Nhiễm trùng ngoại khoa

Chia sẻ: Nguyen Lan | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:20

Thêm vào BST

Báo xấu

228
lượt xem 48
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nhiễm trùng là sự xâm nhập của vi sinh vật vào cơ thể và sự đáp ứng của cơ thể đối với thương tổn do vi sinh vật gây nên (vi sinh vật có thể là: vi khuẩn, siêu vi khuẩn hoặc ký sinh trùng). Nhiễm trùng ngoại khoa là biến chứng thường xảy ra sau chấn thương kín, vết thương hoặc sau khi phẫu thuật. Khác với nhiễm trùng nội khoa, ở đây thường có một ổ thuận lợi cho nhiễm trùng như: một phần cơ thể bị giập nát, các tổ chức hoại tử, vết mổ nhiễm trùng thứ...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Nhiễm trùng ngoại khoa

MUÏC TIEÂU NHIEÃM TRUØNG • 1-Ñònh nghóa ñöôïc – nhieãm truøng ngoaïi khoa • 2-Aùp duïng kieán thöùc cô baûn veà sinh lyù NGOAÏI KHOA beänh – vaøo chaån ñoaùn vaø ñieàu trò • 3-Chaån ñoaùn ñöôïc Bs Ñoã Ñình Coâng – aùp xe noùng, aùp xe laïnh, nhoït, nhoït chuøm, 38424423, 0903754943 vieâm haïch baïch huyeát caáp, nhieãm truøng veát ddc5504@yahoo.com moå • 4-Nhaän thöùc ñöôïc – tính ña daïng, phöùc taïp cuûa beänh nhaèm taêng cöôøng coâng taùc döï phoøng Nhöõng tröôøng hôïp NT caàn phaûi phaãu thuaät Định nghĩa • NTNK • Hoaïi töû moâ meàm – là biến chứng • NT cuûa caùc xoang trong cô theå: • của chấn thương hay của vết thương • sau những can thiệp phẫu thuật – vieâm phuùc maïc, vieâm muû maøng phoåi • NTNK – vieâm muû maøng tim – NT • NT cô quan, toå chöùc kheùp kín: • cần phải – aùp xe, vieâm muû khôùp • có thể cần phải điều trị bằng phẫu thuật • NT maûnh gheùp – Biến chứng của – maûnh gheùp thoùat vò beïn, keát hôïp xöông • phẫu thuật, chấn thương hay vết thương 1
NT sau phaãu thuaät, NT khoâng chaán thöông hay veát thöông phaãu thuaät, chaán thöông • NT veát moå, veát thöông • Vieâm phuùc maïc sau moå hay veát thöông • NT maûnh gheùp • NT beänh vieän • NTNK laø söï maát thaêng baèng – söùc ñeà khaùng cuûa cô theå – khaû naêng gaây beänh cuûa vi sinh vaät Laurence Ñieàu kieän phaùt sinh • Nhieãm truøng trong ngoaïi khoa • Söùc ñeà khaùng cuûa ngöôøi beänh – laø moät baøi toaùn khoâng coù tuoåi – luoân ñöôïc thaûo luaän • Ñoäc löïc cuûa vi sinh vaät – khoâng bao giôø ñöôïc giaûi quyeát moät caùch döùt ñieåm – hieän nay noù ñang taïo ra nhieàu moái lo ngaïi naêng neà 2
Ñieàu kieän phaùt sinh Ñieàu kieän phaùt sinh • OÅ thuaän lôïi • Ngoõ vaøo – khaùc vôùi NT noäi khoa Vi sinh vaät xaâm nhaäp cô theå – oå thuaän lôïi cho NT – töø beân ngoaøi qua da, nieâm maïc • phaàn cô theå bò daäp naùt • nhoït, vieâm moâ teá baøo, veát thöông • oå taéc huyeát – vi khuaån ôû beân trong cô theå • toå chöùc bò hoaïi töû • vôõ ruoät hay thuûng tuùi maät – gaây trôû ngaïi cho – sau ñoäng taùc chaån ñoaùn hay ñieàu trò • söï xaâm nhaäp • veát moå, soi boïng ñaùi, tieâm thuoác, choïc doø dòch • phaùt huy taùc duïng cuûa khaùng sinh naõo tuûy Ñieàu kieän phaùt sinh Ñieàu kieän phaùt sinh söùc ñeà khaùng • Söùc ñeà khaùng • Yeáu toá baûo veä taïi choã – söï nguyeân veïn cuûa cô quan – lôùp bieåu moâ • yeáu toá baûo veä taïi choã ngaên chaän söï xaâm nhaäp • nhieàu taàng vaø söøng hoùa cuûa da cuûa vi khuaån vaøo cô theå • nieâm maïc cuûa ñöôøng hoâ haáp; tieâu hoùa; tieát nieäu – yeáu toá toaøn thaân • söï nguyeân veïn khoâng cho vi khuaån xaâm nhaäp. • ñoùng vai troø quan troïng tong khi vi khuaån ñaõ taùc duïng röûa cuûa nöôùc maét; nöôùc tieåu xaâm nhaäp vaøo toå chöùc. • hoaït ñoäng cuûa nhung mao cuûa ñöôøng hoâ haáp – söùc ñeà khaùng cuûa beänh nhaân goàm 2 yeáu toá • soùng nhu ñoäng treân oáng tieâu hoaù • chaát nhaøy vaø pH trong loøng oáng tieâu hoaù • heä thoáng mieãn dòch cuûa beà maët nhö IgA 3
Ñieàu kieän phaùt sinh Ñieàu kieän phaùt sinh • Yeáu toá toaøn thaân Khaû naêng phaù hoaïi – maát khaû naêng hoaït ñoäng / gieát cheát – bao goàm • Ñoäc löïc cuûa vi sinh vaät • thöïc baøo, heä thoáng mieãn dòch, heä thoáng boå theå, heä thoáng ñoâng maùu. – soá löôïng, ñöôøng xaâm nhaäp, ñaëc tính rieâng – Yeáu toá toaøn thaân thay ñoåi cuûa vi khuaån • theo tuoåi, tình traïng dinh döôõng – ngoaïi ñoäc toá (vi khuaån uoán vaùn, baïch haàu) • sau chaán thöông, sau moå, bò phoûng – chaát noäi ñoäc toá (vi khuaån gram aâm) • u aùc tính, sau hoùa trò hay söû duïng thuoác öùc cheá mieãn dòch, • vaøi beänh lyù noäi tieát. • suy giaûm mieãn dòch maéc phaûi sau nhieãm HIV Taùc nhaân Ñieàu kieän phaùt sinh gaây nhieãm truøng ngoaïi khoa • Kyõ thuaät moå – giôùi ñoäng vaät nhö amip – nheï nhaøng – virus – caét loïc moâ hoaïi töû – vi khuaån – toân troïng nguyeân taéc voâ truøng – hoùa chaát – phaân bieät thì höõu truøng; voâ truøng – thöïc hieän moät caùch hoaøn haûo 4
PHAÂN LOAÏI NHIEÃM TRUØNG NGOAÏI KHOA • Moâ meàm – NT cuûa da, toå chöùc döôùi da hay lôùp cô Áp xe phổi Mủ màng phổi • Vieâm moâ teá baøo Vieâm baïch maïch Mủ màng tim • AÙp xe noùng AÙp xe laïnh Viêm túi mật Áp xe khoang phúc mạc • Hoaïi thö sinh hôi Uoán vaùn • Xoang trong cô theå • Vieâm phuùc maïc AÙp xe trong oå buïng Viêm ruột thừa • Traøn muû maøng phoåi Vieâm muû khôùp • Vieâm muû maøng tim 5
PHAÂN LOAÏI NGUYEÂN TAÉC ÑIEÀU TRÒ NHIEÃM TRUØNG NGOAÏI KHOA • Nhieãm truøng maûnh gheùp • keát hôïp – cuûa van tim, khôùp, maïch maùu – söùc ñeà khaùng cuûa cô theå • Nhieãm truøng veát thöông hay veát moå – ñieàu trò noäi khoa • Nhieãm truøng beänh vieän – vaät lyù trò lieäu, voã löng, vaän ñoäng sôùm – Toå chöùc y teá Hoa kyø – uoáng nhieàu nöôùc, loaõng ñaøm – 2 trieäu tröôøng hôïp / naêm – baát ñoäng vaø keâ chi cao – 150.000 tröôøng hôïp töû vong • phaãu thuaät – Keùo daøi thôøi gian ñieàu trò (töø 2 ñeán 16 ngaøy) – tieâu toán theâm haøng tæ ñoâ la – ñeå thaùo muû, caét loïc moâ hoaïi töû, laáy dò vaät • Beänh lyù töông öùng cuûa töøng cô quan – khaâu noái hay coâ laäp oáng tieâu hoaù AÙp xe noùng • moät oå muû caáp tính khu truù • trong caùc phaàn meàm cuûa cô theå • 4 trieäu chöùng cô baûn – söng – noùng – ñoû - ñau AÙp xe laïnh • Nguyeân nhaân – – Tuï caàu, Lieân caàu Tröïc khuaån, Pheá caàu AÙp xe noùng – Vi khuaån kî khí – hoùa chaát • nhöïa thoâng, iot, nitrat baïc 6
caáu taïo aùp xe noùng • Vaùch bao: caáu taïo bôûi 3 lôùp – Lôùp trong : nôi tieáp xuùc oå muû, laø maïng löôùi fibrin giam giöõ caùc baïch caàu vaø vi khuaån – Lôùp giöõa : toå chöùc lieân keát non, chæ coù nhöõng maïch maùu môùi taïo. – Lôùp ngoaøi : laømoät toå chöùc xô, moät haøng raøo ngaên caûn giöõa nhöõng moâ NT vaø moâ laønh • Boïng chöùa muû – Muû ñaëc dính, maøu kem söõa, khoâng muøi: aùp xe do tuï caàu – Muû loaõng, muû pha thanh dòch: aùp xe do lieân caàu – Muû loaõng xaùm baån, muøi thoái: do vi khuaån yeám khí Trieäu chöùng laâm saøng Vaùch bao Tieán trieån • Giai ñoaïn vieâm lan toûa – ñau nhöùc, lieân tuïc taêng daàn, khu truù – daáu hieäu NT toaøn thaân – 4 trieäu chöùng cô baûn • Cöùng ôû trung taâm vaø ñoùùng baùnh ôû vieàn ngoaøi • Noùng Ñoû Ñau khi sôø aán • Keøm theo – Moät ngoõ vaøo: laø moät veát thöông nhoû, moät choã tieâm döôùi da hay baép thòt – Nhöõng daáu hieäu lan toûa: vieâm baïch maïch, vieâm haïch • Cô ñòa – ñaùi thaùo ñöôøng. – suy dinh döôõng, suy thaän Lôùp trong Lôùp giöõa Lôùp ngoaøi – HIV 7
Trieäu chöùng laâm saøng daáu chuyeån soùng Tieán trieån • Giai ñoaïn tuï muû (sau naêm baûy ngaøy) – Ñau nhòp ñaäp theo maïch, / maát nguû – Daáu hieäu toaøn thaân naëng hôn – SL baïch caàu taêng / baïch caàu ña nhaân – Maûng cöùng khu truù laïi, giôùi haïn roõ daàn, coù daïng – sôø thaáy meàm ôû trung taâm • daáu chuyeån soùng (fluctuation) Aùp xe laïnh Trieäu chöùng • tröïc khuaån Eberth • 3 giai ñoaïn • Giai ñoaïn ñaàu – Giai ñoaïn ñaàu – Laø moät cuû lao (tuberculome) • khoái u nhoû, cöùng, khoâng ñau, khoâng coù daáu hieäu vieâm – Giai ñoaïn coù muû taáy. – Giai ñoaïn roø muû • Khoái u naøy coù theå toàn taïi nhieàu thaùng. Neáu khoâng ñöôïc • veát loeùt ñieàu trò, cuû lao seõ bieán thhaønh toå chöùc baõ ñaäu roài thaønh muû. • Trieäu chöùng toaøn thaân • b.Giai ñoaïn aùp xe: – Nhieãm lao • oå muû: muû loaõng / moâ hoaïi töû / baõ ñaäu • VS cao • Thaønh cuûa oå muû goàm 2 lôùp: • IDR döông tính – Lôùp trong goàm caùc toå chöùc hoaïi töû coøn soùt laïi, laãn vôùi caùc maïch maùu taân taïo • Xquang phoåi coù theå phaùt hieän caùc oå lao phoåi – Lôùp ngoaøi coù nhöõng thöông toån lao ñang tieán trieån 8
Vieâm taáy lan toûa Trieäu chöùng vaø tieán trieån • Vieâm taáy lan toaû (VTLT) • Trieäu chöùng toaøn thaân – laø tình traïng vieâm caáp tính cuûa moâ teá baøo – Reùt run vaø soát cao (40-41o) – 2 ñaëc ñieåm: • Xu höôùng lan toaû maïnh, khoâng giôùi haïn – meät nhoïc, buoàn noân, maát nguû • Hoaïi töû caùc moâ bò xaâm nhaäp – Li bì • Giaûi phaãu beänh – Vieâm taáy trong 2 ngaøy ñaàu • khoâng coù muû – oå muû nhoû raûi raùc • boùc taùch caùc khoang teá baøo, lan toaû, laøm hoaïi töû nhieàu moâ, ngaám ñaày moät loaïi muû maøu vaøng xanh Trieäu chöùng tieán trieån • gaàn cöûa vaøo cuûa vi khuaån • Toái caáp dieãn – khoâng ñöôïc ñieàu trò kòp thôøi • söng phoàng leân vaø lan roäng – tình traïng nhieãm khuaån vaø nhieãnm ñoäc naëng – phuø neà vaø ñau nhöùc – daãn ñeán töû vong trong voøng 24-48h • Tieán tôùi giai ñoaïn hoaïi töû – da boùng ñoû – Tình traïng toaøn thaân oån ñònh – ñoám taùi baàm – moâ hoaïi töû ruïng ñi moät caùch töï nhieân hay ñöôïc moå • Bieán chöùng khaùc – vieâm khôùp muû, vieâm taéc tónh maïch – vieâm maøng phoåi muû, vieâm noäi taâm maïc – nhieãm truøng huyeát / nhieãm khuaån muû huyeát – laønh seïo xaáu 9
Vieâm maïch lympho • Khôûi ñaàu – qua veát thöông – vi khuaån loït vaøo baïch maïch noâng ôû döôùi da (vieâm baïch maïch löôùi) • keá tieáp – lan ñeán caùc oáng goùp baïch huyeát – (vieâm baïch maïch saâu hay baïch maïch thaân) – (vieâm haïch baïch huyeát) Phaàn noâng cuûa heä thoáng Trieäu chöùng laâm saøng lympho vuøng ñaàu coå • Ñau nhöùc ôû moät ngoùn tay hay ngoùn chaân – nôi bò veát thöông – Ñau kieåu noùng boûng, ñau doïc theo chi • soát 38o5 – 390C, meät moûi, nhöùc ñaàu, ôùn laïnh. • Khaùm – Choã veát thöông söng neà. – Moät vuøng ñoû, noùng • nhöõng laèn chæ ñoû keát thaønh maïng löôùi • sôø aán leân treân laâu da hôi taùi ñi vaø gaây ñau thoán (vieâm baïch löôùi) 10
vieâm thaân baïch maïch • ÔÛ phía treân – Nhieãm sieâu vi – laèn ñoû saãm, thaúng, herpes simplex virus ôû maët loøng – song song vôùi nhau (coù khi coù moät soá baøn tay ngaønh noái vôùi nhau) – sôø cho caûm giaùc gioáng nhö nhöõng sôïi daây • Vieâm maïch coäm, cöùng, aán raát ñau lympho ôû caúng tay – (vieâm thaân baïch maïch) Vieâm haïch lympho caáp tính Trieäu chöùng laâm saøng • Giaûi phaãu beänh • Ñau vuøng haïch bò vieâm – laøm giaûm vaän ñoäng – giai ñoaïn cöông tuï • Beänh nhaân bò nhöùc ñaàu, soát nheï. • (vieâm haïch baïch huyeát caáp sung huyeát) • haïch to • Khaùm thaáy – Haïch to, ñau – giai ñoaïn vieâm hoùa muû – chaéc, bôø troøn, chöa dính vôùi da, aán raát ñau) – haïch bieán thaønh moät oå muû – Ñöôøng baïch maïch • laèn chæ daøi hay keát thaønh maïng löôùi • dieãn tieán • da coù maøu ñoû. – vieâm xung quanh haïch • Cöûa ngoõ xaâm nhaäp cuûa vi khuaån – vieâm taáy haïch – veát choïc nhoû / veát thöông – veát thöông ñaõ lieàn seïo 11
Phaàn noâng cuûa heä thoáng Trieäu chöùng laâm saøng lympho vuøng ñaàu coå • Vieâm xung quanh haïch – Khoái haïch dính chuøm vôùi nhau – khoâng di ñoäng ñöôïc – thaønh moät ñaùm quaùnh lan toûa cöùng vaø ñau – da öûng ñoû • Vieâm taáy haïch – Ñau caøng ngaøy caøng taêng, laøm maát nguû – Toaøn thaân – Khoái haïch söng to, ñoû, ñau khi sôø – chuû yeáu laø da taáy ñoû lan roäng. Nhoït • Vieâm • Nhoït haïch – nhieãm khuaån phaùt trieån töø chaân loâng lympho ôû – tuï caàu khuaån vaøng naùch • Nhieãm khuaån lan – quanh chaân loâng – phaàn bieåu bì xung quanh – taïo ra moät ñaùm toå chöùc hoaïi töû / ngoøi – ngoøi : • tuï caàu khuaån, baïch caàu • maûnh toå chöùc lieân keát hay bieåu bì hoïai töû 12
Dieãn tieán • Laønh seïo keùo daøi khoaûng 10 ngaøy • Bieán chöùng – AÙp xe noùng quanh nôi bò nhoït – Hoaïi thö – Vieâm maïch lympho hay vieâm haïch lympho – Nhieãm khuaån huyeát • Vieâm taéc tónh maïch – nhoït maët, / moâi treân (ñinh raâu) – vieâm taéc tónh maïch goác, tónh maïch maét, ñaëc bieät laø tónh maïch xoang hang – gaây töû vong Haäu boái Giaûi phaãu beänh • Haäu boái • Maûng tím ñoû, to nhoû khaùc nhau – cuïm nhoït taäp trung ôû moät nôi • Giai ñoaïn noát phoûng – coù caùc noát phoûng chöùa nöôùc maøu hoàng hoàng – khoâng baét buoäc ôû löng • Giai ñoaïn loeùt • Vi khuaån / tuï caàu khuaån vaøng – noát phoûng vôõ ra / loeùt troøn nhoû • Hay xaûy ra – raûi ñeàu nhö moät toå ong hay moät hoa sen • Giai ñoaïn vôõ ngoøi – ngöôøi tieåu ñöôøng – caàu da coøn laïi giöõa caùc oå loeùt bò phaù huûy – suy dinh döôõng – oå loeùt to nhö mieäng nuùi löûa – chöùa ñaày nhöõng ñaùm ngoøi. 13
Nang bọc thượng bì nhiễm khuẩn Nhọt chùm Vieâm tuyeán moà hoâi • Beänh nhieãm khuaån – Tuyeán moà hoâi – Toå chöùc lieân keát bao quanh (±) • Ba giai ñoaïn – Giai ñoaïn A: • taéc oáng thoaùt cuûa tuyeán moà hoâi – Giai ñoaïn B: • Hình thaønh oå aùp xe, ± vôõ vaøo moâ môõ xung quanh – Giai ñoaïn C: • Vieâm tuyeán moà hoâi vuøng naùch – Hidradenitis suppurativa • Hình thaønh ñöôøng roø, thoaùt dòch, muû 14
Ba giai ñoaïn Mieäng ñöôøng roø Vieâm tuyeán moà hoâi Vieâm tuyeán moà hoâi Nhoït chuøm Haäu boái • Raïch muû • Phaù ngoùc ngaùch • Caàm maùu • Ñöôøng huyeát mao maïch • Caét loïc – Luùc nhaäp vieän • Caàm maùu 15
Nhieãm truøng veát thöông Phaân loïai • Veát thöông • Ñoä 1 – veát moå cuûa cuoäc phaãu thuaät – söng, noùng, ñoû, ñau taïi veát thöông – veát thöông do sang chaán – chaûy dòch • NT ôû treân lôùp caân • Ñoä 2 – NT noâng – muû ôû lôùp môõ • NT ôû döôùi lôùp caân • Ñoä 3 – NT saâu – muû ôû lôùp môõ hay lôùp cô • xaûy ra • -Ñoä 4 – trong voøng 30 ngaøy – coù vieâm taáy lan roäng xung quanh veát thöông. – Trong voøng 1 naêm neáu coù maûnh gheùp Nhieãm truøng veát moå Nhieãm truøng veát thöông vieâm ruoät thöøa Da NT nông Mô dưới da Lớp cân và NT sâu cơ Lớp sâu có NK khoang NT khoang các tạng sâu sâu 16
Raïch thaùo muû Caáu truùc cuûa da vaø lôùp döôùi da Nhiễm trùng ở người dùng ma túy qua đường chích Cơ chế nhiễm trùng • Vị trí nhiễm trùng thường gặp nhất • do – chi trên và chi dưới, bẹn và hố trụ trước – chấn thương do chích nhiều lần một chỗ • Yếu tố nguy cơ và sinh bệnh • thiếu máu và hoại tử khu trú – do chệnh ra ngoài lòng mạch – ảnh hưởng trực tiếp của thuốc • gây ra co mạch và viêm tắc – Kim bẩn – thiếu máu mô – hỗn hợp heroin và cocaine – liên quan đến nhiễm khuẩn do cấy trực tiếp – phụ nữ – rối loạn miễn dịch – nhiễm HIV 17
Viêm mô tế bào và áp xe dưới da Hoại tử mô mềm • Của • Chẩn đoán dễ – mô dưới da – đau, nhạy cảm, mảng cứng, hồng ban và nóng – cân (necrotizing fasciitis) • Biến chứng – cơ (myonecrosis) – nhiễm trùng huyết và tử vong • Đe dọa mạng sống – vết loét mạn tính – thay đổi từ 10%-23% – viêm gân-bao gân của bàn tay – tỷ lệ đoạn chi là 10% – viêm khớp nhiễm trùng – hội chứng chèn ép khoang • Khó chẩn đoán bằng lâm sàng – giả phình động mạch – không biểu hiện rõ ràng với đầy đủ – viêm tủy xương • đau dữ dội, nốt phồng xuất huyết, hay nhiễm độc toàn thân – hoại thư các ngón tay • giống như viêm mô tế bào hay áp xe dưới da không biến chứng phải nghi ngờ Viêm mủ cơ • khi xuất hiện những triệu chứng – mạch huyết áp không ổn định – đau khu trú dữ dội – mất cảm giác tại chỗ – lan rộng nhiễm trùng nhanh chóng – nốt phồng chứa dịch như máu hay màu xanh bẩn – khí trong da – hồi phục chậm dù đã dùng kháng sinh thích hợp 18
Beänh aùn • Phaàn thoâng tin beänh nhaân • Lyù do vaøo vieän – Ñau Söng Chaûy muû – Soát Meät Hoân meâ • Hoûi – Ñau • Nhieàu: maát nguû nhòp ñaäp Tieàn caên Beänh aùn • Tieåu ñöôøng • Khaùm • Söû duïng thuoác khaùng vieâm (corticoid) – Nhìn • Maøu da Maûng ñoû Khoái u • Suy dinh döôõng • Loùet Chaûy muû Veát moå • Suy thaän • Laèn chæ • Suy gan – Sôø • Nhieãm HIV • Söng Noùng Ñoû Ñau • Daõn tónh maïch chi döôùi • Maát maøu khi aán • Khoái u Vieâm taáy quanh u • Veát thöông, oå nhieãm cuõ • Daáu chuyeån soùng Dấu lép bép 19
Beänh aùn • Toøan thaân • votanlucy10@gmail.com – Thaân nhieät – M, HA – Tri giaùc – Chaân tay laïnh – Da noåi boâng • Tìm cöûa ngoõ xaâm nhaäp 20