Một số bài toán được giải bằng định lý Lagrange
lượt xem 27
download
Tham khảo tài liệu 'một số bài toán được giải bằng định lý lagrange', tài liệu phổ thông, ôn thi đh-cđ phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!
Nội dung Text: Một số bài toán được giải bằng định lý Lagrange
- Trêng THPT Yªn Phong 1 B¾c Ninh Bïi V¨n §¾c Mét sè bµi to¸n ®îc gi¶I b»ng ®Þnh lÝ lagrange Bµi to¸n 1: Cho f(x) x¸c ®Þnh vµ cã ®¹o hµm bËc hai liªn tôc vµ kh«ng ®ång nhÊt b»ng 0 trªn bÊt kú ®o¹n nµo cña R. BiÕt r»ng ®å thÞ hµm sè y = f(x) c¾t ®êng th¼ng ax + by + c = 0 t¹i 3 ®iÓm ph©n biÖt. CMR tån t¹i x0 Î R sao cho f”(x0) = 0 vµ f”(x) ®æi dÊu qua x = x0. LG: V× ®êng th¼ng ax + by + c =0 c¾t ®å thÞ y = f(x) t¹i 3 ®iÓm ph©n biÖt nªn b ¹ 0. Ta ®Æt: ax + c g ( x) = f ( x) + th× ph¬ng tr×nh g(x) = 0 cã 3 nghiÖm ph©n biÖt. b Do f”(x) = g”(x) vµ f(x) cã ®¹o hµm bËc hai liªn tôc vµ kh«ng ®ång nhÊt b»ng 0 trªn bÊt kú mét kho¶ng nµo cña R nªn g(x) còng cã tÝnh chÊt ®ã. Theo ®Þnh lÝ Rolle th× tån t¹i 2 nghiÖm x1 , x2 víi x1< x2, cña ph¬ng tr×nh g’(x) = 0 sao cho g’(x) ¹ 0 víi "x Î ( x1 ; x2 ) vµ $x0 Î ( x1 ; x2 ) sao cho g”(x0) = 0. Ta thÊy g”(x) ®æi dÊu qua x0 , v× nÕu tr¸i l¹i th× g”(x) ³ 0 hoÆc g”(x) £ 0 trong [ x1 ; x2 ] ; tõ ®ã dÉn ®Õn g’(x) hoÆc ®ång biÕn hoÆc nghÞch biÕn trong [ x1 ; x2 ] , ®iÒu nµy kh«ng thÓ x¶y ra. Suy ra f”(x0) = 0 vµ f”(x) ®æi dÊu qua x0 (®pcm). Bµi to¸n 2: Cho hµm sè f(x) kh¶ vi v« h¹n trªn R vµ tho¶ m·n c¸c ®iÒu kiÖn: a/. $M > 0 : f ( n ) ( x) £ M , "x Î R, "n Î N . æ1ö b/. f ç ÷ = 0, "n Î N * . ènø CMR, f ( x ) º 0, "x Î R .. LG: ¸p dông ®Þnh lÝ Rolle trªn c¸c ®o¹n [ a1 ; a2 ] , [ a2 ; a3 ] ,..., ta dÔ chøng minh ®îc kh¼ng ®Þnh sau: Gi¶ sö f(x) cã ®¹o hµm trªn R. Gi¶ thiÕt r»ng tån t¹i d·y ®¬n ®iÖu (an) n ³ 1 héi tô ®Õn x0 vµ tho¶ m·n ®iÒu kiÖn f(an) = 0 "n Î N . Khi ®ã tån t¹i d·y ®¬n ®iÖu (a’n) n ³ 1 héi tô ®Õn x0 vµ tho¶ m·n ®iÒu kiÖn f’(a’n) = 0 "n Î N . 1 Sö dông kÕt qu¶ nµy cho hµm f(x) víi an = , n Î N , sau ®ã ¸p dông tiÕp víi c¸c n hµm : f’(x), f”(x),… ta ®îc: æ1ö f (0) = lim f ç ÷ = 0 x ®¥ è nø f '(0) = lim f ' ( a 'n ) = 0 x ®¥ f ''(0) = lim f (a ''n ) = 0 x ®¥ …………………….. Nh vËy f ( n ) (0) = 0, "n Î N . Khai triÓn Taylor cña hµm f(x) t¹i x = 0 ta ®îc f ( x ) º 0, "x Î R (®pcm). Bµi to¸n 3: Cho hµm sè f(x) kh¶ vi trªn [ 0,1] vµ tho¶ m·n ®iÒu kiÖn: f (0) = 0, f (1) = 1;0 £ f ( x ) £ 1, "x Î R .
- Trêng THPT Yªn Phong 1 B¾c Ninh Bïi V¨n §¾c CMR, tån t¹i a, b Î ( 0;1) , a ¹ b sao cho f’(a).f’(b) = 1.(OLYMPIC New – York -76) LG: XÐt hµm sè g(x) = f(x) + x – 1. Ta thÊy g(x) kh¶ vi trªn [ 0,1] , do g(0) = -1, g(1) = 1 nªn $c Î ( 0;1) sao cho g(c) = 0. Suy ra f(c) + c -1 = 0 hay f(c) = 1 – c. Theo ®Þnh lÝ Lagrange cho f(x) trªn c¸c ®o¹n [ 0; c ] , [c;1] ta cã: f (c ) - f (0) = f '(a ) víi a Î ( 0; c ) c-0 f (1) - f (c) vµ = f '(b) víi b Î ( c;1) 1- c f (c) 1 - f (c ) (1 - c)c tõ ®©y ta cã: f '(a ). f '(b) = . = = 1 (®pcm). c 1- c c (1 - c ) Bµi to¸n 4: Cho hµm sè g(x) liªn tôc trªn [ 0,1] vµ kh¶ vi trong (0;1) vµ tho¶ m·n c¸c ®iÒu kiÖn g(0) = g(1) = 0. CMR, tån t¹i c Î ( 0;1) sao cho g’(c) = g(c). LG: XÐt hµm sè f ( x ) = e - x g ( x) ta cã f '( x) = [ g '( x) - g ( x)] e - x Theo ®Þnh lÝ Rolle ®èi víi hµm f(x) $c Î ( 0;1) sao cho f '(c ) = 0 hay [ g '(c ) - g (c )] e - c = 0 hay g’(c) = g(c). Bµi to¸n 5: Cho hµm sè f(x) kh¶ vi trªn [ a; b ] vµ tho¶ m·n c¸c ®iÒu kiÖn sau: 1 a/. f (a) = ( a - b) 2 1 b/. f (b) = (b - a) 2 æ a+b ö c/. f ç ÷¹0 è 2 ø CMR, tån t¹i c¸c sè ®«i mét kh¸c nhau c1 , c2 , c3 Î ( a; b ) sao cho f '(c1 ) f '(c2 ) f '(c3 ) = 1 LG: Theo ®Þnh lÝ Lagrange $c1 Î (a; b) sao cho f (b) - f (a ) f '(c1 ) = b-a a+b xÐt hµm sè h(x) = f ( x) + x - khi ®ã h(a).h(b) = - (a-b)2 < 0. 2 a+b Do ®ã $x0 Î ( a; b ) sao cho h(x0) = 0, hay f ( x0 ) = - x0 . Theo ®Þnh lÝ 2 Lagrange, f ( x0 ) - f (a) b - x0 $c2 Î ( a; x0 ) , c2 ¹ c1 sao cho f '(c2 ) = = x0 - a x0 - a
- Trêng THPT Yªn Phong 1 B¾c Ninh Bïi V¨n §¾c t¬ng tù nh vËy, $c3 Î ( x0 ; b ) , c1 ¹ c3 tho¶ m·n ®iÒu kiÖn f ( b ) - f ( x0 ) x0 - a f '(c3 ) = = . Râ rµng c1, c2 , c3 ph©n biÖt vµ b - x0 b - x0 f '(c1 ) f '(c2 ) f '(c3 ) = 1 . Bµi to¸n 6: Ch o f(x) lµ hµm cã ®¹o hµm cÊp 2 liªn tôc trªn R vµ tho¶ m·n ®iÒu kiÖn f(0) = f(1) = a. CMR, max { f ''( x )} ³ 8(a - b) víi b = min { f ( x)} xÎ[0,1] xÎ[0,1] Cho kÕt qu¶ më réng víi [ a; b ] Ì R . Bµi to¸n 7: Cho P(x) lµ ®a thøc bËc n cã n nghiÖm thùc ph©n biÖt x1 , x2 ,..., xn . n P ''( xi ) CMR, å P '( x ) = 0 . i =1 i Bµi to¸n 8: Cho x1 , x2 ,..., xn > 0 , ta ®Æt n n n s1 = å xi ; s2 = å xi x j ; s3 = å xi x j xk ;...; sn = x1.x2 ...xn i =1 1£ i < j £ n 1£ i < j < k £ n s1 s s s Si lµ c¸c hµm c¬ b¶n cña xi. CMR: 1 ³ 2 ³ 3 3 ³ ... ³ n n . ( THTT ) 2 3 n cn cn cn cn Bµi to¸n 9: Cho P(x) lµ ®a thøc bËc n cã n nghiÖm thùc ph©n biÖt, c lµ sè d¬ng vµ tËp tÊt P '( x ) c¶ c¸c sè x ®Ó > c , lµ hîp cña mét sè h÷u h¹n kho¶ng kh«ng giao nhau. CMR, tæng P ( x) n ®é dµi c¸c kho¶ng Êy b»ng . c Bµi to¸n 10: Cho a, b, c, r, s tho¶ m·n a > b > c >0; r > s > 0. CMR, a r .b s + b r .c s + c r .a s > a s .b r + b s .c r + c s .a r r LG: Do a > b > c >0 suy ra a s > b s > c s víi s > 0, vµ tõ r > s > 0 suy ra > 1 . s r XÐt hµm sè f (t ) = t víi t > 0 dÔ thÊy f’’(t) > 0 víi mäi t > 0. Suy ra f(t) lµ hµm t¨ng s nghiªm ngÆt trªn ( 0, +¥ ) . MÆt kh¸c theo ®Þnh lÝ Lagrange $m Î b s , a s ; n Î c s , a s sao ( ) ( ) cho: f '(m) = ( ) f as - f bs ( )=a - br ; f '(n) = r f bs - f c s br - c r ( ) ( ) = s s do m > n vµ f’(t) t¨ng a s - bs a s - bs bs - c s b -c a -b r r b - cr r nghiªm ngÆt trªn ( 0, +¥ ) Þ f '(m) > f '(n) Û s > s s a - bs b - c suy ra a r .b s + b r .c s + c r .a s > a s .b r + b s .c r + c s .a r ( ®pcm ). Bµi to¸n 11: ( §Ò thi chän HSG tØnh B¾c Ninh 2005 – 2006 ): Cho hµm sè g(x) cã ®¹o hµm g’(x) lµ hµm liªn tôc trªn [ a, b ] . §Æt M = max g '( x ) vµ gi¶ sö g(a) = g(b) = 0 a £ x £b
- Trêng THPT Yªn Phong 1 B¾c Ninh Bïi V¨n §¾c a. CMR, víi "x Î ( a, b ) ta cã: g ( x ) £ M ( x - a); g ( x) £ M ( b - x ) b 4 (b - a ) ò b. CMR, M³ 2 g ( x) dx a HD: ë ®©y t«i chØ xin tr×nh bµy c©u (a), cßn c©u (b) ®îc suy ra trùc tiÕp tõ c©u (a). "x Î [ a, b ] ta cã g(x) = g(x) – g(a) = g’(c)(x – a) víi c Î ( a, x ) . Tõ ®ã suy ra, g ( x ) = g '(c) ( x - a ) £ M ( x - a ) . Hoµn toµn t¬ng tù ta còng cã g ( x ) £ M ( b - x ) . VËy ta cã ®iÒu ph¶i chøng minh.
CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD
-
SKKN: Vận dụng Pascal giải quyết một số bài toán Toán học
20 p | 1019 | 354
-
SKKN: Ứng dụng phần mềm Mathcad và Geogebra giải một số bài toán hình giải tích
26 p | 362 | 73
-
SKKN: Bồi dưỡng học sinh cách tìm tòi lời giải trong một số bài toán bất đẳng thức
23 p | 281 | 73
-
Bài giảng Đại số 7 chương 2 bài 4: Một số bài toán về đại lượng tỉ lệ nghịch
14 p | 441 | 51
-
Một số bài toán hình ôn thi vào chuyên toán
2 p | 207 | 41
-
Sáng kiến kinh nghiệm: Rèn luyện tư duy giải toán Hình học không gian cho học sinh lớp 11 thông qua một số bài toán về khoảng cách
28 p | 198 | 41
-
Một số bài toán dùng cực và đối cực
8 p | 336 | 37
-
Giáo án Đại số 7 chương 2 bài 4: Một số bài toán về đại lượng tỉ lệ nghịch
10 p | 347 | 17
-
Sáng kiến kinh nghiệm: Phương pháp giải một số bài toán mở rộng kiến thức phần dao động cơ (con lắc lò xo) và dòng điện xoay chiều
32 p | 141 | 11
-
Phần 1: Một số bài toán hình học phẳng và tính chất của nó các bài toán cơ bản và một số định lí quen thuộc
25 p | 93 | 9
-
Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Sử dụng phương pháp quy hoạch động để giải một số bài toán có tính truy hồi trong ngôn ngữ lập trình C++
39 p | 41 | 9
-
Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Nâng cao năng lực, phát triển tư duy toán học cho học sinh qua việc giải quyết một số bài toán về hàm số bằng cách sử dụng các yếu tố của đạo hàm
53 p | 13 | 4
-
Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Một số bài toán về đa thức và áp dụng
47 p | 9 | 4
-
Bài giảng Vật lí 11 - Bài 11: Phương pháp giải một số bài toán về toàn mạch
14 p | 74 | 3
-
Bài giảng môn Đại số lớp 7 - Bài 2: Một số bài toán về đại lượng tỉ lệ thuận
12 p | 26 | 3
-
Một số bài toán cơ học
6 p | 96 | 3
-
SKKN: Hướng dẫn học sinh giải một số bài toán cực cải trị hình học trong hình tọa độ không gian
17 p | 60 | 2
Chịu trách nhiệm nội dung:
Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA
LIÊN HỆ
Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM
Hotline: 093 303 0098
Email: support@tailieu.vn