Nghị luận xã hội về câu tục ngữ "Cái răng cái tóc là góc con người"

Đề bài: Nghị luận xã hội về câu tục ngữ "Cái răng cái tóc là góc con người"<br /> <br /> Bài làm<br /> <br /> Người Việt từ xa xưa rất coi trọng hàm răng và mái tóc. Đó là cái nhìn đầu tiên để  đánh <br /> giá một người đẹp. Câu thành ngữ trên đã nói lên điều đó.<br /> <br /> Thuở xưa, khi còn bé, con gái để tóc trái đào, nhưng đến tuổi trưởng thành thì không bao  <br /> giờ  cắt tóc nữa mà cứ  để  cho dài mãi. Có được một mái tóc dài và bóng mượt là niềm  <br /> kiêu hãnh của người con gái. Xưa kia muốn giữ được một mái tóc đẹp thì phải năng gội  <br /> bằng nước bồ  kết cho sạch, gội xong phải xả  lại bằng chanh cho mềm tóc. Muốn tóc  <br /> thơm thì cho lá hương nhu hay lá sả, hạt mùi, đun cùng nước gội đầu. Đứng cạnh người  <br /> đàn bà mới gọi, ta ngửi thấy mùi hương thoang thoảng của đồng nội, của cỏ cây lá ngàn,  <br /> và có biết bao chàng trai chỉ vì những mùi hương ấy mà phải một thời say đắm không dứt  <br /> ra được.  Ở  miền Nam trồng nhiều dừa, người ta còn bôi nhẹ  một lượt dầu dừa lên mái  <br /> tóc để lấy mùi thơm và làm bóng tóc. Ngày nay, những mùi hương đó có chăng chỉ còn lại <br /> trong hoài niệm của những người lớn tuổi.<br /> <br /> Đến nay ta chỉ có những tấm ảnh chụp phụ nữ Việt Nam cuối thế kỷ 19, còn trước đó thì <br /> chỉ  có những mô tả  mơ  hồ  của các nhà du hành. Đầu thế  kỷ  17, linh mục người  Ý <br /> Christophoro Borri (1583­1632) đã đến Bình Định, lúc đó thuộc lãnh thổ Đàng Trong dưới <br /> sự cai trị của các chúa Nguyễn. Viết về cách để tóc của phụ nữ Việt ông nói: “Họ để tóc  <br /> xõa và bồng bềnh trên hai vai, tóc dài đến mức chấm đất, và tóc càng dài, người ta càng  <br /> cho là đẹp. Trên đầu họ đội một thứ mũ rộng vành, rộng đến mức che lấp cả mặt, khiến  <br /> cho mắt nhìn chỉ thấy được có ba bốn bước phía trước, và cái mũ đó được tết bằng lụa <br /> hay vàng tùy theo thứ bậc của người đội. Sau đấy, các phu nhân để chào hỏi một cách lễ <br /> độ, phải ngả  mũ ra để  người ta có thể  nhìn thấy trước mặt.” Đoạn văn trên chỉ  cho ta  <br /> những thông tin mơ hồ về cách để tóc của người Việt  ở miền Trung. Riêng cái mũ rộng  <br /> vành thì có lẽ tác giả lầm cái nón chóp nhọn mà phụ nữ phía nam quân đội.<br /> <br /> Hơn ba thế  kỷ  sau, bác sĩ quân y Charles­Édouard Hocquard theo quân viễn chinh Pháp <br /> đến Bắc Kỳ từ tháng 2­1884 đã ghi lại những trang về người phụ nữ mà ông đã gặp trong  <br /> những ngày đầu đến Hà Nội: “Điều khiến tôi ngạc nhiên khi đến xứ sở kỳ lạ này, là khó  <br /> khăn trong thời gian đầu để phân biệt đàn ông và đàn bà từ cái nhìn đầu tiên. Cả hai đều  <br /> để tóc như nhau. Quần áo cũng gần như nhau. Đàn bà cũng quấn khăn như đàn ông […]”  <br /> Tuy quan sát nhầm lẫn như vậy, nhưng Hocquard đã để lại cho chúng ta nhiều ảnh để có  <br /> thể thấy cách để tóc của những đàn bà miền Bắc hồi đó.<br /> <br /> Người phụ nữ đất Bắc thường buộc tóc về phía bên thành cuộn dài, bọc bên ngoài bằng  <br /> một cái khăn hẹp mà dài rồi quấn quanh đầu từ phía trước ra phía sau. Đầu mối còn thừa <br /> thì giắt vào dưới vành khăn, để  xõa sang bên một túm tóc nhỏ  gọi là đuôi gà. Vì vậy mà <br /> câu “một thương tóc bỏ đuôi gà…” không phải xa lạ với các chàng trai xứ Bắc. Khi đi ra  <br /> ngoài, để  giữ  cho tóc khỏi sổ  người ta thường trùm một cái khăn vuông, vừa là để  che  <br /> nắng vừa chống rét. Người bình dân thường trùm khăn đen, phía trước trán gập nhọn <br /> giống như mỏ con chim nên được gọi là “khăn mỏ quạ”.<br /> <br /> Trong khi đó ở miền Nam có lẽ do ảnh hưởng của người Hoa nhập cư ồ ạt từ các thế kỷ <br /> 17­18, nên phụ nữ lại bới tóc cao sau gáy rồi cài một cái trâm giữ cho tóc khỏi sổ. Khi ra  <br /> ngoài thì quấn quanh đầu một cái khăn rộng dệt ô đen trắng giống như khăn của phụ nữ <br /> Khmer hay Mã Lai. Người ta gọi đó là chiếc khăn rằn với nhiều công dụng như che nắng,  <br /> lau mặt hay quàng lên người... Vào buổi đầu, đàn bà Việt  ở  thành thị  còn thua kém các <br /> thím Khách, cho nên cách bới tóc của người Hoa  được coi là mẫu mực, đã được cụ <br /> Vương Hồng Sển mô tả như sau: “Các ý trong Chợ  Lớn thì đầu bới tóc thả  bánh lái “ba  <br /> vòng một ngọn”, ăn trầu tích toát, để  móng tay dài và mỗi lần xỉa thuốc thường vảnh  <br /> ngón tay cho người ngoài thấy mình có cà rá hột xoàn bự, hay bộ  nhẫn vàng quấn kiểu  <br /> “cửu khúc liên hoàn”. Trên vai mấy  ỷ  thường dắt một cái khăn vằn Nam Vang dùng để <br /> lau trầu, khác với mấy cô vợ Tây thì quấn chuỗi hột vàng gần gãy cổ, tay đeo kiềng vàng <br /> chạm kiểu “nhất thi nhất họa”, thêm mặc áo mớ  ba mớ  bảy, tóc xức dầu thơm chánh <br /> hiệu “Cô Ba”.<br /> <br /> Dù để  tóc bới, nhưng người phụ  nữ  Huế  không quên quấn một chiếc khăn gợi nhớ  lại  <br /> mái tóc quấn của người xứ Bắc. Nhưng với phụ nữ quý tộc thì khi vào chốn cung đình  <br /> hay trong các dịp lễ tết, bắt buộc phải quấn khăn vành dây, thân phận càng cao quý thì cái  <br /> khăn càng phải to và rộng. Chiếc khăn vành tồn tại mãi cho đến ngày nay đối với phụ nữ <br /> khắp ba miền trong các nghi thức đặc biệt và nhất là trong đám cưới.<br /> <br /> Sang đầu thế kỷ 20, khi cuộc sống đô thị phát triển, người phụ nữ bắt đầu tham gia công <br /> việc xã hội, dần dần có mặt ở trường học, bệnh viện và nhiều nơi công cộng khác, khiến <br /> họ  phải tìm một kiểu tóc hợp lý hơn, thuận tiện trong công việc. Ngoài Bắc kiểu quấn <br /> tóc bằng khăn vải, dù là khăn nhung sang trọng hơn nhưng vẫn gây điều bất tiện, nên <br /> nhiều người đã chuyển sang quấn tóc trần khiến đầu tóc nhẹ nhàng mượt mà hơn. Việc  <br /> quấn tóc trần khiến cho độn tóc bằng vải trở thành vô dụng, vì vậy những người tóc thưa  <br /> phải dùng cái độn tết bằng tóc thật. Từ  đấy xuất hiện cái nghề  thu mua tóc rối để  chải  <br /> thẳng ra kết thành cái độn tóc, không những có các cửa hàng chuyên bán tóc độn, mà còn  <br /> có những người đi dọc các phố phường mồm rao “ai tóc rối đổi kẹo không?”<br /> <br /> Cái khăn mỏ quạ đã nhường chỗ cho chiếc khăn san nhẹ nhàng bay bổng. Trên báo Ngày  <br /> Nay các số  tháng 1­1935, bà Trịnh Thị  Thục Oanh, một nhà giáo nổi tiếng  ở  trường nữ <br /> học đã nhận xét rằng “từ  năm 1920 mốt mặc áo màu và quàng khăn san đã ra đời tại Hà <br /> Nội”. Nhưng rồi quấn tóc trần phải lùi bước dần nhường cho sự du nhập của tóc bới ở <br /> miền Nam. Chỉ có khác là tóc bới bây giờ buông thõng thấp che kín gáy tạo nên vẻ duyên  <br /> dáng hơn.<br /> <br /> Một trong những “cải cách” lớn của cái tóc là rẽ đường ngôi. Xưa kia, người phụ nữ đoan  <br /> trang phải để đường ngôi thẳng chính giữa trán, những người đầu tiên dám rẽ đường ngôi <br /> lệch đã phải chịu sự dè bỉu của dư  luận. Năm 1937, trên báo Phong Hóa vẫn còn có bài <br /> chế giễu cô “Gái mới” với câu:<br /> <br /> Gớm cô gái mới, mới làm sao!<br /> <br /> Các mốt cô không thiếu mốt nào.<br /> <br /> Đầu quấn tóc trần, ngôi rẽ lệch,<br /> <br /> Chân lê mang cả gót đầm cao…<br /> Nhưng khi  ở thành thị, đường ngôi lệch trở thành phổ  biến, thì ở nông thôn, nhiều cô gái  <br /> trẻ  muốn đỏm dáng một tí vẫn còn chưa dám mạnh dạn. Khi tả một cô gái nửa tỉnh nửa <br /> quê trong truyện Cái Ve, nhà văn Khái Hưng đã nói đến “cái khăn nhung vấn lẳn vành, mái <br /> tóc rẽ  hơi lệch như  muốn theo kiểu mới, nhưng còn nhút nhát, rụt rè, chưa dám quả <br /> quyết”. Tóc vấn trần vẫn được chuộng vì giữ  được vẻ  cao sang hợp với những người <br /> luống tuổi.<br /> <br /> Nhưng với những cô học sinh trẻ  muốn phân biệt mình với các chị  lớn tuổi hoặc đã có <br /> chồng, lại không bới tóc mà buông dài sau lưng và cặp lại. Mái tóc buông lả  lướt đi với <br /> chiếc áo dài mềm mại càng làm tăng thêm dáng bay bổng của người con gái ở độ tuổi dậy <br /> thì. Mặc dầu mái tóc dài vẫn là niềm tự hào của nhiều cô gái, nhưng tóc ngắn xõa ngang  <br /> vai cũng được các cô nữ sinh ưa thích nên mới có câu “tóc thề đã chấm ngang vai”.<br /> <br /> Bước sang những năm 1930, trong phong trào “vui vẻ  trẻ  trung”, những cuộc chợ  phiên <br /> (kermesse) và hội chợ đã được tổ chức ở nhiều thành phố lớn, tuy mục đích là để lấy tiền <br /> làm công việc từ  thiện (giúp dân bị  lụt, giúp trẻ  em nghèo…), nhưng lại là dịp cho nam <br /> thanh nữ tú phô bày sắc đẹp, thúc đẩy quá trình Âu hóa trong cách ăn mặc của thanh niên  <br /> Việt Nam. Nhiều kiểu tóc mới đã được báo chí tung ra, tuy lúc đó chưa có tờ  báo nào  <br /> chuyên về thời trang phụ nữ. Có lẽ thay đổi lớn nhất là lối chải tóc bồng phía trước trán,  <br /> từ  chải bồng đơn giản đến quấn sâu kèn khiến cho đầu tóc cao lên, dáng người trở  nên  <br /> chững chạc hơn.<br /> <br /> Cho đến gần cuối Chiến tranh Thế giới thứ  hai, đầu tóc uốn xoăn mới xuất hiện, được  <br /> gọi theo tiếng Pháp là “tóc phi dê”. Những người mạnh dạn đi đầu trong kiểu tóc này <br /> phần lớn là những người lấy Tây, hoặc các cô nữ  sinh “trường đầm”, những người đã <br /> quen với váy áo của phụ nữ Pháp.<br /> <br /> Trải qua cuộc kháng chiến chống Pháp, rồi tiếp đến đất nước bị chia cắt, miền Bắc Việt  <br /> Nam bước vào một thời kỳ  khắc khổ  khiến cho việc để  tóc của phụ  nữ  phải đơn giản  <br /> hóa đến tận cùng. Tóc dài cặp sau lưng tuy đơn giản nhưng vẫn bị  coi là vướng víu, <br /> không thích hợp với cuộc sống lao động. Tóc tết bím trở  nên phổ  biến từ  thành thị  đến <br /> thôn quê, vì nó gọn, đơn giản.<br /> <br /> Trong khi ở miền Nam, do sự tiếp xúc thường xuyên với các mẫu tóc và các phương tiện  <br /> làm tóc dồi dào, nên việc làm tóc của phụ nữ  trở  nên đa dạng, thì ở  miền Bắc, do thiếu  <br /> phương tiện và không có báo chí thời trang tóc, nên việc làm tóc chỉ có thể dựa vào những  <br /> hình ảnh ít ỏi của các cô diễn viên điện ảnh các nước Đông Âu. Tuy các hiệu làm tóc cho <br /> phụ nữ ở Hà Nội hay Hải Phòng có thể đếm trên đầu ngón tay, nhưng một số người làm <br /> tóc đã có nhiều cố  gắng, trong chừng mực cho phép, để  đưa ra những kiểu đầu tóc đẹp.  <br /> Trong thời buổi mà quần ống bó còn bị bài bác, quần ống loe cũng bị cắt, thì tóc phụ nữ <br /> muốn làm đẹp vẫn còn phải dè dặt, không dám đưa ra những mốt quá mới lạ. Đó cũng là  <br /> những cố gắng của những người thợ làm tóc thời đó, biết sáng tạo trong khuôn khổ  chật <br /> hẹp.<br /> <br /> Phải đợi đến sau ngày đất nước thống nhất, rồi trải qua thời kỳ đổi mới, thì việc làm tóc <br /> của phụ nữ mới được phát triển một cách tự do. Đáng tiếc là trong những thời gian đầu, <br /> do không có những tạp chí thời trang tóc để  hướng dẫn, nên các kiểu tóc đưa ra thường <br /> mang những cái tên quá thô thiển, như “tóc xù mì” (giống như mì ăn liền), “tóc xù tăm”…  <br /> Đến nay thì đội ngũ những người làm tóc chuyên chăm sóc sắc đẹp cho phụ nữ đã trở nên  <br /> đông đảo, người phụ nữ có thể lựa chọn bất cứ kiểu tóc nào cho hợp với dáng vẻ và tuổi  <br /> tác của mình, không còn sợ  những điều cấm kỵ của xã hội, họ  chỉ  theo một tiêu chí duy <br /> nhất là Đẹp<br />