Nghiên cứu các dạng động mạch thận trong cuống thận người Việt Nam

Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 15 * Phụ bản của Số 1 * 2011<br /> <br /> NGHIÊN CỨU CÁC DẠNG ĐỘNG MẠCH THẬN<br /> TRONG CUỐNG THẬN NGƯỜI VIỆT NAM<br /> Võ Văn Hải*; Nguyễn Gia Ninh*, Nguyễn Văn Nhựt*, Vũ Lê Chuyên**, Dương Văn Hải*<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> <br /> *<br /> <br /> Đặt vấn đề: Phẫu thuật về mạch máu cuống thận đóng vai trò quan trọng trong lĩnh vực ghép thận. Tuy<br /> nhiên, việc mô tả các dạng động mạch cung cấp máu cho thận ở người Việt Nam vẫn chưa được khảo sát đầy đủ,<br /> nên chúng tôi tiến hành nghiên cứu này với hy vọng cung cấp cho các nhà phẫu thuật có thêm những thông tin<br /> về các dạng động mạch thận trong cuống thận ở người Việt Nam.<br /> Mục tiêu: Mô tả các dạng động mạch thận trong cuống thận ở người Việt Nam trưởng thành nhằm ứng<br /> dụng trong các phẫu thuật mạch máu thận đoạn ngoài thận.<br /> Phương pháp: Mô tả nghiên cứu cắt ngang với 78 xác ướp formol người Việt Nam trưởng thành tại bộ<br /> môn Giải phẫu học trường ĐH Y Dược thành phố Hồ Chí Minh được phẫu tích từ năm 2003 đến năm 2010.<br /> Kết quả: Có 156 quả thận với tất cả 199 ĐM thận cung cấp máu cho thận (184 ĐM rốn thận, 15 ĐM cực<br /> trên và cực dưới xuất phát từ ĐM chủ). Trong đó tỉ lệ các ĐM thận cung cấp máu cho thận như sau: có 118 quả<br /> thận được cung cấp máu bởi một ĐM thận (75,64%), 34 quả thận với 2 ĐM thận (21,79%), 3 quả thận có 3<br /> ĐM thận (1,92%) và 1 quả thận được cung cấp 4 ĐM thận (0,64%). Tỉ lệ xuất hiện ĐM cực trên khá cao<br /> (38,46%), ĐM cực dưới lại thấp (5,77%). Trong mẫu khảo sát này có đầy đủ các dạng ĐM thận mà các tác giả<br /> trong nước và nước ngoài đã từng công bố.<br /> Kết luận: Sự hiện diện đa ĐM thận trong việc cung cấp máu cho thận rất phổ biến. Sự thay đổi số lượng<br /> ĐM thận tại rốn thận, ĐM cực trên và cực dưới đã làm phong phú thêm tính đa dạng của ĐM trong cuống<br /> thận, và điều này sẽ làm phức tạp hơn cho những nhà niệu khoa trong việc cấy ghép thận như Spanos (1973),<br /> Benedetti (1995) và Troppmann (2001) đã từng công bố trước đây.<br /> Từ khóa: động mạch thận, động mạch rốn thận, động mạch thận cực trên, động mạch thận cực dưới,<br /> cuống thận.<br /> <br /> ABSTRACT<br /> STUDY CATEGORIES OF RENAL ARTERIES IN PEDICLES OF THE VIETNAMESE KIDNEYS<br /> Vo Van Hai*; Nguyen Gia Ninh*, Nguyen Van Nhut*, Vu Le Chuyen**, Duong Van Hai*<br /> * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 15 - Supplement of No 1 - 2011: 164 - 169<br /> Background: The surgery of pedicle of kidney plays an important role in kidney transplant procedure, but<br /> the description of anatomical categories of the Vietnamese renal arterial supply is still little. Therefore, we carried<br /> out the study to provide the surgeons with more information about various types of renal arteries in pedicle of the<br /> Vietnamese kidney.<br /> Aim: Describe anatomical categories of renal arteries in pedicle of the Vietnamese kidney to apply for renal<br /> surgery.<br /> Material and Method: We conducted a cross sectional descriptive study in 78 cadavers of Vietnamese<br /> adults in the Anatomy Department Laboratory of the University of Medicine and Pharmaceutical of HCMC from<br /> ∗<br /> <br /> Bộ môn Giải phẫu học, Bệnh viện Đại học Y Dược TP Hồ Chí Minh<br /> ** Bệnh viện Bình Dân TP. Hồ Chí Minh<br /> <br /> Tác giả liên lạc: ThS. BS. Võ Văn Hải<br /> <br /> 164<br /> <br /> ĐT: 0903323420<br /> <br /> Email: bswhai@yahoo.com<br /> <br /> Chuyên Đề Ngoại Khoa<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 15 * Phụ bản của Số 1 * 2011<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> 2003 to 2010.<br /> Result: There are 156 kidneys with 199 renal arteries (184 hilar arteries, 15 upper and lower polar arteries<br /> coming from the arotic artery). The anatomical findings included: a single hilar artery in 118 kidneys (75.64% in<br /> of cases)), double renal arteries in 34 kidneys (21.79% in of cases), triple renal arteries in three kidneys ( 1.92% in<br /> of cases) and tetrad renal arteries in one kidney (0.64% in cases). The appearance rate of upper polar arteries is<br /> quite high (38.64%), whereas the appearance rate of lower polar arteries is low (5.77%). All forms of renal<br /> arteries present as other authors had stated.<br /> Conclusion: The existence of multiple renal arterial supply is quite common. Anatomy variations in renal<br /> arteries, upper polar artery and lower polar artery have shown multiform renal artery in pedicle of kidney. And<br /> the presence of multiple renal arteries.. increases the complexity of the transplant procedure as in the studies of<br /> Spanos (1973), Benedetti (1995) and Troppmann (2001).<br /> Key word: renal artery, hilar artery, upper polar artery, lower polar artery, pedical of kidney<br /> thái học và sách giáo khoa về số liệu sinh học<br /> ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> của thận ở người Việt nam.<br /> Bệnh lý ngoại khoa về thận (sỏi bể thận,<br /> Mục tiêu nghiên cứu<br /> chấn thương thận, ung thư thận…) ở nước ta rất<br /> Mục tiêu tổng quát<br /> thường gặp và có nhiều bệnh nhân cần can thiệp<br /> điều trị bằng phẫu thuật với ít nhiều tai biến,<br /> Mô tả các dạng động mạch thận trong cuống<br /> biến chứng trong và sau mổ vì gặp phải những<br /> thận ở người Việt nam trưởng thành nhằm ứng<br /> thay đổi đa dạng của hệ thống mạch máu này.<br /> dụng trong các phẫu thuật mạch máu thận đoạn<br /> Những tiến bộ và cải tiến thời gian gần đây<br /> ngoài thận.<br /> trong phẫu thuật niệu khoa cũng như các<br /> Mục tiêu chuyên biệt<br /> phương pháp can thiệp X-quang hiện đại đã làm<br /> Phân loại và nêu ra tần suất các dạng hiện<br /> sống lại một cách thú vị trong giải phẫu động<br /> diện của động mạch thận cung cấp máu cho<br /> mạch thận và sự hiểu thấu đáo về mặt giải phẫu<br /> thận.<br /> các dạng ĐM thận là điều cốt lõi cho sự an toàn<br /> ĐỐI TƯỢNG - PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU<br /> và hiệu quả của các phương pháp phẫu thuật<br /> điều trị. Trong đó ghép thận là phương pháp<br /> Thiết kế nghiên cứu<br /> điều trị an toàn và khá vĩnh cửu cho bệnh nhân<br /> Mô tả cắt ngang<br /> suy thận mạn (Lopes, 1998(13)); tuy nhiên sự hiện<br /> Mẫu<br /> diện đa động mạch thận làm gia tăng sự phức<br /> (22)<br /> tạp thêm của việc ghép thận (Spanos, 1973 ;<br /> Lấy mẫu theo cách thuận tiện và ngẫu nhiên<br /> (6)<br /> (21)<br /> Benedetti, 1995 ; Troppmann, 2001 ). Từ đó,<br /> 78 xác ướp formole người việt nam trưởng<br /> cùng với xu hướng phát triển nhanh của phẫu<br /> thành tại bộ môn giải phẫu học trường Đại học<br /> thuật ghép thận trong những thập niên 1970 đến<br /> Y Dược thành phố Hồ Chí Minh từ năm 2003<br /> (9,<br /> 12,<br /> 15)<br /> và nền nền Y học Việt nam cũng đã có<br /> nay<br /> đến năm 2010. Tiêu chuẩn loại trừ: những xác có<br /> thành tựu đáng kể trong lĩnh vực ghép thận này.<br /> sẹo mổ vùng bụng thắt lưng có can thiệp trực<br /> Tuy nhiên việc mô tả các dạng động mạch trong<br /> tiếp trên mạch máu thận làm thay đổi cấu trúc<br /> cuống thận cũng như các dạng động mạch thận<br /> giải phẫu học ban đầu (điều này thường chỉ thấy<br /> cung cấp máu cho thận vẫn còn nghiên cứu khá<br /> được khi phẫu tích vào vùng bụng và hố thận).<br /> ít, nên chúng tôi tiến hành nghiên cứu này với<br /> Phẫu tích và ghi nhận kết quả<br /> hy vọng đưa ra kết quả nhằm cung cấp cho các<br /> - Đường mổ: chọn đường trắng giữa trên và<br /> nhà phẫu thuật có thêm những thông tin để<br /> dưới rốn, bờ dưới cung sườn hai bên và đường<br /> tham khảo, đồng thời bổ sung cho ngành hình<br /> <br /> Chuyên Đề Ngoại Khoa<br /> <br /> 165<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 15 * Phụ bản của Số 1 * 2011<br /> <br /> ngang rốn hai bên đến đường nách giữa qua các<br /> lớp của thành bụng.<br /> - Cắt và bóc tách mạc nối lớn, bộc lộ dạ dày –<br /> ruột. Sau đó lật vùng dạ dày và khối tá tụy sang<br /> bên để bộc lộ vùng thận, rốn thận, niệu quản,<br /> ĐM thận và TM thận, đồng thời quan sát vị trí<br /> nguyên uỷ của ĐM thận xuất phát từ ĐM chủ<br /> bụng.<br /> - Bóc tách thận, cuống thận, TM chủ dưới,<br /> ĐM thận, niệu quản thành một khối, đem ra<br /> ngoài phẫu tích và làm bộc lộ rõ các mạch máu<br /> vùng rốn và cuống thận để quan sát.<br /> <br /> KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN<br /> Trong mẫu nghiên cứu này, chúng tôi ghi<br /> nhận được 156 quả thận với 199 ĐM thận, trong<br /> đó có 184 ĐM rốn thận và 15 ĐM cực thận (cực<br /> trên và cực dưới) xuất phát từ ĐM chủ.<br /> <br /> được cung cấp 4 ĐM thận (0,64%). Đây là cách<br /> phân nhóm mới của tác giả Sampaio FJB, Passos<br /> MARF. 1992(17) để phù hợp với việc cấy ghép<br /> thận cho bệnh nhân. Số lượng, tỉ lệ các dạng ĐM<br /> thận trong cuống thận cũng như các dạng ĐM<br /> thận cung cấp máu cho thận chúng tôi trình bày<br /> trong bảng 1 và hình 1.<br /> <br /> Bảng 1: Số lượng và Tỉ lệ các dạng của ĐM<br /> thận ở cả 2 bêna<br /> Các dạng ĐM thận<br /> 1 ĐM rốn (H. 1A)<br /> 2 ĐM<br /> 2 ĐM rốn (Hình 1.B)<br /> 1 ĐM rốn + 1 ĐM CT<br /> (H. 1.C)<br /> 1 ĐM rốn + 1 ĐM CD<br /> (H. 1.D)<br /> 3 ĐM<br /> 3 ĐM rốn<br /> 2 ĐM rốn + 1 ĐM CT<br /> (H. 1E)<br /> 2 ĐM rốn + 1 ĐM CD<br /> (H.1F)<br /> 4 ĐM<br /> 4 ĐM rốn<br /> 3 ĐM rốn + 1 ĐM CT<br /> 3 ĐM rốn + 1 ĐM CD<br /> <br /> Thận<br /> Phải<br /> 61<br /> (78,23)<br /> <br /> Thận Trái Tổng số<br /> 57 (73,09)<br /> <br /> 118<br /> (75,64)<br /> <br /> 9 (11,53) 13 (16,66) 22 (14,10)<br /> 4 (5,12)<br /> <br /> 5 (6,41)<br /> <br /> 9 (5,77)<br /> <br /> 2 (2,56)<br /> <br /> 1 (1,28)<br /> <br /> 3 ( 1,92)<br /> <br /> 1 (1,28)<br /> <br /> _<br /> <br /> 1 (0,64)<br /> <br /> _<br /> <br /> 1 (1,28)<br /> <br /> 1 (0,64)<br /> <br /> 1 (1,28)<br /> <br /> _<br /> <br /> 1 (0,64)<br /> <br /> _<br /> _<br /> _<br /> <br /> _<br /> 1 (1,28)<br /> _<br /> <br /> _<br /> 1 (0,64)<br /> _<br /> <br /> Tỉ lệ là n (%) N = 156, ĐM, động mạch; ĐM CT:<br /> động mạch cực trên nguyên ủy từ ĐM chủ; ĐM CD:<br /> động mạch cực dưới nguyên ủy từ ĐM chủ, N thận phải<br /> = N thận trái = 78.<br /> <br /> Hình 1: Các dạng và sự hiện diện của các ĐM thận<br /> (Theo Sampaio FJB, Passos MARF. 1992) A: một ĐM<br /> rốn, B: Hai ĐM rốn, C: một ĐM rốn với một ĐM cực<br /> trên, D: một ĐM rốn với một ĐM cực dưới, E: hai ĐM<br /> rốn với một ĐM cực trên, F: hai ĐM rốn với một ĐM cực<br /> dưới<br /> <br /> Về số lượng ĐM thận cung cấp máu cho<br /> thận chúng tôi ghi nhận được như sau: có 118<br /> quả thận được cung cấp máu bởi một ĐM thận<br /> (75,64%), 34 quả thận với 2 ĐM thận (21,79%), 3<br /> quả thận có 3 ĐM thận (1,92%) và 1 quả thận<br /> <br /> 166<br /> <br /> Trong nhóm 34 quả thận được cung cấp<br /> máu bởi 2 ĐM thận chúng tôi nhận thấy có 22<br /> quả thận được cung cấp máu 2 ĐM rốn thận,<br /> còn lại 9 quả thận có một ĐM rốn đi kèm một<br /> ĐM cực trên và 3 quả thận với một ĐM rốn đi<br /> kết hợp với 1 ĐM cực dưới.<br /> Với nhóm ba quả thận được cung cấp máu<br /> bởi ba ĐM, chúng tôi ghi nhận được một quả<br /> thận (bên phải) có ba ĐM rốn, một quả thận (bên<br /> phải) có 2 ĐM rốn kèm một ĐM cực trên và một<br /> quả thận (bên trái) còn lại có hai ĐM rốn và một<br /> ĐM cực dưới. Như vậy trong nhóm thận có 3<br /> ĐM rốn thận và 3 ĐM rốn kèm một ĐM cực trên<br /> xuất phát từ chủ đã không có trong sự phân loại<br /> này của tác giả.<br /> <br /> Chuyên Đề Ngoại Khoa<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 15 * Phụ bản của Số 1 * 2011<br /> Bên cạnh đó, khi so sánh với các giả xem ĐM<br /> thận chính thức chính là ĐM rốn thận và phân<br /> nhóm theo ĐM rốn thận này, chúng tôi có kết<br /> quả trong bảng 2. Qua bảng 2, chúng tôi nhận<br /> thấy tỉ lệ đa ĐM thận chính thức khá thấp so với<br /> các tác giả trong cũng như ngoài nước, duy kết<br /> quả của chúng tôi gần giống với Khamanarong,<br /> Prachaney, Tong-un và Sripaoraya (2004)(11) và<br /> Basmajian(4,5). Sự khác biệt này có thể giải thích<br /> một phần vào sự lựa chọn mẫu của chúng tôi có<br /> được tại bộ môn Giải Phẫu học hoặc quan điểm<br /> xem đa ĐM thận có bao gồm luôn cả ĐM cực<br /> trên và cực dưới (các ĐM cực này xuất phát từ<br /> ĐM chủ).<br /> <br /> Bảng 2: Bảng So sánh các dạng ĐM rốn thận<br /> của các tác giả<br /> Tác giả<br /> Chúng tôi (156 quả thận)<br /> Trịnh Xuân Đàn(20)<br /> Trịnh Xuân Đàn và Lê Gia<br /> Vinh(18)<br /> Trịnh Xuân Đàn và Lê Văn<br /> Minh(19)<br /> Merklin và cs(14)<br /> Basmajian(4, 5)<br /> Gillapsie(7), Pick và Anson(1)<br /> Anson(2, 3)<br /> Khamanarong, Prachaney,<br /> Utraravichen, Tong-un và<br /> Sripaoraya(11)<br /> Kater và Gray(10)<br /> <br /> ĐM thận (ĐM rốn)<br /> Các dạng (%)<br /> 1 ĐM<br /> 2 ĐM 3 ĐM<br /> 83,33<br /> 15,38 1,29<br /> 68,52<br /> 20,37 11,11<br /> 66,6<br /> <br /> 26,7<br /> <br /> 6,7<br /> <br /> 65,8<br /> <br /> 26,8<br /> <br /> 7,4<br /> <br /> 72<br /> 97<br /> 67,75<br /> 70<br /> <br /> *<br /> 3<br /> 32,25<br /> 30<br /> <br /> 81,64<br /> <br /> 18,36<br /> <br /> Có 5 ĐM thận( hiếm)<br /> <br /> Bảng 3: Tỷ lệ các dạng cuống thận theo Merklin<br /> và Michele(14)<br /> Các dạng ĐM thận trong cuống<br /> thận và rốn thận<br /> <br /> Chúng tôi<br /> <br /> Merklin<br /> Michele<br /> <br /> Số ca<br /> <br /> Tỷ lệ<br /> (%)<br /> <br /> Tỷ lệ<br /> (%)<br /> <br /> 80<br /> <br /> 51,29<br /> <br /> 71,1<br /> <br /> 33<br /> <br /> 21,16<br /> <br /> 12,6<br /> <br /> 12<br /> <br /> 7,69<br /> <br /> 10,8<br /> <br /> 9<br /> <br /> 5,77<br /> <br /> 6,2<br /> <br /> 1 ĐM rốn + 1 ĐM cực dưới (V)<br /> <br /> 3<br /> <br /> 1,92<br /> <br /> 6,9<br /> <br /> 1 ĐM rốn + 1 nhánh cực dưới (VI)<br /> <br /> 3<br /> <br /> 1,92<br /> <br /> 3,1<br /> <br /> 3 ĐM rốn thận (VII)<br /> <br /> 1<br /> <br /> 0,64<br /> <br /> 1,7<br /> <br /> 1 ĐM rốn (I)<br /> 1 ĐM rốn + cho 1 nhánh cực trên<br /> (II)<br /> 2 ĐM rốn (III)<br /> 1 ĐM rốn + 1 ĐM cực trên (IV)<br /> <br /> Chuyên Đề Ngoại Khoa<br /> <br /> 2 ĐM rốn thận (1ĐM cho nhánh<br /> cực trên)<br /> 2 ĐM rốn + 1 cực trên<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> 10<br /> <br /> 6,41<br /> <br /> 1<br /> <br /> 0,64<br /> <br /> 1<br /> <br /> 0,64<br /> <br /> Các trường hợp khác (VII)<br /> (1) 3 ĐM+1 cực trên từ ĐM chủ,<br /> (2) 1ĐM+1 cực trên+ 1cực dưới*,<br /> (3) 1ĐM+2 cực trên+1cực dưới<br /> (4) 1 ĐM + 2 cực trên<br /> <br /> 1<br /> 2*<br /> _<br /> _<br /> <br /> 0,64<br /> 1,28<br /> _<br /> _<br /> <br /> Tổng<br /> <br /> 156<br /> <br /> 100%<br /> <br /> 2 ĐM rốn + 1 cực dưới<br /> <br /> 2,7<br /> <br /> 100%<br /> <br /> VII.2: Thận có một ĐM rốn vừa cho nhánh<br /> cực trên và cực dưới. Ngoài ra trong mẫu<br /> chúng tôi có 6 quả thận vừa hiện diện cả 2 ĐM<br /> cực trên và cực dưới (6/156= 3,84%), trong đó 4<br /> thận phải và 2 thận trái. Tuy nhiên các thận<br /> đều có đặc điểm chung: chỉ có 1 ĐM rốn thận.<br /> Trong đó có 2 thận (1 bên phải và 1 bên trái) có<br /> ĐM rốn vừa cho nhánh cực trên vừa cho<br /> nhánh cực dưới (nhóm VII.2).<br /> Về kết quả các dạng ĐM rốn thận xuất hiện<br /> trong mẫu khảo sát của chúng tôi giống với kết<br /> quả của Gillapsie(7), Pick và Anson(16), nhưng với<br /> tỷ lệ các dạng đa ĐM thận thấp hơn (16,67% so<br /> với 32,25%). Điều này cho thấy sự khác biệt về<br /> sự xuất hiện đa ĐM thận phụ thuộc vào nguồn<br /> gốc chủng tộc mà Satyapal và cộng sự( 2001) đã<br /> từng báo cáo: Châu Phi (37,1%), Ấn Độ (17,4%),<br /> da trắng (35,3%), và da màu (18,5%). Và theo<br /> nghiên cứu 2004 trên 534 thận được phẫu tích tại<br /> Thái Lan, các tác giả Khamanarong, Prachaney,<br /> Utraravichen, Tong-un và Sripaoraya(11) báo cáo<br /> tỉ lệ đa ĐM ở dân tộc Thái Lan là 18,36%. Như<br /> vậy tỉ lệ đa ĐM thận trong mẫu nghiên cứu này<br /> của chúng tôi trên dân tộc Việt Nam (16,67%)<br /> một lần nữa khẳng định gần giống như Satyapal<br /> (18,5%)<br /> và<br /> Khamanarong,<br /> Prachaney,<br /> Utraravichen, Tong-Un và Sripaoraya (18,36%)<br /> đã báo cáo.<br /> Ngoài ra, khi so sánh với tác giả Merklin và<br /> Michele(14) nghiên cứu trên 11.000 quả thận trong<br /> bảng 3, mẫu của chúng tôi tuy khá nhỏ (156 quả<br /> thận) nhưng cũng cho thấy được tính đa dạng<br /> của các ĐM thận trong cuống thận và rốn thận.<br /> Qua bảng này, chúng ta thấy các dạng mà trong<br /> mẫu khảo sát chúng tôi vẫn xuất hiện đầy đủ<br /> <br /> 167<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 15 * Phụ bản của Số 1 * 2011<br /> <br /> trong tất cả các dạng mà tác giả đã phân loại.<br /> Một lần nữa lại cho thấy được ở người Việt Nam<br /> trên mẫu khảo sát này vẫn mang đầy đủ tính<br /> chất đa dạng mà các tác giả khác đã từng công<br /> bố.<br /> <br /> KẾT LUẬN<br /> Có 156 quả thận với tất cả 199 ĐM thận cung<br /> cấp máu cho thận (184 ĐM rốn thận, 15 ĐM cực<br /> trên và cực dưới xuất phát từ ĐM chủ). Trong<br /> đó tỉ lệ các ĐM thận cung cấp máu cho thận như<br /> sau: có 118 quả thận được cung cấp máu bởi một<br /> ĐM thận (75,64%), 34 quả thận với 2 ĐM thận<br /> (21,79%), 3 quả thận có 3 ĐM thận (1,92%) và 1<br /> quả thận được cung cấp 4 ĐM thận (0,64%). Tỉ lệ<br /> xuất hiện ĐM cực trên khá cao (38,46%), ĐM cực<br /> dưới lại thấp (5,77%).<br /> Trong mẫu khảo sát này có đầy đủ các dạng<br /> ĐM thận mà các tác giả trong nước và nước<br /> ngoài đã từng công bố.<br /> Sự xuất hiện đa ĐM thận ở người Việt<br /> Nam có tỉ lệ gần giống với nhóm da màu mà<br /> tác giả Satyapal báo cáo và giống với dân tộc<br /> Thái Lan do các tác giả Khamanarong,<br /> Prachaney,<br /> Utraravichen,<br /> Tong-Un<br /> và<br /> Sripaoraya đã khảo sát.<br /> Nếu không đa dạng ĐM thận chính thức thì<br /> sẽ có sự xuất hiện đa dạng ĐM cực trên của thận<br /> với tỷ lệ xuất hiện cao.<br /> Sự hiện diện đa ĐM thận trong việc cung<br /> cấp máu cho thận rất phổ biến. Sự thay đổi số<br /> lượng ĐM thận tại rốn thận, ĐM cực trên và<br /> cực dưới đã làm phong phú thêm tính đa dạng<br /> của ĐM trong cuống thận, và điều này sẽ làm<br /> phức tạp hơn cho những nhà niệu khoa trong<br /> việc cấy ghép thận như Spanos 1973(22);<br /> Benedetti 1995(6) và Troppmann 2001(21) đã<br /> từng công bố trước đây.<br /> <br /> ĐỀ XUẤT<br /> Chúng tôi sẽ tiếp tục những nghiên cứu tiếp<br /> theo về vấn đề này trên những cỡ mẫu lớn hơn,<br /> đặc biệt sẽ có thêm những nghiên cứu phối hợp<br /> thực hiện trên những phương tiện hình ảnh học<br /> và trên người sống lúc phẫu thuật để cho các số<br /> <br /> 168<br /> <br /> liệu thống kê có ý nghĩa thực tế hơn, được ứng<br /> dụng nhiều hơn trong ngành hình thái học nói<br /> chung và ngành niệu học nói riêng.<br /> Kết quả nghiên cứu này cũng phần nào cho<br /> thấy được vấn đề nguyên ủy của ĐM cực trên<br /> cũng như sự xuất hiện ĐM cực dưới (tuy tỉ lệ<br /> nhỏ) trong việc xếp loại các dạng ĐM thận cung<br /> cấp máu cho toàn bộ thận. Từ đó cho thấy việc<br /> chụp ĐM thận để khảo sát về mặt giải phẫu<br /> trước khi lấy và ghép thận là hoàn toàn cần thiết<br /> và là vấn đề quan trọng cho sự thành công của<br /> cuộc phẫu thuật.<br /> <br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> 1.<br /> <br /> 2.<br /> <br /> 3.<br /> <br /> 4.<br /> <br /> 5.<br /> <br /> 6.<br /> <br /> 7.<br /> <br /> 8.<br /> 9.<br /> <br /> 10.<br /> 11.<br /> <br /> 12.<br /> 13.<br /> <br /> 14.<br /> <br /> Anson B. J., Pick J.W., Catlldwell E. W. (l942): The Anatomy of<br /> commoner renal anomalies: Etopic and horseshoe kidneys, J.<br /> Urol. , 47: ll2.<br /> Anson B.J. (1966), “The Cardiovascular System”, “Urinary<br /> Organs in The Urogenital System”, Morris’s Human<br /> Anatoamy, 12th Edi., McGraw-Hill. pp.731, 746 – 749, 835 –<br /> 836, 1457 – 1479.<br /> Anson BJ, Daseler EH (1961), “Common variations in renal<br /> anatomy, affecting the blood supply, form and topography”,<br /> Surg Gynecol Obstet, 112, p. 439.<br /> Basmajian J.V. (1965), “Kidney and Ureter, Great vessels of<br /> abdomen”, Grant’ s Method of Ananatomy, th Edition,<br /> Williams & Willkins, Baltimore/London, pp. 269 –275, 276 –<br /> 284.<br /> Basmajian J.V. (1980), “Kidney and Ureter in Three paired<br /> glands, Great vessels of abdomen”, Grant’ s Method of<br /> Ananatomy, 10th Edition, Williams & Willkins,<br /> Baltimore/London, pp. 174 –183.<br /> Benedetti E, Troppmann C, Gillingham K, Sutherland DE,<br /> Payne WD, Dunn DL, Matas AJ, Najarian JS, Grussner RW.<br /> (1995). Short- and long-term outcomes of kidney transplants<br /> with multiple renal arteries. Ann Surg 221:406–414.<br /> Gillapsie C., Miller L.I., and Baskin M. (1916), “Anormalous<br /> Renal Vessels and their Surgical Significanc, Anat.Rec.(11), p.<br /> 7.<br /> Goluboff ET, Zaslau S, Klausner AP (2000): Renal Cell<br /> Carcinoma in Urology, volume 8, part 1. pp. 1-2.<br /> Green H.J. (2001), “Ghép cơ quan”, Sinh lý học lâm sàng cơ sở<br /> (Basic Clinical Physiology), Bản dịch tiếng Việt, in lần thứ 3,<br /> NXB Y học, trang 249.<br /> Kater N.W.: Case of multiple renal arteries, J. Anat. & Physiol.<br /> 36; 77, l90l ; p.7.<br /> Khamanarong K., Prachaney P., Utraravichen A., Tong-Un<br /> T.and Sripaoraya K. (2004). Anatomy of Renal Arterial<br /> Supply, Clin. Anat. 17: 334–336<br /> Lê Trung Hải và cộng sự (2001), “Ghép thận tại Việt Nam”,<br /> tạp chí Y học thực hành, Bộ Y tế xuất bản, (12), p. 406.<br /> Lopes JA, de Almeida CJ, Hachul M, Srougi M. (1998).<br /> Frequency of stenosis of renal the artery in 676 renal<br /> transplantation. Rev Assoc Med Bras 44:210 –213.<br /> Merklin RJ, Michele NA (1958), The variant renal and<br /> suprarenal blood supply with data on the inferior phrenic,<br /> ureteral and gonadal arteries: A statistical analysis baesd on<br /> <br /> Chuyên Đề Ngoại Khoa<br /> <br />