Nhớ rừng( Thế Lữ )

Chia sẻ: Kaka_1 Kaka_1 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:17

Thêm vào BST

Báo xấu

247
lượt xem 14
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Thấy được “ Nhớ rừng” là bài thơ hay, tiêu biểu của Thế Lữ và của phong trào thơ mới. Bài thơ, qua tâm sự nhớ rừng của con Hổ, là niềm khao khát tự do cháy bỏng, chán ghét sâu sắc thực tại tù túng, tầm thường, đó cũng là tâm sự của người dân Việt Nam mất nước. 2/. Kĩ năng: - Kĩ năng đọc, cảm thụ và phân tích thơ, cảm thụ thơ. 3/.Thái độ: -Giáo dục HS: Cảm thông với nỗi đau của người dân trong xã hội đương thời và biết yêu tự do....

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Nhớ rừng( Thế Lữ )

Nhớ rừng Tiết73, 74. ( Thế Lữ ) A. Mục tiêu: 1/.Kiến thức : Thấy được “ Nhớ rừng” là bài thơ hay, tiêu biểu của Thế Lữ và của phong trào thơ mới. Bài thơ, qua tâm sự nhớ rừng của con Hổ, là niềm khao khát tự do cháy bỏng, chán ghét sâu sắc thực tại tù túng, tầm thường, đó cũng là tâm sự của người dân Việt Nam mất nước. 2/. Kĩ năng: - Kĩ năng đọc, cảm thụ và phân tích thơ, cảm thụ thơ. 3/.Thái độ: -Giáo dục HS: Cảm thông với nỗi đau của người dân trong xã hội đương thời và biết yêu tự do. B. Các hoạt động dạy học: - Kiểm tra chuẩn bị bài của học sinh - Bài mới: GV HS ND - Giải thích chung, sơ Lắng nghe I.Tiếp xúc văn bản lược về thơ mới và 1. Giới thiệu về "thơ mới" và tác
phong trào thơ mới giả Thế Lữ: (dựa phần lưu ý - SGK - Thơ mới vàphong trào thơ mới (khoảng 1932 - 1945) tr. 3- 4,5) Hãy trình bày những 1 học sinh trình -Tác giả: +Thế Lữ (1907 - 1989 hiểu biết của em về tác bày (dựa vào CT tên k/s Nguyễn Thế Lữ quê Bắc giả Thế Lữ.Giáo viên SGK) Ninh - là nhà thơ tiêu biểu nhất chốt hoặc bổ sung của phong trào thơ mới... + Ngoài thơ, ông còn viết truyện, hoạt động sân khấu. "Nhớ rừng là bài thơ tiêu biểu của TL, là tác phẩm góp phần mở đường cho sự thắng lợi của thơ mới. Giáo viên đọc mẫu. 1 học sinh đọc, 2. Đọc - tìm hiểu chú thích. -Chú ý giọng điệu phù - Nhận xét a. Đọc hợp với nội dung cảm 2. Chú thích: lưu ý các từ HV và xúc của bài thơ. từ cổ. - Hướng dẫn tìm hiểu II. Tìm hiểu văn bản. 1. Thể thơ và bố cục bài thơ. CT.
GV: Đây là sự sáng a.Thể thơ: 8 chữ tạo của thơ mới trên cơ sở kế thừa thơ và c hữ (hay hát nói) truyền thống. Bài thơ được ngắt làm 1 -2 học sinh b. Bố cục: 5 đoạn. Hãy cho biết nêu ý kiến - Đoạn 1 và 4: cảnh vườn bách nội dung của mỗi thú nơi con hổ bị giam cầm. đoạn? - Đoạn 2 - 3: cảnh núi non hùng vĩ, nơi con hổ "tung hoành hống hách những ngày xưa". GV: Bài thơ có 2 cảnh - Đoạn 5: Nỗi khát khao và nuối tương phản. Với con tiếc những ngày tháng hào hùng hổ, cảnh trên là thực trong dĩ vãng. tại, cảnh dưới là mộng tưởng, là dĩ vãng. Hai cảnh tượng đối lập như vậy vừa tự nhiên, vừa phù hợp với diễn biến tâm trạng con hổ,
vừa tập trung thể hiện chủ đề - Đoạn 1 chủ yếu thể Thảo luận lớp 2. Phân tích nội dung: hiện tâm trạng con hổ a. Cảnh con hồ ở vườn bách thú: trong cảnh ngộ tù hãm - Cảnh ngộ: Chúa muôn loài đang ở vườn bách thú. Cảnh tự do - bị nhốt trong cũi sắt, thành ngộ ấy cụ thể như thế đồ chơi của con người, ngang bầy nào và tâm trạng của với bọn "dở hơi" "vô tư lự" - cuộc chúa sơn lâm? sống tù túng, tầm thường... -Tâm trạng: vô cùng căm uất, ngao ngán, nhưng đành buông xuôi, bất lực "nằm dài trông ngày tháng dần qua". - Đọc đoạn 4. 1 học sinh đọc Đáng chán, đáng khinh, đáng ? Cảnh vườn bách thú - Nhận xét cá ghét, mọi thứ đều đơn điệu và hiện ra dưới cái nhìn nhân buồn tẻ, đều do bàn tay sửa sang, của chúa sơn lâm như tỉa tót của con người nên rất tầm thế nào thường giả dối, không giống như thế giới tự nhiên to lớn, mạnh mẽ,
bí hiểm. ? Em có nhận xét gì về Khổ 4 có giọng giễu với một loạt nghệ thuật của bài thơ từ ngữ liệt kê liên tiếp, cách ngắt này (gợi ý: từ ngữ liệt nhịp ngắn, dồn dập ở hai câu đầu, kê liên tiếp, cách ngắt những câu tiếp theo đọc liền như nhịp, giọng điệu thơ... kéo dài ra, giọng chán chường, tác dụng?) khinh miệt. GV: Cảnh vườn thú "tầm thường, giả dối" và tù túng dưới mắt con hổ đó chính là cái thực tại xã hội đương thời được cảm nhận bằng những tâm hồn lãng mạn.Thái độ ngao ngán, chán ghét cao độ đối với cảnh vườn bách thú cũng chính là thái độ của họ đối với xã hội. - cho học sinh đọc 1 học sinh đọc b. Cảnh con hổ trong chốn giang đoạn 2 - 3. Nêu ý kiến cá sơn hùng vĩ của nó. ? Đọc đoạn 2 và 3 của nhân - Đây là 2 đoạn hay nhất của bài bài thơ em cảm thấy thơ, miêu tả cảnh sơn lâm hùng vĩ thế nào? và hình ảnh con hổ, chúa sơn lâm ngự trị trong vương quốc của nó. - Cảnh núi rừng đại Học sinh tìm bổ + Núi rừng đại ngàn: bóng cả, cây ngàn, cái gì cũng lớn sung già, gió gào ngàn, nguồn hét núi,
lao, cũng phi thường. thét khúc trường ca dữ dội, hoang Em hãy chỉ ra những vu, bí mật là chốn ngàn năm cao từ ngữ phong phú cả âm u, là cảnh nước non hùng được tác giả sử dụng vĩ, là oai linh, ghê gớm... để miêu tả cảnh đó? - Trên cái phông nền + Hình ảnh con hổ: nổi bật với rừng núi hùng vĩ đó, một vẻ đẹp oai phong lẫm liệt, với hình ảnh con hổ hiện một tư thế "dõng dạc" "đường ra như thế nào? hoàng": "Lượn tấm thân... ... lá gai, cỏ sắc" Những câu thơ sống động, giàu chất tạo hình đã diễn tả chính xác vẻ đẹp vừa uy nghi, dũng mãnh, vừa mềm mại uyển chuyển của chúa sơn lâm. Có người nói đoạn 3 Thảo luận nhóm, Đoạn có 4 cảnh, cảnh nào cũng có của bài thơ có thể coi đại diện trình núi rừng hùng vĩ tráng lệ với con như một bộ tranh tứ bày ý kiến hổ uy nghi làm chúa tể. bình đẹp lộng lẫy. Em Cảnh 1: "đêm vàng bên bờ suối"
có thể lý giải ý kiến hết sức diễm ảo với hình ảnh con đó? hổ "say mồi đứng uống ánh trăng (Cho học sinh thực tan" đầy lãng mạn. hiện vào phiếu học tập Cảnh 2: Ngày mưa chuyển bốn phương ngàn với hình ảnh con hổ nhóm). mang dáng dấp đế vương "ta lặng lẽ ngắm sang sơn ta đổi mới". Cảnh 3: "Bình minh cây xanh nắng gội" chan hoà ánh sáng, rộn rã tiếng chim ca hát cho giấc ngủ GV: Nhưng đó chỉ là của chúa sơn lâm. dĩ vãng huy hoàng Cảnh 4: Cảnh "chiều lênh láng hiện lên trong nỗi nhớ máu rau rừng" thật dữ dội với con da diết đớn đau của hổ đang chờ đợi mặt trời "chết" con hổ. Những điệp để chiếm lấy riêng phần bí mật ngữ lặp đi lặp lại đã trong vũ trụ. diễn tả nỗi nhớ tiếc Cảnh nào núi rừng cũng có vẻ đẹp với vừa hùng vĩ, vừa thơ mộng và con không nguôi những cảnh không bao hổ cũng nổi bật lên với tư thế lẫm giờ được thấy nữa... liệt, kiêu hùng của chúa sơn lâm
?Em suy nghĩ và cảm đầy uy lực. nhận được gì khi đọc Trình bày ý kiến - Hình tượng con hổ vừa là thi sĩ, những câu thơ "... CN vừa là bậc đế vương rực rỡ lên những đêm vàng..." trong hoàn cảnh. ở đây cần chú ý "... những chiều lênh đến hồn thơ, hồn chữ: Đêm vốn tối trở thành đêm vàng thơ mộng; láng..."? ngày mưa vốn buồn bã, đìu hiu lại tạo một niềm say mê khác, lối đảo ngữ rất đắt "ta đợi chết mảnh MT GV: Đoạn 5 của bài gay gắt"đã tạo được cái hình ảnh thơ vẫn chảy tràn kỳ lạ, lớn lao của loài hổ: với nó, trong dòng hoài niệm, TN phải mang tâm hồn lên tương cái ảo xa xôi đã dần bị xứng hoặc nó không chỉ là nó, nó cái thực thay vào: Sự đang vươn tới cái vô tận vô cùng. chật chội tù túng, bất lực, bế tắc. - Nêu câu hỏi 2.c Thảo luận Qua sự đối lập, tương phản sâu sắc giữa 2 cảnh, 2 thế giới, tác giả (SGK). III. Tổng kết - ghi nhớ đã thể hiện nỗi bất hoà đối với thực tại và niềm khao khát tự do (SGK tr.7)
IV. Luyện tập mãnh liệt của nhân vật trữ tình, đó cũng là tâm trạng chung của 1. Câu 4 (SGK) Thơ "nhớ rừng" tràn người dân VN mất nước khi đó - đầy cảm xúc mãnh bài thơ được công chúng say sưa liệt. đón nhận. 2. Học thuộc lòng bài 3. Nét đặc sắc nghệ thuật. thơ. - Bài thơ tràn đầy cảm hứng lãng mạn. Dặn dò: - Học bài - Hình tượng con hổ bị nhốt trong - Soạn bài tiếp trong vườn bách thú đã trở thành biểu tượng thích hợp và đẹp để theo thể hiện chủ đề bài thơ. - Hình ảnh thơ giàu chất tạo hình - Ngôn ngữ và nhạc điệu phong phú, giàu sức biểu cảm. B. Các hoạt động dạy học. - Kiểm tra bài cũ: Đọc thuộc lòng đoạn 2 - 3 bài "Nhớ rừng" tại sao nói khổ thơ thứ ba được coi là bức tranh tứ bình? - Bài mới: Vào bài: Em hiểu thế nào về các ông đồ và việc viết câu đối Tết ngày xưa?
Giáo viên dẫn dắt vào bài dựa "Những điều cần lưu ý" trang 10- 11 Sách giáo viên. Nội dung cần đạt G.V H.S Hãy trình bày những - 1 học sinh I.Tiếp xúc văn bản: hiểu biết của em về tác trình dựa 1. Giới thiệu tác giả; bày giả Vũ Đình Liên? - Vũ Đình Liên (1913 - 1996) quê CT SGK Hải Dương nhưng chủ yếu sống ở Hà Nội. - Thơ ông thương mang nặng lòng thương người và niềm hoài cổ. - Hướng dẫn học sinh 1 - 2 học sinh 2. Đọc - tìm hiểu chú thích. đọc (giáo viên đọc đọc a. Đọc: lưu ý đọc với giọng luyến mẫu, 1 - 2 học sinh tiếc, buồn da diết. đọc lại) b. Chú thích: - Em hãy xác định bố Thảo luận II. Tìm hiểu văn bản: cục của bài thơ 1, 2 học sinh Bố cục bài thơ: - Hai khổ đầu: hình ảnh ông đồ trình bày thời đắc ý. - Hai khổ tiếp (khổ 3 + 4): hình ảnh ông đồ thời tàn.
- Khổ kết: Nỗi bâng khuâng nhớ tiếc của nhà thơ. - Cho học sinh đọc lại 1 học sinh đọc 1. Hình ảnh ông đồ thời đắc ý: khổ 1 - 2. Hướng dẫn - Thảo luận Nổi bật hình ảnh ông đồ: tết đến, học sinh thảo luận nhóm 2 - 3 học hoa đào nở, ông đồ cùng mực tàu, nhóm với câu hỏi: Nêu sinh đại diện giấy đỏ bên hè phố... đó là hình những điều em hình nhóm trình bày ảnh thân quen không thể thiếu dung được khi đọc hai kết quả thảo trong mỗi dịp tết. khổ thơ đầu bài thơ? luận - Ông đồ rất đắt hàng, "bao nhiêu Nhận xét về vai trò người thuê viết" câu đối. Hình của ông đồ lúc này? ảnh ông đồ như hoà vào, góp vào (gợi ý: Hình ảnh ông cái rộn ràng tưng bừng của phố đồ hiện lên phường đang đón tết. Sự có mặt cùng những đồ vật gì, ở của ông đã thu hút bao người. đâu? thời gian không - Người ta không chỉ đến để thuê gian như thế nào? Thái viết mà còn thưởng thức tài viết độ của mọi người đối chữ đẹp của ông, tấm tắc ngợi với ông đồ ra sao? ông khen tài "ông, khen ông có hoa đồ có vai trò gì trong tay, khen chữ ông như phường những ngày chuẩn bị múa rồng bay...
đón tết ấy?...) - Ông đồ trở thành trung tâm của sự chú ý, là đối tượng của sự ngưỡng mộ của mọi người. - Cho học sinh đọc 1 học sinh đọc 2. Hình ảnh của ông đồ thời tàn: tiếp đoạn 3 - 4. Thảo luận lớp ở khổ 3 - 4 vẫn nổi bật hình ảnh ông đồ với mực tàu giấy đỏ bên ? Con hãy so sánh cảnh người ở hai khổ hè phố nhưng tất cả đã khác xưa. thơ này với 2 khổ thơ Chẳng còn đâu cảnh "bao nhiêu đầu? người thuê viết" tấm tắc ngợi - Trình bày những khen tài" mà là cảnh tượng vắng điều con cảm nhận vẻ: được khi đọc 2 khổ "Nhưng mỗi năm mỗi vắng thơ này? Người thuê viết nay đâu?" ( Lý giải vì sao "giấy Ông đồ ngồi đấy nhưng chẳng đỏ buồn không thấm cầm đến bút, chạm đến giấy nên: mực đọng trong "giấy đỏ buồn không thấm nghiên sầu?) Mực đọng trong nghiên sầu" Nỗi buồn tủi lan sang cả những vật vô tri vô giác. Màu đỏ của tờ trở nên bẽ bàng, vô duyên, không
thấm được. Nghiên mực không hồ được chiếc bút lông dụng vào nên mực như đọng lại bao sầu tủi và trở thành nghiên sầu. - Em có cảm nghĩ gì Nêu cảm nghĩ cá Ông đồ vẫn ngồi đấy như xưa, về hình ảnh ông đồ lúc nhân nhưng cuộc đời đã hoàn toàn khác xưa. Phố vẫn đông người qua, này? Em hình dung như thế nào về tâm nhưng không ai biết đến sự có trạng của ông đồ? mặt với cuộc đời nhưng cuộc đời đã quên hẳn ông. Ông "ngồi đấy" bên phố đông mà vô cùng lạc lõng, lẻ loi. Ông ngồi đấy lặng lẽ mà trong lòng ông là tấm bi kịch, là sự sụp đổ hoàn toàn. Trời đất cùng ảm đạm, lạnh lẽo như lòng ông: "Lá vàng rơi trên giấy Ngoài giời mưa bụi bay" -Theo em, những dâu Thảo luận Tả cảnh nhưng chính là nói nỗi thơ "giấy đỏ buồn..." lòng, mượn cảnh tả tình: Lá vàng
"... mưa bụi bay" là tả rơi vốn đã gợi sự tàn tạ, buồn bã, cảnh hay tả tình? đây lại là lá vàng rơi trên những tờ giấy dành viết câu đối của ông đồ. Vì ông đang ế khách, tờ giấy đỏ cứ phơi ra đấy hứng lá vàng rơi, ông cũng mặc. Ngoài giời mưa bụi bay - cảm giác ảm đạm, lạnh lẽo. Đấy là mưa trong lòng người chứ không còn là mưa ngoài trời. Dường như tất cả đất trời cũng ảm đạm, buồn bã cùng với ông đồ. Em có nhận xét gì về 1 - 2 học sinh 3.Tâm trạng của tác giả: cách mở đầu và kết nhận xét -Bài thơ mở đầu: thúc bài thơ? tác "Mỗi năm hoà đào nở dụng? Lại thấy ông đồ già" và kết thúc: "năm nay đào lại nở Không thấy ông đồ xưa" - Kiểu kết thúc đầu cuối tương
ứng chặt chẽ, làm nổi bật chủ đề. Khổ thơ có cái tứ "cảnh cũ người đâu" thường gặp trong thơ xưa, đầy gợi cảm. Cảm nghĩ của em khi Hai câu cuối là lời tự vấn, là nỗi đọc hai câu cuối? niềm thương tiếc khắc khoải của GV: Bài thơ là niềm nhà thơ trước việc vắng bóng cảm thương chân "ông đồ xưa".Từ đó tác giả bâng thành đối với tình khuâng xót xa nghĩ tới những cảnh những ông đồ người muôn năm cũ không bao đang tàn tạ trước sự giờ còn thấy nữa. Câu hỏi không thay đổi của cuộc đời. có trả lời, gieo vào lòng người Đồng thời đó còn là đọc những cảm thương, tiếc nuối niềm nhớ tiếc những day dứt không nguôi. cảnh cũ người xưa nay đã vắng bóng. ở bài thơ này việc ngậm ngùi nhớ tiếc những cái đã từng gắn bó thân thiết với những
giá trị tinh thần truyền thống là niềm hoài cổ đó có một ý nghĩa nhân văn và tinh thần tộc đáng trân dân trọng. Cho học sinh nhận 4. Đặc sắc nghệ thuật của bài thơ: thấy trong quá trình + Thể thơ ngũ ngôn được sử hiểu nội dung bài thơ dụng, khai thác có hiệu quả nghệ đã phân tích yếu tố thuật cao. Giọng chủ âm của bài nghệ thuật, song cần thơ là trầm lắng, ngậm ngùi phù nắm được những nét hợp với diễn tả tâm tư cảm xúc chung về nghệ thuật của nhà thơ. + Kết cấu bài thơ giản dị mà chặt chẽ, có nghệ thuật (kết cấu đầ u cuối tương ứng) + Ngôn ngữ bài thơ rất trong sáng, bình dị, hàm xúc. Hình ảnh thơ đầy gợi cảm, ý tại ngôn ngoại. Bài thơ có sức truyền cảm nghệ
thuật và sức sống mạnh mẽ, lâu dài 1 học sinh đọc nhớ III. Tổng kết - ghi nhớ (SGK tr.10) IV. Luyện tập. Đọc diễn cảm bài thơ. Dặn dò: - Học thuộc lòng bài thơ - Đọc lại bài ghi - Soạn bài tiếp theo.