Loạn nhịp tim
Chức năng chính của tim là cung cấp máu và chất dinh dưỡng cho cơ thể. Nhịp
đập, hoặc nhịp co bóp, đều đặn của tim đẩy máu chảy đi khắp cơ thể. Mỗi một
nhịp đập của tim được kiểm soát bởi những nhịp xung điện chạy khắp tim. Ở một
trái tim bình thường, những tín hiệu điện này xuất hiện theo những khoảng cách
đều nhau. Khi hệ thống điện này của tim bị trục trặc, tim không thể đập đều đặn
như bình thường được dẫn đến loạn nhịp tim.
Hệ thống điện điều hòa nhịp đập của tim gồm 2 vùng chính kiểm soát các
chuỗi đường dẫn truyền bên trong tim, tương tự như hệ thống dây điện trong nhà
vậy.
Nút xoang nhĩ, hay còn gọi là nút xoang, viết tắt là nút SA (Sinoatrial node) nằm ở
tâm nhĩ phải có chức năng kiểm soát chính và là nguồn gốc của mỗi nhịp đập của
tim. Tùy theo tổng nhu cầu máu của cơ thể mà nút xoang nhĩ có thể làm tăng nhịp
tim khi cần thiết, chẳng hạn như khi tập thể dục, khi đang phấn khích tinh thần
hoặc những lúc bị sốt. Nút xoang nhĩ đôi khi còn được gọi là máy tạo nhịp tự
nhiên của cơ thể.
Những xung điện được phát ra từ nút xoang nhĩ đi theo các đường dẫn đặc biệt
bên trong tim đến nút nhĩ thất hay còn gọi là nút AV (Atrioventricular node). Mục
đích của nút nhĩ thất là tạo đường dẫn cho các tín hiệu điện đi từ nhĩ xuống thất.
Nó cũng tạo ra một khoảng nghỉ khi dẫn truyền từ nhĩ xuống thất do đó tâm nhĩ sẽ
co trước làm tâm thất được đổ đầy máu trước khi đến lượt chúng co.
Khoảng nghỉ này bảo đảm cho các buồng tim phía dưới (các tâm thất) được đổ đầy
máu hoàn toàn trước khi co bóp để tống máu đi.
Bình thường, tim đập từ 60 đến 100 lần một phút. Tình trạng này được gọi là "nhịp
xoang bình thường" hoặc "nhịp bình thường". Tùy thuộc vào nhu cầu của cơ thể
mà tim có thể đập nhanh hơn (nhịp xoang nhanh) do bị stress hoặc chậm hơn (nhịp
xoang chậm) khi đang ngủ.
Loạn nhịp tim
Loạn nhịp tim là tình trạng tim đập một cách bất thường. Có nhiều loại loạn nhịp
được phân ra tùy theo nơi xuất phát của chúng (tâm nhĩ, nút nhĩ thất, hoặc tâm
thất). Thông thường, những loạn nhip không bắt nguồn từ tâm thất được gọi là
những loạn nhịp trên thất và những loạn nhịp bắt nguồn từ tâm thất được gọi là
những loạn nhịp thất.
Dưới đây là một số loại loạn nhịp thường gặp nhất, bắt đầu bằng những loạn
nhịp trên thất.
Ngoại tâm thu nhĩ, viết tắt là PAC hoặc APC (Premature atrial contraction) hoặc
ngoại tâm thu trên thất. Một vùng khác của tâm thất gửi tín hiệu điện sớm sau khi
nhịp đập trước kết thúc làm tim co sớm hơn bình thường. Hiện tượng này rất
thường xảy ra ở mọi độ tuổi và thường không nghiêm trọng.
Nhịp nhanh trên thất, hoặc nhịp nhanh kịch phát trên thất. Xảy ra nhi bất kỳ cấu
trúc nào nằm trên tâm thất (thường là tâm nhĩ hoặc nút nhĩ thất) tạo ra xung điện
nhanh và đều đặn.
Hội chứng yếu nút xoang. Sự phát xung không đều của nút xoang làm nhịp tim
chậm hơn bình thường (đôi khi được thay thế bởi nhịp tim nhanh).
Rung nhĩ. Là tình trạng các xung điện được phóng ra với tần xuất nhanh từ nhiều
vùng khác nhau của tâm nhĩ. Thường làm tim đập nhanh là không đều.
Cuồng nhĩ. Là tình trạng gây ra bởi sự phát xung nhanh từ một vùng duy nhất của
tâm nhĩ phải. Thông thường tâm nhĩ phải phát xung với tần số 300 nhịp/phút
nhưng chỉ một nửa số nhịp được dẫn truyền qua nút nhĩ thất, điều đó có nghĩa là
nhịp thất sẽ vào khoảng 150 lần/phút.
Những loại nhịp bắt nguồn từ tâm thất thường gặp ở những bệnh nhân bị bệnh tim
nặng nhưng cũng có thể thấy ở người khỏe mạnh.
Ngoại tâm thu thất (PVC - Premature ventricular contraction). Xuất hiện khi xung
điện xuất phát từ thất làm tim đập sớm hơn bình thường. Thông thường nhịp tim
sẽ quay về bình thường ngay lập tức.
Nhịp nhanh thất: là những xung điện nhanh và thông thường là đều đặn xuất phát
từ các tâm thất làm tim đập rất nhanh. Đây thường là một nhịp nhanh nguy hiểm
tính mạng và cần phải có sự can thiệp y khoa lập tức, có thể là shock điện hoặc
khử rung tim.
Rung thất: là tình trạng xung điện xuất phát từ tâm thất với tần số nhanh và rối
loạn dẫn đến kết quả tim co bóp không có sự phối hợp rồi sau đó là rung (giống
hình ảnh một túi vải chứa đầy sâu) và mất khả năng đập và bơm máu, dẫn đến
ngừng tim tức thời.
Loạn nhịp tim có thể rất đáng sợ, nhưng ở nhiều trường hợp, đặc biệt là ở những
bệnh nhân trẻ với quả tim bình thường, chúng có thể không đe dọa tính mạng và
có thể được điều trị hiệu quả bằng thuốc.
Loạn nhịp trên thất thường gặp ở những bệnh nhân trung niên và cao tuổi. Càng
cao tuổi bạn càng có khả năng bị loạn nhịp nhiều hơn, đặc biệt là rung nhĩ.
Nhiều kiểu loạn nhịp trên thất chỉ kéo dài tạm thời và không nguy hiểm, đặc biệt
là nếu như bệnh nhân không có bệnh tim mạch. Những loại nhịp này là do đáp ứng
với những hoạt động bình thường hoặc cảm xúc.
Ngay cả khi loạn nhịp do một nguyên nhân nghiêm trọng thì chính bản thân loạn
nhịp có thể không nguy hiểm. Những bệnh nguyên nhân thường có thể được điều
trị hiệu quả.
NGUYÊN NHÂN
Trong số những người bị loạn nhịp tim không phải nguyên nhân tim mạch, loạn
nhịp thường xuất hiện ngẫu nhiên và đơn độc do đó không mang ý nghĩa nào cả.
Tuy nhiên, bệnh nhân cũng cần nên trao đổi với bác sĩ về tình trạng của mình.
Có nhiều loại bệnh tim có thể gây loạn nhịp bao gồm bệnh mạch vành, bệnh van
tim, suy tim, rối loạn dẫn truyền tim hoặc tăng huyết áp. Tuy nhiên cần nhớ rằng
bị loạn nhịp không nhất thiết đồng nghĩa với bị bệnh tim. Loạn nhịp tim có nhiều
nguyên nhân, đôi khi nguyên nhân gây loạn nhịp không bao giờ xác định được.
