Nghiên cứu xử lý và bảo quản dài ngày tế bào gốc tạo máu

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 15 * Phụ bản của Số 4 * 2011<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> NGHIÊN CỨU XỬ LÝ VÀ BẢO QUẢN DÀI NGÀY TẾ BÀO GỐC TẠO MÁU<br /> Nguyễn Quang Tùng*<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Đặt vấn đề: Tế bào gốc tạo máu được thu gom từ dịch tủy xương, máu ngoại vi sau huy động bằng G-CSF<br /> và máu dây rốn. Các mẫu thu gom sẽ được xử lý loại bỏ hồng cầu và huyết tương để tiến hành bảo quản dài<br /> ngày.<br /> Mục tiêu: Đánh giá kết quả xử lý và bảo quản dài ngày tế bào gốc tạo máu.<br /> Đối tượng và phương pháp: Áp dụng kỹ thuật xử lý có dung dịch cao phân tử HES 6% để loại bỏ<br /> hồng cầu và huyết tương của 40 mẫu tế bào gốc, gồm 10 mẫu dịch tủy xương, 10 mẫu máu ngoại vi sau<br /> huy động và 20 mẫu máu dây rốn. Sau đó bảo quản các mẫu dài ngày trong nitơ lỏng và đếm tỷ lệ tế bào<br /> sống sau bảo quản 3 tháng.<br /> Kết quả: Đã loại bỏ được 86,4% hồng cầu từ dịch hút tủy, 88,5% từ máu dây rốn, đồng thời tỷ lệ mất bạch<br /> cầu lần lượt là 13,5% và 8,3%. Hiệu quả thu hồi tế bào CD34 đạt 99,2% từ máu ngoại vi, 91,3% từ dịch tủy và<br /> 85,4% từ máu dây rốn. Tỷ lệ tế bào sống sau rã đông đạt cao trên 90% và tỷ lệ này giảm dần theo thời gian khi<br /> tiếp tục bảo quản sau rã đông ở 4 độ C.<br /> Kết luận: Quy trình xử lý và bảo quản dài ngày tế bào gốc tạo máu có hiệu quả cao, có thể ứng dụng tốt<br /> trên lâm sàng.<br /> Từ khóa: Tế bào gốc tạo máu, thu gom, xử lý, bảo quản, rã đông.<br /> <br /> ABSTRACT<br /> SAVE PROCESSING RESOURCES AND LONG – TERM PRESERVATION OF HEMATOPOIETIC<br /> STEM CELLS<br /> Nguyen Quang Tung * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 15 - Supplement of No 4 - 2011: 459- 464<br /> Introduction: Hematopoietic stem cell were collected from bone marrow (BMSC), G-CSF mobilizied<br /> peripheral blood (PBSC) and cord blood (CBSC). Stem cell products could be storaged for long term after<br /> processing for elimination red blood cell and plasma, which is remained in collected components.<br /> Purpose: To evaluate(1) the result of processing technics for eliminate RBC and plasma in the components,<br /> and the result of long-term storage of those component in nitrogen liquid.<br /> (2)<br /> <br /> Material and methods: Using centrifugation with hydroxyethyl starch (HES) 6% to eliminate RBC and<br /> plasma of 40 samples: 10 BMSC, 10 PBSC and 20 CBSC. Processed samples have been storaged for 3 months in<br /> nitrogen liquid, then the percentage of alive cells has been counted after thawing.<br /> Results: The percentage of red blood cell was removed from bone marrow, peripheral blood and cord blood<br /> products is 86.4% and 88.5%, simutanously, white blood cell loss is 13.5% and 8.3%. CD34 recovery is 99.2%,<br /> 91.3% and 85.4% from PBSC, bone marrow and cord blood components. After thawing, more than 90% of cells<br /> survived in the storaged products, however, the percentage of cell death is incrising gradually in 4oC.<br /> Conclusions: The tecnical protocol has been shown a very high efficiancy for processing samples after<br /> colletion, and those protocols could be useful also for storage of HSC components.<br /> Key words: Hematopoietic stem cell: HSC, BMSC, PBSC, CBSC, collection, processing, storage, thawing.<br /> <br /> * Trường Đại Học Y Hà Nội<br /> Tác giả liên lạc: ThS. Nguyễn Quang Tùng<br /> <br /> Chuyên Đề Truyền Máu Huyết Học<br /> <br /> ĐT: 0912.015.997<br /> <br /> Email: bsquangtung@gmail.com<br /> <br /> 459<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 15 * Phụ bản của Số 4 * 2011<br /> <br /> ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> <br /> ĐỐI TƯỢNG - PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU<br /> <br /> Ghép tế bào gốc tạo máu là phương pháp<br /> điều trị hiện đại, được sử dụng để điều trị cho<br /> các bệnh lý tạo máu và hiện đang mở rộng chỉ<br /> định cho các bệnh lý chuyên khoa khác: tim<br /> mạch, tiêu hóa, thần kinh, mắt và cơ xương<br /> khớp... Các tế bào gốc được thu gom chủ yếu từ<br /> tủy xương, từ máu ngoại vi sau huy động bằng<br /> yếu tố kích thích tạo máu (phổ biến nhất đến<br /> nay là yếu tố kích thích tạo cụm dòng bạch cầu<br /> hạt: Granulocyte-colony stimulating factor GCSF) và từ máu dây rốn(2).<br /> <br /> Đối tượng nghiên cứu<br /> <br /> Khi thu gom với mục đích ghép đồng loại,<br /> trong nhiều trường hợp, các chế phẩm cần<br /> phải được bảo quản dài hạn, như trong điều<br /> kiện –1960C, đến khi sử dụng. Để đảm bảo<br /> chất lượng bảo quản, các mẫu tế bào gốc cần<br /> được loại bỏ hồng cầu và huyết tương nhằm<br /> tránh ảnh hưởng đến chất lượng các tế bào<br /> được bảo quản, đồng thời giảm thể tích chất<br /> bảo quản cần phải sử dụng. Mặc dù máy tách<br /> tự động có thể được sử dụng để xử lý các mẫu<br /> sau thu gom, nhưng phương pháp thủ công<br /> rất phù hợp khi tiến hành xử lý các mẫu thể<br /> tích nhỏ mà không đòi hỏi các trang bị phức<br /> tạp, kỹ thuật tiến hành khá đơn giản và rất<br /> kinh tế, có thể triển khai được ở nhiều cơ sở<br /> để tạo điều kiện mở rộng ứng dụng tế bào gốc<br /> vào điều trị lâm sàng. Để đánh giá quá trình<br /> bảo quản dài ngày, các mẫu tế bào gốc cần<br /> phải được xác định chỉ số tế bào sống sót sau<br /> bảo quản và tỷ lệ các tế bào chết theo thời<br /> gian sau bảo quản. Thông tin này sẽ giúp ích<br /> cho việc sử dụng hợp lý các chế phẩm tế bào<br /> gốc trên lâm sàng.<br /> Hiện nay, nhu cầu sử dụng tế bào gốc trong<br /> điều trị ngày càng cao, phạm vi ứng dụng tế bào<br /> gốc đang được mở rộng nhanh chóng trong<br /> nhiều chuyên ngành. Chính vì vậy, việc nghiên<br /> cứu áp dụng thành công quy trình kỹ thuật phù<br /> hợp để xử lý các mẫu tế bào gốc cũng như xác<br /> định hiệu quả quá trình bảo quản dài hạn sẽ rất<br /> có giá trị để các cơ sở nghiên cứu, điều trị mạnh<br /> dạn triển khai các kỹ thuật này trên thực tế.<br /> <br /> 460<br /> <br /> Các mẫu tế bào gốc thu gom từ máu ngoại vi<br /> - 10 đơn vị tế bào thu gom từ máu ngoại vi<br /> có huy động bằng Filgrastime (Leukokin, Hàn<br /> Quốc). Thu gom bằng máy tế bào tự động trên<br /> máy COBE-Spectra với bộ kít và quy trình<br /> chuẩn của hãng sản xuất (Gambro, Mỹ), theo<br /> quy trình đã mô tả(4).<br /> Các mẫu tuỷ xương và máu dây rốn:<br /> - 10 mẫu dịch hút tuỷ xương có thể tích<br /> trung bình 30 ml, thu gom từ gai chậu sau trên<br /> của những người cho tình nguyện, khoẻ mạnh,<br /> tuổi từ 22 đến 41.<br /> - 20 mẫu máu dây rốn có thể tích  90 ml,<br /> thu gom theo quy trình đã mô tả(8).<br /> <br /> Phương pháp nghiên cứu<br /> Nghiên cứu ngang, mô tả hàng loạt trường<br /> hợp.<br /> <br /> Các kỹ thuật được sử dụng trong nghiên cứu<br /> - Khảo sát thành phần và các chỉ số tế bào<br /> máu, số lượng tế bào CD34 của các mẫu nghiên<br /> cứu sau khi thu gom:<br /> + Các chỉ số tế bào máu được xác định trên<br /> máy đếm tế bào laser XT-2000i (Sysmex, Nhật<br /> Bản) tại Labo Tế bào-Tổ chức học, Viện Huyết<br /> học-Truyền máu Trung ương.<br /> + Tế bào CD34 được xác định trên máy<br /> FACS Callibur (Becton-Dickinson, Mỹ) taị Khoa<br /> Huyết học, bệnh viện TW Quân đội 108.<br /> - Xử lý loại hồng cầu và huyết tương bằng<br /> kỹ thuật ly tâm, thực hiện tại Labo Miễn dịch-Di<br /> truyền, Viện Huyết học-Truyền máu Trung<br /> ương, theo quy trình đã mô tả.<br /> - Bảo quản các mẫu tế bào gốc ở điều kiện –<br /> 196 C (trong nitơ lỏng, sử dụng hệ thống bình<br /> bảo quản MVE, Mỹ) trong 3 tháng, sử dụng kỹ<br /> thuật hạ nhiệt độ theo chương trình có kiểm soát<br /> trên máy Krypton (Anh).<br /> 0<br /> <br /> - Rã đông, đánh giá tỷ lệ tế bào sống ngay tại<br /> thời điểm sau rã đông và theo thời gian kể từ<br /> <br /> Chuyên Đề Truyền Máu Huyết Học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 15 * Phụ bản của Số 4 * 2011<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> khi rã đông trong điều kiện 4oC bằng phương<br /> pháp nhuộm với dung dịch xanh Trypan 0,4%.<br /> <br /> Hiệu quả bảo quản dài ngày các mẫu tế<br /> bào gốc<br /> <br /> KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU<br /> <br /> Tỷ lệ tế bào sống ngay sau rã đông<br /> Xác định kết quả bảo quản dài ngày các tế<br /> bào gốc từ các nguồn khác nhau trong điều kiện<br /> -1960 C, sử dụng phương pháp nhuộm màu<br /> bằng dung dịch xanh trypan 0,4%, thu được kết<br /> quả ngay khi rã đông tế bào như sau:<br /> <br /> Kết quả loại hồng cầu và thu hồi bạch cầu<br /> Các mẫu tế bào gốc huy đông từ máu ngoại<br /> vi có số lượng hồng cầu rất thấp do đó chỉ cần<br /> ly tâm cô đặc và chuẩn bị dịch tế bào cho bảo<br /> quản.<br /> Sử dụng phương pháp ly tâm có dung dịch<br /> HES 6% loại hồng cầu và huyết tương với 10<br /> mẫu dịch tuỷ xương và 20 mẫu máu dây rốn, kết<br /> quả như sau:<br /> Bảng 1. Kết quả xử lý mẫu dịch tủy xương và máu<br /> dây rốn<br /> Chỉ số<br /> Tỷ lệ loại hồng cầu (%)<br /> Tỷ lệ mất bạch cầu (%)<br /> Tỷ lệ mất lymphô (%)<br /> Tỷ lệ mất TBCN khác (%)<br /> Tỷ lệ loại BCTT (%)<br /> TBCN/ml sau xử lý<br /> <br /> Dịch tủy<br /> (n=10)<br /> 86,4 ± 7,1<br /> 13,5 ± 8,6<br /> 11,2 ± 5,7<br /> 8,9 ± 7,2<br /> 12,3 ± 6,8<br /> 4,87<br /> <br /> Máu dây rốn<br /> (n=20)<br /> 88,5 ± 4,9<br /> 8,3 ± 6,4<br /> 5,1 ± 2,3<br /> 6,3 ± 3,1<br /> 14,6 ± 8,5<br /> 4,51<br /> <br /> Nhận xét: Kết quả loại hồng cầu đạt cao trên<br /> 85% ở tất cả các mẫu dịch hút tủy và máu dây<br /> rốn, đồng thời, tỷ lệ mất bạch cầu thấp dưới<br /> 15%. Nồng độ tế bào có nhân sau xử lý đạt yêu<br /> cầu để bảo quản dài ngày.<br /> <br /> Hiệu quả thu hồi tế bào gốc<br /> Bảng 2. Tổng hợp kết quả thu hồi CD34 sau quá<br /> trình xử lý<br /> Chỉ tiêu<br /> Trước xử<br /> lý<br /> Sau xử lý<br /> Hiệu suất<br /> thu hồi<br /> CD34<br /> <br /> Tủy xương Máu huy động Máu dây<br /> Đơn vị<br /> (n = 10)<br /> (n = 10)<br /> rốn (n = 20)<br /> %<br /> 0,29± 0,07 0,36 ± 0,07 0,12 ± 0,04<br /> 6<br /> 10 /ml 7,29 ± 2,90 317,56 ± 57,4 1,45 ± 0,43<br /> %<br /> 0,3 ± 0,12<br /> 0,84 ± 0,11 0,13 ± 0,05<br /> 6<br /> 10 /ml 6,66 ± 2,31 316,24± 64,2 1,23± 0,46<br /> %<br /> 91,3 ± 0,5<br /> 99,2 ± 0,2<br /> 85,4 ± 0,8<br /> <br /> Nhận xét: Hiệu suất thu hồi CD34 đạt cao<br /> nhất ở các mẫu máu dây rốn (99,2%) và thấp<br /> nhất ở mẫu máu dây rốn (85,4%).<br /> <br /> Chuyên Đề Truyền Máu Huyết Học<br /> <br /> Bảng 3. Tỷ lệ tế bào sống của các đơn vị tế bào gốc<br /> ngay sau rã đông<br /> Nguồn tế bào<br /> gốc<br /> Từ tuỷ xương<br /> Từ máu ngoại vi<br /> Từ máu dây rốn<br /> <br /> n Giá trị trung bình Khoảng giá trị<br /> 10<br /> 10<br /> 20<br /> <br /> 91,5 ± 2,6<br /> 93,4 ± 1,7<br /> 93,6 ± 1,4<br /> <br /> 87 – 94<br /> 92 – 97<br /> 91 – 96<br /> <br /> Nhận xét: Ngay sau khi rã đông, tỷ lệ tế bào<br /> sống rất cao (trên 90%) trong tất cả các mẫu<br /> nghiên cứu và cả ba nguồn cung cấp tế bào gốc.<br /> <br /> Tỷ lệ tế bào sống theo thời gian sau khi rã<br /> đông<br /> Xác định tỷ lệ tế bào sống sót theo thời gian<br /> kể từ sau khi rã đông ở nhiệt độ 4oC, kết quả cho<br /> thấy tỷ lệ này giảm chậm trong 15 phút đầu và<br /> giảm nhanh sau 30 phút (còn trung bình 82%) ở<br /> các mẫu nghiên cứu.<br /> Biểu đồ 1 cho thấy tỷ lệ tế bào sống sót ngay<br /> sau rã đông đạt cao trên 90% và giảm dần khi<br /> giữ ở điều kiện 4oC. Sau 1h, tỷ lệ tế bào sống sót<br /> vẫn còn đạt khoảng 80%.<br /> <br /> BÀN LUẬN<br /> Về kết quả loại hồng cầu, thu bạch cầu<br /> Quá trình xử lý các mẫu nghiên cứu sau thu<br /> gom, phương pháp ly tâm có kết hợp dung dịch<br /> cao phân tử lần đầu tiên được Rubinstein và cs(6)<br /> tiến hành và thu hồi được 91% bạch cầu.<br /> Nguyên lý của kỹ thuật dựa vào đặc tính của<br /> dung dịch HES 6% làm thay đổi điện thế xung<br /> quanh hồng cầu và làm các hồng cầu dính với<br /> nhau dạng “chuỗi tiền” do đó hằng số lắng tăng<br /> cao, hồng cầu lắng nhanh hơn, đặc biệt khi được<br /> ly tâm nhẹ. Quy trình này được một số tác giả<br /> nghiên cứu và thay đổi để có hiệu quả cao hơn.<br /> <br /> 461<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 15 * Phụ bản của Số 4 * 2011<br /> <br /> Tỷ lệ<br /> (%)<br /> <br /> 100<br /> <br /> 95<br /> <br /> 93<br /> <br /> Tỷ lệ tế bào sống<br /> (%)<br /> <br /> 92<br /> 90<br /> <br /> 85<br /> <br /> 84<br /> <br /> 85<br /> <br /> 82<br /> 80<br /> <br /> 80<br /> <br /> 76<br /> <br /> 75<br /> <br /> 70<br /> 3<br /> 0’1 5’ 10’ 15’2 30’ 45’ 60’<br /> <br /> 4<br /> <br /> 5<br /> <br /> 6<br /> <br /> 7<br /> <br /> Thời gian<br /> <br /> Biểu đồ 1: Tỷ lệ % tế bào sống theo thời gian sau khi rã đông ở 40C<br /> ml được đựng trong túi máu 250 ml, nên thêm<br /> Perutelli trộn HES 6% vào mẫu máu dây rốn<br /> một thể tích tương đương dung dịch HES là vừa<br /> cho đến 450 ml rồi để hồng cầu trong mẫu máu<br /> đủ thể tích của túi máu.<br /> lắng tự nhiên trong 30 phút thay vì tiến hành ly<br /> tâm nhẹ, đồng thời so sánh kết quả xử lý máu<br /> dây rốn với một số dung dịch cao phân tử khác<br /> nhau như HES 6%, Poligeline 3,5% và Gelatine<br /> 3%. Kết quả loại hồng cầu trong nghiên cứu đạt<br /> rất cao, đặc biệt khi sử dụng gelatine 3% và tỷ lệ<br /> thu hồi bạch cầu đạt tương đối cao(5). Tsang và<br /> cộng sự (2001) trộn dung dịch Dextran để làm<br /> lắng hồng cầu tự nhiên trong 30 phút, đồng thời<br /> so sánh hiệu quả của các dung dịch cao phân tử<br /> khác như HES hay ficoll-hypaque(7). Gần đây,<br /> Madkaikar và cộng sự (2007) xác định lại một<br /> lần nữa hiệu quả xử lý các mẫu máu dây rốn<br /> bằng cách so sánh hiệu quả của các loại dung<br /> dịch cao phân tử: Gelatine, Dextran, HES 6%<br /> trộn trực tiếp hoặc HES 6% trộn với mẫu máu<br /> dây rốn được pha loãng từ trước bằng dung<br /> dịch đệm phosphat với tỷ lệ 1:1 về thể tích. Kết<br /> quả thu hồi được 99% tế bào có nhân và loại<br /> được trên 80% hồng cầu(3). Nghiên cứu này đã<br /> ứng dụng quy trình của Rubinstein nhưng một<br /> số thông số đã được thay đổi cho phù hợp với<br /> điều kiện thực tế:<br /> - Trộn HES 6% với tỷ lệ 1:1, vì máu dây rốn<br /> thu gom được trung bình 90ml và tối đa là 150<br /> <br /> 462<br /> <br /> - Sau khi để lắng 30 phút, ly tâm nhẹ với lực<br /> ly tâm 90g trong 5 phút.<br /> Quy trình áp dụng đã loại bỏ được trên 86%<br /> hồng cầu và thu hồi khoảng 90% bạch cầu. Hiện<br /> nay, có nhiều thiết bị xử lý máu dây rốn chuyên<br /> dụng được áp dụng với hiệu quả xử lý cao, quy<br /> trình tự động, khép kín. Tuy nhiên đòi hỏi trang<br /> thiết bị cao cấp và giá thành của các bộ sinh<br /> phẩm khá cao.<br /> Áp dụng quy trình tương tự để xử lý mẫu<br /> dịch hút tủy xương, những mẫu tủy đã được<br /> pha loãng từ trước với thể tích RMPI 1640 tương<br /> đương, sau đó trộn với HES và ly tâm 90g trong<br /> 5 phút. Kết quả loại hồng cầu đạt 86,4 ± 7,1% và<br /> tỷ lệ mất bạch cầu trung bình là 13,5 ± 8,6%. Kết<br /> quả cho thấy quy trình có khả năng ứng dụng<br /> tốt trong việc xử lý các mẫu tủy với thể tích nhỏ<br /> vài chục ml để áp dụng cho các mục đích điều<br /> trị khác nhau trên lâm sàng.<br /> <br /> Về hiệu suất thu hồi tế bào CD34<br /> Với các mẫu máu dây rốn, khi ly tâm có sử<br /> dụng dung dịch HES đã thu được kết quả tốt.<br /> Tỷ lệ thu hồi bạch cầu đơn nhân đạt 80,1% và tỷ<br /> lệ thu hồi tế bào CD34 đạt 85,4%. Kết quả thu<br /> <br /> Chuyên Đề Truyền Máu Huyết Học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 15 * Phụ bản của Số 4 * 2011<br /> hồi tế bào CD34 đạt tương tự các tác giả khác<br /> khi sử dụng ly tâm có dung dịch HES, nhưng<br /> cao hơn so với phương pháp tách có sử dụng<br /> poligeline của Perutelli(5) hay ly tâm phân lớp<br /> thông thường của Zingsem(10).<br /> Áp dụng quy trình kỹ thuật tương tự cho<br /> các mẫu tủy xương, hiệu suất thu hồi tế bào<br /> CD34 đạt 91,3%. Trong khi đó, với quy trình ly<br /> tâm loại huyết tương đơn thuần đã thu hồi được<br /> gần như toàn bộ các tế bào CD34 trong mẫu tế<br /> bào gốc thu từ máu ngoại vi sau huy động<br /> (99,2%).<br /> Như vậy bằng phương pháp ly tâm có sử<br /> dụng HES 6% để loại hồng cầu, kết quả thu hồi<br /> được lượng hầu hết các tế bào CD34 trong các<br /> mẫu tế bào gốc từ tủy xương, từ máu ngoại vi<br /> sau huy động và từ máu dây rốn.<br /> <br /> Về kết quả bảo quản dài ngày các mẫu tế<br /> bào gốc<br /> Tỷ lệ tế bào sống tại thời điểm ngay sau khi<br /> phá đông đạt trung bình trên 90%. Beaujour và<br /> cộng sự (1998) cũng thu được tỷ lệ tế bào có<br /> nhân sống sau bảo quản đạt trung bình 92,2%.<br /> Tỷ lệ này tiếp tục được đánh giá khi để các mẫu<br /> nghiên cứu ở 4oC. Kết quả trình bày trong biểu<br /> đồ 3.1 cho thấy tỷ lệ tế bào chết tăng dần theo<br /> thời gian. Cho đến 30 phút kể từ khi phá đông,<br /> tỷ lệ tế bào sống vẫn còn đạt gần 85%. Khoảng<br /> thời gian này đủ để vận chuyển mẫu tế bào gốc<br /> trong phạm vi bệnh viện. Tiếp tục theo dõi sau<br /> 60 phút, tỷ lệ tế bào sống sót thu được đạt gần<br /> 80%. Kết quả này có ý nghĩa thực tiễn, sau khi<br /> tan đông cần nhanh chóng truyền cho bệnh<br /> nhân, càng để lâu, tỷ lệ tế bào chết càng cao và<br /> hiệu quả ghép sẽ giảm dần.<br /> Yang và cộng sự(9) đã tiến hành khảo sát tỷ lệ<br /> tế bào sống sót sau phá đông trong các điều kiện<br /> nhiệt độ khác nhau: 0oC, 22oC và 37oC. Kết quả<br /> cho thấy tỷ lệ tế bào sống giảm dần theo thời<br /> gian và giảm thấp nhất ở điều kiện 0oC và chết<br /> nhiều nhất ở điều kiện 22oC.<br /> Ngoài việc ảnh hưởng đến tình trạng sống<br /> của tế bào có nhân, quá trình bảo quản còn ảnh<br /> hưởng đến chức năng, khả năng tăng sinh và<br /> <br /> Chuyên Đề Truyền Máu Huyết Học<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> biệt hóa, các biến đổi về màng tế bào hay các đặc<br /> điểm về khả năng kết dính, di chuyển và<br /> homing về tủy xương của các tế bào gốc. Vấn đề<br /> này vẫn còn đang tiếp tục được nghiên cứu.<br /> <br /> KẾT LUẬN<br /> Các mẫu tế bào gốc tạo máu sau quá trình<br /> thu gom đã được tiến hành xử lý theo quy trình<br /> kỹ thuật phù hợp cho từng loại chế phẩm bằng<br /> phương pháp ly tâm có sử dụng dung dịch HES<br /> 6%. Kết quả đã loại bỏ hồng cầu trong máu dây<br /> rốn và dịch hút tủy với tỷ lệ cao lần lượt là<br /> 86,4% và 88,5%, tỷ lệ mất bạch cầu thấp (dưới<br /> 13,5%). Các tế bào CD34 cũng được thu hồi với<br /> hiệu quả rất cao (thấp nhất đạt 85,4%). Các mẫu<br /> đạt tiêu chuẩn về nồng độ tế bào để tiến hành<br /> bảo quản.<br /> Quá trình bảo quản trong nitơ lỏng cũng cho<br /> phép duy trì tỷ lệ sống sót của tế bào rất cao trên<br /> 90%. Đồng thời, nghiên cứu đã đánh giá được tỷ<br /> lệ tế bào tiếp tục chết theo thời gian sau khi rã<br /> đông và bảo quản ở điều kiện 4oC. Hiệu quả xử<br /> lý và bảo quản tế bào có tỷ lệ sống cao cũng góp<br /> thêm thông tin có ý nghĩa để sử dụng hợp lý<br /> hơn các chế phẩm tế bào gốc trên lâm sàng.<br /> <br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> 1.<br /> <br /> 2.<br /> 3.<br /> <br /> 4.<br /> <br /> 5.<br /> <br /> 6.<br /> <br /> 7.<br /> <br /> Beaujean F., Bourhir J.H., Bayle C., et al (1998), “Successful<br /> cryopreservation of purified autologous CD34 cells: influence of<br /> freezing parameters on cell recovery and engraftment”. Bone<br /> Marrow Transplant, 22: 1091-1096.<br /> Đỗ Trung Phấn, (2009). Tế bào gốc và bệnh lý tế bào gốc tạo<br /> máu. NXB Y học.<br /> Madkaikar M., Gupta M., Ghosh K. et al (2007), ”Optimizing<br /> methods of red cell sedimentation from cord blood to maximize<br /> nucleated cell recovery prior to cryopreservation”. Br.J.Biomed<br /> Sci. 64 (4): 157-159.<br /> Nguyễn Quang Tùng, Nguyễn Anh Trí, Đỗ Trung Phấn, (2006),<br /> “Kết quả thu hoạch tế bào CD34 máu ngoại vi của người trưởng<br /> thành khoẻ mạnh sau huy động bằng G-CSF sử dụng cho ghép<br /> tuỷ đồng loài”. Tạp chí nghiên cứu Y học (47):13-19.<br /> Perutelli P., Catellani S., Scarso L., et al (1998), “Processing of<br /> Human cord blood by three different procedures for red blood<br /> cell depletion and mononuclear cell recovery”. Vox Sanguinis,<br /> 76: 237-240.<br /> Rubinstein P., Dobrila L., Rosenfield R.E., et al (1995),<br /> “Processing and cryopreservation of placental/umbilical cord<br /> blood for unrelated bone marrow reconstitution”. Proc.Natl.<br /> Acad.Sci., 92: 10119-10122.<br /> Tsang K.S., Li K., Huang D.P. et al, (2001) ”Dextran<br /> sedimentation in a semi-closed system for the clinical banking of<br /> umbilical cord blood”. Transfusion 41 (3): 344-352.<br /> <br /> 463<br /> <br />