intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Những thách thức của quản lý trong thế kỷ XXI

Chia sẻ: Thienkim Thienkim | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:270

Thêm vào BST
Báo xấu
202
lượt xem 64
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Trong dòng chảy của thời đại, hiếm có ai dám đánh giá thấp những giá trị mà công nghệ thông tin mang lại cho cuộc sống. Nhưng một cuốn sách của một người được coi là bậc thầy của tư tưởng quản lý hiện đại, ngang hàng với những nhà tư tưởng hàng đầu thế giới trước đó về quản lý như Taylor, Henry Fayol, Mc. Gregor, hay William Ouchi lại chứng minh một điều ngược lại: chỉ ra sự thất bại của công nghệ thông tin! Theo ông, giá trị gia tăng của thông tin không phải là công...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Những thách thức của quản lý trong thế kỷ XXI

  1. NH NG THÁCH TH C C A QU N LÝ TRONG TH K XXI Peter F.Drucker D n nh p: NH NG ð TÀI “NÓNG B NG” C A NGÀY MAI B n ñ c có th h i cu n sách này có bàn ñ n nh ng ñ tài “nóng b ng” c a ngày hôm nay như CHI N LƯ C C NH TRANH, THU T LÃNH ð O, TÍNH SÁNG T O, LÀM VI C NGH THEO NHÓM, CÔNG NGH hay không? Nh ng v n ñ ñó không bàn ñ n trong cu n sách này. B i l cu n sách này ch bàn v nh ng ñ tài “nóng b ng” c a NGÀY MAI mà thôi – ñó là nh ng ñ tài thi t y u, tr ng tâm, có tính ch t s ng còn và ch c ch n s là nh ng thách th c ch y u c a ngày mai. Li u có ch c ch n như v y không? C c ch n là như v y! B i vì ñây ðOÁN cũng không ph i không ph i là cu n sách nói v các D cu n sách bàn v TƯƠNG LAI. Nh ng thách th c và nh ng ñ tài ñư c bàn lu n ñây ñ u là nh ng v n ñ ñang g p ph i t t c các nư c phát tri n cũng như h u h t các nư c ñang tr i d y (như Hàn Qu c, Th Nhĩ Kỳ). Nh ng v n ñ này có th ñã ñư c nh n di n, bàn lu n, phân tích, và gi i ñáp. M t s ngư i và m t s nơi ñang nghiên c u nh ng v n ñ này. Tuy v y cho ñ n nay có r t ít các t ch c và nhà qu n lý làm vi c này. Nh ng ai ngay t bây gi tìm hi u nh ng thách th c này và qua ñó chu n b trư c cho b n thân và t ch c c a mình ñ i phó v i nh ng thách th c m i ñó thì s là ngư i ñi ñ u và chi ph i ngày mai. Còn nh ng ai ch ñ n khi nh ng thách th c m i này th c s tr thành nh ng ñ tài “nóng b ng” thì ch c ch n h s b t t h u và có th s không bao gi ñu i k p ñư c thiên h. www.Beenvn.com – Download sách mi n phí – Không c n ñăng nh p 1
  2. NH NG THÁCH TH C C A QU N LÝ TRONG TH K XXI Peter F.Drucker Do v y, ñây là m t cu n sách kêu g i hành ñ ng. Hi n gi nh ng thách th c m i này chưa l rõ. Chúng r t khác v i nh ng gì chúng ta ñã t ng bi t ñ n. Chúng h u như mâu thu n và trái ngư c v i nh ng gì mà ngày hôm nay v n ñư c th a nh n và coi là thành công. Chúng ta ñang s ng trong th i kỳ QUÁ ð SÂU S C v i nh ng s thay ñ i có th còn c c ñoan hơn so v i nh ng bi n ñ i trư c ñây khi bư c vào “cu c cách m ng công nghi p l n th hai” gi a th k XIX, hay nh ng bi n ñ i cơ c u do cu c ð i kh ng ho ng và Chi n tranh th gi i th hai ñã t ng gây ra. Ngư i ñ c cu n sách này s có c m giác b t an và lo âu như c m giác c a chính tác gi khi vi t nó. B i vì trong nhi u trư ng h p – ch ng h n trư ng h p nh ng thách th c do s BI N M T c a T L SINH S N các nư c phát tri n, ho c nh ng thách th c ñ i v i cá nhân và t ch c s d ng lao ñ ng ñư c bàn lu n chương cu i nói v T QU N LÝ B N THÂN – nh ng th c ti n m i m và nh ng yêu c u ñ t ra ñòi h i ph i ð O NGƯ C các chính sách cũ ñã t ng ñư c áp d ng có k t qu t t trong su t th k qua, và th m chí hơn th n a, nó ñòi h i ph i thay ñ i c N P NGHĨ c a các t ch c cũng như các cá nhân. ðây là SÁCH V QU N LÝ. Tác gi ñã c tình không ñưa vào ñây NH NG THÁCH TH C KINH DOANH, ngay c nh ng v n ñ r t quan tr ng như là li u ñ ng Euro có thay th ñ ng Dollar M làm ñ ng ti n chính c a th gi i không, ho c cái gì s thay th cho phát minh kinh t thành công nh t c a th k XIX t c là ngân hàng thương m i và ngân hàng ñ u tư. Tác gi cũng c ý không ñ c p ñ n www.Beenvn.com – Download sách mi n phí – Không c n ñăng nh p 2
  3. NH NG THÁCH TH C C A QU N LÝ TRONG TH K XXI Peter F.Drucker H C, m c dù nh ng thay ñ i cơ b n v các khía c nh KINH T QU N LÝ kinh t (ch ng h n s n i lên c a tri th c thành ngu n l c ch y u c a n n kinh t ) ch c ch n s r t c n ñ n lý thuy t kinh t m i, và cũng không kém quan tr ng ñó là chính sách kinh t m i. Cu n sách cũng không bàn ñ n chính tr , th m chí không ñ c p ñ n nh ng v n ñ c t y u như li u nư c Nga có th ph c h i ñư c v trí cư ng qu c v chính tr , quân s và kinh t hay không. Cu n sách bám sát ch ñ chính là các V N ð V QU N LÝ. Có r t nhi u lý do gi i thích ñi u này. Nh ng v n ñ mà cu n sách bàn t i, nh ng TH C TI N m i v xã h i, dân s h c và kinh t không ph i là nh ng v n ñ mà CHÍNH PH có th gi i quy t ñư c. ðó là nh ng ch ñ tuy có nh hư ng sâu s c ñ n chính tr nhưng không ph i là nh ng v n ñ chính tr . ðó không ph i là v n ñ mà th trư ng t do có th gi i quy t ñư c. ðó cũng không ph i là ñ tài c a LÝ THUY T KINH T hay CHÍNH SÁCH KINH T . ðó là nh ng ñ tài mà ch có khoa h c QU N LÝ và CÁ NHÂN lao ñ ng tri th c, chuyên gia hay nhà qu n lý m i có th x lý và gi i quy t. ðó là nh ng ñi u ch c ch n s ñư c tranh lu n trong chính gi i các nư c phát tri n và các nư c m i tr i d y. Nhưng gi i pháp c a nó ch có th n y sinh bên trong m t t ch c riêng l và ph i ñư c th c hi n thông qua S QU N LÝ c a m t t ch c riêng l và do t ng cá nhân lao ñ ng tri th c (ñ c bi t là do t ng nhà qu n lý) bên trong t ch c ñó ti n hành. M t ph n l n các t ch c này, t t nhiên s là các doanh nghi p. Và ph n l n cá nhân các lao ñ ng tri th c ch u nh hư ng b i nh ng www.Beenvn.com – Download sách mi n phí – Không c n ñăng nh p 3
  4. NH NG THÁCH TH C C A QU N LÝ TRONG TH K XXI Peter F.Drucker thách th c này s là nh ng ngư i làm thuê cho doanh nghi p ho c làm vi c v i các doanh nghi p. Tuy v y, ñây là cu n sách nói v QU N LÝ hơn là nói v QU N LÝ KINH DOANH. Nh ng thách th c cu n sách này nêu ra có nh hư ng ñ n t t c các t ch c trong xã h i ngày nay. Th c ra, m t s thách th c s có tác ñ ng ñ n các t ch c phi kinh doanh th m chí còn nhi u hơn, vì nhi u t ch c lo i này, ch ng h n như trư ng ñ i h c, hay b nh vi n, ch chưa nói t i các cơ quan chính ph , r t c ng nh c và kém linh ho t hơn các doanh nghi p và thư ng ăn sâu bám r vào nh ng quan ni m, gi ñ nh và chính sách cũ c a ngày hôm qua và th m chí như m t s trư ng ñ i h c còn bám ch t vào nh ng gi ñ nh c a ngày hôm kia (như các gi thi t th k XIX). ð c cu n sách này như th nào? Tác gi g i ý b n ñ c nên ñ c m i l n t ng chương m t, vì các chương ñ u khá dài. R i trư c tiên hãy t h i: “Nh ng ñ tài này, nh ng thách th c này CÓ Ý NGHĨA gì ñ i v i t ch c c a chúng ta và ñ i v i cá nhân tôi v i tư cách là m t lao ñ ng tri th c, m t chuyên gia, hay m t nhà qu n lý?”. M t khi ñã suy nghĩ k ñi u này r i hãy ñ t câu h i: “Nh ng HÀNH ð NG nào mà t ch c c a chúng ta và cá nhân tôi v i tư cách là lao ñ ng tri th c và /ho c nhà qu n lý c n làm ñ bi n nh ng thách th c ñư c nêu ra trong chương này thành nh ng CƠ H I cho t ch c c a chúng ta và cho cá nhân tôi?”. VÀ HÃY B T TAY VÀO VI C? Peter F.Drucker www.Beenvn.com – Download sách mi n phí – Không c n ñăng nh p 4
  5. NH NG THÁCH TH C C A QU N LÝ TRONG TH K XXI Peter F.Drucker Chương I NH NG MÔ HÌNH M I V QU N LÝ • Vì sao các gi ñ nh l i quan tr ng • Qu n lý có nghĩa là qu n lý kinh doanh • Mô hình t ch c duy nh t ñúng • Cách duy nh t ñúng ñ qu n lý con ngư i • Các công ngh và ngư i s d ng cu i cùng ñã ñư c xác ñ nh t trư c • Ph m vi c a qu n lý ñư c xác ñ nh theo pháp lý • Ph m vi c a qu n lý ñư c xác ñ nh theo ñ a lý chính tr www.Beenvn.com – Download sách mi n phí – Không c n ñăng nh p 5
  6. NH NG THÁCH TH C C A QU N LÝ TRONG TH K XXI Peter F.Drucker • N i b t ch c là lãnh ñ a c a qu n lý. ►D n nh p VÌ SAO CÁC GI ð NH L I QUAN TR NG. Các gi ñ nh cơ b n v th c ti n chính là nh ng khuôn m u c a các môn khoa h c xã h i ch ng h n như khoa h c qu n lý. Các gi ñ nh ñó thư ng n m trong ti m th c c a các h c gi , tác gi , nhà giáo, các nhà th c hành trong lĩnh v c này. Tuy v y, chính nh ng gi ñ nh ñó l i quy t ñ nh ph n l n nh ng gì mà các h c gi , tác gi , nhà giáo và nhà th c hành cho là th c ti n. Nh ng gi ñ nh cơ b n v th c ti n c a môn khoa h c s quy t ñ nh b môn ñó t p trung vào cái gì. Nó quy t ñ nh cái mà môn khoa h c coi là “th c ti n” và th c ra nó quy t ñ nh luôn c lĩnh v c nghiên c u c a môn khoa h c ñó. Các gi ñ nh cũng quy t ñ nh ph n l n cái gì s b b qua, ho c v t ra rìa như là m t “ngo i l khó ch u”. Như v y các gi ñ nh quy t ñ nh c hai ñi u: ñi u c n ñư c t p trung chú ý và ñi u b b qua ho c xem nh trong môn khoa h c nào ñó. www.Beenvn.com – Download sách mi n phí – Không c n ñăng nh p 6
  7. NH NG THÁCH TH C C A QU N LÝ TRONG TH K XXI Peter F.Drucker M t ví d ñi n hình là s ki n ñã x y ra ñ i v i m t h c gi sáng su t nh t trong s các h c gi khoa h c qu n lý th i kỳ ñ u: Mary Parker Follett (1868 – 1833)∗. Do nh ng gi ñ nh c a bà không phù h p v i các gi ñ nh c a ngành khoa h c nh ng năm 1930 và 1940 mà bà ñã tr qu n lý ch m n thành “m t ngư i hoàn toàn b ph t l ”, th m chí cho ñ n trư c cái ch t c a bà vào năm 1932. Nh ng công trình c a bà ñã b lãng quên trong su t 25 năm ho c lâu hơn th . Tuy v y, ngày nay chúng ta ñ u bi t r ng nh ng gi ñ nh cơ b n c a bà v xã h i, v con ngư i và qu n lý là g n v i th c ti n hơn nhi u so v i nh ng gi ñ nh mà các nhà qu n lý th i ñó l y làm cơ s - và th m chí cho ñ n bây gi nhi u ngư i v n l y làm cơ s . M c dù vai trò c a gi ñ nh có t m quan tr ng như v y, nhưng ít khi nó ñư c ñưa ra phân tích, nghiên c u, và ñ i ch ng, th m chí ít khi ñư c trình bày m t cách rõ rang và ñ y ñ . ð i v i m t ngành khoa h c xã h i như khoa h c qu n lý thì nh ng gi ñ nh th c ra quan tr ng hơn nhi u so v i nh ng ñ nh ñ trong môn khoa h c t nhiên. ð nh ñ là gi thuy t t ng quát ñang ph bi n, nó ch ng có nh hư ng gì ñ n vũ tr t nhiên c . B t lu n ñ nh ñ cho r ng m t tr i quay quanh trái ñ t hay ngư c l i, trái ñ t quay quanh m t tr i thì ñi u ñó ch ng có nh hư ng gì ñ n m t tr i và trái ñ t c . ð i tư ng nghiên c u c a khoa h c t nhiên là hành vi c a ∗ * Xem bài gi i thi u c a tac gi v quy n Mary Parket Follett, Nhà tiên tri c a qu n lý (Boston: Harverd Business School Press, 1995) www.Beenvn.com – Download sách mi n phí – Không c n ñăng nh p 7
  8. NH NG THÁCH TH C C A QU N LÝ TRONG TH K XXI Peter F.Drucker các v t th . Nhưng ñ i tư ng nghiên c u c a m t môn khoa h c xã h i như môn khoa h c qu n lý là hành vi c a con ngư i và các ñ nh ch c a con ngư i. Vì th các nhà th c hành có xu hư ng hành ñ ng và x s theo các gi ñ nh c a b môn khoa h c ñó. Quan tr ng hơn n a, th c ti n c a khoa h c t nhiên, vũ tr v t lý và các ñ nh lu t c a nó, không thay ñ i (ho c n u có thay ñ i thì ch x y ra v i kho ng th i gian r t lâu ñ n hàng tri u năm, ch không ph i là là l ng v n th k , ch ñ ng nói ñ n th p k ). Vũ tr xã h i không có nh ng “quy lu t t nhiên” như th . Do ñó nó ch u s thay ñ i liên t c. Và ñi u ñó có nghĩa r ng nh ng gi ñ nh ñúng ñ i v i ngày hôm qua có th tr nên không ñúng và hoàn toàn sai vào b t c lúc nào. Ngày nay m i ngư i ca t ng cách làm vi c theo nhóm như là m t ki u t ch c “ñúng” cho m i công vi c (b n thân tác gi cũng b t ñ u ca t ng nhóm làm vi c t r t s m vào năm 1954 và ñ c bi t trong cu n sách xu t b n năm 1973 nhan ñ Qu n lý: Nhi m v , Trách nhi m và Th c hành). N n t ng c a ni m tin chính th ng hi n nay v nhóm làm vi c là m t gi ñ nh cơ b n ñã ñư c t t c các nhà lý thuy t v qu n lý và h u h t các nhà th c hành ti p nh n t nh ng ngày ñ u tiên hình thành tư duy v t ch c, t c là t th i Henri Fayol Pháp và Walter ð c kho ng năm 1900: cho r ng phàm là mô Rathenau hình t ch c thì ch có m t mô hình t ch c ñúng mà thôi. Và ñi u quan tr ng nh t không ph i là li u nhóm làm vi c có th c s là “ñáp s ” hay không (cho ñ n nay không có nhi u b ng ch ng cho ñi u này) mà là, như s th o lu n ph n sau, www.Beenvn.com – Download sách mi n phí – Không c n ñăng nh p 8
  9. NH NG THÁCH TH C C A QU N LÝ TRONG TH K XXI Peter F.Drucker gi ñ nh cơ b n v m t mô hình t ch c duy nh t ñúng không còn ñ ng v ng n a. Do ñó, ñi u quan tr ng nh t trong môn khoa h c xã h i như môn qu n lý là các gi ñ nh cơ b n. Và s thay ñ i các gi ñ nh cơ b n l i càng quan tr ng hơn. T khi vi c nghiên c u khoa h c qu n lý ñư c b t ñ u, và th c ra nó chưa xu t hi n cho t i nh ng năm 1930, thì hai b gi ñ nh v th c ti n qu n lý ñã ñư c h u h t các h c gi , tác gi và các nhà th c hành ti p nhân: B gi ñ nh th nh t xác ñ nh quy t c c a qu n lý 1. Qu n lý có nghĩa là qu n lý kinh doanh 2. Ch có – ho c ph i có – m t cơ c u t ch c duy nh t ñúng. 3. Ch có – ho c ph i có – m t cách duy nh t ñúng ñ qu n lý con ngư i B gi ñ nh th hai xác ñ nh th c hành c a qu n lý 1. Các công ngh , th trư ng và s s d ng cu i cùng ñã ñư c xác ñ nh t trư c 2. Ph m vi qu n lý ñư c xác ñ nh theo pháp lý 3. Qu n lý t p trung vào n i b 4. N n kinh t ñư c xác ñ nh b i biên gi i qu c gia là “môi trư ng sinh thái” c a doanh nghi p và qu n lý. www.Beenvn.com – Download sách mi n phí – Không c n ñăng nh p 9
  10. NH NG THÁCH TH C C A QU N LÝ TRONG TH K XXI Peter F.Drucker H u như trong su t th i gian này – ít nh t là ñ n ñ u nh ng năm 1980 – t t c các gi ñ nh nói trên tr gi ñ nh ñ u tiên khá g n v i th c t ñ áp d ng, b t k cho nghiên c u, vi t sách, gi ng d y hay th c hành qu n lý. ð n nay t t c các gi ñ nh này ñã không còn h u ích n a. Chúng tr n n g n v i s gi u c t. Gi ñây chúng ñã xa r i th c t ñ n m c tr thành v t chư ng ng i cho lý thuy t và th m chí c n tr nghiêm tr ng s th c hành qu n lý. Qu th c, th c ti n ñang nhanh chóng tr nên ñ i ngh ch v i nh ng gì các gi ñ nh này nêu ra. Do ñó, ñã ñ n lúc ph i cho qua các gi ñ nh này và c g ng hình thành nh ng gi ñ nh m i cho c nghiên c u l n th c hành qu n lý. ►I – QU N LÝ CÓ NGHĨA LÀ QU N LÝ KINH DOANH ð i v i h u h t m i ngư i, c trong và ngoài lĩnh v c qu n lý thì gi ñ nh này là ñi u hi n nhiên. Qu th c, nh ng tác gi vi t v qu n lý, nh ng nhà th c hành qu n lý và ngư i ngoài cu c th m chí còn chưa nghe th y t “qu n lý” thì ñã t ñ ng nghe ra thành qu n lý kinh doanh. Gi ñ nh v vũ tr c a qu n lý có xu t x khá g n ñây. Trư c nh ng nhăm 1930 m t vài tác gi và nhà tư tư ng quan tâm ñ n qu n lý, b t ñ u t Frederick Winslow Taylor vào ñ u th k này và cu i cùng là Chester Barnard ngay trư c Chi n tranh th gi i th II, t t c h ñ u cho r ng qu n lý kinh doanh ch là m t chi dư i c a qu n lý t ng quát v cơ b n nó ch ng khác gì v i qu n lý m i t ch c khác, cũng như gi ng chó này so v i gi ng chó khác. www.Beenvn.com – Download sách mi n phí – Không c n ñăng nh p 10
  11. NH NG THÁCH TH C C A QU N LÝ TRONG TH K XXI Peter F.Drucker S áp d ng trư c tiên lý thuy t qu n lý vào th c t ñã không x y ra trong lĩnh v c kinh doanh mà là trong lĩnh v c phi l i nhu n và các cơ quan c a chính ph . Frederick Winslow Taylor (1856-1915), ngư i sáng l p ra “Qu n lý theo khoa h c”, r t nhi u kh năng cũng là ngư i ñã sáng t o ra thu t ng “Qu n lý” và “Nhà tư v n” v i ý nghĩa như ngày nay. Trên danh thi p ông ñã t g i mình là “Nhà tư v n Qu n lý” và ông gi i thích r ng ông ñã c tình ch n nh ng thu t ng m i l này ñ gây tác ñ ng vào nh n th c c a các thân ch v nh ng ñi u hoàn toàn m i l mà ông s ñưa ra cho h . Tuy nhiên, Taylor ñã không ch n m t doanh nghi p mà l i l y B nh vi n Mayo phi l i nh n ñ làm “ví d hoàn h o” c a “Qu n lý theo khoa h c” trong bài tư ng trình c a ông trư c Quôc s h i M năm 1912 mà l n ñ u tiên làm cho nư c M giác ng v qu n lý. Và s áp d ng “Qu n lý theo khoa h c” c a Taylor ñư c bi t ñ n nhi u nh t (m c dù ch t y u do áp l c c a công ñoàn) không ph i vào m t doanh nghi p mà là vào kho quân gi i Watertown c a quân ñ i M do chính ph s h u và ñi u hành. Công vi c ñ u tiên mà thu t ng “nhà qu n lý” (manager) - v i ý nghĩa như ngày nay – ñã không ñư c áp d ng trong kinh doanh. Mà là qu n ñ c thành ph (City Manager) – m t sáng t o c a ngư i M vào nh ng năm ñ u c a th k này. Tương t như v y, vi c áp d ng l n ñ u tiên m t cách có ý th c và có h th ng “các nguyên t c qu n lý” không ph i www.Beenvn.com – Download sách mi n phí – Không c n ñăng nh p 11
  12. NH NG THÁCH TH C C A QU N LÝ TRONG TH K XXI Peter F.Drucker trong m t doanh nghi p. Mà là vi c t ch c l i quân ñ i M năm 1901 do Elihu Root (1845-1937), B trư ng Chi n tranh c a T ng th ng Theodore Roosevelt ti n hành. ð i h i Qu n lý ñ u tiên – t i Praha năm 1922 – không ph i do gi i kinh doanh t ch c mà do Herbert Hoover, lúc ñó là B trư ng Thương m i M và Thomas Masaryk, m t nhà s h c n i ti ng th gi i và là T ng th ng sáng l p nư c C ng hòa Ti p Kh c. Và Mary Parker Follett, mà công trình c a bà v qu n lý b t ñ u x p x cùng th i kỳ ñó, cũng không bao gi phân bi t gi a qu n lý kinh doanh và qu n lý phi kinh doanh. Bà ñã nói v vi c qu n lý các t ch c mà t t c ñ u ñư c áp d ng các nguyên lý như nhau. ði u ñã d n ñ n vi c ñ ng hóa Qu n Lý v i Qu n Lý Kinh Doanh chính là cu c ð i kh ng hoàng v i s thù ñ ch c a nó ñ i v i kinh doanh và s khinh b ñ i v i các nhà qu n lý doanh ghi p. ð không b coi là cùng m t giu c v i kinh doanh, qu n lý trong khu v c công c ng ñư c ñ t tên là “Qu n tr công c ng” (Public Administration) và cho ra ñ i m t môn khoa h c riêng, v i khoa riêng t i trư ng ñ i h c, v i các thu t ng riêng và thang b c công danh riêng. Cùng lúc ñó và cùng lý do ñó, vi c nghiên c u qu n lý trong các b nh vi n ñang phát tri n nhanh chóng (ch ng h n b i Raymond Sloan, em trai c a Alfred Sloan c a GM) ñã ñư c tách thành môn khoa h c riêng bi t và ñ t tên là “Qu n tr b nh vi n”. www.Beenvn.com – Download sách mi n phí – Không c n ñăng nh p 12
  13. NH NG THÁCH TH C C A QU N LÝ TRONG TH K XXI Peter F.Drucker Nói cách khác, tránh b g i là “qu n lý” chính là “s c i chính chính tr ” trong nh ng năm ð i kh ng ho ng. Tuy nhiên, ñ n th i kỳ sau chi n tranh thì tình th l i ñ i ngư c. ð n năm 1950 Kinh Doanh ñã tr thàh m t t “ñ t giá”, m t ph n l n do k t qu ho t ñ ng c a qu n lý kinh doanh Hoa Kỳ trong Chi n tranh th gi i th II. Sau ñó không lâu, quan tr ng hơn h t “qu n lý kinh doanh” ñã tr thành “ñúng ñ n v chính tr ” như là m t lĩnh v c nghiên c u. Và t ñó, qu n lý ñư c ñ ng hóa trong nh n th c c a công chúng cũng như gi i h c gi v i “qu n lý kinh doanh”. Tuy nhiên, gi ñây chúng ta ñang b t ñ u s a l i l i l m 60 năm, như ñã ñư c ch ng ki n nh ng v s a l i tên “trư ng kinh doanh” thành “trư ng qu n lý”, s gia tăng nhanh chóng nh ng l i m i d các khóa “qu n lý t ch c phi l i nhu n” c a các trư ng ñó, s xu t hi n “các chương trình qu n lý ñi u hành” tuy n sinh c cán b qu n lý kinh doanh l n phi kinh doanh hay s xu t hi n c a b môn “Qu n lý vi c ñ o” c a các trư ng dòng. Nhưng gi ñ nh r ng qu n lý t c là qu n lý kinh doanh v n c t n t i. Do ñó, ñi u quan tr ng là ph i kh ng ñ nh, và c n l n ti ng kh ng ñ nh r ng qu n lý không ph i là qu n lý kinh doanh, cũng ch ng khác gì khi nói y h c không ph i là s n khoa. T t nhiên, có s khác nhau gi a qu n lý các t ch c khác nhau, vì xét cho cùng m c ñích xác ñ nh chi n lư c, và chi n lư c xác ñ nh cơ c u t ch c. Ch c ch n có s khác bi t gi a qu n lý m t chu i c a hang bán l và qu n lý m t giáo ph n Công Giáo (m c dù s khác www.Beenvn.com – Download sách mi n phí – Không c n ñăng nh p 13
  14. NH NG THÁCH TH C C A QU N LÝ TRONG TH K XXI Peter F.Drucker bi t ít hơn r t nhi u so v i ñi u mà các giám m c và các ch chu i c a hàng v n tư ng); gi a qu n lý m t căn c không quân, m t b nh vi n và m t cty ph n m m. Nhưng s khác bi t l n nh t là các thu t ng t ng t ch c riêng l dùng. Ngoài ra thì s khác bi t ch cách áp d ng hơn là các nguyên t c. Ch ng h n, cán b ñi u y u là hành c a t t c các t ch c ñó dùng kh i lư ng th i gian g n như nhau ñ gi i quy t các v n ñ c a con ngư i, và v n ñ c a con ngư i thì h u như luôn gi ng nhau. 90% (ho c g n như th ) v n ñ mà các t ch c này quan tâm là chung nhau. Và ñ i v i 10% còn l i thì s khác bi t gi a kinh doanh và phi kinh doanh không l n hơn s khác bi t gi a các doanh nghi p trong các ngành ngh khác nhau, ch ng h n gi a ngân hàng ña qu c gia và nhà s n xu t ñ chơi tr em. Trong b t kỳ t ch c nào, kinh doanh hay phi kinh doanh cũng v y, ch có 10% còn l i c a qu n lý là ph i ñư c ñi u ch nh cho phù h p v i nhi m v , văn hóa, l ch s và t v ng ñ c thù c a t ch c ñó mà thôi. Vi c phân bi t qu n lý không ph i là qu n lý doanh nghi p ñ c bi t quan tr ng vì ngành tăng trư ng trong m t xã h i phát tri n th k XXI không ch c là ngành kinh doanh – th c t , kinh doanh ñã không còn là ngành tăng trư ng trong các xã h i phát tri n n a r i. M t t l ít hơn th k XX nhi u s lao ñ ng các nư c phát tri n hi n ñang tham gia vào ho t ñ ng kinh t , t c là “kinh doanh”, so v i th i kỳ cách ñây 100 năm. Lúc ñó h u như m i ngư i ñ n tu i làm vi c ph i ki m s ng b ng các ho t ñ ng kinh t (ch ng h n www.Beenvn.com – Download sách mi n phí – Không c n ñăng nh p 14
  15. NH NG THÁCH TH C C A QU N LÝ TRONG TH K XXI Peter F.Drucker làm nông nghi p). Các ngành tăng trư ng trong th k XX các nư c phát tri n ñã là lĩnh v c phi kinh doanh – chính ph , ngành chuyên môn, y t , giáo d c. Kinh doanh, v i tư cách là ngư i thuê nhân công và là ngu n ki m s ng ñã không ng ng thu h p l i trong m t trăm năm qua (hay ít nh t t Chi n tranh th gi i I). Và chúng ta có th phán ñoán trong th k XXI t i các nư c ñã phát tri n thì ngành tăng trư ng s không ph i là “kinh doanh”, t c là ho t ñ ng kinh t có t ch c. Có nhi u kh năng ñó s là ngành xã h i phi l i nhu n. Và ñó cũng chính là ngành mà ngày nay ñang c n qu n lý nh t và là nơi mà qu n lý m t cách có h th ng, có nguyên t c, có cơ s lý lu n có th t o ra k t qu l n nh t, nhanh nh t. Do ñó, k t lu n th nh t t s phân tích các Gi ð nh xác ñinh tính ch t c a qu n lý ñ làm cho vi c nghiên c u và ng d ng th c t có k t qu s là: Qu n lý là b ph n c u thành c th và phân bi t ñư c c a b t c t ch c nào. ►II – MÔ HÌNH T CH C DUY NH T ðÚNG S quan tâm ñ n qu n lý và nghiên c u qu n lý b t ñ u t s xu t hi n ñ t ng t c a t ch c quy mô l n như doanh nghi p, cơ quan chính ph , quân ñ i thư ng tr c, là nh ng cái m i c a xã h i th k XIX. Và ngày t ngày ñ u hơn m t th k qua, vi c nghiên c u t ch c ñã d a vào m t gi ñ nh. www.Beenvn.com – Download sách mi n phí – Không c n ñăng nh p 15
  16. NH NG THÁCH TH C C A QU N LÝ TRONG TH K XXI Peter F.Drucker Có – ho c ph i có – m t mô hình t ch c duy nh t ñúng Vi c di n t “m t mô hình t ch c duy nh t ñúng” luôn thay ñ i. Nhưng s tìm ki m m t mô hình t ch c duy nh t ñúng v n ti p t c cho ñ n ngày nay. C u trúc c a t ch c trong kinh doanh là l n ñ u tiên ñư c bàn ñ n t i Pháp vào kho ng ñ u th k này b i Henri Fayol (1841 – 1925), ngư i ñ ng ñ u m t cty khai thác than ñá, m t doanh nghi p l n nh t châu Âu, nhưng cũng hoàn toàn vô t ch c nh t (tuy v y, ph i ñ n năm 1916 ông ta m i xu t b n cu n sách c a mình). Cùng th i gian ñó các nhà th c hành cũng là nh ng ngư i ñ u tiên quan tâm ñ n t ch c M : John J.Rockefeller, Sr J.P.Morgan và nh t là Andrew Carnegie (ngư i v n x ng ñáng ñư c nghiên c u và là ngư i có nh hư ng lâu dài nh t). Sau ñó ít lâu Elihu Root ñã áp d ng lý thuy t t ch c vào quân ñ i M , như ñã nói, và không ph i ng u nhiên khi mà Root ñã t ng là c v n pháp lu t cho Carnegie. Cùng th i gian ñó, Georg Siemens (1839 – 1901) ngư i sáng l p Deutsche Bank năm 1870, ñã dùng (kho ng năm 1895) các khái ni m t ch c c a ngư i b n Fayol ñ c u vãn Cty ði n T Siements do ngư i anh em h c a ông là Werner Siements (1816 – 1892) sáng l p, nhưng ñã ñ tr ng ngư i lãnh ñ o khi ông mày qua ñ i, và ñang b chao ñ o. www.Beenvn.com – Download sách mi n phí – Không c n ñăng nh p 16
  17. NH NG THÁCH TH C C A QU N LÝ TRONG TH K XXI Peter F.Drucker Tuy v y, nhu c u v cơ c u t ch c chưa ph i là ñi u rõ ràng ñ i v i m i ngư i nh ng năm ñ u tiên y. Frederick Winslow Taylor không h nhìn th y ñi u ñó. Cho ñ n trư c khi m t ông ta v n nói va vi t “nh ng ông ch và nh ng ngư i giúp vi c”. Và chính d a vào khái ni m này, t c là phi c u trúc mà Henry Ford (1863 – 1947) cho ñ n trư c khi m t ñã tìm cách ñi u hành m t cty mà trong nhi u năm (cho t i nh ng năm 1920) ñã là m t cty s n xu t công nghi p l n nh t th gi i. Chính Chi n tranh th gi i th I ñã làm rõ nhu c u v m t cơ c u t ch c chính th c. Nhưng cũng chính Chi n tranh th gi i th nh t ñã cho th y c u trúc theo ch c năng c a Fayol (và c Carnegie) không ph i là m t cơ c u t ch c ñúng. Ngay sau chi n tranh, ñ u tiên là Pierre S.Du Pont (1870 – 1954) và sau ñó là Alfred Sloan (1875 – 1966) ñã phát tri n phi t p trung hóa. Và hi n nay, trong vài năm tr l i ñây, chúng ta rao bán “nhóm làm vi c” như là m t mô hình t ch c duy nh t ñúng cho h u h t m i th . Dù v y, gi ñây ñi u tr nên rõ rang là không h có chuy n m t cơ c u t ch c duy nh t ñúng. Mà ch có nh ng mô hình t ch c, mà m i mô hình có s c m nh nh t ñ nh, có nh ng gi i h n nh t ñ nh và nh ng áp d ng c th . M t ñi u rõ ràng là t ch c không ph i cái gì tuy t ñ i c . Nó ch là m t công c làm cho con ngư i tr nên h u hi u khi làm vi c v i nhau. Như v y thì m t cơ c u t ch c nào ñó s www.Beenvn.com – Download sách mi n phí – Không c n ñăng nh p 17
  18. NH NG THÁCH TH C C A QU N LÝ TRONG TH K XXI Peter F.Drucker thích h p v i nh ng nhi m v nào ñó trong nh ng ñi u ki n nh t ñ nh và nh ng th i ñi m nh t ñ nh. Ngày nay ngư i ta nói nhi u v “s k t thúc c a t ch c theo th b c”. ðây là ñi u hoàn toàn vô lý. Trong m i t ch c c n ph i có ngư i có th m quy n cao nh t, ñó là “s p”, t c là ngư i có th ra quy t ñ nh cu i cùng và mong ñ i nh ng ngư i khác tuân theo. Trong tình hu ng có hi m h a chung – m i t ch c s m mu n cũng s g p ph i tình hu ng như th - thì s s ng còn c a m i ngư i ph thu c vào s ch huy rõ ràng. N u như con tàu ñang b chìm thì thuy n trư ng không th tri u t p cu c h p mà ph i ra m nh l nh. Và n u mu n c u con tàu thì m i ngư i ph i tuân theo m nh l nh, ph i bi t chính xác ñi ñâu, làm gì và ph i làm mà không c n “tham gia” hay tranh lu n. “Th b c” và s ch p nh n nó không c n bàn cãi c a m i ngư i trong t ch c là ni m hy v ng duy nh t trong m t cu c kh ng ho ng. tình hu ng khác trong cùng m t t ch c l i ñòi h i s tranh lu n tình hu ng khác l i ñòi h i tính ñ ng ñ i … bàn b c. Lý thuy t t ch c gi ñ nh r ng các t ch c là ñ ng nh t và do ñó m i doanh nghi p ph i ñư c t ch c cùng m t ki u. Fayol ñã gi ñ nh có m t “doanh nghi p s n xu t ñi n hình”. Alfred Sloan trong nh ng năm 1920 ñã t ng t ch c các b ph n phi t p trung hóa c a cty GM theo cùng m t cách h t nhau. 30 năm sau, khi t ch c l i GE quy mô l n vào ñ u nh ng năm 1950, ngư i ta v n coi là “ngo i ñ o” n u t ch c www.Beenvn.com – Download sách mi n phí – Không c n ñăng nh p 18
  19. NH NG THÁCH TH C C A QU N LÝ TRONG TH K XXI Peter F.Drucker m t ñơn v nh g m vài ch c nhà nghiên c u ch tham gia ñơn thu n vào công trình phát tri n cho Không quân M mà khác v i t ch c “các ban b ” kh ng l s d ng hàng ngàn ngư i và s n xu t s n ph m tiêu chu n, như lò nư ng bánh cho nhà b p. M t nhóm nh nghiên c u phát tri n như th mà ph i gánh vác m t giám ñ c s n xu t, m t giám ñ c nhân s , m t giám ñ c tài chính và m t giám ñ c PR. Nhưng trong b t kỳ doanh nghi p nào, có th ngay c trong “doanh nghi p s n xu t ñi n hình” c a Fayol, v n c n thi t có m t s cơ c u t ch c khác nhau cùng song song t n t i. Qu n lý giao d ch ngo i t là m t công vi c ngày càng khó khăn và ph c t p trong n n kinh t th gi i. Nó ñòi h i ph i t p trung hóa hoàn toàn. Không m t ñơn v nào c a doanh nghi p ñư c phép giao d ch ngo i t cho riêng mình. Nhưng trong cùng doanh nghi p ñó vi c cung c p d ch v cho khách hàng, ñ c bi t khách hàng trong lĩnh v c k thu t cao, l i ñòi h i s ñ c l p hoàn toàn, vư t xa s phi t p trung hóa truy n th ng. M i cá nhân nh ng nhân viên d ch v này ph i là “s p” mà nh ng ngư i khác trong t ch c ph i tuân theo yêu c uc ah . M t s lo i hình nghiên c u ñòi h i m t t ch c theo ch c năng nghiêm ng t v i t t c các chuyên gia t “chơi nh c c c a mình”. Tuy v y, m t s lo i hình nghiên c u khác, ñ c bi t nghiên c u g n li n v i vi c ra quy t ñ nh giai ño n ñ u (ch ng h n nghiên c u www.Beenvn.com – Download sách mi n phí – Không c n ñăng nh p 19
  20. NH NG THÁCH TH C C A QU N LÝ TRONG TH K XXI Peter F.Drucker dư c ph m) thì ñòi h i tính ñ ng ñ i ngay t ñ u. Và hai lo i nghiên c u như th thư ng t n t i song song cùng trong m t t ch c nghiên c u. Vi c tin r ng ph i có m t cơ c u t ch c duy nh t ñúng g n v i sai l m cho r ng qu n lý là qu n lý kinh doanh. N u nh ng nhà nghiên c u qu n lý th i trư c không b che m t b i sai l m này mà nhìn vào vi c qu n lý các t ch c phi kinh doanh thì h ñã s m phát hi n th y có s khác bi t l n trong cơ c u t ch c tùy thu c vào b n ch t c a công vi c. Giáo ph n c a giáo h i Cơ ð c ñư c t ch c r t khác v i nhà hát giao hư ng. M t quân ñ i hi n ñ i ñư c t ch c r t khác v i m t b nh vi n. Nhưng ñi u gi ng nhau là các t ch c này không ph i ch có m t cơ c u t ch c. Ch ng h n ñ i v i giáo ph n Công Giáo thì giám m c là ngư i có th m quy n tuy t ñi m t s nơi, còn nơi khác thì quy n l c b h n ch ng t nghèo, ch ng h n trong vi c k lu t linh m c thu c giáo ph n nơi khác l i hoàn toàn không có quy n gì – c a mình, và ch ng h n ông ta không ñư c ñ n thăm x ñ o trong giáo ph n c a mình n u không ñư c cha x m i. Giám m c là ngư i b nhi m các thành viên c a tòa giáo ph n, m c dù t c l ñã ch ñ nh các m c sư nào ñ tiêu chu n ñư c b nhi m. Nhưng m t khi ñã ñư c b nhi m thì tòa giáo ph n, ch không ph i giám m c, m i có quy n ñ c bi t r t nhi u khu v c. www.Beenvn.com – Download sách mi n phí – Không c n ñăng nh p 20
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
17=>2