những bài học từ thiên nhiên: hướng dẫn về nông nghiệp sinh thái vùng nhiệt đới

NHỮNG BÀI HỌC TỪ THIÊN NHIÊN<br /> Hướng dẫn về nông nghiệp sinh thái vùng nhiệt đới<br /> *****<br /> Tác giả<br /> <br /> : Shimpei Murakami (1991)<br /> <br /> Bản quyền tác giả năm 1991<br /> <br /> : Shimpei Murakami<br /> Tashiro, Nakayama, Funehiki-cho,<br /> Tamura-gun, Fukushima-ken 979-45<br /> Nhật Bản<br /> <br /> Mã tiêu chuẩn quốc tế<br /> <br /> : 974-87054-1-2<br /> <br /> Xuất bản lần đầu tiên<br /> <br /> : Tháng 5 năm 1991<br /> <br /> Tái bản lần hai<br /> <br /> : Tháng 8 năm 1999<br /> <br /> Minh họa<br /> <br /> : Mari Tomita<br /> <br /> Ảnh<br /> <br /> : Shimpei Murakami<br /> <br /> Biên tập và trình bày<br /> <br /> : Wilma Van Berkel<br /> <br /> Xuất bản<br /> <br /> : Trung tâm trồng trọt tự nhiên Nongjok<br /> 44 Moo 7, Rim Khlong Jak,<br /> Khlong 12, Nongjok,<br /> Bangkok 10530<br /> Thái Lan<br /> 1<br /> <br /> Điện thoại: +66-2-989-9909<br /> Email<br /> <br /> : nongjok@loxinfo.co.th<br /> <br /> In<br /> <br /> : Nhà xuất bản Papyrus<br /> Đường Sathorn Tai<br /> Bangkok, Thái Lan<br /> <br /> 2<br /> <br /> LỜI CẢM ƠN<br /> Tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành đến những người đã khích lệ tôi viết và hoàn<br /> thiện cuốn sách này.<br /> Qazi Faruque Ahmed, Giám đốc điều hành của PROSHIKA-MUK, đã ủng hộ tôi<br /> cả về tinh thần và vật chất cho cuốn sách này. Manitosh Hawlader, đồng sự của tôi<br /> đã cùng tôi làm việc, thảo luận và nghiên cứu về sự phát triển của hệ nông nghiệp<br /> sinh thái ở nông trại Proshika. Julian Francis, Giám đốc CUSO Nam Á đã giúp tôi<br /> rất nhiều khi làm việc tại Bangladesh. Cảm ơn Farida Akhter, Farhad Mazhar và<br /> các bạn ở UBINIG vì sự tình nguyện đóng góp cho cuốn sách này. Tôi thực sự cảm<br /> ơn Wilma Van Berkel đã nhiệt tình sửa lỗi, biên tập, in ấn, trình bày,… Tôi cũng<br /> dành lời cảm ơn đặc biệt tới Mari Tomina, người đã vẽ tranh minh họa cho cuốn<br /> sách.<br /> Cuối cùng, tôi xin gửi lời cảm ơn sâu sắc nhất đến tất cả mọi người từ Nhật Bản đã<br /> ủng hộ tôi cả về vật chất lẫn tinh thần để chúng tôi có thể làm việc tốt ở<br /> Bangladesh.<br /> <br /> 3<br /> <br /> MỤC LỤC<br /> LỜI CẢM ƠN .............................................................................................. 3<br /> MỤC LỤC ................................................................................................... 4<br /> LỜI MỞ ĐẦU .............................................................................................. 9<br /> LỜI TỰA................................................................................................... 11<br /> PHẦN I ..................................................................................................... 15<br /> CƠ SỞ....................................................................................................... 15<br /> CHƯƠNG 1 ............................................................................................... 15<br /> THIÊN NHIÊN VÀ NÔNG NGHIỆP............................................................ 15<br /> 1.1. Hệ sinh thái tự nhiên của rừng nhiệt đới.............................................. 16<br /> 1.1.1. Vòng chu chuyển dinh dưỡng (hệ tái sinh) .................................. 16<br /> 1.1.2. Tháp sinh thái ........................................................................... 18<br /> 1.1.3. Các quy luật quan trọng trong nông nghiệp................................. 19<br /> 1.2. Sự khác nhau giữa nông nghiệp và rừng tự nhiên............................ 19<br /> 1.2.1. Sự đa dạng................................................................................ 19<br /> 1.2.2. Các vấn đề dịch bệnh ................................................................. 19<br /> 1.2.3. Độ phì nhiêu của đất.................................................................. 20<br /> 1.2.4. Sản xuất sinh khối..................................................................... 20<br /> 1.3. Nước ................................................................................................ 21<br /> 1.3.1. Vòng chu chuyển của nước ............................................................ 21<br /> 1.3.2. Lượng mưa hiện tại và hữu hiệu ..................................................... 21<br /> 1.3.3. Yếu tố làm tăng lượng mưa hữu hiệu............................................... 21<br /> 1.3. Đặc điểm của hệ sinh thái nhiệt đới.................................................... 22<br /> 1.4.1. Khí hậu nhiệt đới ......................................................................... 23<br /> 1.4.2. Sự phân bổ chất dinh dưỡng ở rừng nhiệt đới .................................. 24<br /> 1.4.3 Cấu trúc nhiều tầng của rừng tự nhiên ............................................. 25<br /> 1.4.4 Vấn đề nông nghiệp trong hệ sinh thái nhiệt đới................................ 26<br /> 1.4.5. Kết luận....................................................................................... 26<br /> CHƯƠNG 2 ............................................................................................... 29<br /> 4<br /> <br /> ĐẤT.......................................................................................................... 29<br /> 2.1. Đất là gì ? ....................................................................................... 29<br /> 2.2. Chức năng và đặc tính của đất ............................................................. 30<br /> 2.2.1. Các tính chất vật lý tối ưu.............................................................. 30<br /> 2.2.2 Các tính chất hóa học tối ưu ........................................................... 32<br /> 2.2.3. Những tính chất sinh học tối ưu...................................................... 34<br /> CHƯƠNG 3 ............................................................................................... 36<br /> CÁC VẤN ĐỀ VỚI NÔNG NGHIỆP HÓA HỌC........................................... 36<br /> 3.1. Những vấn đề sinh thái ....................................................................... 37<br /> 3.1.1. Sự thoái hóa của đất ..................................................................... 37<br /> 3.1.2. Những vấn đề về gia tăng dịch bệnh ........................................... 38<br /> 3.1.3. Sự xuống cấp chất lượng thực phẩm ............................................. 38<br /> 3.1.4. Sự ô nhiễm của đất, nước, không khí và sản phẩm.......................... 39<br /> 3.1.5. Những nguy hại đối với sức khỏe.................................................. 39<br /> 3.1.6. Sự biến mất của các giống loài địa phương ................................... 40<br /> 3.1.7. Những vấn đề khác ..................................................................... 40<br /> 3.2. Những vấn đề kinh tế ....................................................................... 41<br /> 3.2.1 Sự gia tăng chi phí sản xuất ............................................................ 41<br /> 3.2.2. Thu hoạch mùa màng giảm sút..................................................... 42<br /> 3.3. Những vấn đề xã hội ........................................................................ 43<br /> 3.3.1. Tạo ra khoảng cách giữa giàu và nghèo .......................................... 44<br /> 3.3.2. Tạo ra sự lệ thuộc....................................................................... 44<br /> 3.3.3. Mất hệ thống và kiến thức canh tác truyền thống............................ 45<br /> CHƯƠNG 4 ............................................................................................... 47<br /> NHỮNG NGUYÊN TẮC CỦA NÔNG NGHIỆP SINH THÁI......................... 47<br /> 4.1. Tính đa dạng ..................................................................................... 48<br /> 4.2. Đất sống ........................................................................................... 48<br /> 4.3. Tái chu chuyển .................................................................................. 49<br /> 4.4. Cấu trúc nhiều tầng ............................................................................ 51<br /> 5<br /> <br />