnkhi treû c nc ptc beänhch bò maé ñeå giaûng n c vaø töû vong. m tyû leä maé ng Chính nt tvì lyù do ñoù, hchuùnnc g toâi thöï J cAcquir hieän nghieâ n cöùu: Immune 2 Tieâu chuaån löïaAntiretroviral choïn: Laø caùc baøtherapy (ART) meï coù con döôùi “Kieán thöùc cuûa caùc baø meï coù con döôùi 5 tuoåi veà 5 tuoåi, coù tinh adherence thaàn minh among people maãnliving , töï nguyeän,HIV/AIDS with hôïp taùc traû Defic Syndr. 2006 S pp S phoøng choáng tieâu chaûy vaø nhieãm khuaån hoâ haáp caáp lôøi phoûng vaán. tính ôû treû em taï i moä t soá vuø n g/mieà n Vieä t Nam”, vôù i (PLHIV) in the north of Vietnam : a multi- 2 Ch n , c c , Ch , muïc tieâu moâ taû kieán thöùc cuûa caùc baø meï coù con döôùi method approach, Tieâu chuaå n loaïi tröø: Tinh n thaànn khoâng minht maãn t S p t h nc t 5 tuoåi veà phoøng choáng tieâu chaûy vaø nhieãm khuaån nt t hoaë c khoângg coù20 maët taïi hoä gia ñình trong thôøi gian T chn hoâ haácp tôû treû n em taï ngi moä p tt soác pvuøntng/mieà n n Vieä c t nNam c nghieân cöùu hoaëc khoâng töï nguyeän, hôïp taùc trong quaù 14 Taïp chí Y teá Tạp Coâng coä tế Công ng, 3.2017, cộng, Soá 436/2020 Số 52 tháng
| TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU | 2.6. Xöû lyù vaø phaân tích soá lieäu: Soá lieäu ñònh löôïng 2trình phoûngt vaán., n , T , t sau khi thu thaän h c kieåm tra, p ñöôï , laøtm saïch, maõ n hoaù nvaø ng 2.3.t Thieát keáh nghieâ nc n tcöùu: Moâ t taû n caéht gh ngang ct nhaä th p baèng phaà ntn meàt m Epidata t t3.1,ntxöû nlyù thoángckeâ baèng phaàn meàm Stata 11, thoáng keâ moâ taû vôùi tyû leä nt t th p n h pt c nt n tt ng n ng t c nt 2.4. Côõ maãu vaø caùch choïn maãu %, thoáng keâ suy luaän vôùi kieåm ñònh 2. c h t p ct n p ct n gc c t n 5 0 6 nt p2.4.1. n Côõ n maãu p AIDS Patient Care STDS. 2.7. Ñaïo ñöùc nghieân cöùu: Nghieân cöùu ñöôïc 2006 20 56 tieán haønh döôùi söï chaáp thuaän cuûa chính quyeàn ñòa Söû duïng coâng thöùc tính côõ maãu cho moät tyû leä ñeå phöông, laõnh ñaïo cô quan y teá treân ñòa baøn nghieân 2xaùc ñònh soánhoä gia ,ñình coù baøT,meï coù con döôùi 5 tuoåT,i: cöùu vaø ñoái töôïng nghieân cöùu. Thoâng tin ñöôïc hoaøn ng gh ct nt t toaøn baûo maät vaø keát quaû chæ ñöôïc söû duïng cho muïc p 1 P ñích nghieân cöùu. th p h N ncZ n x t2 2t n nt n 1 px ct h pt 2 th n c nt 3. Keát quaû thVôùpi Z = 1,96Pharmacoepidemiology (öùng vôùi = 0,05), p = 0,37 [3],and =Drug 0,14 tính ñöôïc N = 334. Döï phoøng khoaûng 20% ñoái töôïng töø Safety. choái 200 00maãu laø0 409 traû lôøi, cuoái cuøng côõ 5 hoä gia ñình coù con 3.1. Kieán thöùc cuûa baø meï veà caùch cho treû aên/ döôùi 5 tuoåi. buù ñuùng khi bò tieâu chaûy 0 , n g ng S t g2.4.2.SAHARA Caùch choïnJ.maã 200u: 65 Choïn maãu nhieàu giai ñoaïn n ,C , C, tt Giai p ñoaïctn 1: moãi mieàn choï t n ngaã t g u nhieânn h1 tænh: th Hoøa Bình-mieàn Baéc, Haø Tónh – Mieàn Trung vaø Kieân h n p ch g c t nt ng Giang- Mieàm Nam; p t n n n AIDS Behav. Hình 1. Kieán thöùc cuûa baø meï veà caùch cho treû aên/ 2006Giai0ñoaï 5 n 2: moãi2tænh choïn ngaãu nhieân 3 xaõ bao buù ñuùng khi bò tieâu chaûy phaân theo ñòa dö goàm xaõ noâng thoân, thaønh thò (thò traán/phöôøng) vaø khoù (n=409) 2 n (mieàn nuùi/haûi, ñaûTo):chtoång 9Txaõ;Th khaê p ct n n n tt t n n T g Nhaän xeùt: Gaàn 80% baø meï coù kieán thöùc ñuùng veà Giai ñoaïn 3: moãi xaõ choïn 46 hoä gia ñình coù caùch cho treû aên/buù khi bò tieâu chaûy, tyû leä baø meï ôû conhdöôùnc i 5 tuoåJi, Int choïnAssoc Provid ngaãu nhieâ n hoä AIDS gia ñình Care. ñaàu mieàn nuùi coù kieán thöùc ñuùng veà caùch cho treû buù/aên khi tieâ 20 u , sau ñoù löï a 2 25 5 2 choï n caù c hoä 5 gia ñình tieá p theo, theo bò tieâu chaûy chieám tyû leä cao nhaát vôùi 83,9%, sau ñoù phöông phaùp laø “coång lieàn coång”. ñeán mieàn nuùi vaø thaáp nhaát laø ôû noâng thoân vôùi 74,3%. ch g , th n , t , t Baûng 1. Lyù do khoâng cho treû aên buù bình thöôøng khi bò 2.5. Phöông c t nphaùtp, kyõ nthuaäntt thut thaäp soá lieä th u p tieâu chaûy (n=409) hBoä nc n p nt t t t coâng cuï: Phieáu phoûng vaán ñöôïc xaây döïng vaø tc Thaønh Noâng Mieàn nuùi Toång n khi tcoù thöû chænh söûa sau n nghieämBulletin taïi Thaïchof Thaáthe World t, Haø Noäi. Noäi dung thò thoân p n % n % n % n % Health Organization. 20 5 2 Phöông phaùp thu thaäp soá lieäu: Ñieàu tra vieân Ngöôøi khaùc khuyeân 1 0,7 6 4,3 0 0 6 1,7 phoûng vaán tröï t c tieánp caùcT,baø meï coù ncon döôù,i 5 tuoåti. n Sôï treû beänh naëng 5 3,6 17 12,1 11 8,5 33 8,1 0,006 SC, t SC, pt n ch theâm Sai soá vaø khoáng cheá sai soá: Sai soá do ngöôøi cung caápt thoângntin ntboû soùt hoaëhc coánc t thöïntc teát, ñeå haïn tình sai Nhaän xeùt: Veà lyù do khoâng cho treû aên buù bình cheá th sai p soá, ñieàng u tra vieân pñöôïct taäp huaán tkyõ, ncoù kinh thöôøng khi bò tieâu chaûy, gaàn 10% ngöôøi ñöôïc phoûng nghieäm trong giao tieáp. Sau khi keát thuùc phoûng vaán, vaán cho raèng treû bò naëng theâm neáu tieáp tuïc cho aên/buù S h n c t tc ñieàu tra vieân kieåm tra laïi phieáu ngay ñeå khoâng boû BMJ bình thöôøng, trong ñoù, ngöôøi daân ôû noâng thoân chieám Global soù t thoângHealth. tin. Giaù20 m saù6t vieân kieå 000 25phieáu khi keát m tra tyû leä cao nhaát vôùi 12,1%, gaáp gaàn 4 laàn so vôùi thaønh thuùc ñeå kòp thôøi phaùt hieän sai soá vaø boå sung kòp thôøi. thò. Coù 1,7% ngöôøi khoâng cho treû aên/buù bình thöôøng 5 tt n , h , h do ngöôøi khaùc khuyeân. Söï khaùc bieät naøy coù yù nghóa TaïYp tế Tạp chí chíCông Y teá cộng, Coâng coä Sốn52 g, 3.2017, Soá 43 tháng 6/2020 15

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.