Nội soi ổ bụng chẩn đoán tinh hoàn lạc chỗ đối bên: nhân hai trường hợp

NOÄI SOI OÅ BUÏNG CHAÅN ÑOAÙN TINH HOAØN LAÏC CHOÃ ÑOÁI BEÂN:<br /> NHAÂN HAI TRÖÔØNG HÔÏP<br /> Traàn Thanh Trí*, Phaïm Ngoïc Thaïch*, Huyønh Loäc Sôn*, Nguyeãn Vaên Quang*, Traàn Ñoâng A*<br /> <br /> TOÙM TAÉT<br /> Tinh hoaøn laïc choã ñoái beân (transverse testicular ectopia: TTE) laø moät dò taät baãm sinh hieám gaëp, trong<br /> ñoù hai tinh hoaøn xuoáng trong cuøng moät oáng beïn hay moät bìu. Chuùng toâi ghi nhaän hai tröôøng hôïp TTE<br /> ñöôïc chaån ñoaùn qua noäi soi oå buïng vaø caùc tinh hoaøn ñöôïc coá ñònh ôû bìu theo Ombredanne caûi bieân.<br /> Nhöõng ñaëc ñieãm veà giaûi phaãu hoïc ñöôïc phaùt hieän qua noäi soi oå buïng giuùp chaån ñoaùn TTE vaø loaïi tröø toàn<br /> taïi theå Muller, baát thöôøng thöôøng coù trong TTE. Hai tröôøng hôïp cuûa chuùng toâi khaúng ñònh hôn nöõa vai troø<br /> cuûa vieäc söû duïng noäi soi oå buïng trong nhöõng tröôøng hôïp tinh hoaøn khoâng sôø thaáy.<br /> <br /> SUMMARY<br /> LAPAROSCOPY IN DIAGNOSIS TRANSVERSE TESTICULAR ECTOPIA:<br /> REPORT OF TWO CASES<br /> Tran Thanh Tri, Pham Ngoc Thach, Huynh Loc Son, Nguyen Van Quang, Tran Ñong A<br /> * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 9 * Supplement of No 1 * 2005: 50 – 52<br /> <br /> Transverse testicular ectopia (TTE) is an extremely rare anomaly in which both testes descend<br /> through 1 inguinal canal or scrotum. We report two cases of TTE in two boys diagnosed laparoscopically<br /> and the testes were brought down to the scrotum through a modified Ombredanne operation. Thank to the<br /> anatomical features through laparoscopy, we could make a diagnosis of TTE and rule out the presence of<br /> mullerian remnants that commonly occurs in patients with TTE. Our cases further the use of laparoscopy<br /> in patients with nonpalpable undescended testes.<br /> <br /> MOÂ TAÛ<br /> Tröôøng hôïp 1:<br /> Beù trai 5 tuoåi, nhaäp vieän vì khoâng sôø thaáy tinh<br /> hoaøn traùi töø sau sanh, thoaùt vò beïn phaûi vaø cong<br /> döông vaät. Thaêm khaùm laâm saøng khoâng sôø thaáy tinh<br /> hoaøn trong oáng beïn vaø bìu traùi, thoaùt vò beïn phaûi vôùi<br /> tinh hoaøn phaûi di ñoäng vaø cong döông vaät. Sieâu aâm<br /> buïng - beïn – bìu khoâng phaùt hieän tinh hoaøn traùi, tinh<br /> hoaøn phaûi ôû loã beïn saâu phaûi vaø khoâng ghi nhaän baát<br /> thöôøng khaùc. Beänh nhi ñöôïc leân chöông trình moå noäi<br /> soi oå buïng ñeå chaån ñoaùn vaø ñieàu trò tinh hoaøn traùi<br /> khoâng sôø thaáy, khaâu coät oáng phuùc tinh maïc phaûi vaø<br /> coá ñònh tinh hoaøn phaûi ôû bìu. Noäi soi oå buïng cho thaáy<br /> loã beïn saâu traùi ñoùng kín, loã beïn saâu phaûi môû to vôùi<br /> maïch maùu tinh hoaøn phaûi vaø oáng daãn tinh phaûi ñi<br /> vaøo. Boù maïch tinh hoaøn traùi ñi töø caïnh loã beïn saâu traùi<br /> <br /> baét ngang tieåu khung ñi vaøo loã beïn saâu phaûi. Oáng daãn<br /> tinh traùi ñi ngang thaønh tröôùc tieåu khung (hình 1) roài<br /> chaïy vaøo loã beïn saâu phaûi. Khoâng tìm thaáy töû cung, voøi<br /> tröùng trong tieåu khung.<br /> <br /> Hình 1<br /> <br /> Oáng beïn phaûi ñöôïc môû ra, hai tinh hoaøn ñöôïc tìm<br /> thaáy cuøng heä thoáng maïch maùu thoâng nhau vaø oáng<br /> daãn tinh, caùc caáu truùc naøy dính lieàn vôùi nhau bôûi moâ<br /> lieân keát daøy. Hai tinh hoaøn ñöôïc coá ñònh vaøo caân cô<br /> <br /> * Phaân moân Ngoaïi Nhi - Boä Moân Ngoaïi, Ñaïi hoïc Y Döôïc TP. Hoà Chí Minh<br /> ** Beänh vieän Nhi ñoàng 1, TP. HCM<br /> <br /> 50<br /> <br /> Chuyeân ñeà Ngoại Chuyeân Ngaønhi<br /> <br /> Nghieân cöùu Y hoïc<br /> <br /> Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 9 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2005<br /> <br /> Dartos vôùi tinh hoaøn traùi ñöôïc ñöa xuyeân vaùch ngaên<br /> bìu. Oáng phuùc tinh maïc beân phaûi ñöôïc coät caét, taät<br /> cong döông vaät ñöôïc söûa chöõa.<br /> Tröôøng hôïp 2<br /> Beù trai 6 tuoåi nhaäp vieän vì khoâng sôø thaáy tinh<br /> hoaøn phaûi. Khaùm laâm saøng khoâng sôø thaáy tinh hoaøn<br /> phaûi. Sieâu aâm buïng khoâng tìm thaáy tinh hoaøn phaûi,<br /> tinh hoaøn traùi bình thöôøng, heä nieäu bình thöôøng,<br /> khoâng thaáy töû cung vaø hai phaàn phuï. Noäi soi oå buïng<br /> cho thaáy loå beïn saâu phaûi ñoùng kín, loã beïn saâu traùi<br /> khoâng môû, maïch maùu tinh hoaøn traùi cuøng oáng daãn<br /> tinh traùi ñi vaøo loã beïn saâu traùi. Boù maïch tinh hoaøn<br /> phaûi ñi töø caïnh loã beïn saâu phaûi ngang qua tieåu khung<br /> roài ñi vaøo loã beïn saâu traùi. OÁng daãn tinh phaûi ñi song<br /> song vôùi oáng daãn tinh traùi ôû thaønh beân phaûi cuûa tieåu<br /> khung roài cuøng ñi vaøo loã beïn saâu traùi. Khoâng tìm thaáy<br /> töû cung vaø hai phaàn phuï. OÁng beïn traùi ñöôïc môû ra<br /> nhö tröôøng hôïp ñaàu tieân (hình 2 vaø hình 3).<br /> <br /> Hình 2<br /> <br /> theá giôùi(4). Caùc dò taät baãm sinh ñi keøm thöôøng laø:<br /> thoaùt vò beïn, toàn taïi theå Muller do thoaùi hoaù khoâng<br /> hoaøn toaøn, dò daïng heä nieäu, löôõng tính...(1, 4) trong hai<br /> tröôøng hôïp cuûa chuùng toâi dò taät baãm sinh phoái hôïp laø<br /> thoaùt vò beïn vaø cong döông vaät. TTE hieám khi ñöôïc<br /> chaån ñoaùn tröôùc moã qua thaêm khaùm laâm saøng hay<br /> caùc phöông tieän caän laâm saøng: sieâu aâm, CTscan, MRI,<br /> chuïp ñoäng maïch tinh hoaøn coù caûn quang, chuïp tónh<br /> maïch coù caûn quang...(1, 4). Duø ñöôïc chaån ñoaùn baèng<br /> caùch naøo ñi nöõa, noäi soi oå buïng caàn phaûi ñöôïc thöïc<br /> hieän ñeå loaïi tröø toàn taïi theå Muller, moät baát thöôøng ñi<br /> keøm trong TTE (2, 3).<br /> TTE neáu ñöôïc moã tröôùc moät tuoåi thöôøng do beänh<br /> nhaân ñeán khaùm vì thoaùt vò beïn ñoái beân. Khi oáng beïn<br /> ñöôïc môû ra ñeå coät caét oáng phuùc tinh maïc, phaãu thuaät<br /> vieân phaùt hieän hai tinh hoaøn cuøng maïch maùu vaø oáng<br /> daãn tinh ôû trong cuøng moät oáng beïn-bìu. Noäi soi oå<br /> buïng ñöôïc thöïc hieän ñeå tìm töû cung vaø voøi tröùng.<br /> TTE neáu ñöôïc moã sau moät tuoåi coù hoaëc khoâng coù<br /> thoaùt vò beïn ñeàu ñöôïc noäi soi oå buïng vì tinh hoaøn<br /> khoâng sôø thaáy. Noäi soi oå buïng khoâng phaùt hieän tinh<br /> hoaøn trong oå buïng, loã beïn saâu beân tinh hoaøn khoâng<br /> sôø thaáy ñoùng kín, khoâng thaáy maïch maùu tinh hoaøn<br /> cuøng oáng daãn tinh ñi vaøo loã beïn saâu beân tinh hoaøn<br /> khoâng sôø thaáy, loã beïn saâu beân ñoái beân coù theå ñoùng<br /> hay khoâng. Ñeå phaân bieät vôùi tinh hoaøn baát saûn, caàn<br /> tìm caùc daáu hieäu sau:<br /> - Maïch maùu tinh hoaøn laïc choã (khoâng sôø thaáy)<br /> baét ngang töø loã beïn saâu beân tinh hoaøn khoâng sôø thaáy<br /> ngang qua tieåu khung roài ñi vaøo loã beïn saâu ñoái beân<br /> (hình 4 vaø 6).<br /> <br /> Hình 3<br /> <br /> BAØN LUAÄN<br /> Tinh hoaøn laïc choã ñoái beân laø moät dò taät hieám gaëp.<br /> Baát thöôøng naøy laàn ñaàu tieân ñöôïc moâ taû bôûi<br /> Lenhossek naêm 1886 treân töû thi vaø laàn ñaàu tieân ñöôïc<br /> chaån ñoaùn khi phaãu thuaät bôûi Halsted 1907(1, 4). Sau<br /> ñoù, khoaûng 100 tröôøng hôïp ñöôïc ghi nhaän treân toaøn<br /> <br /> Hình 4<br /> <br /> 51<br /> <br /> OÁng daãn tinh cuûa tinh hoaøn khoâng sôø thaáy seõ<br /> ñöôïc tìm thaáy trong tieåu khung vaø ñi vaøo loã beïn saâu<br /> ñoái beân. Trong hai tröôøng hôïp cuûa chuùng toâi, moät ñi<br /> ngang qua thaønh tröôùc cuûa tieåu khung, phía treân<br /> baøng quang (hình 1), moät ñi ôû thaønh beân cuûa tieåu<br /> khung, song song vôùi oáng daãn tinh ñoái beân tröôùc khi<br /> ñi vaøo loã beïn saâu ñoái beân tinh hoaøn khoâng sôø thaáy<br /> (hình 5)<br /> <br /> Hình 5<br /> <br /> thaáy (beân 2 tinh hoaøn hieän dieän) cuõng caàn ñöôïc thöïc<br /> hieän ñeå<br /> 1) Coät caét oáng phuùc tinh maïc vì oáng phuùc tinh<br /> maïc vaãn coøn thoâng thöông cho duø noäi soi oå buïng<br /> khoâng nhìn thaáy loã beïn saâu môû to nhö trong tröôøng<br /> hôïp hai cuûa chuùng toâi (hình 6).<br /> 2) Coá ñònh hoaëc caét boû tinh hoaøn laïc choã. Moät vaøi<br /> taùc giaû thöïc hieän qua ngaõ noäi soi baèng caùch taùch rôøi<br /> hai oáng daãn tinh, hai heä thoáng maïch maùu roài caét boû<br /> hoaëc coá ñònh tinh hoaøn veà ñuùng beân cuûa noù(1, 3).<br /> Tuy nhieân, nhöõng taùc giaû naøy khoâng ñeà caëp ñeán<br /> vieäc khaâu coät oáng phuùc tinh maïc. Theo chuùng toâi,<br /> vieäc taùch rôøi caùc caáu truùc ra khoûi nhau seõ coù nguy cô<br /> gaây toån thöông chuùng vaø nhaát laø hai heä thoáng maùch<br /> maùu thöôøng thoâng thöông vôùi nhau. Vaû laïi, coá ñònh<br /> tinh hoaøn theo Ombredanne caûi bieân thöôøng ñöôïc<br /> thöïc hieän deå daøng, cuoáng maïch maùu ñuû daøi ñeå ñöa caû<br /> hai tinh hoaøn xuoáng hai bìu maø khoâng caàn ñoøi hoûi<br /> vieäc coät caét maïch maùu tinh hoaøn, keát quaû toát vaø<br /> khoâng bieán chöùng.<br /> Toùm laïi, TTE laø moät baát thöôøng hieám gaëp vaø<br /> noäi soi oå buïng ñoùng moät vai troø raát quan troïng<br /> trong chaån ñoaùn dò taät naøy. Hai tröôøng hôïp cuûa<br /> chuùng toâi khaúng ñònh hôn nöõa vai troø cuûa vieäc söû<br /> duïng noäi soi oå buïng trong nhöõng tröôøng hôïp tinh<br /> hoaøn khoâng sôø thaáy.<br /> <br /> TAØI LIEÄU THAM KHAÛO<br /> 1.<br /> <br /> Hình 6<br /> <br /> Trong tröôøng hôïp TTE khoâng keøm theo thoaùt vò<br /> beïn, noäi soi oå buïng thaáy loã beïn saâu hai beân ñoùng nhö<br /> trong tröôøng hôïp hai cuûa chuùng toâi, TTE deã bò boû soùt<br /> neáu khoâng phaùt hieän caùc daáu hieäu vöøa neâu treân. TTE<br /> bò boû soùt seõ coù nguy cô ung thö sau naøy(2).<br /> <br /> 2.<br /> <br /> 3.<br /> <br /> 4.<br /> <br /> Balaji KC et al.. The laparoscopic diagnosis and<br /> management of transverse testicular ectopia. Urology<br /> 1995; 46:879-880<br /> Fairfax CA and Skoog SJ. The laparoscopic diagnosis<br /> of transverse testicular ectopia. Urology 1995;<br /> 153(2):477-8<br /> Gregory<br /> E.<br /> Dean<br /> and<br /> Satyan<br /> K.<br /> Shah.<br /> Laparoscopically assisted correction of transverse<br /> testicular ectopia. Urology 2002; 167:1817<br /> Young Soo Nam et al..Transverse testicular ectopia<br /> found by preoperative ultrasonography. J Korean Med<br /> Sci 1998; 13:328-330.<br /> <br /> Vieäc môû oáng beïn ñoái beân tinh hoaøn khoâng sôø<br /> <br /> 52<br /> <br /> Chuyeân ñeà Ngoại Chuyeân Ngaønhi<br /> <br />