Một số chiến lược cơ bản để phát triển cơ sở giáo dục đại học: Phần 1

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:69

Thêm vào BST

Báo xấu

32
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Trong cuốn sách này, các tác giả đã tập trung nghiên cứu chiến lược phát triển của các cơ sở đào tạo nhằm nâng cao khả năng cạnh tranh bằng các hoạt động quảng bá thương hiệu. Phần 1 cuốn sách sẽ trình bày cơ sở lý luận về chiến lược phát triển trong các cơ sở giáo dục đào tạo. Mời các bạn cùng tham khảo nội dung chi tiết.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Một số chiến lược cơ bản để phát triển cơ sở giáo dục đại học: Phần 1

3Ộ CÔNG THƯƠNG I nuỜNG ĐẠI HỌC SAO Đ ỏ ThS. Vũ Thị Hường (Chủ biên) CHIẾN LƯỢC TRONG PHÁT TRIEN C ơ SỞ GIÁO DỤC ĐẠI HỌC NHÀ XUẤT BẢN KHOA HỌC VÀ KỸ THUẬT
B ộ CỒ NG TH ƯƠNG T R Ư Ờ N G ĐẠI HỌC SAO ĐỎ _ ThS. VŨ THỊ HƯỜNG (Chủ biên) , ThS. NGUYỄN THỊ THỦY - ThS. PHÍ THỊ THAN H HUYỂN CHIẾN LƯỢC TRONG PHÁT TRIẩN Cơ SỞ GIÁO DỤC ĐẠI HỌC • • • nr-7 NHÀ XUẤT BẢN KHOA HỌC VÀ KỸ THUẬT HÀ NÔI - 2015
MỤC LỤC LỜI NÓI Đ Ằ U ..........................................................................................................7 NHỮNG CHỮ V IẾT T Ấ T ...................................................................................... 9 C hương 1 CHIẾN LƯỢC PHÁT TRIÉN CỦA CÁC c ơ SỞ GIÁO DỤC ĐÀO TẠO 1.1. Những khái niệm cơ bản về chiến lư ợ c...................................................11 1.1.1. Khái niệm chiến lư ợ c ...................................................................... 11 1.1.2. Quản trị chiến lư ợ c ......................................................................... 12 1.1.3. Hoạch định chiến lư ợ c....................................................................13 1.2. Phân loại chiến lược...................................................................................... 14 1.2.1. Phân loại theo phạm vi của chiến lư ợ c ......................................... 14 1.2.2. Phân loại theo hướng tiếp c ậ n ........................................................ 15 1.3. Quy trình xây dựng hoạch định chiến lư ợ c............................................... 16 1.3.1. Những yêu cầu khi xây dựng chiến lược.... w................................16 1.3.2. Quy trình hoạch định chiến lư ợ c .....................................................17 1.4. Phân tích các yếu tố của môi trường hoạt đ ộ n g ......................................19 1.4.1. Phân tích môi trường vĩ m ô............................................................20 1.4.2. Phân tích môi trường vi m ô ............................................................ 30 1.4.3. Phân tích môi trường bên tro n g ..................................................... 35 1.5. Xây dựng ma trận đánh giá các yếu tố bên trong, bên ngoài ảnh hưởng đến chiến lược phát triển của các cơ sờ giáo dục đào tạ o .....39 1.5.1. Ma trận các yếu tố bên trong (IFE)................................................ 3 9 1.5.2. Ma trận các yếu tố bêrì ngoài(EFE)...................................... 41
CHIẾN Lươc TRONG PHÁT TRIỂN cơ sở GIÁO DỤC ĐẠI HỌC 1.6. Phương pháp phân tích và lựa chọn chiến lượ c...................................... 44 1.6.1. Giai đoạn thâm nhập v à o ................................................................... 45 1.6.2. Giai đoạn kết h ợ p ............................................................................. 49 1.6.3. Giai đoạn quyết đ ịn h ............................................................................ 52 1.7. Một số vấn đề trong quá trình xây dựng, quản lý chiến lược giáo dục và đào tạ o ..........................................................................................53 1.8. Các chiến lược bộ phận phát triển cơ sờ giáo dục đào t ạ o .....................55 1.8.1. Vai trò, mục đích của việc xây dựng chiến lược phát triể n ..... 55 1.8.2. Xây dựng phương án chiến lư ợ c ......................................................56 1.8.3. Đánh giá sơ bộ các chiến lư ợ c ......................................................... 59 1.8.4. Các chiến lược bộ phận phát triển của các cơ sờ giáo dục đào tạ o ....................................................................... 61 Chương 2 NÂNG CAO KHẢ NĂNG CẠNH TRANH CỦA Cơ SỞ GIÁO DỤC ĐÀO TẠO 2.1. Những lý luận cơ bản về cạnh tranh.............................................................72 2.1.1. Khái niệm về cạnh tra n h .....................................................................74 2.1.2. Vai trò của cạnh tra n h .........................................................................76 2.1.3. Phân loại cạnh tra n h ........................................................................... 77 2.2. Khả năng cạnh tranh của cơ sở giáo dục đào t ạ o ..........." .................... 97 2.2.1. Tính tất yếu trong cạnh tranh của các cơ sở giáo dục đào t ạ o ................................................................. 97 2.2.2. Các chỉ tiêu đánh giá khả năng cạnh tranh của cơ sở giáo dục đào tạ o .................................................... 99 2.2.3. Các yếu tố ảnh hường đến khả năng cạnh tranh của cơ sờ đào tạ o ............................................................... 102 2.2.4. Các yếu tố gây áp lực cạnh tranh trong ngành.................... 112 2.3. Mô hình và phương pháp đẻ đánh giá khả năng cạnh tranh tổ c h ứ c .............................................................................................. -Ị-I7
MỤC LỤC 2.3.1. Phương pháp so sánh trực tiế p ................................................ 117 2.3.2. Mô hinh ma trận S W O T ............................................................ 119 C hương 3 QUÀNG BÁ THƯƠNG HIỆU CỦA CÁC c ơ SỞ GIÁO DỤC ĐẠI HỌC 3.1. Thương hiệu và thương hiệu trong giáo d ụ c ....................................... 121 3.1.1. Các quan điểm tiếp cận về thương hiệu.................................. 121 3.1.2. Chức năng, vai trò của thương hiệu......................................... 130 3.1.3. Tiếp cận thương hiệu dịch vụ trong lĩnh vực đào tạ o ........... 137 3.2. Quảng bá thương h iệ u .............................................................................152 3.2.1. Các quan niệm về quảng bá thương h iệ u ...............................152 3.2.2. Vai trò của quảng bá thương hiệu............................................ 154 3.2.3. Quy trinh quảng bá thương h iệ u ...............................................155 3.2.4. Các công cụ marketing trong quảng bá thương hiệu..............156 3.3. Quảng bá thương hiệu của cơ sử giáo dục đại h ọ c ............................164 3.3.1. Sự cần thiết quảng bá thương hiệu đại học ở Việt Nam hiện n a y ........................................................................................... 164 3.3.2. Một số kinh nghiệm trong quảng bá thương hiệu của các trường đại học trong và ngoài n ư ớ c ...................................167 3.3.3. Quảng bá thương hiệu của cơ sở giáo dục đại h ọ c ............. 170 TÀI LIỆU THAM KH ẢO ..................................................................................... 178
ời nói đầu rong thời đại ngày nay khoa học công nghệ đang tiến bộ vượt bậc, r kinh tế tri thức, xã hội thông tin đang hình thành và phát triên, không phải tài nguyên thiên nhiên mà tri thức sáng tạo của con người là yểu tố quyết định đến tốc độ phát triển của mỗi quôc gia. Do vậy phát triển nguồn nhân lực mà trước hết là nguồn nhân lực có trình độ chuyên môn cao là yêu cầu tất yếu trong quá trình thực hiện chiên lược phát triển kinh tế cùa hầu hết các nước đang phát triển. Và chiên lược phát triển giáo dục đào tạo cùa các trường chỉnh là sự lựa chọn cân thiết đế đáp ứng yêu cầu trên. Trong những năm qua, ngành Giáo dục ở các bậc cao đẳng, đại học ở nước ta đã có những bước phát triên đúng ghi nhận đê đáp ứng với yêu cầu phát triển kinh tế xã hội cùa đất nước và phù hợp với môi trường quốc tế đang biến đổi sâu sắc: quy mô giáo dục tăng, trình độ dân trí và chất lượng nguồn nhân lực được nâng lên rõ rệt, đa dạng hóa các hình thức đào tạo, nghiên cửu khoa học phù hợp với lao động sản xuất, xây dựng các mô hình đào tạo kiêu mới. Mặc dù vậy, sự phát triên cùa các trường đại học và cao đẳng vẫn còn nhiều hạn chế: - Mất cân đổi giữa quy mô, chất lượng đào tạo, cơ cấu đào tạo vẫn chưa hợp lý. - Hâu hết các trường chưa có kế hoạch chiến lược phút triên trung và dài hạn. - Kinh nghiệm giang dạy cùa đội ngũ giàng viên còn yếu kém chưa theo kịp nhiệm vụ đào tạo mới, lực lượng cỏ trình độ cao rất mỏng. - Hệ thống chương trình, giáo trình chưa hoàn chỉnh, lạc hậu với thực tô hoạt đụng cua ngành. - C ơ sờ vật chat, các phòng thỉ nghiệm, cúc xưởng thực hành thiết bị lạc hậu dần đến tình trạng chắt lượng cũng nhu hiệu quả còn thấp chưa đáp ÚHÌỊ được yêu cầu cùa sàn xuất. 7
CHIẾN LƯỢC TRONG PHÁT TRIỂN cơ sở GIÁO DỤC ĐẠI HỌC Muốn khắc phục những yếu kém trên cần phải cỏ chiến lược, kế hoạch và bước đi cụ thể. Tuy nhiên, để có các giải pháp phù hợp. khả thi trong điểu kiện thực tiễn của các cơ sở giáo dục đào tạo thì cần phái có các công trình nghiên cứu cả về mặt lý luận và thực tiễn. Chinh vì vậy mà nhóm tác giả đã tập trung nghiên cứu chiến lược phát triến cùa các cơ sở đào tạo nhằm nâng cao khà năng cạnh tranh bằng các hoạt động quảng bá thương hiệu. Nội dung cuốn sách bao gồm ba chương: Chương 1. Cơ sở lý luận về chiến lược phát triển trong các cơ sở giáo dục đào tạo Chương 2. Nâng cao khả năng cạnh tranh của các cơ sở giáo dục đào tạo Chương 3. Quảng bả thương hiệu cùa cúc cơ sở giáo dục đào tạo. Trong quá trình biên soạn, nhóm tác già đã cổ gắng tìm hiếù và sưu tâm các tài liệu nghiên círu. Tuy nhiên, do thời gian hạn chế nên cuốn sách không tránh khỏi những thiếu sót. Chúng tôi rất mong nhận được những ý kiến đóng góp cùa quỷ bạn đọc để cuốn sách được hoàn chình hom trong những lần tái bản sou. Mọi ỷ kiến góp ỷ xin giri về Bộ môn Quản trị du lịch - Khoa Du lịch và Ngoại ngữ, Trường Đại học Sao Đỏ, 24 Thái Học, Phường Sao Đỏ, Thị xã Chí Linh, Tinh Hải Dương. C ÁC T Á C G IẢ 8
NHỮNG CHỮVIẾT TẮT NHỮNG CHỮ VIẾT TẮT C hữ v iế t tắ t Diễn giải GD&ĐT Giáo dục và đào tạo CĐ Cao đẳng CĐ, ĐH Cao đẳng, đại học CBCNV Cán bộ công nhân viên ĐH Đại học EFE External Factor Evaluation matrix (Ma trận đánh giá các yếu tố bên ngoài) HSSV Học sinh, sinh viên IE Internal External matrix (Ma trận các yếu tố bên trong - bên ngoài) IFE Internal Factor Evaluation matrix (Ma trận đánh giá các yếu tố bên trong) KHCN Khoa học công nghệ NCKH Nghiên cứu khoa học SO Chiến lược điểm mạnh - cơ hội ST Chiến lược điểm mạnh - nguy cơ SWOT Strengths, Weaknesses, Opportunities, Threats (Ma trận điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội, đe dọa) THCN Trung học chuyên nghiệp UNDP Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc WO Chiến lược điểm yếu - cơ hội WT Chiến lược điểm yếu - nguy cơ
Chương CHIẾN Lược PHÁT TRIEN CỦA CÁC cơ sở GIÁO DỤC • ĐÀO TẠO » WÊÊKÊm tÊ ÊÊÊMmÊKM»MÊÊ m Ê tM m K W M m M m W K M m M Sm i*%HBẵSSíXtKằÊSSíWSầW ữữữfflÊÊBKÊÊHKBầMBBHMMMHBKMBMMBBMMMMMBi 1.1. Những khái niệm cơ bản vá chiến lược 1.1.1. Khái niệm chiến lược Thuật ngữ "chiến lược" từ gốc Hy Lạp: Strategos, có nghĩa nghệ thuật của giới quân sự, nó được hiểu như một nghệ thuật chỉ huy để có thể lấy ít địch nhiều, lấy yếu đánh mạnh hay nói cách khác là biết tận dụng tối đa mặt mạnh của mình đồng thời khai thác tối đa mặt yếu của đối phương để giành được chiến thắng trong các cuộc chiến tranh, do vậy nó được hiểu ở mức độ nghệ thuật hơn là khoa học. Hiện nay, chiến lược đã được xây dựng và sử dụng trong hầu hết các lĩnh vực kinh tế - xã hội của mỗi quốc gia. Trên thực tế nó đã mang lại những thành quả to lớn với những chiến lược được xây dựng đúng, phù hợp với lĩnh vực hoạt động, khả năng của các tổ chức. Các định nghĩa về chiến lược: - Theo Alfred Chanlder - Đại học Havard: “Chiến lược là việc xác định mục tiêu cơ bản dài hạn cho một tổ chức, lựa chọn tiến trình hoạt động, phân bố các nguồn lực cần thiết để thực hiện các mục tiêu đó”. - Theo Jame B. Quinn: “Chiến lược là sự nối kết các mục tiêu chính sách, các chuồi hoạt động của tổ chức thành một tổng thể”. - Theo Wiliam Glueck: “Chiến lược là một kế hoạch thống nhất dễ hiểu, tổng hợp được soạn thảo để đạt được các mục tiêu đề ra” 11
CHIẾN LƯỢC TRONG PHÁT TRIỂN cơ sở GIẢO DỤC ĐẠI HỌC________________________ Trong thực tiễn ờ Việt Nam. thuật ngừ chiến lược thường được hiêu như bản kế hoạch chiến lược. Khi nói "xây dựng chiên lược cho mọt ngành cũng là ngụ ý về việc xây dựng kế hoạch chiến lược cho nganh đó. /. 1.2. Quản trị chiến luục 1.1.2.1. K hái niệm Có nhiều định nghĩa về quản trị chiến lược: - Theo Garry D. Smith: “Quản trị chiến lược là quá trinh nghiên cứu các môi trường hiện tại cũng như tương lai, hoạch định các mục tiêu của tổ chức đề ra, thực hiện và kiểm tra việc thực hiện các quyêt định nhàm đạt được các mục tiêu đó trong môi trường hiện tại cũng như tương lai”. - Theo Field R. David: “Quản trị chiến lược có thể được định nghĩa như một nghệ thuật, một khoa học thiết lập, thực hiện, đánh giá các quyết định liên quan đên nhiêu chức năng cho phép một tô chức quản trị chiến lược tập trung vào việc hợp nhất việc quản trị, tiếp thị, tài chính, kế toán sản xuất, nghiên cứu phát triển các hệ thống thông tin các lĩnh vực kinh doanh để đạt được thành công của tổ chức”. 1.1.2.2. Sự cần thiết của quản trị chiến luọc Quá trình quàn trị chiến lược giúp cho các tổ chức thấy rõ mục đích và hướng đi của mình, giúp cho lãnh đạo xem xét, xác định được tổ chức đi theo hướng nào. khi nào đạt được mục tiêu đề ra. Quá trình quản trị chiến lược là một quá trình quản trị thường xuyên, liên tục đòi hỏi sự tham gia cùa tất cả các thành viên trong tổ chức. Điều kiện môi trường mà các tổ chức gặp phải luôn biến đổi nhanh, những biến đôi nhanh thường tạo ra các thuận lợi và nguy cơ bất ngờ. Quá trình quàn lý chiên lược buộc các nhà quản lý phải phản tích, dự báo các điêu kiện môi trường trong tương lai. Qua đó giúp cho các nhà quản trị có khả năng năm băt tôt hơn các cơ hội, tận dụng hết các cơ hội đó nhăm giảm bớt nguy cơ liên quan đến điều kiện môi truờníỉ và có thể làm chù được diễn biến tình hình.
Chương 1. CHIẾN Lược PHÁT TRIỂN CỦA CÁC cơ sờ GIÁO DỤC ĐÀO TẠO /. 1.3. Hoạch định chiến luực 1.1.3.1. K hái niệm Hoạch định chiến lược là quá trình thiết lập sứ mạng, thực hiện điêu tra nghiên cứu để xác định các mặt mạnh, yếu bên trong, nguy cơ và cơ hội bên ngoài của tổ chức, đề ra các mục tiêu dài hạn xây dựng, lựa chọn các chiến lược thay thế. Các nhà chiến lược phải phân tích và đánh giá các yếu tố bên trong, bên ngoài ảnh hưởng đên hoạt động của tô chức hiện tại cũng như tương lai để xây dựng chiến lược. Các yếu tô ảnh hưởng này có thể tóm tắt theo hình 1.1. Đánh giá môi trường: Cơ hội hay nguy cơ, Điểm mạnh hay điểm yếu? (1) Môi trường vĩ mô: Chính trị Quốc tế (2) Môi trường vi mô Đối thủ cạnhtranh •
CHIẾN LƯỢC TRONG PHÁT TRIỂN cơ sở GIÁO DỤC ĐẠI HỌC Qua bảng có thể thấy các yếu tố căn bản ánh hướng đẽn hoạt động của tổ chức: - Phân tích môi trường để đánh giá tồ chức đane trực diện môi trường hoạt động nào, đánh giá cơ hội và nguy cơ. - Phân tích yếu tố vĩ mô gồm các yếu tố: chính trị, kinh tê. quôc tê. vãn hóa xã hội, công nghệ, tự nhiên. Xem xét mối quan hệ giữa các yêu tô tương tác với nhau như thế nào ành hường đén tô chức. - Phân tích yếu tố vi mô gồm: đối thủ cạnh tranh, khách hàng, nhà cung cấp, đối thủ cạnh tranh tiềm ẩn. sàn phẩm thay thế để tò chức nhận ra mặt mạnh, mặt yếu cùa mình liên quan đến cơ hội, nguy cơ mà ngành đó gặp phải. ỉ . 1.3.2. L ọi • ích của hoạch • định • chiến luọc • Một tổ chức muốn tồn tại và phát triền phái có chiến lược cùa tô chức mình, nếu không sẽ nhận lấy hậu quà nghiêm trọng trong hoạt động nếu thiếu chiếi? lược hay áp dụng một chiến lược sai lầm. Vi vậy giai đoạn hoạch định chiến lược rất quan trọng, giúp các chiến lược gia hiểu tường tận các yếu tố về con người, các bộ phận bên trong tô chức cũng như phân tích, đánh giá các yếu tố bên ngoài ảnh hưởng đến tô chức. - Hoạch định chiến lược đem lại mục tiêu lâu dài cho tồ chức. - Đe thực hiện chiến lược thành công phải có các chính sách hỗ trợ. 1.2. Phân loại chiến lược 1.2.1. Phân loại theo phạm vi của chiến lược Mồi chiến lược đều hoạch định tương lai phát triển cùa tổ chức, có thể chia chiến lược thành hai cấp: - Chiến lược tông quát là chiến lược vạch ra mục tiêu trone khoàng thời gian dài. thường được tập trung vào các mục tiêu như: tăng hiệu quà hoạt động (hiệu qua cao nhất, chi phí thấp nhất), tạo the lực trên thị trường, thị phần mà tồ chức kiểm soát, tỳ trọng hàng hóa dịch vụ 14
Chương 1. CHIẾN Lược PHÁT TRIỂN CỦA CÁC cơ sở GIÁO DỤC ĐÀO TẠO so với thị trường, khả năng tài chính, liên doanh, liên kêt, uy tín đôi với khách hàng; đảm bảo an toàn trong hoạt động (ngăn ngừa, né tránh hạn chế rủi ro). - Chiến lược bộ phận bao gồm rất nhiều loại chiến lược nhưng đôi với tổ chức đào tạo như: chiến lược mở rộng ngành, chiến lược nâng cao chất lượng đào tạo theo ngành, chiến lược phát triển, nâng cao nguồn nhân lực, tăng cường cơ sở vật chất. Hình 1.2. Mối quan hệ giữa chiến lược tổng quát và chiến lược bộ phận 1.2.2. Phân loại theo huóng tiếp cận Theo hướng tiếp cận, chiến lược được phân thành bốn loại: — Chiên lược tập trunq VCIO những yếu lố then chốt Với chiến lược này. tư tưởng chỉ đạo hoạch định chiến lược không dàn trải các nguồn lực, phải tập trung vào những lĩnh vực có ý nghĩa quyêt định đối với sự phát triển trước mắt cũng như lâu dài của tò chức.
CHIẾN LƯỢC TRONG PHÁT TRIỂN cơ sở GIẢO DỤC ĐẠI HỌC - Chiến lược dựa trên ưu thế tương đối Hoạch định chiến lược bắt đầu từ việc dựa vào phân tích so sánh sản phẩm hay dịch vụ có chi phí tương đổi nhỏ so với đỏi thú cạnh tranh, qua đó tìm ra ưu thế tương đối cùa mình để xây dựng chiên lược cho mình. - Chiến lược sảng tạo tấn công Đê thực hiện chiên lược này. tô chức phải nhìn thăng vào những vân đề được coi là phổ biến, bất biến để xem xét chúng. Cản đặt ra nhiêu câu hỏi, những nghi ngờ về những vấn đề tưởng như đã kẽt luận. Từ việc đặt liên tiếp các câu hỏi cũng như sự nghi ngờ bât bièn của vân đề, doanh nghiệp có thể khám phá ra những vấn đề mới mẻ có lợi cho tổ chức, đồng thời tìm cách đẩy mạnh trong chiến lược phát triên. - Chiến lược khai thác khã năng và tiềm năng Xây dựng chiến lược này dựa trên sự phân tích có hệ thống thông tin nhàm khai thác khả năng có thể có của tất cả các yếu tố khác bao quanh nhân tố then chốt, từ đó tìm cách sử dụng phát huy tối ưu nguồn lực của tổ chức để mang lại hiệu quả hoạt động cao nhất. 1.3. Quy trình xây dựng hoạch định chiến lược 1.3. /. Nhúng yêu cầu khi xây dụng chiến lược - Chiến lược phải đạt được mục tiêu gia tăng về lợi thế cạnh tranh. - Chiến lược phải đàm bảo sự an toàn, hạn chế khả năng rủi ro. - Phải xác định phạm vi hoạt động, mục tiêu và những điều kiện cơ bản để đạt được mục tiêu. - Phải dự đoán trước được môi trường hoạt động trong tưome lai. - Phải có chiến lược dự phòng. 16 i
Chương 1. CHIẾN Lược PHÁT TRIỂN CỦA CÁC cơ sở GIẢO DỤC ĐÁO TẠO - Khi xây dựng chiến lược phải nắm bắt, kết hợp giữa sự chúi muôi và thời cơ. 1.3.2. Quy trình hoạch định chiến luọc Theo quan điểm của Garry D. Smith, quy trình hoạch định chiến lược theo các bước sau: Hình 1.3. Quy trình hoạch định chiến lược theo quan điểm của Garry D. Smith Theo quan điểm của Fred R. David, quy trình hoạch định chiến lược theo các bước sau: Hình 1.4. Quy trình hoạch định chiến lược theo quan điểm của Fred R. David Theo mô hình của Fred R. David, chọn việc xác định mục tiêu, nhiệm vụ và chiến lược hiện tại của tổ chức là bước khởi đầu cho việc hoạch định chiến lược.
CHIẾN LƯỢC TRONG PHÁT TRIỂN cơ sở GIÁO DỤC ĐẠI HỌC Thông tin phản hồi Thiết Thiết Thực hiện lập lập việc kiểm mục mục soát bên tiêu tiêu ngoài để dài hàng xác định hạn năm các cơ hội và đe doạ tiềm ẳn Xem xét Xét lại Thực Đo nhiệm Phân phối mục hiện lường vụ các mục tiêu điều và nguồn tài chỉnh đánh tiêu kinh nguyên và doanh chiến giá chiến lược thành lược tích hiên Thực hiện Lựa việc kiểm chọn soát nội Đề ra các các bộ để chiến nhận diện chính lược sách những đe điẻm thực mạnh, yếu hiện Thông tin phản hồi Đánh gtá Hình thành chiến lược Triển khai chiến lược chiến li/ơc Hinh 1.5. Mô hình quản lý chiến lược của Fred R David
Chương 1. CHIẾN Lược PHÁT TRIỂN CỦA CẤC cơ sở GIẢO DỤC ĐẢO TẠO Theo mô hình của Garry D. Smith ngay từ khởi điểm không xác định mục tiêu mà bước ngay vào phân tích các yếu tố ảnh hưởng đên tô chức, điều này không phù họp vì phải ôm đồm phân tích các yêu tô không cần thiết cho tiến trình hoạch định chiến lược. Việc xác định mục tiêu chiến lược ngay từ đầu theo mô hình của Fred R. David đã loại bỏ ngay từ đầu một số chiến lược ngược hướng, như vậy việc phân tích các môi trường hoạt động có tính chất trọng điêm không “lan man”. Sau khi phân tích môi trường hoạt động xong sẽ xác định lại các mục tiêu hoạt động của tổ chức, từ đó lựa chọn ra các chiên lược hợp lý hơn. Việc định hướng trước cũng ảnh hưởng đến tiến trình hoạch định chiến lược phát sinh từ tư tưởng chủ quan trong suy nghĩ, đó chírih là nhược điểm trong tiến trình hoạch định chiến lược cần phải cân nhắc. 1.4. Phân tích các yếu tô của môi trưòng hoạt động Môi trường tổng quát mà tổ chức gặp phải thường có ba mức độ: - Môi trường vĩ mô: ảnh hưởng đến mọi ngành ở những khía canh mức độ nhất định. - Môi trường bên ngoài: ảnh hưởng đến một ngành cụ thể. - Môi trường vi mô: gồm các yếu tố nội tại trong một tổ chức. Các mức độ của điều kiện môi trường và mối tương quan giữa chúng có thể được minh hoạ trên hình 1.6.
CHIẾN LƯỢC TRONG PHÁT TRlẩN cơ sở GIẢO DỤC ĐẠI HỌC MÔI TRƯỜNG VI M ô 1. Các yếu tố kinh tế 2. Các yếu tố chính phủ và chính tri 3. Các yếu tố xã hội 4. Các yếu tố tự nhiên 5. Các yếu tố công nghệ Môi trường tác nghiệp 1. Các đối thủ cạnh tranh 2. Khách hàng 3. Cơ sờ cung ứng đầu vào 4. Các đối thủ tiềm ẩn 5. Hàng thay thế MỒI TRƯỜNG BÊN TRONG 1. Nguồn nhân lực 2. Nghiên cứu và phát triển 3. Các hoạt động đào tạo 4. Nguồn lực tài chính 5. Marketing 6. Nề nếp tổ chửc Hình 1.6. Mối tương quan giữa các mức độ cùa điều kiện mỗi trường 1.4.1. Phân tích m ôi truòng vĩ mô Môi trường vĩ mô bao trùm lên hoạt động của tất cả các tổ chức. Sự biến động của môi trường vĩ mô luôn chứa đựng những cơ hội và nguy cơ khác nhau. Việc phân tích môi trường vĩ mô cho thấy tổ chức đang đổi diện với những vấn đề quan trọng gì. Các yếu tố chính của môi trường vĩ mô bao gồm: chính trị, luật pháp, kinh tế, văn hóa xã hội công nghệ, môi trường tự nhiên. 20
Chương 1. CHIẾN Lược PHẤT TRIỂN CỦA CÁC cơ sở GIẢO DỤC ĐÀO TẠO Bảng 1.1. Bảng tổng hợp môi trường vĩ mô 'ít Mức độ Mức độ quan Điềm quan trọng tác Tính chất Yếu tố trọng dối với cộng dồn động đối với tác động ngành (a) tổ chức (b) 3 = nhiều Các yếu tố 3 = cao 2 = TB + tốt + (a.b) kinh tế 2 = TB 1 = ít - xấu - (a.b) 1 = thấp 0 = không tác động 3 = nhiều 3 = cao 2 = TB + tốt + (a.b) Các yếu tố xã hội 2 = TB 1 = ít - xấu -(a .b ) 1 = thấp 0 = không tác động 3 = nhiều 3 = cao 2 = TB Các yếu tố + tốt + (a.b) 2 = TB 1 = ít tự nhiên - xấu -(a .b ) ỉ 1 = thấp 0 = không tác động 3 = nhiều 3 = cao 2 = TB Các yếu tố + tốt + (a.b) 2 = TB 1 = ít công nghệ - xấu -(a .b ) 1 = thấp 0 = không tác động 3 = nhiều Các yếu tố 3 = cao 2 = TB + tốt + (a.b) chính trị, 2 = TB 1 = ít pháp luật - xấu - (a.b) 1 = thấp 0 = không tác động
CHIẾN LƯỢC TRONG PHÁT TRIỂN cơ sở GIẢO DỤC ĐẠI HỌC 1.4.1.1. M ôi trường kinh tế Để đánh giá quá trình phát triển kinh tế - xã hội của một quôc gia thường đánh giá chủ yếu trên hai mặt: tăng trưởng kinh tẻ cũng như biến đổi về mặt xã hội. Yếu tố này có ảnh hường vô cúng lớn đên tô chức gồm các yếu tố như lãi suất ngân hàng, tỷ giá hỏi đoái, tỳ lệ lạm phát, giai đoạn chu kỳ kinh tế, cán cân thanh toán, chính sách tài chính tiền tệ, mỗi yếu tố kinh tế có thể là cơ hội hoặc nguy cơ. Đôi với các yếu tố kinh tế, mặc dù có nhiều số liệu cụ thể song việc dự báo kinh tế không phải là một khoa học chính xác, mặt khác các yếu tỏ này tương đối rộng nên cần chọn lọc để nhận biết các tác động cụ thê sẽ ảnh hưởng trực tiếp nhất đối với tổ chức. Trong nền kinh tế tri thức hiện nay, với sự phát triển mạnh mẽ của khoa học kỳ thuật thì lao động đặc biệt lao động có trình độ cao chính là yếu tố quan trọng, là động lực cho tăng trưởng kinh tế. Đê có được đội ngũ lao động có chất lượng cao đòi hỏi phải đầu tư cao trong lĩnh vực giáo dục nói chung và giáo dục đại học. cao đẳng nói riêng. > Sự tăng trưởng ổn định của nền kinh tế Việt Nam Trong vòng 10 năm gần đây, nền kinh tế Việt Nam luôn có chiều hướng tăng trưởng tích cực, thể hiện ờ việc tăng trường GDP, ở sự dịch chuyển cơ cấu kinh tế theo hướng chuyển dần tỷ trọng từ khu vực kinh tế nông nghiệp sang kinh tế công nghiệp, đẩv mạnh công nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước. Với xu hướng hội nhập vào nền kinh tế thế giới, bất kỳ một quốc gia nào cũng sử dụng một phần GDP của mình để đầu tư cho hoạt động giáo dục và đào tạo (GD&ĐT) nhàm nâng cao chất Iượne rmuồn nhân lực phục vụ cho đất nước. Ở nước ta, tỷ lệ GDP được đẩu tư cho GD&ĐT ước tính khoảng >3%. dự kiến sẽ ngày một tănc lén. Việt Nam tiêp tục là một quốc gia có tốc độ tăng trườna kinh tế cao trong khu vực. Đây là nồ lực lớn trong điều kiện hết sức khó khán không lường trước được cùa một số yếu tố anh hường. la tin hiệu khả 22