Mét sè ý kiÕn vÒ chÕ ®é b¸o c¸o vµ ®iÒu tra<br />
thèng kª vËn t¶i vµ x©y dùng<br />
<br />
§inh ThÕ H¶i<br />
Côc Thèng kª Hµ TÜnh<br />
<br />
QuyÕt ®Þnh sè 112/Q§-TCTK ngµy 07 24 chç ngåi; 2 xe cßn l¹i cã 45-48 chç. Ho¹t<br />
th¸ng 02 n¨m 2005 cña Tæng côc trëng ®éng b×nh qu©n 1 th¸ng lµ 25 ngµy x 3 xe x/<br />
Tæng côc Thèng kª ban hµnh trong ®ã cã 40 ngêi/ ngµy x 2 chuyÕn/ ngµy, qu·ng<br />
c¸c thµnh phÇn kinh tÕ cña cña ngµnh vËn ®êng tõ Hµ TÜnh ®i thµnh phè Vinh vµ<br />
t¶i, bao gåm: ngîc l¹i. NÕu tÝnh theo doanh thu b×nh<br />
qu©n 20.000®/ ngêi/ ngµy th× mçi ngµy<br />
1. §èi víi thèng kª vËn t¶i<br />
doanh nghiÖp ®ã cã doanh thu lµ: 6 triÖu<br />
- §èi víi c¸c doanh nghiÖp ngoµi Nhµ ®ång/ ngµy, nÕu tÝnh ho¹t ®éng 25 ngµy/<br />
níc: HiÖn t¹i sè c¬ së doanh nghiÖp ngoµi th¸ng th× sÏ cã doanh thu lµ 150 triÖu ®ång/<br />
Nhµ níc ë Hµ TÜnh lµm nghÒ vËn t¶i cã 10 th¸ng, nhng doanh nghiÖp chØ khai b¸o lµ<br />
doanh nghiÖp. Bao gåm c¶ doanh nghiÖp 120 triÖu ®ång vµ thËm chÝ cßn Ýt h¬n. Còng<br />
vËn t¶i hµnh kh¸ch vµ vËn t¶i hµng hãa, t¬ng tù nh c¸ch tÝnh trªn th× hÇu hÕt c¸c<br />
100% lµ doanh nghiÖp t nh©n, qua sè liÖu doanh nghiÖp trªn ®Þa bµn toµn tØnh sau khi<br />
®iÒu tra cña 4 th¸ng cho thÊy, c¸c doanh rµ so¸t l¹i ®Òu cã c¸ch khai b¸o t¬ng tù.<br />
nghiÖp ®Òu cã h¹ch to¸n riªng, sè liÖu ghi<br />
VÒ néi dung biÓu mÉu: NhÊt trÝ víi c¸c<br />
chÐp ®Çy ®ñ, râ rµng. Nhng thùc tÕ ®i vµo<br />
lo¹i phiÕu ®iÒu tra ®· ®îc Tæng côc ban<br />
®iÒu tra ta thÊy: PhÇn lín c¸c doanh nghiÖp<br />
hµnh, c¸c chØ tiªu, tiªu ®Ò râ rµng, dÔ hiÓu.<br />
b¸o c¸o sè liÖu doanh thu thêng thÊp h¬n<br />
Riªng môc 7: Khèi lîng, ®¬n gi¸ vËn<br />
so víi thùc tÕ. VÝ dô: Doanh nghiÖp t nh©n<br />
chuyÓn. Tuy ®· cã ®¬n gi¸ vËn chuyÓn cho 1<br />
ë thÞ trÊn §øc Thä ho¹t ®éng trong mét<br />
tÊn/km hoÆc 1 HK/km nhng cÇn thªm chØ<br />
th¸ng cã s¶n lîng vËn chuyÓn lµ: 450 tÊn<br />
tiªu: Khèi lîng hµng hãa lu©n chuyÓn, hoÆc<br />
hµng hãa b×nh qu©n 1 ngµy vËn chuyÓn lµ<br />
khèi lîng hµnh kh¸ch lu©n chuyÓn ®Ó ®iÒu<br />
15 tÊn trong khi ®ã doanh thu chØ ®¹t: 12-15<br />
tra viªn ghi ®îc dÔ h¬n.<br />
triÖu ®ång, b×nh qu©n 1 ngµy ®¹t: 450-500<br />
ngh×n ®ång doanh thu/2 xe/ngµy. Nh vËy so - §èi víi c¸c c¬ së c¸ thÓ: §©y lµ mét<br />
víi thùc tÕ lµ qu¸ thÊp. Còng t¬ng tù nh thµnh phÇn kinh tÕ t¬ng ®èi lín cña ngµnh<br />
trªn th× hÇu hÕt tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp VËn t¶i, nhng chÕ ®é ®iÒu tra vµ khai b¸o<br />
ngoµi Nhµ níc ®Òu khai b¸o doanh thu cña thµnh phÇn kinh tÕ nµy t¬ng ®èi phøc<br />
kh«ng ®óng víi thùc tÕ (sè liÖu ®· qua ®iÒu t¹p. HÇu hÕt c¸c hé ®Òu kh«ng h¹ch to¸n,<br />
tra) Doanh thu vËn t¶i hµnh kh¸ch còng kh«ng cã sæ s¸ch, biÓu mÉu ®Ó ghi chÐp,<br />
t¬ng tù. VÝ dô: Mét doanh nghiÖp cã 3 xe « c¸c ®iÒu tra viªn ®Õn thu thËp thêng b¸o<br />
t« vËn t¶i hµnh kh¸ch; trong ®ã cã 1 xe cã theo c¶m tÝnh nªn møc ®é chÝnh x¸c kh«ng<br />
<br />
<br />
Th«ng tin Khoa häc Thèng kª - Sè chuyªn san thèng kª ®Þa ph¬ng 2006 29<br />
cao, vÝ dô: cã c¬ së khi khai b¸o s¶n lîng Tõ nh÷ng nhËn thøc, quan niÖm vµ<br />
vËn t¶i hµng hãa 10 tÊn/ngµy; b×nh qu©n tr¸ch nhiÖm cña nh÷ng chñ c¬ së nh ®·<br />
ho¹t ®éng 20 ngµy/th¸ng nhng khi khai b¸o nªu trªn, c«ng t¸c thèng kª ë ®Þa ph¬ng<br />
doanh thu chØ cã 1 triÖu rìi ®Õn 2 triÖu ®ang cßn bÊt cËp, c¶ vÒ sè lîng vµ chÊt<br />
®ång/ th¸ng nÕu tÝnh to¸n trõ dÇu mì, khÊu lîng b¸o c¸o. Cã b¸o c¸o ®Çy ®ñ nhng<br />
hao th× c¬ së sÏ lç cho nªn khi ®i ®iÒu tra, kh«ng kÞp thêi vµ ngîc l¹i cã b¸o c¸o kÞp<br />
b¾t buéc ®iÒu tra viªn ph¶i tÝnh to¸n l¹i cho thêi nhng kh«ng ®Çy ®ñ.<br />
chÝnh x¸c, hîp lý. Còng t¬ng tù trêng hîp<br />
2. §èi víi thèng kª x©y dùng c¬ b¶n<br />
vËn t¶i hµnh kh¸ch sè liÖu khai b¸o møc ®é<br />
chÝnh x¸c còng kh«ng cao. C«ng t¸c thèng kª x©y dùng c¬ b¶n tõ<br />
tríc tíi nay thùc hiÖn chÕ ®é b¸o c¸o tõ c¬<br />
Thùc tr¹ng hiÖn nay ë c¸c thµnh phÇn<br />
së nªn vÊn ®Ò chÊt lîng ph¶i ®Æt lªn hµng<br />
cña ngµnh vËn t¶i, c¸c chñ doanh nghiÖp ®Çu. Ngêi lµm thèng kª x©y dùng c¬ b¶n<br />
®Òu kh«ng khai b¸o trung thùc. Quan niÖm ®ang rÊt ph©n t©m mçi khi nhËn b¸o c¸o tõ<br />
cña hä cho r»ng doanh thu cao, s¶n lîng c¬ së, v× cha cã chÕ ®é ®iÒu tra nªn sè liÖu ë<br />
lín sÏ ph¶i ®ãng thuÕ cao, trÝch nép c¸c c¬ së thêng lµ sè liÖu íc tÝnh. C¸c doanh<br />
kho¶n nhiÒu, ¶nh hëng ®Õn thu nhËp vµ nghiÖp Nhµ níc ®· cã chÕ ®é b¸o c¸o hiÖn<br />
quyÒn lîi cña ngêi lao ®éng cho nªn phÇn hµnh, c¸c doanh nghiÖp ngoµi Nhµ níc, c¸c<br />
lín c¸c doanh nghiÖp, c¸c chñ hé cã chñ c¬ së kinh tÕ c¸ thÓ th× hÇu nh kh«ng cã chÕ<br />
tr¬ng khai b¸o cho xong, cho cã nghÜa vô. ®é b¸o c¸o ®Ó thu thËp th«ng tin.<br />
§iÒu nµy ®· g©y kh«ng Ýt trë ng¹i cho c«ng<br />
ë Hµ TÜnh hiÖn nay chØ cã 5 doanh<br />
t¸c ®iÒu tra còng nh thùc hiÖn chÕ ®é b¸o<br />
nghiÖp Nhµ níc lµm nghÒ x©y dùng trong<br />
c¸o cña c¬ së.<br />
®ã cã 2 doanh nghiÖp Trung ¬ng ®ãng t¹i<br />
Nguyªn nh©n c¬ b¶n lµ hÇu hÕt gi¸m ®Þa ph¬ng, cßn l¹i lµ c¸c doanh nghiÖp t<br />
®èc c¸c doanh nghiÖp (trõ doanh nghiÖp Nhµ nh©n, c¬ së kinh tÕ c¸ thÓ vµ c¸c hîp t¸c x·<br />
níc), c¸c chñ ®Çu t ®Òu Ýt quan t©m ®Õn lµm nghÒ x©y dùng. §©y lµ lùc lîng lín,<br />
c«ng t¸c thèng kª, hä chØ biÕt tÝnh to¸n, h¹ch chñ yÕu cña ngµnh x©y dùng ë Hµ TÜnh.<br />
to¸n l·i lç theo kÕ ho¹ch ®· ®Þnh s½n, cßn HiÖn t¹i trªn ®Þa bµn toµn tØnh cã: 1 hîp t¸c<br />
x·, 808 tæ ®éi lµ c¬ së kinh tÕ c¸ thÓ, 235 c¬<br />
c«ng t¸c ®iÒu tra vµ chÕ ®é b¸o c¸o lµ nghÜa<br />
së kinh tÕ t nh©n, trong ®ã cã 187 tæ, ®éi.<br />
vô, lµm cho xong viÖc kÎo bÞ phª b×nh, c¸c<br />
NÕu kh«ng ®iÒu tra mµ chØ theo chÕ ®é b¸o<br />
chñ doanh nghiÖp cha cã ý thøc vµ tr¸ch<br />
c¸o ch¾c chÊt lîng sè liÖu kh«ng cao, ¶nh<br />
nhiÖm ®èi víi sè liÖu thèng kª. Mét sè ®¬n vÞ<br />
hëng ®Õn chÊt lîng khi b¸o c¸o cho<br />
c¸ thÓ thiÕu hîp t¸c víi c¸n bé ®iÒu tra. Do<br />
ngµnh vµ c¸c cÊp l·nh ®¹o. Chóng t«i xin<br />
vËy, c«ng t¸c thu thËp th«ng tin kinh tÕ ë ®Þa kiÕn nghÞ: Sím ban hµnh chÕ ®é b¸o c¸o<br />
ph¬ng, ë c¸c së cßn nhiÒu bÊt cËp, lµ nçi lo thèng kª x©y dùng c¬ b¶n hµng quý, tr¸nh<br />
chung cho nh÷ng ngêi lµm c«ng t¸c thèng t×nh tr¹ng nh chÕ ®é b¸o c¸o íc tÝnh hiÖn<br />
kª ë ®Þa ph¬ng, ë cÊp tØnh, huyÖn. nay, hoµn thiÖn c¸c lo¹i phiÕu, biÓu ®iÒu tra<br />
<br />
<br />
30 Th«ng tin Khoa häc Thèng kª - sè chuyªn san thèng kª ®Þa ph¬ng 2006<br />
®Ó sím ®îc thùc hiÖn, híng dÉn kÞp thêi - Trong giai ®o¹n hiÖn nay, c«ng t¸c<br />
cho nh÷ng ngêi lµm c«ng t¸c thèng kª c¬ thèng kª rÊt phøc t¹p, kh«ng ph¶n ¸nh ®óng<br />
së tõ tØnh, huyÖn ®Õn c¸c x·, phêng vµ c¸c xu thÕ mµ ®a sè cßn phô thuéc vµo ý kiÕn<br />
c¬ së kinh tÕ c¸ thÓ kh¸c. cña ngêi ®iÒu hµnh.<br />
Nh÷ng tån t¹i trong thèng kª vËn t¶i vµ - Ngêi lµm c«ng t¸c thèng kª c¬ së<br />
x©y dùng c¬ b¶n ®Òu b¾t nguån tõ nguyªn thêng kiªm nhiÖm, thËm chÝ cã n¬i cßn<br />
nh©n chñ quan vµ kh¸ch quan. kh«ng cã, do gi¶m biªn chÕ ®éi ngò lµm<br />
- Do nhËn thøc lÖch l¹c, quan ®iÓm c«ng t¸c hµnh chÝnh nªn Ýt nhiÒu còng ¶nh<br />
kh«ng râ rµng cña ®éi ngò c¸n bé lµm c«ng hëng ®Õn chÊt lîng cña sè liÖu thèng kª.<br />
t¸c thèng kª c¬ së; Trªn ®©y lµ nh÷ng nguyªn nh©n chñ<br />
- §éi ngò c¸n bé l·nh ®¹o cña c¸c c¬ së quan, kh¸ch quan ¶nh hëng ®Õn chÊt<br />
kinh tÕ, nhÊt lµ gi¸m ®èc c¸c doanh nghiÖp lîng cña sè liÖu thèng kª trong giai ®o¹n<br />
ngoµi Nhµ níc, Ýt vµ thËm chÝ kh«ng mÊy hiÖn t¹i, muèn sím kh¾c phôc ®îc t×nh<br />
mÆn mµ víi c«ng t¸c thèng kª; tr¹ng nµy cÇn:<br />
- Cha cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch tháa - Phæ biÕn LuËt Thèng kª ®Õn tõng c¬<br />
®¸ng cho nh÷ng ngêi lµm c«ng t¸c thèng së, tõng CBCC, nhÊt lµ nh÷ng ngêi l·nh<br />
kª c¬ së trong giai ®o¹n hiÖn t¹i (kÓ c¶ mÆt ®¹o, nh÷ng ngêi lµm c«ng t¸c qu¶n lý trªn<br />
vËt chÊt lÉn tinh thÇn); mäi lÜnh vùc.<br />
- C¸n bé thèng kª c¬ së kh«ng thÊy - Cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch râ rµng<br />
®îc tÇm quan träng cña c«ng t¸c thèng kª, ®èi víi nh÷ng ngêi lµm c«ng t¸c thèng kª<br />
quan niÖm cã còng ®îc, kh«ng còng ®îc; (b»ng lîi Ých vËt chÊt, ®éng viªn khen thëng<br />
- Cha phæ biÕn s©u réng c¸c chÕ ®é, kÞp thêi).<br />
chÝnh s¸ch, c¸c nghÞ quyÕt, nghÞ ®Þnh cña - Hµng th¸ng, hµng quý nªn cö c¸n bé<br />
c«ng t¸c thèng kª ®Õn tËn c¬ së vµ gÇn ®©y ®i c¬ së ®Ó híng dÉn, gióp ®ì nh÷ng ngêi<br />
nhÊt lµ LuËt Thèng kª. lµm c«ng t¸c thèng kª.<br />
VÒ nguyªn nh©n kh¸ch quan. - Bé m¸y h¹ch to¸n cÇn cã c¸n bé<br />
- C¸n bé thèng kª chuyªn ngµnh cha thèng kª chuyªn tr¸ch ®Ó theo dâi ®Çy ®ñ,<br />
®i s©u, ®i s¸t c¬ së. kÞp thêi.<br />
- Ngêi lµm c«ng t¸c thèng kª cha - C¸n bé lµm c«ng t¸c thèng kª ph¶i ®îc<br />
hiÓu vµ lµm ®óng theo chÕ ®é quy ®Þnh cña ®µo t¹o qua c¸c trêng, líp, ph¶i cã b»ng cÊp<br />
Nhµ níc. râ rµng, ph¶i ®îc tËp huÊn ®Þnh kú<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Th«ng tin Khoa häc Thèng kª - Sè chuyªn san thèng kª ®Þa ph¬ng 2006 31<br />