Mức độ đáp ứng miễn dịch đối với P. falciparum ở 2 xã vùng sốt rét lưu hành nặng tỉnh Bình Phước

Chia sẻ: Hạnh Lệ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:4

Thêm vào BST

Báo xấu

40
lượt xem 1
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nhằm bổ sung đánh giá mức độ lưu hành bệnh sốt rét tại điểm có sốt rét lưu hành nặng và phức tạp, đề tài sử dụng kỹ thuật IFA để nghiên cứu nhằm đánh giá tình trạng đáp ứng miễn dịch đối với P.falciparum của cộng đồng tại điểm nghiên cứu.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Mức độ đáp ứng miễn dịch đối với P. falciparum ở 2 xã vùng sốt rét lưu hành nặng tỉnh Bình Phước

Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Phụ bản của Số 1 * 2013 MỨC ĐỘ ĐÁP ỨNG MIỄN DỊCH ĐỐI VỚI P. FALCIPARUM Ở 2 XÃ VÙNG SỐT RÉT LƯU HÀNH NẶNG TỈNH BÌNH PHƯỚC Hoàng Thị Mai Anh*, Trịnh Ngọc Hải*, Phạm Nguyễn Thúy Vy*, Nguyễn Thị Vân Anh*, Võ Thế Ngọc Bích*, Trần Thị Khánh Quỳnh* TÓM TẮT Đặt vấn đề: Nhằm bổ sung đánh giá mức độ lưu hành bệnh sốt rét tại điểm có sốt rét lưu hành nặng và phức tạp, đề tài sử dụng kỹ thuật IFA để nghiên cứu nhằm đánh giá tình trạng đáp ứng miễn dịch đối với P.falciparum của cộng đồng tại điểm nghiên cứu. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: Đối tượng nghiên cứu là người dân thuộc mọi lứa tuổi ở xã Bù Gia Mập và xã Đăk Ơ, huyện Bù Gia Mập, tỉnh Bình Phước. Phương pháp nghiên cứu quan sát mô tả đánh giá mức độ đáp ứng miễn dịch đối với P.falciparum bằng kỹ thuật IFA. Kết quả: Trong 200 mẫu thu thập tại xã Bù Gia Mập có 54 mẫu cho kết quả IFA(+) chiếm 27%. Trong 200 mẫu của xã Đăk Ơ, có 71 mẫu cho kết quả IFA(+) chiếm 35,5%. Mức độ đáp ứng miễn dịch đối với P.falciparum tính trên tổng số mẫu dương tính với IFA tại xã Bù Gia Mập và xã Đăk Ơ tăng cao ở nhóm 15 -45 tuổi (90,7% tại xã BGM và 88,7% tại xã Đăk Ơ). Tỷ lệ nhiễm KST sốt rét P.falciparum và mức độ đáp ứng miễn dịch đối với P.falciparum tại cộng đồng xã Đăk Ơ và xã Bù Gia Mập có mối liên quan đến giới tính, độ tuổi và nghề nghiệp. Kết luận: Tỷ lệ nhiễm KST sốt rét P.falciparum và mức độ đáp ứng miễn dịch đối với P.falciparum tại cộng đồng xã Đăk Ơ cao hơn xã Bù Gia Mập (35,5 % và 27,0%). Giới tính, độ tuổi và nghề nghiệp là những yếu tố liên quan đến tỷ lệ nhiễm KST sốt rét và mức độ đáp ứng miễn dịch đối với P.falciparum. Từ khóa: P.falciparum, miễn dịch huỳnh quang gián tiếp, sốt rét. ABSTRACT IMMUNE RESPONSE LEVEL TO P.falciparum IN 2 COMMUNES OF MALARIA HYPER ENDEMIC IN BINH PHUOC PROVINCE Hoang Thi Mai Anh, Trinh Ngoc Hai, Pham Nguyen Thuy Vy, Nguyen Thi Van Anh, Vo The Ngoc Bich, Tran Thi Khanh Quynh * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 17 - Supplement of No 1 - 2013: 42 - 45 Introduction: To supply further assessment of malaria circulation in severe malaria area. The topic used IFA technique in study in order to assess the state of the immune response against P. falciparum in community in the research place. Subjects and methods: The subjects of study are people of all ages in Bu Gia Map commune and Dak Ơ, Bu Gia Map district, Binh Phuoc province. Observational description study assesses the level of immune response against P. falciparum using the IFA technique. Results: In the 200 samples collected in Bu Gia Map commune with 54 samples for IFA results (+) accounted for 27%. In 200 samples of Dak O 71 samples for IFA results (+) accounted for 35.5%. The level of immune response for P.falciparum calculated on the total number of positive samples with IFA in Bu Gia Map and Dak O communies increases in the 15 -45 age group (90.7% in Bu Gia Map and 88.7% in Dak O *Viện Sốt rét- KST- CT TP. Hồ Chí Minh Tác giả liên hệ: Ths. Hoàng Thị Mai Anh, ĐT: 0986.240.125, Email: maianh2505@gmail.com 42 Chuyên Đề Ký Sinh Trùng Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Phụ bản của Số 1 * 2013 Nghiên cứu Y học commune). The prevalence of P.falciparum malaria parasite and extent of the immune response against P.falciparum at Dak O community and Bu Gia Map community have relation to gender, age and occupation. Conclusion: The prevalence of the malaria parasite P. falciparum and the level of immune response against P. falciparum in Dak O commune are higher in Bu Gia Map commune (35.5% and 27.0%). Gender, age and occupation are factors relating to the prevalence of malaria parasites and the level of immune response against P. falciparum. Keywords: P.falciparum, Indirect Immune Fluorescence Assay (IFA), Malaria. khoảng là 15%; q = 1- p tỷ lệ người không nhiễm ĐẶT VẤN ĐỀ KSTSR là 0.85 (85%); d=0.05 là sai số mong IFA là một kỹ thuật giúp cho việc chẩn muốn ở mức 5%. đoán về miễn dịch học, góp phần phân vùng Với 2 điểm điều tra cần: 196 x 2= 392 mẫu, trong dịch tễ học bệnh sốt rét. Song song kết được làm tròn là 400 mẫu. hợp với kỹ thuật kính hiển vi để đưa ra các Đối tượng nghiên cứu đánh giá về mức độ, diễn biến tình hình sốt Những người dân sống tại địa điểm tiến rét trong quá khứ, hiện tại và có thể tiên hành nghiên cứu. lượng được tình hình sốt rét. Đồng thời, có thể đánh giá được hiệu quả hoạt động phòng Thu thập mẫu máu chống sốt rét ở cộng đồng và đề xuất các kế Các mẫu máu được thu thập tại thực địa, hoạch phòng chống sốt rét trong tương lai tập tiêu chuẩn lựa chọn từ 5-60 tuổi. Trước khi lấy trung vào các cộng đồng có nguy cơ mắc sốt mẫu cần thu thập những thông tin cần thiết rét cao(4). Tỉnh Bình Phước là nơi lưu hành sốt người được lấy máu (theo mẫu sổ ghi chép phần rét nặng nhưng các nghiên cứu về miễn dịch phụ lục). Mỗi giấy Whatman dùng lấy 5 mẫu học đang còn hạn chế. Trong thời gian tới, để máu. Trên giấy ghi rõ mã số người được lấy góp phần trong phân vùng dịch tễ học, việc máu (theo quy ước ghi trong sổ theo dõi). Mỗi điều tra mức độ đáp ứng miễn dịch đối với mẫu lấy 50 µl máu tại đầu ngón tay vào giấy các quần thể dân cư sống trong vùng sốt rét Whatman, để khô tự nhiên, bỏ vào bì nylon, lưu hành cần được quan tâm. Trong khuôn đem về phòng thí nghiệm bảo quản từ -200C đến khổ của đề tài, việc đánh giá bước đầu mức -700C (3). độ đáp ứng về miễn dịch đối với một số cộng Các bước tiến hành kỹ thuật đồng vùng sốt rét lưu hành nặng của 2 xã Bù Áp dụng kỹ thuật miễn dịch huỳnh quang Gia Mập và Đắk Ơ, huyện Bù Gia Mập, tỉnh gián tiếp (IFA) theo Qui trình của Viện Sốt rétBình Phước là cần thiết. KST- CT TW. PHƯƠNG PHÁP Nghiên cứu được thực hiện tại 02 xã Bù Gia Mập và Đăk Ơ huyện Bù Gia Mập, tỉnh Bình Phước từ tháng 6 đến tháng 11 năm 2012. Thiết kế nghiên cứu Nghiên cứu mô tả. Cỡ mẫu: Tính theo công thức Trong đó: N là số mẫu cần điều tra; Z = 1.96, độ tin cậy 95%; p là tỷ lệ nhiễm KSTSR ước tính Chuyên Đề Ký Sinh Trùng KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU Về mức độ đáp ứng miễn dịch đối với P.falciparum tại điểm nghiên cứu Với 400 mẫu thu thập được tại điểm nghiên cứu, sau khi tiến hành đánh giá mức độ đáp ứng miễn dịch đối với P.falciparum bằng kỹ thuật IFA thu được kết quả có 125 mẫu dương tính với IFA chiếm 31,25%. Kết quả này phần nào phản ánh được tình hình sốt rét tại điểm nghiên cứu. Đây là điểm sốt rét lưu hành nặng và có diễn 43 Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Phụ bản của Số 1 * 2013 biến phức tạp. Phân tích hiệu giá kháng thể của 125 mẫu có IFA (+) kết quả có 39 mẫu có hiệu giá 1/1280 chiếm 31,2%; 45 mẫu có hiệu giá 1/640 chiếm 36%; 22 mẫu có hiệu giá 1/320 chiếm 17,6%; 14 mẫu có hiệu giá 1/160 chiếm 11,2%; 12 mẫu có hiệu giá 1/80 chiếm 9,6%. Kết quả này phản ánh bệnh sốt rét tại điểm nghiên cứu đang có diễn biến phức tạp. Đáp ứng miễn dịch đối với P.falciparum tại điểm nghiên cứu tập trung chủ yếu vào đối tượng từ 15- 45 tuổi (89,6%); nghề nghiệp đi rừng, ngủ rẫy (96,8%) và giới tính nam (96%). Đáp ứng miễn dịch đối với P.falciparum tại xã Bù Gia Mập Trong 200 mẫu máu thu thập ngẫu nhiên tại xã Bù Gia Mập, mức độ đáp ứng miễn dịch đối với P.falciparum kết quả cho thấy có 54 mẫu cho kết quả IFA(+) chiếm 27%. Trong đó 3 mẫu IFA(+) giới tính là nữ, chiếm tỷ lệ 5,56%; 51 mẫu IFA(+) có giới tính nam, chiếm 94,4%. Phân tích hiệu giá kháng thể của 54 mẫu cho kết quả IFA(+) ở trên thu được kết quả thể hiện ở Bảng 1. Tổng IFA(+) IFA(+) IFA(+) IFA(+) Nhóm mẫu có hiệu giá hiệu giá hiệu giá hiệu giá tuổi IFA (+) 1/1280 1/640 1/320 1/160 54 16 21 11 Tổng 6 (11,1%) (27,0%) (29,6%) (38,9%) (20,4%) Đáp ứng miễn dịch đối với P.falciparum của cộng đồng tại xã Đăk Ơ Trong 200 mẫu máu thu thập ngẫu nhiên tại xã Đăk Ơ, tiến hành đánh giá mức độ đáp ứng miễn dịch đối với P.falciparum thu được kết quả như sau: Có 71 mẫu cho kết quả IFA(+) chiếm 35,5%. Trong đó 2 mẫu IFA(+) có giới tính nữ, chiếm tỷ lệ 2,8%; 69 mẫu IFA(+) có giới tính nam, chiếm tỷ lệ 97,2%. Tiến hành hiệu giá kháng thể của 71 mẫu cho kết quả IFA(+) ở trên thu được kết quả thể hiện ở Bảng 2. Bảng 2. Kết quả phân tích hiệu giá mẫu máu dương tính với IFA tại xã Đăk Ơ. IFA(+) Tổng Nhóm hiệu mẫu có tuổi giá IFA (+) 1/1280 0- 5 0 6- 14 1 15- 45 63 16 > 45 7 2 Tổng 71 18 (35%) (25,4%) IFA(+) IFA(+) IFA(+) IFA(+) hiệu hiệu hiệu giá hiệu giá giá giá 1/320 1/80 1/640 1/160 1 21 9 8 9 2 3 22 11 8 12 (31%) (15,5%) (11,3%) (16,9%) Nhận xét: Kết quả đánh giá mức độ đáp ứng miễn dịch đối với P.falciparum ở các nhóm tuổi tại xã Bù Gia Mập và xã Đăk Ơ có sự chênh lệch không cao. Hình 1: Kháng thể bắt cặp với kháng nguyên P.falciparum và phát quang. Bảng 1. Kết quả phân tích hiệu giá mẫu máu dương tính với IFA tại xã Bù Gia Mập. Tổng IFA(+) IFA(+) IFA(+) IFA(+) Nhóm mẫu có hiệu giá hiệu giá hiệu giá hiệu giá tuổi IFA (+) 1/1280 1/640 1/320 1/160 0- 5 0 6- 14 0 15- 45 49 13 21 9 6 > 45 5 3 2 44 100% 90.7% 88.7% 50% 0% 0% 0% 0% 1.4% Nhóm Nhóm 0- 5 tuổi 6- 14 Nhóm Nhóm > 15- 45 45 tuổi Hình 2. So sánh mức độ đáptuổi ứng miễn dịch đối với P.falciparum theo nhóm tuổi tại xã Bù Gia Mập và xã Đăk Ơ. Chuyên Đề Ký Sinh Trùng Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Phụ bản của Số 1 * 2013 Nghiên cứu Y học Mức độ đáp ứng miễn dịch ở nhóm tuổi 0-5 tuổi tại cả hai điểm nghiên cứu đều bằng 0%; Ở nhóm 6-14 tuổi tại xã BGM bằng 0%, tại xã Đăk Ơ thấp (1,4%); Ở nhóm > 45 tuổi là 9,3% tại xã Bù Gia Mập và 9,9% tại xã Đăk Ơ; Mức độ ĐƯMD tăng cao ở nhóm 15-45 tuổi (Biểu đồ 2). thời gian phơi nhiễm với bệnh sốt rét. BÀN LUẬN Mức độ đáp ứng miễn dịch đối với P.falciparum tính trên tổng số mẫu dương tính với IFA tại xã Bù Gia Mập và xã Đăk Ơ tăng cao ở nhóm 15 -45 tuổi (0-5 tuổi 0%, 6-14 tuổi 0% tại xã BGM và 1,4% tại xã Đăk Ơ, 15- 45 tuổi 90,7% tại xã BGM và 88,7% tại xã Đăk Ơ, > 45 tuổi 9,3% tại xã BGM và 9,9% tại xã Đăk Ơ). Tại hai xã Bù Gia Mập và Đăk Ơ là vùng có sốt rét cao, có KST P.falciparum, đáp ứng miễn dịch tăng dần theo lứa tuổi, IFA (+) ở tất cả các lứa tuổi đặc biệt nhóm người lớn, sống trong vùng sốt rét lưu hành đã hoặc đang bị sốt rét, tỷ lệ IFA (+) trên 90%. Kết quả nghiên cứu tương tự với nghiên cứu của Đoàn Hạnh Nhân tại Quảng Trị (2005): tỷ lệ IFA (+) tăng theo nhóm tuổi(3). Trong phạm vi nghiên cứu của đề tài, cỡ mẫu nghiên cứu chưa đủ lớn để đánh giá một cách toàn diện về tình hình dịch tễ sốt rét tại tỉnh Bình Phước nói chung và xã Bù Gia Mập, xã Đăk Ơ nói riêng. Cách chọn mẫu ngẫu nhiên dẫn đến phân bố mẫu theo giới tính, độ tuổi có sự chênh lệch cao. Đây cũng là một yếu tố ảnh hưởng đến kết quả nghiên cứu thu được. Tuy nhiên, những số liệu nghiên cứu của đề tài cũng phần nào thể hiện được tình hình sốt rét, đặc điểm về mức độ đáp ứng kháng thể theo giới tính, độ tuổi và nghề nghiệp tại điểm nghiên cứu. Mức độ ĐƯMD của nhóm 15- 45 tuổi với nghề làm rẫy, giới tính nam chiếm tỷ lệ cao, do đây là nhóm lao động chính, có nhiều Chuyên Đề Ký Sinh Trùng KẾT LUẬN Tỷ lệ nhiễm KST sốt rét P.falciparum và mức độ đáp ứng miễn dịch đối với P.falciparum tại cộng đồng xã Đăk Ơ cao hơn tại xã Bù Gia Mập. Tỷ lệ nhiễm KST sốt rét P.falciparum và mức độ đáp ứng miễn dịch đối với P.falciparum tại cộng đồng xã Đăk Ơ và xã Bù Gia Mập có mối liên quan đến giới tính, độ tuổi và nghề nghiệp. TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. 2. 3. 4. Đoàn Hạnh Nhân và ctv (1990). Nghiên cứu vai trò miễn dịch trong dịch tễ, chẩn đoán sốt rét và phát hiện nhiễm KST sốt rét ở người và muỗi. Kỷ yếu CTNCKH. Hà Nội Viện Sốt rét - KSTCT (1991- 1996) Tập 1: 222 - 229. Hỏa Văn Ngọc (1992). Đặc điểm dịch tễ học sốt rét ở một số đơn vị quân đội hoạt động trong vùng sốt rét lưu hành tại Quân khu II Hoàng Liên Sơn. Lê Thành Đồng, Nguyễn Xuân Thiện, Nguyễn Văn Nam, Đoàn Hạnh Nhân, Tạ Thị Tĩnh (1997). Áp dụng kỹ thuật kháng thể huỳnh quang gián tiếp (IFA test) đánh giá dịch tễ sốt rét huyện Vân Canh. Thông tin phòng chống bệnh sốt rét và các bệnh KST. Hà Nội, Viện Sốt rét - KST- CT. Số 2,: 42 - 47. Sulzer J. and Wilson M (1971). The indirect fluorescent antibody test for the detection of occult malaria in blood donors. Bull World Health Organ. 45(3): 375–379. 45