zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Y Tế - Sức Khoẻ

» Y khoa - Dược

Nghiên cứu giá trị chẩn đoán và tiên lượng của Procalcitonin trong sốc nhiễm khuẩn

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

Báo xấu

46
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Sốc nhiễm khuẩn là bệnh nhiễm khuẩn toàn thân nặng thường gặp. Các trường hợp đến bệnh viện muộn, điều trị không cải thiện sẽ dẫn đến suy đa tạng, nguyên nhân của tỉ lệ tử vong cao. Bài viết trình bày đánh giá vai trò chẩn đoán và tiên lượng của Procalcitonin trong sốc nhiễm khuẩn, đánh giá tỉ lệ tử vong do sốc nhiễm khuẩn tại BV ĐKKV Tỉnh An Giang.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Nghiên cứu giá trị chẩn đoán và tiên lượng của Procalcitonin trong sốc nhiễm khuẩn

Hội Nghị Khoa Học Công Nghệ Năm 2019 NGHIÊN CỨU GIÁ TRỊ CHẨN ĐOÁN VÀ TIÊN LƯỢNG CỦA PROCALCITONIN TRONG SỐC NHIỄM KHUẨN Hồ Ngọc Điệp- Trần Minh Quang Nguyễn Thị Ngọc Ánh - Cao Thị Hợp TÓM TẮT: Chúng tôi hồi cứu 115 bệnh nhân, tuổi ≥15, được chẩn đoán là sốc nhiễm khuẩn, nhập vào khoa Cấp cứu, ICU từ 01/09/2017 đến 01/09/2019, để đánh giá vai trò của Procalcitonin trong chẩn đoán và tiên lượng sốc nhiễm khuẩn. Nồng độ Procalcitonin huyết thanh trung bình của nhóm nghiên cứu là 28.01±3.83ng/ml. Có mối liên hệ có ý nghĩa thống kê giữa nồng độ Procalcitonin và tiên lượng sốc nhiễm khuẩn. Điểm cắt dự báo tử vong là 33ng/ml , với độ nhạy là 60% và độ đặc hiệu là 75%. Tỉ lệ tử vong là 46.1%. Procalcitonin là marker có giá trị trong chẩn đoán và tiên lượng sốc nhiễm khuẩn ABSTRACT: We realized a retrospective study on 115 adult patients, hospitalized in Department of Emergency and Intensive Care Unit 01/09/2017 - 01/09/2019 with septic shock, to investigate the diagnostic and prognostic effect of Procalcitonin level in serum. The mean value of Procalcitonin was 28.01±3.83ng/ml. There was a significantly statistical correlation between Procalcitonin value and patient outcome. The mortality was 46.1%. Procalcitonin was a potential biomarker of diagnosis and prognostic of septic shock. I. ĐẶT VẤN ĐỀ: Sốc nhiễm khuẩn là bệnh nhiễm khuẩn toàn thân nặng thường gặp. Các trường hợp đến bệnh viện muộn, điều trị không cải thiện sẽ dẫn đến suy đa tạng, nguyên nhân của tỉ lệ tử vong cao. Cho đến nay, kết quả của các nhà điều tra dịch tễ học cho thấy rằng sốc nhiễm khuẩn là nguyên nhân chính gây tử vong ở các khoa cấp cứu và hồi sức tích cực, kể cả những khoa điều trị tích cực hiện đại. Ở Úc, tỉ lệ tử vong do sốc nhiễm khuẩn là 22% (Kaukonen et al 2014), ở Đức là 60.5% (Heublein et al), ở New Zeland là 60% (Klein Kloưenberg et al, 2012). Ở Việt Nam, theo thống kê của Nguyễn Xuân Vinh tỉ lệ này là 43.8% [6]. Trong thực hành lâm sàng, đòi hỏi cần phải có chẩn đoán sớm và chính xác sốc nhiễm khuẩn. Tuy nhiên đây là vấn đề khó khăn vì triệu chứng lâm sàng thường không đặc hiệu, kết quả cấy máu thường muộn và không phải lúc nào cũng dương tính. Để giải quyết vấn đề chẩn đoán sớm sốc nhiễm khuẩn đã có nhiều xét nghiệm được đề ra. Hội nghị về nhiễm khuẩn lần 5 ở Canada (tháng 10 năm 2000) đã đưa ra các marker được sử dụng trong chẩn đoán và tiên lượng sốc nhiễm khuẩn, trong đó Procalcitonin Bệnh Viện Đa Khoa Khu Vực Tỉnh An Giang Trang 247
Hội Nghị Khoa Học Công Nghệ Năm 2019 được xem là có nhiều ưu điểm, hơn hẳn các yếu tố khác: Interleukine 6, Endotoxin, CRP… Procalcitonin là một tiền hormon của calcitonin, gồm 116 acide amine, được tiết bởi các tế bào thần kinh nội tiết (các tế bàoo C) của tuyến giáp, phổi và ruột. Trong huyết thanh Procalcitonin có thời gian bán hủy từ 19 đến 24 giờ. So với các marker khác, Procalcitonin có tính đặc hiệu cao khi đáp ứng với nhiễm khuẩn toàn thân nặng. Để đánh giá đầy đủ vai trò của Procalcitonin trong chẩn đoán và tiên lượng sốc nhiễm khuẩn, chúng tôi tiến hành nghiên cứu: “Nghiên cứu giá trị chẩn đoán và tiên lượng của Procalcitonin trong sốc nhiễm khuẩn” với các mục tiêu: 1. Đánh giá vai trò chẩn đoán và tiên lượng của Procalcitonin trong sốc nhiễm khuẩn. 2. Đánh giá tỉ lệ tử vong do sốc nhiễm khuẩn tại BV ĐKKV Tỉnh An Giang. II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU: 2.1 ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU: - Chúng tôi thực hiện nghiên cứu trên tất cả bệnh nhân, tuổi từ 15 trở lên, nhập vào BV ĐKKV Tỉnh An Giang từ 01/09/2017 đến 01/09/2019 - Được chẩn đoán sốc nhiễm khuẩn theo tiêu chuẩn chẩn đoán của ACCP/ SCCM năm 2001. - Có xét nghiệm Procalcitonin tại thời điểm chẩn đoán sốc. - Loại trừ những trường hợp: + Phẫu thuật lớn trong vòng 30 ngày + Chấn thương nặng + Bỏng nặng + Suy thận mạn đang chạy thận + Carcinoma tuyến giáp 2.2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU: Phương pháp mô tả, hồi cứu. 2.3. PHƯƠNG PHÁP TIẾN HÀNH: Tất cả bệnh nhân thỏa tiêu chuẩn chọn bệnh sẽ được thu thập số liệu về tuổi, giới, tiền sử bệnh, đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng trong đó có xét nghiệm Procalcitonin và kết quả điều trị sốc nhiễm khuẩn. 2.4. PHƯƠNG PHÁP XỬ LÝ VÀ PHÂN TÍCH SỐ LIỆU: - Xử lý số liệu: dùng phần mềm SPSS 20.0 - Các biến định lượng được biểu thị bằng trung bình ± độ lệch chuẩn. - Các biến định tính được biểu thị bằng tỉ lệ phần trăm - So sánh 2 tỉ lệ: dùng phép kiểm chi bình phương. - So sánh 2 trung bình: dùng phép kiểm T- student. - Tìm mối tương quan giữa 2 yếu tố: Phương pháp hồi quy logístic - Xác định độ nhạy và độ đặc hiệu: Sử dụng đường cong ROC III. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU: 3.1. Đặc điểm dân số nghiên cứu: Từ 01/09/2017 đến 01/09/2019 chúng tôi thu thập được 115 trường hợp sốc nhiễm khuẩn thỏa tiêu chuẩn nghiên cứu, trong đó tử vong 53 trường hợp, chiếm tỉ lệ 46.1%. Bệnh Viện Đa Khoa Khu Vực Tỉnh An Giang Trang 248
Hội Nghị Khoa Học Công Nghệ Năm 2019 Bảng 1: ghi nhận một số đặc điểm của dân số nghiên cứu như sau: Sống(%) Tử vong(%) P Nam(N,%)(47, 40.9%) 24 23 0.61 Nữ(N,%)(68, 59.1%) 38 30 Tuổi(M, SD)(63.92±16.29) 61.73±15.76 66.49±16.67 0.00 TSTHA(N,%) 0.40 Không 35 34 Có 27 19 TSĐTĐ(N,%) Không 41 32 0.52 Có 21 21 TSTBMMN(N,%) Không 57 47 Có 5 6 0.55 TSNMCT(N,%) Không 58 53 0.06 Có 4 0 Procalcitonin(M,SD) 19.62±34.43 37.83±40.63 0.01 (28.01±3.83) qSOFA(M, SD) 2.32±0.47 2.55±0.53 0.01 (2.42±0.495) Bảng 1: Đặc điểm dân số nghiên cứu 3.2. Các yếu tố liên quan đến tiên lượng của sốc nhiễm khuẩn: OR KTC 95% P Procalcitonin 0.13 1.003 – 1.023 0.01 Tuổi 0.02 0.995 – 1.043 0.12 Bạch cầu 0.05 1.009 – 1.100 0.01 qSOFA 0.93 1.18 – 5.42 0.02 Bảng 2: Các yếu tố liên quan đến tiên lượng sốc nhiễm khuẩn Bệnh Viện Đa Khoa Khu Vực Tỉnh An Giang Trang 249
Hội Nghị Khoa Học Công Nghệ Năm 2019 3.3. Độ nhạy và độ đặc hiệu của xét nghiệm Procalcitonin trong tiên lượng sốc nhiễm khuẩn: AUC P Procalcitonin 67% 0.01 Bảng 3: Độ nhạy và độ đặc hiệu của Procalcitonin trong tiên lượng sốc nhiễm khuẩn Điểm cắt Độ nhạy(%) Độ đặc hiệu(%) 30 58 73 33 60 75 36 40 77 Bảng 4: Độ nhạy và độ đặc hiệu của Procalcitonin trong tiên lượng sốc nhiễm khuẩn IV. BÀN LUẬN: Khi bệnh nhân nhập viện trong tình trạng sốc, việc chẩn đoán sớm có phải là sốc nhiễm khuẩn hay không có ý nghĩa rất quan trọng vì nếu chúng ta lạm dụng kháng sinh hay bỏ sót một bệnh lý nhiễm khuẩn đều có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng. Hội nghị về nhiễm khuẩn huyết tại Canada lần thứ 5(tháng 10 năm 2000) khi đánh giá các marker sinh học được sử dụng để chẩn đoán nhiễm khuẩn thì Procalcitonin được đánh giá cao nhất trên cả ba tiêu chuẩn về chẩn đoán, tiên lượng và theo dõi nhiễm khuẩn. Bệnh Viện Đa Khoa Khu Vực Tỉnh An Giang Trang 250
Hội Nghị Khoa Học Công Nghệ Năm 2019 Kết quả nghiên cứu của chúng tôi cho thấy rằng Procalcitonin có giá trị trong chẩn đoán sốc nhiễm khuẩn. Nồng độ Procalcitonin trung bình trong dân số nghiên cứu của chúng tôi là 28.01±3.83ng/ml, cao hơn nhiều so với trị số lý thuyết được đưa ra để chẩn đoán sốc nhiễm khuẩn (Procalcitonin > 10ng/ml, theo khuyến cáo của Hiệp hội nhiễm khuẩn Đức 2006). Nhiều nghiên cứu khác cũng có cùng kết quả như chúng tôi. Trong nghiên cứu của Nguyễn Việt Phương[3], nồng độ Procalcitonin trung bình của nhóm bệnh nhân sốc nhiễm khuẩn là 26.78±44.56ng/ml, nghiên cứu của Lê Xuân Trường[5] là 43.19ng/ml, nghiên cứu của Nguyễn Xuân Vinh[6] là 35.21±35.1ng/ml. Các tác giả nước ngoài cũng ghi nhận tương tự. Trong nghiên cứu của Iram Yunus[7], nồng độ Procalcitonin trung bình của nhóm bệnh nhân sốc nhiễm khuẩn là 32.7±52.2ng/ml, nghiên cứu của N Cui[9] là 21.3ng/ml. Nghiên cứu của chúng tôi cũng ghi nhận mối tương quan có ý nghĩa thống kê giữa nồng độ Procalcitonin và tiên lượng của sốc nhiễm khuẩn. Nồng độ Procalcitonin trung bình của nhóm tử vong cao hơn có ý nghĩa thống kê so với nhóm còn sống(19.62±34.43 so với 37.83±40.63, P=0.01). Phân tích hồi quy logistique cũng ghi nhận mối tương quan có ý nghĩa thống kê giữa nồng độ Procalcitonin và tiên lượng sốc nhiễm khuẩn (OR= 0.13, KTC 95% = 1.003-1.023, P=0.01). Nhận định này phù hợp với lý thuyết và với các nghiên cứu khác trong và ngoài nước. Lê thị Việt Hoa và cs[2] nghiên cứu trên 109 bệnh nhân sốc nhiễm khuẩn ghi nhận có mối tương quan giữa nồng độ Procalcitonin và điểm SOFA(r= 0.389, P=0.01). N Cui và cs [9]nghiên cứu trên 59 trường hợp cũng ghi nhận nồng độ Procalcitonin của nhóm bệnh nhân tử vong cao hơn có ý nghĩa thống kê so với nhóm còn sống(53.60±40.73 so với 8.36±22.98, P=0.0001). Iram Yunus[7] không ghi nhận mối tương quan có ý nghĩa thống kê giữa nồng độ Procalcitonin tại thời điểm nhập viện với tiên lượng bệnh, nhưng khi phân tích về động học của Procalcitonin trong thời gian nằm viện thì lại thấy có sự tương quan chặt giữa Procalcitonin và tỉ lệ tử vong. Về độ nhạy và độ đặc hiệu của Procalcitonin, trong nghiên cứu của chúng tôi, nếu lấy điểm cắt là 33ng/ml thì diện tích dưới đường cong là 67%, (P=0.01), độ nhạy là 60%, độ đặc hiệu là 75%. Nghiên cứu của Nguyễn thị Việt Hoa lấy điểm cắt là 97.9ng/ml, độ nhạy là 88.7%, độ đặc hiệu là 82.9%. Ngoài ra, cũng như các nghiên cứu khác[2,6,8], tử vong do sốc nhiễm khuẩn trong nghiên cứu của chúng tôi còn cao (46.1%). Ngoài Procalcitonin, các yếu tố ảnh hưởng đến tiên lượng của bệnh là điểm q SOFA và số lượng bạch cầu. Hạn chế của nghiên cứu là nghiên cứu hồi cứu, nên còn thiếu một số yếu tố quan trọng có thể góp phần xác định vai trò của xét nghiệm Procalcitonin trong chẩn đoán và tiên lượng sốc nhiễm khuẩn: cấy máu, đánh giá số tạng suy, xét nghiệm Procalcitonin nhiều lần trong thời gian nằm viện. V. KẾT LUẬN: Sốc nhiễm khuẩn là bệnh nhiễm khuẩn toàn thân nặng, tử vong cao. Chẩn đoán sớm, sử dụng kháng sinh thích hợp sẽ cải thiện đáng kể tiên lượng bệnh. Procalcitonin chứng tỏ là một marker đáng tin tưởng trong chẩn đoán, đánh giá tiên lượng và diễn biến bệnh. Bệnh Viện Đa Khoa Khu Vực Tỉnh An Giang Trang 251
Hội Nghị Khoa Học Công Nghệ Năm 2019 Tuy nhiên, cần lưu ý rằng kết quả xét nghiệm Procalcitonin có thể bị ảnh hưởng bởi những bệnh lý kèm theo như suy tim, suy thận mạn…Do đó, cần phối hợp với bệnh cảnh toàn thân khi phân tích kết quả. TÀI LIỆU THAM KHẢO: Lê thị Thu Hà, Trần thị Minh Diễm. Nghiên cứu sự biến đổi nồng độ Procalcitonin huyết thanh ở bệnh nhân sốc nhiễm khuẩn . Tạp chí Y học Việt Nam 2012,2: 114-118. Lê thị Việt Hoa, Hoàng Công Tình. Nghiên cứu vai trò của Procalcitonin trong theo dõi điều trị và dự báo tử vong ở bệnh nhân sốc nhiễm khuẩn. Hội nghị khoa học Hồi sức cấp cứu 2017. Nguyễn Việt Phương và cs. Nghiên cứu giá trị chẩn đoán của Procalcitonin ở bệnh nhân nhiẽm khuẩn huyết. Tạp chí Y Học quân sự; 6,20117: 79-84. Phạm thị Ngọc Thảo. Cập nhật định nghĩa và xử trí nhiễm khuẩn huyết và sốc nhiễm khuẩn. Hội nghị khoa học Hồi sức Cấp cứu 2017. Lê Xuân Trường. Giá trị xét nghiệm Procalcitonin trong chẩn đoán, tiên lượng nhiễn khuẩn huyết, sốc nhiễm khuẩn. Tạp chí Y học TP HCM , 2014, 18,1: 213-221. Nguyễn Xuân Vinh. Đặc điểm lâm sàng và các yếu tố tiên lượng nặng ở bệnh nhân sốc nhiễm khuẩn tại khoa HSTC – CĐ bệnh viện Thống Nhất. Hội nghị khoa học Hồi sức Cấp cứu 2017. Iram Yunus et al. The use of Procalcitonin in the determintion of severity of sepsis, patient outcome and infection characteristics. PLoS One2018; 13(11): e0206527. Publíshed online 2018 Nov 14. Doi10.1371/ journal pone 0206527. Jean - Louis Vincent et al. Frquency and mortality of septic shock in Europe and North America: a systematic review and meta analysis. Crit Care 2019; 23: 196. Published online 2019 May 31. Doi: 10. 1186/3 13054 019 – 2478 – 6. Na Cui et al. Prognostic significance of Procalcitonin and CRP evaluation for adult ICU patients with sepsis and septic shock: Retrospective analysis 0ff 59 cases. J Int Med Res. 2019 April; 47 (4): 1573 – 1579. Published online 2019 Jan 18. Doi: 10, 1177/0300060518822404. Richards et al. Sepsis and septic shock. Nat Rev Dis Primers 2016 Juin 30; 2: 16045. Published online 2019 Juin 18. Doi: 10.1038/nrdp2016.45. Singer M, Deutschman CS, Seymour CW et al. The third international consensus definitions for sepsis and septic shock (sepsis 3). JAMA 2016; 315: 801 – 810. Bệnh Viện Đa Khoa Khu Vực Tỉnh An Giang Trang 252

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.